장음표시 사용
51쪽
v. gr. hominis eonsistit , etiamsi desit mamus, non vero si desit caput , vel anima; ita tota essentia physica Sacramenti confimi , etiamsi ultima syllaba sermae Sacramentalis detruncetur. Certum etiam est, Sacramenta suscepta tantum in voto non Causare gratiam ex opere operato , sed δε- Ilam ex opere operantis: se dilectio Dei super omnia, quae dicitur Baptismus flaminis, & in voto continet Baptismum fluminis , causat gratiam selum ex opere Tantis , non vero Gratiam Sacra mentalem ex opere operato , sicut nec citaracterem, nec remissionem totius mense debitae; aliter non posset deinde suscipi Sacramentum Baptismi ; impresso enim charactere , Baptismus est ine iterabilis . Martyrium vero, quod dicitur Baptismus sanguinis, quia includit amorem Dei super omnia, cum propter Deum vita contemnatur, justificat adultos, quatenus est votum Baptismi, & delet ex opere operato Omnem etiam reatum Poenae, non tamen imprimit characterem,
sed causat specialem laureolam I Infantestamen justificat ex opere operato instar Baptismi . Hoc posito dicimus , Gratiam.
Sacramen his physice causari in eo temporis momento , in quo Advertarii docent eam causari morali ter: causatur autem phy sice, vel ab omnibus partibus. materiae , & ser-mae etiam praeteritis , si Gratia causettar per omnipotentiam Sacramentis in existet tem; si vero causetur per potentiam ob indientialem, ea causatur tantum ab iis particulis materiae, vel sermae, quae tunc existunt, quamvis tota materia , & serma dicatur causare gratiam sicut tota sphaera dicitur tangere planum . Nisi velis recuserere ad sententiam Thom istarum, qui cum Goneto disp. 3. de Sacramentis art. g. Ldocent, causari Gratiam a Sacramentis in instanti terminativo extrinseco, quando Sacramentum primo non est , eo quod entia successiva non possint desinere intrinsece per ultimum sui esse , sed solum extu insece per primum non esse . Caeterum sive sonus sit qualitas successiva, s vc permanens, sue multiplicetur realiter , sive intenti naliter iuxta varias sententias,. experientia constat per aliquod tempus durare , cum in locis distantibus sonus audiatur multo tempore , postquam facta est corporum colistisio , idcirco omnes illae parteS soni, quae coexistunt , dum Gratia causatur , illam physce caulanz. Ad vitandas autem tricas Philosophicas , supponimus, quantitatem., qualitὸtes, tem-
Causalitate, se e ectu Saeram.
pus, & motum componi ex minimis nat
ratibus, seu ex indivisibilibus physicis, at
que adeo Gratiam causari ab eo minimo motus , quod complet essentiam physicam Sacramenti , & in eo minimo temporis , quod tunc existit quamvis Gratia caus tur indivisbiliter: sicut Angelus indivis biliter creatur, non quia creatur tu instanti mathematico, quod supponitur repugnare, sed quia creatur in minimo A temporis , ita tamen , ut si loco ejus minimi daretur aliud minus, & minus in infinitum, semper verum esset , quod in priori minimo
Illud hic adverto, quod negare causali. talem physicam gratiae in Sacramentis per hoc , quod supponatur ex Philosophia, quantitatem successivam constare ex infinitis paristibus actu distinctis, dc sic non posse assignari ultimam partem , quae actu causet gratiam, dc quod non possit causeri gratia in instanti terminativo extrinseco juxta viam Thomisticam, non est nodum The logicum iolvere , sed proscindere . Quod facessit negotium in Theologia est pervestigare, Num posito, quod possint Sacramenta physice gratiam causare , de facto illam caulent8 Aliis contendentibus,quod sic deceat ad dignitatem Sacramentorum , nec non Christi Domini, cujus sunt instrumenta; Aliis negantibus, ac putantibus frustra miracula isthaec multiplicari. Devolvere ad quaestiones Philosophicas ea ,. quae sunt Theologia eae indaginis, Theologum dedecet; & lupponere ex Philosophicis, quae non amplius dant locum quaestioni Theologicae, prae se Lim gravissimae , ac perdissicilis , est declinare, non aggredi dissicultates enodandas. Propterea supponere debemus hac in re , quod non repugnet physica causalitas gra tiae tum materiae , tum formae Sacra me
torum , spectatis iis, quae in Philosophia controvertuntur; dc deinde inquirendum , Num , dc quomodo debeat physice gratia
causari λ An per potentiam obedientialem prin per qualitatem supernaturalem sacramentis intrinsecam λ An per omnipotentiam speciali modo assistentem p An demum per omnipotentiam Sacramentis in exister tem λVΙ. Objic. ulti Si Sacramenta causarentpbysce gratiam, etiam peccatum causiaret gratiam in Sacramento Poenitentiae; seque' la est ablurda cum non possit caulare grMtiam peccatum , quod cum illa coexistere
non potest ergo oc id unde sequitur. Pr,hatur sequela ; scud in Sacramento Baptis. mi
52쪽
mi v. gr. Aqua est materia remota, & AMIutio est proxima; ita in Sacramento Poenitentiae peccatum est materia remota, &actias poenitentis sunt proxima ; sed Sancti PP. docent, Gratiam in Baptismo causari ab aqua , nempe a materia remota ergo etiam in Sacramento Poenitentiae deberet Gratia causari a materia remota atque ad eo I peccato . Relp: argumentum solvendum ab Adversariis, qui docent, aquam in Baptismo causare Gratiam moraliter , quin velint pec- Catum causare Gratiam moraliter in Si-Cramento Paenitentiae . Quare primo dici potest, nomine Aquae intelligi h PP. ablutionem factam ab aqua , cum sola ablutio, non vero aqua constituat Sacramen tum. Secundo, ablutio est modus Aquae,
qui in sententia Nominalium est indistinctus ab ipsa aqua , & in lententia Modinarum non dis linguitur ab. aqua realiter , sed solum modaliter ; unde nil mirum , quod a Sanctis Patribus vis causativa Gratiae tribuatur ipsi Aquae , seu Rei , non vero illi modo , qui de se tantum habet
determinare, non causare, ut docent Philosophi. Contra vero peccatum realiter dis inguitur I materia proxima Sic ramenti , ct prae requiritur ut deliruendum , atque adeo ut incompossibile cum Gratia ; unde non potest , nec debet ab eo Gr.itiae uti tenus causari.
utuntur omnes Theologi ad planius exprimendum effectum ortum ex virtute Sacramentorum , & Passionis Christi , & ad distinguendum illum ab effectu orto ex nostris operib . Sic Augustinus, ne confunderet os pro osse , & os pro ore , pro significando osse usus est vocabulo barbaro cisis sum ossi, dicens in Psalmum 38. Melius es
ut me Grammattei roprebendant , quam ut mutntelusiant populi. Quaeritur nunc, an sicu tSacramenta novae Legis ex definitione Conciliorum caussant gratiam ex Opere operato, ita illam causaverint Sacramenta antiqua, praesertim Circumcisionis , quae delebat originale . II. Dico L. Sacramenta antiqua,. tam Legis scriptae, quam Legis naturae non cau labant gratiam ex opere Operato , hoc est vi sua citra omne meritum , dc dispositionem operantis. Ita commmiissime cum D. Thoma 3. p. qu. 62. art. 6. Contra Palud 1-num , & alios apud VasqueZ r. 2. disp. I 8 . quos speciatim docent de Circumcisione .
Prob. I. ex Scripturis , & Conciliis , r. ad Corint. 7. Circumcisio nibii est , s prae. putium nibit est . non enim crat nisi signum*deris inter Deum, & homines , ut habetur Genec IA & signum quo Iudaei tuam fidem profitebantur . & a caeteris gentibus distinguebantur . Ad Galatas φ. dicitur :&uomodo iterum convertimini ad infirma , vena elementa. λ Ubi loquitur de caeremoniis Legis , & praesertim de Circumcisione; non dicerentur autem ea Sacramenta
infirma, & egena, si vim haberent j ullisi candi. Tridentinum sessi I . can. a. habet:
An Sacramenta Antiqua caus verint Gratiam ex opera operato ἐ
I. Icitur causari Gratia ex opere m. perantis , quando causatur ex proprio ipsius hominis actu, & merito; dicitur causari ex opere operato , quandoca fatur vi operis extrinsecus exhibiti habentis valorem, virtutem , & meritum independenter ab ipsius hominis actu , & moerito dc hujusmodi est effectus Sacrificii ,& Sacramentorum novae Legis , qui habetur ex Opere operato , hoc est vi merit rum Christi Domini independenter ab actu operantis. Haeretici apud Maurum hic damnant tanquam barbarum , & inluetum hoc vocabulum Ex opere oporato passive . Sed eo
Si quis dixerit, novae Legis Sacramenta a Sa- ramentis antiquae Legis nou disj υ , ni quia caeremonia sunt aliae , oe alii ritus ex te Ani , analbema sir: Atqui nisi d sserrent in vi causativa gratiae ex opere operato , tantum differrent penes diversos ritus; ergo. pressus definitur in Florentino , ubi di
citur: Sacramenta nova multum ab antiqias
disrunt; illa enim non causiabant gratiam , sed eam per pas=nem rarasti dandam esse con- aurabant ; haec vero Θ continent gratiam, O thom disns suscipientibua conferunt . Prob. 2. ratione , quia in eo Lex novidistinguitur ab antiqua , quod illa tion habebat vim justilicandi , haec habet ut proinde dicatur esse Lex Gratia: . ergo in hoc
ut iam discriminari debent Sacramenta , qua sunt potissima pars utriusque Legis. Con. sequentia videtur certa . Antecedens probat ut ex Scripturis: Ioan. I. dicitur: Lex per
53쪽
s Tars Pra Disp. It De causalitate, se effectu sacram.
per Mosen data est; Gratia, Θ Veritas per
Lex vetus dicitur hImineς in servitute gener. sse , non autem attulisse libertatem . Ratio domum a priori est, quia Sacramenta causare gratiam ex Opere operato, importat esse actiones habentes vim causandi gratiam independenter ab ullo merito operantis ut sunt actiones Sacramentales Legis Euangelicae, quae idcirco habent vim causandi Gratiam quia sunt principaliter actiones Christi operantis illas per suos Ministros. sic enim vim habent movendi Deum ad gratiam conserendam suscipienti Sacramentum p Atqui Sacramenta antiqua non
poterant esse actiones Christi principaliter operantis , quippe qui nondum extiterat , nec suum consensum essentialiter praer quis tum expresserat; quod scilicet illae Dctiones suo nomine ponerentur, ut possentsbi ultimate imputari; operari enim consequitur ad esse ; ergo actiones Sacramentales Legis antiquae non habebant valorem a Christo Domino tanquam principales ejus actiones; atque adeo non poterant causare
III. Dissicultas tamen est apud D D. quonam pacto per Circumcisionem tollobatur originale dicitur enim Gen. II. Masculus , curus praeputii earo circuλncisa non fuerit , d bbitin anἡma illius de populo quibus verbis
Deu& poenam aeternam minatur carentibus
Circumcisione , & gratiam deletivam originalis promittit illam suscipientibus.
Dico equidem 2. Sacramenta antiqua neque causabant gratiam ex Opere operantis, sed solum erant menae conditiones prae-
requisitae , quibus postis, Deus in fallibiliter movebatur ex Christi mi ritis suturiga a gratiam conferendam digne suscipientibus. Ita Amicus dis. s. post rejectas aliorum opi
Prima pars, quod non causarent gratiam: ex Opere operantis, patet Nam Circumcisio V. gr. non poterat causare gratiam vi
operis eliciti ab Infanto , quippe qui operari non poterat ; nec vi operis cliciti a Ministro quia si tunc esset in statu peccati mortalis , Gratia non conferretur per Circumcisionem οῦ quod nemo dixerit; cum per illam in fallibiliter conferretur Gratia, ut nunc per Baptismum , nisi detur obex ex parte suscipientis. Secunda pars, quod scilicet fuerint me rae conditiones, probatur , quia sic dicendo salvantur omnia ,. quae fa i vari debent , videlicet quoiu antiqua Sacramentλ no a causaverint gratiam ex opere operato , ω
quod iis praesentibus in fallibiliter intuita meritorum Christi futuri Gratia conserr tur digne suscipientibus I ergo ita dicendum . Hinc st in Lege naturae tollebatur originale per fidem Parentum, seu per externam protestationem factam I Parentibus , quod homi aes per Christi adventum essent salvandi, tunc posita hujusmodi protestatione tanquam conditione non tanis quam merito, cum aliquando potuissent es-1e in mortali Parentes, non secus, ac nunc
Minister Baptismi) Deus infallibiliter conferebat gratiam deletivam originalis intuitu meritorum Christi suturi. Adultis tamen per Circumcisionem non conserebatur gratia, nisi praeter actum fidei de Christo futuro haberent etiam tanquam praeviam dispositionem actum contritionis , vel dilectionis Dei super omnia ut notat Suarez diser Io. se l. r. Congruum enim fuit, quoa Gratia non conserretur adulto, nisi se ad illam disponeret per contriti nem, vel a morem Dei o Esto in Lege Euania gelica ex speciali Divina benignitate Sacramentum ex attrito faciat contritum unis de iussicit attritio praevia ad gratiam in Sacramento suscipiendam In eo itaque differt Circumciso data Iim Adulis habenti contritionem , & Baptismus datus nunc Adulto pariter contrito; quod licet contritio utriusque de congruo gratiam mereatur, & utrique in fallibiliter ea conseratur ex Divina promissione; at nunc posita contritione , consertur Gratia per hoc , quod contritio sit votum Baptismi causantis de se gratiam ex op re operato e contra vero contritio olim erat v tum Circumcisionis , quae non causabat Gratiam ex opere Operato , scd erat mera
conditio prae requisita , ut intuitu merito. rum Christi Gratia conferretur: Propterea Sacramentum Baptismi tanquam actio Christi principaliter operantis per suum Ministrum, vim habet movendi Deum ad gratiam conferendam , atque adeo est causa moralis gratiae ; Circumcisio vero , quia: non erat actio Christi principaliter operantis, sed mera conditio prae requisita, ut Exterius. profiteretur Christi adventus , ideo. non pollebat vi movendi Delum ad dandam Gratiam , ncc erat causa moralis gratia:
Quod autem Baptismus si attio Christi principaliter baptizantis, expressit Augustinus trach. 6. in Ioan . dicens: Petrus es qui baptirat, hie es qui bapri trix hoc est Christus Dominus) Paulus bapti clx, bir es qui
54쪽
suastis V De Gratia propria Satramenti.
baptirat . nam si pro diversate meritorum baptima sanctum est, quia diversa funt me ritra , diversa essent baptismata , o 'tanto quisque melius aliquid putaretυr accipere , quanto a meliore videretur accepi e.
IV. Objie. Dici potest, quod Sacramenta antiqua moverent Deum ad gratiam Conserendam, non ut actiones Christi nondum existentis , sed vel ut actiones honestae Ministrorum , vel quatenus protestabantur fidem Ecclesiae, ejusque merita Deo repraesentabant; ergo apte iust meri potest,
quod Sacramenta antiqua causaverint Graintiam ex opere operato,' Resp. nego antecedens. non enim poterant Deum movere ad gratiam cons Tendam, quatenus erant actiones Ministrorum tum quia non semper Ministri , ut diximus, erant in statu Grai tum etiam quia non possunt merita unius justi movere Deum ad dandam gratiam alteri etiam justo , nedum peccatori citra ordiis nationem , & promissionem Divinam , de qua non constat apud Scripturas , Concilia , ct Patres ; neque poterant Deum movere, quatenus repraesentabant merita illius Ecclesiae; tum quia actiones Sacramenin tales non erant actiones Ecclesiae, sed ministrabantur Sacramenta ex institutione Divina , Ecclesia ad summum designante hanc, vel illam actionem in specie ι tum etiam quia neque constat ex ordinatione, & pr missione Dei praerequisita , quod intuitu meritorum Ecclesiae Gratia aliis conferreis
tur ergo nullatenus poterant ea Sacramenta dici causa Gratiae ex Opere opera
An omnia Sacramenta Noυae Legis praeter Gratiam habitualem camsent Gratiam propriam Sacramentalem y Et an omnibus aequalem δ
solum gratiam sancti ficantem , sed etiam virtutes infusas, & Gratiam propriam Sacramentalem. Ita communiter. Quod causent Gratiam ex opere operato, constat ex Conciliis laudatis , & ratione . causant enim, in quantum sunt instrumenta passionis Christi, ejusque merita Deo sint adaequatae rationes supernaturaliter ori
Patri repraesentant, & quatenus exercentur nomine ejusdem Christi , volentis eas tanquam tuas a Ministris exerceri ad morendam Gratiam iis , quibus applicantur ἔergo causant Gratiam independenter a merito operantis , atque adeo illam causane
Quod vero causent etiam habitus in suisses, constat tum ex Tridentino sess 6. cap. 7. ubi dicitur : In justi atione haee omnia simuI aeeipit homo per Iesum Christam , euἐἐnferatur, Pidem, Spem, θ' Cbaritatem. tum ratione , quia virtutes infusae tam Theol gales, quam morales sunt proprietates conis naturales Gratias , ut calor est proprietas ignis; ergo con naturale est, quod quandocunque, & quoinodocunque Gratia causatur, omnes pariter virtutes infusae causeniatur. qui enim dat formam , dat etiam omnia , quae ad formam consequuntur juxta
illud : Qui dat esse , dat consequentia adesse. Denique, quod omnia sacramenta nova Legis causent etiam ex opere operato Graistiam propriam Sacramentalem , conveniunt omnes cum D. Thoma qu. 61. ar. Σ. quamvis in ea explicanda non parum discrepent Doctores. Ratio conclusionis est , quia uis numquodque Sacramentum ordinatur ad suum finem specialem; v. gr. Baptismus ad spiritualem regenerationem , Confirmatio ad animi robur , Eucharistia ad spirituale nutrimentum , Poenitentia ad animae sanutatem , Extrema Unctio ad peccatorum reis liquias abstergendas, ordo ad spirituale regimen animarum, Matrimonium ad concuia
piscentiam sedandam , & ad onera coniugii toleranda; ergo congruum fuit , ut ad hos fines obtinendos quaedam Gratia specialis sngulis Sacramentis conserretur. Haec autem specialis Gratia non videtur reponenda in ullo habitu supernaturaiali distincto 1 Gratia sanctificante , utpote superfluo; neque in Gratia quadam sancti scanico ita propria unius Sacramenti , ut diversificetur sve specifice, sive numerice, sue modaliter a Gratia alterius Sacrameniati . Ratio est , quia non posset salvari , quod Gratia sanctificans per cujuscumque Sacramenti susceptionem intendatur , si una Gratia ab alia disserret. Quare diceη-dum , eam consilere in quadam exigentia speciali , iundata in solo Divino decreto , auxiliorum specialium promoventium hominem ad proprios fines sngulorum Sacra
mentorum : Cum enim virtutes infusae non
55쪽
verandi , sed solum compleant potentiam
In ratione potentiae s unde requirunt auxilium actuale, quod easdem potentias compleat in ratione obiecti , ut diximus in de 3 Gratia ; ideo Gratia Sacramentalis specialis bene explicatur per hoc , quod collato
v. gr. Baptismo , conseratur Gratia sanctificans cum virtutibus in susis, & simul ex Divino decreto conseratur Gratia specialis regenerativa, hoc est exigentia illorum auxiliorum , quae conserant ad specialem regenerationem , seu ad suscipienda digne Dlia Sacramenta ' Sic per Confirmationem conseratur specialis Gratia roborativa, seu exigentia auxiliorum ad praecavendas , &superandas tentationes praesertim adversus fidei consessionem , & ad crebros virtutum actus eliciendos : similiter per Sacramentum Poenitentiae detur specialis Gratia fanativa , seu exigentia auxiliorum ad peccata detestanda, & pro iis satisfaciendum :per Extremam Unctionem auxilia ad facilius resistendum tentationibus in mortis articulo et per ordinem auxilia ad rite obeunda Sacri ordinis munera et per Matrimonium auxilia ad fovendum mutuum amorem, &fidem inter conjuges servandam . Dices: si Gratia specialis I quolibet sacramento collata non esset Gratia habitualis specie diversa , sed esset eadem Gratia sancti stans, prout ex Divino decreto ex iis gens haec , vel illa auxilia , sequeretur , quod non magis homo diceretur resistere tentationibus per gratiam propriam Sacramentalem, quam per lignum v. g. vel anulum , quibus ex decreto Divino es lent annexa huiusmodi auxilia . sicut enim potuit Deus decernere, quod suscipienti v. g. Eucharistiam detur exigentia ad auxilia nutritiva, ita potest decernere, quod habens anulum habeat eadem omnino auxilia nutritiva ; unde sicut per Gratiam Euchari-llicam dicitur homo nutriri, ita per illum anulum nutriretur pariter in ea Dypothesi spiritualit r. Resp. nego sequelam . Gratia enim habitualis de se exigit auxilia , quia cum auxilia compleant potentiam in ratione o jecti, eo ipso, quod datur Gratia cum viris tutibus supernaturalibus complentibus p tentiam in ratione potentiae, datur etiam exigentia auxiliorum. Quod autem haec potius vel illa auxilia sint homini danda in tanta , vel tanta copia , dependet a Divino beneplacito; Propterea potuit Deus libere decernere, quod suscipienti hoc Sacramentum dentur haec auxilia, suscipienti illud
causalitate, si effectu Sacram.
dentur haec alia: At relate ad anulum non datur ulla exigentia auxiliorum. undedi
Η. Dico 2. Sacramenta ejusdem speciei aequalem gratiam tam habitualem , quam
propriam Sacramentalem conserunt aequetis
liter dispositis inaequalem vero dispositis
inaequaliter . ita communiter. Prob. tum ex Tridentino sess. 6. cap. 7.
ubi dicuntur homines justificari , mr quisque secundum mensuram, quam πίritus Samotus partitur gulis prout vult, oe sicundum propriam e urique di positiovem , coopera tionem. Tum ratione, quia Sacramenta pro ducunt Gratiam instar causarum natur lium ; sed causae naturales aequalem sommam F. gr. aequalem calorem introducunt
subjectis aequaliter dispostis , inaequalem
dispostis inaequaliter . ergo pariter Sacramenta. Major Drobatur, tum quia inducti ne constat, ordinem Gratiae imitari ordi-n m naturae, tum quia sc suit congruum, ut homines magis excitarentur ad Sacramenta cum meliori dii postione suscipienda . Dixi in conclusone, duo Sacramenta ejusdem rationis , seu speciei , v. gr. duo Baptismata . nam duo Sacramenta diversa, seu inaequalis persectionis , v. gr. Bapti Gnauet, & Eucharistia , inaequalem Gratiam conserunt etiam dispositis aequaliter,ex Divo Thoma 3. p. qu. art. 3. idque Pr pter eandem rationem , quia scut Agens naturale persectius persectiorem effectum naturalem causat , quam imperfectius; ita Agens supernaturale praestantius sicut est Eucharistia , quae omnium Sacramentorum est prie stantiis naum praestantiorem causat effectum supernaturalem.
Hinc infert Conlach dubio 3. quod justus accedens ad Sacramentum Poenitentiae cum contritione, caeteris paribus majorem
gratiam accipiat , quam si cum sola attritione accedat peccator tum quia contritus est magis dispositus : tum etiam quia justus per contritionem disponentem ad Sacramentum duplicem gratiam obtinet, Altera respondentem propriae devotioni, ει
ex Opere Operantis, alteram respondentem Sacramento, re exeopere operato e contra vero Peccator attritus solum obtinet gratiam ex opere operato; cum non possit a
tritio peccatoris mereri de condigno Gratiam, sicut contritio justi de condigno m
Putat Gabriel, ex majori Dei benevolentia conferri saepe Gratiam inaequalem a que dispostis . otanus ex majori devo
56쪽
tione Ministri r Scotus ex praedestinatione actuum disponentium ad Sacramenta , sed ad gloriam majorem; sed haec omnia gratis omnino dicuntur, & sententia Cajetani est contra Canonem si inter bonos, de Consecra tione distinct. q. ubi decernitur, Sacramenti Gratiam non augeri ex meliore dispositione Ministri . Et ratio est , quia sicut improbitas Ministri non obstat , quo minus
Gratia in Sacramento conseratur ita neque probitas Ministri conducit , ut major Gratia conseratur ex opere operato , quia Gratia non consertur ob meritum Ministri , sed ob merita Christi Domini. Unde Naziangenus dixit, quod sicut sigillum se
reum , & aureum eandem figuram imprimunt, ita bonus , & malus Minister eandem gratiam conferunt. III. Objic. I. Plura peccata praeterita commissa a Petro, quam 1 Pauli , non inducunt inaequalitatem Gratiae per Sacramenta recipiendae ab utroque ergo neque
inaequalis dispositio utriusque: Sicuti quia inaequalis improbitas Ministri non obest ;ita neque inaequalis Ministri probitas con-dueit ad Gratiam inaequalem. Resp. nego consequentiam e disparitas est, quia , ut notat Esparsa , aeque opp nuntur Gratiar plura , ac pauciora peccata e At dispositio ad Gratiam per plures actus supernaturales, vel per intensiores est major. Quare, ut etiam advertit Hau nolindus , plura peccata resistunt solum magis Divinae misericordiae, ne tam facile con ferat auxilia ad resurgendum, sed non magis opponuntur Gratiae inducendae per Sacramenta ex opere operato . Quod auteri major Ministri probitas nullatenus conferat , jam ostendimus. IV. Objic. a. Si inaequalis disposito traheret Gratiam causatam ex opere operato h Sacramentis inaequalem, sequeretur quod accedens ad Sacramentum cum pluribus gradibus gratiae , caeteris paribus, majorem gra tiam ex opere operato reciperet ; sed hocs ne authoritate Theologorum asseritur; e
go falsum id , unde sequitur . Resp. r. sequelam admitti posse cum Suario disp. 7. sect. s. Coninck, Dicastillo apud Haunoldum . Secundo negari potest seque-Ι , quia major Gratia in subjecto solum dignificat in ordine ad majus praemium, redditque actus meritorios dignos majori aug-Dnto gratiae , quae datur in praemium talium actuum , & ex opere operantis s non Vero reddit hominem dignum majori Gra-
quae per Sacramenta consertur ex Ope
M operato; cum ea non detur in praemium Piso VII. in praemium meritorum Christi , quorum vi magis dispostis, non magis dignis confertur Gratia uberior.
Quid sit Character a Sacramentis praeter Gratiam sanctificantem,S Gratiam propriam Sacra'
mentalem causatus RI. Omine characteris venit signum LN potestatis spiritualis in ordine ad
cultum Dei, impressum in anima per Sacramenta indelebiliter. Potestas autem haec, quae significatur a charactere , vel est pas- sva consistens in idoneitate ad suscipienda Sacramenta , prout consertur per Baptismum; vel est activa consistens vel in potestate ad resistendum viriliter hostibus fidei , prout consertur per Confirmationem , vel in potestate administrandi Sacramenta , prout consertur per Sacramentum ordi
Certum est primo , Sacramenta antiqua non impressisse characterem , ut communissime docent contra Scotum putantem
a Circumcisione suisse impressum ; quod tamen nec auctoritate, nec solida ratione γvinci M.
Certum est secundo, Characterem ab alia quibus novae Legis Sacramentis imprimi , ut constat ex Conciliis, & Scripturis: Prima enim ad Corinth. r. dicitur: stu; unxirnos , signavit nos , ω dedit pignus spiritu is eordibus nos is : Et ad Ephel. r. In suos eredentes signati estis Spiritu promi onis Sancto , qui est pignus baereditatis. Certum est tertio, non omnia sacramenta novae Legis illum imprimere , ut constat ex Tridentino sess. 7. can. 9. & Florentino; quae definiunt 3 Sacramentis B ptismi, Confirmationis, & ordinis imprimi characterem , nulla facta mentione dereliquis. i Immo addunt, ex charactere impresso ea tria rei terari non posse . Unde fit , quod si ab aliis Sacramentis imprimeretur, nec possent rei terari. Ratio autem, cur solum ab his tribus imprimatur, est Divina institutio. Congruenistia vero est, quia homo per Baptismum fit
domesticus Christi, & de ejus familia, δc ideo distingui debuit ab aliis per aliquod si-rum stabile i scut olim Populus electus
Gentibus per Circumcisionem distinguebatur. Per Confirmationem Christianus tran-
57쪽
so Tars PII. Disp. II. De cati talitat e , O effectu sacram.
st i ii Militem Christi, & ideo debuit stat ili pariter signo ab aliis distingui . Per ordinem fit Minister Christi , & in speciali gradu dignitatis conitituitur; & ideo congruit illi distinctivum i scut in Militia , & Aulis Principum certis quibusdam sinis discernuntur diversi ossiciales . Quod Scorus in . distinct. 6. docuit , dicens :
Ratio , ouare in reliquis Sacramentis non com
feratur character , es , quia in reliquis non ha-bstur peculiaris gradus , oe efficium . Etenimo uod quis admissus in familiam possit comedere, Ec bibere , possit recuperare gratiam tui Domini , pollit generare , non sunt gradus , dc ossicia particularia , quae requirant specialem d gnationcm r hinc fit, non esse veram causalem illam Vas qui inum. I 8. videlicet: idco a tribus illis Sacramentis imprimi characterem , quia sunt irreiterabilia. nam, ut notant Lugo, Arriaga , Dicastillo , etiam prima tonlura , Benedictio Abbatis , &c. sunt irrciterabilia , nec proinde imprimunt characterem ;Quare potius ex opposto , Ideo illa triare iterari non possunt, quia characterem imprimunt. cum enim aὸ illum ordinentur, eo obtento frustra re iterarentur. Utrum vero haec tria Sacramenta primario sint propter characterem , an propter Gratiam λ discrepant DD. Probabilius et tesse propter Gratiam primario , ut patet ex definitione Sacramentorum. ScotuS Putat, ordinem primario esse propter potellatem conserendam, quam putat identificari cum charactere , dc Gratiam in eo Sacramento conferri propter bonum usum potestitis collatae . sed falsum est, characterem esse ipsam potestatem , cum potius sit lignum potestatis scut Toga cli solum signum potestatis Iudiciariae. de iacto enim pol
hanc vitam remanet character , non potestas; propterea etiam ordo videtur primario esse propter Gratiam .
Examinandum nunc , Quid sit hujusmodi character, dc in quanain 1 pecie qualitatis reponatur , Num significet naturaliter , an ad placitum λ dc quomodo sit indelebilis λII. Dico I. Character non est quid morale , ut est Doctoratus , Prima tonsura , Sc. sed est quid physicum. Ita communiter cum D. Thom. adeo ut post Canones Conciliorum sententia opposita Durandi reputetur, teste Esparsa, parum tuta in fide. Prob. Florentinum ,& Trideminum definiunt characterena esse signum spirituale, dc indelebile impressum in anima; haec autem verba in sensu proprio sumpta , prout sumi debent, important alia uid phys cum ς ergo character est quid physicum . Aliter etiam Gratia dici pollet qui is morale quamvis in anima infundatur . Dubitatur tamen , quid sit hujusmodi Ens physicum λ Scotus putat esse relationem quandam praedicamentalem , quam v cat extrinsecus advenientem . Sed communiter in Logicis reiiciuntur hi nudi rei pNelus, seu relationes praedicamentales. Adde ex Philosopho s. Physic. 3. ad relati nes praedicamentales non dari per se m tum, sed eas consurgere statim posito sundamento, termino , dc ratione fundandi :Ad characterem vero datur per i e motu g. directe enim producitur character per B1ptismum, praesertim si suscipiatur cum obice,
ita ut gratia non producatur ἰ ergo chara cler non est relatio praedicamentalis. ΙlΙ. Dicendum itaque 2. cum communi sis
sma , characterem esse qualitatem physicam , & absolutam signincantem potestatem explicatam. Prob. Character non pertinet ad praedicamentum substantiae , cum recipiatur iaanima: neque ad pra dicamentum actionis, oc passionis ; cum character sit permanens non transens: nec ad alia praedicamenta,
ut patet I ergo est qualitas , non respectiva , seu nudus respectus, sed absoluta. Sed rursus dubitatur; Ad quam ex quatuor speciebus qualitatis pertineat , qua Senumerat Plii Iosephus, nempe Habitum , dc Dil positionem , Potentiam , & Impotentiam , Passionem , dc Passibilem qualitatem , Formam, dc Figuram ' qua in re varii varia . Certum videtur, characterem nota pertinere ad quartam speciem qualitatis , quae est Forma, & Figura . nomine enim Figurae intelligit Philosophus terminati nem quantitatis , nempe esse rotundum , quadratum , dcc. Character autem non est
hujusmodi. Neque pertinet ad tertiam spe ciem, quae dicitur Pallio , dc Passibilis qua litas; quia, ut docet D. Thom. ex Phil sopho , haec species qualitatis solum residet in parte animae sensibili , dc dicit o
dinem ad aliquam transmutationem corporalem , quam causat, vel a qua causatur
unde dicitur qualitas passibilis ; Character
autem non est hujusmodi, cum sit in parte animae rationali . Neque videtur posis pertinere ad secundam speciem qualitatis , quae dicitur Potentia, & Impotentia . nam character non est potentia passiva , seu receptiva alterius formae , quia Gratia noet recipitur in characteret di quamvis requia. rata t
58쪽
stustio VI. De Charactere. y I
ntur character baptismalis ad recipiendos fructus aliorum Sacramentorum , requiritur solum ut conditio arbitraria ex Christi institutione , & ut dispositio moralis , non ut dii positio phy sica , aut potentia Diasiva. Rursus character non est potentia activa , quia neque essicit Sacramentum nam Sacramentum Raptismi v. gr. conficio test etiam a non habente characterem aptismalem: Neque ciscit este tum Sacramenti nempe Gratiam , quia haec unice 1 Sacramento immediate producitur. IV. Dicendum itaque 3. cum communi,
characterem pertinere ad primam speciem qualitatis, quae dicitur Habitus, & dispositi a Prob. Ad primam speciem pertinet O mnis illa qualitas , per quam homo se habet bene, vel male, sive in ordine ad se, sive in ordine ad operationes suas seu Omnis illa qualitas, per quam interroganti Quomodo i e habeat homo λ respondere pos- suinus, Bene, vel male; ita ut si qualitas
sit facile mobilis , dicatur dispostio , si dissicile mobilis, dicatur Habitus sed per characterem anima bene se habet quippe quae illo ornatur; & est dissicile mobilis ,
cum sit indelebilis ; ergo character pertinet ad primam speciem qualitatis, tanquam Habitus , non tanquam dispositio . Dices I. Hibitus ex Philosopho dat facile polle , character vero dat limplicitermise , vel recipere Sacramenta , vel reli-ilere hostibus fidei , vel administrare Sacramenta; ergo character non est habitus. Resp. I. Habitus naturales , & acquisitos, quos solum Philosophus agnovit, daresacile posse, non vero habitus per se infusos . Deinde falium est, quod character det simpliciter polle. nullam enim potestatem confert, ut diximus, sed solum est fgnum potestatis, seu est conditio prae requisita ex Christi institutione, ut pollit homo Sacra menta suscipere , &c. - Dices 2. Omnis qualitas , & praesertim habitus , potest intendi , ac remitti ; sed character non est hujusmodi; ergo non est
habitu S. Res p. I. maiorem esse falsam . actus enim
intellectus , di voluntatis sunt qualitates, ae non possunt intendi , quamvis possitri actus persectior alio . Deinde potest negari minor. quamvis enim indivisibiliter omnes characteres baptismales idem fgnificent , potest tamen aliquis fgnificare clarius : scut fumus densor expressius signi-ncat ignem & Crux Meliten lis candidior ,& amplior clarius illum ordinem Eqa strem significat. Quaeritur tamen , Utrum character se s gnum ad placitum , an vero naturale Communius cum Arriaga docent este signum ad placitum; hoc eit elle animae oris natum, qui de se indisserens est , ut sit , vel non sit signum , sicut hedera relate alvinum venale . Aureolus in q. dist. q. putat else signum naturale, seu speciem quυ dam, ac similitudinem specialem Christi ;quod videtur ostendere Apostolus ad G latas 2. dicens : Omnes , qui baptietati sis, Christum induisis ; Quod non potest intelligi de Gratia; quippe quae non semper infunditur in bapti imo; ergo intelligi di bee de charactere; quia est ii militudo quaedamnaturalis animae Christi , configurans nos illi , h quo est omnis potestas spiritualis ,
adeo ut juxta variam participationem hujus potestatis varius si character. V. Dico itaque . Characterem esse signum naturale potestatis spiritualis per Sacramentum acceptae, velut quandam Imaginem animae Christi Domini , juxta exinplicationem Aureoli. Ita Hau noldus. Prob. tum quia character SS. PP. vocatur Erigies , Figura , Imago , Lumen , tum etiam quia nisi esset signum naturale , nulla daretur ratio , cur debeat ellequalitas intrinsece supernaturalis , prout omnes Theologi docent. nam, ut diximus
cum de virtutibus infusis , illud dicitur
Ens supernaturale antonomastice, quod natura sua connectitur cum Gratia ; Atqui nisi character ellet signum naturale potesta tis spiritualis , non connecteretur natura
sua cum Gratia exigita a Sacramentis; unde character posset esse qualitas entitati v naturalis ex libito Dei assumpta ad signi licandam potestatem spiritualem p ergo &c. Denique nis esset signum naturale, non posset reddi ratio, cur Christus Dominus careat hujusmodi charactere, juxta communitias mam Theologorum cum D. Thom. hic ar. s. sicut enim conceditur Christo Gratia accidentalis, ita concedi deberet character , quil deserviret non ad significandam pote statem spiritualem acceptam per Sacramenta , sed ad ornatum similem illi , quem aliis fidelibus per tua merita communica
Neque dicas cum Bellarmino lib. 2. de effectu Sacramentorum cap. I9. signari charactere esse proprium ovium , servorum s subditorum, Militum , Ministrorum unde non debuit signari Christus, qui est P G a flor,
59쪽
ue a Pars VII. Disp. II De causalitate , O siectu sacram.
sor, Dominus, Superior , Dux, dc Princeps. Nam cum hujusmodi signum si quidam Ornatus spiritualis , etiam Christum
deceret; non lecus ac Regem decet ornaintus corporalis. Ratio itaque est ex Altisiodorensi , quia character est signum naturais te potestatis acceptae , ac animae Christi quaedam naturalis Imago unde non potest Christo competere. Utrum autem Beatissima virgo habuerit characterem baptismalem, cum caruerit originali, quod per Baptismum deletur λ Disputant DD. Probabilius est, quod habuerit , quia sicut potest conferri Sacramentum Poenitentiae luper peccatis jam rem il-. sis, in quo casu sensus sormae ablolutoriae est: Consero tibi gratiam, quae de se teli deletiva peccati actualis ita potuit. conserri Dei parae Sacramentum Baptismi, ita ut sensus formae esset: Confero tibi gratiam , quae de se est ablutiva maculae originalis atquc adeo insignita fuit charactere baptium ali, nec non charactere Confirmationis ea ,
quae inter domesticos f dc Milites Chiissisuit Ante signana. Quaeritur demum, num character sit natura sua indelebilis, an ex libero Dei de- Creto λVI. Dicendum ult. cum communi, cha racterem de potentia Dei ordinaria esse i delebilem . Prob. quodcunque naturaliter est destruia bile , vel destruitur ex defectu causae con-Iervantis, ut destruitur lux ad solis absentiam ; dc cum character conservetur a Deo,nt,n potest sic destrui et vel destruitur ex desectu causae sustentantis dc cum sustentetur character ab anima , quae nunquam descit, neque potest sic corrumpi: vel ration E contrarii Characteri autem nihil est contrarium : Vel destruitur deincritorie , ut Gratia per peccatum destruitur Chi, racter autem, sicut per peccatum non impeditur, ne imprimatur, ita nec per peccatum destruitur atque adeo est naturaliter indelebilis. Propterea etiam in Beatis r manet ad ornatum , dc gloriam , dc in damnatis ad ignominiam, & confusio nom, ut docet D. Titona. qu. 6ἶ. art. F. Neque
Mbstat, quod in damnatis habitus fidei, &spei destruantur, quamvis non sint incompossibiles cum peccato . Nam isti habitus infusi ordinantur ad justificationem , cum fuit principia actuum supernaturalium , qu rum damnati sunt incapaces; propterea frustra in iis conservarentur, secus vero Cliaracteris
Utrum autem damnati cognitione natuis rati videant characterem hunc supernaturais lem an vero cognitione supernaturali δQuaestio est alterius loci . Videtur , quod cognitione supernaturali . Ratio est , quia quod habet entitatem supernaturalem , habet etiam species impressias, atque adeo c gnoscibilitatem supernaturalem Cum pro prietates sint contentaneae suae essentiae; de ideo communiter dicimus, Angelis non esisse debitam cognitionem objecti supernat ratis. quamvis enim naturaliter cognoscan Deum esse omnipotentem non per hoc in serre possunt possibilitatem entis superis naturalis , seu accidentis indebiti cuivis substantiae persectiori, dc persectiori in infinitum; & licet possent naturaliter CreaOscere possibilitatem entis supernaturalis in Genere, non tamen hujus entis supernat ratis in specie . Concedimus communiter, quod quando existit Ens supernaturale quo ad. modum, seu philosophice tantum supernaturale ut corporum, replicatio, mortui res Irrectio , tunc nam taliter illud cogna, lscatur quia hujusmodi Ens habet species, impressas , atque adeo cognoscibilitatem naturalem : At quandω existit Ens intrinsece supernaturale , seu conne' um cum Gratia sanctificante , illud naturaliter non cognoscitur, quia habet species impressas pariter supernaturales, atque adeo supernaturalem cognoscibilitatem; ergo Damnati non possunt naturali cognitione attingere charactein
VII. Hic opportune notandum , Characterem a Theologis passim dici esse simul
Sacramentum , dc rem Sacramenti nota quia character constituat Sacramentum preias e dictum, seu signum practicum Gratiae sed quia character est Sacramentum late dictum, nempe signum potestatis spiritualis, dc Gratiae per Sacramentum collatae . Iuxta hanc sitnificationem tria distingui solent in quolibet Sacramento a Theologis com muniter apud Lugo disp. a. & apud Suarium disp. s. de Poenitentia, spect at is i
cutionibus Sacrorum Canonum, praesertim in cap. Hoc es, de Consecrat. Primum dicitur Sacramentum tantum , quod scilicet
signi at, & non significatur; & huiusmodi solet esse in omnibus Sacramentis, Materia, dc serma; quae saltem fignificant gratiam, dc non significantur ab alio. Secundum dicitur Res tantum , quae scilicet significatur, & non sgnificat; & hujusmodi est in omnibus Sacramentis Gratia, quae senisicatur a partibus Sacramenti, quin ita Ias
60쪽
las significet. Tertium dicitur Res simul, remote ad justificationem ἰ ergo in Sacra & Sacramentum, quae scilicet significatur, mento ex Tridentino virtutem habet dis& significat ; & hujusmodi est in tribus ponendi ad illam proxime, adeo ut nequeat Sacramentis irreiterabilibus character, quia esse sine Gratia . per hoc enim , quod pec-& senificatur 1 materia , & forma sacra- cator ex motivo supernaturali retractet pecis mentali , & simul fgnificat Gratiam . In eatum, removet in Sacramento lassicienter Eucharistia vero dicitur esse Res simul , &Sacramentum Corpus Christi, quatenus s-gnificatur 1 speciebus sacramentalibus , & forma consecratoria, & simul fgnificat Gratiam nutriti qam : In extrema Unctione est Res simul , & Sic ramentum sanitas corporalis, quia significatur, & causatur , quando ea expedit saluti animae, & simul fgnifieat sanitatem spiritualem . In Matrimonio dicitur Res , & Sacramentum vin culum conjugale, quod causatur, & senificatur a mutuo consensu , & simul significat unionem Christi cum Ecclesia, & animae cum Deo. Denique in Sacramento Poenitentiae variae sunt opiniones . Communius docent , esse rem simul, dc Sacramentum ipsam contritionem, quatenus & signthcatur per consessionem , & simul per consessionem significat reconciliationem cum Deo, ac peccatorum remissionem .
Num poclint Sacramenta Viborum per accidens causare pri mam Gratiam ρ' I. Upponendum ex dicendis in de Poenitentia , ad Sacramenta mortu
rum , videlicet Baptismi , & Poenitentiae suffcientem dispositionem esse attritionem supernaturalem . Quod communiter pro-hant DD. tum ratione; quia aliter isthaec
Sacramenta non essent mortuorum , seu
per se instituta ad vivificandum , si nun-ἔuam vivificarent , sed semper deberentupponere contritionem , atque adeo Gratiam , & vitam e tum ex Tridentino sess.1 . cap. q. ubi dicit , quod attritio quamvis sine sacramento Paenitentiae pre se ad j
stricationem producere peccatorem nequeat, immen eum ad Dei gratiam in Sarramento ἐ-
perrandam diuponit. Neque obstat, quod Tridentinum dicat, attritionem solum disponore ad gratiam impetrandam , non vero Graritiam cum Sacramento conferre. Nam Tridentinum docet, eam virtutem attritioni competere in Sacramento , quae illi extra Sacramentum non competit : Atqui extradacramentum habet virtutem disponendi obicem Gratiae per illud conferendae.
Praeterea certum est, ad Sacramenta vivorum neminem accedere posse cum con
scientia peccati mortalis , nisi praemittat vel Sacramentum Poenitentiae, vel saltem contritionem : Ad Eucharistiam tamen non sufficit contritionem praemittere, sicut sus ficit in reliquis Sacramentis vivorum , sed debet etiam praemitti mortalium consessio; nisi necessitas urgeat , & non detur copia Consessarii . Quod si quis habens in conscientia mortale in vincibiliter ignoratum sine ullo praevio dolore ad aliquod ex Sacrarimentis vivorum accedat , tunc Sacramen
tum illud susceptum cum hac indispositione squam Augustinus vocat fictionem) licet non sacrilege suscipiatur , erit tamen validum , & in serme ; validum quidem ,
quia non desunt omnia ejus constitutiva; informe vero, quia sine forma a Sacramenistis causata, hoc est sine Gratia; cum non remittatur in praesenti providentia peccatum , dc consequenter non infundatur Gratia, nisi prius fuerit retractatum peccatum commissum.
Dubitatur nunc , An si quis habens peccatum aliquod mortale in vincibiliter oblitum accedat bona fide ad Sacramentum vi Vorum , v. gr. ad Eucharistiam , eum sola attritione supernaturali de omnibus peccaritis commissis, tunc hujusmodi attritio eum Sacramento vivorum de attrito faciat contritum , dc per accidens s hoc est ratione illius invincibilis ignorantiae de peccatoeommisso in sit sufficiens dispositio ad primam Gratiam; non secus ac in Sacramentis mortuorum attritio per se disponit ad primam Gratiam.
Prima sententia assirmat cum Suario disp. 7. se l. 2. Coninck , Granado, & aliis RG centioribus : Communius secunda negat cum Vasqueet disp. aos. Hau noldo , Bernat, in ledo . Tertia est Maeratii disp. 23. sect. 3.& Cardinalis de Lugo disp. I 2. admitten tium hoc in solis Sacramentis Eucharistiae,& Extremae Umstionis , non vero in Sacra mentis Confirmationis , ordinis, S Μatrimonii. Putant enim , quod ea tantum ex vi suae institutionis possint etiam mor talia delere, & per accidens primam Gratiam causare,