Institutiones poeticae ad vsum collegiorum Societatis Jesu. Ab vno ejusdem Societatis rhetorices professore

발행: 1685년

분량: 166페이지

출처: archive.org

분류: 시학

71쪽

poetkes test, ut si Actio proponatur , quaequ1dem vera sit, sed vires tamen humanas longe superet, hominem illa ad simile quid suscipiendum,aut gerendum impellat Eg. V. Actia Epopaeia quomodo Illustris Felix B. OUo sensu debet esse Illustris Α- cistio Epopoeiae pM. Debet esse Illustris vel ratione siti, Vel ratione personarum. Illustris est rationi sui Actio Abneidos, ubi inter alia agitur de fundatione Imperii &constit i. ' tione Religionis, juxta illud.

Dum conareret urbem Inferretque Deos Latio: genus unde Larinum, Albamque Patres, atque alu maenin RomnIllustris est ratione personarum Aetio Odysseae, quae viris non admodum illustribus potest convenire; illa enim sic habet. Ulysses classe amissa, occisis sociis, A ia multiplices iniquissimi maris tempestates

a. s. expertus multos aθnos domo abfuit; rem illius domesticam interea proci decoquebant , eius uxoris nuptias ambiebant, lemachum filium inficitis petebant; reversiis ille procos ex insidiis occupat, atque interficit. Quid hic illustre praeter

personas pQuare illa Actio debet esse Illustris

72쪽

. . M. Quia cum Epopoeia viros principes P ad praeclara facta debeat incitare et pro

poni debet illustris Actio , quam illi imi,

iud tentur. D. Quo sensu debet esse Felix illa Actio M. Eo sensu, ut felici semper termin tur exitu. Nam praeterquam quod saepe Actio Tota non erit, quae infelici claud N- tur exitu: si praeterea Heros misere per eat , aut grandi aliqua calamitate sub Maii nem excipiatur: concitabit ille indignationem , ac dolorem : rum ad imit ali tionem sui minime commovebit; & sic si Epopoeiae finis non comparabitur.Debetr itaque Actio primaria felicem sortiri ex io tumi quamvis nihil opus sit Heroas induis' Cere usquequaque, & in omnibus adjecti- tiis abionibus fortunatOS. IN CAPUT III.

ii, De rima Epopaei . bra P. δ' Vae est Forma Epopoeiae . ito M. La Cum Forma poeseos universὰ ea sit Fictio seu constitutio , & compositioste' rerum, quae tractantur in poesi: sic Epo-it, Poetae Forma erit earum rerum Composi- γ tio, quae soli conveniat Epopoeiae ; positai: illa in quodam cultu , ornatuque Actio- et nis,qualem in superiori capite descripsimus; adeo ut illa forma nihil aliud sit.

73쪽

quam Aeti uomodo compostat cultas

D. Qii id requiritur ad illam Formam, sive Actionis compositionem λ t. Requiritur ut Forma illa , Fabula , Compositio eodem enim recidunt haec vocabula ) sit una , magna, splendida , in suas partes rite distributa , & certo quodam ordine disposita: quibus verbis

attinguntur. I. Fabulae epicae dotes. a.

Partes 3. Dispositio, de quibus omnibus breviter disputandum est.

Fabulae Epica Dotes. Vae sunt dotes epicae Fabulae Me Tres imprimis memorantu Uniatas, Magnitudo, Majestas. D. Quomodo erit Una 1lla Fabula , quae res adeo dispares diversasque complectitur λ. Erit illa Una, si tanta sit illarum rerum omnium inter se connexio, ut in unum aliquid videantur coalescere; si, cum loco movetur aliquid aut resecatur, non bene sibi constet Fabula. Laudat .. Homerii Philosophus, quod sive natura duce,sive arte in Odysseam non concIusit ea Ulyssis facta quae alia ex aliis non satis penderent. Ea certe laude forere dia

74쪽

tibi

alii:

essitus

denda est aeneis; cui, si v. g. Troiani e cidii, vel AEneae per septem annos per

grinationis narrationem detrahas , a Didone tam apposite expetitam: ut quis ac quantus vir tenderet in Italiam , plane Iiqueret ; vel si ludorum celebritatem,qui ad posteros transmitti deberent, stbducas ; vel si descensum ad inferos, ubi tam multa de Roma no quod fundaturus erat, Imperio didicit aeneas, flentio praetermittas: aliquid certe in ea Fabula desi- derari sentias. D. Quomodo Magna erit Fabula epica M. Philosophus Epopaeiam comparat c. s. cum animali, quod quamvis elegans, si pusilum est, bellum vocari potest, non pulchrum : sin praeter modum e ecreverit , 'monstrum fiet ; debet videlicet.n turali florere magnitudine. Ita se habet Poema, quod nec brevius, nec longius esse oportet: sed ita temperatum, ut oculos magnitudine impleat, non fugiat.

Quae clim universe dicta fiat, proprie magis, ac definite aliquid de justa Epopoerar magnitudine statuendum est: monendumque imprimis aliam esse Actionis, aliam Fabulae magnitudinem; de prima non agi hoc loco, quae in eo sita est , ut habeat Actio Initium, Medium, & Finem ut supra docuimus: sed de altera institutam esse quaestionem, ac proinde videi

75쪽

dum, quae sit illa magnitudo pabulae D. Quaenam est igitur haec Fabulae epicarmagnitudo λM. Duplicem item illam facit Philosophus unam Actionis quam vocat, non nudae , aut suo carentis ornatu, sed compositae ε, alteram quantitatis.

D. Quaenam ea magnitudo Actionis

compositae M. In eo posita est ut uno circiter anno Dyse gesta fuerit, quae est Actio primaria , sic Iliadi annum dedit Homerus ex animad- q. ν. Versione Mambrunt, Odysseae tantum n. q. quinquaginta dies idem attribuit, aeneidiquatuor menses supra unum annum Concessit Virgilius. Sed Episodia, aliaque

adiectitia ornamenta nullis definiuntur temporis limitibus: cum Ilias noVem annis , Odyssea undeviginti res gestas comprehengat, & aeneis quidquid interfluxit ab heroicis aeneae temporibus ad aetatem Augusti Imperatoris. D. Quaenam est magnitudo quantitat1s M. Posita est haec in numero Versuum, qui ad dena fere millia excurrit in Knei de , duodena excedit in Odyssea ; octo vel nove Τragoedias vulgo dicitur aequare Versuum numero Epopoeia.Sed de hoc argumentoredibit sermo inferius,cum de magnitudine dramatis disputabitur. DUnde accersetur maiestasvpicς Fabulae M. Ex triplici potissimum capite I. ex

mirabili

76쪽

Liber LI. 6smirabili peripetiarum, agnitionum, epis

sodiorum , machinarumque contextu. a. ex narratione dramatica cum personas loquentes, agentesve adducet Poeta. 3.

ex dictione illustri ac splendida, de qua diximus superius

rata

ilii is

g. II.

Fabulae Epicae Partes. Uae sunt partes Fabulς epicae λύu. MDuae assignantur, Nexus nimirum , & Solatio, Gallice, PInc igne, O le

D. Quid est Nexus Fabulae M. Est ea pars, quae ab initio Fabulae ad eam usque partem excurrit, qua transit Poeta ad infelicitate ad felicitatem in Epopoeia,vel contra a felicitate ad inse-licitatem in Τragoeditio. Quid est Solutio λω. Est altera pars Fabulae, quae ab illo transitu ad usque finem pertinet V. g. quidquid in Homeri Iliade certamen antecedit, quo decertavit cum Hectore Achilles, in Nexu ponitur : ipsum verbcertamen est in solutione; item in AEnetiade qu cunctue AEneae & Turni monomachiς praemittuntur , sunt in Nexu ; ipsa monomachia in Solutione est. D. Quid potissimiim observandum est cir ca Metum Fabulae . -

Arist

77쪽

M. Ne varia sic texantur effodia, quae in Nexum cadunt potissimiim ; ut animum auditoris delectando longius aberrent ab Actione primaria aut a fine poem iis sint prorsus aliena. Sic Tassus in am ribus Reginaldi & Armidae , cpii nihiΙ ad Godostedum Bullonium tertinent, fuit prolixior ; brevius certe & consultius amoresDidonis & AEneς attigit Virgilius, ubi apposite omnia committuntur. D. Quid observandum est circa Sol tionem Fabulae pM. Primum, ut si quae sint in Solutione episodia, ne longius petantur illa, sed stonte quasi oblata, & e re nata esse via deantur , alterum, ut ea sint brevia imprimis : quandoquidem in Solutione ad finem anhelat auditoris animus , quem proinde longioribus epis odiis morari

minime conuenit. . .

D. Licetne adhibere Machinam in s Iutione Fabulae λM. Alii negant , assirmant alii. Qui negant suam I. ex eo capite tuentur sententiam,quod solutio facta per machina Epopoei, fini maxime ossiciat. Na qui poterit ad Actionis imitationem vir princeps impelli , cui se sentiat plane imparem: cum intelligat auxilio se plusquam humano adsimile aliquid suscipiendum indigere a. authoritatem obtendunt Aristotelis, qui vult fieri solutionem non per machinam,

78쪽

led ex verisimili, id est, ratione datura- ii, qua res exire solet. ς' Qui vero assimant . aiunt nihil obstare quominus per machinam solvatur Epopoeiae Fabula. I. ad imitationem Actionis posse impelli viros principes, in qua externo quidem numinis alicujus auxilio adjuvatur Heros, dum otiosus ille Heros non remaneat, sed praestet per se plurimum , unde feliciter cedat praeesarefactum. 2, Sic clausisse Epopoeias praestantissimos Poetas; esse v. g. machinam an Odictae clausula,quae Minervae ope solvitur; esse in AEneide , ubi Τurni caedes Jovis ductu & auspicio,atque etiam Furiarministerio conficitur. 3. Aristotelis praeceptionem maxime locum habere in Tragoedia , in Epopoeii non item; ratio est quia in Ehopoeia cum lateat magis machina, quam in Tragoedia, ubi machina Dii e coelo delapsi in theatrum producebantur : magis certe animos seriebat subjecta oculii ea machinal in Tragoedia , quam suscepta auribus in Epopoeia ; ac proinde minus erat ferenda 1n Tragoedia quam in Epopeia. Vide Frironium qui tam sese, quam docte eo de argumento

agit in poetica in dissertatione de nix

ratione.

79쪽

sitio λM. Duplex est illa Dispositio, una re-xum, partium altera. D. Quςnam est Dispositio rerum pM. Intelligitur illa Dispositio e celebe rima inter magni nominis in re poetica authores orta dudum contentione d quo rum alii volunt rerum, prout cont1gere, servari ordinem naturalem I alii conten ..dunt eundem debere perturbari, unde questio extitit, an Poeta, ut Historacus, hunc seruare debeat narrandi ordinem: ut quodcumque primum contigerit, naseret primum, & in ultimum locum comi ciat , quae postremd facta sunt ό vel contra , an debeat relicto naturali ordine pro arbitratu suo a mediis,aut etiam postre mis auspicari. Rationes, quibus uir que Sententia nititur hic refero. Pro perturbatione ordinis naturalis. T. Stat Horatius qui Antimacho vitio

vertit , quod ab initio Actionis fuerit exorsus, & Homero laudi tribuit, quod seclis fecerit, qui in Nee reditum Diomedis ab ἰnteritu Meleagri Axxς Nec omina bellis ase ordiιAr ab ον

80쪽

Liber II.

Semper ad eventum festinat , O in medias res,

Non secus ac notas, auditorem rapit. ' ἡ

Idem sentiunt Macrobius, Vida, Scaliger, & alij, qui de Poetica scripsere. t. quia in eo videntur inter se differre de

bere Poeta & Historicus, ut perturbatum unus; naturalem alter narrandi ordinem sectetur. 3. quia haec perturbatio ordianis ad animorum facit expectationes, suspensionesque , quas Poeta quaerit stu- diosiis. 4. quia sc demum narraverunt Poetae praestantissimi Homerus , & Virgilius et quorum prior non ab Helenae raptu, aut ab initio belli Troiani, sed ab ira Achillis,quae jamdiu coepta Troiae oppugnatione in Agamemnonem exarsit, opus inchoat : alter aeneae navigationem, erroresque narraturus, a seytimo anno peregrinationis initium ducit carminis. Vix e conspectu siculae telluris , Oe. Contra tamen 'pro naturali ordine Parta sentiunt alii bene multi, quibus sciri Ori- tit Mambrunus in Deffertatione natim Philosophi aut horitatem , qui sancit eum ordinem ab Epico Poeta retinendum esse, ut Fabula ab ineunte Actione incipiat, continuetur, & cuna eadem desinat.1. Suam sententiam multiplici ratione confirmant. I. Natura luis quaeque

iocis disponit , igitur & ars naturae aemutetica de Epopoeia. Adducunt

SEARCH

MENU NAVIGATION