장음표시 사용
61쪽
i DE RATIONE ScRIB. nem quide,quiast dolo peti et circumuenirim tu, Dum nimis compositum, er quasi phaler tam orationem uidet:taedium uero,quum non simne disticultate intelligit quae legit. In quod uitiaum pleris nostris temporibus incidunt. qui tum se optime atque elegantistae loqui putant ,quum ob cursimis dis ab usu remoti, imi aut longis fine translatis uerbis utuntur. Atq; hoc uitium si quibus uitandum fuit unquam, nobis praecipue uitandum est, cum quid non semper cum doctifimis agimus, tum quia in Iet fimoscriptorum genere noc est epistotillarunque uersamur. Nam quum scripta omnia dilacida ac facilia esse debe, Ut, quippe qux propterea eduntur,ut legunturais intelligantur, neq; semper a doctifimis legi possunt: hoc epistola maxime proprium esse doricut facilisint dilucida,ut perstimast: quae, tsupra diximus, nec statis gratia inuenta est, ut cum absentibus de rebus communibus colloquo murines semper ad doctos scribitur,er restono sum emper expectu sepe etiam stactum excogitandi no habet. Ideo dixerunt nonnulli, extemporalem eum,et quodammodo negligentius scripta uideri debere. Sed ut ad exorta reuertamur, α 'bimus operam,ut qua uniuersu epistola, tum uel maxime exordium,simplendilucidum,et persti in sitier animos lectora tribus illis modis beis nevolentis
62쪽
LIBER I. ast neuolentia, cilitarietatentione cociliet. nam
qui haec non assequetiar, uitiosum sine dubitatione sie 'isbe intelliget. Ais haec omnibus scriptis
De salutatione,& principio epistolarum. Cap. IX.
Proprium uero uitiam epistolarum est, qua uel salutationem in principio no apponimus,uel alio quam deceat modo apponimus. Quo loco illorum error mihi corrigendus est,qui psi ad magnos uiros scribunt,ssiora nomen suo praeponis. Ac, Innocentis Pontifici Max.Lippus Brandosianus S. D. existimantes dignitatem aliquam inesse in illa nominis praepositione: quae pro ficto nuta est. Sed emanauit hic error a nonnullis religiosis
uiris,qui quu ad Episcopos,uel ad Pontifices scriberent, reuerentiae gratia illoru nomen suo ρ ponebant. quos quide autores in uita imitari deabemust,in lingua non debemus, si ueterum illoruin scribendo similes esse uolumiri Est tamen ho die ita corrupta dicendi scribendis con uetudo, atq; ita ab ea quae olim erat,immutata,ut qui seum nomen Pontificis nominipraeposuerit superbus dis impudens uideatur. Itaque hoc uniust iusque prudentiae arbitrio, relinquo. Illud uti monere salsi est, eum qui ueterum illorum simia
63쪽
as DE RATIONE sc RIB. lis esse uelit, nomen cr cognomen siuum prapo nere in salutationem deberemam praenominibus nos quidem no utimur. deinde illius ad quem scribit similiter nomen cognomens apponere, scrtippus Brandolinus Francifico Picolmineo S. P. D. Multi etiam,Suo, addunt, e quibus aest Plianius: Ocero non addit. Id quidem,quoniam non magni momenti est, addamus nec ne,non magnopere laboro. Dignitate autem eius ad quem Ariabimus, omittendam in salutatione non puto: sed nostra neque omittenda est, quum insignis est, uel quu ad pares aut minores scribimu3fc: Fraucificus Picolmineus tardinalis Senensis,ollueris cirraphae cardinati Neapolitatio, uel Lippo Brandositio, S. P. D. quanquam sacerdotes nommen familiae nouo quodam instituto non apporanunt. Principium autem epistola nomen eiu3 ad quem scribimus, nisi certis de causis,habere non debet. cause autem sunt, ut uel aliquem ailrctuin
animi exprimamus u Ego ueroserui uestem,lit
scribis,in meo graui imo casu affuisses. Vel ut in
re admodum graui attentiorem habeamus audiatorem: ut, Ego Lentuli initio rerum dis actiorinum mearum. VeI quum aliquid uehementius exprimere uolumus, quod non in principio modo,
sed in tota quoque epistola':ut, Urbem mi Ruff cobe,cr in ista lata uiuo Senecastra semper nomen
64쪽
LIBER I a men eius ad quem scribit, apponit: Plinius,quod ego memineris,nunquam: Cicero his stre, quue posui, causis. Atque haec de exordio inpressentia satis .nunc σd narrationem accedemuε. De narrationum generibus.
Narratio cut scribit Cicero est rerum gestarum, aut perinde ut gesturum expositio. eius ali tris,alij plura genera fecere: ego duo tantum e sese puto. Vnum, quod ad negotia, er ud ciuiles causus accommodatum est,quod activum uenegotiosum appellari potes Alterum,quod ab usius ri,negotiorumque remorum,domi tantum, in otio exercetur: quod domesticum,sive ociosium, opinor,uocemus. Ac superius illud quidem dicendi genus,quoniam certum finem sibiproposituim iube ut efficiat quod uult, siue laudet,sue deliaberet, iue destndat, siue aliquid horum conre rium faciat,ita tractandum est,ut non quaecuncti gestasint ea quae ad nostrum maxime causam saciunt, exponamus.Eius genera sunt duo. unum, quod ad totam rem,σ causam exponendam pertinet:qualis est narratio cladianae caedis apud Ciceronem pro Milone: quod genus epistolam stequenter recipit in negoti js,in laudationibus,peritumious,commendationibus.Alterum e uod ra' rim
65쪽
rem uel causum nonnunquam intercurrit, aut exempli,aut affectus mouendi, aut comparare .
ω, aut asseuerationis, aut alia mili de causea, quod fortuitum ,siue scidentale possumus apopellare: qualis est narratio seruij Sulpiiij ad cisceronem in ea epillati, steaquam mihi renum rictum est. Quum inquit: Quae res mihi non mediocrem consolationem attulit, uolo tibi como
memorare. laus plures lectes facit Quintili m. quum persona exuctius describitur: uti M. Acilius Palicanus humili loco: cens, loquax mas quam facundus. quum lacus describitur: ut, Est iu intraria Sena urbs, π natura Cr arte muniti Iima. quum tempus: uti Veris initio, quum omnia forere incipiunt. Praeterea quum alicuoius belli,seditionis, pestilentia, aut alterius rei edusa destribitur. Quo toto genere frequenter in omnibus epistolis utimur. Alterum ijudgram narrationi , quod otiosum, aut domesticum apopellauimus, in duo genera distribuitur, historia
cum er poeticum. Historica narratio, quia uerum atque integrum rerum gestarum cognitionem fibi propositam habet, ita tractanda est, ut nihil falsi dicamus libit ueri omittamus.Hac eumam in epistolis nonnunquam utimist, quum n strus uel aliorum res gestas constribimus: quales sunt multa e cilicia missa ciceronis epistola.
66쪽
LIBER I. asPoetica narratis,quia non miris est, er delecta tione plenins finem habet, non eodem semper modo tractanda est. Aliter enim comici, aliter tragici:item aliter heroici, aliter elegi narrant. Omnes tamen uarietatiuD delectationi instrviunt. ea paratur festiuitatuermonis,uariorum ac disimilium uim in concitatione, diuerso tum animorum, tum euentuum expositione, tua eundo exitu rerum, ut scribit cicero. haec tota
narratio, nisi ioci gratia ueniat in epistolam, arilia de causa, quod ego qssidem sciam, nunquam
Omnis autem narratio tres habeat uirtutes necesse est,ut sit breuis,dilucida,uerisimitu. Breis uis erit inde narrare coeperimu3, unde cognovisci rem necesse est: neque ab altimo initio repeis temus.ut si quis Romani ciuis nobilitatem expiacare uolens, incipiat ab aduentu A eneae in Italiaeam: quod in billa ria tolerabilius esset, quae cauisses rerum initias explicet necesse est: in epistola non convenit. Breviter etiam narrabimus,si urimatim res, non particulatim exponemuK. Dule esset illud:cicero ueteri domum applicuit,ex eis
quo descendit, domum ingrespu3 est, pallium deo
67쪽
tur domum tantum uenisse ciceronem dixeriis in . nisi quid ex particularibus illis ad rem iidis strum causumq conueniat: ut si uelimus insere, insidias ciceroni a domesticis in illa salutatione paratas luisse. Breues item erimus,si nullis transitionibus et digresionibus utemurriui fiunt aliqua
D in metamorphin Ovidi, qui fabulam fabulae
interponit. Sed quod in eo poemate uirtuε est, in epistola aut historia uitium esset. Rem etiam bis auis ius non repetemus c: Venit Romam Augustinus: postquam uenit, domum applicuit: ubi uero doma applicui benigne a uis exceptus est.
Ita etiam consequetia narrabimus,ut ex illis antecedentia intelligamiaruis te Romam redissee dixeris, dic iste quos te facile intelligat. Denis
rerum exitin longius quam opus si no persequamur: ut si propositust, tuum ad urbem reditum narrare,prosequaris etiam quicquid in urbe pomsteastceras Praeterire autem quicquam ex re ge sta,ubi rei notitia sola petitur, non oportet. Ubi narratio ad sinem aliquem laudis, liberationis, iudici e dirigitur, non ea modo quae obfiunt ,sed ca etiam quae non profuit omittenda fiunt.Dibrum citi erit narratio, si ordinem rerum gesturum, temporum, locorum, personarums seruabi α
πκη nihil quod extra remst interponemus: δε
68쪽
nihil obscure nihil contorte,nihil concisi aut contracte proferenim: δε proprijs atqκe usitatis tum uerblue,tum sententa' rem exponem . si ambitu, siue ut cicero appellat) comprehensione ueraborum longiore,quam necesbe est, no utemur: si circuitiones Cr quasi ambages omittemus:si non deerrabimws ab eo quod coeperimus: deniq; si ea quae paulo ante traditu fiunt breuitatis praecepta obstruabimus.Verisimilis'eprobabilis erit narratis,si omnia locis, temporibus,rebus, personis conuenientia prostremus: si,ut res gesta est, aut
geri potuit,ita narrabimmii nihil disticile, nihil incredibile, nihil fabulosium, aut a facultate hoα
minum,memoridue remotum,er monstro feresimile prostremus: si re quam narrabimus, urguramenta gna testimonia, quatenus egere uidebis turio ten demugs eum probabilem nostra,dut itilustrium uirorum side,asseueratione,ulit autoria tute faciemus. Ac de narratione quide hactenus.
Diuisio est distributio totius uel orationis,uel asterius rei in uas partes.ea narratione statim μqui debet. Atq; in iudicialibus quide causis prima dicendu est, quid nobis conveniatciu aduersurin, quid in cotrouersia sit: deinde enumerandG atq; exponeZx breuiterpartes,de quiλdicturisiumws: quae plures aut puuciores tribus ut cicero pra
69쪽
.3x DE RATIONE ScRIB. ripit) esse non debent. In domesticis uero σ da herutius edusis nes diuisio semper adhibeta est. nes quid nobis conueniat eum aduersarin exponendum ed explicandae tantum partes de quibus dicturi uinus hoc plerans post exordiu fit. narratio enim in his causis no ita semper necessaria est. Epistola meo iudicio uel nunqua uel quam
rarisime diuisionem recipitinam qusi illud qua iproprium habere debeat, ut minime excogitata dis artificiosa uideatur,illa punia enumeratione non indiget. Praeterea unica ut plurima in ea
tractatur materia,eu Dpsiciter. Quod si pluαε ibus se rebuι eodem tempore scribendus quoaniam auditoris aut lictoris memoria non magnopere expetunt, utis est, si re priore absoluta, aliisum,et deinde aliam subtexamus.Si autem duabus pluribusue epistolis eodem tempore responderure uelimus,poterimus uti diuisione, siue propositione, hoc modo: Binas abs te accepi literas, teras calendis, alteras Nonis datas:quibus ut ueste uideris, ego suo ordine restondebo. Illi quoinque, qui aliquid per epistolas docent, praesertim cum quaestionibus interrogationibusq; reston mdent, diuisione utuntur, hoc modo: Petis a me. ut tibi quaestiones tres per epistolam declarem. quibres breuiter explicatis, ubiungemus in hane sententiam pracd: Furium, utpotero,breuite Creo
70쪽
LIBER L Uer eo ordine, quo requiris, quo quidem modo Hierondimus sepsime utitur. Ac de diuisene μαtis,nunc ad reliquas partes transtunius. De confirmatione oc confutatione. Cap. XIII. Diuisioni proxima est confirmatis,er con itatio: quae partes quoniam cr difficilimas tractationes haben et frequenter in epistolas ueniunt. dccuratius explicandae fiunt. Nam siue docere, βαue mon ere velimus,probemu3, quae dicimus, noeesse est quiemusq; contraria. Sed quum aliud fit,epistolu domi scribere,aliud in foro causas urigere:alias sit epistolae,alia sit orationis rutioino est utras eodem modo tractanda. Nos itas omisss hi quae pri ex iudiciorum propria sunt, eaque uenire in usum cribentiu solent, tantu persequemur. Quoniam autem ex quibus locis conframatio sumitur,ex hisdem sumitur cos tutio, nesnostra satis confirmare possumus, nis aliena rerustilamus,de utras, mihi primo coniuncte, deinde et Aseparatim dicendum esse existimavi. Est igio
tur confirmatis,nostrarum rerii artificiosa comuprobatio ue ut Cicero definit) nostrorum aragumentorum expositio,cum aseueratione. nasutatio est,contrarioru locoru dissolutio.Vtras rationibus uis argumentis tota conficitur. Amtumenta autem E cerus locis, er sedibus eruuituc turi