Pastor sive pastoris optimvs vivendi agendique modvs, per Nicolaum Hemmingium

41쪽

sunt, nisi radices c causae eorum extirpentur, de singulis generibus dicam. Diabolus hostis humani generis, qui praecipue aduersatur pastoribus gregis dominici, alias doctrinae, alias moribus insita diatur , ac suggerit cogitationes perniciosas, nunc in doci rina, nunc in moribus. Quando itaq; doctrinae insidiatur, de ob ij cit cogitationes pugnantes cum fundamento, triplex est modus superandi huius

modi cogitationeS. Radii vi Opponatur Verbum , potentia& veritas Dei. Quicquid enim subori tur in cogitationibus nostris contra articulos fidei, verbo Dei obruendum est, superandum. IN opponatur Catholicae Ecclesiae consensus , hoc est, sanctorum hominum suffragia, exempla. D in toto conflictu aduersus huiusmodi cogitationes , opponatur ardens ieria inuocatio. Saepe turbat animos piorum, cogitatio de resurrectione mortuorum sed hanc premet .superabit clarum Dei verbum, quod certum decretum Dei de excitandis mortuis proponit, cui nihil impossibile est. Potest enim quicquid vult: vult autem quicquid certo decreuit se facturum. Hoc ver

42쪽

18 E AST GRE. bum fortius premet istam cogitationetri, ubi accesserit consensus omnitim piorum, qui inde si a mundi exordio, praecipuam suam consolationem collocarunt in fide resurrectionis. Huic consensui ancillatur inuocati, ne Satanas vita sophisticanos a fide resurre sitionis abstrahat. His igitur armis utatur pastor, aduersus cogitationes μι Satanam immediate autorem habent. COGITATIONE ortae a sensu sunt quae ab obiectis , quae in sensus incurrunt, animis imprimuntur seu quae generantur quoties re nobis offeruntur , quibus animi nostri ad cogitandum excitantur ut cum David vidit nudam foeminam, lauantem se, commouetur animus,4 quomodo eius amore potiatur cogitat. Huc illud Augustini pertinet, qui in quodam loco dicit, mortem per quinque sensus tanquam per fenestras , ad animam nostram in aredi. Quod quam verumst, docet experientia

proh dolor in multis De his croo quinque fenestris ordine dicam, sin ulostendam ex scripturis, quomodo pius pastoreas occludere debeat, adhibere solertem custodiam, ne hostis per ipsas ingrediatur.' im A senestra est visus. Hic praecaeterisit Sa

43쪽

sit a ser

caeteris singillarem habet vim. Vnde Christus apud Matthaeum: Si oculus tuus fuerit nequam , totum corpus tenebrosum erit Syracide. Nequius oculo quid creatum Θmemento quoniam malus est oculusis quam Tritum quoci est prouerbium, animum habitare in oculis. Huc illud Augustini: Impudicus oculus , animi impudici est praenuncius Heua vidit pomum csth pulchrum aspectu, mox cogitat de eo fruendo,, per oculos concupiscentia in animum prorepsit David visis nudis Bersabeae pedibus , mox de ea comprimenda cogitat Samson visu ad amandam allienigenam est illedius Augustinus exemplo Terentiani Chereae usus est , qui incitatus pictura stupri Iouis , virgini vicium intulit. Quomodo , quaeso, haec fenestra occludenda: Occludetur ista fenestra , ne mors per eam ingrediatur, variis modis. Pinimum, cogitatione prohibitionis. Qui enim vere de pietate cogitat, diuinis prohibitionibus tangitur inprimis. Pro- Derb. 23. Ne intuearis vinum quando sauescit, cum splenduerit in vitreo calice color eius Syraclis Auerte oculos tuos ascemina compta. Et Psalm Ii8. Auerte oculos tuoS, ne videant vanitatem. Ambrosius: Cum videris aliena monilia, at C et rum,

44쪽

et O DE PASTORE.

rum argentum, concit pleris ut X torqueas, intrauit mors per fenestram claude ergo hanc fenestram. D claudetur haec fenestra ex-

cmplis sanctorum. Pepigi, inquit Iob foedus cum oculis meis, ne alienam mulierem concupiscerent Moses, Ioseph Maniel, multi asse, hanc fenestram amore castItatis clauserunt. Vt igitur pastor meus habeat ipse castam coniugem cupio, ne alienarum visu periclitetur. A cogitatione periculi obstruetur haec fenestra. Qui enim quid mali imala concupiscentia gignat attendit, maiori cura ad uigilabit, ne incautus capiatur. P o, o nauium maxime hic requiritur , ut fugiamus occasiones et sit quando grauius pulsauerint obiecta mentem dc cogitationem, confugiendum est ad Deum seria precatione is non sine nostentari supra vires nostras. ECvNDA fenestra, est auditus Per hunc enim blanditiae, adulationes, propha

nar turpes cantilenae ingressae, cogitationes excitant, venena in cor transmittunt.

Hinc propheta: ibi, tum panum In con- iiiiiij vestris opus Domini non respicitis Ambrosius: Intrat etiam mors per

fenestras aurium , si acquiescas oxa uenti.

45쪽

Occitidenda est ergo haec fenestra pastori adco B omnibus piis, ne inde in exitium

ruant. Salomon Prouerb. 1 ait Fili si inuitauerint te peccatores, ne audias. Syracides Sepi aures tuas spinis, ne audias linguam nequam. T E R i fenestra, est Odoratus. HARTA, Gustus. 'INT A Tactu S.

Ab his minus periculi est pastori meo,

nisi forte a gustu, de quo dicam, ubi agetur de eitis externa conuersationes ciuili. COGITATIONES Ortae a memoria, sunt quando ea revocamus , quae aliquando vel gessimus ipsi , vel audiuimus, vel vidimus. Harum rerum memoria, primum nusdam cogitationem ad mentem pertrahit: quae postquam aliquandiu moram in animo fecerit, excitatur affectusci huic si indulseris paulisper , voluntatem secum rapit, ut iam frustra voluntatem imperantem retrahere coneris Q tiare ubi talis cogitatio ex memoria rerum nascitur , mox ad aliud aciem menti conuerte, ne figat pedem. COGITATIONE ortae a complexione hominis, sunt variae. Alijs enim cogitationibus, obnoxius est Melancholicus, alijs

Phlegmaticus, aliis Cholericus, alijs Sanguineus. Hic ut pastor senserit suum mor- a bum,

46쪽

PASTORE.bum, occurrat mature, ne malum nimium

serpat. Qui scit se holeri cum esse, ideo spmagis iracundum, refrenet naturam, cuius morbum nouit, sic de alijs. Dixi de cogitationibus malis, Dostendi

aduersus eas remedia, dumma huc redit, ut illis occurramus legendo, canendo , rando, laborando, ocium omne fugiendo. Verum cum non habeamus nissima laScO-gitationes. Nam, ut Paulus inquit, a Cor. 3. non sumus idonei ad cogitandum qui quam tanquam a nobis debet pastor totis viribus, pulti crem malarum cogitationum, praecipue oratione, excutere, meum serio orare, ut ipse nobis pias Talutares cogitationes, suggerat. Is enim solus

creat cor mundum.

Iam ad Affectus veniamus, de quorum proximis causis hactenus est dictum. Quae quia de natura humana non possit ni ita euelli, quin quaedam vestigia relinquant fit ut saepe suboriantur etiam in sanctis praui affectus , at w omnino accidit sicuti quidam ex sanctis patribus ait: Quemadmodum passerculus , pede alligatus, volare incipiens, in terram funiculo detrahitur sic quoque mens hominis nondum affectit, liberata, Mad rerum coelestiti meditationem volare contendens, ab affectib. ducitur,4 in terram detrahithir. Affe-

i adl

47쪽

rassi, cui e

Affectuum sub orientium di sciplinam

tradituri, initium sumamus a diuisione aia fectu Ana. Sunt itaque astectuum quidam CORPORALEs, qui ab ipso corpore suas habent occasionec quidam ANIMALES, qui e rebus eXternis proueniunt. Primum de priori dicamus genere.

ter est φιλο υτ α quam definiunt se immoderatum coecum corporis amorem. Vere eam a Trmant omnium talorum matrem, cuius primae quidem proleS sunt crapula, auaritia, & vana gloria quae occasiones fere ex necessitatibus corporis sumunt. Ex his deinde nascitur omnium malorum ac vitiorum cataloguS. φιλουτὼ enim, primum corporis curandi,& gubernandi praetextu facit, ut homo sensim in voluptatis, intemperantiae fouea prolabatur. Hanc

pestem φιλοιτὼν dico oportet pastorem in primis quantum fieri potest, contundere,

ne propter nimium corporiSamorem coniiciatur anima in gehennana Castigo, inquit Paulus, corpus meum Min seruitutem

redigo me quo modo cum alijs praedicauerim, ipse sim reprobuS. Vides mi pastor, quantum periculi cumphi lautia coniunctuna sit. Quare grauiter contra illa depugnandu est, sobrietate,ani- mo prae

48쪽

et ASTORE. mo praesenti contento, vera humilitate. Pin imis huius filia, quae est γα ζ: λαζγια,

gulositas seu crapula, corpori quidem grata est, sed grauat corda. Vnde Christus: Cavete ne grauentur corda vestra crapula, ebrietate. Et Sapiens Vinum ebrietas auferunt cor.

Ei silia auaritia est, non minus perniciosa suis amatoribus, quam prima illa. Hanc Paulus vocat idololatriam, quia facit ut homo loco Dei suis diuiti sconfidat. Quare pi pastoris est cauere, ne huius deterrima pestis veneno inficiatur, ac ita salute misere excidat. Sed quodnam afferet pastor contra istam pestem remedium Θ Videamus finem, quo impellitur quis a lauare cumulandas diuitias. Hic autem triplex est. Piso M V S, amor voluptatis, quae graec φιλ ,δόνια dicti rur. SECUNDVS, est κενοδεξία, gloriae

inanis affectatio. s, propulsatio inopiae, quam forte metuit. Voluptati deditus amat diuitias , ut earum adminiculo indulgeat deliciis. Ambitiosus, cinanis gloria cupidus, aurum expetit, ut eius prae iidio clarus, magnus, lonorandus habeatur. Homo metuens futuram inopiam , cumulat per fas 5 nefas, ut eas conditas celatas

49쪽

'i ita: celatas conseriret, aut famem aut senectu' tem, aut morbum, aut exilium pertim in tu scens, atq; in iis plus spei habet repossitum, risius quam in Deo omnium rerum conditore,

ψ I patri qui vel extremorum minutissimorum animalium curam habet. Fines habemus, quos sibi proponit aua- noazi rus animus in cumulandis diuitiis , volt *ῖt, talem, ambitionem, inopiae propulsatio-ololatriari nem. Hos si pastor contemnere potuerit,t is didit mente sua euellere, ipsam auaritiam Tae,et haud difficulter contemnet. Videamus tali j te proinde ordine remedia aduersus ista mala.

Quid ergo remedii habes aduersus vo- tritia: luptatis plagam Primum conferat pius pastor turpitudinem huius pestis, cum di- si gnitate hominis, qui Christi sanguine ab-Palx si lutus, redemtus, iam templum Dei viventis est. Gentiles Philosophi dixerunt, se , nullam capitaliorem pestem , quam volu- ptatem , datam esse mortalibus. Quare eandem affirmant indignam esse homine, sed concedendam esse bestiis. Quid iam, quaeso, indignius est, quam maculare stolam illam sanctam, quam induisti in bapti-

sinates quid foedius, quam Dei templum

isto foetore Satanae conspurcare In pio

iij. pastore fides, charitas, patientia, mode- stia, iusticia, & caeter virtute esse debent.

50쪽

Q iid, obsecro in hoc virgintim honestinsimo coetu, faceret turpissim, foedissima meretrix voltis laso Vere dicit Plato volit-ptatem escam malortum esse. Sed multo V xius is , qui affirmat praesentem vitam hanaum est Diaboli, opertum abominabili Voluptate, tanquam esca, per quam seducti ad profundum trahuntur inferni. Vade mi frater , qualis in se sit voluptas : vide quid cum ea coniunctum sit V, de eius inenaci vide poenam. Ipsa turpis est, coniunctam habet infamiam, famem sui habet, transacta non satiat, sinis eius est mala conscientia, poena, infernus. Haec mi pastor si perpendas , facile hanc deterrimam pestem detestaberis, modo ores, e- itines, legas casta, ac ocia vites, iuxta illud nostrum distichon

Ores, casta legas, ieiunes ocra vites, Si serua; e voles corpora casta Deo.

Pixi de pruno fine, cur auarus animus diuitias cumulet, quomodo is contemni possit. Sequitur secundus , qui est 4m L sies, hoc esst, gloria inanis appetitio. Haec, quia ex diantetro pugnat cum Christianismo, deberet merito ab omnibus piis contemni, non secus atq; coenum foetens, imo veluti

lii alli ai