Polybi, De diaeta salubri, siue De victu priuatorum, libellus, ex Graeco translatus, & breuibus scholijs illustratus, per Ioannem Placotomum Murstadium. Item Doctrina, de tuenda sanitate, & Disputationes quaedam scholasticae & philosophicae, eiusdem

101쪽

ei recte solet. Ventre repleto balaneum intrare caueto. In balneo

aut mox post balneum bibere noscet,&perinde est, ac si quis latericalenti frigidam infundat. Subiatae enim alterationes omnes natus

se inimicae sunt. Balnea aquae descis humectae, aer balnei calefacit, diu in balneo

morari exiccat. Lavare aqua friagida iuuenibus carnosis aestate confert. Thermae vero,&seortas rum metallicarum aquae exiccans di sucultatemhabent,nec sanis adsmodum conueniunt. Esldc caputante cibum lauandum,& lotiones pedum ieiuno, quam pleno Vetre sunt salubriores.Post cibum enim adhibitae retrahendo calorem a vetriculo ad pedes, coctionem impediut , & crudam materia in eos Moerahunt.

DE AFFECTIBUS Animi.

omnes animi affectus vehes mentiores se diuturniores ut, ira, terror eius,moestitia ura, βα-

102쪽

noe TRINA. sa erudinem laedunt'. Mens

, Appendix de consura

redine. In praedictis rebus omnibus

gnam consuetudo vim habet, adeo ut longo tempore assueta, etss deteriora sunt , insuetis minus molestare soleant. Danda eraso opera literarum studiosis , vemox ab adolescentia optimis asssueseant. Est tamen unius rei consuetudo periculosa cum inopinatis rerum sortibus, homo quislibet expositus sit. Mala consiaeta do mutanda quide m est, no tamεsu bito, sed paulatim:subitae enim mutationes,naturae inimicae sunt, di sedulo cauendae.

poribus. me loco Medici a Philososphis dissentiunt. Plato Se Aristos

teles immediatε contraria esse fas nitatem& morbos tradunt. Mesdiei contra medium inter Vtrumsquestituunt. Cum autemperitis

103쪽

: DE SANIT. TVENDA quibushue in siua arte credendumm, recte Medicorum sentetia praefertur,&media corpora , neutra dicta, statuuntur. Ad.γιλιναμ neutra quoque cors

pora pertinent , media inter sana aegrota,Quibus vel morbus ima pendet, vel qui ex morbis conuaalescunt, vel qui ambigua valetus dine praediti sunt. Corpora morabis on noxia malos humores hasbet,sed pauciores, quam Vt impes dire actiones,quod morbi propriaum est,possunt.

De iosis Flumο-ribus. Vitiosi humores dicuntur, qu

conditiones supra naturalibus hus moribus attributas non habent, ut sanguis biliosus, pituitosus,as quosus,crassus,melancholicus. Pituita aquosa,crassa,vitrea, salsa.

B ilis vitellina viridi adusta. Atrabilis adusta. Gignuntur vitiosi humores. vel ex vitiosis cibis, vel ex probis etiam alimentis , immodice aut intempestiue ingestia: vel propteriale eriem ventriculi, hepatis.

104쪽

ed venarum r vel ab externa alis qua caussa coctionem impediensi ut emerdiltem peratus, somanus inconueniens, ercitia animi vel corporis perperam adhibita,ignauia Fectus animi vehementios xes. Tales humore non nutria Mnt, sed corpus grauant & molesstant, ac nisi in tempore eorrigans ur vel expellantur, morbos effiscunt.. i Est& boni sanguinis excessus vitiosus , quia Graecis Medicis

πλη3ων vocatur, sis cui reliquorum humorum κακωχvratie . Vnde corpora sansui. nered undantia plethorica, vitiossos humoreshabentia cacochy mis

m Vocantur.

Copia sanguinis generatur in calido 3c humido hepate ex cis bis & potibus boni succi liberas lius ingeihis,mediantibus tempesstiuis eκerciths , somno largiore, animi tranquillitate.

Sicut nunquam in caelo tempessos incidit , nisi notis qui busdam Praecedentibus, quibus nautae de

105쪽

DE sANIT. TVENDA pericuIo instante praemonenturi ita morbos quoque sua signa praesced unt,quae homines, ut suae valutudini in tempore prospician

commonefaciunt.

Signa futurorum morborum sunt , lassitudines membrorum

spontaneat , sistidium cibi, stia

vehemens cordismorsus, Vertigo. orisam3ritudo,tormina,genuum

grauitas, lumborum dolor , susdor multus insemno, sine aliqua manifesta causa, o scitationes, de pandiculationes insistentes. Item consuetaru excretionum supprinsio vel immodica evacuatio . Ita summa aliter se habere corp' qua

consueuit.

Horum signorum quaedam

tantuni sunt signa, ut, fastidium ob lassitudines spontaneae: quodam dc signa 8c caussae sunt. Damor & maesticia , tum signa, tum caussae sunt impendetis viiij alicuius melancholici:retentio exacrementorum & eausia Sc signum est futuri alicuius morbi . Haec posteriora signa diligentersuntobseruanda , & causa futuri morbi Lemouendη. Vocatur talii doctris f

106쪽

D o C TRINA. Una a Medicis prophilactice, quae nihil aliud est, quam ratioarcendi

impendentis morbos,quod fitper remotionem caussq:ea enim remora, morbus fieri nequit. I. Cum ergo signa elusinodi apoparent, valetudinis studiosi, prus dentes nautas imitari debent, qui tempestatem futuram prospis, cientes vela contrahunt, ancor in mare demittunt , aut in poro tum aliquem se recipiunt, ut perisculum effugiant: ita quoque ipsi, caussae impendentis morbi, Vires moueantur & precidantur curare

debent. Atque hoc est, quod pQς-

tae monent.

Persim. Venienti occurrit E morbo.

, Ouidius. Principijs obsta, seromedicina

paratur.

Dum mala perlongas inualueo

re moras. .

Non enim committendum est, v alum inualescire: nam euenineus curationis no seper certus est.

Nunquam minori negotio dc pesriculo,quam cum incipit incenatia

107쪽

iere,quod caueri potest. Si caussa externa est nempe asbusus alicuius rei necessaria supra dictae . exempli gratia . Motus animi vel corporis immoderatus vel intempestiuus, vitabitur staturum malum, cessante caussa,Min contrarium mutata . Emens datur ergo quiete tempestiva. quod intempestiuo motu contrashitur. Internae caussς sunt humores, quantitate aut qualitate a desbito modo recedentes. Humos ris species ex colore praecipue cognoscitur, deinde ex alij squibusdaanimi vel corporis notis & circiis si intiis. Nolx Sanguinis abundantis.

Rubor, venarum tumor , as deo ut, quae prius sen su m effustes bant,nunc conspiciatur, maxime in oculis, grauitas vel tenso merabrorum, propensio ad senarium. somniare res rubeas, sanguinem,

Notae pituita dundantis. Pallor & tumorfaciei, multatili segnitia, torpor mentis, o

nost

108쪽

Nditis Bilis abundantis

Color faciei ad flauum tedens, quandoque xad virorem ,siccitas.&amaritudo auctum,nausea,in somnia iracudia, mniade iurgijs caedibus,incendiis.

Signa atrae bilis.

Color vergit ad nigredinem,lna,mstatu na sientium,amor litudinis,limor&maestitia, somnia de funeribus,de luto, . Corpora inquibus mali humo, res existunt , impura dicuntur,

quae nec exercenda , nec nutrisenda sunt: nam si exercentur, pusstulae erumpunt, vel scabies , vel aliud malum oboritur . sinu triuntur , augentur mali humoares,& morbus impendens crescente caussa acceleratur.Hinc estquod Hipp.scribit. Non pura corpora, quo plus nutries, eo magis laedes. Sunt ergo mali humores remousidi,non augendi. Sanguis abundans, venae sectione, curbitulis hirudinibus,si uaxusiuisuiuis narium, velalterius

109쪽

uetur. Reliqui humores excedens tes,purgantib' cuiq; humori familiarib' medicamelis euacuantur. Aptissimulempus venae sectioni,& purgationi est veri Tu enitia

mouentur humores ab'interiorib' ad exteriora.Secundu locum aurumus obtinet.

Vt autem quod superfluum est rite euacuetur, peritum Medicii

in consilium adhibere oportet,no circumforaneum, aut erronem aliquem,no indoctam Verulam, nee

quodlibet medicamentum vulgo celebre ingerendum, aut ex solis notis calendariorum quid facto opus sit iudicandum.

- centibus. Conualescentes ex morbis idos neo victu maximὸ indigent, vicis bis boni succi concoctu facilibus, qui paulatim promodo decremeti corporis augendi sunt: nec obruuendus cibo stomachus,etiam si appetitus id expetere videtur et desinde moderato reliquarum res . . rum necessariarum ustu uendae M subi.

110쪽

sibitae mutationes, ac paulatim ad consiletam rationem victus res leundum. Si quid malorum humorum res liquum est , etiamsi morbus dessjsse apparet , corpus non nutristionem, sed evacuationem exigit. Nisi enim alienum auferatur,secuda valetudo contingere non postest , & morbus recurrere solet. Quae enim relinquuntur, in mors bis recidiuas iacere consueuerui, auctore Hippocrate, &teste experientia. Reliquias malorum lius morum indicant nausea, fastidiueibi:non corroborari corpus sumapto nutrimento, lassitudines, Maliae quaedam notae supra in signis, futuri morbi enumeratae.Haec dis ligenter midiosis obseruada sun sine perimprudentiam in morbum relabantur,&gr uius periculum ancurrant. Recidiva enim ipsis morbo plemnque periculosior eo se consueuit.

His cognata est senum victus tio:gaudent enim alimentis bos ni succi, Sc coctu facilibus. Non E τ au: I