장음표시 사용
81쪽
Ia. 2. Poema instar animantis obtinet :quod certe, si caput pectoris locum, aut pedum invadat, monstrum fiet. 3. argumentum Epopoeiae breve esse debet; quomodo breve illud erit, si plurium annorum res gestas complectatur. 4. Episodiis nullus erit locus, si omnia per se ad F
bulae constitutionem pertineant. 3. Contendunt neque Homerum, ne
que Virgilium perturbate narrasse ; &primum quidem Homero non fuisse propositum in Iliade Τroiae excidium, sed Achillis iram, quae rem Graecorum ante Τroiam inclinatam restituit; idque Constare ex ipso principio, & invocatione Ieam cane Dea Pelida Achillis: neque in Odyssea propositos fuisse omnes errores Ulyssis, sed navigationis partem tantum, quod itidem ex prooemio patet in hunc modum exeunte Horum partem Dea Filia Τουis dic O nobis ; quae autem intexuntur 1liadi Achillis iram & simultatem antecedentia tempore,quae in Odyssea de Polyphemo , de Circe, de Ulyssis descensu ad inferos, habenda esse in Episodiis.
Idem statuunt de aeneide, nempe septimum duntaxat annum navigationis AEneae suscipiaVirgilio narrandum cum appulsu in Italiam , & fatali ad constituendum imperium de Turno victoria; narrationem vero excidi j Troiani apud Didonem, aliaque ejusmodi antecedentia sep -
82쪽
timum nav1gationis annum in Episodiis reponenda esse. . Itaque praecipiunt peti aliunde Poetae ab Historico discrimina. Historicus Verum qua verum, Poeta Verum vel Verisimile qua verisimile tantum sectatur ;plures Actiones primarias Historicus, unam Poeta prosequitur ; ab Episodiis sibi temperat Historicus, quibus libera liter indulget Poeta, . in id tamen ambo conveniunt, utine in Epopoeia magis aliquid, quam in Historia perturbate narrari possit. D. Quid tandem status ea de re sentiendum. M. Eodem puto utramque recidere sententiam, ac proinde non tam de re hic. quam de voce disputari ; nimirum quo nomine appellanda sit ejusmodi narratio, ambigitur ; cum in id omnes consentiant optime fuisse institutum narrandi ordinem ab Homero , Virgilioque usupatum, rerumque permixtionem perbelle cadere ; verum alij contendunt non ideo perturbari ordinem dicendi naturalem, alii perturbari volunt. Qgae ut concilientur inter se, dicendum videtur , non per turbate narrari, si spectetur se juncta ab episodiis Actio primaria: perturbate Vero narrari, si omnia simul accipiantur , neque a primaria Actione secernantur episodia. I
83쪽
a Poetices D. Jam Vero quis ordo partium serva diis est in Fabula epica λ. Posteaquam Poeta Actionem, qualem descripsimus , animo insormaVit, personarum mores, & ossicia excogita Vit, episodia, peripetias, agnitiones Mmachinas commentus est , & suum cuique locum destinavit : ad opus tandem agreditur. I. proponendo quid canendum suscipiat. t. invocando numen aliquod, cujus actatu arduum opus perficiat. 3. rem totam narratione Proset luendo. Denique epilogum aliquando ive perorationem attexendo. Unde q. Epopoeiae partes existunt Propositio , Invocatio , Narratio, & aliquando Peroratio, de quibus omnibus modo nobis agendum est.
CAPUT IV. me Propositione Epopaeia. m. Uid est Propositio Epopoeiae pM. Est prima pars Poematis epici, in qua Poeta breviter proponit, & summatim, quid in reliquo poemate sit dicturus.
D. Quae sunt dotes illius Propositionis λQuod Rhetores in Orationis Exordio praecipiunt, ut apposite, ut breViter, ut Verecunde, ut accurate contexatur; idem
84쪽
omnino de Propositione Epopoeiae, quae
est eius Exordium , dicendum est. D. Quomodo apposite praemittetur Propositio M. Si non vage, sed proprie, congruenterque argumento praetexatur, id est si rei eaput des ne tur primis versibus ; talis est
Propositio aeneia OS. Arma virumque cano Troiς qui primus ab oris Italiam fano profugus, Iaυ naqκe venit
Interdum etiam aliquid Propositioni subjungitur , quod extra propositionem quidem sit: sed valeat ad gratiam princi-cipis vel populi aucupandam, ut illud
genus unde Latinum Aganique Tatres, atque astae moenia Itomae.
D. Quomodo brevis erit Propositio λM. Si non excurrat latius in iis, qua parum ad rem faciunt'; ea enim tantum adhibenda sunt, quae valeant ad docilitatem , & attentionem comparandam cum aliqua, si opus est, benevolentia. In legem brevitatis peccat Jovianus Pontanus in principio Uraniae. αui caelo radient ignes , quς sidera mundo Labantur tacito , yellis quibus emicet ingens signifer, Oc. . Ubi vides crebram ejusdem rei expressionem , ignes , sidera, stellas , coelo , mundo tacito &c.quae omnia eodem recb
85쪽
clunt. Quanto aptius est initium Geo
si uia faciat trias segetes , quo sidere terram Vertere asscenas, ulmisque adjungere vites conveniat: quς cura boum, babendo Sit pecori,atque apibus quanta experietia parcis
Hic nihil redundat, sed libri Georg,
con singuli singulis fere numeris, aut Incisis designantur. Peccat item Lucanus contra brevitatem initio Pharsaliae: ubi statim effunditur , ac longa declamatione conqueritur, & renovatam ProPosi- tionem Invocationi subnectit.
Fert animus causas tantarum expromere rerum Immessumque aperitur opus.
Tum causas illas amplissime exponit quae strictim , ac leviter attingendae fuerunt ; quod sane prudenter observatura Virgilio initio aeneidos urbs antiqua fuit; Tyrii tenuere coloni, coci Verum alia est prorsus ratio Panegyriacorum, ubi exordimur aliqt do a descriptione, vel proposita quaestione latius excurrimus, ut videre est apud Claudianum in panegyricis. Ratio brevitatis est in Propositione , quod aperte agat Poeta, neque Veteratorio 'uodam flexu, ut Orator, indigeat ad animum auditoris demerendum , qui ubi cognovit qua de re sit agendum in poemate, statim ad narrationem sestinat. '
86쪽
Quomodo verecunde modeste fiet Propositio 3'. si absit omnis ingenii, doctrinaeque
a atio, omnis granditas ac tumor, &exquisitior ornatus. Cyclicum Poetam 1eu circumforaneum , qui Carmen in Corona ad gloriam aucupandam recitabat , acriter reprehendit Horatius quod sic exorsus fuisset. Fortunam Priami cantabo, o nobile bellum. adjungit mox Uuid dignum tanto seret hiepromissor hiatu 3
Parturient montes, nascetur ridiculus mus.
Deinde praedicat Homerum, qui modestius Odysseam incipit, & paulatim a Gsurgit magnificentius. Guani3 rectius his, qui nil molitur inepte pDic mihi Musa virum caprae post tempora Trois Sui mores hominiis multorum υidit O urbes. Non fumum ax fulgore, sed ex fumo dare lucem cogitat, ut sipeciosa dehiat miracula promat Antipbatem, Scyllamque, O cum Delope Chriobdim. Initium Pharsaliae affectatius videtur Mtumidius. Bella per Emal bios plusquam civilia camporyusque datum sceleri canimus , populumqVepotentem In sua Gictrici conversum visicera ferro, cognatasque aues, o rupto foedere regni Certatum totis concusι υiribus orbis In commune nefas, infestisque obvia sienis
87쪽
Euna, panes aquilas, O ila minantia pilis. Quae carmina, ut nihil dicam de voce plas quam initio poematis usurpata , tam vasta sunt, sonantia, tumida : ut fateatur Scaliger se videri sibi audire Lucanum
non tam canentem , quam latrantem.
Nihilo fuit verecundior Statius in principio Achilleidos
Magnanimum AEacidem,formidatamq, Υonoti Progeniem, O patrio vetitam succedere caelo Dἱυa refer. Ubi versu primo sexies literam a repetitam habes, tres continuas Voces tetrasyllabas quae negotium facessant pronuntianti. Turgidus est quoque Claudianus in Propositione Carminis de raptu Proserpinae Inferni Raptoris equos , ossataque curru Sidera taenario, caligantesque profundae Lunonis thalamos audaci promere cantu ruens congesta jubet. D. Quomodo erit accurata Propositio 3 M. Si neque tumida, neque jacenS, ne
glectaque sit; perinde ergo vitanda est nimia cura, & nulla. Languidior paulo videtur haec propositio Silij Italici de
bello Punico Z. Ordior arma, quibus caelo sie gloria tollit Eneetdum , patiturque ferox Oenotria jura Carthago. Da musa decus memorare laborum .
88쪽
D. H. Uid est Invocatio in Poemate a. Epico G. Est ea pars Poematis Epici, in qua
numen aliquod invocatur : cuius afflatu Carmen, quod per se arduum est, & humano ingenio majus habetur, tandem perficiatur. Quae Invocatio attentionem S admirationem commovet,atque etiam summam operi conciliat authoritatem,ut quasi divinitus, quae canuntur, postmodum efferantur. D. Estne semper adhibenda Invocatio 3. M. Cum grave aliquod scribitur poema, illa adhibetur ; in minoribus Vero poematis , maxime in panegyricis frequenter omittitur. . D. Sejungitudine Invocatio a Propositione Z ,
. Seiungitur aliquando , aliquando cum illa involvitur. Latini Epici ut plurimum sejungunt ; sic apud Virgilium post hanc propositionemlArma, Visumq;
cano , Oc. Sequitur Invocatio , in omihi causas memora, ctc. Graeci vulgo Invocationi Propositionem implicant; sic Homerus orditur Iliadem Iram cane Dea
89쪽
1 bi dic usi, sec. Atque etiam apud Latinos Lucretius, Statius, Vida, & Virgialius ipse in ecclogis Invocationem Cum Propositione permiscent. Id autem fit oportune, cum opera principibus inscribuntur viris, quos honorifice statim a
pellamus. ε ς D. Repetitur-ne Invocatio in decursu Poematis p . Repetitur cum res gravior dicenda occurrit : ac tum comparatur attentio, cum significatur tanti rem esse s ut opus
sit divino quodam afflat u ad eam pro di nitate exponendam. Sic Virgilius in lingulis Georgicis Invocationem , quam apso in limine operis generalem instituerat, Instaurat se O rerum natura tractandarum 3 sic in 6. .Eneid. inferos descripturus, Deos inferorum invocat. Dii, quibui imperium es animarum, umbraeque silentes, Et chaos,ophlegeton, lata nocte lentia late, Sit mibi fas audita loqui . si numine vestro Pandere res alia terra, O caligine mersas.
Clarissima est quoque illa Invocatio δε- Epro petita: ubi ad alteram sui partem anstatuti , vitamque AEneae bellicosam
agreditur. age qui Reges,Erato,quae rempora rerum Duis Latio avtiqua nerit satus: advena classem com primum Ausoniis exercitus appulit oris
90쪽
D. Qui sunt invocandi In poemate piis. Ethnico Poetae profana &, commentitia numina liceat invocare ; at Christiano Divinus Spiritus, Christus servator , Virgo Dei para, Angelus Tutelaris, aut is, cujus res gestae canuntur, Vir Sanctus implorandus est. Item si res praeclare gestas Ducis alicujus, aut Principis scribimus, aut si illi opus dicamus; commode ille potest invocari, uti exemplosio docuit Virgilius in a. Georg. his luculen ris carminibus Tuque adeo,quem mox quς ni habitura Deorsi concilia, incertum est, Urbisne inoisere
Sic Lucanus Neronem in Pharsalia,Valerius Flaccus initio Argonauticon, &Statius initio Τhebaidos Domitianum invocant. Atque hic observandum est licere Poetae Christiano in Sacro poemate Musas usur pare pro poetica facultate,pro sacro impetu, atque enthusasmo, Jovem pro coelo , Neptunum pro mari , pro bello Martem ; adeoque haec aliaque his similia hoc sensu accepi a posse poematis