장음표시 사용
21쪽
14 Pars VIL Disp. I. De suidditate Sacramentorum.
clesia Graeea Baptigat cum hac forma, B nempe traditio libri Euangeliorum sub iliani otin sopus Cbrisi: Latina vero, Ego re Ia sorma: Accipe potestatem legendi Etiare Baptiro . utraque forma in genere institu- lium in Ecclesia Dei, &c. Quod si Graecusta est a Christo Domino, & ob particula- utramque hanc partialem materiam cum res fines eo pacto determinata suit ab Ec- suis verborum Armis adhiberet, valide paelesia pro Graecis, & hoc pacto pro Lati- riter, quamvis illicite , Diaco tum coninnis ; ita tamen ut diversitas ista specifica serret. Quare ad argumentum distinguost accidentalis, non essentialis; Unde va- primam partem antecedentis: Ecclesia Grae-lide, sed illicite Latinus baptizat ritu Grae- ca pro materia Diaconatus adhibet solam co; non secus, ac valide, sed illicite con- manuum impositionem , eodem modo ac secraret quis calicem sine admixtione aquae in Ecclesia Latina , seu sub eadem forma praecepta ab Ecclesia, posito quod Christus verborum, sub qua illam adhibet Ecclesia pro materia calicis determinarit in genere. Latina , nego . diversimode , concedo pri- vinum usuale , sive purum, sive dilutum. mam partem antecedentis; & distinguo pa- Ratio horum omnium a priori est, quia riter secundam : Ecclesia Latina invalide Christus voluit unam esse Ecclesiam, sicut confert Diaconatum sine traditione libri
una est Fides Catholica ; & ideo voluit ,
ut eadem essent Sacramenta pro tota Ecclesia universali , & pro singulis Ecclesiis. particularibus ; quod innuit Apostolus diis
cens : Unus Deus , una Fides, unum Baptisma s ergo quamvis illicite conserantur Sacramenta contra consuetudines , & leges cujuscunque Ecclesiae particularis , valide tamen conseruntur pro tota Ecclesia quaecunque Sacramenta in aliqua Ecclesia particulari sunt valida .
Ad confirm. dico cum Dicastillo disp. r.
de Sacramentis dub. 2Ο. impositionem manuum factam ab Episcopo diverso modo spectare ad valorem Diaconatus in Eccle sa Graeca , ac in Latina ; & idcirco nisi talis manuum impositio fiat in Ecclesa Latina , eo modo, quo spectat ad valorem Sa-eramenti in Ecclesia Graeca , nil mirum , quod apud Latinos haec sola manuum impositio ad valorem Diaconatus non sufficiat. Itaque apud Graecos n teria Di ac natus non est nuda isthaec impositio manus
Episcopalis, sed est impositio manuum sub
tali verborum forma , quae abunde exprim i in particulari Ordinem Diaconatus , videlicet : Divina Gratia , qua semper in sirma sanas , quae desunt supplex , crest ,
seu promovet N. venerabilem Subdiaconum in Diaconum . oremus igitur pro eo , &c. Quods Latinus adhiberet manuum impositionem sub tali forma, valide etiam, quamvis illicite , Diaconatum consecret . Contra vero apud Latinos adhibetur manuum i mn
stio sub verbis illis generalibus, quae nota
exprimunt in particulari ordinem Diac natus, 3 idelicet : Acess Spiritum Sanctum ad ressendum diabolo oe tentationibus ejus in nomino Domini , & idcirco ad valide conferendum hunc ordinem requiritur alia
materia partialis sub sua peculiari sorma , Euangeliorum , si adhibeat manuum imp stionem prout adhibetur in Ecclesia Graeca , seu sub illa verborum forma, nego ; si aliter adhibeatur , seu sub forma substantialiter diversa , sicut de facto contingit,
concedo secundam partem antecedentis, &distinguo similiter consequens o falsum est, quod materia Sacramentorum, quae alicubi, cc aliquando sufficit ad valorem Sacramenti, lassiciat ubicunque, & quandocunque,s ubicunque, & quandocunque adhibeatur diverso modo , ac sufficit alicubi , & aliquando , concedo; si adhibeatur eodem modo , nego consequentiam .
Non nemo ut ab hac molesta dissicultate se extricaret , docuit, Christum Dominum statuisse pro materia Diaconatus signum aliquod in genere, quo significaretur potestas spiritualis , quae per illum consertur sub sua verborum forma; ac deinde Ecclesiam aliud fgnum in specie deterni inasse ad valorem Diaconatus apud Graecos , & aliud apud Latinos ut proinde Latinus invalide utatur materia, quae lassicit ad vatorem Sacramenti apud Graecos , & Graecus invalide utatur materia , quae cst valida apud Latinos : Non secus , ac invalidum est Sacramentum Matrimonii, ubi est receptum Tridentinum , si pro materia adhibeatur contractus clandestinus; lecus vero ubi Tridentinum non est receptum. Uerum haec responsio non consonat communissimae doctrinae Theologorum contendentium, non posse Ecclesiam quicquam statuere in iis, quae spectant ad substantiam,
atque adeo ad valorem Sacramentorum ut .
videre est apud Gonetum disp. I. ar. 9. &apud Martinonium disp I9. de Sacram. n. s. ubi advertit, Innocentium , Felinum , & alios Canon istas falli, dum putant, Latinos non valide baptizare forma Graec
22쪽
ζuassio I. Art. IV. An chrissus determinaverit, Oe. Is
rum , nec valide consecrare in fermenta eo ; & eadem est ratio si non ton serrent valide Diaconatum per materiam , & sormam quas adhibent Graeci . Et ratio h Tum omnium eli eadem , quia scilicet nihil potest Ecclesia decernere in iis , quae sp ctant ad substantiam , seu ad valorem Sacramentorum; quod constat tum ex verbis Tridentini laudati sess 2I. cap. 2. tum ex unanimi Doctorum sensu ; tum demum inductione in omnibus Sacramentis , in quibus variatio facta ab Ecclesia est accident lis , non substantialis ut proinde materia,& forma , quae alicubi valet , valeat ubicunque; et si non sit licita ubicunque. Ad id quod dicitur de contractu clandestino in Sacramento Matrimonii, mox dilucide fiet satis . XX. Objic. 2. Sacramentum Matrimonii ante Tridentinum , dc ubi Tridentinum non est receptum, alide consertur per conistractum clandestinum: secus vero post Tridentinum; ergo Ecclesa determinare potest, ac mutare materiam Sacramentorum ἰatque adeo constitutiva Sacramentorum nonsuerunt a Christo determinata eadem pro quovis tempore, ac loco . Confirm. quia tempore Apostolorum valide baptigabatur in nomine Iesu Christi. dicitur enim Actorum 8. In nomino Ieis Chrsa baptitabantur viri , ac mulieres. nunc autem bapti l mus est invalidus , nisi forma contineat invocationesn expressam Trinitatis; ergo ut prius. Resp. Christum pro materia Sacramen ii Matrimonii instituisse in genere mutuum consensum conjugum fgnis externis expres sum , ct cum iis solemnitatibus celebratum , quae ad validitatem talis contractus ab Ecclesia determinarentur Propterea Ecclesia non potest efiicere, quod posito hoc mutuo consensu cum solemnitatibus requistis ad humanum contractum, non habe
tur Sacramentum Matrimonii ; sed solumessicere potest , quod istae , vel illae sol
mnitates requirantur, ut hic contractus civilis sit validus. Et hoc pacto post Tridentinum Ecclesia requirit , quod contractus fiat coram Parocho, & testibus . . aliter sit irritus ι unde Sacramentum Matrimonii non ponatur ex desectu materiae 1 Christo institutae r Ad eum prorsus modum quo Christus instituit , quod Baptismus conse ratur per verba significantia ablutionem , relinquendo humanae Reipublicae potestatem determinandi, quod haec, vel illa ver
ba ablutionem significent : hinc si Respu
blica decerneret, quod verbum Doceo, significet deinceps ablutionem , & verbum Baptizo , non significet amplius ablutionem , sed doctrinam , in tali casu Raptismus lo-lum conferretur valide dicendo, Ego te δε- eo , non vero dicendo, Ego te baptiro; nec per hoc diceretur immutata institutio B
In serma nego consequentiam : Ecclesia non potest mutare materiam , & sormam
a Christo institutam; sed sicut potest quis
. gr. Corrumpere vinum, & sic efiicere , quod non si amplius materia Eucharistiae, ita potuit Ecclesia reddere invalidum , Ac veluti corrumpere contractum matrimoni lem clandestinum, & sic efficere, quod non si amplius materia Sacramenti. Ad confirm. nonnulli docent ex D. Di
nysio. Clemente , Cypriano , & aliis PP. apud Suamum, & Vasqueet, quod Apost li baptizabant in nomine Christi , hoe est in fide, & auctoritate Christi , & Bapti iamo instituto h Christo ; non vero Baptis.
mo Ioannis Baptistae . Express8 enim ne gat Divus Cyprianus epist. 73. Apostolos umquam baptizasse in solo Christi nomine. Alii docent , quod baptitabant in nomine christi , quia addebant sermae nomen hoc
venerandum dicendo. Ego te baptito in nomine Patris , Filii Iesu Cbriui , ω Spiriatus Sancti: Alii demum cum Angelico qu. 66. art. 6. ex Athanasio, Ambrosio , Augustino apud Platet. n. docent, Ap stolos baptizasse invocando tantum nomen
Iesu Christi ex speciali dispensatione Dei,
ut nomen illud tunc temporis summopere exosum, Iudaeis quidem scandalum, Gemtibus aurem stultitia ut loquitur Apost ius I. ad Corint. I. redderetur venerabsele , & gloriosum cum ad ejus invocati nem daretur fidelibus Spiritus Sanctus . Sia militer per specialem dispensationem Ap
stoli ministrabant Sacramentum Confirmationis sola manuum impositione . Forte enim non erant in promptu , quae necessaria sunt pro materia hujus Sacramenti ,
quod a paucis Apostolis dispensandum erat
23쪽
r6 Pars VII. Dil I. De cui aditate Sacramentorum.
communiter huiusmodi esse ablatio e Con ARTICULUS V. tra vero s quis baptizet aqua lutulenta ,scetida , sulphurea , aut ex luto , & gl
lluaenam mutatio is materia , fom tie, & secundum aliquos etiam ex sale e tria Sacramentorum reddat ea pressa, licet cum indecentia, & culpa ba-ἐmira ptizaret , conficeret tamen Sacramentum . Fit a. aliouando solam mutationem ac-XXI. Ertum est, aliquando a muta- eidentium physicorum mutare substantialitione materiae , vel formae ter in rigore theologico materiam Sacr Sacramenta irritari. ex Concilio enim Niceno Canone II. irritus erat Baptismus Haereticorum mutantium essentialiter se
mam hujus Sacramenti et Aliquando vero non irritari. Zacharias enim Papa Epist. r. ad Bonifacium definit, validum esse Baptismum collatum ab imperito his verbis. Egore baptizo in nomisa Patria, Filis, Θ πλritua Sancta'. Ratio est, quia in hoc easu mutatio in accidentalis, in primo essenti lis. Dubitatur nunc, Quaenam mutatio dici debeat essentialis invalidans Sacramentum , quaenam vero accidentalis , & non
invalidans λDicendum cum communi: Materiam Sa-Cramentorum tunc mutari essentialiter , &Sacramentum irritare , quando iuxta communem aestimationem non convenit cum
materia instituta a Christo , & usitata ab Ecclesia, adeo ut diverso nomine appeti tur; formam vero mutari essentialiter, seu substantialiter , quando ejus sensus , & s-gnificatio mutatur; secus vero mutationem materiae, & formae esse accidentalem, &non irritare Sacramentum.
Prob. s materia Sacramenti non conve nil secundum communem aestimationem ,& secundum nomen cum materia a Christo instituta , tunc in morali aestimatione censetur specie differre in rigore theologico I materia instituta a Christo. Similiters verborum fgnificatio squae est veluti anima verborum in mutetur ; tunc verba in morali aestimatione censentur specie dita re a verbis institutis I Christo: Atqui quoties materia, & forma specie differt a ma. teria, & serma instituta a Christo, tunc differt essentialiter , & Sacramentum irritat ; secus vero differt accidentali ter , dc
non irritat Sacramentum; ergo, &c. Hinc fit I. quod cum materia Baptismisi aqua naturalis, si mutatio si tanta, ut non possit amplius concipi, aut dici ablutio aovae naturalis , mutatio erit theologice substantialis ; ut si quis ablueret aqua rosacea , vel alchimica , sputo, sudore, lacrymis, phlegmate , &c. vel f aspesseret
tantum guttam aquae , quia non dicitur meati. Ratio est, quia aliquando sola accidentium mutatio mutat moraliter conceptum, & nomen materiae institutae a Christo; se Farina ex aqua subacti, sorte solis accidentibus physicis differt a pane usuali,
ut notat Platet. num. I . quia tamen non habet moraliter conceptum , dc nomen panis , ideo non est materia idonea in Sacramento Eucharistiae e Contra vero vinum
Gallicum forte specie physca differt ab
Hispano, & tamen utrunque valide potest conlectari . diversitas quippe substantialis apud Theologos non tam attenditur secundum speciem physicam , quam secundum
Fit 3.Formam Sacramenti esse invalidam, uid illi addatur , quod tollat verum senum sermae a Christo institutaei secus vero si illum relinquat integrum : v. gr. invalida est haee Erma , Hoc est corpus meum aethereum videlicet ex aere assumptum vel quod fuit ab aeterno , vel quod non est
natum de Virgine: contra vero valida est haec serma , Hoc est corpus meum crucifixum. Prior enim serma utpote falsa mutaret substantialiter sensum sermae a Christo institutae, secus vero posterior. Quam uis enim illud verbum ATriareum pros ratur post alia verba , profertur tamen ut pertinens ad illa, & ut modificans, ac d terminans eorum significationem I & ideo
mutat sensum priorum verborum.
Utrum autem valida st haec serma , me est eorpus meum, quod es Atabereum λ Negat
Vasqueet ; Affirmat Lugo Equidem cum Haunoldo distinguendum puto: Ualida enim videtur, si faciati sensum copulativum , AC aequipolleat duplici propostioni , quarum Irior sit vera ; sicut cum dicitur : Accepi
iteras tuas, quae mihi fuerunt charissimae . secus videtur invalida, si non faciat meram copulationem, sed addat aliquam determinationem praedicato prioris propositionis ;scut quando dicitur, Accepi literas, quas mihi misisti. Sicut enim per hoc relativum quas mihi misi i , determinatur praedicatum prioris propositionis; non secus, ac dete minatur, quaudo dicitur, Accepi literas tuas
24쪽
l gissimas I ita ia hac propositione , Hoc
est corpus meum, quod est aethereum, determinari potest praedicatum , non secusae cum dicitur, Hoc est corpus meum a thereum ; atque adeo sicut haec forma est
invalida, utpote falsa, ita & illa. Fit . quid dicendum de hac Drma aequi vora: Elo te baptiro in nomine Patris, dcc. ει Beata Virginis: &c. si enim to Beatae Virginio ponatur ad tignificandum, quod Baptismus conseratur nomine B. Virginis tanquam
virtute aea sanctificantis, forma est falsa, re invalida; secus vero fi apponatur ad significandum , quod Baptismus conseratur in nomine Trinitatis tanquam sanctituti tis virtute propria , & in nomine B. Vir ginis tanquam intercedentis , & precibus suis adiuvantis baptizatum. Universim enim
omnis propositio aequivoca determinatur ex mente proserendis. Fit s. irritum esse Sacramentum, si adeo verba interrumpantur , ut ex verbis ante cedentibus , &consequentibus non cense
tur unam Orationem componi et contra F ro Sacramentum esse ratum, etiams in rein
citatione formae aliquod verbum interponatur , dummodo judicio prudentum non censeatur sublata orationis continuatio, ut advertit Cajetanus qu. 6O. art. 8. v. gr. si dicatur, Ego te baptizo , & interponatur , Reeede hinc, & statim addatur in nomiane Patris , &e. Fit 6. ex Suario disp. a. sin. 6. quod mutans formam accidentali ter vere conficiat Sacramentum , etiamsi credat mutationem iuum esse substantialem , dummodo habeat intentionem faciendi quidquid potest. R tio est , quia in tali eatu habetur materia, forma, & intentio requisita . Idemoue diis cas ob eandem rationem ex Suario, oc Vasiquio contra Richardum , & Hadrianum ,s quis mutet materiam, vel sermam tantum accidentaliter, intendens introducere novum ritum dummodo habeat intenti
nem faciendi quidquid potest; Sic ualidus
est Baptismus Graecorum sub ea sorma , miretur Servus Grifli , M. etiamsi v Iint illi eum ritum servandum esse in M-clefia, di quamvis erronee putent, formam
latinorum non esse bon m. Fit ult. irritum esse Sacramentum , non
solum si serma mutetur substantialiter, sed etiam si forma sit aequivoca, & proferatur in sensu falso , aut substantialiter diverso leti sensu intento Christo Domino. v. gr. si quis in consecratione calicis pronomen
tum significare ibi esse praesentiam l ocalem Christi. Ratio est, quia significatio est veluti anima verborum , & ea ia pro positi nibus aequivocis determinatur ab intenti ne proserentis. Valide tamen consecrat qui cum hoc errore , quod scilicet pronomeabie significet praesentiam localem , habeat intentionem generalem , & absolutam faciendi , quod facit Ecclesia, & quod Christus instituit. Ratio est, quia per hanc i tentionem generalem , & absolutam revocatur illa intentio particularis , quae est veluti conditionata, hoc est ex luppositi ne, quod non myugnet latentioni gener Ii faciendi , quod Christus instituit . universim enim quando ia Ministro Sacramenti habentur duae intentiones oppositae , seu duae voluntates contrariae , illa pra valet , & habet effectum situm , quas m gis absolute vult suum objectum , & a pretiative est majori ut explicabimus disp.
Uscutiemus primo Sacramenti definitionem : Deinde , An ratio Sacr menti univoce conveniat tam Sacramentis novae Legis . quam Sacramentis antiquis λ
I. I 4 Agister in 3. disp. I. definit SNI VI cramentum ex Hugone , quod si invisibilis Gratiae visibilis Arma , ejusdem Gratiae similitudinem gerens , & causa existens. D. Thom. ex Augustino dicit, Sacramentum esse sgnum rei Sacrae, quatenus sanctificat homines . Alii eum Suario disp. r. sin. .. esse signum sensbile ad sanctificationem aliquam conserendam , &ad veram animae sanctitatem institutum. Ex quibus omnibus fit , Sacramentum esse signum ad placitum , sensibile, sacrum, peris manens , ac practicum, atque adeo esse signum simul , ac causam alicujus sanctita
Primo quidem Saeramentum essentialiter est signum , ut constat ex Florentino , re Tridentino, a quibus tam antiqua, quam
25쪽
18 Fars FIL Disp. I. De cuigditate Sacramentorum.
nova Sacramenta vocantur sEna Gratiae . mum ex parte sua, quatenus est caeremonia illa enim erant signa gratiae futurae, quam ad Dei cultum Pertinens.
per Christum dandam praefigurabant ἔ ista quinto debuit esse signum Stabiis ,
sunt fgna gratiae praesentis , quam actu permanen . nam ex August. loc. citi cap. o. causando significant. Et ratio a priori est, Sacramenta sunt quaedam caeremoniae Minquia Sacramentum ex sine suo continet in- erae, quibus populus Dei in unam religi structionem. & eruditionem: unde ex Au- nem . & Dei cultum coalescit. & ab aliis gust. lib. I9. contra Faustum cap. 6. diciis tur esse quoddam verbum sensibile , ergo. Sacramentum debuit esse signum , de eujus ratione est , ex eodem Augustino , praetersui, alterius etiam cognitionem inserere. Significant autem Sacramenta per tymbola persecta sanctitatem , nempe Gratiam ex Christi meritis homini collatam, aut co serendam v. g. Baptismus per ablutionem externam fgnificat ablutionem internam
sordium ; Confirmatio per unctionem oleisgnificat robur spirituale ad fidem tuendam s Eucharistia resectionem spiritualem,
Secundo ad rationem Sacramenti Rectat L esse sgnum non quidem naturale, sed ad placitum . Ratio est , quia ex sola Divina institutione potest sanctitatem animae significare . Cum enim solius Dei sit conferre' gratiam principaliter, solius Dei est instituere sgna ejus collationem in fallibiliter fgnificantia r Et quamvis de facto omnia Sacramenta sint fgna symboliea , hoc est smilitudinem aliquam praeseserentia cum effectu , quem caulant; poterant tamen ali ter institui per signa non symbolica, v. gr. Baptismus non per ablutionem , ted per
Tertio debuit esse sgnum sensibile. cum
enim institutu in si ad hominum utilitatem , debuit esse signum hominum cogniti ni accommodatum. Hinc Chrysostomus hom. ε . ait: σι incorporeus esses , incorporea dedisset ipse tibi dona ; nune autem quia renuum Lia est eorpor anima tua , sub sensibilibus tibι intel igenda tradidit . Praeterea cum homo constet anima, & corpore , debuit Deum colere non solum actibus internis, sed e iam externis r scut quando peccat, actibus etiam externis Deum offeniat; ergo pariter debuit non solum anima , sed etiam corpus sanctificari per res externas habentes vim sanctificationis spiritualis p ut d cuit Nyssenus de Baptismo dicens : Co rus es bomo , Θ ἐdcirco cognata , ἐώ
que medicamenta H ad curationem domnata sunt.
Quarto Sacramentum debuit esse Signum Sacrum , tum ex parte Dei institutoris , tum ex parte gratiae sgnificatae , tum d distinguitur; & consequenter tandiu dura Te debent 4 quandiu perseverat forma Religionis, ob quam instituta sunt. Hinc non fuerunt Sacramenta linguae illae ignitas , quae apparuerunt die Pentecostes s neque verba illa , quae Christus Dominus dixit Magdalenae Lucae r 7. Remittuntur tibi ρε eata rua; neque cum Christus Ioan. a. Insus vir in eis , ef dixis , Aeripito Spiriarum Sanctum. Ratio est, quia non fuerunt signa stabilia sanctificationis internae . N que dicas, durationem rei non pertinere ad rei essentiam. Nam licet non pertineat ad rei essentiam physicam , potest tamen pertinere ad essentiam moralem et Sic iusso
Regis non est Lex, nisi sit stabilis, & pe
petua . Quamvis autem pleraque Sacramenis ta consistant in actione aliqua transeunte,
Iuta in ablutione, unctione, &e. unde s um Eucharistiae Sacramentum appellatur Permanens ἰ omnia tamen Sacramenta sunt permanentia , quatenus smili semper ritu
Sexto Sacramentum est Signum P rum , seu causativum sanctitatis . cum enim Sacramentum ordinetur ad homines non
solum erudiendos , sed etiam sanctificanis dos , debuit esse sgnum simul , & eausa alicujus Sanctitatis saltem imperfectae , &legalis , quae ex D. Thoma I. a. qu. I ris. consistit in hoc, quod suscipiens Sacramentum dedicetur , & ordinetur speciali quodam modo ad Dei cultum; & ex UasiaqueE disp. 28. cap. s. consistit in quadam munditie corporis , & remotione alicujus irregularitatis secundum legem . Sic per circumcisonem homines initiabantur , &in Dei populum annumerabantur , emu signo a sectantibus falsas Religiones distinis Lebantur, ut habetur Genes II. Perco rationem Sacerdotalem Divino cultui di-alibantur, & consecrabantur id Dei Minismos, Exodi 28. & per aquae aspersonem strasque sacras lotiones emundabantur a quibusdam exterioribus maeulis , quae homunes tanquam irregulares a Divino cultu prohibebant . Hine frequentissime Sacramenta in Lege veteri dicuntur Consecrare, expiare, sanctifieare; quamvis, ut loquitur Apostolus ad Galatas ea esstia elemem δε μ
26쪽
o ma , egena 2 quippe quae nullatenus gratiam , seu sanctitatem persectam continebant , sed solum illam praefigurabant: .ut expressε habetur in Florentino discrim
nante Sacramenta antiqua 1 novis r Illa nim, ait, nou causabant gratiam , sed eam solum esse dandam per passionem CH iur Agrimabant; baeo aurem nostra Θ eantinent grais
fiam , ct imam digne fusipientibus conferunt ἐruod etiam docuit Tridentinum sess. 7. ea
. ubi habet: Si quis dixerit, Sacramenta novis Legis non continere gratiam, quam signi- anx, aut gratiam ipsam non ponentistis obiacem non conferre , anathema sit ..
Ex quibus sit I. Sacramenta antiqua suisse signa practica sanctitatis imperfectae , Scprognostica sanctitatis persectae, nempe gratiae nova vero esse signa practica persectae sanctitatis: propterea illa Sacramenta significabant sanctitatem persectam , & causavitant imperfectam ista vero sanctitatem perfectam & significant , dc causent ; unde dicuntur caulare quod fgnificant, &sgnificare quot causant.. Fit a. non fuisse Sacramenta , nec Serpentem aeneum in deserto elevatum, quam- ,
vis fuerit signum Christi Domini in Cruce exaltandi; nec Manna, licet praefigurarit gratiam in. Eucharistia recipiendam . nec
transitum Maris rubri j licet fuerit signum sensibile liberationis spiritualis 1 peccatis
faciendae per baptismum nec sacrificium,.qua tale , dicitur Sacramentum . Ratio horum omnium est, quia non solum in plurimis deficit perpetuitas , sed etiam quia non sunt fgna facra causantia aliquam lanctitatem , neet signa saltem prunostica gratiae per Christi passionem conferendae. Fit 3. Tonsuram Clericorum de facto non este Sacramentum ; quia quamvis sit caeremonia sacra , qua Clericus quodammmdo consecratur , & ad Dei cultum deputatur in ea tamen consecratione non hahetur significatio gratiae , erou B habebatur in Sacramentis antiquis. . Idem dicas debenedictione Abbatum , de Consecratione, seu Unctione Regum , dc Pontificum, . de Pro- sessione Religiosa, de Absolutione a Cen- .suris , &c. Neque est Sacramentum asperso aquae lustralis quia, ut notat D. Th mas qu. 87 art. 3. non sanctificat delendo. Veniale, sed solum impetrando ex precibus praeviis.Eccles s divinum auxilium, quo homo aexcitetur , & adjuvetur ad poenitentiam .. Idemque dicendum de reliquis Sacramentalibus. His praemissis, v. Dico I. Sacramentum. pot2st ritar
se definiri. Ita communiter cum D. Thom. neque dissentiunt Scotus, Gabriel, Oham, ut ostendit Vasqueκ disp. I 18.
Prob. quamvis Sacramentum constet mulistis rebus inter se diversis, v. g. aqua, ver
bis, institutione Christi , dcc. nihilominus
ea omnia constituunt unum quid' veluti m
rate , quod habet genus , At differentiam iergo definiri potess : non secus ac definiri potest injuria ex Philosopho s. Eth. g. Res. Iublica, Domu&, Rex, Episcopus, & aliaujusmodi, quae ex pluribus conflantur. III. Dico 2. Sacramentum apte ctfinitur fgnum sensbile, permanens, ac practicum ad sanctificationem aliquam conserendam , dc veram animae sanctitatem significandam institutum. Ita Suarius disp I. sect. 4. ex D. Thom. Prob. Haec definitio convenit omnibus Sacramentis,. & nulli alii I Sacramento retenim per priora praedicata generica con . venit Sacramentum cum Sacrificio , prima tonsura, Absolutione a censuris, Acc. per postrema ab omnibus disconvenit; ergo sic apte Sacramentum definitur. IV. objic. I. contra primam con lusi nem : Sacramentum est quoddam Ens, seu relatici rationis; ergo definiri non potest. Antecedens probatur , quia Sacramentum est senum sensibile , puta aqua , Oleum s&c. quod: dicit ordinem ad Gratiam; sed haec relatio, aquae ad Gratiam non est realis , sed rationis ; ergo, Sacramentum est Ens , seu relatio rationis . . Consequentia patet , quia cum Ens rationis non habeat
esse reale, non habet essentiam , atque adeo nequit habere definitionem , quae est Ora tio explicans essentiam rei. Confirm. r. quia concretum accidentale
seu Ens per accidens definiri non potest
juxta commune effatum, ob rationem adductam; sed Sacramentum est' concretum ac cidentale, compositum V. g. ex aqua, vembis , institutione Christi; ergo definiri non potest: Definitio enim explicare debet suta stantiam rei , dc concretum accidentale puta Album, explicat solum qualitatem subjecti, non vero quid illud sit .
Confirm. a. non possunt plura una definitione definiri, nisi faciant unum per se :sed concretum accidentale non facit unum per se; ergo. Major probatur: nisi faciant unum per se , eo. ipso essentiae sunt plures,. dc sic definitio non potest esse una . Resp. Sacramentum non esse merum Ens, sevi relationem rationis, sicut nec Domus, nec Respublica , nec Rex dicuntur entia
27쪽
eto Pars VII. Disp. I. De cuiuitate Sacramentorum
rationis. quamvis enim aqua v. gr. non diis cat relationem realem ad Gratiam natura
sua ; a sub institutione Christi elevantis
aquam in Sacramentum , dicit relationem realem ad Gratiam, de illam causat. Quare sicut simile, aequale , &c. constituuntur per utrunque album, vel aequale ἱ non vero per relationem rationis, quamvis iis p sitis intellectus habeat fundamentum res rendi unum ad aliud ; ita Sacramentum Baptismi constituitur per aquam , verba , dc institutionem , quibus positis causatur Gratia, dc intellectus habet fundamentum reserendi aquam ad gratiam. In serma nego antecedens. Ad probati nem distinguo minorem 2 relatio aquae ad Gratiam non est realis, non posita institutione Christi , concedo ea posita , nego minorem, dc consequentiam. Ad primam confirmationem , cum UaDqueet ex Philosopho distinguo majorem 2 n
quit definiri definitione primaria, seu ex olicante quidditatem subjecti , concedo ;definitione secundaria explicante quidditatem concreti , nego majorem , & cons quentiam . Quamvis concretum accidenta
te explicet quale si subjectum , definitia,
tamen concreti accidentalis explicantis qualitatem subjecti , explicat quid sit iplum
Ad secundam. nego.majorem': Ad probationem , quamvis concretum accidentale. constituatur pluribus entitatibus inter se diversis, posIunt tamen ea omnia explica ri unica ἡefinitione constante ex genere , dc differentia secundum illum conceptum, sub quo ad' unantur ad faciendum unum per accidens : sic tuo alba constituunt fimile , ct sub hoc conceptu possunt definiri , dicendo Similia sunt , quorum qualitas est una, . U. Objic. B. contra secundam conclusi nem . definitio tradita Sacramenti competit etiam Sacrificiis antiquae Legis , quae erant signum sensibila permanens, ac Pr cticum sanctificans Dei cultores, saltem sanctitate impersem . seu legali, dc significans gratiam conserendam per Christum , ut patet in Agno Paschali , qui sgnificabad gratiam conserendam per Encharistiam ; ergo ea definitio non est apta . Confirm. quia Litem Sacramento Euchais ristiae competunt omnia pra dicata Sacramenti, etiam quatenus sacrificium est; ergo ut priuS. Resp. nego antecedens. Sacrificium qua
tale respicit Dei cultum , ejusque ex blentiam, ac dominium in vitam , de moristem protestatur , quin habeat de se , aut sanctificare Sacrificantes , aut figurare gratiam; quamvis Saerificia antiqua figurarent Sacrificium praestantissimum in ara Crucis offerendum . Agnus Paschalis fuit etiam fiagura Sacramenti Eucharistici , dc Gratiae per Eucharistiam conserendae, & ideo su Sacrificium simul , Ac Sacramentum; qu tenus erat Sacrificium, solum figurabat Sacrificium novae Legis, te non lanctificatae
regaliter quatenus vero eFat Sacramentum , Ac legaliter sanctificabat , dc figur
bat Gratiam in Eucharistia conferendam . Ad confietin. nego antecedensis Euchari
stia quatenus est Sacrificium, nullo modo sanctificat illum , cui applicatur, ne legaliter quidem , seu quoad liberationem 1 poena peccatis debita tum quia solum justus , cui Sacrificium applicatur, participathunc effectum , ut docent communissime cuti P. Thorri. qu. 79. art. 3. tumi etiam quia hujusmodi effectus non causatur 1 S crificio formaliter , ut a Sacramentis antia quis, sed in genere causae efficientis, movento Deum, ut liberet a poena eum, pro quo Sacrificium orirtur , sicut propter Sa- erificium Taurorum , dc Arietum conjunis tum eum precibus Iob condonavit Deus poenas peccati Eliphaz Themanita, dc dum bus soci is eius. VI. Objic. ult. Definitio traditu Sacramenti convenit etiam Martyrio , vi cujus eonfertur Gratia tanquam per Baptismum sanguinis, ut patet in SS. Innocentibus, dc in Adultis, in quibus ex communiori optinnione sufficit attritio, ut per martyrium justificentur e & tamen martyrium non est
sacramentum . omnia enim Ecclesiae Sacramentae ex definitione Eugenii IV. in Pl rentino tribus perficiuntur, rebus, verbis, di intentione Ministri , quae in martyrio non habentur; eum non requiratur ad ma tyrium intentio Ministri faciendi quod instituit Christus. , sed intentio Tyranni intendentis operarim in odium Fidei; ergo definitio tradita non subsistri t. Confirm. Contritio peccatoris , δε Amor Dei super omnia caulant ex Divina Misericordia Gratiam , de tamen non sunt Sacramenta; ergo ut supra. Resp. Desinitionem traditam Sacramenisti non competere Martyrio. Sacramentum
enim est shnum a Deo institutum , dc per
se intentum ; Martyrium vero, cum supponat essentialiter peccatum Tyranni, non
potest a Deo intendi per se, dc absolute,
28쪽
aestio II. Art. II. De unimocatione Sacramentorum . a I
sed per accidens , & ex suppositione pe Cati ; sicut poenite ia non potest 1 Deo intendi per te, nisi ex suppositione culpae . Hinc Deus dicitur author Sacramentorum; non potest tamen diei author martyrii sputa quamvis martyrium, quatenus est pasino, si res honesta, & laudabilis; quatenus autem est actio Tyranni est inhonesta , &execrabilis ; unde non est simplieiter Deo volente quod requiritur , ut illius dici possit author Deus, ex Augustino dicente r
min) sed potius est Deo molente illud simpliciter, &solum volente ex suppostione. Instabis , qui animo occidendi infantem
immergit illum in aquam cum intentione prius illum baptizandh, ponit actionempe Caminosam , & tamen ea actio est Sacramentalis; ergo etiam actio Tyranni peccaminose poterit esse Sacramentalis atque adeo martyrio competit definitio Sacramenti. Resp. actionem immergendi puerum, &baptizandi de se non esse malam; & solum
est mala, quatenus per accidens ex pravit te operantis conjungitur Cum voluntam Otacidendi puerum, seu nota extrahendi ilium ex aqua ; dc ideo potest ea actio se aliter qua baptizativa, 1 Deo intendi , & fiein Sacramenti constitutionem institui πι Co tra vero actio occidendi Innocentem in
dium Fidei de se est mala, & peccam in sa ; ergo non potest I Deo intendi in constitutionem Sacramenti. Quinimmo si pos.set per accidens hujusmodi actio esse aliquando bona s ut si quis invincibiliter putaret, eam esse Iicitam , sicut mendaeium per acciden x est bonum, quando in vincibialiter putatur licitum, v. gr. ad salvandam vitam Innocentis in nota fuit tamen eo gruum , quod ea actio , utpote de se m
L , & solum per accidens bona , i nsti tu
retur ad Sacramentum constituendum .
Ad confirm. 3ontritia, ct alii actus viris tutum non sunt Sacramenta , non solum quia non sunt figna sensibilia , sed etiam quia vivificant solum ex opere operantis'. sibile , permanens , ac practicum alicuius Sanctitatis, & quod gratiam, seu persectam Sanctitatem significent; differunt tamen in ratione signi t Antiqua enim sigaificabant gratiam prognostice, dc promissorie, ut dandam scilicet per Sacramenta novae Legi&; nova vero significant gratiam demonstrative, ac praesentiatiter . Differunt etiam in ratione Causae , quia illa causabant Sanctitatem Legalem , & impersectam ; ista v ro perfectam. Differebant etiam antiqua a - nostris, Primo, quia erant difficiliora, ut Cireumci fio prae Baptismo Secundo , qaia
erant nostrorum umbras, & imagines; Te tio, quia non conserebant gratiam ex ope re operato tanquam actiones Christi Domin, , sed erant tantum conditiones, quibus positis Deus Gratiam conserebat.& ideo ad Galatas q. vocantur elementa infirmae,& egena; Quarto, quia non introducebaot post mortem ad gloriam , ut nunc Baptismus, Quinto, quia non habebant determinatam formam verborum; cum ex assignare non possit. Sexto , quia non faciebant ex attrito contritum, ut doceat communissime apud Bonacinam is Dubitatur nunc , An Sacramenta antiqua eum novis uni vocentur in aliqua ratio. ne communi λ Magister in dist. I. negit in ulla ratione uni vocari; Scotus putat uni- vocari solum in ratione signi , noa vero in rivione causae: sententia communior docet, in utraque ratione uni vocari.
VIIL Dico equidem cum hac tertia senis
tenvia , utraque Sacramenta uni vocari tum in ratione sigia, tum in ratione causae. Icagellarm. , Amicus , Coni , Dicastillus , Vaseum ex D. Thom. Prob. tmn ratio signi, tum ratio causae importata per nomen Sacramenti unito miter compet in omnibus Sacramentis, tam antiquae, quam novae Legis ergo suriplieiter uni vocantur . Probatuc antecedens rutraque Sacramenta significant eandem gra-tram, quamvis non eodem modo conserenindam. antiqua enim significabant illam pro- non ex institutione Divina extrinlece adju- gnostice , nova demonstrative ', ergo unisor, vante naturam humanam per Saeramenta, tanquam per medicamenta ad morbos animae expellendos.
Num Ratia Iaeramenti iani est dineatin δε Sacramentis antiquae Legis , S novis f
in hoc , quod sint signum levi
miter competit utrisque ratio signi . Sicut enim eadem est. Sanctitas sutura , dc Sanctuas praesens , dc ratio Sanctitatis univoce dicitur de Sanctitate futura , & de prae senti; ita ratio signi univoce dictvur de Sarramentis antiqais significantibus gratiam futuram , & de novis significantibus praesentem .. Praeterea utraque causant aliquam Sanctitatem; ergo etiam uniformiter utris que cumstetit satio cauiae. Sicut enim aeque
29쪽
Ie eompetit igni, & aquae ratio natura ,. lo Dei , ideo Belluminus lib. I. cap. Ini principii motus , & quietis , quamvis ait : S ramema vetera non debent conferri ignis exigat, & quiescat in calore , aqua cum muri , or imago picta cum suo motor in frigore; ita seque competit utrisque S po , sed ut flui parvuli eum Dis parantibus .cramentis ratio causantis aliquam Sanctit Quare sicut filii sunt imagines Patris , &tem , quamvis antiqua causarent Sanctita- simul conveniunt uni voce cum Parentibus tem imperfectam, di nova persectam . in ratione hominis, ita Sacramenta antiqua Confirm. ex Conin h. Religio veteris Lm sunt nostrorum imagines , & simul conve-gis , & novae convenit univoce in ratione
Religionis , licet illa suerit impersectior, ct figura hujus ; idemque dicas. de Sacrifi-ficiis utriusque Legis, quae univoce converiniunt in ratione Sacrificii ; ergo. idem di-.cendum de Sacramentix utriusque Legis. IX. Objic. r. Sacramenta antiqua signifi-.cabant Sanctitatem persectam dependentera Sacramentis novae Legis conserendam ἔnovae vero eandem fgnificant ut a se ea sandam L ergo differunt in ratione signi . Praeterea illa causabant Sanctitatem legalem moraliter . haec causant gratiam juxta:
probabiliorem sententiam physice; ergo dis.
ferunt etiam in ratione Causae . Confirm. Sacramenta antiqua erant Im gines novorum; dicitur enim I. ad Corinth. 2. Omnia - is figura contingebant duri; sed Imago nota convenit univoce cum protot Po, nec homo pictus cum vero; ergo S cramenta antiqua, & nova non . Conveniunt univoee in ratione Sacramenti. Resp. cum Amico, antiqua Sacramenta.
non habuisse dependentiam 1. novis in sis nificando. utraque enim significant imm diate gratiam; solum differunt ,.quod antiqua. fgnifieabant gratiam conserendam per nova , . & haec conserendam per se ipsa ruta tamen Sacramentum qua tale, praescinisit ab hoc praedicato differentiali , ideo
omnia Sacramenta in ratione signi univoce conveniunt ἔ. sicut univoce conveniunt quus, & homo in ratione animalis, quamvis homo suas. sensationes habeat ab anima spirituali , & equus a materiali. stat enim bene , ut notat Dicastilla , ouod termini differant inter se, & ordo ad tales terminos si uni vocus. Pariter conveniunt in ratione causae e iam dato , quod Sacramenta nova musent
gratiam physice , & vetera sanctitatem legalem moraliter , quia utraque causa Phy-fica, & moralis univoce convenit in rati
Ad confirm. Sacramenta. antiqua ita figurabant nova, ut simul essent vera Sacramenta . Circumciso enim non erat nuda figura Baptismi , sed etiam erat collativa Saniactitatis legalis , aggretiando homines POP
niunt univoce in ratione Sacramenti. X. objic. 2. Sacramenta nova, ut notat
Toletus ex D. Thom hic art. 3. sunt signa rememorativa passionis Christi , demonstrativa gratiae 4 quam causant, & prognostica gloriae ; hoc non habetur in Sacramentis antiquis ; ergo differunt in ratione si
gni . Praeterea Sacramenta nova causant gratiam ἰ vetera gratiam non causabant , sed solum significabant ; ergo differunt etiamin. ratione causae.
Resp: Sacramenta nova significare immeis diate Sanctitatem , & solum. mediate passonem Christi , . vi cujus Gratia causatur nec non gloriam ,. quae causatur a Gratia. unumquodque enim necessiario significat &suam causam praecisam , & suum effectum necessarium; ergo Sacramenta nova , in eo
quod significant immediate, & arbitrario,
conveniunt univoce cum antiquis , quamvis differant in eo , quod significant medi te ; quod spectat ag rationem differentialem Sacramenti . Praeterea conveniunt uni- voce in hoc praedicato, quod' causent sanctitatem ,. quamvis Sacramenta nova causent
persectam . & vetera impersectam I sicut
lucernat, & sol conveniunt uni voce in ratione causantis lucem , quamvis. Iux luce nae sit subobscura. XI. Objic. ult. . solam analogice convertunt in ratione sani Animal pharmacum , color, pulsus, cibus L quia ratio fani importat. habitudinem cum harmonia humorum; quae tamen habitudo in his, est dive sa, & ideo ratio importata per nomen.fani. partim in eadem, partim, diversa; Α qui ratio. importata per nomen Sacramen tum , pari formiter partim est eadem , quia omnia Sacramenta dicunt habitudinem ad gratiam, partim est diversa, quia habitudo veterum est ad gratiam, ut causandam per Sacramenta. nova, & habitudo novorum est ad gratiam. , ut ab ipsis mei causandam .
ergo nomen Sacramenti. esti etiam. Mala .gum
Confirm. hoc nomeni Ens communius:
censetur esse Analogum , quia differentiae, entitatis imbibunt sermaliter ens; sed diffe-
uentiae habitudinis ad Gratiam imbibunt
30쪽
taleitas habitudinis ad Gratiam non est soris maliter , sed solum identice habitudo ad
gratiam; atque adeo sicut animal, i ta n men Sacramentum est univocum.
' Disputatio II. De Causalitate , O siectu neram.
ipsam habJtudinem ad gratiam ἰ ergo Sacris.
mentum est Analogum. Resp. Analogiam ,& univocationem patintim esse ex natura rei , partim ex arbitrio. nam quod conveniant v. gr. pharmacum,
color , cibus in habitudine ad harmoniam humorum; de quod in hac ipsa habitudine disconveniant , est ex natura rei r quod Vero nomen , sanum, impositum sit ad fgnificandam convenientiam hanc simul , α. disconvenientiam , unde sit Analogum; non vero impositum sit ad significandam lolum
Convenientiam , unde sit univocum , hoc Provenit ex arbitrio institutoris vocum : se quod homo, dc equus conveniant, & di Dconveniant, est ex natura rei, quod vero nomen animal fgnificet solum convenien tiam in ratione principii sentiendi , non vero etiam disconvenientiam, quatenus sen sationes hominis disponunt ad discursum , non vero sensationes equi , unde nometa animal sit uni vocum , hoe provenit ex ar bitrio . In casu nostro, haec vox Sacramen tum, ex arbitrio imposita est solum ad significandam convenientiam Sacramentoriam,
in eo quod significant gratiam , & ideo
nomen hoc est univoeum; esset vero An logum, si ex arbitrio impositum fuisset ad fgnifieandam etiam disconvenientiam. Haecvmnia patent a posteriori . nam quia audiato F. gr. nomine Canis, statim consurgunt animo plures rationes omnino inter se disserentes in ratione Canis, nempe Canis co linis , dc terrestris , ideo dicimus nomen canis esse aequi meum ι quia vero audito hoc nomine Sanum , statim consurgunt menti plures habitudines ad harmoniam humo rum partim convenientes , partim cliscon venientes , ideo nomen Sanum est Anal gum , quia demum audito nomine Animal , consurgit menti sola ratio convenientiae , nempe principium sentiendi, praestiniand a dileonvenientia, ideo nomen Animal estianivocum I quod pariter dicas de hoc no
Ad confirm. multi eum Nominalibus d Cent, nomen Ens esse univoeum, & mutuo
Discutiemus a. Num possint Sacramen
ta causare physice gratiam vi potentiae obedientialis λ Secundo, An etiam per qualitatem supernaturalem inhaerentem . et per omnipotentiam extrinsece assiste tem , aut speciali modo in existentem λ Teristio, Num de facto causent gratiam , nota solum morali ter, sed etiam physice λ Qua to , Num Sacramenta antiqua, praesertim circumcisio, causaverint gratiam ex opere operato. Quinto , An Sacramenta nova praeter gratiam Sanctificantem, dc virtutes inis fusas causent etiam gratiam propriam Samcramentalem P Sexto nonnulla dicemus de
Charaelare , qui praeter gratiam causatur 1 tribus Sacramentis irreiterabilibus , Baptismo, Confirmatione , & ordine. Denique inquiremus, An Sacramenta vivorum posis snt per accidens primam gratiam causa re
potentia obedientialis possint
Sacramenta Dissice gratiam proaucere R . iΑNtequam discutiamas , Num de
facto Sacramenta causent physi-ee Gratiam λ Inquirimus, An possint illam physice causare vi potentiae obedientialis δcum certum sit, non posse illam causare vi potentiae naturalis e dicitur autem potentia obedientialis illa , per quam creatura itδ
praeleindere a difflarentiis su is; non secus, Deo subjicitur, Ac obedit, ut ad ea praeis ac animal . Verum transmisso , quod Enssit Analogum, ideo est Analogum , quia ratio entis est ratio transcendens per omnia, adeo ut differentiae entis snt formaliterens, nempe capacra existentiae, oppositae nihilo, & chimerae: At scut ratio animalis non est transcendens, unde differentiae anistanda se extendat, ad quae non potest viaribus naturalibus. Duplex autem est hujusmodi potentia , Altera passiva , vi cujus Creatura elevatur ex Divino imperio ad reeipiendas formas indebitas ἰ Altera activ , vi cujus elevatur ad producendos effectus non exigitos et . sic anima v. gr. dieitur ha- malis non sunt formaliter animal, ita nec here potentiam obedientialem passivam re-
ratio Sacramenti est transcendens , unde late ad gratiam recipiendam; dc intellectus