장음표시 사용
331쪽
f. I94. Argumenta contra auctorem Mosen. 525 lari, et res suas augere; imΡrobitate Vero enervari et deprimi, atque id unum urget Moses in Pentateucho; in Iobo autem non de populis. sed de hominibus singulis sermo est. I l. Dei consilium in calamitatibus Jobi. quod primis duo hus capitibus exsonitur, erat, nact ni se stare sinceram viri probitatem, et hujusmodi probationes Occurrunt non solum in historia Abrahami et Josephi, sed in libris quoque subsequentibus Moses saepe monet, cavere haec et illa, Deum enim haec esse admissurum, ut Hebraeos probet, EX. II, 25. 20, 20. D e ut. q. 19. 8, 2. I 5 - 16. 13, 3 - 4. 29, 2. Iobus itaque Pentateucho in summa doctrinae consentit. - Ita quoque si linguae character Arabiam spirat, et tropi, allego riae et similitudines a rebus Arabicis depromtae sunt: id non probat, auctorem non esse Mosen, qui tot annos inter Arabes commoratus est. Quod autem urgeri solet, ad talem rerum Arabicarum usum requiri, ut auctor Iibri in Arabia educatus fuerit. quia ingenium Poetoe ma neat, quale in juventute formatum suit, admitti nequaquam solest; nam ingenium poetae ardens et imaginatio vivax Omnes impressiones lacile excipit, et hinc mutata sede commorationis, mutatur.
. f. 195. Consilium Mosis in libro Jobi.
Si Moses egi auctor Iobi, fugitivus in Arabia librum scripsit, quod temporis spatium Ρlura innuunt, ut gi-Ienlium de rebus Hebraicis; notiones Vocum, quae dein per legem in alias mutatae sunt; orthographia Arabica; tropi et similitudines ex Arabia petitae. Moses Hebraeis , Iobum. illustre exemplum Pietatis, Ρrobitatis, et constantiae in rebus ad Versis, proposuit, ut o P pressi in Aegypto, in religione unius Veri Dei constantes perseverent; hinc calamitates Jobi, sistit ut probationem . qua ginceritas pietatis et probitatis exploraretur; et per finem quoque miseriarum Iobi, spem liberationis confirmati vaeo autem Moses nonnisi ser am-
332쪽
I95. Consilium Mosis in Iibro Iobi. bages proposuit, nec ad inte rum Populum, sed ad singulos, accomodavit. Hinc consilium Dei in calamitatibus Jobi. primis duobus capitibus aperit, quod HebraeOrum quilibet sibi applicaret. Allusio ad Hebraeos manifesta esse videtur in germonibus Iobi et amicorum; vix enim dubitari potest, similes disputationes inter pios Hebraeos, promissionum diVinarum memores, et Aegyptios vel Hebraeos impios accidisse, et multos Hebraeorum his ad cultum idolorum suis se Ρertractos, quod Moses per hunc librum imΡedire et praecavere intendit. CL Bons rerii a P Ρend. ad c a P. T Prae-
Lalbellus d πο . canticum canticorum, seu canticum Dulcerrimum, inscriptus . complectitur cantica, in quorum partitione magnus est interpretum dissensus; sortasse sequentia diversa cantica statui Possunt: I. 1 - 2, 7. Puella campestris amorem PrOstetur, et dilectus opilio aequali amoris contestatione Tespondet. II. 2, 8-3, 5. Puella canit dilectum. qui eam ubiqrae locorum requirit, et ipsa quoque suum desiderium illius fatetur. I u. 3, 6 - 5, 1. Puella in lectica, militi hus Salomoni- cincta. ducitur ad reliquas regi 8 uxores, quibus omnibus longe praesert dilectus unicam suam dilectam, quacum se, ipso rege feliciorem esse te glatur. IV. 5, 2 - 6, 9. Dilecta canit dilectum , noctu Venientem et rursus aufugientem, antequam illa portam recluderet; quare illum quaerit, sed a vigiliis VaPulat, et peplo spoliatur. Enarrat dein PQ-
333쪽
eritudinem dilecti qui tandem respondet, pulchritudinem dilectae celebrans. V. 6. 10 - 8, d. Schu- Iamith illectationes aulicorum, quos inopinate in horto invenit, paucis repellit, et amorem dilecti sui celebrat. VI. 8, 4-ο. Contestatio et celebratio amoris constantis. VII. 8, 3 - I 2. Colloquium fratrum de cu-gtodienda et vendenda sorore, quibus illa subsannando respondet, se ipsam fore sui custodem. VIII. 8, 13 14. Dilectus optat audire dilectam, quae responden8, fugam suadet. CL Calmet praefat. in Cant. S. 197. Materia Cantico substrata. Qualem haec cantica amorem celebrent, antiqua est dispulatio. Aliqui Canticum de amore utriusque sexus interpretati sunt, omnium pessime Theodorus MO9s ueglenus , in concilio Constantinos. anno 553 notatus, quod Canticum ut librum iurpem reiecit; procul dubio . interpretatus est de amore illicito. - Boguet, et DuΡ in nuptias Salomonis cum regis Aegypti filia cani,
autumarunt, Verum de nuptiis nullum occurrit vestigium. - Alii statuerunt, Castum amorem utriusque ge-Xus ante matrimonium. Objectum esse cantici; agi, ut jam monuit Ioan . Nero erus Comment. in Canti c.
1573, non est Verisimile talem librum Hebraeos inter scripta sacra retulisse. CL ROs en mulier uber deshoh. Liedes Sinn und Auslegung in Analec t. Fago. 3to. Hebraeorum magistri, ut testantur R. Salomon, Aben-Εgra, et alii, docuerunt, dilectam sponsam, esse populum Hebraeorum, et dilectum spongum Deum aut Messiam. - Christiani doctores antiquissimi statuerunt; spongam esse Ecclesiam, eju8que sp Onhum Christum Dominum, ut testatur Theodoretus in prooe-
mio suae interpretationis Cant. 9Non solum Eusebius Palaestinus, et Origenes Aegyptius, et martyrii corona redimitus Cyprianus Carthaginensis, et his antiquiore8,δpostolisque Pro Pinquiores, Verum etiam qui post
334쪽
328 S. I97. Materia Cantico substrata.
in ecclesil g excelluerunt, magnus ille Basiliva Proveris biorum principium exponens, et uterque Gregorius, quorum alter 'anguine, alter amicitia Basilio conjuncinius fuit, et sortis ille pietatis propugnator Diodorus. ei Ioannes, qui ad hunc usque diem doctrinae fluentis irrigat universum orbem terrarum, ac denique, ut saucis rem complecteng consulam brevitati, omnes quotquot postea suerunt, librum hunc spiritua1em
Ex his testimoniig apparet, Canticum nostrum ab antiquis V. et Ν. F. magistri4 oonstanter intellectum fuisse de spirituali amore Deum inter et homines, a speciatim inter Meg8iam, et populum Hebraeum, aut inter Christum, et ecclesiam. Cum Vero ΜPatre η Christiani, et scriptores primorum saeculorum noverint traditionem ecclesiae Israeliticae, et Christianae, ut Optime notat Dr. I. H. Ei stomacher in praestantissimo opusculo: Canticum Canticorum illustratum ex Hierographia Orient. Monasterii I 8 8 p. 80.3; noverant item, magisque quam nos, ingenium mysticum antiquitatis. Dum utraque hac notitia instructi erant, magni ponderis est eorum auctorita 8;α cui et nos acquiescamus ΟΡ Ortet; ea tamen cum cautela, ut ne singula adjuncta interpretari velimus; respicienda enim sunt, ut in Paraboli g, momente Chrysostomo hom. 47 in Matth., Praecipua duntaxat capita, quae quidpiam significant. reliqua ad integritatem, et ad ornatum spectant. S. 198. Auctor, et aetas Cantici. Becentiores multi Canticum noc auctori, qui post
Salomonem vixit, attribuunt: Ι. Quia aetatem recentiorem indicant Verba Aramaea, et recentiora hebraica, quae Occurrunt. - Αst haec commode explicari possunt ex frequenti Salomonis cum exterig consortio. II.
Quia Tirga Thersa 6, 4. occurrit, ut civitag regia, suis tamen urbs regia facta non sit, nisi post Schisma
335쪽
3. 198. Auctor, et aetas cantica. 329 cs. I Reg. 14. I . I 5 . 21. 6, 6. - Ast potuit Tirga eum Ierosolymis componi respectu situs sui amoeni, a quo dubio procul nomen accepit. - Τhalmudici illud Egechiae regi adscribunt. - Antiqui vero omnes Caninticum nostrum Salomoni tribuerunt, nomenque ejus in titulo textus hebraici. et Vergionis Alexandrinae extat. cf. T o h e n g I. c. Ρ. II.
f. I99. De nomine Ecclesiis stes . .
Nomen libri est: est P. in quo ultimum Thau non est
laemininum, sed augmentativum, sicut in pluribus VO- cibus Arabicis. Haec sorma in nominibus quoque Pro priis Hebraicis occurrit, ut Myis et iridis Egr. 2, 54. 57. Neh. I. o T. 59. Qui nomen n,np de congregatione eruditorum interpretantur, Duncta Vocis abstractae, subjicere deberent, quod tamen repugnat x, x. 12.; quare etiam et, 28. literae ita separandae sunt: 'm n pn, pro P,Πp η, non enim congregatio. ged Vir unicus loquitur. Nomen ab interprete Alexandrino et' mologice frangIutum est: , quod Hiero nymus in Versione retinuit. Salomonem e88e, . qui EO heleth dicitur, dubium non est; ast quaeritur. Sitne Vir, qui posulum congregat, Vel ad populum congregatum Ιoquitur. Quae in libro leguntur, populo acco modata non sunt, et si 12, s. dicitur Eoheleth docere Populum, Populus sunt Iectores libri. -- Neque de congregatis in quadam academia sapientibus, quos Nach-tigal inducit, ullum in libro occurrit vestigium, si e
336쪽
SIO S. I99. De nomine Ecclesiastes.loth ubique solus loquitur . et si te, II. sententiaη sapientum laudat, ipsum hunc librum commendat, qui sententias hujus generis complectitur. Ipsi quoque 'bva modη IQ, II., non sunt congregatores But con-
gregationes sapientum, sed collectores gententiarum, quibus vitae instituendae ratio docetur. Talis collector sententiarum est quoque auctor, quae notio
vocis rωP argumento libri aptissime convenit et ab
auctore quoque 12, 9-IO. eXPrimitur. S. 2Oo. Argumentum Ecclesiastis. Liber exhibet varias observationes de conatibus.
et moliminibus, laboribus , et studiis hominum ad seis licitatem consequendam, et hosce Conatuη Vanos, et molestos dicit. Cum homo Per omnia sua cludia Veram felicitatem in hoc mundo obtinere nequeat. alicui in 'mentem venire posset, homini nullum aliud vitae emo- Iumentum superesse, nisi illud, quo fruitur, seu ut auctor dicit: edere, et hibere. Hinc docet Ecclesiagies, quomodo quis tristem hanc vitam alleviare possit, bonis creatis moderate utendo, Deumque timendo I 2, 13. Caeterum vitam suturam c. I 2,
7. diserte Profitetur. 201. Dispositio argumenti. Querelae de vanitate et molestia rerum humanarum Initio solae leguntur, I, 2 - 16.; deinceP8 Vero semper Pauciores Occurrunt, et Versus finem prorsus degunt; e contrario monita et Institutiones ad vitam bestiam, primum 4, 17. incipiunt, deinceps gemper laequentiores recurrunt, et in fine utramque saginam faciunt. Ex hac dispositione diversarum Partium non . Possunt deduci duae personae loquentes, aut duo di- ersi sermone8 ; nam querelae, et institutiones ad beatam vitam, in praecipuis capitibus eon gentiunt; sicut enim querelae, omnia esse Vana et molesta
337쪽
g. 2DI. Dispositio argumenti. 35 I
librum inchoant. sio institutio in fine concludit, omnia esse vana et molesta; et sicut in querelis 2, 24. 3, 12.2g. 5, T. 6, E - 6., ita quoque in institutione II.
8. 9. IO. commendatur Iaetus vitae usus tanquam uniis eum hominis emolumentum ast cum perpetuo respectu ad iudicium Dei; cap. 7, i. seqq. etiam memoria mOT-lig ad rectam vitae rationem utilis esse docetur. Ex his
liquet unicum esse , qui in toto libro loquitur.
Scopum auctoris suis ge, vitam mollem docere, ex frequentiori monitione , unicum Vitae emolumentum es Re, manducare et bibere, colligi nequit, quia etiam Voluptatem sapientiae junctam esse dicit vanam et mo-Iestam , probitatem et religionem inculcat, et jubet, mulieres callidas, ut extremam perniciem, sugere, quae omnia vitae molli repugnant. E contrario ex querelis
de Vanitate et molestia rerum humanarum, concludi nequit, auctorem docere, non Posse oblectamenta. utut innocua, cum probitate in amicitiam coire; nam . huic sententiae repugnat frequens monitio ad laetum, Te Iigi Ogum lamen, vitae usum. - Auctor Vanitatem et molestiam rerum humanarum non magis ac hilarem Vitae usum spectavit; unde apparet, res rimere Voluig-ge inquietam hominum contentionem, qua in Corradendas diVitias, conquirendas Voluptates et adipiscendos plausus, praecipites seruntur; monere tamen simul. ne innocua oblectamenta, etsi fluxa et fugacia, sibi Ρrorsus denegent, et vitam sibi molestiorem reddant. - Auctorem impugnare singulares adVersarios, ut Pharisaeo g. Vel sophistas Graecos, aequus rerum iudex vix observabit; neque enim alii Occurxunt adve sarii, quam quo g auctor edocere Vult, nempe insiΡlen tes, qui sibi sapienter agere Videntur, quum Voluptates, divitias, applausus et quaecunque alia, imo ipsam quoque sapientiam immodice consectantur, aut in cala-
338쪽
332 - g. 202. Scopus Ecclesiastis. mitatibus animo g despondenti. nec Deum reqpI Iunt, neque sortem hominis serio perpendunt; homines hujus generis, si Pharisaeos Vel Sophistas dicere Diacet,
nullo aevo degunt. . Thaimn dici Sehabbath p. 5Ο. reserunt , quosdam Iudaeos
fuisse offensos, quod auctor Vanas dicit creaturas, et etiam inter se pugnantia asserit; nem Pe non perspiciebant, Iibri dispositionem id secum serre , ut observuliones de vanitate ei molestia rarum humanarum per alta principia labefactentur. Christianis aliquibus non arrisit triRlis rerum humanarum lacies, quae in libro exhibetur; os diculum sere idem, quod de Iudaeis retulimus; aliis autem quibusdam displicuit frequentior monitio ad hilarem Vitae usum r utrique non advorterunt scopum, ad quem auctor per haec omnia collineat.
203. Lingua et stilus Ecclesiastis.
Lingua Ecclesiastis multis Aramaeis verbis et verbo. horum sormis et notionibus permixta est, ast Graeca , quae Zirliel Unter suo hungen uber den Prediger. MurZburg I792. S. 4-56., deprehendisse sibi visus suit, ex linguis orientalibus commodam habent interpretationem. Cons. Joh. Εrnsi Schmidi Eo- heleis Lehren 1 94. S. 283 - 104. - Stilug egi humilis , et ad pro gam accedit. Membra parallela, Poesi Hebraeae Propria , non raro negle ta sunt. NeXug Orationis Ρassim hiat, ita posterioribus Vero capitibus Paalo accuratior est. Occurrunt et plura Obscurius dicta. S. 204. Auctor et Belas Ecclesiastis. . Antiquiores omnes hunc librum Salomoni tribuerunt I. Oh dicta I. I 6. I, 27. 12, 9. II. Ob traditionem omnium Patrum, de quorum gententia ex eorum commentarii g e. g. Gregorii Ne Ooaesar. , Τ Hieronymi , Theodoreti etc. constat, et cunctorum sene Iudaeorum antiquorum. Huic argumento aliud ObmOVeri non ΡΟ- test, nisi, quod, ut ut communis, Plene lamen universalis traditio non sit, cum Thalmudici regi Ezechiae
339쪽
S. 2o4. Auctor et aetas Ecclesiastis / . 333Εcclesiasten adscribant. - Becentiores Vero plerique Ecclesiastis auctorem aevo Salomonis multo p Ogleriorem existimant. Arbitrantur eum Salomonis nomine, quemadmodum auctor libri Sapientiae. Ioculum fuisse. Bationes eorum gunt: l. Quod multi occurrunt Aramaeinis mi , et recentiora Hebraica Vocabula. - Αst constans Salomonis cum alienigenis commercium et praecipue eum uxori hus extraneis consortium initio quidem loque-4'm. deinde stilum quoque corruperit. Idque Iocum habuisse eo vero similius est, quo magis Probabile, S Iomonem jam grandaevum Ecclesiasten exarasse. II. Quod Salomon non scripsisse Videtur: Ego fui vel sum rex .Israel in Ieru gale In - Sed utrumque Salomon scri here Ρoterat. Primum quia non solum suis eoae is, sed Ρosteris quoque monita dabat; Secundum quia CoueFOg guos non novi quidquam, ged hoc docere
voluit, sibi potentiam et opportunitatem fuisse omnibus Voluptatibus fruendi, absque eo , ut Vera felicitate potiretur. III. Quod haud verisimile est, sapientissimum regem de filio suo scripsisse : Melior est
Puer sau Per et sapiens, rege gene et stuΙ-t O - Verum mullum abest, ut rationes eXegeticae suadeant, hunc Versum de filio Salomonis explicandum eg-ge. IV. Quod tempore Salomonis illa libros scribendi
gtitit. - Verum recte aevo Davidis, et Salomonis He-hraei scientarum cultura inclaruerunt, ex quo facile scribendi Cupido c. 32, 12. eXProbrata, explieari potest. V. Quod Salomon non fuisset tantopere conques ius de injustitia iudicum, de polentum violentia, et de servorum et . stolidorum ad dignitates evectione, eum hoc modo admini Atrationem suam dii sum agget. - Αst Optimi reges non omnes desectus praecavere, nec Omnibus malis medelam adferre possunt; hinc tot optimorum quoque Princi-Pum contra administratores querelae. - CBeterum candide latendum Ecclesiam, auctorem Cantici et Ecclesias-
340쪽
334 g. 2o4. Auctor et aetas Ecclesiastis. lis quod attinet, nullam edidisse dogmaticam definitio
nem. CL Pine da praesa t. in Ecclesiaste n. - Do aetate, qua liber noster scriptus sit, Toben E l. o. Part. II. p. 86 et 37. haeo habet. ωIn sententia itaque prima locus scriptionis Hierosolyma, tempus Salomonis aevum est. In secunda gententia Aicut auctor, ita ne olempus, nec locus scriptionis accurate determinatur. nisi quod in Palaestina elaboratus bit. Circa tempus enim in partes abeunt hujus gententiae patroni. Verior gententia illorum adparet, qui ante captivitatem Baby- Ionicam confectum contendunt, ob monita, quae in eo dantur , regig praecepto obediendi, nec quidquam con ira eum moliendi C. 8, 2. ID, 4. go, quod temporibus captivitatem Babylonicam sequentibus non Convenit. Non longo tamen tempore ante captivitatem consectum fuisse in hac se utentia adgeri necesse est, ob Chaldaigismos Aramaeismos plures in illo occurrentes, qui ublimam regum aetatem magis, quam anteriorem decerit.α
Farias de auctore et aetate Ecclesiastis gententias examinavit jam Ioannes de Pine da in suo in Ecclesiasten commentario. Antverpiae I62O.
Do scriptis de utero canonicas.
s. 205. Dissicultates in scriptis deutero canonicio. Dissiduitates in scriptis deutero canonicis tantae non sunt, quantae Olim ab adversariis iactabantur; multa enim, quae Opponebantur, erant a longe petita et quae8ita, multa alia detorta, et multa hypothesibus superstructa, erant autem re8Ponga quoque nOgirorum iron pauca minus solida. Deerat pugnantibus aecuT