장음표시 사용
161쪽
S. 3. Penta L, ut liber Mosis omni aetato notus. Iss
Vater in Comment. in Pentat. T. III. asserit, ex his allegalionibus duntaxat colligi, sub his nominibus quaspiam leges et historias scriptas exstitisse, non autem integrum Peniat euchum adsuisse, qui partibus constat minime cohaerentibus, quarum permultae antiquis Mosis scriptis recentiori aevo ingeriae sint argumenta autem , quibus hanc sententiam probare nititur, non Sunt nisi conjecturae, vel potius suspiciones. - De Wet te in den Beviragon Eur Fini. ins A. T. , cui assentitur Augusti id der Eint. ins A. T. 'totum Pentateuchum ita cohaerere reporii, ut hunc librum censeat esse Poema epicum ; vel um si argumenta, quae adlert, id -r evincunt, omnes libri historici, qui aliquam integra in historiam narrant, in poemata epica con eriuntur, Ut taceam de artificiis, quibus usus est . ut senioni iam improbabilem redderet aliqualenus probabilem et difficultatibus quoquo modo expediret, quas lector nihilominus ubi quo offendit. CL Jen aer Lali. Zeit. I. Jan. I 812., et I .ei p. I.iu. Zeit. 9. Jan. 1812.
g. 9. Genessos auctor est MOSes. Quum ea , quae in Genesi et primis Exodi capitibus uarrantur; non minus ac reliqua, mox sub Jo sua et omnibus sequentibus secutig perpetuo pro notis ΡΟ-nantur: recte con luditur, Genesim quoque inde a Jo- sua omni aetate communi denominatione Logig. Legis Iehovae, Legis Mogia, et libri Legis Mosis comprehen-
sam et Mosi tributam fuisse, de quo quidem eo minus
dubitandum est, quod Genesis et prima riodi capita nec eg gurIa sunt praeparatio ad sequentia, quae frequenter ad illa in Genesi et primis Exodi capitibus narrata
. Teseruntur, atque adeo hae ambae Ρartes arctissimo nexu cohaerent, ut neutra sine altera persecta sit. Nam
Hebraei. ex quibus multi in Aegypto ad divinum creaturarum cultum inducti fuerant, ut Moses praevidit , Perpetuo ad idolatriam proni, edocendi erant in Genesi et primis Exodi capitibus, quisnam sit ille Deus. quem ad montem Sinai regem susceperunt, a quo legem receperunt, , et cui per sabbatha et sesta splennia, Per sacrificia et primitias, Per obedientiam Iegibus Praestam
162쪽
56 p. Genes eos auctor egi Moses.
dam, et Per omnem cultum, venerationem suam et gratum. Ρro tantis benesciis Onimum testarentur. Sublata hac Pentateuchi Ρarin Rebraei ignorassent, quis ait ille Deus rex. quem colebant; neque enim illis temporibus sine hac doctrina regem suum Delim creatore ni et gubernatorem mundi cognoscere, aut Repius recurrentia nomipa : Deus Abraham, Isaalietuae o bIntelligere, vel assequi poterant, unde βint, aut quid sibi velint repetitae toties promissiones Patriarchis factae, et quaenam ac qualia sint illa miranda opera in subsequentibus libris toties laudata; sola tra
ditio oratis squam adversarii nostri alias non amant, hos autem loco adeo extollunt) per proclivitatem ad idololatriam Ρost aliquas generationes depravata et Ob-I iterata suisset. Quare qui tantam Hebraeorum etiam Posterorum curam gessit et reliqua scripsit etiam. Ge. nesim et Prima Exodi capita, neces ariam Hebraeis, inprimis posteris, institutionem et doctrinam , traditio. ni orali relinquere non potuit, nec reliquiqse Putan
Libros hos a communi antiquorum librorum sorte
mansisse immunes, et non fuisse interpolatos exspectandum non esse videtur. Eisi enim Hebraei libros hostanti aestimabapt. ut quidquam consulto et mala sidemutare. summae sibi religioni ducerent: id tamen non impediebat, ut alii vel scriptores saer successu temporis e. g. explicationis causo uti quid adderent. I 0-
ea hujus generiq jam a Babbinis octodecim adnotata suerunt. Becentiores multo plura interpolationis ar-
guunt. De singulis agere et Fu-ιoτητα eorum Probore angustiae libelli non admittunt. Observasse sussciat. interpolationis suspecta prosecto non esse loca I LXod. 6, 13 - 29. 7, 2. I I, I - E CL D e re s e r die heil. Schrist des Α. T. part. Ima. Franks. a. Μ. 1820. B O s e G
163쪽
S. 1 o. Interpolationes Pentateuchi. 15
mulier Scholia in Exod. edit. 3lia Lipsiae I 822,' et
supra not. ad 3. 4. II. Deuter. 2, 1Ο - 12, continent enitin consirmationem spei Israelitarum regionis concedendae'VV. 20 - 23 unimum eis addunt. III. Deuter. 5, 9 - 14 nam optime cum praecedentibus cohaerent, Si V v. 9, et 13 a verbis cum V. 1. Parentheses es ge animis
advertis. - Difficilior est locus Deuter. Io, 6 - 9. collatus cum Νum. 55, SO. 3I. 58, et Deuter. 32. 5O; quare recte statuitur, errorem commissum esse a librariis. et quidem antiquissimis; locus Num. IR, A ab alio Scriptore Sacro additus dici potest. Ast Genes eos 36 serius insertum fuisse, probari nequit.
S. II. Pentateuchus non recentiori aevo compilatus. Pentaleuchum aetate Davidis aut exilii Babylonici. partim ex legibus, quas solas Moses scriptas reliquerit. et partim ex traditionibus oralibus, canticis, fragmentis historicis, inscriptionibus hieroglyphicis, et monumentis in memoriam gestorum publice prostantibus, quorum significatio ex conjecturis petita suerit, compilatum fuisse, prout quipiam conjectant, historiae repugnat. Nam Samaritani eundem Pentateuchum, quem habent Iudaei, aece Perunt a sacerdote decem tribuum, quae
ex regno Juda librum, non solum religionem, sed etiam formam reipublicae et leges et VII es definientem, prosecto non receperant et quare Pentateuchus , qualem habent Samaritani, jam illa aetate. qua decem tribus schisma secerunt, ab immemoriali tempore adsuit; nam cum Ieroboam nullum non m OVexet lapidem, ut decem tribus a posteris Davidis et regno Juda in perpetuum alienaret: eruisset profecto etenebris antiqua illa scripta quae sola nund a quibusdam Mosi deberi putantur), si vel fama de Illis quidquam innotuisset; non defuissent senes 30 et so anno-δum, qui diXissent, patrem vel avum suum de alitas eri2lis Mosis narras e, 3 et ργum suum a Patre aut RFO
164쪽
158 S. 1 1. Pentateuchus non recentiori aeVo compliatus.
suo quid quain de aliis scriptis retulisse. atque Iero-hoam, ut animos civium a regno J uda alienaret, alios senes idem edicentes conquisivis get, scripta Mosis antiquissima indagasset et restituisset, aut saltem hoo Praetextu usus suis'et, ad quaepiam sibi contrari e Pentateucho eliminanda aut mutanda, uti historiam do vitulo aureo , Iegeg tribum Levi ministerio sacro dein Putantes, et Praefinitionem mensis, quo sestum tabernaculorum celebrandum erat. - Imo quum autographum Mosis in adyto tabernaculi custodiretur . et non tantum omni septennio Praelegeretur, sed etiam apo- grapha manibus sacerdotum et Plurium laicoruin, Praesertim iudicum, tererentur: nova compilatio libri fieri non potuisset, quin motus atque altercationeη oristae suis gent, quae in historia ejus aevi silentio praeteriri non potuissent. Quum horum omnium nihil reperiatur, patet, nostrum Pentateuchum fere ducentis annis esse antiquiorem Salomone; salluntur itaque, qui eum aetate Davidis aut Salomonis auctum et in hanc sor-
inam redactum fuisse suspicantur. Ducentis autem un-nis i. e. 5 aut o generationibus) onte Salomonem, temporibus Judicum, talem compilationem suetam fuisse. nemo suspicabitur. igitur liber legis Μosis, qui Ios. I, ,3 - 8. η . 31 - 15. 24 , 26. commemoratur, suit istem cum libro aetate Rehabeami Roboami), et idem cum Pentateucho Samaritavo et nostro. . S. 12. Argumenta contra Pentateuchi.
Indicta, quae quibusdam Visa sunt arguere. Mosen non scripsisge nisi leges, historica autem recentiori aetate ex traduionibus, seu mythis, suisse inserta.
inprimis redeunt ad narrotionem miraculorum; reliqua enim Μogi facile relinquuntur. Innituntur itaque tacito syllogismo: ssi Moses hanc miraculorum historium,scripsisset. Vera et divina esse ut, quae in ip8a naris
kgntur miracula; atqui miracula sieri n ο n P ο sin
165쪽
S. I 2. Argumenta eontra πιμιοσκτα Pentaleuehi. 159
,gunt, igitur Moges hanc historiam non scripsit.e Proeoncesso itaque sonitur, quod demonstrandum erat; argumenta enim, quibus contendunt evincere, miracula fieri non posse. non sunt nisi inanes Verborum Iusus. quibus abundant scholae philosophoruin, prout historia philosophiae antiquae, recentioris et recentis ε Imae . aifatim docet. Quidquid sit, omnia huius generis argumenta. philosophiae alicui dogmaticas innitentia, in quaestione historica et critica vim non habenti Beliqua autem, quae proferuntur argumenta. non Probant, nisi Pentateuchum esse posse, seu hi glorice cogitari posse opus spurium. vel re Pentiori aeVo ex traditionibus consarcinatum . quod autem , si suspicio nibus et coniecturis arbitrariis, ut hio fieri solet. indulgere licet, de omnibus sere antiquis libris cogitari
potest. Ostendendum autem erat, Pentateuchum n e oesse pou se, nec historice cogitari posse genuinum Μosis Opug ι ged necessario et esge i et historice dogitari de here opus recentius, et id quidem argumentis historicis et criticis evincendum fuit. Minimo sufficit. movisse dubia, protulisse suspieione8. OppOguisse conjecturas, arguisse di8position om operis in fragmenta. Observasse aliquam stili et linguae variationem, sed ,eom Probandum erat, characterem scripto.
ris, argumentum. linguam, stilum, formam et dispositionem operis, atque finem, ad quem totum Vel partes aliquae tendunt, Mosi et aetati ac locis commorationis ejus Prorsus repugnare, ut ab hoc auctore et ex illa aetate deqcendere non possit, nec historice ut opus Mosis et eius aetatis cogitari possit. Nam nequaquam aequalis est adversariorum et defensorum hao in controversia caussa; hi enim arcem habent in subinseriptione auctoris Deut. 32. 9 - 5. g2. 24 - 26., et in eius commemoratione Num. 33. . I - 2. EXOd. Iet.
M. 24, 4-7, 34, et . . atque in testimoniis , quae in-ὰθ a Jo sua, in omnibus libris dispersa sunt cos. suprae
166쪽
S. s-83; arx haec est inexpugnabilis, nulla enim fes
timonia contraria adduci possunt, Ρentateuchum suisκe recentiori aevo compilatum; imo neque 'certa indicia pro hac suspicione Proserri possunt. vli e. g. , LislOxiam testari. motus de s Orma, argumento, et amplitudine scriptorum Mosaicorum ortos fuisse: Minutis con clusiunculis i suspectum reddidisse illorum testimoniorum fidem, nihil evincit; siquidem conjecturis et artificiis huius generis, etiam integerrimorum virorum fides in dubium vocari potest, quin labefactetur judici integro; sed ostendendum Omnino est, I. ipsum auctorem et omnes gubsequentes testes vel non posse vel non velle edicere vyritatem. et ΙL Pentateuchum nulla penitu 1 ratione posse esse et cogitari illius aetatis et auctoris Mosis opus. Si ex dispositione libri per disrupta fragmenta, ex repetitionibus , ex legibus, quae in subsequentibus leguntur mutatae, ex Praes Ostero nonnunquam ordine et aliis similibus observationibus concluditur, opus non esse Mosis: ostendendum eqs, Mosen non potuis ge opus hac ratione digerere. Si ex aliquali stili diversitate probanda est diversitas auctoris: eVincendum Venit, stilum Moin is per annos sub tot et tantis vicissitudinibus casuum nec potuisse nec debuisse mutari, et Mosen nec potuisse nec debuisse interdum notario dictare, aut seris ta a notariis adoptare et sua sacere Et quanta denique est stili diversitus' prosectu non tanta, quantam lector observat inter Bar Hebraei Syriaeam Dynastiarum histo-
riam et continuationem ejus a p. 575 l. penult. non tanta, quanta est inter genuina Ciceronis opera et li-
la brum de Consolatione ipsi afficium. Diversitates quae
urgentur sunt minutiae, uti in Exodo gem per commemorari Sinai, in Deuteronomio autem Choreb; in Deu-
teronomio frequentem esse usum verbi 'm abstulis. in praecedentibus autem libris usurpari r D .exo
sus est, et ex uidit, etc.. Abi dcccudum fuit,
167쪽
Mος en per intervallum mUltorum annorum non potuisse nec debuisse assuescere nonnulli 8 aliis Verbis; accedit, Choreb occurrere quoque LX0d. 5, 1. 17, 6. 33, 6.; nempe ubi de radice montis sermo est, dicitur Choreb -
cacumen autem monti8 Venit nomine Sinai. - Quam nimium urgeant exiguam diversitatem linguae Pentateuchi a lingua recentissimo i In librorum sacrorum, jam supra g. 3. et P. I. f. II. resula Vimus, juvhrit tamen quaepiam adjicere. Discrepantia linguae Ρentate vehi alingua Ps ulmorum et antiquiorum Prophetarum , atquo horum a lingua librorum in exilio Vel post exilium exaratorum, sane non eqt nulla, nee tamen magna, sed omnium peritorum consensu tanta, Ut ab attento lecto. re non obgervari non possit. P8almi Davidis autem distant a scriptis Nehemiae et Malachiae fere 600 annis, quotum lapsu gens et lingua ingentibus cladibus jactata est: linguae autem Variatio in utriusque hujus ae lutis operibus non est Inulto majori quam illa, quae linguam Psalmorum inter et linguam Pentateuchi intercedit, cujus intervallum 50O annis ab Sol itur, quibus gens et lingua nequaquam tantis stragibus subjecta suis. Minoe linguae mutatio lacile explicatur, quod Orientales antiquis inhaerere quam novare malunt; quod Hebraei cincti suerunt gentibus, eadem Vel sarum diversa dialecto utentibus, et quod scriptores linguam suam lectione Pentateuchi excoluerunt. Denique si Moses. ut adversarii ebntendunt, scripsit leges, in his tamen linguas diversitas non ObserValur major, quam in historicis, ut 'eadem difficultas, quae fingitur, maneat.
Mirapi subit, viros perspicaces , Valer et de Welle, uti argumentis, quorum vim esse nullam, nemo non videt, uti cum dicunt, legem de uno totius gentis allari, antiquiori aevo non adsuisso, quia sacrificabatur in excelsis . ac si violatio legi. aTςumentum esset, legem non exstitisse, quodsi ita, neque decalogus in duabus tabulis exstitit, quia gens toties in idololatriam relapsa est, ac homicidia, surta ac adulteria
168쪽
committebantur; aut si contendunt , Pentaleuchum, si ad- fuisset, Ea pius commemorandum fuisse, quod si ita, neque de ea logus adsuit, quia non commemoratur usque ad . translationem areae foederis in templum I Reg. 8 , 9. nec sabbathum erat, quia non commemoratur rasque ad Iesaiam; hujus generis sunt sere reliqua. ni viri oruditi in ea videntur esse opinione, γκητto ητα librorum antiquorum probandam esse argumentis, qu bus in foro civili et criminali facta recentia probanda sunt, quae autem in universa historia antiqua desunt, nec pro ullo libro proferri possunt. degari profecto non potest, longe praeponderare argumenina pro origine Mosaica, et adversarios nullum producere posse losimonium ali cujus scriptoris antiqui pro recentiori Pentaleuchi origine. Valer imitatus est Wolfium, qui γογγmorrata Odrsseae et Iliados similibus et aliquansum validioribus urgumentis impugnavit, neque lamen eruditis satis secit, aciigitur Vateri quaesitis conjecturis cedendum eriti perpendant , qui nulla praejudicata sententia ducuntur.
s. 13. Pentateuchus non suit reficius.
Quae hucusque pro Pentateucho, a Mose scripto, dicta sunt, abunde quidem sussciunt; quia Vero adversarii servi de urgent, Opus suis se recentiori aevo refictum . hypotheses, quae Proseruntur, eXaminandis e Veniunt ; praemittenda tamen sunt, quae res clioni, in quamcunque aetatem rejiciatur, obstant; quia vero ne oante Davi dem, neque Ρost Ezram factam esse, ullus aggerit . intervallo inter Da Videm et Egram gi stemus.
I. Si opus Mosis suisset restic turn, indoles linguae
et stili recentiorem saperet aetatem, offenderentur Ver-ha, quae in recentioribus Operibus obvia sunt , verba aulem ; Pentateucho seculiaria , saltem pleraque , ethrohaismi essent a relictore eliminali; nam haec omnia minutiis deputata . nec adeo studiose curata fuissent. Characterem hunc stili his libris et in Drlinis Deuterono
monio nullus inprimere, nullus ita totus personam Irio. sis induere, atque huc ratione ad populum in illis ad
169쪽
g. 3. Pentateuchus non suis reficius. 163
junctis constitutum loqui potuisset II. Quiscunque scrip- 'tu Nosis refinxisse statuatur, ia) non quaelibet, uti iudiario fieri solet, Ρrout tempore ge se excipiebant, digessisset, ut jam leges, j'm gesta, jam monitiones, jam rursus leges referret; b) nec leges quas piam toties re-Ρetiisset, quoties promulgatae fuerunt; aut sc) saltem leges, quae in Deuteronomio mutantur, in prioribus Omisisset, neque etiam id) post accurate descriptam
formam tabernaculi et Omnium partium utensiliumque, Turgus, quum omnia Parata suissent, totam illam minutam descriptionem omnium partium repetiisset; tale quid hac ratione scribere et repetere non potuit, nisi qui scxipsit, eum haec Omnia conficienda mandabat, et eum ea Confecta recipiebat , ut in publicis actorum commentariis fieri consuevit. III. In opere, quod sub Davide, aut re- centiori aetate reficium fuisset, mentio quaepiam honorisca de majoribus stirpis regiae . de ordine successionis, contra Schisma regni ; quaepiam de precibus et cantandis in tabernaculo Dei laudibus inprimis Num. 6ιΩ2-2q.; quaepiam de aedificando templo; leges contra ebrietatem. aliaque plura exspectanda essent, uti econtrario plura suissent omissa, quae leguntur. Praesertim illa, quae sequiori tempore erant mutata, aut neglecta, uti annus Iobelaeus , dimissio mancipiorum
Hebraeorum anno seΡtimo es. Jer. Ei., aut quae invicem pugnare Videntur. IV. Decem tribus resic tu in sub Davide aut recentiori aetate Opus Vel ideo rejecissent. quia Vitulos aureos, sacerdotes qui non fiunt de genere Aharonis, et se glum tabernaculorum mense OetaVO, damnat. Cons. Exod. 32. et I 6, 8 - IT, II. Dicant . iam, qua aetate reficia fussse scripta Mosis censeant. - I. Nec Ezra 8, nec quis quam
ejus aetatis hanc potuit linguam et hunc stilum scribere. Egras ex libro suo notus egi. eX quo Per spicitur, linguam et stilum Pentateuchi ipsius Opus esse non posse. Quae Iudaei ac quiyiam alii retulerunt, 11
170쪽
a64 S. 33. Pentaleuchui non fuit reficius.
legem amissam, et ab L Zra, qui eam memoriter tenebat, restitulam fuisse, sabulae sunt. Denique Samaritani opus ab Egra reficium nunquam recepi 8Sent. - II. Sacerdos a rege Assyriae in Samariam missus, ut colonos religionem Jehovae doceret, erat exul et sacerdos vituli, qui multo minus linguam hanc et stilum geribere, ae Omnia recentiora evitare potuisset, et saltem illam historiam de vitulo aureo, et mandata illa de sacerdotibus Aharonicis et de sesto tabernaculorum mense septimo, omisisset, ut taceam, regnum Iudae opus, a sacerdote Vituli refletum, nunquam fluge esturum fuisse. - ΙΙΙ. Chilhias, qui forte , a Beg. 22, 3. 2 Paral. 34, I 4., sub praetextu codicis in templo inventi, reficium librum obtrudit, unde et territus
fuit rex. Verum rex non miratur, inventum suis solibrum Mosis, sed auditis demum omin Ogis imprecationibus, quarum com Plementum per
Chuldaeus jam iam imminebat, exterritus suis. Accedit
Samaritanos librum a Chillita, sacerdote Iudaeo, rein sic tum rejecturos. et antiquam libri Iormam conservaturos fuisse. - IV. Sub Davido , ut jam monuimus, inserta quaepiam fuissent de majoribus familiae regiae, et omissae non modo leges regibus scriptae, Deut. IT,
sed etiam illae de non expugnandis Moabitis, Ammonitis et Edom ilis, DeuL 2, 4 - 9., quos David armis Suo subjecit imperio.
Si Ezras non suit par refingendis scriptis Mosis, multo minus potuit illos inlegros ex cerebro suo eonfiagere et Mosi supinponere, Si quidem simul omnia opera, in quibus Pentateuchus allegatur aut adesse ponitur, nempe libros Iosuae, Iudicum, Samuelis, Regum, Psalmos et Prophetas supponere debuisset. Ridendi itaque potius quam resutandi sunt, qui clamant, Ezram libros Mosi supposuisSe.
S. 14. An Moses ipse scripsit 8
Si Moses, prout Bich. Simon II i g t. erit. du V. T. L. I. Ch. 2. P. I T. , conjeetavit, non scripsisset nisi