장음표시 사용
101쪽
94. g. 93. An Hebratis ollis fuerint sta characteres.
I 6 tantum characteres ex Phoenice attula qse in Graec Iam scribit quidem Plinius et Ρlutarchus; ast, trecentis se- Te Bnnis antiquior, Aristoteles, 38 allatas fuisse tradii; Herodotu g vero antiquissimus, et qui eum secutu8 est Diodorus Siculus, de numero prorsus tacent; quare iam Dionysius Halicarnasseus T. II. P. 2I. ed. OX On. de numero characterum Cadmi dubitavit. Cadmum autem 22. haracteres Orientales attulisse . ipsa collatio literarum Graecarum Ostendit, quam ideo hinc adjicere tu hel: AH, BI, ra, Δ' , ΕΠ, T , II, Hri, OU, I', ΗΙ, Λ, , Μ n, N a, So, ον, ΦΩ, Σ, X p, PI, Στ, Tr.
. Unica itaque litera Zade desideratur, quae latet in Charactere σαυπι , qui, ut Zade, numerum 90 de 'ignat. Addiderunt Graeci Psi et Pi, quo mitimo Pi) carere orientaleq, jam monuit Hieronymus Comment. in Je8.ς.; nam Phe Hebraeis nunquam Ρ., sed semper, ut Arct bibus et Syris, s. sonuit. Audiendi igitur non sunt Graeci. qui de additione literarum. Dina quidpiam acceperant, ex quo diversa hariolabantur; multo minus probari Ρο test argumentum ι quod Chishuli. Cour de Gebselin et
Bian coni ex nummis ducunt, in quorum inscriptionibustion nisi ibi iterae comparere dicuntur; num. ut taream, id veritate non niti, et non omnes literas in Ρ auctR VO-cthus inscriptionum, Occurrere debere . nummi omnes muIto recentiores sunt non modo Psalmi g alphabet hicis, sed etiam Versibus Prov. 3 i. IO - 31. et Jeremiae
threnis alphsbethicis, in quibus ea literae o Ceurunt. q. 94. Aetas punctoro In vocalium.
Quum Iudaei, antiquis inhaerere amantes,
Volumina synagogae , et Samaritani omnes codices 'ineΡunctis vocalibus scribant ; conjici potest, antiquos quoque Hebraeo η his signis usos non suis Re. B een. liores quidem Judaei puncta vocalia a Mose tradita accepisse videri volunt; at de ratione legendi textum
102쪽
. 94. Aetas fune torum voealium. 95
loqui eensendi sunt. Puncta autem nostra olim non adfuisse , ostendunt antiqui interpretes, qui saepe aliis assumtis Voctilibus Verba Vertunt; Origenes, textum Hebraeum literis Graecis scribens, in Hexaptis, et Hieronymu8 Voces Hebraeas literis Latinis exhibens. aliisaaepe utuntur Vocalibu8, quam quas nostra puncta iudicunt. Hieronymus quoque, sicut Thalmud et tracta inius Sopherim. altum de punctis nostris, observat silentium etiam in locis, ubi ea, si adsui'sent, tacere non potui; set. Quum autem I. liber Thalniud desinente seculo Vto ad finem perductus fuerit, et trictatus Sopherim. qui Thalnaud tum persectum commemorat, uni. seculum Rextum scriptus esse nequeat: liquet, seculo sexto puncta adhuc dum fuisse ignota. Il. Seculo vero XI. Aharon ben Ascher et Jacobus Len Naphtuli, toti sunt in punctis rite di Aponendis set eorum varietatibus diiudicandis; unde patet, hac aetate putavia nostra jum aliquo abhinc tempore adfuisse. III. Systema punctationis tantam artem Prodit, et adeo expolitum est, ut non potuerit brevi tempore ad tantam persectionem evehi. Accedit. in collatione textus orientulis cum occidenta.
Ii, quae probabilius seculo VIII. debetur. Oceurrere duas punctorum varie lates. Quare non longe uberrabimus, si statuerimus, negotium nos irae Punctationis seculo VII. et VIII. coeptum, et seculo ΙX. et X. Perfectum fuisse.
g. 05. An literae olim vocales.
Hieronymus quidem saepius scribit, Hebraeos πο- calibus in medio literis perraro uti; ast eum non loqui de matribus lectionis, seu Ilieri,
recte ex eo colligitur, quod vocalibua hi, literis C et quoque et Aj in accenset, Ut i'rue s. ad Comment. in Amos . et de Nomin. Hebr. ; et alibi scribit, Hebraeos non habere in medio Vocales. Errant itaque .
qui inde colligunt, antiquis Hebraeis literas suisse
103쪽
vocales, et in textu Hebraeo multo frequentiores eX- stitisse, ac demum inventis punctis Ρierasque e textu fuisse ejectas. Neque facile percipi potest, has literas vocalium vices subiisse, siquidem ΙΙ e raro in fine se- Cund ne Personae Ρron Ominum et Verborum singuΙariuma oristi primi est mater lectionis, 1 leph omnes vocales recipit, Uau et Jod autem quiescentes Producunt syllabam. et ea correpta sereunt. g. 96. An ontiquis Hebraeis nulla signa Vocalium. Quamquam antiqui Hebraei nec nostris punctis, neo Iiferis quiescentibus usi sunt pro vocalibus: Voces tamen . quarum Pronunciatio per geriem orationis non. accurate desinitur, ΡOstulasse videntur aliquod signum, quo lector de pronunciatione pdmoneretur. prout et Arabes, sine punctis scribentes, vocibus ambigui8 Passim aliquod signum vocale adjiciunt. - Syri reas geiam seculo sexto tradiderunt Aru hibus non modo e On- sonantes 22, sed tria etiam signa vocalia. quae demum seculo VIII. duobus aliis auxerunt. - Τria huiusmodi signa, literis annexa, reperiuntur quoque in scriptura Chaldaica Menda eorum in Mesopotamia ad Mardin. Ephra em Syrus, T. I. opp. p. 18scribens, se nullibi legisse chmore, sed ubique chem re, Ρraesentiam signi alicujus vocalis innuit, sine quo it uri utroque modo legi potuisset. Hinc efficitur, Syros iam seculo luto habuisse, si non illa tria signa vocalia se uli VI., signum tamen aliquod pronunciationis, et procul dubio illud punctum, quod non modo in scriptis Syriaris, quae Ρunctis vocalibus carent, sed etiam in pluribus libris editis, Ρraeter puncta Vocatis. Conspicitur. vl-que ab Amira Grammat. S y r. Romae Iri L. I. P. I 6 et 1 T. p. 5I - 5έ. , tanquam signum Iessit uiis perἀtractatur, quod diverso suo situ pro nune lationem inui- cat. Simplicissimum hoc pro uiane tutioni' signum, dubio procul quoque antiquissimum est; niim
104쪽
S. 96. An antiquis Hebraeis nulla signa Vocat Ium. 9r
apud characteres quoque, fasciis Numistrum Aegyptia- carum in Scriptos, Ohservatur: His Vero nondum evictum est, antiquos quoque Hebraeos simili indicio pronunciationis vocum ambiguarum U8O8 sui g se. Videtur quidem suffragari Hieronymus saePe commemora ny ue centum, quo pro nunc tutio praefiniatur; ast si omnia haec Dieronymi loca conserantur , BΡParei, se centus nomine ei Venire quoque aspirationem literarum gutturalium, stridorem in pronunciatione Schin et Zude . et ipsam quoque syllabarum quantitatem , atque haec Omnia referri possunt ad pronunciationem, inpriinis cum signum vocale non raro adfirmat abesse. Si autem illa considerantur Hieronymi loca, quibus dicit, Hebrae Og in medio vocales non habere, et vocalibuh in medio literis perraro uti: liquet, ipsum lacite innuere, supra vel infra literas signa quaepiam adfuisse, quae, quia jami, jam e, et jam o, jam u sonare Poterant, VO Cales non accurale Pre asiniebant, qualia sunt ip8a quoque su nutu vocalia Arabica, secul O VI. a Syris accepta. Atque adfuisse quaepiam hujusmodi signa manifeste innuit Hieronymus in Gene g. 19, 55., ubi de scribit: ,appin- ωgunt desuper qua Si incredibile quid, quod rerum nutu-γPa non Pa Piat, coire quempiam nescientem ,κ quibu3 verbis innuit puncta In ira, ex quo patet, aevo Hieronymi punctum cholem et schureli adfuisse, unde Colligi potest, non de luisse quoque punctum infra literam
Pro i et e, Ut, ubi nullum punctum erat, a sonandum fuerit. Haec puncta intelligenda veniunt in locis I halnaudis, in quibus menti O de accentibus et 'a d, tanquam signis pronunciationis, Occurrit, uti Beracholli P. 14. c. 1., Nedarim P. . s T. C. 2. P. 52. e. l. , Sanhedrin P. 4. C. 1. - Duo ituque videntur aetate Hieronymi suis ge situs unius puncti, alterum supra literam Proo et v, quod tumeti pro u, si muter lectionis Uisu ad erat, Ventri ejus inprimebatur, alterum intra literam Pro i et e. His deinceps, fortasse seculo V. vel VI. ad
105쪽
98 g. 97. Aetas Aocent. et reliq. signor. diaerilleor.
dilum signum pro a. . Signa Vero haec nonnisi vocibus ambiguis addebantur. Haec tria signa, quae nostro ad. hucdum punctationis systemati substrata sunt, demum g quentibus duo huq aut tribuq seculis aucta et in modernum systema redacta gunt.
9et. Aetas Accentuum et reliquorum signorum dia criticorum. Quod de punctis vocalibus dictum est, Valet quoque de accentibus et reliquis signis dia criticis, nempe
to quod Schin a Sin discernit. Num Ι. accentus et rellis qua signa diaeritica arcte cohaerent cum punctis Vocalibu R. quue pro diversitate accentuum et signorum diaci ilicorum mutantur, quod communem Omnibuq Originem prodit. II. Antiqui interpretes persaepe al interpunctionibu8, per nostros accentus indicatis, et sensum optimum flandentibus, recesserunt, non recessuri, si haec interpunctionis signa in textu habuissent. ΙΙΙ.HieronImus et scriptores Thalna udici de accentibus et omnibus signis dia criticis silent, etsi occasio ea commmemorandi non semel adsuit. - Qui ab Hieronymo et a Thulmudicis commemoratur accentUq, non egi Sig-
num toni et interpunctionis, sed Omnem rationem Pronum iandi indicat. Negandum quidem non est, nonnun- quum nomine accentus Venire quoque interpunctionem, uti Τrael. Hugiga p. a. de loco Exod. 24, et Hiero-hym. ΕP. ad Cyprian. de Ps. 90, 11. et aqt hinc concludi nequit. nostros accentus adqcriptos fuisse. sed hoc unicum colligitur . signum illud, quod accentus dicebatur. et plura diversa indicabat, nonnunquam suisse quO-
. que signum interpunctionis, quae antiquis, nequaquam ignota fuit.
Iam seculo XVII. quipiam coniectarunt. nostros ac sentus olim' fuisse notas musicas, ad quas Psalmi in templo deeantat
106쪽
hierint, hoe demum eorum officio obliterato, In signa Inter-Punctionia transmutatos, et in reliquos quoque libros illatos fuisse. Mi tantae vos non esse antiquitatis, modo .vidimus , et signa musica adhucdum sunt canioribus Synagogarum, ut adeo hoc eorundem munus nunquam obliteratum
suerit Cons. Walton Prole g. III. 45. p. Iέ3. 8eqq. g. 56. P. 169. seqq.
Antiquos ante seculum nonum Verbum e Verbo sine intervallis scripsisse, communis inde a Mureio , Iusto Lipsio et Morino, est eruditorum sententia; ast recentiores diplomatici produxerunt multa antiqua monumen a Graeca et Latina, quae intervalla Verborum exhibens.
Verum non de hi g, sed de orientalibus nunc quidem agimum. In bibliotheca autem Vaticana. Medicea, Angelica S. Augustini, atque Mediolanensi adservantur codices Syriaci secuti VI., vlI., et VIII. intervalla verhorum exhibentes; adsunt porro inscriptiones grabscae; et alia monumenta Arabica characteribus Cusicis. atque inscriptiones Persepolitanae , in quibus omnibus intervalla verborum observantur. VI de Adl er g Beschre ih. 'der Syris chen Viber g et Zungen des Ν. Τ. Ol.
pser t. XXX. - Documenta Graeca et Latina . inter- . Vallis verborum carentia, nunc quidem de Orientulibus
d gentes, negligere Possemuq; monendum tamen est non deesse antiquissima documenta alia Graeca et Latina ἔin quibus intervalla Verborum Oh qervantur, ut neglectus in aliis, librariorum oscitantiae aut festinationi tribuendus sit, prout ex monumentis patet . quae inter alia nonnunquam loco injusto exhibent, uti in illa in- .
107쪽
a oo 3. 99. Divisio in Tersu .
Le Pitture antiche d' Erculano 176O. Tah. VI. Ρ. 54. n O t. 2. Si id in sculptura contigit, quis duia bitet, librarios multo saepius intervalla injusto loco re- Iiquisse aut neglexisset Hine explicandum est, si in Napora notantur undecim Ioca, in quibus literae unius vocis in duo verba geparanda, et alia loca nOVem, in quibus duae Voces in unam conjungendae praecipiuntur. Inde quoque repetendum , si Veteres interpretes nonnunquam aliam Verborum divisionem fecerunt, qui id inulto crebrius secissent, si in codicibus prorsus nubia verborum intervalla reperis gent.
S. 99. Divisio in Versus. 1Quilibet lacile videt, sacros auctores non divisis sae
libros suos in minuta laustra, qualia sunt versus nostri quos aetate antiquorum non adfuisse, eorum Vergione comprobant, in quibu8 non raro alia, non modo melior sed et deterior divisio observatur. Quum hae minutae secliones oum accentibus et Punctis vocalibus arcto Cohaereant, concludendum est, ipsas eadem cum his aetate introductas fuisse. Nam ab his Versibus prorsus diversa sunt hemistichia carminum, quae mox ab ipsis auctoribus divisim exarata fuerunt, quod ipsum in eanti eis, EXOd. Io. Deut. 32. Jud. S., et in antiquioribus quoque Jobi, Psalmorum et Proverbiorum codicibus retentum fuit. Starli Prole g. in Psal m. T. II. P. II. 8 e c t. 14. E e n i c o it. D i g g. I. super ratione te tus Hebr. Ρ. 5o8. Antiqui eandem scribendi rationem quoque de Ecclesiaste et Cantico testantur. Hi eronym. P r e s. in I e g. Ε Ρ i p h. d e s o n d. et mens. c. 4. C y τ i II. I erus. C at aches. IV. Similis scribendi ratio, ut Hieronymus Pres i n J e s. et Ezech.
testatur, demum ad libros quoque Pro Sat eos, tradueto ebi, ut seu per scriberentur, cujus noui codices dicebantur. DuPlices Fero, ut
108쪽
I. Loo. Divisio Pentatouchi in Pharas chas. 101 ex Hieronymi Praef. I. in Iob. discimus, distinguebantur
minores geu cola, et majoreg seu commata.
Hae distinctiones, quae in Thalmudicorum etd in dlatere videntur, Trach. Megilloth. c. 4. et Mas-gecheth c. 4, sensum respiciebant, ut breves sententiae et incisa, una linea absoluta, dicerentur cola; integrae autem periodi et aliquantum etiam longiores partes, commata. Quidquid sit, dubio caret, Omnes has antiquas divisiones a no 'tris versibus prorsus fuisse diversas. Cons. de R O g s i Speo im en Lec t. V a ri
1o0. Divisio Pentateuchi in Pharas chas.
sus est, ut in synagogis , prout annus lunaris est simi lex vel intercalaris, omni hebdomade Pharascha, mirid, atque per annum totus Pentateuchus legatur. Pharaschae per tzz Vel odo indicantur. Cum vero hae longio.
res hebdomadum partes in minores. quae singuliss diebus in synagoga a diversis viris leguntur, distinctae sint, Iiac minores Per e Vel o de8ignantur. . Per haeo signa monentur librarii, ut post zzz et post O , i. e. ,nmpy aperta, sequentem lineam a capite incipiant, et post pro vel φ, i. e. , dd Vel muq clausa , re licto paulo majori intervallo, eandem lineam Ρrosequuntur. - Haec divisio in tractatu Sopherim, seculo VI. TeΙ VII., commemoratur,. et ex illa aetate, qua Post
reditum ex exilio lectio Pentateuchi in Synagogis statuta fuit, descendera videtur, ita tamen, ut Ongo tem-Ρore pars Iegenda arbitrio archisynagogi relicta fuerit, donec passim antistites constantem divisionem partium legendarum statuerent, unde diversae oriebantur Partitiones, de quibus adhuc Maimonides conquestus e8t; tandem omnes in unam celebriorem consen8erunt, quae in nostra biblia recepta est.
109쪽
In synagogogis legitur quo qua omni Sabbatho pars
Prophetarum, quae prauon dicitur: quare quot sunt Pharaschae, totidem sunt quoque Haphiarae, i. e. Par tes ex prophetis decerptae, quae gingillatim in codiciis hus descriptas habentur. - Αn consuetudo legendi
quaepiam ex Prophetis, repetenda sit ex aevo Maccabaeorum, prout Elias Levita in Thisbi sub voce ' P. et Vitringa de Synagog. Vet. L. II l. P. II. P. IO08. censuit, sub judice lis est; aetate Iesu in synagogis
prophetas legi solitos fuisse, constat ex Luc. 4, Id. seqq.; qui8nam autem propheta praelegendu8 esset, archisynagogi arbitrio relictum fuisse videtur; locus enim Luc. 4. I 6. ex Ieg. 6I, I -3. Praelectu8 in m D dernis Hapbtaris non reperitur ; quare praefinitio cer tarum Partium, recentioris Videtur esse aetatis.
Divisio in capita seculo XIlI., occasione eone O dantiarum, quae tum conscribebantur, in Vulgatam nostram introducta est, ut loca accuratius allegari, et facilius reperiri Possent; quare caput quodlibet nam versu g in Latinam vulgatam primum a Rob. Stephano I 548. inducti, et numeris insigniti sunt) rursus per
Iiteras A. B. C. D. etc. juxta certum linearum numerum di/positas, in minores PBrtes secabatur, ne Opug e8set, Io cum in concordantiis designatum opero ge quae in , Tere. An haec divisio Stephano episcopo Cantuariensis' laar , vel Hugoni Carensi ' 12623 debeatur, discer- ni vix potest.' Fortasse prima divisio descendit a Ste- Phano , quae deinceps ab Hugone paululum mutata est; quare in diversis editionibus adhuc dum passim variat. Quidquid sit, constat, ab anno Iaco allegationes capitum coepisse. Genebradus Chrono l. L. IV. P. 644. Hunc divisionem B. Isaac Nathan Primus, I 44ο
110쪽
hibliis Hebra istis intulit, cons. Buxior . toneor dant. Biblior. II e b r a i o. 1623. 'Ρ r a eL c o j. 4 14. Hinc in editionem Danielis Bombergii 1525. immi
graVit. - . Capitula, quae de textu Hebraeo et versione Alexandrina commemorat Hieronymus, Comment. an , Nich. 6, 9. . Sophon. 3, l4., I e r. 9, 22., Quu est. in Gen. 36, 14. etc. a nostris sectionibus in capita. Prorsus diversa sunt, et sorte cum illis dmo consonant. quae a Iacobo ben Cha j jim in codice Genes eos. numero quadraginta duo , reperta , et in Correctorio
quoque Parisiensi seculi III. annotata sunt. Antiqui Vero scriptores ecclesiastici loca Bibliorum nunquam per c 3 pitula designant; Iudaei loca susiora, sere ut Mo-ham med ani Suras Eorani, a nomine alicuju8 personae, loci. Vel rei. cujus ibidem mentio fit, denominabant, velut Philo de Agric. Τ. I. p. 516. allegat εν ται ol. e. De ut. EI.; Baschi in Hos. 9, I9. Odia, in Concubina, i. e. , Jud. 19 - 21., et in Ρ8. 2. 'a a I, - in Αbn e r, i. e. , a Sam. 2, 3 - 1, 59.; Abenegra in Hos. 4. 8. ' ga, in Eli. i. e., 1. Sam. 1 - 4.; ita quoque Jesus Maro. 2, 26. allegat επι , in rubo, i. e. EX Od. 2 - 4. cons Luc. 2O, 5 .; et M a r c. 2, u6. .s Αριαθαρ, in Abiathar, i. e. , I Sum. 21 - 22. atque Paulu8 B O m. D, 2. εν Ελια, i, e ., Beg. 17 - 19.
, Libri V.F. dispertiti sunt a Iudaeis in tres ol ag ses: in legem, π m. propctietas an, et trimon seu scripta Per eminentiam, quae nos qui de in ha-g i o g r a P ii a compellare solemus. Haec divisio non modo a Iosepho, Philone et scriptoribus Novi Fole deinxi g. ged etiam ab interΡrete Ecclesiastici in prologo, ut communis et notissima usurpatur, et ex illo aeVO , quo canon fixus fuit, descendere videtur. Libri vero secundae et tertiae classis progressu temporis aliter dispositi sunt; nana Iosephus numerat 13. Pro Pheta8,