장음표시 사용
171쪽
- Normaque 'si fulgo rectis regionisu
Et libella ali a s ex parte elaudicae hilum somnia mendose fieri atque ob isa ne cessum es.sunt nutrices, quarum quanto purius in corrumptumque lac fuerit, tanto insanatum , qui eo aluntur Valetudo magis a que robur firmatur : Ita omnino quo plus
in doctrina & morum honestate solidiores fuerunt ipsi Magistri, eo firmiora in disti, pulorum animis relinquent scientiae & pro bitatis altius demum surrectura vestigia.. Quippe hi facillime imitantur & placita &mores , quos in Majoribus suis assidue Conspiciunt, cujus rei exemplum satis luculentum habemus apud , Platonem. Nam iuvenis ab eo educatus ac eruditus , ubi postea paternos in lares rediit, de sublata voce excandescentem vidit P trem, dixisse fertur r Nunquam hac apud Platonem Praceptorem meum vidi, nun quam didies. Quartumcunque ferax acipingue selum fuerit, si hortulani peritia vel industria desit, plus lolii quam norum ac fructuum progignet. Institutionis hujus vim in utramque partem expertus est
Alexander M. Duos hic iuventutis suae mode
172쪽
moderatores nactus est, unum Lysim, Chum , natione Acarnanem , hominem
parum literatum, sui potius quam discipuli studiosum , & sela adulandi arte clarum: qui se Phoenicem, Alexandrum, Achillem, . Philippum Patrem ac Regem.
Pelea dicere novit. Atque ita placuit Aulae. Alterum vero Aristotelem Stagi-ritam, qui commissum sibi Regium Iuve- .nem in humanioribus Zc severioribus lit ,riS, in rerum naturalium notitia simul &morali Philosbphia summa cum diligentia parique fructu erudivit. In Lysimachi. schola Alexander aliud nihil praeter ingentem illum animi fastum, qui semper illi' postmodum adhaeserat, & superbiae vitium didicit, ita ut demum non Philippi sed Joqvis filium esse se jactarit, & credi volue-xit : At in Aristotelis paedagogia egregiam
illam indolem tot aliis regiis dotibus fulgentem hausit, & e parvo Magnus Alexander prodiit. Profecto vix invenire est Principem aut Virum honoratum, qui vel regendi arte, vel siapientiae fama excelluit, ut non simul digito monstrari poss1t eximius
quidam Magister aut Praeceptor, sub cuius disciplina ad id fastigium pervenerit. Pa menides Melisit Samii, & Zenonis Eleatis Zeno Leucippi: Leucippus Democriti
mocritus Pythagorae Praeceptor suir. Socra-
173쪽
tes Platonem, Xenophontem, Antisthmnem, Aristippum & Euclidem erudiviti Plistonis auditores fuere Speusippus, Xenocrates , Dion, Heraclides, & Aristoteles romnes hos, quorum egresia dicta factaque
narrat Laertius, Graecia In sapientum suorum numerum merito retulit, ac palam
monstravit, quod non generent imbelles aquilae colum . E Romanis solum Ciceronem adducere iuvat. Hic teste Plutarcho g primum Phi oni operam dedit,
quem Romani supra caeteros Clitomachialumnos dc ob dicendi facultatem admirati sunt, & dilexerunt ob morum siuavitatem. Tum a Mutio Scaevola, viro Senatus principe, Jurisprudentiam hausit. Inde Athenas navigavit, & Antiocho Ascalonitae se commisit, ejus orationum volubilitate acivenustate captus , quamvis non omnino
probaret. Demum in Asiam & Rhodum profectus est: in Asia Xenoclem Adrame linum, & Magnetem Dionysium, & Me nippum Carem audivit, Rhodi vero Apol. Ionium Oratorem, & Philo phum Possidonium. Tantis tamque insignibus opus erat Magistris ad unicum Oratorem exceIIentem ac Virum omni eruditionis genere illustrem sormandum. Ut de magnis Principibus aliquid dicam, Apollodorus Pergamenus Augusti Praeceptor erat, quem in vi In Ocerone. lit
174쪽
I iteris optime eruditum a libidine ac ir Cundia retraxit, ad quae vitia principis imvenis prona indoles fuit. Arcadius & Ηonorius ah Arsenio, Carolus M. ab Alcubmo, Otto III. Imp. & Robertus Rex Fram Ciar a Gilberto Floriacensi Monacho, C rolus V. ab Hadriano VI. postmodum Pomtifice, Leox ab Angelo Politiano & bonis artibus, & moribus tanto fastigio dignis exculti fuerunt, qui omnes eruditionis Iaude' ac vitae probitate inclyti erant, ut merito dubites, an discipuli magistris', an vero magistri discipulis maiores fuerint. Novimus etiam cui capite praecedente d
monstravi ingentem illam Curam, qua Summi Principes & Sacri Antistites in It Iia, Gallia, Germania &α praestantissimos
quosque artium & scientiarum peritos e teris quoque e regionibus evocarint ad Academias suas Romanam, Parisiensem, Viennensem , Bononiensem &c. horum
doctrina illustrandas, magnis sumtibus, majoreque honoris significatione. XXI. Et sane plurimum consert ad honum Ibterarium promovendum magnorum Primcipum liberalitas in constituendis salariis, quibus Prosetares & Magistri Scholarum& honorifice sustontentur, & ad industriam
175쪽
omnem impendendam animentur. Nullis hac in re impensis pepercere Romani rQuinctilianus primus,uti scribit Eusebius b Romae publicam scholam & salarium ex
aerario, quod Fificum adpellant, accepit. Nullam enim a discipulis mercedem extingebat , nec admittebat, sed exspectabat a Republica, in cuius emolumentum Op - ram suam contulit. Vespasianus item Suetonio teste i primus ex aerario Latinis Graecisque Rhetoribus annua centena, id est, bis mille quingentos Philippicos comstituit. Antoninus Pius Rhetoribus & Philosophis non solum Romae, sed per omnes civitates atque provincias & honores & imgentia salaria decreVit, uti prodit Capitolinus , quae Provincialia dicebantur, &quemadmodum observat Cau bonus e T liano, sexagena Sestertia, nobis mille qui gentos Philippicos, consecere. Eumenius de se ipso fatetur, quod a Diocletiano MMaximiano quindecim omnino millia Philippicorum pro docendi munere obtinuerit : & Athalaricus Gothorum Rex stipendia Doctorum, rebus . Romanorum labe tibus plurimum imminuta & detracta,ru sum restituit, integraque quovis semestri
persolvi iussit, si Cassiodoro credimus k .
176쪽
Nihil enim hac profusione detrimenti passurum esse aerarium, sed potius maximum eruditionis Si sapientiae lucrum facturos se Credebant Principes isti. Plurimum quinque stimuli adfert Magistris , si liberalitati
accedat honoris exhibitio. M. Antoninum Imperatorem, cognomento Philosophum Frontoni Cornelio Praeceptori suo adhuc vivo statuam in foro collocandam a Senatu impetrasse legimus. Quod hi factis, alii verbis honorificentissimis praestitere. Exstat hodie exemplum, ait Gellius l epistolae Philippi Macedonum Regis, qua
terror ille Graeciae testatur, non magis se Betari, quod Alexander filius natus esset, quam quod Aristotelem haberet, cui puerum tradere posset instruendum e quin ipse'
Alexander tanta hunc veneratione prosequebatur, ut palam dicere non erubest
retr Se illi non minus quam Patri debere, quod a patre vivendi, a Princeptore bene vivendi initium accepisset. Nec desunt inter Christianos Principes exempla. Theodosius Imp. M. Arsenium sedentem docere iussit, filios vero Arcadium & Honorium stantes discere. Gilbertum Floriacensem, de quo dixi, Robertus Galliarum Rex ad Infulas Rhemenses, Otto autem Imp. ad Summum Pontificatus solium sub nomine Sylvestri II. promoverunt. Ita Platina &
177쪽
Sigonius cin . Idem supremae dignitatis nitigium conscendit Hadrianus VI. C roli V. Praeceptor. Etiam post mortem Ioannes Quirinus, nobilissima prosapia n tus, Benmicto Primulo Magistro, suo honorem habuit, dum splendidum e marm ore monumentum in aede Minoritana eidem posuit, memor & egregiae illius bonitatis, di singularis quam sub eo imbibisset eruditionis; cui facto, quod refert, haec verba
subiungit Egnatius n : Invisant igitur Deum sudiin; juvenes frequenter, ut hoc exemplo edom, fuantuυ discipuli i prime toribus suis debeant , perpetuo memor evelint. Magistri autem ac Paedagogi a ream illam Ciceronis sententiam cordi suo prohinde inscribant co r Nullum munus Reipublica amerre- majus meliusve posse mus, quam se doceamus atque juventutem erudiamus , iis prasertim moribus atque emporibus , quibus ita prolapsa es, ut omnium opibus refraenanda atque eoercenda LXXII.
Alterum ad artes ac scientias comparam das adiumentum sunt, ut dixi', Biblioth cae, quas publicum sapientiae aerarium, ditissimum omnis literaturae gazaphylacium
178쪽
recte nuncupaveris. In his tot Doctores, quot honos libros reperire licet, qui quum post fata sua amplius voce nequeant, i eito quodam numine in scriptis post se rolictis legentium animos optimis quibus- me di iplinis informant. Vivos non semper ad manus habere possumus magi- stros, nec nisi in uno aliove literarum g nere praestances et at mortui in Bibliothecis . semper praesto sunt, dc ad obsequia stant pariti: hos in rebus dubiis consulere, horum documenta & placita animo imbibere, ex his oracula excipere omni tempore licet, haud aliis quam sedulae lectionis sumistibus. Elegans est elogium, quod eruditi albcujus auctoris libro texuit Lucas Penna p . Ait enim e ,, Liber est lumen cordis, viri. ,, tum Magister, vitiorum depulsore commes itineris, domesticus amicus: se
per praesto est et nunquam non morige- , ,, rus, rogatus confestim resipondete Sim . cerus consultor, non assentator, nemini .s, parcens, quia neminem timet: contra ,, adversam sortunam defensor, secundae moderator e paradisus unde ejici non .. potus , nisi cum Volueris doctor gra-
,, tuitus, facien4 te gnarum , si reperit ιν ignarum. is Quodsi haec Penna de uno
179쪽
libro docto, quid nos de integra Bibliotheca dicemus ξ Jam vero si quis in Biblio
thecarum originem inquirat, a O , rem hanc cum ipsis literis adthventam fuisse. Nam simul ac scire & sapere natum' mox etiam scriberer hoc autem cum frustu esse non poterat, nisi adservarentur 'qstae' scripta & in libros relata fuerunr, dispo- nerenturque ita , ut ad praesentem & ad posterorum usum servi mi. Privata pri- mum haec cura fuerat, quovis sibi suisque studiis' prospiciente. Postmodum vero Proceres Reipublicae ac Reges illis struen- 'dis animum ac operam ad ecerunt, requz ad usum duntaxat, sed ad splencorem quoque ac ambitionem. Primus Regum, qui Bibliothecam illustrem condidit, os munduas in AEgypto fuisse eerhibetur, c 'ius fronti haec verha inscripsit teste Dio- 'doro q)r Ψυχης λατρiιον, mimr -- dia incisa Primus qui publicis usibus de- istinatam , velut emporium literarium Athe--nis str ixit, Pisistratus tyrannus erat, qui Audi Gellii testimonio cr) Magnus vir fuit,
. odiosum boot nomen scilicet oranni tolle, cui Homretim etiam digesum γ'corre- ctum nunquum s i turidebeamus '. Primus V TO. η uod noviosos, librorum eollem uit,
thecae fructuram Aristoteles, ut ait Stra
180쪽
ho s . Longum foret, per singulas has literatorum ossicinas ire e de omnium praecipuis solum veteris & recentioris aevi pauca Commemorabo. Alexandrina Bibliotheca facile princeps erat, a Ptolomaeo Philadelpho.Ptolemaei Lagidis filio, secundo huius nominis'& stirpis AEgyptiorum Rege constructa. Hic incredibili studio ac impensis regiis ex Asia, Africa & Europa, scilicet a Chaldaeis, AEgyptiis, & Romanis libros Conquisivit, atque in graecam linguam transferri curavit, eique Demetrium Ph Iareum praefecit, hominem quidem exin lem a suis Athenis, sed scriptis de factis admodum illustrem. De numero librorum, qui in hac scientiarum arce custodiebantur, varia produnt Scriptores. S neca t Quadraginta millia libri,
rum Alexandria arserunt, puluerrimum regia opesentire monumentum. Fortasse selum iniit numerum eorum, qui Vulcano in praedam cesserunt, non autem illorum,
qui flammis subtracti sunt. Josephus u
scribit, Demetrium aliquando interrogatum a Ptolemaeo, quot millia librorum modo numeraret, respondisse r ducenta millia admodum, quos tamen ad quingem