장음표시 사용
71쪽
res quam semel multa copia auferre sicuti '. meth. cap. . dicit Galenus: aliter non febrem, ficut fecit Galenus, sed, ἀά etrum lagularemM. Interim Palida existente virtute, albh. ,h assentiente aetate, nullo, alio insigniter renitente, sanguis
sparchis cap. auferendus, praestat1 Uque ad animi deliquium, modo '' . virtus ferat: quibus vena non inciditu' ad summum disicrimen perueniunt,n vel virium robore,vel copioso Janguinis ura, veIplurimo sudore a certa pernicie redimantur. Cum multitudo enim in vasis amplius contineri nequeat, obstruit extenditi corporis molem, ita ut in ringantur quandoque recludanturi vasapraecipue narium. Ergos stinandum est visanguis auferatur, quantum pires tolera tierint scilicet visa serum facultas transsiratione ventilationes restituta naturale temperamentum conseruans, more pristino humoribus dominetur. Ideo dicebat Galanus,
quod nemo eoru qui ex ob ructione febricitauerit sola, cui prius sanguis missassuerat, in putredinis febrem incideret. ct quanquam is aliquando ad animi defectum miserit, ubi
expediebat, idem tamen ubi horum alterum non restonderet, tutius esse putabat, tantum principio detrahere quod defuit, iteratione Λpsere, nempe virtute non satis valida
nec aetate permittente, ut lib. De curandi ratione per vena sectionem cap. 12. hic etiam nos in hac nostra regione vas
defigida ct humida, cum etiam nos Germani iuritas minis detractionem, ut Itali ct mssaniferat, tutius quo que esse putamus sectionem iterare, quam ad animi usique deliquium sanguinemsubitὸ ct unica vice educere. Et fetes ii, ha η lam Mimem teri culosam esse fatemur, nonnun-
languinis quam enim inter ipsas medicorum manus quidam animi missionem deliquio correpti , non amplius reuixere: nam ct Gai Mqua usque eodem libro, duos ipse vidit in medicorum manibus periis ad animi do- set multi autem licet non protinus, at posea propter vir
ἡ '' tutis imbecillitatem periere. alios . non paMρi inflexit i
72쪽
graues, exitiales1 morbos incidisse ex tali vacuatione. hic is setius loco citato, quidam non reuixerunt, qui Cer te non occubuissent ,si citra virium exolutionem euacuati
fui sient: aliqui reliqua deinceps vita ob nimiam inanitionem instigidiorem temperaturam delapsisimi, quorum aliqui decolorati in deprauatu-h habit- versi, denique interierunt: aliqui pernicios morbis confecti fuere, qualis ε' aqua intercus, ingensi illa Jirandi discritas, quam orthopnaeeam vocat 9 celema huiu odi. Ideo is habitus thais
aegrotantium maxime spectandus erit, ut idem se tim ad- nommonebat, tum Galenus quoq. mulis an locis: nam moneus est ad phlebothomiam corporis habitus, dum, multi sanguinis, densio, exhalationi reddendae contumax ct hu- da aeris constitutio. vena autem secanda obstant, puerilis senisis, atas, temperatura calidi fima ct cclis eiusdem, natura tempus ct regio, ct qui humidioris natura Ant, adiuncta praesertim calii itate cumraro corporis habitu interim nos hidos quoq. minus sanguinis habere existimamus) ct qui os ventriculi perquam biliosi habuerint, aut imbecillum aut vegetioris sensem: tales enim uni uersi in vena sectione, exolutionibus disscissimish animi deliquiis parati Aunt. sed cui vehia incidenda est, etiamsi triginta quatuor annos non excesserit, Ianguidus tamen si mollis, pinguis ac candidus, angustra, venas habeat; huic vel nihil vel parum admodum sanguinis detrahes, nec in aestate. st adolescentes floridae aetatis multisanguinis, virubas robus iis, tepore verno copiosam sanguinis detractionem in istis febribae ferunt, O sic Galenus in illo adolescente laborante senocho me putiredine, cuius historiam habemus ad longum lib.9. meo. cap. . ad animi deliqui sanguinem detrahere tu fit. Sed quae vena sit incidenda nunc bre- Quae vena iter explicemus: auctores ex vena iecoraria dextri culili se *ς do i/mittant, Ac nos in lagene de quo egimus obseruatione 9.
73쪽
ct 1 o. ct in monacho obf. I I. ex vena basilicasia iecο- rariasanguinem detrahere iusimM. alii auctoritate conflanti ex mediasi laborarii sanosortii pector uerit ira magis appareat, no incommode quandoque mittitur. arquod hic medicus cephalicam elegerit, ob anginams o- cantem id fecit. misit utcunque copiose, tamen ubi laetus est strangulationis ob anginam ne in deliquium animi incurranti, quod hic maxime obesset, praestat parcim vesper τices. interim tamen hic liberalior esse debebat, ob ono Quo tem- chum continentemfebrem. Praestat autem ut in principio xς Gςiς licet etiam postea,si omissa Derit. quemadmodum e- Uim inquit Galenae ct citatur ab Actio loco citato me idue facientem vidistis, neque dierum numero neq. ta tum plenitudini attendere sed virium quoque robur in omnibus quidem, sed in nochsi maxime febribus perpendere: ubi enim vires perstiterint, noη insextasosi 9septi ma, verum in aliis quoque din s vena canda est Interivitamen in die critica, si signa coctionis manifesta praecesserint nota fluxionis sanguinis vel udoris iam appareant, Llantium satius est haber me, ct naturae totum Megotium committere. ubi O pessima sumptomata appareant, za in-rituris apparere selent,timc ab ea desistendum cum Hippo' crates iusserit is .in crist, natura id committendum esse, ct morituros selis prognosticis esse derelinquendos. ubi Vero haec non ad unt α vires non plane deiecta ni, id praestandum erit, quamuis initio. ubi vires fortiores sunt, plus quam in me ves postea, ubi aliquo modo ι ollapses si minus fit detrahendum. Sed ct hae regus a quoque svi dic
bat Aetius Ioco citris ad venam mandam aes aduer ten sunt, quod praecedente alimenti cruditate tam diu disserendum est, quamdiu coctio in pentriculo ct ab intestinis excrementa egerantur. hoc idera Galenus iubet. ideo
O nos, ubi morbin inducias non pathar, ri hic, ct aluum
74쪽
non reddat ager, aut excrementa non descendant, statim Vtrum cly-sIandem icimus, aut clysterem emollientem adhibemus, fiente,' 6α-
mox per unam horaia ct alteram, eductis fecibus, venam incidere iubemus. Quod sibonte ager algum deiiciat, his albΛε,erim non opus est. PHὶ etiam stolionem non minus chster com nil infrigidans,detergens,emotiens, ut Ron Iet doctis mus des notho furanda admonet, ut A prius non licuerit. Nam hoc commune radeptum fit,inquiens,in omnib.mombis, in quibus mittere sanguinem oportet, ut prius iniiciatur clyster, vel post missionem, ut re menta intestinorum detergantur: ne venae inulta saccum crudum vel corruptum ad se trahant; quamuis Garcialo in Lusitanus medicus comment. βo De varia rei medicae sectione cap. 11.Ron
letio rem tur, vult enim Garciaupivi ut cyster semper vena sectionem sequatur. Ceterum 9 illud quoque hic in f nochisfebribus curandis obseraandum, inquit Aenus,si
post vena sectionem vereberis, ne nouus 1anguis erumpat,ut muliebris fluxus, aut hamorrhoides, tantum in phleboto miasanguinis relinquendum, quantum ad eorum locorum euacuationem seqfecturum videbitur. Sed eodem omnino
tempore vel menses moueantur, mel haemorrhoides V riantur, totum negotium natura permittito: qua sipostea quantum oportebat non eduxerit, tunc venam secato, ut
utrunque ut iunctum persciat,quod seorsum defecerat. Haec deprimo remedio de vena sectione in I nochis: secum dum remedium erat potus aquastigida. sed de eo postea.
erat, quod in putridam mutaretur. Li ON AR1Vs Faber Alcmarianus, annorum viginti quatuor, cum in aquam gelidam, licet tempore verno incidisset, ex obstructione cutis synocho
75쪽
nocho non putri correptus est. Vix hic in aqua lites rat: ad quem secundo die accitus, cum aluum eodem
die deposuisset, ilico sianguinem eumque statis copiosum detrahere iussi, sed inter mittendum cum putriadus spectaretur,ne in putridam febrem transire metuebam: ideo statim a venae sectione hunc sympum propinata v sy. de limonibus, de acetos. citrioxi-zach. simplicis. ana L j. aquae end. cichoreae lupul. ana g q. f. fiat sy. dimidium mane cepit statim a vetanx sectione, reliquum hora quarta pomeridiana. cum enim huic gelidam non daremus quemadmodum alteri iuueni magis incalescenti, potui aquae fri dae consueto & notis coctionis apparentibus,exhibuimus; qui & tertio die a sectione Venae, sudore
magis emuent quarto curatus suid contenti fuimus syrupis caloris incendium extinguentibus. quibus &Rondeletius uti iubet, l1cet Galenus duobus tantum remediis praecipue venae sectione, & potione aquae frigidae contentus esse ad calorem tamen extinguen dum, praeter sympos etiam conditis tum aliis uti pos semus, Marmus. in iis sit respectus habendus. Si enim aluus liberius fluit, st. capillo ven. ivleb. Alexandrinum conser. ros. conueniunt. si aluus siccior vi decucurbit. qui tamen minus conueniunt 11 bilem multam vomant, ut in his feb. seri assolet, ut scribit Gai verum cum noster teger sanguinem habebat xi tiatum elegi de limonibus, de acetos . citri & mizac- Charum. Valet: & de granatis. hi omnes refrigerant& putredinem arcent. Vbi aeger ad bilem propensus est syr. de end. de fumoterra simplici accipimus,
quando serosa excrementa euacuant. His enim syr
pis tum aquis, potiones alterantes simproprie dige strias vocant) & putredinem arcentes paramuSTertio
76쪽
Tertio vero die cum febris nondum cessaret g j. casiassim extractae dedi cum j iiij. seri lactis. leuia enim
damus medicam eta quae serosa & biliosa recrementa euacuant, quae solent hanc febrem in putridam transmutare, quae citra calefactionem & humorum conturbationem aluum laxant. ut triphera persica. cathol. infuso Rhab. in aqua end. decoch. pulpae se-bestum thamarind. syros. laxat. ex insus. s.cassicum sebes. berberis. estque hoc decoctum valde utile N. prun.sebesten: ana paria quatuor se frig. maior. contus . se. anilianas j. thamarid. gj. flor. trium cord .ana p. j. fiat decoctio,in quartatio uno colae dissol. Φ. vita. J j. vel si opus est maiori evacuatione sy. L. laxat. J ijsi. Ceterum cassia aegroto nostro satisfecit,
ut quinquies aluum exonerauerit. condito sequenti deinde utebamur. M. Conseruae viol. folior. acetolanenuphatis ros ana L j. specie diat. frig. Θ ij. zach. ros perlati J j. θ. de limonibus granatorum ana*LCibus erat, pruna cocta, & arida poma cocta, hordei
cremor cum pauco saccharo rosaceo paratus,ac amigdalarum ex aqua frig. & aqua ros . cum emulsione quatuor se. fmg. maiorum ne in bilem dulcia verte renturi postea decoctum pulli aut coxae capi vel gal linae cum lactuca portulaca malo Vno granatorum adiecto vel agresta. potus, aqua hordei, vel cerussa tenuis,ceruisiae crassioris & vini usum omnino interdiximus. Poth quartum diem calor omnino mitiga
HA R V M febrium duo sint praestantissima remedia apud Galanum venae sectio ad I ncopen vel animi deliquium, vel saltem copio . deinde aqua frigida potio.
77쪽
De sanguinis misione dictum est: at de aqua gelidas
menda nunc dicamus, de quasumenda latius vide GaI.9. Meth. cap. S. ct Aet. cap. VI. lib. s. Ex quibus facile putet
quae nam aqua, qualisse,quanta ct quomodo dandast, ct propter quam causam detur, ct quibus danda non β.Dum da autem est ea qua dulcis ct optimast, ct quaprorsus est gelida, ct quatum agro bibere Iicet. quinimo magis id audebit, si figida potioni insueuerit. Vbi igitur aeger qui curandus fit, qui non prius tantum phlebotomia prodium miserit sed nunc quoque vel metu,vel alia occasione ean- volue filii. dem essuriat, ad stigidam exhibendam accedere oportet,.. s. 'bis distis endo quod inde nocumentum substequi phset: nam
di ionibu, siparuum vel nullum omnino praenoveris figi pura ex-ο λςndR - hibenda es, Wque ad bibentis saturitatem. Hanc Ieroquantitatem determinauit idem Galanus I. De rat. vicimtext. 3. licet quibusdam varius in hoc esse videatur: dicebat enim, potio aqua figida tanta fit qgantum stigida aqua ager in stirando haurirepsit, id enim est quod disserat lib. 9. med. quod valida existente obre 9 virtute,tam tum biberet ut uberet, quantum una instiratione bibere posit. Danda autem erit eo tempore postquam coctionis signa manifesta in venis apparuerint, ct febris est remissior, ct non alio tempore. Cavere rasim principiam ct incrementum debemus, ct totius morbi particularis . vigorem: nam fi oportuno tempore figida exhibeatur, solido
rum membrorum naturam excitat, qua excitata attenu
tis primo hamoribus,utiles quidem retinet,inutiles vero per aluum, per romitum, aut per udores expedit. uuods a gersanitatis tempore figida potor fuit, audaciin propin to, experimento edoctus viscera I gidae occursu m triera- Iura. Si enim aliquod membrum adeo figida naturae fa rit, ut a si illida potione etiam sanum Iadanm, futurum smnino nommeti vereri oportet. Adssa spissi a ηρηιadebat,
78쪽
LIBER PRIMUS. T 'Iaedebat, prosus neque febrientes Ddet ignei caloris multitudine , τelati maximo propugnaculo in profundo emissente. Male quidam nostro tempore sunt medici quidam ψυχροαοcοι, tae est, figida exhilenda formidantes, quod putent omnes aqua figida di. sed his, quibus utilis est,ut
nunc diximus, danda erit,aliis minime. Iaduntur autem aquastigida, qui parum sanguinis' ct parum carnis habent, quia celeriter ad siolidas animalis partes peruenit, nulli quod eius vim frangat, occumrens. Eadem ratione hecticifigida nec multa neque sincera indigent, quoniam graei Itia θ' exsan ii eorum corpora sunt. banda autem non est his qui crosei ct lentos humores habent, qui obstructiones , qui phlegmohem, aut er petis, aut scirrhum, aut oedema in visieribus habent, item qui gulam ct Tentriculam, aut neruorum genus debilia habent. his sti-gida non est offerenda,sed his tantum, qui febre laborant ob cutis obstructiones, ct putredinem sanguinis in omnibus venis , saltem maioribus. Ex his omnibus satis manis
sum est, qua, qualis, quanta, ct quibus danda sit figida.
Et ita ιnt quoque incommoda multa' quae figidampotio- Frigidae a-nem intempestiuam immodices exhibitam βequuntur, non pestiud po-
pauca nec contemnenda, quae magnopere animaduertere Lum qum in- oportet: nam ubi eadem timerentur, ab hac omnino absti- se intui.
nere necessum esset,ac ad alia cui etiam Galanus admonuic remedia conuerti; visiosis etenim ac crvisos humores attenuari ac transtirari figida impedit. tunc potius τtemur praesidiis qua obstructiones aperiam sumorum copiam euacuent, se fervorem febris remittant. θ μα Apelati aut inflammationi neque duritiei aut aedemati confert, sed protinus quidem febri iam factae extinguenda, non lauem commoditatem adferre videtur: causa ve
ro permanente, ubi a figida corpus densatum fuerit febris altera priore disicilior incenditur. Et hoc quidem nocumenti
79쪽
menti genus videri posset toleramfacilius, sied multi quibuιτisierasiunt imbecilla cui stomachus gula, Ventriculus,
aut eius os, aut iecur, aut pulmo, sieptum transiuersum, colon, renes, vesica, aut tale quippiam fuerit in ammam a figida potione incommodum minime contemnendum s peruenit. Cuidam enim os stomachi usique ad propria actionis inte cionem assectum est, ut vix postea deglutire possit: alterius ventriculus adeo refixit ut umina cum d cultate concoqueret. cuiusdam hepar ita violatum e si, ut ijs opem inciderit. plurimorum Vero colam, putast, nes,
vesca,aut aliud quidpiam astigio oppressium deinceps ad
peculiares functiones imbecillum permansit. nonnulli e remplo ac bibisserat, in orthopnoeas, improbos sopores, I rhargum, parotidaό, conuulseones,tremores, opsextas inciderunt. Notii me ista, thquit Galenus ct citatur ab Aetic enumerando, formidoloseum te ad frigidam exhibendam reddere. vidisti me tamen saepenumeris in arte exercendasso tempore ct ut oportebat, hoc ysum prodis, ,., h et is semper absque ullo prorsus nocumento profuisse. Schoelio labo rusticu quidam a Me synocho laborans, citra in arum rans aquae Itonem viscerum, aquae potu assuetus, gelida assumpta post ν' - ' rasinonem ct signa coctionis apparenti afuit curata Blanquinus uis admodum aeger ipsem amati Blanquinas cuti emeta ae tu narrat curat. I . centur. 4. etiam sinusfactus est, cui φVVRx -- qua a medico abnegata e siet, ad quem ipse amatu , cum pervenisset, ct in urina coctionis notra contemplaret, ct aqua appetentiam inexpugnabile,cum lingua nigredine ct ariditate notaret, illi gelidam ad satietatem con fit, Faidico vomuit, O postea copiosi mesudauit,post que V Em, uae strem ex integro febris delituit. Eic in mercatore Cirinio, rinius sana- nobili ct magnisco, Iohannis Terti, regis Lusitania ap* a db: cli 'inc iam negotiorum procuratore, sue factore vi νο- febre. cant,gelidam bibendam amatus cum dedisset, vigente Wr'
80쪽
LIBER PRIMVs. 8 Identissimafebre a potu pallidam bilem euomuit ct melius
habuit, visanitatem recuperauerit: ita ut liberalis ille mer- catorpro curatione se aquapotu, amato suo medico Iam gitus sit trecentos aureos ducatos. Vide eundem 3. curat. centur. I. ct scholia eiusdem in qua de aqua pota multa doctis a ex mente Hippoci ct Galeri narrantur. Interim ab altera parte confiiderandum ne aquam gelidam intempestiue exhibeamus ob incommoda quasequi solant ut nunc diximus; cum enim omnium nemorum genus is caput prae cipue radat: nam ct Antonius Parmensis iuuenis quidam robustus cui refert Beniuenius De abditis morborum causis
cap. 16. cum abferuentissimo sola, ct magni a fetempestate pluribus diebus in itinere suisset, ardent ima tanden et stare correptus est: quare cum vehemens eum sitis vrgeres, LMqη : stigidis a qua epota, mortuus: est. Ita quoque Falerim mortuus Cordus iuuenis doctissimus magna stet adolescens ut eius scripta adhuc hodie demonstrunc consiodalis ct familiaris
amicin noster anno 11 4.cum equo Romam iret,cum Cornelio Sittardo iuuene amico etiam nostro carissimo, quos O ego paullo post, Bononia dis edens, sequens, Romana xenipedestri itinere. Illi vero circa dies caniculares tempore admodumferuido in montism Florentinis cum plurimas herbas collegerit: Valerius deinde fili valida cum Dati . premeretur, gelidam, Abindebibisset aquam, qua crudi- gelidae aquaetate oborta, ct obstructione, Romam veniens, fer obhissis,cibra ardentissima correptus est, qua illustrium medicorum febreς lapsus ope,cum restitui non poset,ea nocle cum illi assens eram, 'φ'
vitam cum mortemiuit Memini quoque Cum a io IJ J. apud Pithnecos in Gallia praxim exercerem medicam, tu Iuueni Sex a
uenem iust sterio ludendo eo factum, gelidam bibisse, mox in animi deliquium incidisse, ab eo vero fatim in animi, dpin pleuritide uissimam a qua tamen nomme pericula no- : lapsu yra industria ope diuina e fit. Eodem fere modo gene-F rosius