장음표시 사용
31쪽
Caput X. T Ongitudo loci siue habitationis est A equat cris vel sibi aequidistantis circuli segmentum, meridiano loci eiusdem & Fortunaturam insula-
rum meridiano comprehcsum: quia veteres Geographi superficiem terrae describere,& ex stadiata mo locorum intercapedinem inquirere volentes, i posue
32쪽
Los ΜOGRAPHIAE et posuerunt primum longitudinis gradum in Occidente, hoc est, in Fortunatis insisis, quae nunc ab Hispanis,magnae Canariae appellantur: deinde se
cundum ordinem numerorum in ortum, telluris
ambitum depinxerunt , & meridianis distinxerunt. Est autem Meridianus in terra circulus, qui per terrae pol os & locum tus habitationis ducitur in quem enim cum sol incidit meridiem escit omnibus habitantibus sub illo meridiano, unde gradus mensurantes arcum aequatoris inter primum longitudinis gradum, seu primum meridianum, qui occasum selis claudit, & meridianum qui transit per locum tuae habitationis, gradus longitudinis tuae habitationis vocantur. Meridiani itaque semper mutantur clim ab ortu in occasum,& econtra progreditur rad Austru vero Boreazmue quantumuis progreditur. semper idem meridianus se uatur, prout manifestissime cernitur in figura sequenti.
33쪽
POLUS ARCTICVS. POLUS AN T ARCTI CVS. DE LATITUDINE TERRAE.Cap. XI. LA titudo terrae vel habitationis,in arcus meri diani inter aequatorem N Zenith capitis interceptus. Zenith, est punctus qui nobis supra vertiacem capitis eminet. Porro latitudo terrae semper aequalis est altitudini seu eleuationi poli supra ho-Hχontem e quadam tamen ratione inter se disserunt. Nam eleuatio sine altitudo poli, est arcus meridiani inter polum mundi & horirontem in-
34쪽
terceptus, La- POLUS ARCTIC Vs.
titudo vero loci , est arcus meridiani inter Zenith ca. pitum & aequatoris circulum colentus, Ut apparet in prae senti figura.
D. Polus arcticus B. Zenith capitis G.H. Aequinoctialis
D.C.Altitudo poli B. G. Distantia Zenith ab aequinoctiali, siue la
gionis siue altitudo poli per quadratem,omni die totius anni sit obseruanda. Caput XII.s I igitur altitudinem poli supra horirontem, sia
ue latitudinem regionis obseruare volueris: prius ex metallo puta cupro aut aurichalco vel ex
o duro, solido ac firmo fabrica tabulam pla-
35쪽
nam, in cuius superficie describe quartam partem circuli, ita ut semidiametri duo sese in centro ad angulos redios intel secent:per Π.Euclidis. Dei: de semidiametro alteri pinnulas ex squali perforatas appone, per quas radij solares possint dimit ti. Limbum vero quadrantis diuide in so. gradus. hoc modo. Primiam in 3. partes aequas,secundo iterum quamlibet intreS, tertio quamli-bct in duas,demum quamlibet in quinque, & partitus est quadrans in so.partes aequales.Deniq;sge in cetrum perdendiculum,& appone numeros ale-ua in dextram de Io .in IO. & paratus est quadrans, quantum ad hoc negotium attinet. huius haec est figura.
Obiice tquam quadrantis pinnulam ipsi soli radianti, praeciae,quando tangit meridianum, demisso libere perpendiculo: deinde leua paulatim aut deprime quadrantem,donec radius solaris pertran.seat subtiliora pinnularum foramina . Quo facto supputa gradus limbi ab numerorum initio,ad filum ipsum sue perpendiculum. nam tanta erit selis super horizotem altitudo: quam serua. Deinde quaere signum & gradum zodiaci in quo mouetur sol eodem die, ex Ephemeridibus, vel ex aliquo instrument
36쪽
instrumento. Quod si sol in septetrionali quopiam signo inuentus ruerit, declinationem eiuS ab qu inoctiali ex sequenti tabula cognosce, quam a Solis altitudine meridiana surripe, & patebit cleuatio aequatoris.Quae rursus a so. gradibus sublata,latitudinem tuae regionis siue eleuationem poli relinquit.Quod si sol per meridionale graditur signum, declinationem solis ex tabula inuentam altitudini meridianae adde, & prodibit eleuatio mquatoris.quae,ut iam dietiam est,a so.reiecta, lati tudinem regionis siue eleuationem poli manifestabit.
Cognito loco solis, eius declinationem ab aequinoctiali sic inuenies. Quaere signum in quo sol est dato die in capite vel in pede tabuis. Si in capite tabulae suerit inuentum, quaere gradum eiusdem in in ea descendenti aut in linea ascendenti, si solis si gnum in calce tabulae eiusdem repertum fuerit. Numerus igitur graduum & minutorum,quem in angulo communi inuenturus es, erit declinatio solis quaesita.
37쪽
Tabula declinationis Solis per omnes gra. Eclipti. Aries Taurus Gemini Sig. Septen. Libra Scorpi. Sagiti. Sig. Merid.
38쪽
Virgo Leo Cancer Sig. Septentrio. Pisces Aquar. Capric. Sig. Meridio. In exemplari supputatione rem intellectu factiliorem reddemus. Ponatur quod solis altitudo meridiana sit si .gra.23. min. Gradus solis in quo doto die mouetur sit 5. leonis. Declinatio eius ab s-
quinoctiali circulo est is .gra. 23.mi.septentrionalis.Subtrahe igitur Is .gra.23.mi. ab altitudine solis meridiana 6 I. gra.23. mi.&εemanet eleuatio a quatoris in circulo meridiano 43.gra. Ea dempta ex quadrante,hoc est,ex so .gra. remanebunt 8.gra.quaesita regionis latitudo.
oppidorum, locorumue inuestiganda. CU. XIII. Longitudinem regionum aut ciuitatum sic in uenies. Considera per tabulas Eclipsium alicuius notae longitudinis initium eclipsis Lunaris, &in alio opnido cuius longitudo tibi ignota suerit, obserua horam & eius minutum ad principium eiusdem eclipsis. Quod si initiu eclipsis ex tabulis oppidi notae supputatu,& principiu ciusdem oppidi ignotae logitudinis in horis & minutis cocordauerint, ambo oppida eande habent longitudinem,
39쪽
& sunt sub uno meridiano,ita quod inter ipsa nulla est distantia longitudinis.Si autem initium eclipsis Lunae per Astrolabium obseruatu fuerit plus
in horis & minutis,quam initium per tabulas computatum,aut cotra ea oppida diuersos habent meridianos,& diuersam longitudinem. quam sic cognosces:Subtrahe numerum horarum & minutorum minorem a maiori,& id quod remanserit, dicitur differentia temporis unius oppidi ab alio. Accipe igitur pro quasibet hora is gradus,& pro quibuslbet quatuor minutis temporis I. gradum, &pro quolibet minuto temporis i s. minuta gradus. Tandem adde gradus gradibus, & minuta min iisn collectum,longitudinem oppidorum propositorum indicabit.Inde etiam liquet, quod duo loca quibus idem lunatis desectus eodem conspicitur tempor sub uno existunt meridiano: & locorum duorum quibus idemLuns desectus ante meridiem diuerso videbitur tepore,orientaliorem es se eum, cuius tempus desectus ante meridianum minus extiterit.& duorum locorum quibus idem Lunae desectus post meridiem diuerso videbitur
tempore,cum rursus esse orientaliorem, cuius tempus postmeridianum quo Luna descit, maius suerit.Et si Lunae deliquium uni duorum locorum contigerit in meridie, alteri vero ante meridiem videri,ille locus erit orientalior, cui deliquium Lunae in meridie videbitur. At ubi Lunae desectus,viii duorum locorum in meridie , alteri post meri diem conspicietur ergo ille locus orientalis existit, cui Lunae deliquiu post meridiem videtur.Similier Lunae deliquio conspecto, apud unum duorulocoru
40쪽
locorum post meridiem, apud alterum vero ante meridiem,ille rursus orientclis existit qui lunarem defectum nost meridiem intuetur. Vt Arbitis vi bs Assvriae orientem versias habuit eclipsim Lunae hora quinta, quando Carthago occidentem versius hora secunda. Tribus ergo horis di sta gradibus 4 s. authore Ptolemaeo lib. .capi.4. alia autem via locorum situs in longitudine delatitudine deprehendantur, Ptolemaeus obscuris quibusdam tetigit uerbis lib. . cap. 2.
earum longitudine ac latitudine.
Cap. XIIII. Tota terra Ptolemaeo cognita habet latitudinem 8o.graduum, longitudinem vero lSo.
hanc quoque terminari dixit a quatuor orbis partibus terra incognita, quamuis plerisque in locis Oceano intercepta videlicet ab ortu solis terra incognita quae populis orientalibus maioris Asiae,Sinarum scilicet atque Serum adiacet. A meridie similiter terra incognita quae Indicu pelagus cingit,qu ue amplectitur meridionalem Aethiopum regionem Agilrmbam atomiuatam, ab occasu etiam terra incognita, quae sinum Africae Aethiopicum cingit. & dei; le occidentali Oceano.qui ultimas occidentis partes assuit. A septentrione, Oceano. qui insulas Britanniae circumplectitur,& partes Europae maxime septe- trionales claudiit praetcrea limites reliquos habet