장음표시 사용
211쪽
S 63. Quo anno Nehemias secundo Venerit Ierus. sto 5 Ill. Hoc longius intervallum inter Nehemiae in Persiam
reditum et secundum in Iudaeam adventum, optimo congruit cum aetate Nehemiae, qui primum migrans ex Persia, pincerna regis, adeoque juVenis erat, et, ut d Ose- Phuq refert, longaevus fuit, ut lacile potuerit attingere annum 90mum, el IOOmum, atque adhue dum vivere anno 58 3 vel 336 ante Chr.. quare non modo Darium Nothum, sed etiam magnum sacerdotem Iaddu commemorare Potuit.
Josephus Arehaeol, L. XI. c. 8, 2., memoria lapsus, Darium Nothum permutavit cum Dario Codomano, et Sanballatumantistitem Samaritanorum in aetatem Codomani conjecit ;hinc porro novo errore illum, quem Fehemias c. 13, 28. refert filium summi sacerdotis Jojadae et generum Sanballati, atque Josephus nomine Ilanasse nuncupat, secit filium summi sacerdotis Jaddu, unde, qui Iosepho crediderunt, magnam omnium rerum confusionem in librum dehemias
5. 6o. Auctor libri est Nehemias.
Librum a Nehemia esse scriptum, dubitari non po- est. Nam narrat in persona Nehemiae, et proprium stilum atque singularem narrandi rationem tenet, o s. c. b, t 9. c. I S, a 4. 22. 31. c. 6, 24. - Fragmentum dureditu ex captivitate e. I, 6 - c. IO, 4s., quod tertio quoque libro Egrae anneXum e8ge, 8uΡra diximus, stilo variare, nihil mirum cantiquius enim est; nam quum Nehemias , animo agitans, augere cive 8 Ierogolymorum, in archivo inquirens eos, qui reversi sunt, conscriptos invenisset, sicut o. I, 5. testatur: hoc inventum scrip tum libro suo inseruit. Nec ob Stat, e. 8, 9. et e, IO, 2. nomen Nehemiae Occurrere; nam ab imperitis librariis intrusum esse, res ipsa loquitur. - Quum Nehemias hoc documentum ex antiquiori aetate assumserit
facile intelligitur. ipsum non neglecturum suisse illud temporis intervallum, quod a suo in Persiam redituusque ad secundum adventum in Iudaeam, elapsum . est. Quare quae c. II, 1 - 26. leguntur, Procul dubio ab
212쪽
go 6 S. 6o. Auctor libri est Nehemias.
ipso inserta sunt. Stilus quidem Variat, agi id commodam habet explicationem, quod Nehemias annaleg rein lentis. Ρlerisque Verbis excerpsit, et demum historiam
suam Pro Secutu8 est. Judaeos librum Nehemias accensere libro EZrae, Supra annotavimus; hinc liber Nehemiae in nostra quoque Vulgata secundus liber Egrae vel Esdrae inscribitur.
S. 61. Argumentum ilhri Esther in textu hebraico.
Quum Achasch vero sch Assuerus)reX Persarum, uXO rem suam Vaschii, quia jussa, se sistere hospitibus recusavit, repudiasset: Iudaeam Estherem designavit reginam, cujus cognatus ΜOrdechaeus Mardochaeus) more Proee eum Persarum, quotidie in aulam regiam Veniens, Paulo post conjurationem detexit, et per Estherem regi indicavit; Hamani vero, qui ad primam regni dignitatem e Vectus suit, mandatam a rege prostrationem denegavit. Quare regem ad edendum edictum permovit, ut omnes Iudaei intolo regno, una die interficerentur. Quo audito Morde-chaeus, Veste lugubri indutus, publice in plateis regiae urbis Schus chan Susan) plangit, et Estherem per nunciuIn mouet, ut regem pro gente Judaeorum suΡplex deprecaretur. Esther post jejunium trium dierum et preces ad Deum sugas, regem adit, atque benigne excepta, non rogat, nisi ut rex cum Humaue apud ipsam eo enaret. Inter epulas.a rege interrogata Esther, quid peteret, rursus non rogat nisi ut rex cum Bamano postridie quoque apud ipsam coenaret. Iluc singulari honore
213쪽
S. 61. Argumentum libri Esther in lextu hebraico. stoet
inflatus Haman, crucem 5o cubitorum domi suae erigit, cui crastina die exogus Mordechaeus, qui honorem prostrationis illi denegabat, a iungendus esset. Verum reX, hac nocte insomnis, praelegi sibi jubet annales.
et quum denunciationem conjurationis, atque eum, qui de nunciavit, nullum praemium tulisse audiisset: mane per Hamanem curat NOrdechaeum, Veste regia donatum, et equo regis insidentem, in tota urbe circuminduci. Inter epulas dein Esther, a rege rursus de petitione interrogata, rogat gratiam pro gente sua, et hostem nominat Uamanem, qui nunc cruci, quam Mor-dechaeo paraverat, affigitur; Nordechaeug vero in locum ejus primus praesectorum regiorum designatur, et mandata regia in omnes provincias mittit, ut Iudaei illa die, quae internecioni illorum praefinita erat, hOstes suos interficerent. Iudaei itaque 13lia mensis Iami in provinciis occiderunt Io,oco, et Susae et Us. atque obtenta per Ε .llierem eadem licentia etiam pro sequente die, rursus 3oo interfecerunt. In rei memoriam Mor-dechaeus 13 et 14. die mensis ultimi seu Adar, instituit sestum Phurim. Denique auctor ad probandam fidem suae narrationis, ad regi Os annales Persiae pro Vocat.
S. 62. Ouis est rex Achas cliveros clip
Achas clivero soli Estheris non est Astyages, qui Dan. 9, I. hoc nomine Venit; hic enim non erat rex Persiae sed Mediae, nec ditio ejus illius amplitudinis, quae Esth. 1, I. refertur; nec est Cambyses, qui EZr. 4, 6. hoc nomine insignitur, quia anno Tmo regni, quo Achaschvero sch Estherem designat reginam, Esth. 2.i 6.) in Aegypto fuit, et anno 8VO mortuus est, cum
Achas clivero sch ultra 12 annos regna Verit; sed est Xerxes, qui, ut Persis mos fuit, hoc nomine magna molientis condecoratus est, quia ser bellum, contra Graeco 8 gestum, magnu molitus est. Id quoque eadem indoles Achaselivero sch et Xerxis, alque consensus li-
214쪽
eo8 g. 6Q. Quis est rex Achaschvero sch .hri cum historia Xerxis , comprobat. Nam x Achasch-
vero sch Estheris est luxuriosus, saluus et crudelis. qualem Omnes Veteres sistunt Xerxem. II. Achas cliveros eh Esth. I, 5. tertio regni sui anno centum octoginta diebus omnes magnates et praeseci Og regios convivio excipit, atque Xerxes tertio regni anno, ut refert Herodotus L. VII. g. II et I9., magnates et praesectos de expeditione in Graeciam consuluit, et quum consillia Pergarum inter epula8 agitarentur , con- iViis excepit, quae, quum praefecti Omneg simul VO- cari non possent, lacile I 8o diebus continuata fuerint. IIuno epularum sinem auctor noster, quia ignorabat, non memorat. III. Achaschvero sch septimo regni anno, mense decimo, Estherem elegit reginam, at quo Xerxes gestimo regni anno ex Graecia in Persiam
redux , taedium de irrita expeditione, luxuria levabat. IV. Achaselivero sch tributum novum pendi jussit, Esth. Io, i , et Xerxes Ρost expeditionem illam Decuniae indigus erat; quare et auream statuam Babylone abstulit.
S. 63. Auctor et aetas libri Esther.
Qui ex Esth. Io, 2. collegerunt, Mordechaeum exstrasse librum , non observarunt, laudato loco nonile libro, sed de epistola esse sermonem, quam Mor de chaeus de se sto Phurim ad Judaeos scripsit. Aetas
quoque ejus ignota est, scripsisse autem ante eversionem monarchiae Persi eae, ex provocatione ad annales
regum Persiae, liquet. Probabilius non multo post haeo gesta librum exaravit, siquidem plures minutias cognitas habet, Esth, 5, 9 - 1 n. Subscriptio vergionis Alexandrinae, velut omnes aliae hujusmodi librorum gubscriptiones ab aliena manu prosectae , sublestae est 1idei , et recentiorem auctoris aetatem nequaquamco myrobat.
215쪽
Textus Hebraicus libri non exhibet quidem manifesta menda, nee pluribus, quam alius quiscunque li- .her, laborat lectionum varietatibus; ast in pluribus dissentit a Versione Alexandrina, de quibus vide Sech quartae cap. text.
216쪽
g. 65. De vaticiniis generatim.
Vaticinia olim ubique terrarum, et ab omnibus gentibus religiose excipiebantur, et denique philosopho rum quoque calculum meruerunt. Duplex autem distinguebatur divinationis genus, alterum artis, alte Tum naturae; illud ex rebus naturalibus, uti ominibus, Prodigiis, extig victimarum, monstris, fulguribus, a Stris, ε Ortibus, etc., petebatur; hoc ex aliquo ingline tu inflatuque divino proficisci credebatur; in illo numen Per facta, in hoc autem per revelationem futura Praenunciare putabatur i utrumque itaque ad immedia tum Operationem divinam relatum fuit; artis enim SD- Ium erat, revelationem in facto positam observatis Iongo tempore significationibus interpretari, Cicero de Di Vinat. I. 6. 18. 30. Hinc aliae de futuris eonjecturae, guste ex indiciis mere naturalibus petuntur, R di-
217쪽
g. 6s. De vaticIn iis generalim. Eri
vinatione accurate secernebantur,' quales gunt medicorum ex gymptomatibus morbi de restitutione vel morte aegroti, agricolarum ex oliquibus signis de sutura pluvia aut gegetum ubertate; qui similibus praedictionibus Valebant, prudentes seu providentes dicebantur. non Vates , Cicero de Di Vin. Ι. 49. - Ηine pat*t, a Vero longe aberrare, qui contendunt, antiquos quascunque conjecturas de suturis, non accurate discrevisse a praedictionibus, quas ab immediata Dei efficacia pendere dicimus, quod ipsum antiqui disertis quoque Verbis exprimunt; nam Quintus in Ciceronis Libro Dde divinat. g. 3ο. dicit: Minest igitur animis praesagitio sextrinsecus injecta atque inclusa divinitus, ea si exar- erit acrius, suror appellatur, cum a corpore animus,abstractus divino instinctu concitatur.ὰ Ita etiam Pluta chus de Pythiae o r a cui i s g. T. p. 237. v ol. IX. contendit, Apollinem Pythiae cognitionem suturorum suppeditare, non carmina, quae a Pythia proficiscuntur; si igitur in his elegantia desideretur, non in ΛΡON
line in . sed in Ρythiam refundendum esse, eodem Pror-gus modo, quo characteres literarum distorti, quibus
forte Pythia sutura sibi inspirata in charta exararet, non opus Apollinis, sed Pythiae larent. Cf. Herodot. II. 53.
S. 66. Origo fidei in vaticinia.
CBugsa, qua omnes gente antiquae motae sunt, ut sdem vaticiniis haberent, dubio procul erat, quod saepe sibi consulere nesciebant, et se altioris instructionis indigus sentiebant, prout antiqui philosophi agnoverunt, et hinc veritatem divinationis argumentis stabilire adnisi sunt; quare Cicero de Divinatione Ι. I. ait: magnifica quidem res et salutaris. Constat autem, fidem hanc superglilione et im Postura permultum promotam fuisse. Id comprobat historia; ast non Pandit sontem, ex quo fides in vaticinia primitus
218쪽
gi et s. 66. OrIgo fidei in Vaticinia.
emanarit, seu, quidnam homines illos, qui sibi conis gulere non Ρο88e sentiebant, Primitus sermo Verit, ut crederent, numen hominibus futura aperire. - Quis iam 8uperstitionem, alii impos turam, alii superstitionem 'impos tura sussultam , genuisse hanos dem in vaticinia, praetendunt; quipiam vero eam e insito hominibus desiderio cognoscendi sutura, derivant, cui viri quis iam Sagaces, qui ex caussis naturalibu A sutura conjiciebant, satisfecerint, ideo a rudi plebe pro divinis habiti, qui, quae eventura e S Sent, an uni me discerent. Verum his conjecturis nequaquam prima hujus fidei Origo sanditur. - Quare hanc Originem recte re Pelimus eX Veris revelationibus divinis, quas Patriarchas ante et post diluvium obtinuisse legimu8. Haec sententia an liquissimae historiae innititur, reliquae autem Opiniones omnes ex levibus conjecturis pendent, quae ex Particularibu g, multo receditoribus sactis captae sunt, et contra sag et jus ad
universalia extenduntur. Conjecturae autem Valere ne
queunt, nisi ubi historia deficit, et hoc quoque casu amplius sibi vindicare non possunt, nisi ita sieri potuisse, et fortasse factum esse, et saepenumero salsae sunt, quod Vel maxime apparet ex conjecturis, quae de iis . quorum certa adest historia, tentantur, et prorsus aliud sistunt, quam quod historia exhibet. Si haec antiquissima in vaticinia fides decursu consequentium fleculoruIn in aliquibus gentibus periit, et
Progressu temporis rursus fides in certa Oracula orta est, Profecto non ex uno eodemque ubique sontem an a Vit, sed jam impos lura, jam superstitio, jam desiderium noscendi futura, iam etiam casus sortuitus. consilii inopes movit, ut praedictiones, uti impostoribus oblatas, crederent. Cf. II erodot. II. 52.b4 - 58. Strabo. P. 529. 4O2. 4 I9. Quare laustra quaeritur hujus particularis fidei origo omnibus gentibus communis. Quae autem apud qustmque gentem eiusdem origo
219쪽
s. o 7. Vaticinia biblica nee superstit. neque ete. 211suerit, dicere ad nos nihil adtinet, quibus suffecerit
ostendisse, vaticinia biblica prorsus alterius esse generis, quam divinationes et oracula aliarum gentium , . et nec e X 8uperstitione, neque ex im- Postura, neque eX desiderio noscendi statura, neque e X naturali sagacitate, neque o aguesse orta, sed e X r e Vel ait o n e di Vina descendere.
I. 6et. Vaticinia biblica nec superstitioni, neque im
Vaticinia divina in Bibliis perpetuo opponuntur
ora curis, non solum idololatrarum, sed etiam Pseudo-Prnphetarum . qui se veri Dei legatos mentiebantur. Et reapse prorsus alia sunt Vaticinia diis inanibus attributa , qui nihil sunt et nihil Ρossunt; alia a Deo Vero derivata, qui omnia sutura habet sibi praesentia, et re-Velare quaepiam potest. Primum quidem in od junctis externis permagnum est discrimen; nam Ι. in sacris liferis non modo omnis vaticinatio nomine deorum inanium, sed etiam omnis divinatio, quae ex ominibus et prodigiis arte fiebat, sub poena mortis interdicta est; quae sola approbatur, a superstitione immunis est. II. Prophetae IehoVae non erant affixi certo loco, ut Vales Graecorum Dodonae, Delphis, DeIo etc. I nec Pendebant a certis anni tempestatibus, neque u Vapore est vernarum gubterranearum, ut Pythia, neque ab esu fructus lauri aut gestatione coronae laureae; neque su Tore concitabantur, sed absque similibus adjunctis inanibus a Deo discebant sutura, et, quae didicerant, eloquebantur et scribebant. IlI. Ρrophetae non, ut Ora eu-Ia gentilium et praestigiatores, donis et muneribus cone iliabantur, ut vaticinia ederent, sed plerumque non τοguli, imo invitis regibus, principibus et Ρopulo, Vaticinabantur, nec quidquam mercedis reportabant, nisi minas, ludibria, odia, persecutiones, Vincula, est
220쪽
s14 g. 6r. Vaticinia biblica nec superstit. neque ete.
ceres, vitae pericula, et mortis suΡplicium, Jes. 5, 19. 28, 14. Ra. Nich. a, Q. 3, 5 - 12. Jer. 26. - 24. 2D, I - 6. etc. Non erant itaque, ut harioli , haruspices, auspices et extispices , instrumenta principum et magistratuum . quibus plebs ad ea . quae decreta erant, flecteretur. IV. Oracula et omnis generis hariolatores credulos habebant coaeVos suos, prout Vero Progressu temporis Vanitas et sallacia magis et magis patebat, fidem amiserunt, et in oblivionem abierunt, cs. Plutarob. de Deseci. Oracul. Vol. IX. p. 298-385. Prophetae autem nostri coaevo g experti sunt incredu-Ios . et sidem nacti sunt, quum iam non ViVerent, atque sallere amplius non possent. Quum nem se Vaticinia eorum, posteriori demum aeVO eventu compleren-
tur, patuit, ea non fuisse ab hominibus. sibi relictis, prosecta, sed Deum habuisse auctorem. Id progressulemporis adeo manifestum fuit, ut multi etiam ethnici Veritatem vaticiniorum biblicorum agnoverint, et relic-
tis deorum oraculis ad Iudaismum transierint. O p i n i-onum commenta delet dies, natarae iudi-
f. 68. Vaticinia ratione argumenti.
Oracula et divinationes non erant nisi es sata singularia, nulla inter se ratione nexa, de eventibus proxime instantibus, ut certis Personis vel civitatibus consuleretur . et adeo ambigua, ut, quidquid accideret, praedictum suisse videretur, prout Cicero de celeberrimis oraculis Apollonis scribit de Divin. II. 56. t sed jam ad te Venio, sancte ΑPO Ilol - - - - Tuis enim oraculis Chrysippus totum Volumen implevit, par trim salsis, ut ego opinor; Ρartim casu veris, ut sit in omni oratione gaesissime; partim flexiloquis et uos curis, ut interpres egeat inter L