Introductio in libros sacros veteris foederis. Usibus academicis accomodata a dr. Fourerio Ackermann, ..

91쪽

84 g. 83. Etymologia nece fisaria. 1erdum ab normis. ex etymologia lucem capit; sic, culla V timavit, et elegit, cum SP et a praes. . mi

Elymologia insignem quoque opem fert memoriae, quae tot, non raro longe divergentes ejusdem vocis notiones, facilius retinet. si habet in significatione p ima ,. quasi pune tum si inum, cui reliquas notiones diversis lineis et annuiniis, quos etymologia suppeditat, connectere possit.

Etymologia autem non solum ad illus frondas significationes et ad rectum et suecundam collationem dia

lectoriam requiritur, sed ex aliis quoque rationibus necessaria est Nam I. Occurrit nonnunquam in hib-liis obliterata aut obseurata significatio prima, uti Exod. 14, 6. in Verbo my su g i t, prima significatio s i n is tr umlatus obvertit; ita etiam ductus Prov. 25.

I . es. etiam Prov. 13, 20. II. Saepe ad primam vocis notionem alluditur, ut in Vocibus et EccI. 6, 1 D. Ps. η, 5. Q, 20. 21., et non raro quoque in nomine n m. Iino interdum trosus, per quem VOX ct Ρrima signisse alio ne ad alias notiones translata fuit, in similitudinem vel allegoriam transformatur, qUae hine etymologia intelligi nequit, ut illud: carbones ignise Ongerere super caput inimici, P r o V. 25, 22. Rom. 12, 20. , quod non innuit, nisi illud, quod

subest etymologiae cibo igni applicare, tor

rere, assare, dein hominem quasi Bssare, i. e., sibi Propensum reddere, denique Deum sibi pro-Ρens Um reddere seu orare; haoc translationis . . Tatio etiam observatur in Thalmudico 'uen HI. Ouae in-

terdum de singulari vocis signiscatione a reliquis longita' ree edonte, oriuntur dubia , nonnisi per etγm OlO-giam dissipari possunt, qua Ostenditur, Posse Voci

92쪽

5. 85. Elymologia necessaria. 83gubesse hanc quoque notionem. eXemplo git Non, P g. 26. 1, 46 . i. 4et, t. 48. I. 49, I. 6O, i. , quod Alexandrinus et Theoclotio vertit, inscriptio in lapide

et columns. ςηλογναρια, a qua reliquae notiones abhorrere videntur; ast prima notio in dialecto Syriu- ea supergles, cicatrice η im Pressit, signavit, omnia cUnciliat. IV. Voces et notiones. raro aut semel duntaxat occurrente R. neque a dialectis lueem mutuanisi es, ex gerie Orationis et materia substrata eruendae

sunt; res plena aleae, nisi prima significatio lucem Praeserat, ut in tardavit, Iud. 5, 28, a P. VerSion eg antiquae . quibus carere nequit interpres V. F., sine lumine etymologiae , quam saepe eXPrimunt, non intelliguntur; sic quum versio Alexandrina IIub. I. 5.es Aet. An Ost. 13, 4 I. Pro habet α Οανιβητε, quod Vulguta quidem recte reddit: admiramini; sed alius iuxta derivatam notionem ubsque ullo sensu Vertitur dispare te: prima Vero notio του et ανι Zo 1M et ηn est odorem vel colorem mutare, hinc Pallerieri, Obstupescere, cons. Matth. 6, 16.

S. 84. Limites etymologiae.

Si usum etymologiae urgemus, non id Volumus, ut prima cujusvis Verbi notio, quae saepe abstru Ea est. aut prorsus periit, reapse inveniatur; sed id modo monere censuimus, investigationem esse conlinuandam, quousque Progredi possumus; si inveniatur ono. mapoetica, aut saltem rei sensibus subjectae notio, ex qua omnes reliquae significationes, a viro linguarum Perito, more orientali. commode deduci possunt; statuenda haec est significatio prima; quod si tute nihil reperiri possit. contenti simus aliis, quae Praesto sunt, de significatione testimoniis. Ceterum nequaquam requiritur, ut diversis notionibus eorum Verborum . quae iisdem literis scriptae, diversa tamen pronunciatione distinguebantur , semper una communis Prima notio

93쪽

86 S. 85. Antiqui interpretes testes usus loquendi.

quaeratur, quae in pluribu8 nunquam erat, siquidem saepe re BP se diversae sunt Voces, quarum cuilibet quoque a linguae inventoribus diversa primum tributa fuit noti O.

g. 85. Anii qui interpretes testes usus loquendi.

Antiquos V. F. interpretes supra quidem S.I1., propter distantiam ab aevo, quo lingua adhuc erat Ver-hacula. testes de usu loquendi diximus esse nequaquam idoneos, atque id quidem negari nequit, si sermo e 'tde testibus directis et immediatis ; ast id nihil impedit.

ne sint legi eg mediati et in directi, quorum auctoritas duobus momentis nititur. I. Quia Plerique erant aeVO, quo lingua Hebraica vernacula erat. Pro Piores, et quam plurima Hebraica, usu communi, Vel liturgico , Vel scholastico conservata , noverant , quae in Vergi Omnes suas deposuerunt, et nos ex iisdem haurire possumus. Id eo ompliorem locum habet. si agitur de illis, quae dialecto Hebraicae paeopria sunt, et in Omnibus versionibus eadem significat sone redduntur, atque per etymologiam quoque confirmantur. II. Plures antiqui interpretes aliqua dialecto, Hebraicae cognata, utebantur vernacula, et Vel ideo ejusdem Vastiori et perfectiori gaudebant cognitione, quae ipsis lumen amplius in Hebraicis praeserebat. Grave itaque est mediatum et in directum interpretum antiquorum testimonium, quod negligendum non est, etsi eos alioquin collatione omnium dialectorum, et arte grammatica et critica guperamus. g. 86. Duplex antiquarum versionum emolumentum. Interpretes quidem sensum Hebraicarum dictionum, modo linguae suae accomodato eXPrimere, nee de Ver- . his aut etymologia curare debuissent; ast, Symmacho excepto, alius vix ullus huic gravissimae interpretationis legi perPetuo salis secit; sere omnes Verbis anxie in-

94쪽

g. 86. Duplex an tr quarum Versionum emolumentum. haerens. et passim etymologiam exprimunt. Verum quod peccasum interpretationis est, in emolumentum saepe eedit nostrum, ut ex Antiquis versionibus indicia quO-que etymologiae capere possimus, quae ideo quidem

non INOX Vera oensenda, sed e minanda et rite dijudi- Panda est. Praecipua Vero, quae e Vergi Onthus hauriamus , sunt notiones verborum, et sensus gententiarum, atque ad id quidem usum versionum esse ne ee 'Aurium,

Ionga inductione ostendi poqset, cum permultae sint Vostes, quarum praefinita notio ex dialectis peti nequit; sic Π,η et esse terebinthum, Vero quer

cum, solae versiones docent; Aramaeum enim arborem significat . unde deduci nequit. quaenam arbores illis vocibuq Hebraicis designentur. CL etiam 'eM,

s. 8 et . quibus versionibus utendum.

Interpretes, qui Versionem aliam antiquiorem in idio ma suae gentis traduxerunt, textum Hebraicum ne Cinspexerunt, neque intellexerunti quare de usu loquendi Hebraico testimonium dicere nequeunt; hinc omnes versiones mediutae ad interpretationem textus Hebraici nihil conserunt, ut solae res lent immediatae, in quibus omnibus ea . quae interpretes Hebraica in usu commuinni, in liturgia, vel in scholis conservata repere Punt, vel Ope suae vernaculae alicujus dialecti cognatae perspexerunt, dispersa sunt; quare nulla quidem Prorsus negligenda est, non Omnes tamen aequalia prae Stant emo Iumenta, et hinc aliae, quae sunt Vel meliores, aliis Praeserendae, hoc sere Ordine. Ι. Vergio Alexanis drina est antiquissima, quae, etsi DasSiln erronea,

quam plurima tamen complectitur utilia: quare iam

antiqui Oreg interpretes omnes ea usi sunt. Cum hac jungenda sunt fragmenta versionum 1 qu i l a e, Τ h e o d oti onis, Symmachi, fitae, sitae elatriae, quarum omnium assiduus usus simul optima est praeparatio ad

95쪽

83 g. 87. Quibus Vergionibu u 2ndum. interpretationem Novi Foederis. II. Syriaca Phe- schito, cujug audiores non modo antiquitate, sed etiam vernacula Syriaca, eruditione, et perspicacia aliis praecellunt. Εjus usus, quatenus cognitionem linguae Syriacae adjuVat, subsidia quoque interpretationis Novi Foederis auget. III. Vulgata Latina, excepto Psalterio, merito tertium Io oum occupat; auctor enim Hieronymus, omni scientiarum genere excultus, eruditissimis Iudaeis praeceptoribus usus, sere omnia, quae tum de Hebraea lingua gupererant, complexus est, et in Vergionem et commentaria sua deposuit. IV. Thargum im, pleraque quidem haud bona sunt, Ρlura tamen utilissima et scitu necessaria exhibent. Auctores Chaldaica utebantur Vernacula, et no Verant quoque. in . Primis antiquiores, quae de Hebraica usque ad illud tempus conservata fuerant. Usus harum paraphrasium fere unica est ratio combibendae dialecti Chaldaicae. quae ad interpretationem Novi Foederis necessaria egi. V. Sequuntur reliquae Vergiones immediatae , inprimis Arabicae, quarum Buctores nequaquam antiquitate, sed

eo magis vernacula sua Arabie a Commendantur. iS. 88. Bolio utendi Versionibus. Ballo utendi versionibus duplex est: Ι. Iiber quivis

versionis integer ad Verbum et ad sententiam consertur eum textu Hebraeo, et quae observantur utilia, notantur in charta ; quae singulis lexici aliculus soliis inserta sit, ubi omni occasione sacile reperiri possunt. Hic usus multa subsidia hermeneutica suppeditat, et indolem simul versionis docet, ideoque unicus teneri deberet, nisi vita brevis ad tantum laborem deficeret, quare unus tantum alterve liber hac ratione examinatur. II. Consuluntur versiones in locis duntaxat difficilioribus. Ad id multum conserunt concordantiae, quae adjecta exhibent verba Hebraica, in hi g enim uno intuitu omne8 conspiciuntur noliones, quae voci in had

96쪽

S. 28. Ratio u fhndi vermunibus. 89

versione subiectae sunt. Hujusmodi concordantiae habentur duntaxat duae inversionem Alexandrinam: altera Eircheri 1607. , quae Ordinem alphabeti Hehrcti ei sequitur, oppendicem Vero habet ordine alphabeti Graeci dige, iam, altera est Tromii 1728. . quue ad ordinem alphabethi Graeci exacta est, atque appendicem habet ordine alphabeti Hebraici compositum. nec non lexi eouin Hexapta Origenis. His concordandiis jugendus est Novus Thesaurus philologico - eriticus bive Lexicon in 7 O post Bielium congessit et edidit I. Fr. Schleus ner Lip-iae 382O - 2 t 8vo. Parte A V. addendae denique Glossae sacrae Hesychii II 8I., atque Suidae ei Phavorini i786. singillatim editae ab Ernestio. f. 89. Requisita od rectum Versionum USU m.

Ut usus Versionum exoptat' emolumenta Ρraestet, requiritur: I. Cognitio dialectorum cognatarum; nam eum nulla sit versio sine multis erroribus: notiones ex Pressae ad diu lecto fi examinandae sunt: de in dialecto in Tum expers lector saepius ignorantiam interpretis arguit, cujus ampliorem linquae notionem, testimonio dialectorum comprobatam, laudare debuisset, esto interpres, notionem alieno loco obtrudens, contra leges interΡretandi peccaverit. II. Accurata et Vasta cognitio linguae, in qua Vergio exarata est. Ex Versionibus Veringionum haurire, non Potest non in errores conjicere. Quanta requiratur cognitio linguae Versionis , eX eo

Palet, quod Viri, cetera non indocti, non pauca tamen Ioca nostrae Latinae Vulgatae non intellexerunt; prout expositiones Vocum Visitare, lucifer des. I 4 , 12. et nugae Zephan. 3, 13. , comprobant. III. Arg crifica, non solum, ut lectiones Versionis dijudicentur. sed etiam, ne interpreg antiquus erroris arguatur, ubi aliam lectionem expressit. IV. Solers obgerVatio locorum dissicilium et obscurorum, quae interpretes non intellexerunt, sed sensum ex substrata materia, ex geri e

97쪽

3 so g. 90. Iosephus Flavius et Padies ecclesiae.

orationis aliisque adjunctis conjiciebant; quare de . his te Fleg eqse non Ρnsqunt; iudicolat enim, quid verisimilius sit, quod nos aeque aut melius Pos8umus. q. 00. Josephus Havius et Patres ecclesiae. Versionibus accenseri quoque potest Iosephi 1rehieologia Iudaica; nam etsi Iosephus Alexandrinam

versionem se eulus est, saepe tamen textum quoque

Hebraeum inspexisse . probant loca Permulta, in qui-huq a Versione Alexandrina longe recedit; atque de hisi estis est locuples: ceteris enim interpretibus, excePlis Alexandrinis, antiquior egi, dialecto Chaldaica vemnaeula utebatur, atque sacerdos eruditus, et postremo imperator suit exercitus Galilaeae in bello Romano. Bdeoque omnibus nolitiis ecclesiasticis, civilibus et militaribus instructus erat. Cavendum Vero, ne Omnia, inprimis qu e in lavorem populi sui vel etia in ethnicorum pervertit, aut quae de templo sui aevi depromta. ad templum Salomonis transfert, ei temere credantur. Quae in scriptis Origenis et Hieronymi Hebraica, aut in Augustini libris Punica reperiuntur, Omnem attentionem merentur; plura enim in et g gunt. quibus meliora nemo hucusque protulit. Quae in Iustino, Epiphanio et Τheodoreto Hebraica occurrunt, pleraque ejusdem non sunt momenti, cum praecedentibus. Patres, qui ex Versionibu g hauserunt, testes de usu IO- quendi Hebraico es 8e nequeunt.

S. 9 l. Decretum Tridentinum de interpretatione.

Haec quidem sunt principia. quae in interpretandi A libris V. F. genera bi ter observare oportet. Cum vero experientia teste iacile quis eis abuti possit, ac

insuper viri doctissimi non in minoris tantum, sed et ibin in maximi momenti locis interpretandis discre-Ρent, et praeterea in nostris libris veritates intellectum humanum transcendentes contineantur, ad quas expli-

98쪽

91. Decretum Tridentinuin de interpretatione. 9 i

and ag usus loquendi communis insu siciens est; Concilium Τridentinum. ne fideleg omni Vento doctri- . Ii e jactentur, Se 88. Iv. necessario, et prudentissime: vad Coercenda petulantia ingeni a. decernit,ut nemo suae Ρ r u d e n i i a e innixu g. in rebus fidei Μ,et morum ad aedificationem ecclesiae pera inentium, sacram 8cripturam ad gu Og gen8ug,contorquens, Contra eum flensum, quem t e-,nuit et tenet sancta mater ecclesia, cujus, est judicare de vero sensu sanctarum Scripturarum, aut,etiam contra unanimem consensum Patrum, vis sum scripturam interpretari audeat.α - Ut penitius sensum hujus decreti assequamur, pauca annotare lu-het. I. Petulantia ingenia, quae carpit concilium, non sunt illi Catholici. qui cum reverentia Ecclesiae catholicae debitu producunt testes, quos usum loquendi novisse et edicere Velle, nullus dubitat, nemΡedius octos, quae unum eandemque cum Hebraica cOR-stituunt linguam. Mecretum petit novatores qui dogmata semper, et ubique credita eliminare volebant, et volunt. II. Prudentia gua, quam concilium re probat: est jactata novatorum illius aevi perspicacia, qua eX Perversa scripturae interpretatione antiquos doctrinas et institutiones pervertere nitebantur; est

III. prudentia illa, cui innixus interpres gain

eram seripturam ad suos sensus conto

quet, quod nullo non tempore in omnibus libris nesas ifuit, est et erit; IV. interpres prohibetur contorquere

. . . a

scripturam ad suos sensus in rebus fidei et morum ad aedificationem Ecclesiae Ρertinentium, quae verba, ut Cardinalis Palavicini II i g t. c o n c. Τ vi d. L. VI. c. 8. testatur, non modo ad verba: contra eum gensum, quem tenuit et tenet sancta mater ecclesia, sed etiam ad illa: contra unanimem consensum Ρatrum, perlinent, ut hac concilii lege duintaxat cautum sit, ne quis, arroganti Persyi-

99쪽

sa g. 9 I. De oro tum Tridentinum de interpretatione.

elae innixus, sacram scripturam in rebus fidei et

morum, contra sensum ecclegiae, aut contra unanimem Patrum consen gum, Bd μuas opinio

nes trahat repugnantem, quod gana riatio reprobat. et nullo non tempore. ut ipse Palavio ini disertis verbis dicit, ex natura rei nesus erat. Ex his palet. SS. Synodum tantum decrevisse, ne quis in exponenda S. Scripturare agi sierium Ecclessiae catholicae spernat. et hoc ipso S. Scripturam ad suos sensus contorqueat. CL Bunne LComment. tu Pr. S. Thomae Q. 1 art. io. dub. 6. TOm. I., et AZOr. instit. mor. Tom. I. libr. 8. Calmet praelat. in Pro Ph. art. bio.

Caput quintum.

Historia conditionis textus Hebraici.

S. 92. Immutatio characterum Hebraicorum. Characteres literarum, quibus Moses geri 98it, e ru deribus antiquitatis erui nequeunt, ni gi sorte aliquando illi lapides, quibus Iosua legem insculpi curavit. J Og. 8, 30. seq q. c s. D eui. stet, I. Reqq. , selici salo repe- Tiantur, et legi adhucdum possint, qui . colluti cum inscriptionibus nummorum Has monaeorum, Plura quoque de mutationibus scripturae Hebraicae . quae arti eriticae Proficua essent, patefacerent. Quamdiu haec Omnia latent, ex moderna characterum sorma id unicum colligitur , eos primitus exhibui me rudem delineationem earum rerum , quas nomina literarum gignificant. Cons. meam Gram m. Hebr. e d. III. g. 1 - 2. P. I- 6. - Hanc primaevam literarum formam progressu temporis divergis modis suis se mutatam, inconstantia et mutabilitas omnium rerum humanarum, dubitare non sinit, et collatio quoque etiara cierum Hebrui eorum. Phoeniciorum, Punicorum, Samaritanorum, et Syria

eorum, evincit, qui Omnes origine iidem fuerant, et

100쪽

g. 92. Immutatio characterum Hebraicorum. 95 iam aevo Hieronymi, Origenis. Inscriptionum Palmyrenarum, Blque monetarum Phoeniciarum et Iudaicarum, Plurimum discrepabant.

Quum Ηοbraei in exilio Babylonio dialecto Aramaeae assue-εcerent, characteres quoque notabilius mutarunt, quod Rab-hinoa Jose et Zutra movisso videtur, ut in Thalmude Babylonio Sanhedrin II. p. El. col. I. assererent, characteres, qui post exilium invaluerunt, a Judaeis, ex Assyria Babylonia in re ducibus, allatos suisse, et Egram libros sacros his novis characteribus descripsisse, atque ita antiquos characteres Samaritanis relictos fuisse. Sunt vero Rabbini non pauci, qui in Thalmude huic assertioni adversantur, et quidem merito , siquidem nec Ezra, neque Josephus hujus repentinae mutationis meminit; Origenes dubius haesitat ; Hieronymus primus audacius pronunciat, characteres. quibus sua etate utebantur Hebraei, ab , Egra immutatos fuisse Hieronymum coece seculi sunt demum recentiores , donec Capellus hanc sententiam impugnaret , accerimo' naetus ad

f. 93. An Hebraeis olim fuerint 22 charcteteres. .

Quascunque vicissitudines Hebraici characteres longa seculorum serie subierint, numero tamen aucti nonsuerunt: nam viginti duo iam versibus alphabethicis Psalmorum 54. A . III. 112. I l0. 145. indicantur, adeoque aetate Davidis non sunt recentiores, sed potius, quia per ipsa haec carmina Pro notissimis ΡOnuntur, multo antiquiores, et eur non ab ipso literarum invenis fore' siquidem alius quicunque recentior, Postquam ars scribendi ad plureg gentes propagata erat. non PO-luigs et litera g. quas lyge novas invenisset, aliis gentibus, ut Phoenicibus, Aramaeis et Aegyptiis obtrudere, ut taceam, illam aetatem non suisse grammaticalibus stibi ilitatibus adeo cultum, ut de augmento literis rumco itaret. - Cadmum Phoenicium i 519 onte Chr., Bde O-que 35 annis Post exitum Hebraeorum ex AegyPto,