장음표시 사용
101쪽
M. Eo sensu, ut eo usque crescere possit
ac debeat: donec tandem pro rerum ri in tura; quae aguntur, necessari O, Vel commode mutatio inferatur in Fabula implexa ; & in simplici juxta naturalem rerum e. t exitum finis imponatur, qui supremas esta Actionis terminus; qualis sit ille, patebit ex dicendis inferius. D. Quomodo erit Vera vel Falsa γM. Si vere contigerit, aut non Contigerit ; quando autem, & quatenus veritas vel fallitas Actioni Dramaticae conve-S niat, dicetur postea, cum agetur de Tra
goedia, & Comoedia D. Quo sensu debet esse Verisimilis γM Eo sensu , ut nihil afferatur, quod
sit pr ter naturalem rerum ordinem, spectatis circumstantiis , in quibus dicitur illa actio contigisse. Ubi duplex distingui solet Verisimile ; unum, quod dicitur
generale: ut qnid debuerit, aut potuerit agere Rex, Imperator, Ambitiosus, Ir cundus , &c. alterum, quod Particulare Vocatur, ut quid Alexander , Caesar , aut quivis alius gesserit. Atque etiam illud utrumque Verismile vel ordinarium est, quod tam saepe accidat, quam contrarium; vel extraordinarium , quod rarius quidem , sed probabiliter tamen accidat; sc callidior a minus callido fallitur, fortior a minus forti aliquando vincitur.
. D. Quomodo Actio illa Insignis erit, vel Vulgaris t
102쪽
Talis erit vel ratione sui, vel ratior ne agentium personarum , quid conve- et a niat Tragoediae , quid Comoediae , ex- Et si plicabitur inserius. alla D. Quomodo erit Felix , vel Infelix mi illa Actio λῖa a M. Ratione exitus felicis, vel infelicis solet hic appellari felix,vel infelix Actio; a 3 adeoque felix est, quae licet multas con
i ua tineat turbas,fortunato tamen exitu con-
, , cluditur : & contra infelix illa est, quae cos quamVis prospere admodum in decursu est succedat, luctuoso tamen sine terminatur. Quatenus autem Actioni Tragicae illis vel Comicae congruat felicitas, aut infe- E, Iicitas suis locis exponetur. Ad Formam veniamus jam Poematis Dramatici,eaquae illi: proseramus, quae de illa universe, quate-diti nus ad Tragoediam & Comoediam simul D pertinet, uti fecimus de ejus Materia, o si tradi commode possimi. is, i ea,
M. Est Fabula,sive Compositio A ctionis: in qua, ut in Epica considerandae sunt Dotes , Partes , & Dispositio 3 D. Quae sunt Dotes Fabulae Dramaticae
103쪽
M. Prima est Unitas, altera fissicit , tertia Magnitudo.
unitas ct Simplicitas Fabulae Dramatice D. I N quo posita est Unitas Fabulae 1 Dramaticae p.M. In tanta partium omnium, rerumque diversarum inter se connexione , ut in unum aliquid videantur coalescere. Nam ut domus, quamvis constet ex pluribus, sit tamen una ex apta eorum Omnium conjunctione i sic Fabula dramatica fit una ex plurium apte inter se connexo- lib. a. rum complexione, ut docuimus in Fa- eap. 3 bula Epica.
y- D. Quomodo simplex esse debet Fabula
dramatica pM. Geminam tribuit huic voci notiopem Philosophus, qui Fabulam simplicem e. y. modo duplici, modo opponit implexae. Poet. Fabula smplex, quq duplici opponitur, est ea, in qua oritur unuS status eorum, de quibus est Fabula : qui e felicibus infelices,aut contra ex infelicibus felices exustunt. Duplex vero ea est, in qua alii felices , infelices alii evadunt, uti fit in Odyssea, ubi felix Ulystes , Proci infelia fes; & in AEneide felix AEneas, Turnus infelix.essicitur. Atque hoc sensu --
104쪽
plicem pabulam esse vult Aristoteles in ς'
sit a Dramate ; aut saltem longe anteponit duplici; quod multo magis valeat ad af
fectuum commotionem. Commoventur
enim illi vehementius, cum grandi omnes nullo excepto excipiuntur calamit te in Tragoedia; in Comedia vero placet magis, qui laetus est omnibus Acto, sis vibus, ac fortunatus exitus. Fabula simplex , quatenus opponitur,ies implexae, ea est , quae est una continua ci
Si sic, ut sine peripetia, id est, sine manulli festa in contrarium mutatione, aut agnitione ad finem deducatur. Fabula vero isti, impleSa ea est, quae cum peripetia siveitici mutatione, aut agnitione , aut utraque simul ad finem usque procedit. it D. Da exemplum utriusque Fabulae, simplicis, & implexae Habes simplicem Fabulam in Aiace Sophoclis, & Hercule furente Senecae, N alibi passim multis in locis. Ibi enimis nihil accidit praeter expectationem ;v. g. iii Aiax plenus animi, & contemptus im- patiens furit , posteaquam vero ad seisi rediit, prae pudore sibi mortem conscis. cit: eodem sere modo Hercules se gerit
: is FGulae implexae eximium habes exem-li si plum apud senecam in Oedipo; ubi elims Oedipum missus Corintho Senex adiisset: iiij m significaret, gem ipsum a Corinthiis
105쪽
pronuntiatum esse,atque hac ratione gratissimum illi nuncium afferre se existim ret, contrarium effecit. Paulatim enim intellexit ille , se & parricidam , & incestis Iocastae matris implicatum nuptiis; atque hinc subito, & praeter omnium Expectationem factus est infelicissimus. Ubi vides mirabilem peripetiam , simul Ma nitionem. Atque haec Fabula, quae implexa dicitur Ioge praestat smplici iuxta mentem Philosophi: qui praecipit Fabi
Iam Dramaticam esse Iimplicem, quatenus videlicet illa duplici, non vero quis tenus implexae opponitur. g. II.
D. . . Usnam est justa Magnitudo F
bulae Dramaticae λα. Quod oculis evenire solet,cum co Ahia. pus videmus: idem plane accidit memo e. ue. riae, cum dramaticam Fabulam excipimus. Ut enim , quae Vastiora sunt, oculorum conspectum , sic memoriae captum, quae sunt longiora, facild excedunt rutriusque vero facultatis vim, quae sunt minutiora,
fugiunt. Atque hinc factum est, ut quemadmodum in omni corpore, sic qualibet . . in Fabula dramatica justa quaedam debeat esse magnitudo: quam uno quasi ii
106쪽
euitu complecti possit auditor: ne distra.
eto in plura , aut obruto rerum multit dine animo remittant, ac frigeant, qui concitabuntur affectus. Quae lex pro Tragicis posita, valet etiam pro Comicis: ubi per assectuum commotionem privatae vitae rite instituendae ratio qu ritur. D. Quare brevior esse debet Fabula dr matica, quam epica ΤM. A fine utriusque petitur ratio discriminis. In epica sussicit sc singulis i haerere partibus viros prinCipes : ut repetito quasi intuitu magnam praeceptOrum vim, & copiam, ad vitam rite inso mandam complectantur: donec percepto tandem felici Epopoeiae exitu ad simile aliquid suscipiendum accendantur 3 quem finem huic poemati propositum esse supra docuimus. Dr matica vero cum debeat affectus concitare: debet quoque tota sere animo simul objici , ut vim suam omnem in concitandis illis affectibus possit exerere. D. Quaenam est igitur illa Magnitudo pM. Praeter assignatam superius magnit dinem Actionis, quae materiae locum te net , duplicem insuper facit illam Philosophus : unam Actionis compostar, quae Forma est, seu Fabula; alteram, quam V cat quantitatis. iD. Quaenam est magnitudo Actiopis compositae λ
107쪽
M. In eo posita est, ut qui dicitur Actio
A la primaria,uno solis ambitu contineatur,ide. i. est, ut unu diem naturale vel nullo modo, vel parum certe excedat, atque etiam ut breviori temporis spatio, puta duabus vel tribus horis possit definiri; immo eo perfectior,&convenientior erit illa etio, quo magis accedet ad tempus, quo solet in scena exhiberi. Sed latius multo e. ij. possunt e currere, quae adhibentur, Epia sodia : quamvis & rariora, & breviora esse oportebit, quam quae adjiciuntur in
Epopoeia: ne rerum multitudine, ac Va rietate animus distrahatur , atque obruatur sc in dramate: ut ad primariam actionem non satis attendat, minusque Concipiat , qui debent hinc oriri potissimum astectus. Atque eo sense accipienda sunt Philosophi verba, cum Tragoediam in- . ter, & Epopoeiam id quoque assignat dii
criminis : ut certo quodam tempore Tragoedia, nullo definiatur Epopoeia. D. Quaenam est magnitudo Quantitatis3M. Quantitas illa posita est in numero
versuum: ad ducentos, trecentosve supra mille, atque etiam apud Recentiores ad duo millia recensentur:haec autem lex optima fuerit , ut inter ternas & senas horas exhibeatur Drama:adeo ut nec brevius sit, nec longius I non brevius quidem,ne sorte locus non detur concitan
dis, ut pax est, affectibus 3 Ron etiam longi, ,
108쪽
longius, ne possit usurpari illud Plautiunum. Lumbi Iedendo , O ocuta spectando dolent. Iam vero quae sint partes pabulae dramaticae , aut quae illarum dispositio patebit ex dicendis capite proxime consequenti, & ex capite II. CAPUT IV.
De Partibus Poematis Tramatici. D. sunt partes Poematis dramatici λM. Cum Poema dramaticum ex materiac nitet, quae est Actio , quam descripsimus, & forma, quae est eadem Actio com-PQuia, excultaque, de qua modo egimus: lainc factum est, ut modo materiar, modo formae , modo utriusque simul habita ratione, in suas partes varie soleant Authores illiud poema distribuere. Sex omnino Dramatis in suas partes reperio divisiones.
I .. Affer, quaeso, & explica illas omnes divisiones.
zisilio Dramaris in Diseniam O choricum, DRima divisio est in Diverbium &a choricum, quae omnium maxim
109쪽
Dramve ad haec duo genera reVocatur, ut geratur , aut canatur. Diverbium 1ta
que est ea pars Dramatis, in qua colloquuntur , aguntve inter se , qui dicuntue Actores. Choricum vero dicitur illa pars, in qua iidem Actores, vel alij concinunt aliquid cum Dramate connexum, de quo postea. g. II. Disi flo in Nexum O Solutionem.
nem tam late patet , quam prima: quamvis alio modo Drama partiatur. Nexus in Dramate , ut habet Aristoteles,
est totum id, quod a principio ad ultimam P usque pertinet partem, ex qua sit mutatio fortune; hac autem mutatione felicitati infelicitas in Tragoedia, & felicitas infelicitati succedit in Comoedia. Solutio vero a mutationis principio ad finem usique protenditur. Sic in Oedipo Senecae quidquid antecedit illum locum, ubi se tandem & patris interfectorem, & m tris maritum agnoscit Oedipus,unde summa oritur infelicitas , est in Nexu; reliqua sunt in Solutione. Sed de Nexu dee,6 4 Solutione , quantum satis est , dictum 1, id superius in Fabula epica.
110쪽
TErtia divisio sit in Prologum, Epi- Arist.
sodium, Exodum,& Choricum. Pro- ς' ἔφ' Iogus praecedit primum cantum , diciturque ea pars continere quasi semina omnium , quae dicenda sunt in reliquo dramate : adeo ut Actorum nemo prodeat in Scenam, qui non sit cognitus in Prologo , vel de vultu , vel de nomine, Vel alio quovis modo.Quod tamen de illis debet intelligi, quorum res hic agitur Iraecipue ; potest enim e domesticis, amicisve de novo aliquis induci.
D. Quorum erat Prologum agere 3M. In Prologo produxere Poetae antiquiores Deum aliquem e machina , qui proloqueretur 3 alij postea Actorem , qui rem totam summatim exponeret , uno hoc perfunctus munere in tota Fabula; alii unum ab alio audientem Fabulae argumentum. Adhibentur etiamnunc machinae loco Prologi, enarranturque principis laudes , in cujus gratiam Fabula composita est. Episodium foc loco. iuxta Aristotelem ibid continet tres Actus intermedios,adeoque tam primariam Actionem, quam secun-