Meteorologia curiosa ad illustrissimum ac reverendissimum dominum D. Boguslaum comitem de Leszno Leszczynski, ... Authore R.P. Adalberto Tylkowski, Societatis Iesu ..

발행: 1669년

분량: 193페이지

출처: archive.org

분류: 화학

41쪽

3o MeteoroIogia suisti, hic soluit aurum, aut argentum clausum non a so vase: gladium vagina integra. consumit vestes illaeso corpore, crines adurit intacto homine: pedem comminuit calceo non scissor manum laedit, chirotheca non afflicta. Causam huius effectus dat Ariae de Damasc. phys. c. 18. quia rarioribus de tenuioribus parcit, duriora adurit aut destruite in tenuioribus quae non resistunt inueni facile porcos, quos celerrime mne, aut cum pauca noxa, permeat : in durioribus autem inuenit resistentiam, Sc quasi contumaciam, quae introitum δe celeritatem dum retardant, sibi nocent et rumpit enim illa. adurit & destruit. contingit tamen, ut saluo vase Vinum consumat. causa est non ignis, sed alia qualitas quae subito uinum in aerem resoluit. Secunda oecies habet fulmen fuliginosum. fumidum , decolorans, quod propter flammη mixturam marimam cum fuligine, non exurit, sed adurit: extra non intra depascens de denigrans, qualem effectum dabit tibi extremitas flammax cum ardet picea. Tertiastures appellatur fulmen clarum siue urens, quod puriorem habet flammam ideoque magis urit. allas species minus nobiles affert. Plin. lib. 2. C. 43.

I s. De lapide Fulmineo.

' m. La is fulmineus dicitur Ceraunia. In longum se extendit, quia partes humidae, ut pote grauiores superius restetis siccioribus petunt inseriora. reperis tur in aequilibrii loco scerita, foramen, natum ex eo, quod dum se partes constringerent incluserunt aerem, qui deinde liber abiit. subinde refert figura malleum

aut securim, estque silici similis, nascitur exhalatione

42쪽

curiosa s concrestente cum humido ad eum modum,quo Inhomine calculus, aut in doliis vini tarsarum, salis nimirum partibus in sublime raptis Ec coagulantibus. ita de vapore concrescere Lapidem serpentinum, ita hunc

modum descetibit. In Isagoge Physico-Magica-M dica Augustus Eliaerus. Congregantur in circulum se pentes o consibilant, sierpente augustiενu forma in media existente, aliorums halitum excipiente, qui in Jumam pH-mo, se νlteriore a δ iratione ct anhelatione in lapidem conuertitur, quo Regem suum insigniunt, id quod paene puer ira montano quodam tractu vidi. ita Ac ille de his verbis Seruatur Ensichemii s narrat Anc Boee de gemmis J lapis fulmineus in templo trecentarum lia brarum e lapius anno I 'a. Filo simplici circumuolutus hic lapis atque igni impositus madet, sed hoc habui cum plerisque gemmis commune, quae frigore e

cellentes aerem vicinum ad eum modum, quo senestrae hyeme in calida camera, in aquam resoluunt: sse

ex hac causa filum aliquamdiu conseruat, sed mad rem aeque sine filo exhibet. Puerorum lactentium, inquit idem, sanat hernias, aut ab illis praeseruat cinnis impositus, ex quo patet quod exhalet qualitatem vehementer adstringentem. Eromias, dicitur, lapis qui cadit cum tonitru, figura illi hemisphaerica, scepcmaior oui magnitudine aliquando circulos binos i star modioli, qui supra axem voluitur, cum figura eiusdem praesert et subinde velut nuper exclusa testudo

in lapidem conuersa, visitur ε, eiusque colorem exprimit. virtutes illius nondum exploratae. Ombrias lapis

est, qui cum imbribus decidit, nascique potest ex ipsis aquis i m hic quam ille : cum non pauci dentur se

43쪽

3α Meteorologiates quorum aqua statim lapidescit : imo omnis lapi- idescit in qua aliquis nascitur lapis. accipe eundem lapidem, experiere veritatem, pone cum aqua in qua

est genitus in alembieo, Se distitu agglutinabunt se partes crassiores fugientibus subtilitatibus, sed aqua sceptur affundenda, crescet lapis, donec alembiciam a impleuerit.

5 c. Essecta fulminum. 22. Efecta sunt fulminis. i. Ea quae contigit sulfuriuodore implere, quia se exhalatio sulfurea illis impriamit, tiao teste Seneca lib. a. cap. 7s. Oleum de ipsa unguenta sulminata , tetrum odorem, acquirunt.

a. Alta sceptus petere, quia ἡ nubibus una perpendis cularis, linea duci potest, infinitae ad latera, seu ut vocat Aristoteles diametrales, sic eurris alta pluribus ocurrit, casa humilis uni fulminis viae e tria super fulmina in obliquum seruntur. Subinde exusto dolio vinum conseruat, uti contigit apud Senecam per triduum, quia tenui pellicula induit in . quam concrescit viscora exhalatio iuuante humidi obsistentia ac frigidi. quae vis etiam herbae Psellio, si immittatur vino, tribuitur a Plinio: sed fulmen tale

vinum veneno imbuit. 4. Nullum animal sulmine accenditur, nisi prius suerit exanimatum, quia non aecendit nisi praeparatam materiam . s. Vulnera quae secit fulmen inanimali, caetero corpore frigidio-Ta deprehenduntur, hoe a metu ac veneno insuis Prouenit. 6. Fulmen dum venenata animalia percutit, veneno exuit, quia venena plerumque tollit

ignis, ita a pastilens igni purgatur, imo ea vulnera,

44쪽

Curiosa. uae intulit venenatum. Sed inficit non venenata ulmen, nam quaedam venena in sumos resoluta sunt euiora. experiuntur id aurifices in Mercurio. tale e ro venenum affert secum fulmen, quod ubi hostemiori reperit cuius mixtura intereat .aut moderatius miadat, sicut in theriaca, aut medicinis quaedam veneia, ipsum dominatur. γ. Quandoque laedit foetumn utero illaesa Matre: quia a veneno superatur iacilius uod est idfirmum, sed magis crediderim hoc ex metu Matris insanti euenire, concutiuntur ea ex quibus endet insans &sanguis atque humores vehementerit terati affunduntur: tum infans velut fructus con russa arbore, delabitur. hoc legitur O Martia muli re Romana, apud Plin. cap. rti legitur di alibi 8. Se pens fulmine tactus vermiculat, quod alias ei non uenit, quia venono liberatur, quo multum friget, frigida vero non ita iacile putrescant s. Dormientemia tangit oculos aius aperit, vigilantis vero claudi quia huius perstringit fulgore, illum e Xpergefacit. io. Percussi fulmine faciem vertunt contra illud; sic nimirum narura Leium est, ut nos vertamus contra id quod nobis illabitur, aut nos serit. Intuentes coelum fulgurans aliquando excaecantur, ob vehe mens sensibile quod laedit sensum retinamque incem

die, vel certe ob haustum oculis ignem: aut venenum. aliquando intumescunt iacie, aut lepram Cor trahunt, Ipiritu nimirum arsenicali, aut alio eiusmodi se in faciem vibrante. 11. Subinde unum occidit, alterum assidentem non. eadem causa, cur unum m

e et non alium pestis. Saepius tamen est hoc diuitiae .puidcxterae, quae in puniendo errare nescit. subri-

45쪽

3t Meteorologiates quorum aqua statim lapidescit : im3 omnis lapi- descit in qua aliquis nascitur lapis. accipe eundem lapidem, experiere veritatem, pone cum aqua in qua est genitus in alembieo, Se distilla, agglutinabunt se partes crassiores fugientibus subtilioribus, sed aqua sceptus assundenda, Mescet lapis, donec alembicum a impleuerit. 5 c. Effecta fulminum. aa. Effecta sunt fulminis. Ea quae contigit sulfuris odore implere. quia se exhalatio sulfurea illis imprimit, tiao reste Seneca lib. a. cap. 7s. oleum & ipsi

unguenta sulminata, tetrum odorem , acquirunt.

a. Alta sceptus petere, quia e nubibus una perpendis cularis, linea duci potest, infinitae ad latera, seu ut vocat Aristoteles diametrales, sic turris alta pluribus ocurrit, casa humilis uni fulminis viae r i saper sulmina in obliquum seruntur. Subinde exusto dolio vinum conseruat, uti contigit apud Senecam per triduum, quia tenui pellicula induit tria quam concrescit viscora exhalatio iuuante humida obsistentia ac frigidi. quae vis etiam herbae Psellio, si immittatur vino, tribuitur a Plinio: sed fulmen tale

vinum veneno imbuit. 4. Nullum animal sulmine accenditur. nisi prius fuerit exanimatum, quia non aecendit nisi praeparatam materiam . s. Vulnera quae secit fulmen inanimali, caetero corpore frigidio-Ta deprehenduntur, hoe a metu ac veneno insuis Prouenit. 6. Fulmen dum venenata animalia perrCutit, veneno exule, quia venena plerumque tollit

ignis, ita aer postilens igni purgatur, imo ea vulnera,

quae

46쪽

Curiosa. 33

quae intulit venenatum. Sed inficit non venenata fulmen, nam quaedam venena in sumos resoluta sunt seviora. experiuntur id aurifices in Mercurio. tale e go venenum affert secum fulmen, quod ubi hostem

non reperit cuius mixtura intereat .aut moderatius m cuadat, sicut in theriaca, aut medicinis quaedam venena, ipsum dominatur. 7. Quandoque laedit foetum in utero illaesa Matre: quia a veneno superatur iacilius quod est thfirmum, sed magis crediderim hoc ex metu Matris insanti euenire, concutiuntur ea ex quibus pendet insans Ec sanguis atque humores vehementer alterati aflunduntur: tum insans velut fruetiis conb-Cussa arbore, delabitur. hoc legitur O Martia muli re Romana, apud Plin. cap.rr. legitur M alibi 8. Se pens fulmine tactus vermiculat, quod alias ei non uenit, quia veneno liberatur, quo multum friger, libgida vero non ita iacile putre cami. s. Dormientem II tangit Oculos aius aperit, vigilantis vero claudi quia huius perstringit sulgore, illum . e Xpergesacit. Io. Percussi fulmine faciem vertunt contra illud , sic

nimirum narura Leium est, ut nos vertamus Contra

id quod nobis illabitur, aut nos serit. II Inluentes coelum sulgurans aliquando excaecantur, ob vehemens sensibile quod laedit sensum retinamque ince die, vel certe ob haustum oculis ignem: aut venenum. aliquando intumescunt facie, aut lepram COI trahunt, spiritu nimirum arsenicali, aut alio eiusmodi se in iaciem vibrante. ia. Subinde unum Occidit,

alterum assidentum non. eadem causa, cur unum m

eter non alium pestis. Saepius tamen est hoc diuinaevus Gaeterae, quae in puniendo errare nescit. sibiα-

47쪽

de, quia exhalatio non tam late se extenderat, ut in uolueret utrumque. u. Ordinarie cuneus fulminis infra terram non vltra pedosquinos descendit: descendit globus tormenti, 'quia non lapis, sed exhalatio impulsu illo sertur, uomodo solet accensus solus pyrius, & si etiam lapis sertur accipit impulsum in libero, globus intra tubum, sic globo totus & vehementior affigitur: lapidi . pars aliqua. exhalatio in super vectrix apse is dispergitur intra . terram , et . Fertur irregulariter, prout materia per aeremi pargitur quam prosequitur: impulsus deinde est in libero, qui a leui repercussu aliorsum auertitur, hinc cecinit Horatins - , , - - obliqui via fulminis, obliquitatem insuper facit vis ignem, quae a natura alta petit, sacit aeris resistentia, quae magna in velinctoribus .motibus sentitur, inde est, ut iam sonitus fiat, de quaedam fiangantur. Remedia raminum .

Remedia fulminum. Varia praescribunt vari pini ij suadent loca prosunda subterranea petere. Ali j,pelle vituli marini inuolui, qua de causa olim Imperatorum tentoria ex eiusmodi pellibus fiebant: 'de Aia. gustus Imp. pellem hanc obique circumferebat prC pter metum fulminum. causam conatur huiris anti- . doti reddere. Plin. lib. a. c. ss. Quia ex natatilibus silum vitulum marinum non tangit se men, sicut ex volatilibus Aquilam, quare de armigera Iovis, & porgitor fulminum vocatur. Conimbricenses opinantur

48쪽

. Curiosa. lminum descensum, atque se tempestiue Lbducere. d hoc pelli attribui non potest, si tamen verum est,iod a Iulmine conseruent, inesse his censemus uri m veneni repressiuam. coeterum sortasse in hoc peoasionem vulgi sequuti Caesares: ex qua etiam, Turrius coronam lauream metuens sulmina gestabar, im Vicomercatus Meteor. cap. ro. scribri, S alias: paucis ab hinc annis ictam laurum fulmine, prof-aa tamen laurus odore, quae etiam pestem arcet, .liqui cum Alb. Mag. Buxum, quercum, pinum, Maque ligna nodosa Ac tortuosa non facile putant laedis ulmine propter duritiem co icum: sed contrarim eHincit experientia. Plin. lib 37. c io. immuni

1tem a fulmine promittit gestanti corallium, sicut ardanus gestanti gemmam hiacynthum, sed huncidet Scalig. te illud videtur esse fabula Ecclesia camianas pulsat benedictas, partim ob naturalem cansam tbquam eriam utile est tormenta bellica explodere, tuta exhalatio coacta in nubibus una cum ipsis, eX v ido sono dissoluitur, partim ut daemon. qui non raroidducit sol mina, videns Zc scieras Christianum popu-um pro La incolumitate supplicantem, ad quod incu

ant campanae, quibus oratio Ecclesiae eum benedic rentur, Deoque sacrarentur, est annexa territus unatum satali nube recedat Iudaei tamen tempore ΠΜνximorum tonitruorum laetantur & triumphant apertis fenestris. Causa est quia ex nubibuS venientem

expectant Messiam , iuxta ilium locum de secundo Messae aduentu prolatum, ab illis de primo praue intellectum. Dan 7 13. Aoicieάam ego in νψ me B cIis, Oecce in nubibia cali, quo Filiis hominis uniebat.

49쪽

s6 Meteorologia I 8. specialia effecta ignis fulminei. 26. Ignis fulminem denigrat carnes quibus incidit,

partim ob adustionem, partim ob veneni assiisionem. Soluit motalla ob salem ammoniacum Se nitrum. nam si ex oleo salis ammoniaci Sc nitri ellychnium lampadis imbueris, de per fistulam obliquam aurifabrorum in metallum flammam impuleris, statim fluet. imo intra putamen nucis solues metallum. Recipe sulfur

nitrum, tartarum, ana aeqv. contunde, Ac in putamen

insunde, intraque haec sepeli metallum, ac demum accende carbone. imo solum inflammatum sui fur, si appresseris ferro, in guttas litabiles serrum distiliabii tur. Metalla subinde, ignis sulmineus, quae attigit fragilia reddidit, id Mercurio adscribimus : cuius sumo, iuxta Paraceis lib. 3. de generat. rerum, aut oleo ut vitrum, fragile redditur serrum, quod dissolui instar arenae, idem ibid lib. 4. docet, si laminetur, de

cum Mercurio amalgametur, demum mercurius per expressionem separetur. Lacte citius extinguitur: aqua enim prae Vehem entia caloris abit in vaporem,

quod etiam in magnis incendiis fieri spectauimus, dum per siphones inijeeretur: vapor vero in altum tollitur, & uc nihil aquae ad ignem pertingit. lac autem sua se glutinositate affigit rei accensae ac intra po ros ignem, sussocati ideoque lac adhibetur potissi mum caprinum, quia viscosius. Facimus fidem Plinic.lib. 2. C. s . Neminem tangi fulmine, qui eius sonum audierit, idem euenit circa stlopos, sonus poss

50쪽

Curiosa. 3

Deo Fulgure .hs. Fulgur est exhalatio accensa, sed minus violentis quam fulmen permixta. praeterea sulminis materia tota simul incenditur, Liguris per interuallat fulgur intra vel paulo infra nubem accensum prodie,sulmen autem longius excurrit ac vibratur, quare ab: antiquis, fulgur dicebatur loutS comminatio, at vero, fulmen, ictus. Verulaminus lib. de ventis, notat. Si fulguret a Septemtrione, grandinat. Si ab Aultros,Zephyro, imbres Sc tepor. in causa est commotio

i humidi aut frigidi.

j Des Coruscatione . 26. Coruscationem exhalatio non continua secit, im de lumen eius tremere videtur ad eum modum: ut siquis acceperit sulfur, sal nitrum: naphtam, camphoram, aequaliter ad pondus, & contrita, spiritu vini diluerit, ac in cucurbita supra carbones secerit exha-' lare, accepta dein face ingressus. accenderit. Vel sa-cilius. resinam duram puluerisatam, per canaliculum in candelam insuma, videbis quiddam coruscationi simile: quam adhuc magis exprimet, pix Iuniperi- eodem modo parata, ac per ignem iactata.

De 1 Tonum. - 27. Tonitra est sonitus factus in nubibus ex aceensione exhalationis calidae non continuae, Intonuere

SEARCH

MENU NAVIGATION