장음표시 사용
211쪽
ptione continetur,confulto a nobis in hunc lacu, ut eparatim tructuretur Miluta est. Constat itatur haec quide tota ratio suasione, r diibuasione: sed habet distet rentiis plurimas. Plurima enim restri, ponte an requisiitι,in re certa an incerta, ite integra an inchoata,consiliu demus.Multa etiam sunt personam di crimina. Nes enim eode modo superiori,ais equali, aut inferiori consilium damus. Atq; hae differentiae quu inter se miscetur, eo mutatuminnumerabiles pene uarietates exsistpuriut. Possumus enim ad seuperiore tum sponte, tum requi ti,de rebus nuc certis,nuc incertis, vel integris, uel inchoatis scribere. lifide apud aequaleatq; instriore distirentiis uti possumus:quus quia de omnes persequi ex infinitu,s superuacuu esuset. Nos quae omnibus maxime communia praeraceptu iudicabimus,eu poti fimum persequemur: eaeterascribentium ingeniis inuenienda relinpemus. In omni igitur dando conflio, siue id θοπα te,siue requisiiti faciamus, primum uidendum est,
ne aut nos temere alienis rebus ingerere,aut Ποα .strae prudentiae plus arrogare,quam aequum sit, aut aliorum conssilia contemnere,et nobis tantum eredi uelle uideamur. Quod quide facile assequeo mur,si alioru prudentιλiudiciu,co 'bu in principio collaudabιmus tostra omnia extenuabimus. Item
212쪽
s s DE RATIONE Sc RIB. Item si nos uel eius precibus, uel nostra ineunt
incredibili beneuolentia, uel magnitudine suoruerga nos meritori vel aliquo nostro officio adoductos,non quidem ad consilium dandum quod
id fieri a nobis posse non putemus sed ad nostra
sententiam aut uoluntate declarandam nos ese dicemus. Quo loco pulcherrimae illae insinuatiosnes feri solent,pu beneuolentium nostram cultrillius sapientia dis autoritate comittimus,Cr iis aliquod quasi certamen, pulcherrima atque horine i ima siententiarum colluctatione produciamus:et id nunc ab eius prudentia retrahi, nunc λnostra beneuolentia concitari , hinc non audere, hinc cogi nos dicimus:Gr plurimis uerbis vim nσstri amoris, quae continere se non posit, excusaubimus. e locum totum pulcherrime exequitur cicero,cum sepe alias, tu in illis ad M. Marcellit
epistolis. Illud deinde obstruandum est, ut quam tum nobis prudentiae, autoritatis, detrahimus, tantum fidei dis amoris addamus: uisiprudenπter,aut mature, aut ellicaciter non posimus ,1, delfime certe illi σ amantistae consulamus. Atque haec in exordio, in quo summa uis est,plorans seruanda sunt:nisi uel ad inferiores , uel ad
amicisimos scribamus:quibus cum omnia famiasiarius agemus ut amicitiae er personae ratio populabit.Exordio,si qua ineri narratiosubiugenda erit:
213쪽
LIBER II. et j t erit: si nulla res eritique narretur,in causam
latenter ingrediendum atq; ita cum exordio causa coniungenda,lit continuari res eadem, no alia incipi uideatur. Si in re certa consilium dandumeri causa primum tota explicanda:partess universe,quasi latebrae,aperiendae uni. in quid itiea honestum,quid turpe si quid utile,quid inutiale,quid denis boni,quid mas oratione pervestia gandum ac discutiendum est. Si unicum iura cotifilium si ad id oratio tota σμufo dirigenda:et quo pacto id optime ais honestifime buccedere posit, ostendendum.si plura fini cosilia; optima dis honestifimum quods deligenἐsi: caetera ortinia consulania,ne dubius dis incertus amici unimus relinquuturisi quando pugnare intersie ut iaritas atq; honestas uidebuntur,utili si per bonesta ratio praeponenda:dandas opera, ut amicus intelligat,qua ipse rem utilem putet,eam nisi hoαnestasit,non esse utileni, nes posse utilitatem ab Mnestate separari, sed stecie atque ignoratione boni homines decipi,dis adduci ut alterum ab ditero separent, quod reuera non postf.si aut e res integra non fuerit, aliquid sit eontra nostrum
sententiam inchoata,mdxima vis in confutatione ponenda erit:dundas opera, ut id quod thiabo tum est,plurima re maxima tum mala, tum insrenuenientia consiqui, si perficiatur, offenda
214쪽
ιν3 DE RATIONE scRIB.m .dD id tum alioru,tum nostros poterimus, exemplo coprobandu erit:et quid uel alit,uel nos ipsi in resimilifecerimus, proponenda. Magna enim uim habebunt ea colitia, uae uel nobis ipsis, uel alijs profuisse demostrabimM.A uero res inacerta fuerit,uniuersium amici stitu optime antea cognιtu ante oculos proponemus: atq; hinc quid illι coueniat,hinc quid feri positio tendemus. et tunc quide non unu tantu ιili consiliu dabis ne
si id χrte no successerit,omni ex parte destitutus fised multa in omne euentu cofilia, quasi quaedaprae, Ela,locis ipsis singulis distonemus: ut quoucunq; res reciderit,aliquid habeat amicus, quod
sequi posiit:omnibusq; indagatis,ac pervestigatis
partibus, quid in unaquaqreboni,vel mali, uel declinetur,uel iusiurgat,ostedemus:nosq; semper ad ii quod ante dixi,honestatis fundametu,quantu poterimus,restremus. Sed si omni ex parte inocommoda ostendantur,minima quaeq; tolerandaesesuadebimus. conclusiones aute exino cause me assumemus, ut ostendamus,quid ex eo constalio fecuturum sit.aut ab officio nostro,beneuolentias ducemus,ut nos testificandi amoris nostri, aut struandi oscit,non dandi consilij gratia, noseu commemorasse dicamus nosq; consiliora oma
niu ministros, jectoress,quantu licebit,praebeamus. Ac de hoc se toto genere satiri inpraesentia dictum
215쪽
actu puto.Quonia aut huius uolumitras magnitudo satis creuit,reliqua in proxima reseruabimus. LIPPI BRANDO LINJ AD REa
uerendispatrem &D. Franciscum Picolmineia Card. Senensem, Deratione scribendi Liber tertius. De affectibus. Cap. I. Avsoluto in libro superiore maximo illo, te disticillimo docendi genere apientifime pater operest altera istud,quod in mouendis a ectibus positu esse diximus. quod quide,et quia
late pate atq; ad omnes pertinet, et quia magna scriptis omnib.uim ais autoritate affert,no moaedo cognitione digni tmused maxime etia necesis sarium nobis ea usum. Id nos in duo genera paratili uinus:alterum quod ad concitandos,alterum quod ad leniendos, sedandosq; afectus pertinearet.De quo quidem toto genere antequam dicere incipio,pauca mibi de lectibus in uniuersum dicenda unLMovere enim lectus non possumus,
iiiii quid asectus sit, er unde originem habeat,
cognosicamus. Id ego nunc, quantum ad nostrum hunc in titutionem necesse uidebitur, paucis exaplicabo.Est igitur a Mus,uehemens quaedam in rem quampiam animi commotio. id Graeci κώ auocant.Ex nostri qui uerbum de verbo era primere
216쪽
xso DE RATIONE sc RIB. primere conati fiunt, pusiones appellauere. Clis
cero nunc eos morbos, nunc aegritudines, nunc
ectiones uocat.Nos de uerbo magnopere sollia citi non fumus,modo constet, id se uehementena quandum,ut diximus,animi pusionem, Cr commmotionem. Ea ex opinione quadam in animos nostrosproficiscitur. Quoniam autem omnis optanto,ulit boni, aut mali est, ut tecies affectuum duae sint,lina quae bonum,altera quae malum quadam opinione concipiat: his nos bonum aut mavilum,aut praestris,dut 9turum, opinari posumus. Hae duae lectes aliaue rursus totidem exsese paria uti quatuors omnes liciunt: quarum duae borinum, aut praesens aut *turum: duae malum, Abeade temporis ratione,resticiunt. A c μturi quia de boni,cupido, siue stes: praesentis,uoluptas inue utitia nominaturi mali uero μturi, metus, seue timor:praesentis,dolor, Me tristitia se diciis turiEx his uero quatuor, quasi 'ntibus ,steries pene innumerabiles oriuntur:quae quoniam non huius institutionis fiunt, non sunt a nobis omnes hoc Ioco explicandae Insignes enim attigisse fatis
erit.exillis certe cognoscentur. Sunt igitur insegnes ex eo genere,quae ad *turum bonum pertionen amo cupido es,audacis,ira: his contra ris,quae ad j turum malum lectant, fiunt, oriu, abominatio, sterulis,metu3. Irae uero nullus U
217쪽
fissus est cotrari propterea quod illa omnium iniuriarum patiens, siue, ut rectius loquar, non sentieris natura inueniri nequeat. Praesentis boni sola Letitis,inalisiola tristitia ,sta dolor inueniatur. moniam autem hi usectus omnes tum diiscendo, tum sicribendo uel cocituri,uel sedari pose sunt,sed alijstequentius concitandi, alij stequeuotius sedandisiunt: desingulis nuncut necesbe via debitur isseremG:eodemque tempore,ut breuiorures,dilucidioress simus,concitandi, fedandiq; rationem persequemur, prioribus potifimum inucipientes.
De amore concitando, dic sedando. Cap. II. Quum autem alvus omnes eiu modi sint,
ut er ad uirtutes,σ ad uitia detorqueri posint, ut amor, qui tum ad studium uirtutis . amicistis,tum ad libidinem er impudicitiam applicari potest: er cupiditas,quae tum bonorum, aut pecuniae, quam cientiae, aut religionis, aut optimarerum rerum est, ante omnia de in concitandis qui ad uitia pertinent,aut de ijs qui ad uirtutem leoctant reprimendis,nihil mihi dicendum est omniano. Nam ex homines per se satis abundet ad uiacia procliues sunt,Cr nos uirtutes docemuε, non uitia: sed omnis nostra praeceptio tum ad utiles . concitandos tum ad noxios restinguendos est aco.
218쪽
xsa DE RATIONE sc RIB. commodanda.Id autem per communes locos μηciendum: nam proprios cuiusque uel allectus,uel materis restrre in itum estet. Igitur, ut de a more primum dicamus,si quem ad amorem eum iusquam uel hominis, uel rei statuerimus alliceare, dubimus in principio operam,ut quam maα. ximam possumus beneuolentium,sidem, atque autoritatem nobis apud lectorem comparemus. Quae quiiam tametsi in omni persuasione, disque adeo in omni materia facienda sunt, in assectibus tamen mouendis praecipuή esse debent. Amicus enim, nisi assentiatur ijs quae dicuntur, inq; qui dicat,quodammodo vereatur,non faucile mouetur. Ac beneuolentia quidem commparanda superius satis abunde, diximus. Fiadem tomparabimus,si nos eiu3 rei, de qua scribismus cientiam, aut experientiam habere ostenademvis nos ab omni adulandi,aut fallendi us i. cione liberabimus:nostrams naturum ab his robus si per aliensimam,ias illi exploratum es, scaliquo, si opus erit,exemplo, aut testimonio
demonstrabimus.ltem nostrum in eum uolanmtutem,beneuolentiam dem,si nostra oscia,noostram amicitiam commemorabimus: si quantum ei nostra confisia, nostrae admonitiones hucte,nus proluerint, commemorabimus. Item,si nobis
eum semper credidise, ur de nostra Me perio
219쪽
LIBER III. et gaeulum sepe 'cisse, proptereas debere nunc estium nobis credere ostendemus item si rem ipsum a Ioco, a tempore, magnitudine, occasione, βαcultatibus, teris Iocis credibilem fuciemim. Autoritatem comparabimus honestatem, uiro tutem,probitatem,doctrinam, gravitatem, moαdestum in scribendo proferemus. Haec autem Daernnia tumsidem,tum autoritatem summam noπtiis apud omnes comparabunt, si nos uel aetas, uel dignitas, uel potentia, uel hominum exis stimatio, uel nostra doctrinή, uel uitu commena dabit. Haec quum ficerimus, paulatim ad caussum ipsam 'el apertius, uel occultius, pro caua se ipsius qualitate desiendemus: eivss uel disgnitatem, uel lac ditatem, uel utilιtatem, vel commoda,uel laudem lectori proponemus nossde eius dignitate alate, commodis, gloria femorer fossicitos futile, proptereas nunc ad eum scribere dicemus. Atque hi in omni pene asemu mouendo ne eadem sepius repetenda sint communes exordiorum loci fiunt. Nec tuo inii omnibus omnes, sed qui maxime necess
vij uidebuntur , ngulis aflictibus fiunt accomot nodandi. Si qui erunt alicuius afraus propribsus locis dicentur: nunc ad amorem redeamus. Igitur quoniam amor aut in hominem, aut in
rem constrripotest δ amicum attrahere ed boum 4 minem
220쪽
DE RATIONE ScRIB. minem quempiam amandustatuerimus,primunt quidem homine illum magnopere comendabimu cum ab alijs partibus,a quibuε prae caeteris comendari posse uidebitur: tum uero ab illis, quibus is ad quem scribimus, maxime deIectatur. deinde ea persequemur,quibus amor maxime conciliatur, morumcludiorumque similitud inem, humanitate, Mem,modestiam,urbanitatem,suauitate consuetudinis,caeterus uirtutes,quae hominem hoWini conciliare solent, in quibus materia Ialfimep tet. Illa quos nos ad amundum quempia sepenuo mero incitant tus,patri nobilitas, ignitas, fortuna. Nam Cr aequales,er ciues,Cr nobilis,er honor dignitate,atq; autoritate insignes, cr optabusfrtunus Quetes, libentius amamus,quam os qui comune nobi cum omnino nihil habeant, aut nulla in re nobis uel praesidio uel ornamento esseposse uideantur. Itaq; quum haec, uel omnia, uel magna ex parte illi inesse ostenderimus, utile, honestum,laudabilem,iucundam, stabilem,perpetuums eius amicitiam fore demonstrabimus atq; in ea re innumerabiles amicitiae fructus, commoαd ornamet suavitates,uoluptates s allirrepoterimus:quus persequi,quu er Iut tine pateant,
er ex Laelio Ciceronis facile disti posent, necesse