장음표시 사용
421쪽
noctuque vigilo, quia nimis sciendi cupiduo sum. Tertio, si apto immisceantur quidam locutionis modi, quorum rationem aliam dare non possumus, praeter morem Iraestantis alicujus auctoris , v. g. Tri ιissus lusis : varium mutabile semper segmna. Virgilius et Parentes , tiberos, fratres vilia Dabere. Tacitus r Haec maeue eonfidam, faciunt. Cicero r Ulaimum dimisationis scilicet tempus) Livius &n. Plura eiusmodi locutionum genera qui cinsiderat, Sylvium consulat. Quartum , quod elegantiae non param, adfert sententiis, est idoneus partium e monis omnium inter se nexus; sicut in h.
mano corpore membra quaevis, licet a natura sint optime formata, officio tamen suo fungi non possunt, nisi nemorum svertebrarum &inusculorum ope tota com- Pages bene cohaereat. Fit autem nexus me per metatheses seu transitiones, ut
Vocant, dum per particulas aliquas, Vel etiam, si prolixior est oratio, per integras sententias quasi via sternitur, qua non solum impune, sed etiam cum deco-xe liber tranulus pateat ab una parte ad aliam. Huscemodi sunt prioris generis rac, nec, neque , ut , quin, quod, ne quidem , nihilominus , nis, quare, viserara quamvis, enim, quippe , profecto, sana
422쪽
sane tri. posterioris veror Satis multacerba fecisse mibi videor de bone ter re- t, ut de utilitate dicam. . . . Longum est persequi gula, manebo ut insilui, in
genere universo. . . . Iam vero ad id, quod est huius cavis caput, accedamus. . . . Sed
hine Iortasse ferenda: Hud vero quis feras Atque edo de re ipsa postea disseram: nune
de eo uio dicere libet. Nolo plura dio reguam temporis ratispinulet. . . . Quorsum alio nolentes abrepti fumus p ad rem redem mus. . . . Hactenus quin domi gest, nunc qua foris. . . . Hac misa facio: illud quaro, de quae sunt alia rei hujus paradigmata e Ciceroniana penu deprompta. Uerum haec connectendi cura non sit nimia, ocstidiose quaesita. Potius naturam dicti nis sequi oportet, quam artem, quae in his saepe plus fastidii quam delectationis post se trahit. Ipse Cicero in aliquibus tam orationibus, quam epistolis suis de v, riatione nexus non admodum sollicitus fuisse videtur, sed grata quadam quasi negligentia & simplicitate urus est. XVII. Sed quid de illis dicendum elegantiis, quas nonnulli, idque satis frequenter, tum e Parnasse , tum e figurarum & trinPorum armamentario non sine vi ac str
423쪽
pim in sermonem adducunt Certe sunt nostra quoque aetate, qui in tanta latinitatis luce caecutiunt, dc aureo natos seculose arbitrantur, quando audacibus metaphoris, coacervatis synonymis, verbis modo similiter cadentibus, modo rubiginuexesis, & poeticis phaloris orationem comspurcant potius quam exornant. Quis ferat pacificis auribus dicentem: Sed nunc vela sermonis mei plenis buccis θ' murmurantibus Abilis ex alto insent 2 ticis aula Proceres, Er orationis naυigium concitatis remis per fassos Oceani .campos in epilogi optatum portum inυebant. . . .
cuid aicam de Rudiosis otio sisy nun id
sunt reipublica fiterariis glaucomay Sunt enimvero. Nunquid sunt sobolarum gam grana, temporis charybdis, inrugo in seniorum, hydro in nummorum, uNO Uembo, mundi literati apostema 8 Sunt enimvero. An tu non hos ad Garamantas e I Indos, in ultimam Thulen averruncam iis natura vomitu rejiciendos exsimas p
Illud vehementer dolendum, quod eiu modi homines de nescio qua sublimi eloquentia sibimetipsis sint suspecti, immo palam sibi gratulentur, seque: in Latio: gi- .gantes esse credant; alios vero, qui nugas istas & quisquilias sermonis aversantur,
tanquam pygmaeos grandi supercilio despὐciant
424쪽
ciant. Hos latinitatis mangones nullius aetatis suffragio comprobatos , quisquis bonas literas amat, cane peius & angue fugiendos sibi existimet. Ea enim est linguae latinae majestas, ut phaleris h. iuscemodi ac parergis opus minime haheat ; sed nativo quodam cultu ac nitore vestita in publicum prodire assuevit. Praeclara est, dc critica M. Tullii hac super re sententia , dum a humili non minus , quam a superba dictione cavendum esse Isocratis exemplo monet u): Di- ,, cebat Isocrates, doctor singularis, sedi, Calcaribus in Ephoro, contra autem in ,, Theopompo frenis uti Ierer alterum
,, enim eXultantem verborum audacia r. ,, primebat, alterum cunctantem & v.
,, recundum incitabat. Neque eos simi- ,, les effecit inter se, sed tantum alteri ,, affinxit, quantum de altero limavit, ,, ut id conformaret in utroque, quod ,, utriusque natura pateretur. ,, Quare apud probum Magistrum ossicii pars non minima erit, ita tyronum studia moder ri , ne extra latinitatis orbitam saltent; crebroque putandae Vites erunt, & res candi inutiles pampini, quam primum luxuriare incipiat sermo; secus frustra e spectabitur vinum merum defaecatum. S. V. - Ο Lis. de Orat. n. m.
425쪽
S. V. Tertia dos: Verborum copia. XoIII. mertia demum se se offert idiomatis Iat,
ni dos, nimirum copia Verborum. Haec si desit, caeterae parum adserent praesidii ad tuendum linguae latinae honorem. Quis enim est, qui hoc in negotio tanta ingenii egestate laboret, ut ne unam qui .dem alteramve sententiam propriis ac genuinis verbis, quod ad primam dotem, atque etiam cum elegantia quadam, quod ad alteram spectat, proferre possit Z At, qui copiose loqui ac scribere norint, sane paucos est reperire. Quae tamen dos est adeo necessaria, ut qui ea destituuntur, nullam orationis longioris moram cum di- gnitate sustinere, vel prolixioris paulIosermonis iter emetiri queant; sed vel omnino quasi deficiente halitu ab instituto cursia cessandum ipsis erit, vel eadem semper verba, atque eaedem phrases re- Current cum maximo seu legentium seu audientium fastidio. Quis obsecro non stomachetur, si eandem quotidie offam, eundemque cibum in mensam inferat c cus , nec alio jusculorum aut condiment. rum genere Variatum, semper fixum,
426쪽
cra=-meae. , ' 3 nunquam assum aut frixum t Quem Musica demulcebit, quando similes semper voces , nec dispares soni se auribus ass1due ingerant λ Non frustra eloquens &copiosa oratio flumini comparatur, quod si aquis duntaxat iis, quas e fonte secum
trahit, aleretur, nec aliis rivis per intervalla se in illud exonerantibus perpetuo augeretur, brevi deficeret, nec nisi sicca post se vestigia relinqueret. Non igitardubium es, Quintailiano credimus in), quin linguae latinae velut opes Ani quadam aranda, quibus ubicunque desaeratum erit, possis ei consare copia rerum M verborum. Sed copia rerum non tam ampla est, ac Verborum. Ea enim est rerum
indoles , ut nonnisi propriae sint singulis
sententiis, quibus explicantur, paucis Communes. At Verba latissime patent; secus modica illorum cura esset habenda, quum velut sponte sua cum ipsis, quas fgnificant, rebus se se offerant. Equbdem verum est, esse aliqua ex verbis, quae solum cum certo rerum genere vel Cum Certa specie congruant, sicuti: Agni balant, porci grunniunt, aviculae minuriunt, leones rugiunt, leopardi rictant, elephanti barrit ut, ranae coaxant, equi binniime, canes latrant, asini rudunt .
427쪽
tauri mugiunt, lupi ululant, corvi eroci
tant, gallinae Clocitant, pulli sallinacei
pipiunt, ciconiae glostorant, hirundines
fritinniunt , serpentes Milant plerumque tamen non singulis rebus singula duntaxat verba respondent, sed plura saepe eandem rem fanificant , aut Certe eidem adplicari possunt, ita tamen , ut alia sint magis propria, vel magis ornata, Vel melius sonantia, aut plus energiae contineant, quam alia. Quare in promptu sint oportet, atque ut ita dicam, in comspectu, ut ouando dicendum est scribem, dum ve, facilis sit optimorum electio. Est autem haec, de qua loquor, verborum copia in eo potissimum sita, ut aliis atque
aliis verborum formulis eandem rem Comvestire, illique novam compluries speciem inducere noverimus. Ita fiet, ut dum idem dicimus, aliud semper dicere vide mur, absque inani verborum circuitu, quem Graeci Battologiam, vel Tautologiam Vocant, quae inter vitia sermonis ponuntur. Hac in re ita excelluit C, cero , ut si sorte in aliquo dicendi genera parem habuerit, in hoc plane neminem se superiorem. Nam in orationibus suis tanta verborum & figurarum varietate idem saepenumero argumentum perisquitur, ut novum semper splendorem ac vigorςm s
428쪽
gorem, novam vim & energiam praesinferat, nec altius attolli posse videatur. Hac arte ita Verris & Antonii flagitia perstrinxit, ut horrenda oculis adparerent, ct auribus intolerabilia: ita populum in suam flexit sententiam, ut vix non priuSquam ipse straderet, ille persuasus iam esset: ita in Caesaris animum ejus facta praedicando penetravit, ut Vir caeteroqui sibi maxime constans tamen sub eadem oratione saepius vultum mutasse legatur. Si jam in artificium inquirere libeat, quo haec verborum copia paretur, ad sex praecipue capita revocari potest, e quibus ipse Tullius id deprom siste videtur. Primum est synonymia, seu congeries Ve horum , idem sere significantium, ut si gladii loco ensem, ferrum, mucronem, pro iucundus latus, hilaris, fessivus, amoe-s, suavis dicas. Integram horum silvam subministrant Phraseologiae, synonyma, & Flavissae. Alterum est, Enalage, latinis commutatio unius partis in aliam, e. g. adjectivi in substantivum, numeri pluralis in singularem, verbi in nomen, &vicissim , ut elegantia sermonis pro elegans sermo: omnem angulum Deussit pro omneS angulos: vehemens pluvia cecidit, pro vehementer pluit. Tertium est Pu-riphrasis seu circumscriptio per definitiones s
429쪽
nes , ' caussas, effecta & adiuncta; quemadmodum si in locum hujus sententiae r o ea factus es, substituas sequentes ris vera de defecit: noxia Iibertas vivemdi a vera Me eum ab raxit: veram Mei semitam deserendo per avia θ' invia errarum misere circumferebatur: dum male cautus aures errorum raeconibus prabuit,
γ Ooluptatum iliseiaris inescari se permiasis, brevi tempore eo prolapsus es , ut v ram eum falsa religione permutarit Quartum Caput est metaphora translationem Latini dicunt quando scilicet verbum a propria vi significandi ad aliam ob simblitudinem quandam, quae intercedit, transfertur. Ita Virgilius D: siuid non mortalia pectora cogis auri sacra fames stnempe fames pro cupiditater Duo fiam na belli Scipiadas et , fulmina pro acediximis helliducibus. Servit huic figurae' toistus sere mundus et elementa, mineralia, arbores, plantae, animalia, quin dc lestia, quorum omnium natura quo m
gis persipecta habebitur, eo felicior prodibit metaphora. Quintum est compar tior sic hominem inconstantem recte adpellabis Proteum, vel luna mutabitorem taVarum, a quo pecunias di ilius, quam a pumice aquas obtinebis. Postremum d
430쪽
Grammaticae. 9Τisque Isodynamia graecis, Logicis AEqub
pollentia , perquam Recunda varietatis mater, quae verbis contrariis constat,
addita vel dempta particula non, vel alia simili, ut si dicas ; nihil albedinis λυγAethiopi , pro niger est AEthiopisi Minime, onmium egena frugum es bino regio, profertilis est. Ent ouantae sint ope, , quas in Latium profungit verborunt copla , e fontibus istis studiose quaesita: & quamvis
initio res haec non careat difficultate apud tyrones, si tamen lectioni praestantium Auctorum frequens exercitatio styli aec dat, etiam non rogatae aderunt hae sera monis charites. Gemini au tem scopuli hac in re sunt vitandi, monente Quinctiliano a , tum ne frequens adhibeatur Variatio, quae meris constat synonymis. hoc enim esset puerile , γ eujusdam infe licis opera, nec nisi ad turbam verboarum serviret, in qua quodvis sine distri mine quemvis occuparet locum dictionis i tum ne in variatione ista plus speciosum aliquem locutionis circuitum quaeramus squam significandi vim, dicente eodem rNobis autem Popia cum judicio paranda es, vim orandi, non circulatoriam voluptatem pectantibus.