Observationum et curationum medicinalium de febribus ephemeris et continuis libri duo

발행: 1584년

분량: 326페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

101쪽

Io2 OBSERVAT. DE FEBRIB.

brilis calor mitigetur, periculam adferre potest, si lingvia ster uerit, aut aphus nigris astas ut iuueni Lebdano euenit) s oculi refugiant lucem, si urina nigra, liuida, vel obscura: haec extremam perniciem minantur. At νbi hac defiunt, ipsaquefebris magis magi e decrescit, is in tuto esse videtur.

OBSERVATIO XVIII. DE IVVENE

CARNOSO SANGUINEO, IN VERE

synocho putri seu continente febre laborante. IV V E N I s viginti quatuor annorum bonae habitatudinis, robustus, temperaturae sanguineae, tempore verno, cum eiusmodi febres incidere solent in synochum putrem incidit. urina rubicundior erat more solito, pulsus inordinatus, magnus, & capitis dolor eum affigebat.Cum autem ad eum accitus essem & notae huius febris manifestae essent, ad curationem perficiendam, quae potissimum consistebat

in euacuatione & altera ne, cumq. prius euacua darerant materiae communes, nam aluus plane adstricta erat, easdem enemate sequenti educere decreui. 131 maluae bismaluae vita. bethae lactucae ana m. j. stor. viol.nimpheae albaeana p . hord. mundati p.j. prun.damas numero I x. coquantur in aqua comuni

pro libJ. . cui adde casta mund. pro clysteribus j j. sach. rubet L j. g. olei viol. J iij. salis contriti s j.

fiat enema & statim iniiciatur. Cum vero non a mitteret & in superioribus partibus grauitas sentiretur,fecibus per duos dies prius adstrictiς,hoc leniente pharmaco ut aluus subduceretur prescripsi. M cassi.

102쪽

LIBER PRIMUS. IO

delectaretur, praecepi ut sumeret 8j. cassiae adiectis

haccis oxyacanthae contritis numero . fiat bolus. Altero die cum seces communes eductae essent, ad materiam propriam ipsius febris accessimus,quae non a lia via quam sanguinis missione euacuaturi ideo ilico sanguinem eduximus ex vena basilica brachij dextri ad libram unam. Tertio cum sanguis facilein bilem mutetur, ut putredo simul corrigeretur hunc strupum propinavimus. At j. de acetos citri Oxi zach simpl.*.viol.ana ij . aquae en diuiae cic or.b glosi vel borag.ana δ iqaumat tribus vicibus. Quarto deinde cum urina coctionem prae se ferret, materiam biliosam expurgauimus, cum sanguis putrefactus facilius in bilem quam in alium humorem mutetur. Iv rhab. selecti s j.; schoenanthiΘJ infunde in L Q aquae e . facta leui ebullit. Guainerius practicus insignis infundit rhab. cum spica seu correch.

in lacte caprarum in hac febre) fortiss expressi adde mannae ' j .mis fiat haustus, qua quinquies ad minus

aluum deposuit. Quinto aperiendo obstructiones dedimus decoctum quod citra caliditatem & exsi

casionem aperiret, Urithas prouocaret, ex rad.cichorijdentis leonis petros asparag. maceratarum in aceto

cum emulsione 4. semFrig. mai0r.capill.veti.&simia libu . Alij audaciores ut Holerius cum vino albo quose id praestant. Tutius tamen obstructiones aperit cum frictionibus vel oleo chamemelino. Postr mo deuenimus ad alterantia, infrigidantia, borantia , tam intra semptis quam foras admotis. ut hoc

vel simili epithemate: ' aquae ros . lib. s. viol. borag. ana j. g. aquae acetois nimpheaeana j j. omnium santal. corali rubet ana, j. ossis de corde cerui. Θ j.

103쪽

cum panno vulgo scarlato dicto aut sindone de graiana. interim cauendum ne nimis actu frigidum cordi apponatur. Is aquae end.lib. .aquae ros. δ iij. aquae lactucae cicor. aceto ana g j. omnium fantal. ana s j.

g. aceti k j. spodij sy. spicae nardi ad seruandum naiaturalem teporem partis Θ f. his commistis fiat epiathema hepati tepide ante pastum. Caput etia nempe frontem & tempora ob dolorem inunximus unguento populeo & oleo nympheae. Renes vero ad re-srig. & alterationem cum vng. ros . Intus Vero exhibuimus Diarod. abb. vestriasand. in tabulis &hoc condito ruet conseruae radB IOT. conser.rad.end. . cichorij acetois scilicet folior.conser. capiti. Ven. ana

tum seu mixtura. Vtebatur etiam sola conserua viol.& 1 . die hic a febre fuit liberatus.

De sectione A L E N V S ut dictum est in utraques nocho sum vena. guimem mittebat usique ad animi deliquium, ut eo modo febre sibilo remoueret: nam duo in his febribus serant remessica, venassctio, ct gelida potus. ct ideo ins nocho non putri valido occurrebat auxilio, nesanguis qui nondum putris esset, putridus feret, ct nes nochus non' stilens, pestilensferet. svicenna quoque A. cura. cap. 6. sentit cum Galeno adoncopensanguinem mittendum esse in his febribussanguineisi modo vires ad sint. Cum Galano AMGbo . etiam conueniunt Paulas ct Aetius. At suerrhoes qui AE Iias stimulus medicorum dictus est 3. Sui colliget reprosiat euidenti ratione Galani ct aliorum in hac sectione νοησοpinionem, qua rationes apud alios non parat mom v Aunt,tupoteris eas, si lubet νidere licet GaI. eam commm det tam

104쪽

LIBER PRIMUS. IOS

det tam in simplici onocho quam putri. ut in secundo in-srmo lib. 9.meth. cap. 1. Sed hoc genres remedij teste Ron- deletio cap. prop. des'nocho putri coepit iam pridem esse

suspectum, neque enim tantrem commodi habet, quantum periculi. cuius reisdemfacit ipsa experientia, ct quorun dum tristis exitus, qui cum ex multi sanguinis euacuatio ne, animo defeci sent,nunquampo ea reuocari,aut admst redire potuerunt. Quo quidem casu nonnulli medici alioqui celebres, insummum dedecus inciderunt. uuapropter illa vacuandi ratio, ut temeraria, ct periculi plena, ita nunc merito damnatur. Longe igitur tutiuτ est, quod aperiit Himis medicis praecipi solet hodie, venaesectionem re petere, vel paulatim, ct per interualla sanguinis tantum auferre, quantam agri conditio, morbi, flatus exigit, ct aegri robur. Interim in hac curatione primm partes tenet

mena sectio. 9 vult ipse Londelatius ut anguis me mora sit sanguinis detrahendus hic copiosior,quam in altera 3nocho,ut labi Δ ΣΦ

beatur putredo, ct calor ex eo contractus, extinguatur.

alii ex onocho inuat astus nocho non patri, pluSsan guinis demendum essesuadent. cum minor quatit u g M sauonares: nisputridi deducit corpus ad os copen, quam non putridi: nam cum synocho putri virtus est debilior, ideo in ea tanta quantitra non est detrahenda ut onocho non putri, ut constat apud Gal. II. mei. p. s. Deinde sanguis in f no cho putri no ita aptus est evacuationi neq. iam facile exit. Praeterea minuenda est vena sectio in Mocho putri, quia per ipsam, Meret usque adfncopen, non ita cito sesub ito cessaret febris: quia putredo non ita cito per ipsam remoueretur,neque sanguis aquaretur. At in f cho non putri per Rctionem vena subito aliquando cessat febris, quia tollitur insta natio ut dicebat GaI 9. meo. neque fit putredo. verum in synocho putri , plures exstectamus crises.

105쪽

una citra pestilentiam, altera pestilens. at nunc sermo est, ii ... D mope denti, e va loquitur GaI ' .method. cap. inest faeienda qua mittit sanguinem aliquando ad syncopen. At angui- idi' nem euacuare ins octo pestilenti non est tutum, imo per pen. niciosium . nam vires nec lario deficiunt ἱn febre pe stilenti, de quast mensio apud Gal. 6. id ecl. prima comment. 1.

des nocho pestilenti verba faciens in qua aderat nigredo lingua ct alia symptomata quae febrem indicant pestilentem. ct ideo in febre illa continente seu onocho putri, in

qua postea exanthemata apparuere, de qua egimus Otaster. I7. pracedente, Fncias tanta exsnguinis detraximin, cum faet mutatio in pusu, ct minui quoque sanguinis,quia in quarto prius acciti eramus, imo ubi haec ipsa in principio est neglecta. VA. ad septimum diem etiampotest seri infnocho putri non pestilenti, nam ct in Anaxione octauo die secuit venam Hippota 3. De morb. vulgar. cGal. quoque vr prius dicIum e cholia Ob fra. huius libri non tum insexta, si tima, verum in aliis quoque diebus nam secutis vires admitterent, ct neglecta esset. Profuit autem illa vena sectio in Hadriano Aloetonio de quo Obster. i . actum est. nam melius exanthemata postea prodibant. Quin se aviam ipse in febre sanguinea ubi pulia care symptoma siveruenit non veritus est ad lib. h. μη-guinis ex vena media dextri brachi, detrahere, cum ingens ingruebat plethora , licet Iethala signum pulicare semprema esse selet, morbi malignitatem ct saeuitiam protendens plus periculi in morbi principio minatur. Sanguine

etamen extracto, a cuius fore Oct bubtiliori parte exanth mala haec oriuntur, natura validior facta, materiapec cantis refiduum per sudorem expulit, unde aegrotans issa apud Amatum centur. 3. curat. 23 .sana euasit. Cate πίνηochi pestilentes in quibus etiam carbunculi apparent,

τι maligna Opestiletes tractanda Aunt, de quibus siuo locqi dicturi

106쪽

dichiri Q ἰ nunc ad onochos putres redeamm,ella citTa pestilentiam contingunt,in quibus copiosa semper facienda est phlebotho a modo vires ferant. Secundum remedium apud Galenum erat aqua potus. quam no dabat antesigna Aquae po- coctionis, de qua satis antea dicitum est. quidam non de- M'siunt, ubi febris vehentes est, qui velint quatuor libras aquae gelida posse exhiberi, ut suer dies gloriatur multos si i-gida potu liberasse. Haec magis conuenit in synocho non pu-rri, s amputri, ct si aliquo modo danda esset exssectanda est concolitio, ct satius est cum corpora nostra magis impurasunt aliter aegrotantem tam ad impin,quam admotis infigidare. ideo nec medici nostri insinochis maxime pa- iridis balneis utuntur, ct in aliis ne putredine non nisi indeclinarione; quibus neq. praeceptores meos uti vidi. Quod

flaqua frigida danda At in f ocho putrida uri putremnete, materia sit digesta neq detur in principio aut augmento, ct quidam tunc non exhibent param sed mixtam cumox Lach. ut Bertratim insignis practicus iubet) mel cum f. aceto se si materia fuerit magis viscosa, praemissa tamen τena sectione 9 minoratione. cauendum quoq. ne sit apo- flema. neque stomachus sit debilis. Tunc maxime excus-mur a potu aqua frigidae s corpus fit laxum rarum 9

nime consimum aquam bibere, vel ubipraecesserit vena sectio largior, in principio, vel f febris mitigetum aut materia ex pnte educatur per sanguinis pro Mimn narium, haemorroidum, aut mensium vel perseudorem. Et ideo con- Utrum in si merandum cum Galenus dixerit '. tb. cap. J Ussemper comenis rigidam infnocho. Si consideremu febrem bie magicardentem&snochum' tutius dabimus stigidamin μο- 'RR Itcho quam in ardente. Nam in f nocho corpus est robustum, ' calidum ct humi si, quod facilius potest ferrefrigidam.

contra vero in febre ardente, vires non sunt ira validae,

corpus est calidam Osiccam, ob ct gracile corpM, non ita δει-

107쪽

ita susti8et potum aqua frigida, Pt carnosium. Galenus tamen magis selet extollere stigidam in febre ardentequam in sinocho cum putredine: Qua est causa huiuι' Di cit GaI. 9. meo. 3. Dumfnochin est cum putredine, vel fuit secta vena, vel ob negligentiam medicorum omissa. Si sectu: non licet dare stigidam. A non fuit secta, opus erit 's igidam exhibere. Nam secta vena ct sanguine in magna copia emisso, habstin totivi corporis re rigeratur nec indi- .gemus amplivi magis figida, ne corpus plus aequo restig remus. Vbi intermissa est vena sectio, ummae adest feruor in hacfebre, quia putresiit materia in vos magnis, sq, putredo Vidua ct maxime incalescit habitus totius corporis; O propterea egemus viaido auxilio, ut adfigidam 'deueniendum. st in febre ardente in qua maior feruor est, qui non itapotest extingui per vena sectionem, neque in ea

licet tantum 1anguinis euacuare,ct quantumuis pena aperiatur; perseuerat tamen eruor, multo, maior ct intensior quam in ocho. Interim in f nocho pestilenti nullo imodo gelida danda est, ut latius suo loco defebribus pesti Ientitas dicturissumus.

OBSERVATIO XIX. DE PUELLA

A FEBRE SYNOCHO PUTRIDA

continente per fluxum sanguinis narium curata. ΡV E L L A tredecim annorum, quae licet minime

obesa esset,apud aedem diui Hippolyti Delphis

ad necem us'. febre sanguinea aut putrida synocho decumbebat. Huic, cum neque medico usa esset, septimo die sanguis largissime e naribus prorumpe bat. Eodem tempore fortuitu ad aliam puellam ex fluxu ventris ad desiperationem laborantem accessi, quae in iisdem aedibus simul laborabat,etiam Sc hanc quoquς

108쪽

quoque synocho correptam invisebam. Cumque in ea animaduerterem sanguinem copiose e naribus manare, atque ipsam usque in septimum diem abs que remediis morbum tolerasse, nihil tentandum ne nunc quidem dicebam, sed totum negotium naturae esse relinquendum,imb ne sanguinem fluentem impedirent, imperaui: quo factum est ut post fluxum illum enormem, qui in septimo contingebat, praecedentibus notis coctionis in urina, a febre validissima praeter opinionem a1tantium liberata fuerit.

OV o D etiam ingracilibus corporibus,rti huic puellaeuenit, hacfebris eripo fit, iam antea dictum est. quae cum ethora assciebatur γε anguinisprofluvio, non

tantum fuit diminuta, imo felici successu, a febre liberata est: ita ut illud dictum Galani perumsit, ni se iis sanguis iuprincipio auferatur quantum vires tolerare possent, fili cet onocho laborantibin, fere ut vel si ocentur, vel certes Wope prehendi omnino periclitentur: ni ut dictum e M eos vel virium robur, vel plurimus1udor, vel largum sanguinis profluuium, a morte vindicet. quanquam hoc in corpulentis magis verum fit, etiam in biliosis,ubi aliquomodo plathora accessierit, ctfinocho corripiantur, eodem modo evadunt, ut huic puella contigit.

OBSERVATIO XX. DE MULIERE

SANGUINEA FEBRE SYNOCHO PUTRI

correpta, quae mensium suore desiit. MARiA Hoechia, cui & Verlania cognomen erat, non a nobilitate sed a via, quae directe . itinerantes ad domum in qua prope suburbium ha bitabat,

109쪽

IIo OBSERVAT. DE FEBRIB.

bitabat,ducebat. Alcmariae autem commorabatur,

ratque mulier triginta annorum, si quae altera potui dedita, quae & faciem Bacchi instar pustulis rubet; repletam haberet, qualis facies in potatoribus plis

Tunque, gemmis tum carbunculis atque rubinis, re serta,cernitur. temperatura erat sanguinea etiam ad

modum faceta. Haec ex plethora in febrem sanguineam continentem putridam seu synochum incidit valde periculosam ; cui tunc facies duplo maior quam antea inflata erat, ut prae tumore cutis quasi rumperetur, venae in ea tumidae conspiciebantur &supra modum cxtenser S ut summatim dicam m lier haec tota quasi ex plethora intumescebat, lotium autem crassiam rubrum ac scelidum emittebat, de cum rubore subliuidum, & valde confusii . Pulsus huic aderat frequens & plenus; erat enim bona fi bitudine & valde crassa ac corpulenta. Ad quam secundo die aegritudinis accedes, ilico eodem die cum excrementa per se deposuisset ultra libram sanguinis ex interna brach ij dextri vena secta fluere permisi, &postea hunc sympum ebibere iussi. Ra Φ. acetosi simplicis de acetos . citri delimonibus. anag aquar.end. Cicor. rag. acetosae ana ' j. misce. & frigidum bibebat. Elapsis vero tribus horis hordeatum pro victu habuit. Pro potu utebatur ptisana ex hord. mund. Qio tum glycirriga concinnata. Nocte autem subsequente placide quieuit& statim missione sanguinis optime quoque sudauit. Mane autem cum nidorem forte non bene detergeret, vestibus quoque a lecto ob calorem nonnullis depositis,dolor quidam eam inuasit in latere dextro, & caepit parum tussire. Vergebat autem dolor magis ad ventrem. illa pleuritidem metuebat: locum vero dolentem inunximus

unguen

110쪽

LIBER PRIMUS. III

unguento resumptino: & cum eo die aluum no re

didisset, diacatholici ab aliis ob id catholicum dicitur, quasi uniuersale, quod non sit uni humori destita

natum medicamentum , sed in ventre, siue sit bilis siue pituita, siue fecies, expellit citra calefactionem: ideo confert maxime acutis & peracutis morbis, e mollitenim, alterat, & communia excrementa Ventris, partim lubricando, partim attrahendo euacuat, roburque addit tecinorosis, &lienosis, & recte catholicon dici potest, cum medicis in omnibus laxantibus in frequentissimo usu sit g j . cum L iiij. seri lactis quia rustica nec diues haec mulier erat) exhibuiamus. ex quo medicamento plurima excreuit, prius feces, deinde multa bisosa & corrapta, Sc dolor mi ligatus est. Sed post mediam noctem subsequentem, valde inquieta fuit, & quarto die mane cum redirem

urina vinea erat crassa, Obscura & confusa ac pertur bata, febris acuminatum deliria aderanti antequam tamen haec signa obreperent, prius lotium rubicundum habuit,quod coctione arguebat, quamuis nunc valde crassiam obscurum & vineum sipectabatur: eo

dem quoque tempore simul & tensio, & dolor, &grauitas lumborum effatu digna aegram premebanta Praesagiebam mitis morbum per menstrua posse Gniri: nec fefellit nos praedictio, nam quarto die videlicet ab initio morbi sub noctem cum ab astantibus, εc ad eam ingredientibus pro deplorata haberetur, menstrua suere caeperunt, quae usque ad septimum diem copiosissime fluxerur, calore febrili adeo dimi nuto ut in septimo eam febris reliquerit. usque ad sextum fere diem pro potia ptisana utebatur, in sexto

autem ceruisiam tenuem concessi a vino vero omnino abstinuit, in cibo sumebat poma acida assata &

SEARCH

MENU NAVIGATION