장음표시 사용
221쪽
g 68. Vaticinia ratione argumenti. . 215
Prete, et sors ipsa ad sortes reserenda sit; Partim ambiguis, et quae ad dialecticam deserenda sint. Exemplum adfert de Pyrrho, sup
positum quidem, sed indolem oraculorum reserens: aio te Aeacidat Romanos vincere PO88B , quod , sive Pyrrhus Romanos Vicisset . sive Victu' es. get a Romanis. sive bellum ante victoriam compoqitum suisset , mendacii argui non potuisset. Vaticinia, quae in nostra Bibliotheca sacra habentur, sunt Per- multa, quae Omnia inter se amice Cons strant, ad sinem communem, grandem et Deo dignum tendunt, partim de saetis in sera posteri- , t a t e eventuris agunt, atque minime ambigua sed determinata, certis adjunctis desinita, et eatenus quatenus opu8 est, Clara sunt. Haec nune
S. 69. Vaticinia biblica ad primo consentientia.
Biblia nostra complectuntur vaticinia, quae non. gunt, ut divinationes ethnicorum. es fata singula- . Tia, disiectaque sine omni nexu membra,
sed constituunt collectionem, in qua Omnia eo haerent, se mutuo rospiciunt, et si hi constant. Ab Abrahamo inde, geries eventuum, Hebraeos et alias gentes concernentium, Per 22, et quod excurrit, secula. miro consensu Praedicta est, atque Va- .licinia antiquissima .cum recentioribus amice coneo dant , nec . quae Praedicta sunt, eventu caruerunt. Hanc seriem eventuum fortuitorum, a diversis Viris,
tam longo seculorum decursu, callidissime conjectatam suisse, vel eventum casu respondisse, percipi nequit, et notionibus conjecturae et casus repugnat. quiPPe quae secumserunt, ut non semper aequabili ratione, sed duntaxat interdum accidant, et sadde e - , spectationem saltant.
222쪽
f. et O. Se opus Vctticiniorum.
Oracula ethn Ieorum non aliud intendebant, quam rebus dubiis civitatum Vel virorum quorundam Consu-1ere, vel desiderio cognoscendi sutura gatis sacere. Vel plebem flectere ad id, quod optabatur; hinc celeber-
rima quoque oracula muneribus nonnunquam corrup- a sunt, prout Pythiae ro non gine ratione exprobratum suis. - Vaticinia vero nostra omnia unum
respiciunt scopum, Deo dignissimum, Ut divinam prophetarum Iogationem, et Per e3m porro Veritatem do trinae de Deo, comprobarent, hunc nempe Deum unicum, qui prophetas misit, essse Deum Omnis eium, qui regit universa, et praesertim Hebraeos ita ducebat, ut rognitionem ipsius usque in eam aetatem custodirent, qua per Christum, qui ultimus 1inis omnium vatici. Niorum egi, et apostolos ejus ad reliquas gentes pro-Pagaretur. Quemadmodum nempe miraeula non ' mo-
do signa et argumenta erant legationis divinae, sed simul comprobabant, Deum, qui hos viros tanta pol e gla-le instruxit, esse omnipotentem mundi aspectabilis recisiorem : ita Iaticinia les labantur, non modo prophelaga Deo esse missos et edoetos, sed etiam hunc eundem Deum esse omniscium mundi invisibili η seu animorum et spirituum gubernatorem, cons. Jes. 29, 35 - 16.40, Ii - 15. 25 - 31. 43, 1 - 4. 22-28. 42, 5 - 9. 4S, 5 - 8. 44, 6 - 9. 22 - 23. 48, 1 8. 12 - I6. Illa miracula et haec vaticinia erant illo aevo primaria et praecipua landamenta, quibus cognitio unius Onahis-cli et omnipotentis Dei creatoris et gubernatori8 Uni- ergorum , nitehatur, atque hi g omnia alia argumenta, quibus veritas unius Dei suffulciebatur, et vanitas de-Drum Impugnabatur, vim suam debebant. Si quaepiam Vaticinia proxime alium se opum respiciunt, facile ta- ' men observatur, finem eorum ultimum esse eum, quem diximus.
223쪽
uia nostro aevo gaepe assertum fuit, vaticinia et miracula scopum suum non alligisse, liceat quaerere, an cognitia veri Dei non fuerit conservata, aut an pcr aliud medium conservata fuerit, vel de quo num scopo assortio intelligenda sit. Portasse, qui talia proserunt, id duntaxat respiciun , Non omnes Prorsus homines per vaticinia ei miracula ad agnitionem veri Dei suisse pertractos, quod non est aliud, quam homines mansisse laomines, qui cogi nec possunt nec debent ad id, quod, ut moralem relineant dignitatem, a li- heriale pendere debet. Ostendendum autem foret, scopum vaticiniorum et miraculorum fuisse , ut omnes homines urio eodemque tempore ad agnitionem veri Dei adducantur, quod in hominibus, qui tot tanimque praoiudicalis opinionibns imbuti sunt, tam diversis studiis agitantur, jam oscitantia, jam praecipitantia, jam levitate impediuntur, sine coactio-NP, udeoque sine immutatione naturae humana o seri nequit.
f. et 1. Vaticinia eventuum rem Olorum.
Oracula et praesagitiones virorum per*picacium. Non spectabant nisi eventu μ' proximo gectussae jam tunc e Scaciam suam exsoreb,ns : ipias, qui observabant, concludebant. quid seculurum es Set; et ex analogia historiae et conditione hominum quaepiam deducebant principia,. ex quibus generali in colligebant, ex iisdem rerum adjunctis idem esse secuturum, quod iam olim plerumque acciderat. uli quum Polybitas, H i s l. L. I. I. T. ObserV28set, Om
nes democralias ct aris locratias tundem in monarchiam transire, idem Romanis instare praedixit, qNod censum fere annos post Polybium accidit. - In vaticiniis autem n Osiris plura, quae longissime remota Prant, illo, BeVo praedieta sunt, quo eaussae, a quibus pendebant, nondum aderant, Vel saltem ita occulto e et teciae erant, ut a perspicacissimis observari minime potuerint, praesertim quum praedictiones hae n n sint, ut oracula, generitae, sed pluris,ug sdjunctis insignes. Νe-
224쪽
g. 71. Vaticinia eventuum remotorum.
que ex analogia historiae conjici talia potuerunt, qualia sunt, non tantum exilium Hebraeorum, sed etiam reditus in patriam, et prospera demum sors, Deut. 28, 6. 49. 30,1 -IO. , Amos 9, 4. Ηο8. 2, 15 - 25. 14, 6-9. Nich. 4, 23. I, Io - II. Jes. II, 11 - 16; incendium et vastatio Ierosolymorum. Am Og 2, 5. HOR. 8, 14. Nich. 3. 12. 7, I S.; imperium Chaldaeorum, et exilium in Babylonia et o annos, Mich. 4, et O - 1 7,B. I 3. , Ie8. 6, 1 I - IS.. Jer. 25, 11 - 12. 29 , IO.; bNuccabaeorum, et constantia in cultu unius Dei phi
cissimis Viris edi non potuerunt, sed a Deo Ρrosecta esse debent; recte concludimus, etiam, alia, cum his conspirantia, et eidem Deo attributa , ab eodem Profecta esse auctore. Quod si prophetae aliqua futura vi Propia perspicere poterant, quae deincepst legatione divina sancita sint; aggeri tamen nequit, eos Omnia eX Perspicacia sua hausisse, et ideo a rudi plebecula. pro divinis habitos fuisse. Haec aggertio eruditorum, secum ipsa Pugnat; nam prophetae suis gent perspicaciores, quam sapienti8simi omnium etiam cultissimarum gentium Viri, quorum nullus huiusmodi vaticinia sun- .dere, aut etiam talem de Deo doctrinam invenire, Potuit; nihilominus populus, . in quo hi Viri, Omnium longe sagacissimi et sapientissimi, vixerunt, adeo rudis et hebes suisset, ut nequidem observaret. Omnia l1aee vaticinia ex naturali perspicacia promanare. Gens, in qua tanti viri conspiciuntur, non potest esse tam rudis et hebes, Vel in gente adeo rudi. tarda et obtusa non possunt surgere Viri, tanta perspicacia et sapientia et
tam pura religionis cognitione praediti, quales nec ine ullissimis antiqui aevi populis reperti sunt.
225쪽
S. Ist. Vaticinia non ambigua.. 2196. 22. Vaticinia non ambigU . Oracula, ut supra teste Cicerone comproba Vimus, deo erant ambigua. ut, quid cunque eveniret, salsitatis argui non possent, ut illud Croeso allatum, si bellum
gereret, eum magnum regnum e Versurum; ac aliud:
nihil Croeso timendum, donec mulus thronum Persicum Oeeupa erit. - Vaticinia autem Bibliorum desinita sunt effata. Id in omnibus quidem observatur, inprimi η autem in iis, quae proximo 8 eventus respiciunt, nam cum oracula et hariolatores responsa εua de proximis eventibus, amphibologia involvere . necessarium
duxerint, ut Omni casu suam auctoriis o haberent Salvam: Prophetae nostri. si sola naturais praesiuitione nixi fuissent, modo desinito, ectanta quoque cum fiducia loqui eo minus potuissent, quod capitale supplicium
sibi imminere cernebant, si non accideret, quod, licet nomine Jehovae , praedixissent, me ut. I 8, 2Ο - 22. Si viri perspicacissimi, qui nomine deorum oracula sun- dehant, et in omnem oventum tuti erant, etsi sublili sua sagacitate omnia temporis adjuncta sedulo observabant, conjecturas lamen Suas oratione in Omnem Partem volubili Droponebant, et nihilominus saepe d cepti sunt; prophetae vero nostri, quibus supremum instabat supplicium, si falleret, quod praedixissent, tam diserte de suturis locuti sunt, et ei lata eorumoVentus comProbavit: Profecto cum oraculis et hariolis confundi nequeunt. sed latendum est, eos, ut ipsi asseverabant, re era a Deo edoctos fuisse. - Pseudoprophetae quidem statutam mortis poenam non Verebantur; ast hi, instrum snta erant magnatum et Prin-Bisum, sub quorum praesidio, quidquid eveniret, impunitatem sibi promittere poterant. Si vero nostri Pro phelae, sicut illi, non aliud, nisi quod sua perspic4eia suturum divinabant, proponere voluissent, ad quid opus erat, tam ancipiti exspectatione sortis inste, mo-
226쪽
auo s. 72. vaticinia non ambigua.
o definito et auctoritate divina se illis cum periculo opponere Τ potuissent quipse omne Periculum evitare, si sua enunciata, tanquam conjecturas, Proposuissent, et ex rerum adjunctis argumenta tot et tanta petiis .sent, ut audit Oreg et lectores Permoverent.
h. et 3. Vaticinia non generi ea.
Quae viri sagaces , Observando rerum ordinem et euggas eventibu8 PraegnRntes, Praesagiunt, non sunt nisi generica sine ullis adjunctis rerum et temporis, ut Polybius mutationem formae reipublicae Bomanae in monarchiani, generatim fraevidit. Ita quoque praedictio, quae icasu completur, non potest esse nisi generi es, se eventus duntaxat nonnunquam, et quidem tantum ex parte respondebit. Id probe norant oraculas undentes et harioli; quare praesagitiones suas. ali Unde ambiguas, paucissimis vel his genericis et sine ullis adjunctis eloquebantur. - Vaticinia Vero nostra vix ulla sunt sporsus generica, sed aliqua galtem adjuncta o lingunt, et quuepiam etiam tempus et locum nominoni. Adjuncta haec numero mirum in modum Beores.sunt, Si plura de eodem eventu vaticinia conseruntur Usi Gen. I 2 , 2-5. I 5, 4 - 5. II, 4 - 8. 19 - 21.22, 16-18. 26, 3 - 6. 28, 13. l5. Vide quoque EX Od. .
227쪽
9. et4 Vaticinia clara. S. et 4. Vaticinia clara.
Etsi vaticinia nostra non sunt omni e X Parte clara, obscuritas tamen nequaquam est tanta , quanta ossenditur in gentilium oraculis, in quibus studiose quaesita fuit, ne clarior praedictio eventu frustraretur. Futemur, obscuritatem Vaticiniorum, antequam tenebrae Per eventum dispulsae essent, multo suisse majorem; unde ipsi interdum prophetae. effata sua non esse sibi Pervia, latentur; Vel, quod in idem recidit, ad futuratem Pora Provocant, quibus enunciata sua ex historiae larescent, J e g. 6 , 9 - 13. 29, 11 - 14. I e r. 25, 20.28. JO. 24. EZech. 53, 35. Dan. 7, 28. 8, 27. 12, 8 9. Zach. 2, 15. I 5. 4, 9. 6, 15. Claritas nihilominus ubique est tanta, quanta sussicit, ut eventus in hi- gloria. si, completa nobis restat, discernatur, et ut agnoscatur, illum, qui prophetas misit, esse omnis ei-um rectorem universi. Nonnulla sunt prorsus Perspieua , ut Praedictiones Exod. T-i4, , et Vaticinia de eversione regni Israel et Iuda, de ruinis Samariae et derosolymorum , de exilio et reditu Israelis et Judae, de reconciliatione decem tribuum post reditum ex exilio cum tribu Iuda, de pacifico aevo post exilium, de Victoriis Maccabaeorum . de promisso Messia et inprimis de propagatione verae religionis ad alia η gentes. Non minus clara sunt multa vaticinia symbolica, ut BZech. 4, 1 - 5,. 4. 12, 1 - 2G. 1 Reg. II, 30. HOS. I, 2 - Iil. Si quaepiam sunt Obscuriora, ea u8Sa sartim est defectus monumentorum his loricorum , Ρηrtim impersecta linguae Hebraicae cognitio, quae intur Pretes in diversas ah ducit sententius. - Si tanta POStulatur claritas, quanta est historiae, plus Postulatur, quam requiritur. - Quamquam igitur Vaticinia non gaudent perspicuitate historica, salsum tamen est, nullam eventuum cognitionem suppeditasse; quemadmodum enim rudes illae adumbrutiones, quas Pictores de
228쪽
objectis pingendiq carbone delineare solent, plura offerunt, ex quibus deinceps. persecta imagine. sacile cognoscitur, eam illa delinealione suisse adumbrata ja: ita quoque Vaticinia, etsi minus clara, exhibent de suturo
eventu sat multa, ex quibus deinceps, accedente historia, cognoscatur. haec Vaticinio fuisse praedicta. Qui hanc indolem vaticiniorum non adverterunt infer-Ρretes, novas eisdem non raro tenebras ossa derunt, principia ad Optantes, quae nequaquam ex natura et conformatione horuin eloquiorum deducta, sed precarie sumta erant. Nam quaerebant persectam claritatem, ideoque plures sententia'. atque ea quoque, quae ad compIementum duntaxat adumbrationis pertinent, ad suum sensum contorquebant; alii ubique Christum et ecclesiam Christianam videre sibi videbantur; quipiam contendebant, vaticinia non esse nisi generales promissiones et comminetione g. et hinc eventus clare praedictos obnubi-
dabant; alii exs nectabant chron ologicum e Ven- tuum in vaticiniis praedictorum ordinem, et, ut hunc exsculperent, plura effata interpretatione
phelas interdum a li u d c o g i 1 a s s e , quam a Deo intentum suit, et hinc reapse quibusdam locis duplicem inesse gensum. De duplici postremo genere paulo plura dicenda fiunt. S. 25. Prospectus propheticu S. Errant profecto, qui autumant, prophetas sutura
ordine et claritate his lorica vidisse; testantibus enim Vaticiniis tantu in quaepiam, et lyaec nequaquam, ut SO lemus Objecta propinqua inspicere, sed prout longinqua cernimu8, Prospexerunt. Binc prophetae Saepe speculatoribus comparantur, qui Olim in turribus Constituti, quae uminus cernebant, annunciabant 2 Sam.
229쪽
g. IS. Prospectus Propheticus. aeta
Prophetae in locum quasi gublimiorem sublevati, quae suturis temporibus eventura essent, prospiciebant, et aliis annunciare jussi erant, I erem. 6. 1T. Mid h. 7, 4. ΕZech. 3, let. 35, 1- s. ΑΡocat. 4, IO. ἔ
unde videntes, nyti, nat', et vaticinia, prospectus seu Visiones, im , ni m. appellantue. Vaticinia itaque simillima sunt picturis, quae prospectus longin quos, et objecta multa, variis intervallis distantia, exhibent; nam sicut in his non omnia aeque pers Picue refraesentantur, sed proxima coloribus perfecte depicta. magis distantia autein minus persecte repraesentata, Sistuntur, et ita porro , ut remotissima, quasi quas iam nebula tecta appareant: ita vaticinia exhibent, quasi in aliqua tabula delineationem plurium suturorum objectorum Vel lactorum, quorum proxima accurutius descripta sunt, et remotiora, quo magis distant, eo minori luce perfusa sistuntur, nec temporum intervalla notatagunti, sed omnia tanquam simultanea repraesentantur,
prout prophelis in prospectu oblata suerunt; quare Ordine nequaquam chronologico et historico, sed eo recen Sentur, quo speculatoris visus jam in haec, tum in illa, et quidem in aliqua, quae erant insigniora, etiam saepius incidit. In vaticiniis itaque ante eventum discerni vix potuit, quid sit propius, quid remotius. Hinc prophetae non raro in delineationem facti propioris, immiscent notum remotius, et rursus ad describbendum factum propius redeunt; ita Zacharias c. 9, 1- 8. de Alexandro , V. 9- IO. de Μessia, quem eminus conspiciebat, et V. 21. seqq. de Maccabaeis , et e. ii. rursus de Messia loquitur. C s. J e s. II, I - - 6.
Nich. I, R - 5, Is Ε Z eoli, SI, 15 - 28. S. 26. Duplex quorundam vaticiniorum sensus.
Antiquiores interpretes, qui regulas interpretationis ex stilo Ρrophetarum hauserunt, duplicem quorundam locorum propheticorum sensum literalem agnoverunt,
230쪽
aeti g. 76. Duplex quorundam vaticiniorum sensus. . qui demum, quum ab exorbitantibus Iatius extender tur . primum in suspicionem adductus, et mox Prom M. sus explosus est, quia in contextu nonnisi una cum qualibet voce notio conjungitur, unde nonnisi unicus sensus Prodire Possit. Verum Per id conlaetum non est. neque Deum Per suam singularem assistentiam. sermonem ProΡhetae ita consormare potuisse ,,ut sententia Praeter sensum, quem propheta in mente habuit, alium porro sublimiorem sensum innueret. Id profecto prophetae latentur, cum dicunt, se sua ProPria ellata
non intellexisse, ubi proinde vel aliud quam Deus intenderit, vel quidpiam generi cum cogitarunt ὲ quum
Deus quidpiam singulare et individuum intenderet, unde duplex necessario oritur sensus subjecti Vum, et objectivus. Hujusmodi duplicem sensum aliis quoque quibusdam locis, quibus prophetarum consessio de ignorantia dictorum suorum, adjecta non est, subes fies acile observabit, qui advertit, vaticinia multa ante eventum aeque obscura luisse ac illa, quae ΡrοΡbelae sibi impervia esse satentur. Sic Michas, C. 3, 12. V a stationem et diuturnas ruinas Ierosolymorum et templi, et c. 4, IO. deductionem Jero sol Finitanorum in Babyloniam praedicens, cogitarit de Assyriis, prout . quoque Hebraei J er. 26, 13 - - I9. interpretati sunt, existimantes has minas demum ob emendationem morum, eventu caruisse, quum tamen Deus Chaldaeos intenderit. Idem Michas, Praedie ens c. 4, IO--I3. xe clitum ex Babylone et victricia Hebraeorum arma ne-
quidem conjicere poterat, quando. quomodo et Ρer quos haec essectum sortitura essent, vel alia cogita it, . quam Deu8 inlendit, , et eventus ostendit, Cons. et d e s. 53 66. Z a c h. 9-34. Nonnunquam Vales dic tionem tortasse Ρroprie usurpavit, quae objective latius Vel improprie intelligenda erat, et vicissim. Sic Micha 8 c. 5, 5. de Maccabaeis vaticinans, Assyrios Pro prie sic dictos hostes Bebria eorum intellexerit, qui la-