장음표시 사용
361쪽
IT5I. edita est. - Vergio Syriaca incertae aetatis . ex textu Graeco manavit, et in T. IV. polygloliorum Londinensium legitur, in quibus expressae quoque sunt duae Vergiones Hebraicae non magnae an liquitatis, quarum prima ex textu Graeco, a Ρaulo Fagio primum gententiis Ben Sirae I 542. adjecta, et Constantinopoli assi T. edita est; altera, quae a Sebast. Mun-stero I 542. edita suit, videtur ex Versione Latina ma-na 88e. - Omnes hae Vergi Ones in multis dis gentiunt, quod, an ab interpretibus, an Vero a librariis repetendum sit, difficile dictu est.
et 3 O. Auctoritas canonica libri Tobiae. I. Continetur liber Tobiae in Versione Alexandrina II. Posteriores Scriptores Sacri eo ceu libro divino
utuntur es. Tob. 4, 36. eum Matth. I, 12. Luc. 6, 3 l. Tob. I 3, 21. 22. cum AP Ocal. 2r, I 8. III. Allegant eum ceu
Scripturam Sacram antiquissimi Ρ. P. Polycarpus in epist. I r e n a eu g ad F. haeres. I, 3Ο. Clemens Alex. Srom. II. n. 23 et VI. n. 12. Origenes epist. ad Asric. libr. 5. contra Cel8. n. I9., tract. de Orat. n. II. . cyprianus Testim. I. Eo. III., I. 6. 62. De orat. do min. , libri de Mortal. , libr. de OPere, et eleemos. Constitutiones sic dictae A po sto 1i c a e Lib. I. c. I. . Athanasius apologia ada , Hi I ar i u s Comment. in Ρ8. 129, Prologo in P 8. n. 5. etc. IV. Eccleiasia graeca schismate non imPediente, inter divinos Ii-hros eum constanter refert. V. Demum in concit. Triiadent. canonicus et divinus liber Tobiae declaratus est Sess. IV.
362쪽
S. 23 I. Argumentum. Νabuchodonosor, rex Nineves, 2mo anno regni, in limitibus Ragau bello lacessituq ab Arphaxad, rege Mediae et conditore Ecbanatorum, obtinuit a populis finitimis quasdam copias auxiliares; misit autem ad alios quoque longius dissitos; sed hi omnes legatos sine contestatione honoris dimiserunt; quare Nabuchodonosor his gentibus excidium decrevit, atque devicto et interfecto Arphaxad, misit Holofernem cum ingenti exercitu . qui his gentibus, immanes clades importavit. His
territi incolae littorum maris, se sponte subjecerunt. in quorum urbibus nihilominus Holofernes omnia depopulatus est . atque lucos incendit , et idola confregit , ut Xabuchodonosor solus adoraretur deus. Castra dein metatus in planitie Esdrelom, mense integro quievit C. I - 3. - Iudaei autem, qui paulo ante eX ca P ii vitate reversi gunt, bellum parabant. Summus sacerdos Ioahim scripsit civibus urbium Bethyluae juxta Vulgatam Bethuliae) et Baithomesta in , quae ad Esdrelom sitae erant, ut aditus montium caute custodirent. Judaei interim omnes jejunabant, et Dei opem implorabunt. C. 4. Holofernes insolitam audaciam miratus, quaerit ex ducibus, quaenam esset haec gen p. Achior, dux Ammonitarum, respondens, brevem texit historiam Hebraeorum, ex qua ostendit, Hebraeos , si Deo suos deleg es gent, in vincibiles es ge, et dissuadet praelium nisi cognitum fuerit, eos a Deo suo descivisse. C. 5.
363쪽
Holofernes autem importune consulentem jubet lxudicivibus Bethyluae, candemicum eis fior tum Subiturum. C. 6. - Occusatis Postera die aditibus montium Bethy-Iuae, aquas intercipit, ut urheni siti ad deditionem cogeret. Post dies 34 incolae eo redacti erant, ut deditionem meditarentur, nisi intra 5 dies auxilium e Ontingeret. C. 7. II Oc audilo Judith, dives et formosa Vidua , Vocat Praesectum et Senatore 3 urbis, et . eXPrO-hrato deditioni g consilio, Delit, ut sibi sub vesperam Horta a Periatur, quo concesso splendidis ginae vestita cum ancilla sua Abra seu II abra, quae commeatum Poriabat, exit, transfugam simulans, ad Holofernem Venit, et iudicat, Hebraeos Deo suo fideles vinci quidem non
ΡOS se, sed eos nune decima g, sacerdotibus Dei sacras in Usum suum conversuros , et ita in Deum csse
Peccaturos , quare is 8a, exilium Praevidens, Urbem reliquerit; se, adjicit, mansuram hic in castris; si sibi concederetur, noctu egredi, ut preces ad Deum coeli sun deret, et tandem indicaturam lem Pus, quO. a Deo desciscentes Hebraei, inci ΡOssent, et se iure ductricem usque derosolyma. C. T- C. D. Hae Cplacent Holoferni, et Jud illi bene habetur. Ast die quarta, Sola Post convivium apud Holofernem ebrium relicta, dormienti caput abscindit. II abrae ancillae in sera Portandum tradit; more solito, Deum Precam tura, ca8tra egreditur, et in civitatem Bethyluam redit, ubi caput Holofernis conspectui magistratus et ΡΟ- Puli exponit. Mane erumpunt Obsessi, et hostes, duce orbatos, dispergunt. Sequitur laetitia omnium Iudae. orum et epinicium Iudith C. I 2 - C. 16.
' . q. 232. Difficultates libri Judith.
Calmetus in diction. bibl. art. Iudith scribit,Maxima difficultas, quae adversus librum Judith nIovetur, congistit in assignando tempore quo historis, quam liber exponit contigerit. Textu8 graecus et 8γria -
364쪽
f. 232. Difficultates libri Iudish.
eus Ρr Obare videntur, illam evenisse post captivitatemhabylonicam, textus Ialinus Vulgatae explicari potest
de tempore quod captivitatem Draecessit. - Inter pretes in duas abeunt sententias, quBrum unct nostram historiam in tempora, post ea Pti Vitatem, altera in tempora ante captivitatem collocat. Primam, quod a it i n e t nullum temporis spatium est post reditum ex exilio Babylonico, in quod hano historiam colloces, nam Hebraei 2O annis erant subditi Persarum, demum Alexandri, Ptolomaeoru in Aegypti regum, et tandem regum Syriae, donec libertatem suam reis Cuperassent. - Secunda sententia quae historiam Iudith collocat ante captivitatem, omnino Praeserenda ; ei tamen obstare videtur, quod 4, 3. 5. 18-I9 et in Vulg. 5, 22. 23 reditus ex exilio disertis verbis commemoratur. Addunt adversariit nec cum aetate ante exilium eonciliari potest silentium de rege Hebraeorum et administratio reipublicae per summum sacerdotem et Re niores ; neque dici potest, regem Manassen captum fuisse Babylone nam ea aetate nec Arphaxad rex Mediae neque Nabuchodonosor erat, neque Ninive , quam Nabos Olaggar, Dater Nabuchodonosoris evertit; dici etiam
ea aetate non potuit, quod dicit Iudith . nullum e ΡΟ-pulo colere idola, neque dux Nabuchodonosoris, qui Judaeos deportavit, potuit invenire Iudaeos in Palaesti
f. 233. Solutio dissicultatum libri Iudith.
Hae difficultates solvendi optimum medium multi post Hug. Grotium esse contendunt; statuere argumen tum libri esse parabolam , quae doceat , Hebraeos,
quamdiu Deo suo si deleg sunt, etiam in summo rerum discrimine salutem expectare posse. - Ηctne Vero gententiam quamvis auctoritatem divinam libri non tollitos. g. 227, tamen merito rejicit Dr. Ant. Τhad. De reger
i u proteg. ad libr. Iudith in opere: Die heil. Sohrist des
365쪽
g. st 33. Solutio 'difficultatum libri Iud illi. 359
A. T. P. 2 da T. III. sago. I. Francos. ad Moen. 18o3, quia narratio omnibus verae historiae notis praedita egi; nomina Per8Onarum, regionum, urbium, accuratas defini- . tiones temporum cum hypothesi, librum parabolam Continere, conciliari non possunt, accedit festum in
memoriam hujus rei institutum fuisse ; insuper genealogia Iudith 8, 1. in parabola supervacanea esset. Si a Ceurate definiri posset, qua aetate, . et a quo auctore liber scriptus sit, facilius difficultates Occurrentes s OlVerentur. Occurrunt, aliqua, quae pro recentiori aetate, et auelo
6 sunt forsan recentiora instituta. 23 Allocutiones Iudithae c. 8 et II, et Achioris c. 5 aetatem arguere Videntur, qua Hebraei litteras graecas noverunt. 33 Achiorem circumcisum fuisse, non quidem repugnat aevo antiquiori, at recentiori magis convenit. - Ηig omnibus ger-Pengis . Vera gententia videtur Sand hic his ro I. c. p. 37s librum ab auctore recentiori ex antiquis documentis , additis orationibus , et reliquis recentius tem-Ρus prodentibus, adornatum suis se , cum Per hanc sententiam divina auctoris inspiratio nul Io modo Pereat. C s. g. 181, et aget, ac T o h e n g I. c. Ρart. I. p. 162. Ex hac sententia igitur objectionibus praecipuis regΡondet. I. Rex Assyriae Nahuchodonosor vocatus, est probabilius Assarhadon, cum recentiores Iudaei omnes potentes reges nomine hoc insigniunt, sic Nabo potassar pater Nabuchodonosoris vocatur Tob. cap. ult. Nabuchodonosor
II. Arphaxad est Phra ortes Herodoti, qui etiam Aphraates vocabatur. Nam facta similia sunt. In libro Iudith
Arphaxad sapud Vulg.) subjugaverat multas gentes, capud
Graec.) habebat magnos exercitus; in Herodoto Phra oristes domitis Persis subjecit multas nationes, et Omnem fere Asiam possedit. In libro Iudith rex Ninives regem Medorum oppugnat tum magno exercitu, atque eum in praelio superat, ei interficit; in Herodoto Phra ortes cum ad Assyrios, qui Niniven tenebant, Venissat, victuε est
366쪽
36o S. 233. Solutio difficultu1um libri Jud illi.
et cum suo exercitu Periit. In libro Iudith multae nationes spernunt legatos Assyrii regis , eique auxilia denegant: in Herodoto contemnuntur Assyrii ab iis gentibus, quibuscum antea in societate armorum ernnt.
III. Quae captivitas intelligenda sit o. 4, 3. Patet ex Sequentibus , .cum nempe Assyrii regem Manas Ren ca Ρti- πum duxerunt Babylonem cum aliis; multi jam Iudaei fugerant Assyrios Victores i qui cum viderent hellum e eε-sasse , Postquam rex abductus est, in patriam suam Te diere. IV. Administratio reipublicae per summum sacer dotem et seniores sponte sequitur ex absentia regis. V. Quod o. 8, 18. 19. Iudith dicit, nominem in populo idola colere, intelligendum est de incolis Bethuliae. vel id, quod inter suos concive 8 obtinebat, de reliquis quoque Iudaeis credidit. Sane ex quo abductus suit rex Nun asses , didicerant multi Iudaeorum ab exemplo regis non colendos esse deos alienos. V. Ilolosernes Iudaeos potuit invenire in Ρalaestina, quia non omnes abducti fuerunt: quod nec in ipsa captivitate Babylonica factum est. 2 Beg. 25, siet. Quod de Iudaeis varia quaerit, ac si hanc gentem Prorgug non nΩ8 Ceret, Commode explicatur ex eo, quod omnia particulatim scire voluerit, et proΡterea gio interrogaverit, quasi omniu penitu8 ignorasset, ut de omnibus et singulis rebus fiat certior. - De reliquis difficultatibus minoris in O menti Vid. C. Fr. IIoubigantium in notis erit. et pro lego m. ad libr. Iudith et D r. A. Th. Der es er l. c. et Τ Ohen Z I. c. Parte I. Ρ. 359 - I9i .
S. 254. Auctor, aetas, lingua libri Jud illi.
Αuctor libri ignotus est, et si vera sunt, quae S. Praec. ex Sand bich Iero adduximus, videtur liber scriptus esse aetate Maccabaeorum lingua graeca i cum insuper dicat Origenes epist. ad Asric. detextu quopiam Hebraico nihil unquam auditum fuisse. Exemplar quidem Chaldaicum
367쪽
S. 235. Versiones libri Iudith ddi habuit Hieronymus, ast non fuisse ex Graeco translatum, nullum praesto est argumentum, quod eXeestio
g. 255. Uersiones libri Iudith.
Hieronymus Praes. in Iudith scribit: sapud He-,braeos liber Iudith inter hagiographa legitur, cujus
mauctoritas ad roboranda illa, quae in contentionem vveniunt, minus idonea judicatur, Chaldaico tamen ger-vmone congcriptu g, inter historias computatur. Sed quia ,hunc librum Synodus Nicaena in numero sanetarum γε cris turarum legitur computasse, acquievi postulati O--i Vestrae; imo exactioni, et sepositis occupationibu8. v quibus vehementer arctabar, huic unam lucubratiunisculam is edi, magis sensum e 8engu quam ex Verbo Ver ωbum transferens. Multorum codicum varietatem VitiO-vsisSimam amputavi, sola ea, quae intelligentia integra Min verbis Chaldaeis invenire potui. Lalinis eXΡre88i.αΗaeo versio est Vulgata nostra; quia Hieronymus, jam senex, Chaldaicam duntaxat aliquatenus didicit, ut . ipse Praef. in Dan. fatetur: profecto interprete Judaeo usus est, Vel Chaldaicum textum tantum hinc inde cum Graeco contulit. - Alia antiquior versio Latina eX textu Graeco, superest, ab eodem tamen PuSsim recedens; unde illa vitiosissima varietas codicum Con. firmatur; quibusdam vero haec versio cum Hieronymi Versione commixta fuisse videtur. -, Versio Syriaca ignotae aetatis, textum Graecum pressiug sequitur, ut dubium nullum sit, ejusdem si iam esse.
S. 236. Auctoritas canor,ica libri Judith.
I. Continetur in versione Alexandrina II. Allegatur et ab antiquissimis P. P. ut S. Scriptura, a Cle mente Bom. ePi St. I. ad Cor. n. 55, a Clemente Alex.
368쪽
362 g. 2 6. Auctoritas canonica libri Iudith.
Strom. libr. Iv., ab Or Igene hom. 19. in Ierem. , a Tertulliano libr. de Monogam. c. I T. ab Hilario Piet. eomment. in Ps. 125. n. 6., a SulΡicio Severo hist. 8aera L. 2. e. 4. ab Hieronymo epist. ad Princip. ωButh, Esther, et Iudith tantae gloriae sunt, ut sacris Voluminibus nomina dederinta etc. etc. III. EccIesia Graeca schismate non obstante librum Iudith sacrum Veneratur. IV. A Conc. Trident. divinus declaratus est.
Caput Se Xt Um. De libro Ecclesiastici seu Iesu filii
S. 25et. Aetas Iesu, filii Sirach. Quis fuerit Iesus, filius Sirach, nullis argumentis id O
neis definiri potest; qua vero aetate vixerit, eX aetate interpretis Graeci, qui in Praelatione se ejus nepotem profitetur, colligitur; nam refert, se anno 38, avi sui thrum Hebraicum transtulisse in Graecum, in AegyΡ-to gub Ptolemaeo Euergete. Duo quidem Ptolomaei cognominati gunt Euergetes, quorum prior ab anno 246 usque ad 221. alter ab anno 14s usque ad It 6 ante Chr. . regnaviti Communis gententia fert, posteriorem, qui et Physcon atque Ealiergetes dicebatur, innui, quia Jesus, situs Sirach Iaudat Simonem, ut existimant, IIdum, filium Oniae IIdi, ut Iesu scripserit Vel gub. Vel paulo post hunc Simonem ΙΙ., qui 2IT --- I95 ante Chr. summo sacerdotio fungebatur; quare nepos sub Ptolemaeo Phys cone vertere librum debuerit. Annus 38 est annus aetatis interpretis, non, ut multi putant,gnnus regni; nam Euergetes I. duntaxat 24, eι Ε erge-
369쪽
I. 237. Aetas Jesu, filii Sirach. 363
leg II. 29. annos regnavit. Ceterum aetati Simonis 1I. illa, quae Iesu hinc inde de sua sorte, et de vicissitudinibus, quas subiit, inspergit, quidem non repugnant ; ast dubium movet, quae e. 5O, 1 - 21. OeCurrit laus Simonis, tanquam viri solertissimi et gravissimi qualis non fuit Simon II., sed Simon I., cognomine justus, celeberrimus, qui canonem clausisse sertur, et summo sacerdotio functus est ab anno goo usque 292 ante Chr. , ut Iesu, filius Sirach. intervallo illo temporis saltem ab anno 292 ugque a8o librum suum ediderit. Huic aetati conveniunt non modo omnia, quae auctor de se et diversa sortuna sua attingit, sed etiam lingua Hebraea, qua usus est, et ignorantia, qnam Pro dit rerum Graecarum. Nepos itaque librum in idioma Graecum transtulit sub Ptolemaeo Euergete I. 246 221, , quod temporis intervallum duabus generationibus, quae inter aVum et nepotem intercesserunt, exacte
l. Altera praelatio , in polyglottis Complutensibus expreasa, a Linde in editione sentantiarum Iesu Siracidae 1795. Gedani, repetita, videtur fragmentum esse syno psis Pseudo- Athanasii, nec aliud quidquam complectitur, Disi conjecturam de nomine interpretis, et indicium de amgumsuto , quod in libro tractatur a. Ben Sirae, auctorem sententiar'm Hebraicarum , quae RFagio editae sunt, non e se nostrum Iesum filium Sirach. apparet ex diversitate stili et gententiarum . quae in nostris et in recentiori Ben Sirae libro interdum quidem eaedem, sed pleraeque aliae sunt.
S. 233. Argumentum Ecclesiastici.
Siracides, Salomonis quidem proverbia imitatus ,
nullo tamen plura complexus est, et quamlibet quoque materiam fusius tractat, quin tamen eam exhauriat.
Ceterum hae sententiae, ut illae Salomonis, ab exPerientia petitae, non omne8 sunt universaIes, sed mul
tas id modo exprimunt. quod Plerumque contingit.
370쪽
364 Ss. 238. Arguimentum Ecclesiastici.
Summam earum utilitatem indicat Apostolus Iacobus qui in epistola sua PersaeΡe illis Usus e fit. - Tres sunt libri Ρartes: I. C. 1 - c. 43., Commendatio εα-pientiae , et Draecepta instituendae vitae pro omni hominum genere, Sexu, aetate et conditione. De quibusdam objectis auctor saepius agi, et noVa Praecepta addit; nam liber longiori temporis intervallo elucubrasus est, quod isse auctor 25, I 6. Vel 10, 16. fatetur. II. C. 44- c. 50. , laudatio patriarcharum et aliorum majorum celebrium. III. C. 5I., Oratio auctoria, et adhortatio ad sectandam sapientiam.
Qui Siracidem arguunt, de Μessia mentionem non fecisse, non perpendunt, orationem 36, 13 - 7. pro eventu prom. missionum, et 8pem έ8, 2I-23. expositum , simul exspec- . uitionem Messia o complecti .
q. 239. Versiones Ecclesiastici.
Textum Hebraeum Hieronymus, Pro ut Praes. in libros Salomonis testatur, adhuc dum Vidit, et quidem Parabolas, , Praenotatum , junctumque L cclesiasti et Cantico. Dolendum est, ab Hieronymo non fuisse in Latinum translatum. Vulgata nostra antiquior est, et ex textu Graeco manavit, ab eodem tamen frequenter dissentit, et non solum addi amenta quaepiam habet, sed illa quoque, quae 50, 25 - 35,16. COmPrehensa sunt,i Post 55, 15, exhibet, unde alius prodit ordo capitum. -- Te Xtum Graecum es Se Ver-MOnem ex Hebraico, plura occurrunt indicia; quare et facillime Hebraice reddit potest. - Interpretem Ca-Put 5 imum adjecisse, ut pseudo - Athanasius conjecit, verisimile non est. - Ceterum manu geri Pli Graeci codices multum intex se dissident, ut lectores Vel libraxit hinc inde quaepiam jam omisisse, jQm adjecisse Videantur. - Versio Syriae a in polyglotti, Loudinen-εibus, jam plus, iam minus, quam Graeca, exhibet, ex Graeco tamen descendere potest. Ast Bendis en Exer-