De manumissione servorum apud Romanos

101쪽

missione Servorum

I. Manumisso quae in Ecclesia si in cujus locum huccesserit Z Σ. Instituta a Comstantino. Nicephorus S So-

. momenin concisiati cum lege I. C. de his qui in Eccle11a manumittuntur. . Manumi

in Ecclesia debet feri

tamen possunt ne tesimonio

Antistitum maninnittere.

. hi Ecclesia manumittunt servos a dextra in Ecclesiam ducunt.

I. Ppressa Republica. & co- . I mitiis e Campo translatis

exolevit mos manumit

tendi percensum, cui postea successit manumissio uuae in Ecclesia fiebat, ideo

102쪽

Apud Romanos. 8 sideo Gajus Institutionum lib. I. tit.2. f. I. Cives , inquit, Romani fiunt, qui his inbm modis, id est, testamento,

aut in Ecclesia , aut ante Consulem fuerint manumisi. PonenS manumissionem quae in Ecclesia sit, loco ejus quae olim censu fiebat. Verum haec genuina Gaji non esse , scd niani, qui cum Gaius censu scripserat, in Ecclesia stans tituit, docet Oisclius ad G iloc. cit. IustinianuSf. I. Instit. de Liberi. Multis autem modis manumisso procedit , aut enim ex s cris constitutionibus in sacrosandiis Ecclesiis , aut vindicta , aut per test mentum , &c. Certe successisse in locum manumissionis per censum saeiae, patet ex lege 2. C. de His qui in in Eccles. manum. ita lex: sivi religiosa menἰe in Ecclesiae gremio servis

suis meritam concesserint libertatem,

eandem eo Iure donasse videantur, quo civitas Eomana selemnitatibus decursis clari consuevit. Sed hoc dumtaxat his

D 7 qui

103쪽

8 De Manumissione Servorumwskb aspectu Antisti m dederint, placuit relaxari. Ubi per flemnit tradecursas nihil aliud significat quam

comitiorum & census morem obsoletum. Ut observavit jam antea Ho

tomannus.

Σ. Μanumissionem hanc instit tam a Constantino auctores tradunt, eo quod solius. Constantini nomine de ea in legibus aliquid cautum sit. Docet idem Nicephorus hist. Ecclesiasticae lib. 7. cap. 16. & Interpres historiae tripertitae lib. I. cap. 9. in fine. Contrae tum tamen docere vid tur lex I. C. de His qui in Eccles manum. Ubi Constantinus hoc modo loquens introducitur: Pam dudum placuit, ut in Ecclesia Catholica liber-

ragem domini suis famulis praestare possisub adspectu plebis, adsistentia

bus Christianorum antistitibin id faciant: ut propter fasti memoriam interponatu vice astorum qualiscunque

scripta a , in qua is vice testium Agnent

104쪽

Apud Romanos. 87 Isignent unde a vobis quoque styis non

immerito danda est relinquenda sunt libertates , quo quisque vestrum pa5Iovoluerit , dummovi vestrae voluntatis appareat evidens testimonium. In qua lege verba jam dudum placuit ostendunt non primo institutam eam manumissionis speciem a Constantino, qui ipse ita loquitur, docent tamen id auctores supra citati. Quid ergo dicendum ' Nihil nisi quod aut Constantinus ante quam legem hanc serret , consultus per epistolam responderit id fieri licere, nam quod Princeps consultus per epistolam decrevit, legis vigorem habet. f. 6. Instit. deI. N. G. & Civili. Aut cum plures leges tulisse , quod probabilius est,

praesertim quum Sogomenus tradat eum tres leges de illa manumissione tulisse. Verba ejus addam , qUOniam non omnibus semper tales auctores ad manus sunt. Ita loquitur

105쪽

88 De Munumissione Servo

νε ν. Quae s1c vertit Valesius: Nam cum ob nimam Mumseveritatem, potior libertas , quam civitatem Romanam vocant , etiam volentibus dominis docile admodum acquireremr, tres

tulit leges , quibus constituit, ut quicumque in Ecclesiis sub testimonio se

cerdotum libertate donati essent civ aatem Romanam consequerentur. NO-tandum quod & lex, & Sozomenus dicat fieri id debere μάρτυσι τως ἰεραλσι. Idem docet Augustinus serm. de com. vit. Cleric. de Diacono quodam Hipponensi , qui ant quam esset clericus, emerat aliquot

106쪽

Apud Romanos. Uservulos : Hodie , inquit, sitis in conspectru vestro manumis urus est Epifico sibin gestis. Et lex unica C. Theod. de manum. in Eccles.

ue . . Non tamen Omnibus opus erat eo modo suos servos manumittere,

nam Clericis extra Eccles1am & sine testibus manumittere pomaisit Constantinus. Lege 2. C. eod. Om rei ossa. ente in Ecclesiae gremio servis stis .marisam concesserint libertatem , eandem eo jure donasse videantur, quo civitas Romana solemnitatibin deci sis, viri consuevit. Sed hoc dumtaxat his, qui sub adspecitu Antistitum dederint Placuit relaxari. Clericis autem amplius concedimus, ut cum suis famulistri urit Mensem , non serum inconspecti Ecclesia ac ligiose postuli, , ple num fructum libertatis concessisse diacantur , verum etiam cum postremo

judicio dederint libertates, seu quibuslibet verbis dari praeceperint: ita ut ex die publicatae libertatis sine aliquo juris

107쪽

De Asa missione Servorum ris reste vel interprete competat diretita manumissis. Quod tamen speciale beneficium clericorum fuit, reliqui in Ecclesia , μάρτυσι τοῖs ἰερὐ manumittere debebant.

q. Debebant quoque illi qui m

numittebant, servos manumittendos propria manu ad Ecclesiam ducere,

quod probat Augustinus, sermone quinto , ex illis , quos S undi te

beneficio habemus. Servum tuum manumittendum manu ducis ad Ecclesiam , fit silentium , libellus tuus recitatur, aut fit desiderii tui persecutio. Formulam , qua fieri manumisso in Ecclesia solebat, adderem si mihi libri, ex quibus illa petenda est, ad manus essent, quapropter id in aliud tempus rejicere cogor. CΑ-

108쪽

Apud Romanos. 9I

CAPUT VLI. ugustus alium manumittendi modum instituit , vox Imperator quot modis in historia Romana accipiatur 3

2. y te manumiss cives Romani fiunt nisi in pro

prias terras velint reverti. 3. tamen ad civi privilegia S beneficia principum admittantur debent essem tribu. 4. 3 s. D. de Legatis III. explicata. CALciati error. s. Tribus signum libertatis. Pare in tribu esse debuerint 8 Suetonius explicatus. 6. EM

in tribis distributi fuerint liberti ἐ

109쪽

92 De Manumissione Servorum 1. T F Is tribus modis manumit-

tendi , per quos liberti

faeti jus sirn libertatem & civitatem Romanam adipiscebantur, unum addidit Caesar Augustus, qui lege lata cavit, ut Imperatoribus fas esset absque censu , Vindicta , aut testamento servos suos manumittere,& justam illis libertatem concedere,' idque probat Paulus lege 14. f. I. D. de Μ'i'missionibus Imperator cum servum manumittit, non vindi tam imponit, sed cum voluit, si liber is qui manumittitur , ex lege Augusti. Quae lex ut clarius intelligatur, dicendum est vocem Imperatoris trifariam in Romana historia accipi. Vel enim dicitiire Imperator cui bellum gerendum populus commisit, Vel qui certum numerum hostium delevit, & a militibus Imperator saluta tur, denique qui summa rerum potitur : de qua disserentia fusius agit Casaubonus ad Suetonium in Iulio cap

110쪽

Apud Romanos. 93 cap. 76. In ultim' significatu vox perator in nostra lege accipitur. Ratio quare sine vindictae impositione civem facere manumittendo potest servum Imperator , haec redestur a Iurisconsultis, quod scilicet princeps nonnullis legibus solutus sit, quibus autem solutus sit vide apud Cujacium Observat. lib. Ι . cap. SO. a. Et hae quidem sunt omnes, quod sciam, species manumiisionis, quibus scrvi manumissi civitatem Romanam obtinebant, nisi vellent in suas urbes reverti, scilicet si bello capti servitutem servivissent. Dionisius Halicarnassaeus lib. q.

Et Tullim manumissos e servitute pamticipes esse jugit seris civitatis ex aequo cum civibus ) nisivelint in suaου urbes

reverti. Si vero manerent, erant cives

Romani. 3. Non