Commentarius in utramque epistolam Pauli ad Thessalonicenses scriptus a Nicolao Hemmingio.

141쪽

EPIST. II AD mali eius summus administrator, ademii se Antichristus.

An non meministis quod cum adhuc apud uos essem, haec

dixerim uobis.

Paterna obiurgatiuncula est, qua taxat glarum obliuionem,& simul eis in memoriam reuocat, quae apud ipsos coram de aduentu dominis reuelatione Antichristi

Teruerat.

Et nunc quid detineat scitis, donec reveletur ipse suo tempo,

Repetit causam morae aduentus dqmbni, quani eo minime ignorare dicit; aquamquam hoc loco in sententia reddemda uariari interpretes, tamen non dubito mentem Pauli hanc fuisse. Et nunc Nas τε χοῖ id est quid detineat seu moram limpedime neu sy aderit dis dori sim acie s , induimin apud uos dicunt sitis laoc esse, quod oporteat

tali l et labes ia es et tei

142쪽

lus, sed tantum repetit cum asseveratione quod antea dixerat.

Mysterium enim iam opes

ratur iniquitatis, solum tenens modo donec medio fiat a

crecte a ueteri interprete in parem thesin includuntur. Estque prolepsis uabde necessaria, cui additur consolatio in lapsi occurrit obiecti illitica An non die multi Anticsrilli sunt bicuti Iohannes dicit Multos ia Antichristos uenisse.Qu reuaticinio copleto dies domini haud du- hie ceruicibus imminet. Respondet Paulus, Antichristus operatur iam mysterium iniquitatis, hoc est, arcanum suae iniquit iis, clamorditur, sed nondum iniquitatis regnum plene occupat, quod sane futu-nim est antequam ueniat dominus. Nec aliud Iohannes uult quam speciales tum sectas emersisse, quae essent suturae dissipa

143쪽

EPIST. I ADtinthus enim Basilides Martion V, lentinus Ebion Arrius d reliqui eius

regni membra erantiquod regnum diab, ius postea aduersus Christum erexit,atque haec de prolepsi Consolatio autem est in Uerbis sequentibus. Solum tenens modo donec e medio fiat seu tollatur, atque ita haec interposuit Paulus ac si1 diceret, Anci- christus qui modo tenet,id est occulte molitis regnum introducendo uarias secta non perpetuo in Ecclesiam seviet. Nam limitata est eius potestas. Fiet enim aliquando, ut e medio tollatur. Atqtie ita haec interposuit Paulus in consolationem eortim, qui sub Antichristi iugo premuntur. Haec itaque Pauli mens est. Tamessi duplex uerborum ordinatio adhiberi potest. Prior ut mysterium sit nominatiuiosus,hoc modo: mysterium iniquitatis iam operatur,id est efficax est scilicet per Anio christi praecursores, quod ita tamen re tui debet. Antichristus occulte suam iniqui ratem modo exercet, scilicet per sua memhra seu pi cursores haereticos sicuti supra expositum est. Posterior ordinatio sed prius deletis usitatis distinctionibus haec est, qui obtinet modo donec e medio tot satur, tantum operatur nunc mysterium iniqui-

144쪽

dis illit ut luo iacis TAEDALON. iniquItatis, Hoc est, Antichristus qui nunc per salsos doctores obtinere imperium Uidetur, non tamen plenum imperium ad huc nasus est, sed tantum Occulte iniquitati regnum molitur. Sed eandem habet sententiam utraque ordinatio.

Et tunc reuelabitur iniquus ille

Haec uerba non ad parenthesin grenaeus limi'. cap. p. sed ad ea quae prae sertini referenda sunt. Estque repetitio praecedentium, quo aptius sequentia attexi possint. proinde sic construe, si tunc id est suo tempore scilicet post praedicatum Euangelium passim per orbem, P post repudiantam gratiam Ille iniquus iocesit, Antinnitu DReuelatatur id est imperium obtinebit ac palam in Ecclesia uisibili regnabit hunc genuinum uerborum sensum esse conuincit textus peristasis.

Quem dominus destruet Spiritu oris sui, Mabolebit itilustratione aduentus sui.

Dixit Antichristum e medio tolle

dumo

145쪽

EPIST. II AD diim, Nunc quomodo id fiat exponit, ns mirum per Spiritum oris Christi de ills strem seu gloriosum aduentum domini.

Jξst autem Spiritus Christi tos, agelli praedicatio Ier Quam eunum Anti is

UnQualladitur Te paulatim consum fon totum autem hon abrogabituromo quam dominus ad iudicium uenerati PDro tametsi omnibus seculis fuerunt iidui.aa- uiri qui improbarunt Dapaenidem Tamen inreserum suum re mini obtinuit usoue ad annum dominicit idi Quoi Utherus coepit Diritu oris do rai aDatum iuuadem a suo tempore a

sparsum est Euangelium De Dios Eua hyelii mitrastros , quod tantum non us Deso orbi Antichristi, hoc est Papae imPol innotuerit, atque ita destructio regni

lii christi, non subito fiet, Sed Daulatin,

donec ipse dominus suo aduentu exue 'mam manum appotarir. Id quoa naua dubie multo citius futurum est, quam Π0 stra oscitantia somniat Euentus uaticini orum omnium dominum in foribus esse clamat, ipsa rerum natura languida S ess cxtara quasi enervata idem ostendit Stestatur. Sed quo haec pertinent rutui 'lemus oremus,nescientes quando dominus noster

146쪽

Υ Η E S A L m. nus noster uenturus sit, sero an medio, E Ettis, in gallicinio,an diluculo, ne si uenerit repente offendat nos dormientes. Si tenim erant dies Noe, Ita erit 3 aduen-

la ius filii hominis Paulus a Thessalisum- Epy lytici isto argumento ab inopinato aduentu do- imini, hortatur ad uigilantiam Usobrieta-

αῖ tem, cui si non obtemperauerimuS,Hrurum est, ut audiamus cum fatuis uirginis

ci hus. Amen dico uobis,nescio uos.

Cuius aduentus est 1ecuna dum operationem Sathanae in omni potentias signisi proo digin mendacibus cin omni

si disterolo2ia est. Descripsit enim redia

num Antichristi d eius destructionen . l. Nunc eius aduentum de regni administraq

Eeciatu vit. Virtute enim Sathanae omnia agit, ut possit regnum occupare, - lani ac proci sis j mendacibus clarini uariisque fallendi artibus, quo suam Ty- in idi annidem stabiliat, instructus erit. Quis nata iis' non inde nocm papatum optime qua j et bare ot signa domiracula edebantur in papa

147쪽

EPIST II AD in papatu ad confirmandam Idolatriam 'invocationem sanctorum, Imo adorationem statuarum, An non totus Papatustisque ad ortam Euangeli j lucem per beatum Lutherum huiusmodi scatebat signissQuaenam quaeso maior deceptio iniusticiae esse potuit, quam missarum propha- nati, de purgatori figmentum c atque innumerabilium fraudum excogitatio Quare admoniti ne sinamus nos talibus imposturis abduci a Christo,sed potius eastierissimas Antichristi notas agnoscamus ac detestemur. Porro hic Iocus postuIat, ut aliquid de miraculis dicatur,quo inter uerac salla udiscernere possamus. Signa itaque ueni miracula sunt , quasi quaedam solenais subscriptio, qua Deus suum uerbuGU probat. Fallacia itaque omnia sunt, Pya Christi Euangelio homines abducunt. Verum ut hic mens pia magis confirme tur, signa illas miracula meditanda sunt, quibus Deus non solum suum uerbum confirmauit,sed etiam quibus regnum SP ilianae inuasit, ac se mundo declarauit Pthana superiorem. Huiusmodi sunt pluit ma inde usque a condito mundo edita,do

: ita illa to

148쪽

qui rig.THESSALON. nec extrema obsignatio Euangeli i in die pentecostes accessit, dato Spiritu sancto apostolis uisibili specie , praecipua autem sunt miracula noui testamenti per Christhim dominum edita, quae Sathanas nulla arte imitari potuit. His signis contentisimus, quibus ueritas Euangeth confirma ta est, reliqua relinquamus ris, qui impostu'ras apistarum Sathanae admirantur de suspiciunt.

In iis qui pereunt.

Id tonsolationem Diorum uolentiam Antichristi restrinoit ad certurn hominum psius I imirum ad eos aut nereunt sua in Maraorrnrirrisin: Stat enim firmavi immota sententia. Deu Uult omnes hornines fatuos fieritaedica medium ordinariumud est per fidem in Christum sui hoc messium abriciunt sua cul2a Pereunt.

Pro eo quod dilectionem

ueritatis non receperunt in hoc, ut salvi fierent, Z propter hoc naittet eis Deus efficaciam sed uulctionis, in hoc ut credant mena

149쪽

dacio, ut iudicentur omnes qui non crediderunt ueritati,sed oblectati sunt in iniusticia.

Dixit in quibus sit Trax futura impo- stura Antichristi, nimirum in pereunthus, ciunc causam perditionis in is stransfert nimirum quod noluerint recidire Quam dilexisse oportitic, iteritatem.

Hoc est, uerbum Dei uerum de salute generis humani consequenda per Christum unicum saluatorem Deinde ingratitudinis poenam addit, nimirum quod Deus huiusmodi ingratis hominibus mittat iusto suo iudicio esticacem illusionem, permittendo scilicet diabolum mendacibus signis, falsam doctrinam confirmantibus, homines in errores praxipitare, quo damnentur ob suam infidelitatem cuingratitudinem. Atque hic aperte notatur causa, cur totus fere mundus prolapsus sit in tam tetros erroreS. Ad hanc causam uertamus oculos quoties in regnis & prouinch fu angetri cursum impediri audimus. Hinc de nos admoneamur,ne simili ingratitudin rursus erroribus, astu Sathanae inuo, Mamur. De hisce causis reiectionis S ar

150쪽

Summa huc re-

die i ii dic t nominum peruersitas P iustum

Dei iudicium causae sunt damnationis P ta xeuntium: Ita misericordia Dei &in ean- ρ ditia in firma fiducia cauta sunt salutis eorumi R piae qui saluantur. Nam hoc aeternum Dei de-ῖ:ἰ is V cretum est consilium, quod credentes in 3 esto salute itaque aeterna donare uelit. In lita enim solo dilecto charos nos habet coelestis pater ad Ephern

Pugnae inter Christum eius hostem Papam Antichriastum deseriptio.

Etsi pii omnes norunt papam sub titulo serui seruorum De opponere se Christo domino nostro, unico saluatori credenti um: Tamen utile est non tantum in genere hQc scire lucri imetiam distinete Istrei rim errores vallistic o dc multivlices cor ruptelas videres, ut eo magis abomine mur,ac tanquam anathema fugiamusia pam, issi eius Tyrannidem in Ecclesiam Dei detestemur. Oui prima elementa erae relimoniu diuust