장음표시 사용
351쪽
g. et18. Difficultates in historia de Belo et dracone. 343 Ii docet, tales translationes hominum ser aerem non fuisse inauditas, et Act. 8, 59. 4o legitur Philippum per
aerem delatum fuisse. Miraculum quidem maximum est, sed erat necessarium ad confirmandos Hebraeos in cul-
tu unius veri Dei, et ad demonstrandam inanitatem et impotentiam idolorum aptissimum. Judaeus igitur cum Hieronymo loquens sufficientem causam ea villandi non habuit. - Caeterum Haballuli propheta in hac historia occurrens distinguendus est ab eo, cujus prophetiae in Bibliis continentur. - Ηdae In documento originali fuerit ira, quod Ρroprie ministrum significat, Ordinarie vero de sacerdotibus usurpatur; hinc interΡres graecus tritam arripuerit significationem. - IIIliae Cum Daniel regem publice convicisset, cibos appositos non idolum, sed sacerdotes comedere, debuit rex insigne severitatis exemplum edere atque idolum destruere.
IVtae Draco, seu serpens apud Persag erat imago Ahrimanti, mali principii, et in cultu Orginudi variae iniri Precationes adversus Ahrimantum , ejusque cultores Proserebantur. Oportet ergo in Persia, regionibusque vicinis suis se adoratores Ahrimanti guti symbolo draconis. Cum draco vivug Babyloniorum Ahrimanium repraesentan g, Verisimiliter nonnisi a plebe adoratus suerit, rex serspectis Daudibus sacerdotum Beli, iacile Danieli permisit, ut hunc draconem, si ΡOsset, interimeret. - CL Sand hic hier l. c. Ρ. 404 sqq. De re s er commentar. in Danielem. Toben Z I. c. Part. I.
219. Lingua et versiones historiae do Belo et
Documenta, ex quibus historia haec hausta est a Daniele hebraica aut chaldaica 1ingua sine dubio exarata erant; prout nunc autem ea in Bibliis habemus, videntur lingua graeca exarata sui88 e. Vulgata hujus historiae vergio Latina ex textu Theodotionis translata est ab Hieronymo. - Versio Sy
352쪽
346 g. 219. Lingua et versiones his t. de Belo et dracone. riaca et Arabica, in polyglotis Londinensibus ex- euga, ex textu quoque Theodotionis manavit; textus Alexandrinus exhibetur in versione Danielig Syriaca Hexaptari, quam D. Bugati I 88. Μediolani edidit. Cons. P. I. hujus Intro d. g. 52.
g. 22O, Auctoritas canonica partium deutero canon. Danieli S. I continebantur In versione Alexandrina II. Allegantur ut S. Scriptura ab Irenaeo contra haer. IV, 526. Clemente Alex. Stro in. IV, 19. Tertulliano de ieiun. o. et de coron. mil. c. 4, ori gene IIOm. I in Levit. C y pri an o epist. 4O, 56, libr. de Osere, et elecmog., libr. de orat. domin. , et Serm. de lass. . Hippolyto Comment. in Dan. XIV, XVI, E u a e b i oΗ. E. VI, 2 . Ε Ρ h r e m 8 y r. Parae n. 45. etc. III. Ecclesia graeca non obgtante schismate has partes ceu i divinam Scripturam veneratur. IU Concilium Trident. Sess. IV sententias antiquissimorum P. Ρ. insistens has Partes divinitus inspiratus esse declaravit.
De de utero canonicis partibus libri Esther.
g. 22 I. Argumentum. Liber Esther in versione Alexandrina habet plura, quae in textu Hebraeo degunt, et in nostra Vulgata in fine Io, 4-16, Q4. adjecta leguntur. Reseremus illa, Pro ut in versione Alexandrina habentur, et loca indicabimus, quae In nostra Vulgata Occupant. I. Librum inchoat Vulg. II, 1--Iu. et II, I-6. somnium ΜOr-
353쪽
34'rdeehael de duobus colluctantibus draconibus, quibus
Nordechaeug et Haman praesignantur. Commemoratur quoque detecta per Mordechaeum Conjuratio eun chorum, quae etiam c. g. legitur. II. Mandatum regis de Iudaeis interficiendis et spoliandis. 1, I 3. Vulg. 13 , I-7. III. Orationes Mordechaei et Estheris, 4, 17. Vulg. 13, 3 - 14, s. IU. Estheris introitus ad regem, b, i. Vulg. 15, 4-19. 3 V. Nandatum regis ad liberationem Iudaeorum. 8, 13. Vulg. I 6 . I-25. VI.
Annotatio. Mordechaeum intellexisse nunc supra me moratum somnium, atquc gubscriptio, epistolam desesto Phurim per Dositheum gub Ptolemaeo et Cleopatra in Aegyptum allatum fuisse, Io. 5. Vulg. Io. 3. Caeterum partes hae de utero canonicae tanti sunt m menti, ut pars Proto canonica sine eis in multis esset
S. 222. Auctor, et lingua harum partium.
Diversos esse auctores harum partium ab eo, qui Priora nostri libri capita exaravit, quae hebraice nobisCon 8er βta gunt, certum est, nam I in prioribus, et PO sterioribus partibus habetur hinis vicibus relatio genealogiae Mordechaei, et translatio illius Babylonem cum Jechonia c. 2, 5, c. I, 2. Binis vicibus narratio conspirationis eunuchorum contra Vitam regig D. 2, 2I 2I et c. Ia, I-4. Binis Vicibus commemoratio ingreg-sus Estheris ad regem c. 5, I-4, et D. 4 - I9. u. Non invenitur subinde nexus inter has partes, et hebraicum textum. III. Deprehenduntur non paucae RPParen tes antilogiae quas De rege g I. c. comment. et Proin Iog. in Estheris librum solide conciliavit). IV. Diversa utrobique scribendi ratio observatur. Quum enim In Prioribus capitibus nomen Dei nunquam legatur; in Posterioribus saepe numero recurrit.
Lingua ' hebraica haec postrema et capita Estheris exarata sunt, nam I. In versione Theodotionis ex he-
354쪽
548 g. aeta. Auctor, et lingua harum Partium. Braico adornata , continebantur teste Origene in epist. ad ΑDic. II. Hebraismi in illis continentur haud pauci.
- Quod tamen attinet duas Artaxerxis epistolas c. I 3,I -7 et c. 16 facile damus, eas ex hebraico Versas non esse, sed ipsum nostrum textum graecum originale esse. Nullum enim in eis versionis Vestigium deprehenditur, et stilus graecum originale prodit. Id vero nouimpedit, quo minus, ut tales etiam qua primitivae Artaxerxis epistolae recipiendae sint. Cum enim hae litterae conceptae fuerint, ut quaeque gens legere Ρoterat, et audire pro Varietate Iinguarum c. 3, 12 ; ambo hae ere scripta regia in lingua quoque graeca ad quosdam Provincias Persici regni graeca lingua patria utentes
missa suerint. Unde deinde in nostram Vergionem grae Cain harum partium postremarum migrasse credibile est. D e r e g o r I. c., T O b e n Z l. D. P. I. Ρ. 508. sqq. .
S. 225. Versiones horum fragmentorum. Latina versio est Hieronymo antiquior; hinc haesaries in vulgata in fine libri positae sunt, quia Hieronymus textum Hebraeum secutus est. - Vergio
Arabica impersecta, et Syriaca, habetur in polyglottis Londinensibus. - Chaldaica Vergio, supra memorata, jam susior, iam succinctior est, quam textus Graecus; edita fuit ab Evodio Assemani in Bibliotheca Vaticana, . ex qua eam de Roggi SPec im. V a r. L e o t. V. T. de gumsit. g. 224. Auctoritas canonica harum Partium. I. Exstiterunt in versione Alexandrina, ut disserto testatur O rige nes epist. ad Asric. II. Nullus antiquorum eXcepto Hieronymo, nullus Canonum distinctionis priorum et posteriorum capitum meminere. Ut S. Scripturam allegant Bagilius lib. II. contra Eunom. Chryso glomus Hom. 5 ad popul Antioch. Augustinus
lib. de grat. et lib. arbitr. c. 51. III. A saeculo quinto
355쪽
g. 224. Auctoritas canonica harum partium 349
hae partes ab univer8a Ecclesia adoptatae sunt, eo sentiente ecclesia graeca non unita. IV. Concilium Trident. in decreto de canon. Scripturis Seps. IV. canonicas, et divinas has Partes declaraVit. CL De reger l. o.
Liber Tobiae exhibet narrationem ex captivitate Aggyriaca de patre Tobit juxta Vulg. Tobia 3, et filio Tobia.
Capita praecipua sunt. Tobit ex tribu Naphtali, ex ur-he Thisbe vel Thesbe in Galilaea Oriundus, post eversionem Samariae a Salmanassare in Assyriam deportatus, in urbe NineVe αγορα ς geu mercator regis factus, legi Mosaicae constanter adhaerebat, beneficus erat in pauperes Israelitas , atque interfectos quoque, qui extra moenia projiciebantur, clam sepeliebat. In itinere quopiam Io talenta argenti apud Gabaelem in Rage, civitate Mediae, deposuit. Sub Saneheribo munere motus, non destitit, clam seselire Israelitas, quos Sancheribus post cladem, quam in Iudaea perpessus est, interficiebat. Proditus tandem, fuga quidem sibi co suluit, sed omnibus suis facultatibus spoliatus est, I, 1 - 2O. Sancheribo paulo post a filiis occiso, Tobit per propinquum suum Achia charon, qui ad sublimem dignitatem evectus suit, impetravit ab Aggarhadone licentiam Nineven redeundi, et pergebat interfectos Israelitas sepelire. Quum sesto Pentecostis noctu Israelitam huamasset, et funere contaminatus, in area domus penes murum decubuigget, eXcrementa hirundinum, quae ad murum nidificarant, in ocul deIasSa sunt, et glaucoma,
seu tenuem pelliculam pupillis induxerunt, quae Pium
356쪽
senem caro oculorum lumine Privavit, 2, 2I-2, 14. Hane calamitatem patienter tolerabat. et primum ab Achia-eharon, donec in Elymaidem proficisceretur, gu8ten.
labatur , Postea Vero ex mercede , quam uxor Pro labore recipiebat, victitabat. Quum autem uxor quondam Praeter mercedent, dono accepisset hircum, Τ obit mutientem audiens, et furto ablutum ratus, restitutionem vehementius urgebat; quare uXOr im Patientior, ex Pro hahat ei non modo iniquam hanc suspieionem, sed etiam priorem beneficentiam, quam licet coluit, ex coecatus lamen esset; id aegerrime tulit senex, et Deum imploraxit, ut finem Vitae suae saceret. 5. 1 -6. - Eadem
die Sarra , silia Raguelis, cognati Tobit, uti ancillis arguebatur , septem Viros, quos Asmodaeus apud eam nocte nuptiarum interfecerat, ab ea trucidatos fuisse; id in tantum consternationem conjecit puellam , ut a Deo mortem exoraret, 3, T - 14. - ΤObit Vero, spe Tans vitae suae finem , Tobiam filium salutaribus monitis instruit, et, ut illa Io talenta reciperet. in civitatem Rages ablegat. Invento comite, qui, se Agariam esse situm senioris Ananiae, dicebat, Viam init, c. 4- 5. - Consecto Primo diei itinere, vespere in Tigride balneantem Tobiam aggreditur piscis praegrandis ,
quem monitu comitis Agariae npprehendit, ex aqua extrahit, eXenterat, atque auctore ligaria, cor, set et hepar, utpote utilia medicamenta, aufert, 6, 1-9. - Cum appropinquarent ad Ecbatana, ligarias suadet Tobiae, ut supra memoratam Sarram, ditissimi Raguelis filiam, uxorem duceret, et Tobias, ab Agaria edoctus, Agmodaeum, qui Sarrae septem sponsos Priores occiderat, potestatem non habere in eos, qui desiderio liberorum nuberent, et hunc duemonum principem per sumum cordis et hepalis illius piscis fugari, Obsequitur 6, IO- i T. Matrimonium contrahitur c. et , et Tobias Prima nocte accendit cor et hepar piscis, cujus fumo Abinodaeus fugatur, et ne reverti posset, ab an
357쪽
S. ag g. Argumentum. 35 Igelo in deserto superioris Aegypti vinculis alligatur.
Tobias dein preces ad Deum landit, quibus finem matrimonii exponit c. 8. Comes Agarias interim solus in civitatem Rages profectus, illa Io talenta adfert, et Gabaelem quoque adducit ad nuptias, quibus absolutis, eum uxore Sarra, quae dimidium lacultatum patris in dotem secum fert, ad parentes, de filio iam sollicitos, revertuntur. atque Tobias, ut AZarias monuerat, sello piscis illinit oculos patris, et Visum ei restituit, c. 9- c. II. - Quum Tobit et Tobias tandem Agarias mercedem offerent, g talenta de recepta a Gabaele pecunia, ille aΡerit, se angelum esse Baphaelem, unum de septem spiritibus, qui coram Deo assistunt. geu ministrant, et orationes hominum offerunt. Obstupesaetis animos addit angelus, et dispareis Tobit vero Deo gratias agit, c. Ia - c. 13. - Adjicitur, patrem Tobit aetatis annum l58 juxta Vulg. Ioa. . et filium. Tobiam annum figet juxta Vulg. 99.) attigisse, e. I 4. Difficultates praecipuae, quae in hac narratione
occurrunt, sunt: I. Septem angeli coram Deo consistentes, geu ministrante g, qui Deo orationes hominum offerunt. II. Angelus Baphael, forma humana inscit. III. Seni Tobit excrementa hirundinum in ambos oculos simul incidunt, et ex coecato per sel piscis visus restituitur. IV. Tobit et Sarra eodem tempore injuste arguuntur, eodem tempore exorant a Deo mortem, et eodem tempore obtinent Ρer angelum Baphaelem au-
xilium; tot simultanea non sapiunt hi gloriam. V. Civitas Rages, vel Ragia in Media, iuxta Strabonem p. 524. , a Seleuco Nicatore post annum 3 oo ante Christum) condita suit, quae iuxta librum nostrum jam IGO annis an te Chr. exstitisset. Bage ab Arriano in Ex ped. Alexandri L. III. c. 20. commemorata, non dicitur urbs,
S. 226. Difficultates libri Tobiae
clutus, se Israelitam esse mentitur, et longum iter con-
358쪽
aga S. 226. Difficultates libri Tobiae.
sed locus, vel regio. et fortasse ArrIanus nomen praeoccupavit. VI. Τobit dicitur per Salmana sis garem deportatus , quum tribus Naphtali jam a Thigla-phil egere deportata suerit, nisi forta 88e placuerit, Το-hit id temporis Samariam commigrasse. I obit et Τobias aetas quoque iusto major egi, Sed haec sortasse erroritatius librariorum tribui posset; Versio enim Vulgata minore S numeros exhibet.
S. 227. Solutio dissicultatum Tobiae.
His dissicultatibus moli interpretes plures eX recentioribus narrationem censent esse Ρarabolam. qua doceatur, preces Proborum calamitatibus conflicta nislium a Deo exaudiri, quod et Raphael 12, 15 disertis
verbis edicit. -- In hane sententiam si quis descenderet , monente Τ O b e n Z I. c. Part. II. p. 42. ωsdem non infirmaret. Nam et Christu8 in Evangelio multas para ho- Iag proposuit.α Tamen ad solvendas difficultates hao forsan Violenta sententia opus non est; commode alio modo solvi P Og sunt, statuendo nempe narrationis praecipua capita Veritate historica niti, reliqua a Scriptore S. ornatus causa addita suis ge. Cf. g. 18 l. His praemig- sis ad singulas difficultates respondemus, ad Ι. Septem angeli idem est Bo ΡΙur es a n g e t i, ut ex usu numeri septenarii in aliis locis apparet. PrOV. 24, 16. 26, 25. Je8. 4, i. Jerem. 15, 9. eoll. cum I Sam. 2, i5.Matth. I 2, 45. Luc. 8, 2. Si dicuntur offerre Deo orationes hominum, significatur, eos reliquis angelis excellentiores esse, et pro hominibus apud Deum intercedere. Ad II. Angeli humana forma induti more hominum agunt, ut ex pluribus aliis S. Scripturae locis pa- Iam est. Hinc cum angelus Raphael in Tobiae junioris bonum Personam AZariae. Ananiae filii, assumta ejus forma, exterius prae se serret, potuit se dicere c. 5.18 Agariam, c. 5, 7. de filiis Israel etc Praeterea monente Sand hi chlero I. c. s. 559 in nominibus: Aua-
359쪽
. S. Ear. Solutio difficultatem Tobiae. 3Mnia, Agaria. et in responso Angeli latet sensus mysticus, qui angelo Baphaeli optime convenit. Ad III. Potuit Tobias casu oculos aperire. Excrementa hirundinum Vi acri, et maxime caustica praedita esse dicuntur, ita ut valde calida corneam Oeulorum adurere possent. Stercora vero oculis Tobiae illapsa admodum calida non fuerunt. sed inflammationem in oculis proinduxerunt, quae aucta glaucoma, seu tenuem pellicu-
Iam puΡillis superinduxit, quare auctor libri Tobiae ait, e Tobiae oculis postea exiisse qu agi membranam OVi cap. II, 24. Hinc liquet, Organum visus Tobia sanum, sed pellicula solummodo obductum suisse. Be- movenda tantummodo erat haec pellicula. quod testantibus medicis set Iucii. et nonnullorum aliorum pigetum
praestare potest. CL ΙIgen. Die Geschielite Tobi's. Ρ. LXVlΙΙ. sqq. Ad IV. Similitudo sortis Tobiae, et
Surrae, et auxilium ab angelo eodem tempore utrisque collatum commode reserri posset ad ea, quibus
substantia historiae Tobiae exornata suit; quod si non placet, explicari potest ex gingulari Ρrovidentia divina, eo fine ut insignis pietas Tobiae, et Sarrae declararetur. Ad V. Urbs jam pridem extans. quae a Principe ampliata, ornata ac sere immutata fuit, ab isto Ρrincipe condita es ge. quandoque a scriptoribus dicitur; sic Babylonis exstructio tribuitur reginae Semiramidi, quae eam Persecit, ac insigniter ornavit. CL Dan. 4. 27. Cur igitur etiam civitas Rages et Oo annis ante Christum extare, et 3oo ante Chr. a Seleuco Nicatore Ρersecta, ampliata, et ornata, latiori sensu condita dici a Strabone non potuit Τ - Ad VI. Probandum esset, ΤΟ-Yhiam cum sua familia tempore primae deportationis sub AThiglathphilegere in terra Naphthali suisse, aut illum se huic deportationi per Praeviam fugam non subduxisse.
S. 228. Lingua aetas, et auctor libri Tobiae.
360쪽
364 S. 228. Lingua aetas, et auctor libri Tobiae.
vel Chaldaica, aut Graeca , quaeritur inter eruditos. - Textuq Hebraicus nec ab Hieronymo, neque ab Origene reperiug est; neque argumentis internis, ex textu Alexandrino depromtis comprobari Ρotest. Hieronymus quidem textum Chaldaicum habuit; ast illum non fuisse ex Graeco tran8latum . probari nequit. Auctor itaque Graece seris Sisse videtur. -- Qua Praecise aetate liber scriptus sit, ex desectu historiae definiri non potest. Si originari e Graece g riptus egi, ix ante annum aDD. vel 15O ante Christum scriptus cst. - Librum post Christum exaratum esse, nullo argumento probari potest; silentium enim Iosephi et Ρhilonis de Tobia nihil evincit; nam uterque scriptos silet quoque de Iesu silio Sirach. Accedit, Scripto res Ν. F. librum Tobiae legisse: es. ΑΡ Ο Θ l. 22, 18. Cum Tob. I S, al. 22. - Quis auctor sit, quoque ignoratur, quod vero auctoritatem libri infirmare non potest.
g. 229. Versiones libri Tobiae. versio nostra Vulgata est Hierouymi, qui Pra e L
in Tob. scribit: ,mirari non desino exactionis vestrae Vinstantiam; exigitis enim, ut librum Chaldaeo sermo-,ne conscriptum ad Latinum stilum traham, librum utisque Tobiae , quein Hebrael de catalogo disinarum cripturarum secantes, his, quae hagiographa memOsrant, manet Parunt. Feci satis desiderio vestro, non,in eo studi O. Arguunt et nos Hebraeorum studia, et impu-,tant nobis, contra suum Canonem Latinis auribus ista stransferre. Sed melius esse judicans, Pharisaeorum
sdisplicere iudicio, et episcoporum iussionibus,deservire, institi ut potui. Et quia vicina est Chal- ωdaeorum lingua sermoni Hebraico, utriusque linguae
speritissimum loquacem reperiens, unius diei laborem,arripui, et quidquid ille mihi Hebraicis verbis expres,sit, hoc ego accito notario sermonibus Latinis expO,suiu - Exstat et alia antiquior Latina versio,