장음표시 사용
121쪽
tauq canem gerenι-veperunct. Acibus ora x. Definitur Τragoedia Imitatio Actio. nis unius, totius, Verae , verisimilis, Minsignis, quae metro, & harmonia, non narrando , sed agendo misericordiam ciet, ac terrorem, ut affectuum expiatio nem , seu purgationem inducat. D. Explica, quaeso, singulas definitionis partes M. 1. Dicitur Imitatio Actionis, quia poesis, maxime Dramatica actiones h manas imitatur, ut diximus superius. t. Dicitur Aetionis unius, totiuS, Verae, verisimilis, insignis r quibus verbis notatur materia Tragoediae: qua partim Convenit cum Epopoeia , & Comoedia, partim ab iisdem discrepat. Nam materia Epopoeiae est Actio, quae habet quidem omnes illas dotes, sed debet insuper felici exitu terminari: quod in Tragoediam non cadit, quae saepius infelicem, raro admodum iselicem habet exitum Comoediae vero Actio vulgaris est , α
3. Dicitur metro, & harmonia perfici Tragoedia, quod sermonem non qu Iemcumque, sed numeris adstrictum , ut alia poeseos genera, requirat; item Scharmoniam, seu cantΗm, qui ad affectuum commotionem faciat imprimis. 4. Dicitur non narrando, sed agendo
exhiberi Tragoedia: quia, cum sit poema
122쪽
dramaticum, tota debet esse in actiones quo pacto ab Epopoeia discrepat, quae
Partim in rerum narratione , partim in actione sita est , Poeta modo narrante per se, modo alios narrantes, agentesve inducente. s. Dicitur excitare misericordiam, re terrorem, ut affectuum.xpiationem,pu gationemque inducat; quibus verbis Τr
goedis finis attingitur , de quo postea ο ις' pluribus. CAPUT VIII. De Oraterist Tragoedis.1, U H est Materia Tragoediae 3
au. Est Actio una, tota, uera , verse Aristismilis , insignis, & infeIix. c. I, D. Quo sensu Actio Tragoediar debet esse Una M. Eo sensu I. ut sit quaedam Actio primaria , quae in plures alias dividi non possit. Σ. ut omnia, quae sunt illius Actionis primariae , in uno eodemque loco facta esse videantur , in eodem cubiculo v. g. in eadem domo, in eadem urbe, in iisdem castris: unde Tragoediae apdoni so- Iet , Scena est Romae, vel Corinthi, vel Athenis , vel alibi, ubi res gesta est. Sed lib. r. quomodo Actio debeat esse una & Tota Op diximus alia.. α ι
123쪽
isi a mulier D. Quomodo debet esse vera re verisia
milis Actio Tragoediae PEo sensit, ut vere contigerit Actio primaria ; alioqui non multum moveret Tragoedia: si falsa esse crederentur quς
referrentur in scena , crederentur autem
esse falsa, si talia essent ; quia sunt Actionis insignis, ququaon solet ignorari. Non ita dicendum de Episodiis, quae,cum sintactiones adiectitiae, per se laepe non adeo spectabiles, nihil opus est esse vera. D. Possitnt-ne esse falsa Actionis primauxiae, quae dicuntur, Adjuncta. M. Duplex genus est hujusmodi Adjunctorum. Primum est eorum quae sunt per se spectatissima, atque illa tam vera esse debent, quam ipsa Actio, cujus Adjuncta Iunt i non licet V.m fingere a patre filium, vel a filio matrem fuisse interfectam , nisi
fide historis id constet;pro falso enim habetur, quod istiusmodi est, nisi considinetur Historiae monumentis, quae non de-huit illud omittere. Alterum genus est eorum, quae sunt minus spectabilia, adeoque non solent, aut certe non debent necessario in Historia notari: quae si vero- similia snt, facile vera esse credentur. Peccabit itaque contra hanc praeceptionem qui Carfarem naturali morte, non violenta extinctum induxerit ; non peccabit qui eundem singulos interfectores
alloquentem exhibuerit: quod primum
124쪽
non item alterum Historia notare debu xit. aratione debeat esse Verisimilis ctio Tragoediae satis indicatu est superius in materia Dramatis universe spectata. D. Quo sensu Insignis erit illa Actio 3. u. Insignis erit non ratione tantum per sonarum, quae inducuntur, sed etiam , &quidem praecipue ratione sui. Nimirum id requirit propositus Tragoediae sinis rcum melius multo cieantur affectus, purgenturque, quando illustriores inducuntur personae, quae a summa felicitate ad infelicitatem maximam deveniunt , ut inferius docebitur. Insignem certe, notamque vult esse Horatius hanc Actio
Maias Iliaeum carmen deducis in Actus; si proferres ignota, indictaque primus. Quanquam &suus sit in Tragoedia, ut
in Epopeia locus personis ignobiliorubus , sed iis, quae Actores Episodici appellantur. D. Quo sensu debet esse Actio Tragoediae infelix M. Eo sensu i. ut sit Actio illa plena lu-HusM terroris. x. ut infelici elerumque terminetur exitu: quia misericordiam, di terrorem debet concitare, ut animi affectus ex fine suo purget. 23. Quomodo delectabit quae plena luctus erit Tragoedia pNon quidem res ipsae tragicae volup-
125쪽
tatem afferent , ut notavit Aristoteles ς sed excellens illarum delectabit imitatio. Nam eorum,quae vel fugimus,vel detest eiur, imagines, ut ferarum formas, d cadaverum affabre factas non sine laetiti1 intuemur: quod insitum sit a natura hominibus imitari , ut idem observavid Philiosophus. Adde quod tantae calamitatis expertes nos esse, ac doceri, quae cavere Oporteat, non mediocriter gairet deamas.
D. Nunquid licet aliquando felici exitu claudere Τragoediam m Quamvis satius sit exitum Tragoediae esse terribilem, & inexpectata felicis in tunς in luctuosam mutatione stupendum: volunt aliqui tamen licere ab ea lege deflectere in gratiam auditorum,qui domum redire malint laeti, quam tristes ; adeoque indignius habitum V. g. primarium Actorem expedire se posse e magna, quam incurrerat calamitate; atque id unum requiri contendunt ut luctuosa fit tota Tragoediae facies, ad illius finem obtinendum CAPUT IRDe Foma Tragoedis. D. Uaenam est Forma Tragoediae p
M. M Est Fabula, sive compositio Ar
v. Qualis debet esse illa Fabula, sive Compositio.
126쪽
ps. Debet esse una, simplex, iustae cuiusdam magnitudinis , in suas partes riste distributa, & variis Fabulae ornameisetis conspuicua; quae dotes explicatae sunt superitis, cum egimus universe de Forma
D. Quid speciatim pr cipitur circa Fabulam Tragicam par. Ut Fabula illa sit implexa, id est, ut Alist. annexam habeat peripetiam, vel agnitio- c. 11.nem, vel utramque simul ; atque etiam vult talem esse Philosophus, ut ex periapetia & agnitione oriatur maxima asi ctuum perturbatio, unde tres Fabulae illius partes designavit peripetiam, agni'tionem, & perturbationem.
D. Quare indicitur a Philosopho ej vG modi Fabula ZM. Quia cum finis si Tragoediar excitare misericordiam & terrorem a satius est ex ipsa rerum,atque actionum constia tutione, quam externo aliquo subsidio il-1os affectus commoveri. Nam ut in Rhetoricis , quq petuntur ex arte argumenta, iis, quae sunt extra artem merito praeferuntur : sic illas, quae ex ipsa Fabula oriuntur perturbationes , iis, quae foris quaeruntur, longe anteponi necesse est. Quare quemadmodum inepti oratores, Arist qui in arte subsidium haberent nullum, ς' 'ad seges, testes, pacta, & id genus alia ut plurimum confugiebant: ita indocti
127쪽
i1 6 poetices olim poetae arte sola Histrionum miser
tionem , ac terrorem movebant, quoasuam non intelligerent ; atque etiam ea saepe, quae narratione erant dissimulanda, in scen a exhibebant, Hippolytum discerptum, mactatos a Medea, a Thyeste voratos liberos,' ut quaesitos cierent animorum motus. Praeclare itaque praecipit Philosophus, ita constitutam absque ullo histrionis artificio, aut ope debere esse Fabulam ; ut qui audiat solummodo, aut legat, miseratione persundatur , & ter- Arist rore - quod Fabulae implexae beneficio ς facile comparatur. D. Qualia debent esse ornamenta Fabulae Tragicae ξω. 1. Peripetiae , & Agnitiones , ut diximus, sunt adhibendae concitandis M-fectibus cumprimis idoneae. 2. Inserenda Episodia pauciora , & breviora , ut supra monuimus. 3. Machinae usurpan-d , modo non in solutione Fabuis, sed in nexu , ut docuimus. q. Circa Mores hidi', praecipitur non tantum ut boni sint, cons. 3. Venientes, aequabilis tenoris, sed etiam praviores, severioresque pro rerum, qua
inducuntur, natura. Unde matronae gravi consertur Tragoedia apud Horatium. ιὰ Notire leves indigna Tragoedia versus. At e. Ut festis matrona moveri jussia diebus Intererit satyris paulum pudibunda protervis
128쪽
omne geηus scripti graυitate Tragoedia vincit. χs. Aspergendae Sententiae , quae graVeS lib. I. Personas deceant, qua Cautione superius ςδP tradidimus. 6. Dictio tam gravis esse debet, quam res ipsae, quae tractantur ;versus iambicus trimeter usurpandus, quem vocat post Aristotelem Horatius e . ., Miternis aptum sermonibus: quod ille nume- rus familiaris sit, & ire omnem facile sermonem incurrat. Demittit tamen se decenter Tragoedia, uti se attollit Comoedia , ut idem observavit Horatius.
Interdum tamen O vocem Comoedia Iollir , in Iratusque Chremes tumido delirigat ore; Anc'Eι Tragicus plerumque dolusermone pedesu. CAPUT X.
D. Q Uis est Finis Tragoediae pM. MFinis Tragoediae est concitare
quosdam animi affectus, ad reliquos omnes purgandos. Hanc affectuum expiationem, purgationemque , quam Vocat, Tragoediae , ut finem, indicit Aristoteles: cui consentiunt alij, qui ea de re scripsere Authores. Atque hic finis tam acci rate , quam dilucide breviterque discutiendus es e cum exquisitus ab eo tum ar-ζmentorum, tum personarum, qui soleticpraecipi delectus, atque adeo optima
129쪽
118 Poetices pendeat rabulae Τragicae constitutio. Quare disquirendum 1. Qui affectus in
Tragoedia. α. A quibus. 3. Quomodo debeant concitari. g. I.
fectus concitentur in Tragoedia. D. V Ui affectus concitantur in Τr
M. Miser1cordia , & Terror , quorum opera purgantur omnes alii Affectus: unde Scena appellata est quaedam quasi palaestra humanorum affectuum , ubi praeparantur illi, & perficiuntur. D. Quomodo purgant alios Affectus Misericordia , & Terror p . Misericordia tangimur,cum videmus aliquem grandi aliqua calamitate pre sum, praesertim immerentem : timemunque, ne quid simile nobis contingat, quod alteri nobis quodammodo squali accidit;& sic misericordia parit timorem, cautumque praestat , quem assicit, ne gerat aliquid , unde tanta sibi miseria proveniat. Item ad objectam gravis infortunii speciem terror incussus, ejusmodi vitandi mali desiderium injicit : quo desiderio
essicitur, ut affectibus moderemur, qui sunt verae omnium germanaeque causae nostrarum calamitatum.
130쪽
D. Ecquid poterit purgare affectus Tragoedia in omnibus, qui adsunt, spectatoribus, quae fortunam exhibet illustrium
M. Quamvis regibus,principibusque sint inferiores, qui spectant Tragoedias : illis tamen eo sensu sunt aequales, quod & homines sint, & iisdem animi perturbationibus obnoxij ; adeoque tenuiores sibi
Pro rata portione timent, 'uod Iugent in regibus. Sic enim poterit quivis ratiocinari: si Rex ob ambitionem, amoris impotentiam, odium , &c. in tantam prolapsus est calamitatem: quanto magis mediocris homo fortunae,qualis ego sum, simile aliquod infortunium ex effraenatis animi motibus debebit formidare D. Num requiritur ad purgandos animi affectus, ut illi duo semper concitentur
affectus, Misericordia , & Terror λM. Non posset purgare ejusmodi affectus,
quae sine Terrore cieretur Misericordia sneque enim moderabitur animi perturbationibus , qui non timebit eandem , quam foectat, calamitatem; posset autem sine Misericordia Terror : moderabitur enim, qui eo, quod cernit, infortunio terrebitur. Atque hinc fit, ut soIus Terror aliquando sine commiseratione quς- ratur in Tragoedia : eoque nomine Improbus inducatur in theatrum, MI sua calamitate timorem pariat simile infortu-