장음표시 사용
51쪽
ad datum negotium applicentur ops duplicis' ratiocinii C. XVI. Ex ntaloetu ossciorum , de quibus hactenns eractatum est , irequens oritur Obligatio resti, tuendi , quod debetur ; eaque Peculiarem ex positionem Poscit.
exxxvIII. Quae do restitutione creberrimo
usui est doctriin iure naturali tota nititur Primae ejus notiones adumbratae sunt, cum de
jure indemnitatis XV. g , deque juribus Persectis , eorumque laesione g. XVJ I. d. e. f. γBgeretur. Accii ratior rern m ad eam pertinentium eSpositio, deductioque uno videbatur cumulo congerenda ; quoniam tractatio ipsa et amplae t , et principiorum nexum , ac jurium ana logiam exhibere debet. Primo igitur , quid inter restitutionem et satisfactionem intersit, quae eonfunduntur saepennmero , indicandum est. CXXXIX. Dein obligatio restitutionis quas habeat origines , aut rationes' sufficientes , quae radicum nomine veniunt , inquirendum. Vulgo radix restitutionis statuitur duplex ς primo res
CXL. Dein injusta acceptio. At nempe injusta esse potest tum in se spectata actio, etsi animo non malo edita sit ; dein quod pravus etiam nocendi animns praesto suerit. Unde CXLI. Nov. E de dolo, culpa , casu fortui to quaestiones prodeunt. CXLLI. Constituitur primo ea , quae minime ambigua est, obligatio restituendi ex in- justa acceptione proveniens.
52쪽
CXLIII. Inde ad ambiguas obscurasque con troversias fit progressio, et . excutitur vulgata apud Scriptores thesis: Nemo ascitiSo contra'ctu rentitur aia restitutionem dramni a se illati, nisi in eo inferendo eulpam qdmiserit Theologicam contra justitiam. . . CXLLV. Eorum , quae disputata sunt , sp plicatio fit ad casum , quo quadrupes Pau periem fecisse dicatur ; ad actiones praeterea
. CXLV. Snnt vero nonullis aliae quaestiones de damno dato , qnas distingui et segregari
CXLVI' Prieter rcm acceptam , et injustam Beoeptionem tertia est radix restitutionis contractus , cnjus aliquando primaria , aliquando accessoria est obligatio restituendi. CXLVII. Ex conflictu conservandi eodem tempore res nostras et alienas nova provenit disputatio.
CXLVIII. Quae in contractibus inesse debeat aequalitas. CXLIX. . Quarta radix restitutionis in quasi contractibus haerere dicitur. CL. Quia datum damnum , uti actio , P a insertur, pluribus saepe imputavi potest, noVaemergit Iis , si a ὶ pluribus datum sit damnum , quis prae ceteris adstringatur ad illnd repa
CLI. Ex consilio nocendi Oto , quae Pro veniat obligatio restituendi. CLII. Ex consensu plurinm I CLIII. Ex palpo , et dato recursu.
CLV. Ex negativis imputationum mod A. . CLVI. Non semper expeditum est decidere
53쪽
CLVII. Qno tempore. CLVIII. Quo loco P cnjus cura et sumtibus ΤCLIX. Cui facienda sit restitutio ΤCLX. Regulae ordinis , quas natura Prae scribit pro concursu creditorum. CLXI. Cum obligatio restituendi sit innumero positivarum obligationum , quae facultatem , tempus , opportunitatem poscunt, discutiendum restat, quae sit justa causa disserendi restitiationem aut omittendi, idque eri capite
tripliei s CLXII. Primo , quando id , quod ereptum
est, natura sua reparari non potest r
CLXIII. Aut res illa, quae debebat restitui , interiit. CLXIV. Secundo , si debitor omnino eget,
nec par est solvendo aut restituendo. CLXV. Tertio , si creditor recuperata rS sua male usurus est: si inveniri non potest, quae que sunt istiusmodi.
IUS NATURAE SUCIALE. C. I. Notiones Societatis es juris socialisi recta institutionis ratio, Iegesque, me modi a simplicibus principiis ad composita , igue a generibus rerum ad varias earum for-
54쪽
mas , speciesque inbent progredi, necesse est,nt iis expositis juribus , quae absoluto naturaestatui adhaerent , aut certe hypotheticae naturam societatis haudquaquam desiderant, deinceps ad hasce ipsas societates , earumque se merales notiones descendatur ; ac tum quoqus a simplicibus inchoandum est status socialis notionibus, et principiis ejus generalibus. Est ergo natu in ratis durisprudentiae pars quaedam de iure sociali inscripta, cui, quae minorum societatnm propria sunt, adjunximus ad majores paulatim societates, ipsamque maximam, nimirnm civilem progressuri. Illius. partis haec est angusta, rudisque adum bratio. CLXVI. Consociationum particularium ratio exponitur , propositi fines , virium rinio : per sonae moralis inde existentis idea , societatis interna constitutio et politia, negotiorum so-eialium indoles. CLXVII. Soeletatum disserentiae , progressiones , compositiones. CLXVIII. Aliae sequales sunt, aliae inae
CLXIX. in collegiis seu aequalibus societatibus ratio suffragiorum in primis spectanda
CLXX. Comparaiso aequalis et inaequalis societatis utriusque Notionem et naturam perapi cuam facit. CLXXI. Societatis inaequalis et imperium maxime proprium est- ,
55쪽
c. II. Societas conjugalis.cLXXII. rima, quam natura spectabat, societas est coniugalis , aliarumque velut origo, azseminarium. Exponitur ergo finis , ac notio matrimonii. CLXXIII. Elas necessitas aucto humano genere Universos afficἱt, non singvlos. CLXVIV. Sitne vi naturae ea societas indissolubilis , quaeritur ἔCLXXV. Item aequalis per se, an inaequalis 3 CLXXVI. Polygamiae notio,ac moralitas. CLXXVII. Etsi vero a natura haec sit instituta societas, tamen pactitia est, et in numero Contractuum veri nominis. CLXXVIII. Unde , qnae pactis substantialia sunt, ea contineat, necesse est * hino oritur idea impedimentorum natura dirimentium. CLXXVIX. In his impedimentis quatenus tonsanguinitas et affinitas censeri debeat , in-
CLXXX. Fini ac naturae societatis Coniugalis conjugnm jura et obligationes respon
CLXXXI. Aptus hic maxime videbatur loeus , delicta carnis naturali legi repugnantia
CLXXXV. Quid sponsalium propriam sit
vi naturae, cum sint quodammodo via ad matrimonium , traditur.
56쪽
c XXIII. Indolem hujus societatis pate
faciunt nativa imbecillitas humani foetus, pactum conjugum , stimuli naturae. CLXXxlV. Origo ac fundamentum Potestatis parentalis investigatur. CLXXXV. Eiusque potestatis Velut mensura et objectum. CLXXXVI. Uti omnis potestas , sic Pa rentalis quoque inspectoria est, rectoria executoria.
CLXXXVII. Hisce respondent mutua liberornm in parentes ossicia. . C. IV. Soeietas herilis.
cLXXXVIII. Ex origine servitutis , quan
CLXXXIX. Ejusque modo, ac veluti quandi titate. CXV. Notio hujus societatis, quantum satis esse videbatur , describitur. C. V. Sosietas composita familis. . si 'CXCI. Lux societatibus simplicibus , coniugali parentali ac herili una conjnnctis , societas oritur composita familiae. Si earundem simplicium binae quaevis combinentur , tres aliae minores proveniunt.
57쪽
CXCII. Ea combinatio fines simplicinm so
eietatum non tollit ; cum tamen domestica soricietas instar unius et a simplicibus di tinctie societatis cogitanda sit, ea peculiari etiam fino gaudet , qui in usu vitae quotidianae finibus simplicium societatum accommodato consistit. Unde jura et obligationes familiarum di manant.
JUs dATURAE PUBLICUM. Harie Iurispendentiae naturalis partem eseuratius scrutatur sacrorum jurium Canditatus, quo frequentius ad eam, fidentiusque provocari intelligit a scriptoribns quibusdam novis: quasi thesauros complecteretur toti retro antiquitati absconditos , quos nec Evangelii sacrosancti libri , nec traditionum depositum , nec Patrum volumina , nec conelliorum acta , nec Pontificum Bullaria subministrent ; quantumvis iidem ad genuinam sacrorum jurium interpretationem , decisionemque ita necessarii sint , ut nihil supra. Quapropte necesse est, ut a captiste jus istuc civitatis arcessatur, et cujusmodi sit, quos ' habeat propositos fines, quaeque iura iisdem consentanea ut requirat, et reipsa
58쪽
CXCIII. uemadmodum res humanae omnes a tenuibus initiis proficiscuntur , neque per sautum assequuntur persectionem suam ; ita non sine continua progressione a minoribus societatibus ad majores, nempe anarchicam et civilem
CXCIV. Neque tamen civilis status iuri praeceptivo naturae adscribi potest. Cons. g. CX. CXCv. Quod vel ipsa indicat opinionum
varietas du origine Civitatum et Imperiorum. CXCVI. Cum valde composita sit civilis soacietas, ad ejus pervidendam naturam , uti in omni fit composito, recte materia ejus spectatur, forma , causa efficiens , ac finis.
CVII. Ex quibus dein proprietates eius
Imperium civile , ejusque ubjectum ' ex quo . Drma civitatis Pondet.
CUILI. xassentiale huic statvi imperium
est, potestas , ac Μajestas civilis. CXCIX. Cum imperium non possit non inesse in quodam subjecto, em istius determinatione sorma civitati, pendet. Notiones hie incidentes in jure sacro usum habent non contemnendum ; postquam de forma status ecclesiastici inde ab aliquot seculis disceptari coepinmest. Numerum formarum, quas mixtas vocant, leges permutationum algebrae exhibent. CC. De simplicibus imperii formis sua cuiusque commoda, incommodatinorbi recensentur
59쪽
iestatis, utrum a Deo proxime conseratur, an ex populi conventione tanquam canali in Monarcham decurrat, majore fortassis contentione , P rtiumque studio , quam accuratione aut fructu nonnulli disputant.
CCV. Dignae sunt, quae expeudantur, Pro prietates civilis imperii. CCVI. Nec accidentariae determinationes sunt praetermittendae ; quae ex aliis longe causis pendent, non ex natura jurium vel negotiorum civilium. Aliter certe dilucularii nostri essentialia et accidentalia definiunt cum de sa-pra , tractant potestate, neque omnino analogiam cum civili habent prae oculis.
Modus acquirendi eisita imperium
ccvII. Si in disciplinis figendae sunt ,ο-
tiones , fixaeque constanter retinendae , nullus est originarius civile imperium acquirendi modus,
secundum notionem, quam fiximus CXII l. a, Cons. dicta paulo ante CXXVIII. CCVIII, Proprietates civitatis electivae. 'o CC IX. Successivae.. CCX. Imperium civile amittitur intereunto civitate, aut ea incolnmi manente.
60쪽
6IC. IV. Imperio et statui eloili respondent obligationes et jura subditoriam.
ccxI. Qiuo singulis civibus ex notione a
fine, id est, natura civitatis proveniunt jura et obligationes , quodammodo Publica censeri Possunt; CCXII. Ea autem reseruntur Vel ad sum- , mnm Imperantem , vel ad totam communitatem , vel ad singulos cives alios. CCXIII. Obligationes civiles erga I e. rantem: fCCxlv. Erga communitatem. CCXV. Erga cives alios singulos. . CCXVI. Subjectio civilis variis modis et oritur, et cessat. C. V. Jura ra obligationes Imperantis ac subditorum
Proxime sess exoriam circa 3ecuritatem inter, nam vi externam civium et civitatis. i
xVII. Ad finem civitatis et vim impe.rii civilis distincte concipiendam, atque a re-hus sacris segregandam nihil aeque conducibi- Ie , quam expendere objecta illa , quae attinis guntur eivili imperio. In his praecipua est Politia r securitas interna, et externa quaeque ad
CCXVIII. Quid securitati internae obsit. CCXIX.Reeensentur insignes articuli politiae. CCXX. Alii, cLXXI. aliique.