Pastor sive pastoris optimvs vivendi agendique modvs, per Nicolaum Hemmingium

221쪽

0ssitis

non exilium, nota mortem, sed Deum timebit, cuius vicem gerit,in Christum, pro quo legatione fungitur Helias non pepercit Achab impio Ieremias non fractus est minis tyranni Ambrosius diadema Theodosii non horruit. Baptista maiestate Herodis non est absterritus Breuiter, qui hic timore succumbit, non est pastor, sed mercenarius , ut nihil dicam durius. Restat tertium excommunicationis genus, quod potissimum ad disciplinam, censuram Ecclesiasticam pertinet. Huius sines cognitos habeat pastor . Deinde e

comunicationis legitima rationem teneat. In omni excommunicatione spectanda sunt tria: Deus, ciues Ecclesiae, impoenitens homo. Cum Deum respicis, conandum est, ne

cum Dei contumelia inter Christianos nominetur, qui turpem flagitiosam vitam degit. Cum ciues Ecclesiae attendis, haec cura subibit animum pia pastoris, ne assidua in lorum consuetudine boni corrumpantur. At cum intueris lapsum deficientem ab Ecclesia, eo spectabit omnis pastoris conatus, ut reus suffusius pudore resipiscat

tandem, ac Ecclesiae reconcilietur. Hos tres excommunicationis fines ha-

222쪽

bebit in conspectu pastor, qui omiae ad

aedificationem Ecclesiae faciunt, ad quam

referri debet excommunicatio. Vt autem lcgitima ratio excommunicationis teneatur, tenenda sunt sequentes gulae.

Pino, A. Pastor solus, sententia iareum a senatu Ecclesiastico non lata, neminem excommunicare debet. Muneris tamen huius est , ut facinorosum ad conuersionem adhortetur. Huius regulae ratio finis spectanda sunt Ratio est, quia aequitas postulat, ut examine turres in iudi-clo, cognoscatur, priusquam feratur sententia. Finis est, ne unius affectu res geri tanta videatur qua ratione facile in contemtum abiret excommunicatio. Sed forte hic obiiciet pastor, non talem senatum constitutum esse in his locis, ut ab eo feratur contra facinorosum sententia. Equidem fateor me optare ordinarium senatum , penes quem censerra morum esse , sed vix id sperare possum in hac turba Tenedi a Ecclesiae. Quare pastori hoc do conssilium , ut loco senatus deligat sibi tres ad minimum viros cordatos ii-os, cum quibus conferat, quorum sententiam audiat. Verum si pastor in sua parochia neminem habet , cuius consilio in

tanta

223쪽

tanta re tuto uti poterit, rem deserat ad praepositum, duos alios pastores eius prouinciae, in qua habitat pastor coram his compareat facinorosus, ac examinetur. Hi conuictum hortentur ad poenitentiam. iii si supplex poenitentiam promittit , agendum est cum illo, ut supra ostensum est. Si autem non resipiscat conuici us semel atq; iterum e suggesto significetur, esse hominem alcm qui contumaciter se gerit, post pjamin paternam adnaonitionem conuictionem criminis in simul hortetur pacto populum ad preces pro facinoroso, ut Deus illum conuertere dignetur. At si iste adhuc permanserit contia maX, iterum sistendus est coram deputatis censoribus, a quibus grauissime admonebitur, additis minis. Quod si adhuc manserit rebellis, non amplius connivendum est. Hic putridum membrum ense Ecclesiae resecandum est, ne pars sincera trahatur. Hic locum habebunt noti versiculi: e Morbida factapetiti totum corrumpit ovile M maculet alias est sparanda grege. Proximo itaq; die Dominico excommunicationis sententia publicabitur. Hoc modo.

SENTENTIA EX COMMVNICATIONIS.

224쪽

bis proh dolor quomodo quidam de

nostro coetu . nomine, Ecclesiam nostram scandalo offenderit, perpetrando N. Qui etsi a me pastore suo priuatim est admonitus, non semel, sed aliquoties Mapud senatum Ecclesiasticum conuictus est de suo flagitio, quod vobis etiam publica fama innotuit manet tamen contumac rebellis, nec ulla poenitud me sui flagiti tangitur. Quapropter cum se a spirituali corporis Christi communione absciderit, nec admonitus Mobiurgatus resipiscat Ego minister Euangelii, autoritateri mandato Christi, vobis mecum in nomine Domini nostri Iesu Christi congregatis, declaro istum . qui ita se subiecit Satanae, ex cliisum esse ab Ecclesia fili Dei, ac eum fugiendum tanquam ethnicum pronuncio, in nomine Patri si Filii Spiritus sancti, Amen. Iam vos fratres dilecti, cauete ne commercium habeatis cum isto. Sit vobis donec resipiscat, veluti ethnicus iublicanus, qui sua culpa ius ciuitatis Christianae ac familiae Dei amisit ut vel isto pacto, eum tandem sui flagitii pudeat , ac resipiscat. Vos insuper oro, ut vigiletis S oretis, ne Diabolus aliquem vestrum simili laqueo capiat uti caueatis ab istius consortio, ne eius

225쪽

ne eius veneno inficiamini. Nel tamen tinimicum elim ducatis, sed admonete subinde ut resipiscat. Cum autem huiusmodi excomnaunicatus, sit iam tanquam ethnicus & publicanus, imo Satanae mancipium, debet pastor adhuc operam dare, ut eum a suavia pessima reuocare possit. Nam ut Christus ethnicos peccatores inuitat ad poenitentiana ita nostrum officium est, qui in ministerio Euangeli sumus, ut perpetuo operam demus, quo aberrantes ab ovili Christi reuocare possimus. Non ergo debemus odisse huiusinodi, sed eius vicem dolere, Deum 'precari ut mortuum vivificet , ac perditum

restituat.

Huc adiiciam regulas duas, quas Vtiliter sequi poterunt censores morum, ac iudices Ecclesiastici. Pico, est de peccatis in multitudinem,

grassantibus, qualia sunt proh dolor in

hoc regno, ebrietas , luxus vestium, comessationes, c. de his sequenda est regula.

Non aspere inquit Augustinus quantum

existimo, non duriter, non modo imperiOso ista tolluntur, magis docendo quam tu bendo, magis monendo quam minando. Sic enim agendum est cum multitudine peccantium. Haec regula concluditur ex finibus O s CXcom-

226쪽

excommunicationis supra positis. Nam si hic pastor excommunicationis fulmen mitteret, magis turbaret paucos bonos insit mos , quam corrigeret multos an inaos Saraalos. Interim tamen pastor non desinezea damnare, quae Deus sua voce damnat. POSTERIOR regula est de paucor una sagitiis Seueritas exercenda est in pecca ta paucorum Iusta huius regula ratio est.

Nam xhac ratione castigantur pauci, qui peccarunt, multi insontes sibi in posterum melius cauent.

Pastor autem regulam Augustini sequatur In corripiendis fratribus misericorditer corripiat homo, quod potest quod autem non potest, patienter ferat, accum dilectione gemat ac lugeat. Item: Quisquis

, ait idem sanctus pater quod potest:

arguendo corrigit vel quod corrigere non potest, saluo pacis uaculo excludit vel quod saluo pacis vinculo excludere non potest, aequitate improbat, firmitate supportat, hic a maledictione libcrri solutus est. Ita enim eradicanda sunt Zietania, ne

frumenta laedantur.

Hoc conssilium Augustini sequantur pia pastores in hac peruersitate morum , omnitere disciplina enervata. Haec sint dicta de modo regendi Ecclesiam

227쪽

siam externa disciplina. Nam de indictione precum , et tini publici, non est quod aliquid praescribam, nisi quod edicto regio,

gubernatorii in Ecclesiit, obtemperandum censeam. Da PRECATIONE PASTO

RIS PRO GREGE.

pars offici pastoralis est, exemplo Christi, prophetarum apostolorum , oratione strum gregem pascere: hoc est, ut gratias agat Deo cum fructum verbi videat, iret Deum, ut suis conatibus aspiret in salutem gregis, ac perpetuis gemitibus gregem principi pastor Christo commendet Apostolus Thessalonicensibus scribens ait Gratias agere debemus Deo semper pro vobis fratreS, quemadmodum dignum est. Primo loco dicit, debemus qua voce debitum offficium pastoris notat. Deinde ait quemadmodum dignuest,significans indigne pastoris officio fungi eum, qui hoc debitum non soluit. Exemplo ergo Pauli pastor orabit, ut Dominus dirigat corda suorum auditorum ad charitatem Dei, expectationem Christi, 't consoletur corda eorum,d stabiliat eos in omni sermones opere bono, ut dignetur eos sancta illa vocatione, ad quam per Euangelium

228쪽

gestium vocati sunt, compleat omnem suae bonitatis gratuitam beneuolentiam, opus fidei potenter ut glorificetur nomen Domini nostri Iesu Christi in iis ex gratia Dei nostri. Aget S gratias Deo pastor, quando animaduertit augescere fidem auditorum suorum, labundare mutuam inter ipsos

charitatem.

Etsi autem multae incidunt necessitates, quae ardentem inuocationem requirunt: possunt tamen precationes pastoris in quatuor ordines distribui, ut primus sit, pro sanctificando nomine Dei, per totum orbem terrarum. Secundus, pro gubernatoribus rerumpublicarum in uniuersum. Tertius, pro Ecclesia sibi commissa. Quartus, pro vi casus se offerunt varii. tempus postulat. Huc aliquot exempli causa formulas subiiciemus. FORMvL PRECANDI PRO

SANCTIFICANDO NOMINE

Dei, per totum orbem. Dis v s misericors Pater, Pater Domini nostri Iesu Christi, ago tibi gratias toto pectore, quod tibi eligas Ecclesiam in uniuerso orbe ut sit templum tuum nomen celebrans, precor suppliciter, ut auertas δίis nihi-

229쪽

in nihilum redigas omni tim ommum Diabolorum technas, qui vel opera tua vel virtutes obscurare volunt, vel tribuunt hominibus aut Diabolo quod tuum est. Auerte, quaeso, corruptelas doetrinae coelestic sacram entorum , tyrannidem impedientium cursum Euangeli , haereses, alia quibus vera tui noticia, vel corrumpitur, vel omnino aboletur auerte epicureum contemtum tui nominis, barbaram negligentiam , academicam dubitationem, stoicam τοργίαν auerte ingratitudinem omnium hominum, qui te Deum vel non agnoscunt, vel agnitum non praedicant. Auerte prophanam surpationem nominis tui, hoc est, impuritatem morum, nominis tui sacrilegam surpationem ac pra 'sta, quaeso, ut in toto terrarum orbe, fanctificetur nomen tuum ut secundum opus tuum, sit nomen tuum : ut secundum nomen tuum sit apud omnes nationes terraenoticia tui ut secundum noticiam ex ver bori operibus tuis, sit fiducia omnium hominum in te ut secundum fiduciam, sit laus tua, celebratio in omnes fines territ ut secundum laudem nominis tui, sit eiusdem usurpatio inter homines , per Veram inuocationem, praedicationem, confessionem. Quae quia sine verbo haberi non possunt,

230쪽

et os PASTORE. possitiat, mitte tua dona de coelo , conseruaministerium, verum, stim sacramentorum,

sanctam disciplinam precor ut in dies inaueris ac magis accrescat numerus ciuium regni tui, quo tuum nomen late propagetur ac celebretur Tibi soli Deo , qui es Pater, Filius, Spiritus sanctus, it honor, virtus de gloria, in secula seculorum,

Amen. FORMULA PRECANDI PRO MAGISTRATV, E ALIIS

vitae necessitatibuS OMNIPOTENS aeterne Pater, in nomine fili tui te inuoco, ac precor Vt uertas bella conserues legesin iudicia, impedias ατὰξίαν in omnibus ordinibus ac statibus honam iam Averte, quaeso , morboS, sterilitatem terrae, ethnicam solicitudinem, asimi nam ignauiam : fac ne irretiamur tentationibus, claqueis Diaboli, ob cupiditatem rerum huius vitae . Auerte cyclopicam ingratitudinem , abusum rerum, ne tuis donis in luxum, Voluptatem, ebrietatem, superbiam. contemtum pauperum abutamur. Breuiter auerte omnem iniuriam creaturarum tuarum, quas nobis

dedisti, ut illis utamur in tuam gloriam dc nostram utilitatem, in vero timore nominis