Commentarius in utramque epistolam Pauli ad Thessalonicenses scriptus a Nicolao Hemmingio.

71쪽

C APUT

QUARTUM.

SUMMA QUARTI

RElicta immundicia dc iniuria prora.

mi, sanctificationi mutuaeq; dilectioni magis magis liancumbendurn inpio pria agendo. Nec nimio dolor indulgendum est ob mortem necessariorum, quos Dominus aliquando reuocabit ad uitam Perpetuam, qua spe se prsmutuo consolari debent.

ORDO CAPITIS

QN ARTI. Priora tria capita partim laudibus Thessialonicensium ob constantiam in fide dc cruce, partim studio Pauli erga ipso absoluuntur, Sequentia duo paraenes se re continent ad uitam Christianis dignam. Perpetuus enim mos Pauli est doctrinae addere paraenest protreptica Saporrep

ticas.

di et ilia

72쪽

TRE S N. 'ticas. Porro hUc quartum caput duabus partibus, nempe paraenesi 5 consolatione absoluitur Paraenesis partim protreptica yy est,qua ad uirtutes uarias stimulat partim apotreptica qua dehortatur a Diti js hi tram-mm, .que e firmis PrincipliceXiruit.Cotisolacio Ny est soper morte amicorum,ne nimio dolore, more Ethnico ob mortem necessario rum aflictatuur. Cui admixta est repos. Aithoo de modo ct ordine resurrectionis.

EXEGE SIS ARTI

ωρ - Quo reliquum est igitur

fratres rogamus uos,& adhortamur in Domino Iesu, quemadσ

modum accepistis a nobis quos

modo oporteat uos ambulare, par placere Deo, ut abundetis

ti Pi opositio est institutae paraenestoi, iat :us sensus si ut dignam professione xii C, stet tam degant Thessalonicenses, quo Deo li4' lucere possint, atque adeo in dies magia

73쪽

E PI S T. L A Dproficiant. Haec propositio moner, ut qui

Christo semel nomina dederunt, eo tota uita contendant, ut Deo placeant, Quod fit,dum ad normam ipsius uoluntatis no stram uitam consormamus. Cum autem addit, Quemadmodum oportet, necessitatem indicat,fides enim incolumis esse squit, quae hoc ex ueris fi uctibus non pulam faciat.

Nostis enim quae praecepta dederimus uobis per dominum Iesum

Autoritatem suae exhortationi c0nciliat cum dicit, praecepta a se praescripta auriorem habere Dominum Iesum, Cui ei dire omnes,qui ab eo salutem expectant, iure debent: ut serui domino, d redempti suo liberatori. Hinc cum docentes, tum discentes moneantur. Docentes quidem, ne quid aliud Ecclesiae Christi praesumant Proponere, quam cuius autor est Dominus. Discentes uero,ne prius acquiescani, quam sciuerint uocem Domini esse quam sonant praecones uerbi. Hinc Mosessu,

inde ingerit populo Dei,& locutus est Do

minus

74쪽

1ῖ THESSALON. a 4 minus Deus,&Prophetae: Haec dicit Do- ω i minus Humanae enim doctrino utut ne cessariae sunt in praesenti uita Tamen Ec-

'A ta Christi m de cultu Dei recteque ludi sermanda uita agitur. la uoce Domini Haec enim est uoluntas Dei sanctificatio uestra.

Ratio propositionis de nouauita seu obedientia dclium sumpta a primo summo axiomate omnium actionum Christianarum. In quo axiomate duo speci an με η da sunt, Regula uitae Christianae cuiorma a sp usim. Regula est sola uoluntas Dei,RUς ena'lsus, petenda est ex solo uerbo Dei, unde Da- tolluiti uid Lucerna pedibus meis uerbum tuum. ii id, o, Et Christus ex Esaia,frustra me colunt d Lec a C centes praecepta doctrinas hominum.PrΟ- is autos e isti uixi

inde haec regula euertit damnat omnem ἐθελοθρη riuia omnium hominum,Ethnicorum udaeorum 8 Papistarum qui alias regulas uiuendi praeter uerbum Dei excogitant,quod solum uoluntatem Dei nobis reuelat. Nec iuuat eos quod honam in tentionem praetendant. Nam Dominus

75쪽

Deut: 2 aperte dicit. Non facientsinguli quod sibi rectum uidetur. Huius rei camsam exprimit Esaias cap In hisce uerbis:

Neque enim cogitationes meae cogitati, ne uestrae, neque uiae meae, Viae Vestrae dicit Dominus, quia sicut Xahantur talia terra, sic exaltatae sunt uiae meae a ui j uostris, S cogitationes meae a cogitationibus uestris. Sit igitur nobis immota ligula ubra uoluntas Dei, quam nobis suo sacrosancto uerbo reuelauit. Forma uitae est sanctificatio secundum regulam. Haec sanci, ficatio describitur infra s. cap. his uerbis. Ipse autem Deus pater sanistificet uos totos

δὲ integer spiritus uester, SP anima Scorpus sine reprehensione in aduentu Domini nostri Iesu Christi custodiatur. Est ipse tur sanctificatio plena cum ipse homo spiritu,anima torpore integer uel purus a impollutus seruatur usque ad diem Chi si Purus autem is est totus,qui nihilista re cogitat, nihil corde appetit,nihil corpo re exequitur, nisi quod probatur Deo.

Hinc patet ueram sanctificationem in regeneratione consistere,quae mortificatione SP uiuificatione absoluitur Mortificationerenticiamus mundo SP carnis desiderijs ac

inquinamentis. iussicatione quae fit per fidem

76쪽

n sdem in Christum, subhcimus nos impe Hia, rio spiritus, ut iam cum sincero corde in y piri certitudine fidei aspersi cordibus con

Τ*nt scientia mala, ut loquitur Epistola adHOhraeos, audeamus Deum accedere Sof- eal de ferre illi hostiam uiuentem corpora nostra hiaret Rom: r. Obediendo in omnibus ipsiusta opti, sanctissimae uoluntati Forma igitur Christianae uita sanctificationis uoce exprimi lyrici tur, qua eXUitur iniquitas Pinduitur in lachathia nocentia, cuintegritas spiritus, animi e liga I. corporis, Ut totus homo se Deo inobs si arai quium addicat. tris: ira et 2 apri .

Ut abstineatis a scortatione, tira ut sciat unusquisque uestrum

postulare suum uas in saneti

inittitui catione & honore, non cum assus utili, sectu concupiscentiae, quem ad i Upyii yiii modum lentes quae non no

uerunt Deu imSanctificationem sectandam esse iuYta uoluntatem Dei suasit, Nunc quasdam e ius partes per collationem contrariorum recitat. Nam cum sanctificatio immundi

77쪽

ciae membris. Atque hoc loco castitatem fornicationi opponit, quo illam cysa estanae honestam feci emur, hanc uero stturpem,laedam' detinemur fugiamus 3 Significat enim hoc loco uas, ipsum codipus uniuscuiusque, qua appellatione no latur fragilitas humana hoc polsideri

Uult cum sanct ificatione &honore,hoc est sanctum, purum 8 honestum conseruari uera mentis decorporis castitate. Fornicationis nomine intelligit per Synecdochni Omnem ttirpem Venerem,quam ablegamdam monet ad gentes quae non nouerunt

Deum. Quod sane inprimis obseruam dum est Significat enim parum,imo nihil in schola Christi profecisse eos, qui ualijs libidinis generibus succumbunt. Sit igitur omnibus pns cordi haec admonico Pauli, cogitentque se tantilper a Christo Christo alienos esse donec foedis libidinibus SP concupistentrjs carnis se inuoluunt. Nonnulli ita pro uxore exponunt, ea Prior interpretatio magis accommoda est Praetenti loco. Nam vasis Hebraico est quaelibet res certo usui destinata,ut corpii nostrum non escae &Veneri, sed Domino destinatum est, I Corinth. s. Praeterea ob seruentur gradus peccatorum. Vt enim

78쪽

THESSALON. R ii hic tres res enereae gradus iacit, Concu- it pistentiam, Assedium, foedum libidinis actum quem sornicationis nomine desig-6 7 Ihil , at Concupiscentia innata aestuat, Asse , dyai. perturbat rationem ac Voluntaeempy pyia plerum 'aptiuat,ut foede corpore Perpe iretur, quod turpiter affectus imperat Sichyt thour aliorum peccatorum tres gradu siunx. Ene Concupiscentia, Assectus,quo dominatur ii sit ad peccatum, SP perpetratio. Hi gradus di i hi: Spr serie ponuntur ad Roman. 7 hi Uerbas. CN al: Ne igitur regnet peccam minmortalicor' ve quato et pote uestro ad obediendum ei in concu-κ piscentijs suis. Myare primis init is Smpam P motibus, uigilijs cuprecibus iuxta conli os lium Domini resistendum est me memel cunfut affectus uoluntatem trahat ad pa-bii hic ἡ irandum peccatum. si nil tri

dat s. i. Nequis opprimat aut Irau aga ili' det in nepotio fratrem suurru

Sanctificationis Limmunditiae alias quasdam partes attingit.Quemadmodum enim immundiciae subiicit Violentam Oppressionem, Mastutam fraudem, Ita per

Cestibi, saneticatis partes intelligi hu

79쪽

E PI S . . I. AD manitatem, quae Violentiae, iusticiamin contractibus, quaestaudi opponitur Poeni autem hic duas partes iniuriae proXimi. Oppressionem uiolentam qualis Tyramnorum P potentium est qui inferiores iniustis exactionibus aut aths illicitis modis Premunt Et fraudem qualis eorum est,qui quacunque ratione pilis a proximo accipiunt quam iustum est. Nam graeca uox πλεονεκτis significat cupiditatem cyst, dium, plus quam aequum est habendi. are hac uoce omnis auaritia, dolus,

sura, 5 quicquid vergit in proximi da m

num notatur.

Propterea quod ultor est dominus de omnibus his, quemadmodum, antea diximus uobis, & testati sumus.

Addit minas ut qui turpitudine rei a malo non abstinet,absterreatur saltemice nis,c qui rei dignitate δὲ pulchritudine

non mouetur, praemῆs saltem invitetur.

Quemadmodum enim turpibus factis supplicia, Ita honestis factis si modo ex fide Dantviraemia sunt proposita. Non

80쪽

Non enim uocauit nos Desus ad immundiciem sed ad sanaetificationem.

Ratio est a fine uocationis sumpta, amplificata collatione contrariorum,aclidi ceret Antequam Vocati sumus per Euangelium, in regno tenebrarum , soldibus peccatorum inuoluchamur, hinc autem uocati sumus per Euangelitam, Utrentinciatis peccatis, quae mortis SP damnationis causa fuere, iusticiae SP innocentiae stude mus. Huc locus Pauli ad Tit: a pertinet. Apparuit enim gratia Dei salutaris omnibus hominibus,erudiens nos,ut abnegata impietate 8 mundanis concupiscentiaS, modeste, iustera pie uiuamus inii adsenti seculo. Proinde titcunque peccata ini dulget,immemorem suae uocationis se deci rat, SP se adhuc in regno enchrarum sub vexillo Satanae militare ostendit.

Quapropter qui et cit, non hominem re incitsed Deum,qui& dedit spiriuum suum sano