장음표시 사용
181쪽
ta brevi ascensuros esse speraret. Haec tamen adeo libris dives & superha Bibliotheca in bello Alexandrino sub Caesare lDictatore, dum urbs capta a milite direpta fuit, fiammis in pabulum magnam partem gessit, fato literatis omnibus deplorando. Nihilominus instaurata fuit non quidem eadem, sed consimilis, 'eodemque loco, nimirum in Serapeo seu Templo, porticubus vicinis portui & navalibus imposito, adnitente Cleopatra AEgypti Regina , dcfamosia Antonii amoribus foemina. Haec enim a marito illecebris sibi familiaribus impetravit, ut Attalicam seu Pergamenam Bibliothecam in urbem Alexandriam tran ferri jusserit. Ita combustae reliquiis, de recens advectae subsidiis aucta. ornataque prioris famam Christianorum temporibus
non solum sustinuisse, sed & superasse visia est. Nam Aulus Gellius & Ammianus cx
copiam aiunt librorum in .Egypto a Ptolomaeis Regibus vel emptione conquisitorum, vel descriptione cqnfectorum ad septin. genta sere millia aevo suo excrevisse.
Serius Bibliothecarum cura ad Romanos pervenit, quam tamen moram postmodum earum copia & magnificentia compensavit.
Primus ea in Urbe Bibliothecam instruxit vi Cat. l
182쪽
esentias eo arandas. IssCaesare Augusto invitante atque incitante Asinius Pollio, orator & Senator nobilis, quod Suetonius his verbis testatur: ALmus Roma Bibliothecas publicavit Pollis , gracas latinasque, additis Auctorum imaginibus, in atrio , quod de manubiis ML matarum devictorum magni re instruxiLEt Plinius cy : A ius Pollio primus bi- Hlotheram dicando , ingenia hominum regis pablicam fecit. Ex horum verbis patet primo , Bibliothecam hanc e graecis latunisque libris compositam fuisset dein eani Pollione instructam, ornatam ac repar tam potius fuisse, quam exstructam. Nam diu ante a Tib. Graccho patre Graccho rum magnam librorum copiam eum in locum congestam fuisse Plutarchus aliique scriptores memorant. Porro atrium illud erat Libertatis in monte Aventino situm , cuius meminit Ovidius O conquestus, Iibellum elegiarum suarum, in Ponto exblii loco scriptum , non fuisse in biblioth eam Asinii receptum.
Me me, qua doctis patuerint primati lus , Atria Libertas tangere possea sua est. Demum iam tunc temporis bibliotheca dostorum hominum & Ηeroum imaginubus
183쪽
bus sculptis , atque pretiosis hostium exiviis , aliisque parergis ad splendorem comciliandum fuisse exornatas. Paullo post, ipse Augustus Imp. manus tam praeclaro operi adjecit, duasque publicas erexit hibliothecas, quarum una nuncupabatur, utpote Sororis Octaviae nomini ac memoriae dedicata; de hac Dio Cass1usca ita loquitur: Augustus porticus bibliothecas a fororis nomine Octavias diactas exstruxit. Erat autem particus haec. in cujus superiore loco memorata bibliotheca stabat, vicina theatro Marcelli, loco hodie adhuc Romae noto. Altera Palatina dicebatur, quia intra ipsum Caesaris palatium Continebatur, de qua Suetonius b r Erat latina gracasuri
id est graecis latinisque libris instruoa id factum est an. Urbis DCCXXVI.
Quamvis autem idem Suetonius asserat,
Bibliothecae huic ab Augusto additum fuisse Custodem seu Praefectum C. Julium Hyginum, insignem Grammaticum, prisca
tamen marmora docent, Graecam & Latinata bibliothecam solis ut credo formiis divisam) seorsim habuisse custodes suos, utpote quorum uni inscripta leguntur haec verba; Am Q In Actis an. u. DCCXXT, O CV. '
184쪽
stientias comparandas. IST, ANTIOCHUS. TI. CLAUDI. CAESARIS. A. BIBLIOTHECA. LATINA. APOLLINIS.
C. IULIUS. FALYX. A. BIBLIOTHECA. GRAECA. PALAT.
Post Augustum Principes sequentes in comoendis bibliothecis veluti de palma cert Tunt. Tiberius unam condidit in Domo sua, de qua Aulus Gellius c)r Cum in Domus Tiberiana Bibliotheca sederemus, ego Er Apollinaris. Aliam Vespasianus, quam adiunxit Templo Pacis, ut denuo ex verbis Gellii colligitur, dicentis d rCommentarium Lucii AElii, qui Varronis Magister fuit, sudiose quaesivimus, eumque in Acis bibliotheca repertum legimus. Aliam Trajanus, de qua luem Gellius cor Sedentibus forte nobis in Bibliotheca Trm. jani: atque haec pasIim Ulpia Vocabatur, quod nomen adhuc hodie tribuitur Romae insigni Bibliothecae medicae, quae in magno Hospitali ad S. Spiritum adservatur. Aliam Domitianus ut ferunt, Capitolinam, cujus meminit Eusiebius f): in Capitolium inquiens fulmen ruit , magna in ammm
185쪽
que ardes eoncremavit. Fortassis autem melius & verius dicitur, Domitianum Capitolinam conflagrantem restaurasse. Nam ut Suetonius testatur g r Domitianus bibliothecas incendio absumptas impens Me reparari curavit, exemplaribus undique e litis missisque Alexandriam, qui δε-
Acraberent, emendarentque. Quibus e Ver- his patet, etiam tum temporis adhuc Bih-liothecam Alexandrinam velut originem& matricem aliarum in honore habitam, dc harum corruptos libros ex eadem iterum refectos fuisse S adornatos.. XXIV. Haec de veteris aevi Bibliothecis r nunc de illis, quibus recentiora tempora praealtis illustrantur, quaedam dicenda se se offerant. Primum sacra dignitate sua locum occupat Bibliotheca Pontificia, quae vocari solet Vaticaua. Huius initia admodum angusta repetere licet a primis D. Petri successoribus, qui sacros Cod, ees, Pontificum aliorumque Patrum epistolns, Decreta, collatos ordines, &Αcta SS. Martyrum, Apologias' pro Christ ana Religione, haeresium nascentium historias di confutationes, quin & alios
186쪽
maxime Philosophorum ethnicorum ibbros, quibus opus erat primis Christianis ad illorum dogmata refellenda, quam diligentissime adservabant. Sed haec erant Tabularia potius quam Bibliotheca. Unde facile adsentio Onuphrio Panuinio,
Iegitima Bibliothecae huius initia ad Hilarium Papam, qui seculo Christi quinto
vixit, relarenti. Hic enim pace Ecclesiae reddita optimos quosque ituros cum si cros tum profanos collegit, nec non cum reliquis in Bibliothecae formam redegit, delecto as fontem Lateranehsem loco, ubi diu constiterat. Verum a posteriori-hus Pontificibus, ut commodior usus so-ret, in Vaticanum Palatium translata est, ibique a Nicolao V. plurimum aucta, &a Sixto IV. insigniter exculta fuit. Omnestamen reliquos superavit sblita sua magnanimitate ih operibus publicis , quibus plena etiamnum hodie Roma est, moliendis
Sixtus V. Quippe quum Bibliotheca haec in loco depresso, obscuro, & insalubristaret, novum e fundamentis aedificium struxit, atque in eius parte magis edita,
perlucida, & sialubri thesaurum hunc fe- posuit, subselliis de pluteis hinc inde di- .spositis, libris ordine selecto collocatis, muris & fornice nobilissimis undique picturis distincto. Ita effernatam hanc eruin
187쪽
ditionis sedem liberalibus disciplinis Ec publicae utilitati solemniter dicavit anno MDLXXLVIII. Pontificii regiminis IV. Crevit haec postmodum illatis in eam v xiis aliis Bibliothecis nobilissimis r Ducis Urbinatis ab Alexandro VII. . Reginae Sue clat, & Electoris Palatini ab Alexandro
VIII. Codicibus quoque plurimis extranearum linguarum a Clemente XI. Numismatum rarissimorum copia a Clemente XII. Manuscriptis bibliothecae olim Otto-honianae, & libris bonarum artium ac eruditionis Italicae Marchionis Capponi a Benedicto XIV. Verbo, videre est itaeniatem adparatum sacrorum & vetustismnorum codicum, Volumina exquisitissima nec facile alibi reperienda, libros omnis generis profanae ac Ecclesiasticae eruditionis plenos, tanto qui vix iniri potest, numero. Inter Bibliothocae Praefectos famam praecipue adepti .ant Leo Allatius Chius, qui multa ingenii monumenta reis
liquit , & Lucas Holitein ius I amburgensis. Modo florent duo Assemani, Stephanus Euodius Archiepii copus Apamensis,& Josephus Sinaonius Bibliothecae Praese- .ctus, qui in Manuscriptorum Codicum splendido catalogo ac editione desudant, duobus jam Tomis in lucem datis. Plura invenire documenta licet apud Angelum Ro
188쪽
Romam, Mutium Pansam, dc Onuphrium Panvinium, qui de Bibliotheca Vaticana copiose scripserunt. Vidi etiam non ita pridem inchoatum a Benedicto XIV. desam pene absolutum sacrum Museum, Bibliothecae adjectum , quod Pontifex hic eximia Antiquitatum Ecclesiasticarum , maxime Veteris Romae, undique collect eum supellectile instruxit, magis magisque augenda.
XXV. Sequitur Vindobonensis seu C area inter eas, quae hodie in tota Europa celeb-xantur, famosissima, cuius historiam Lam- hecius h) satis amplam octo Tomis Contexuit. Equidem omnes Imperatores estirpe Austriaca oriundos, si a Rudsipho ad nostram usque aetatem eorum seriem pedisequi velimus, & eruditorum & eruditionis fautores fuisse maximos, quin & M. Cenates deprehendemus e Maximilianus vero I. etiam Cultor erat, qui ins, gnibus quibusque ac heroe dignis toga sago factis conspicuus ad Julii Caesaris imitationem rerum a de gestarum Commentarios conscripsit. Hic ut bonarum a tium serius in Germaniam advectarum
studio stabiles sedes figeret, in Comitiis
189쪽
Wormatiensibus an. I 49s. decrevit , ut Septemviri in sua quivis ditione publicas scholas sive Mademias instituerent: Ipse vero eam in se curam suscepit, ut Bibliothecam Caesare dignam Vindobonae conderet. Primo quidem Manuscriptorum librariam supelleailem a Patre suo Frid rico IV. relictam grandi numero collegit
AEneae Sylvii primum, & post Georgii. Peurhachii doctissimorum hominum industriar Tum post inventam circa annum IMO. typographiam librorum impressorum immensiam copiam comparavit Bibliothecae inferendam: Demum e capta direptaque Constantinopoli, quotquot volumina communem ruinam atque rapinam
evaserant, diligentissime conquiri jussit, Eorumque magna accessione bibliothecam auxit. Neque hac contentus Caesar M ximilianus plurimis codicibus manuscriptis, uui e Monasteriis Austriacae ditionis extraiatii fuerunt, & libris, qui e famosia Bibli theca Budensi a Mathia Corvino Hung rite Rege maximis sumtibus olim instructa, sed post Budam a Solimanno expugnatam ac misere direptam distracta per privatorum manus Vagabantur, sere suo redemptis eam locupletavit, adjuvantibus doctos Caesaris conatus Conrado Celtis, Poeta primo qui in Germania a Friderico IV.
190쪽
IV. Iaurea donatus fuit, & in Vindobonensi Academia munus Professoris eloquentiae & poeseos sustinuit, dc Joanne Cuspiniano, Historiographo & Caesari a Consiliis, qui posthumis ingenii monumen. tis inclaruit. Maximiliani vestigiis itistit xunt Ferdinandus I. Maximilianus II. de Leopoldus I. quippe sub horum gloriois
non minus quam munifico regiminei pa tim translatae partim coemptae fuerunt satis multae bibliothecae privatae, uti Comradi Celtis , & Joannis Cusipiniani, de quibus memini, praeterea Ioannis Fabri Episcopi Vindobonensis, Joannis Deus his uvamii, moi angi Lazzii, Joannis Sambuci, Augerit Busbequii, Richardi Streunti, Hugonis Blotii, Tychonis Brahati, Sebastiani Tegnagelii, Philippi Edardi
Fuggeri, ut ita non immerito Bibliotheca Bibliothecarum adpellari possit. Ultimum accessit ornamentum sub Carolo VI. qui, ut magnificentius habitarent etiam post fata sua sortes illi spiritus, librorum scriptores immortalitate digni, novum ad instar Templi aedificium struxit, cuius medium ambitum occupant Imperatorume Domo Austriaca statuae, & inter has veluti centrum Caroli VI. marmorea emgies et circum circa vero stant in altis pluteis celebratissimi per orbem Herois, Prin-