Observationum et curationum medicinalium de febribus ephemeris et continuis libri duo

발행: 1584년

분량: 326페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

61쪽

nem, alioqui enemate emolliente hoc vel simili usi fuissemus, quod habet herbarum emollientium anamj.folio lactucae m L pruna numero X.coquantur in f. q.aquae ad tertias, cuius colaturae accipiatur libJ. in

qua dissolue cassiae re extractae facti. rub.ana L j. olei viol. L iij. falis s j. omnibus commistis fiat ensmareo utimur & ante venae sectionem si opus est vel etiam post toto morbi tempore, quoties aluus adstricta fuerit. altero die ad sanguinis purificationem dedimus syr. viol. str. ros purgatorij ex ros. prout ciat. an a g j s.seri lactis L iij.f. quo etiam aluus mollescere coepit. huic etiam gelidam aquam dedimus nempe * iiij. cum j j. syr. de limonibus,cum nec ante febrem ventriculo imbecillo esset. Cum haec di ria plurium dierum vel continens non putris a Gal. tum etiam ab Aetio & sanguinis missione, etiam g lida & balneo curetur, de quibus alias latius dicturi sumus : at a venae sectione post duas horas pusianae cremorem dedimus, & quietem imperauimus. At cum post tertium diem febricitare desiecit aliis re mediis opus non fuit.

HAE c autem febris in omnibus corporibus indisseren-- ter consistere non sele teste Gai.9. meo. cap. 3. me ne non quae- que in gracili ct stigido corpore, quemadmodum nec ea

hiuiduzi ' quae cum putredine exsitsed plurimum in iis qui sanguine abundant, ct corpulentis gignitur, quando nec obstructis citra putredinem excitare febrem valet nisi id quod tram stirat, hoc est transsirare silet, vel quod attollitur ut transpiraret, copiosum fit ct caseidum: ita enim Galen. verba interpretanda sunt, alii s in re ac in verbis i ipsi pugnaret, ut latim explicatur a Donato par. I. De meden .feb. cap. 4O.

62쪽

OBER PRIMUS. 63

cap. o. st cum febriss nochus duplex fit apud Fernelium, τna implex me putredinet altera cum putredine. Simplex vero de qua nunc agimus me putredine easdem causas Synoehu; atque diaria febris habet: quae leuiores cumfuerintdia- ,2 α 'τiam: cum vehementiores onochum proferunt. In causserum censes admodum scaces sunt, magna ad 'ictio consipatione cutis, ut diximus: ct sanguinis redundantia, siue ex siuppressa sitata vacuatione hae morrhoidum nensium, aut narium, ue ex immoderato usu ciborum euchymorum ct calidorum ea succreuit. Ouamobrem hinc quoque obnoxius praesertim temperatus, intemperanter vivens, qui cum bene habitost corpore, multo se tamen vino mustaficarne implet: hinc etiam sanguis multus atque calidus i

est,qui non facila corrumpitur. ab his igitur causis primum instammatur stiritus, ac tum sanguis sensim incalescit. Η

ius enim tenues acre ae vapores ac ipsum calorem prater

naturam cutis densitas aut ad inimo cohibet si siqnis dinaum em nec prodire finit, qui geminatus sanguinem insat simplicemis noctum facit. Sed huic generi se est

ram itimam huic ex biis,Drneliusfacit, de qua alij non Synochus ex

meminerunt. Causae, inquit, euidentes,cum vehementiores peinclines

in biliosum corpus alioqui sanum irruerint stirim conca, sine putredia faciunt, sed ct acres humores exagitant,quorum a se μ ' ibris accenditu ne putredine. Haec ephemera limites egre ditur, nec tamen onochos est nunc exposta: illa quippe Janguinis est; hac bilis concitatio me pauedine: ista in corpus incidit temperatum beneque habitum; haec vero in calidum siccum, ac plane biliosium Huius causae erudentes non alia sunt,quam quae ephemeram mouent: maxime vero cruciatus summas, qualis nephritis aut parturientis est: e recitatio , labori immodicus, astus, balneum, animi excandescentia, ct qua his pares sunt viribus. In hac nuDia putredinis nota in pulseu aut urinis cernuntur, Veran-

tamen

63쪽

tamen os amaresiit, dejcitur appetentia, sitis excruciat, capitis dolor, ac vigiIia urgent: in cute arida calor acres

rit. Sublata euidente causa paucis post diebus febris eiusquefmplomata ut O mihi ipsi nuper contigit hoc genere se bricula laboranti) quisunt. Exsignis autem praesentibis tum praegressa potifimum me hac febre laborare anima uerti, cum post incendium proh dolor) illud celebre Rote rodamense, cum ad prbem illius doctissimi Era mi patria non stectandi gratia, sed ob amicos consolandi, quos ibi habebam, ita miseere con gratum accessem,calor tunc in τrbe ingens adhuc erat, qui caput praecipue feriebat,m ct itinere aestuosio cum etiam asus magnin esset, hac inquam febre correptus fui, qua tamen nullo artis subsidio sedata est, cum enim me ad quietem composed Oem, illa ipsa defit. Si dolor capitis qui vehementior erat, Vigils perman fisem, eam in hione olei viol. nenupharis ct ros. Iactetaque muliebri recenter mulcto mitigassem. licet igitur si no-chos febris corpora robusta ct florida piam que amet, ct . infestet, ut fusius docet GaI. in lib. Method. medendi, at alibi tamen acilia ple ora aliquando assecta inuadere solet ut dem tit, quemadmodu- ct illa mulier gracilis τxor auri cis vigete canicula etiam sanguinea febre apud

Amatu correpta furit; cuius curationem tradit centu. 3. curat . 27. sed pracipue tamen hac febris contingit exsanguine, cuius curationis quadam exempla adhuc profersemus, antequam ad continentes putridas veniamus.

OBSERVATIO XI. DE SYNOCHO

non putri, a barbaris synocha inflata dicta. RICHARDVs Monachus eius ordinis squos,

quidam soloecismurn admittentes, Canonicos regulares appellant Iuvenis viginti quinq.annorum,

optimae,

64쪽

optimae constitutionis, temperaturae sanguineae, in otio delicate vivens, ut selent monachi qui non fiant studiosi, ceruiua crassa subinde se replens, nullo exercitio utens: cum tamen se praeter modum eXerciatasser, & in horto sese frigori expositasset, in febre flan hum non putrem, quae a barbaris synocha ins in dicitur, incidit. Secundo die ad hunc accitus, qui in monasterio H loe dicto prope Alcmariam patriam meam, in qua tunc prarim adhuc exercebam

scilicet Anno 13 16.) decumbebat, ex his notis percepi eum febre sanguinea laborare, sed citra putredi

nem, Cum calor primo contactu sentiebatur mitis, quamuis diutius manum iniiciens tadem acrior eu debat pulsus erat aequalis licet magnus, paulo celerior& vehementior, venae tamen copia distentae sangui

ne turgebant, cutis satis mollis sed blando satis calore& madore perfusa.His animaduersis,cum aluum per se sponte deiecisset eodem die, ut unciae octo sanguinis statim ex vena bastica in brachio dextro detraherentur mandaui. mox eodem die ad caloris febrilis extinctionem sy . sequentem propinaui frigideo sacch. simplicis δj. st . vita.* f. Aquar. cich.end. bor . anag j. Afiat syg. Altero die licet calor febrialis post venam sectam multo minor esset, cum aluus non responderet hoc leniens medicamelum mane in aurora exhibui 131. capilli vener. flor. borag. bu ossae Viol ana m. f. prunor. numero vij. thamarind. g fifiat decoch. in aqua communi, & in L iiij. huius colae vel I iij. g. dissolue diacath.s vi. cassi recenter tractas ij. θ'. de cicor. Nicoli cum Rhab. sy'. ex multiplici infus ros . ana δ g. mis .fiat potio. ex qua satis bene excreuiti calore febrili magis diminuto. men hunc ad balneum deducere ausi non fuimus cum aequi E noctium

65쪽

66 OBSERVAT. DE FEBRIB.

noctium Autumnale instaret. Renes autem ad restita gerationem caloris febrilis,cum etiam nonnihil ib iadem doleret unguento in frigidante Galem inunxi mus. & cum calor febrilis in totum ce ssaret alioqui epithemate cordis atque hepatis usi fuissemus. ad alterationem & roborationem modo ex diarod. ab. 1umebat modoex mixtura sequenti ' r .cerasorum

rob. deribes: ana L j. conser. viol. ros. bu oCatia' g. zach. ros cum pertis S iij.f. quarto autem die hic in totum a febre liberatus fuit. Cibus huic erat hordea tum, postea etiam panatella cereuisaria, potus Vero ptisana, aut aqua hordei. in quarto die ad ius pulli alteratum cum lactuca coctum, succo mali citrei adiecto vel agresta, deuenimus.

IV Ni o R E s corpulenti ct succultati in hanc febrem

magis procliues sunt , maxime fero monachi, qui non E ili/άes selum iis linc sed etiam ius tachum cum putredine facile Mae otiosi fa- incidunt, ut iupraxi quot diana sepim vidimus tum coeno- .hhta id. ' biu sta ac patres illi qui laute uiuunt ct molliter tractandant.' Iur,atq. ali' omnes qui vitam epicuream agunt.quod etiam Sobnarota capite proprio de se nocha annotauit: quadam enim,inquit,qui primo pauperes sunt, ct coinuetiparcest non delicate vi here, imo ringiter, malis se indies exponentes exercitio. qui deinde .ssciuntur diuites aut presari, stantes in otio, o siplicatis cibis, quos diu appetiuerunt

sese replentes: ct hi in hanc febrem facissime ct τι plari

mum cadunt, qui, mellitis uti con uenerunt, multoq, τι no nigro crasso ct dulci: τt nonnum Priuatorum. Et ideo

non mirabimur si tempore Savo rotae, uisiopi, abbates, Monachi, tum alis omnes, qvi insuitiae se dedunt qas Iesi sae

66쪽

LIBER PRIMVs.

lescunque elum illi fuerisi, nunc quoque simili mala tam ripiantur. At signa verb harum θbrium faci9 ex ib qua cetasunt de diariis, s citra putredinem sunt, cognoscun indieanua. tur. Aburina,si fit subrubea veIsubrubicunda, stigo, vestenuis per totum me ariditate ct forme existent: ct f in principio in ea appareat hyp Us bona ct laudabilis,

neque egestiones multum ni mutata. A calore, is minime mordax est, ct est plarunque cum immiditate vaporosa. A qualitate mutata, oculi,O facies, um alia membra rumbent,vena instantur,ct in ore adest dulcedo, vena turgent, ct tempora pulsant , caput subinde dolet ac ingrauescit, somnus quo dam veternosius o profundus premit. Ab sectione Iasa, pulsem magnus,quando virtus fortis, mollis pro septer humiditatem, plenus ob plurimam mate iam vaporosam hum uam Signa prognostica, est toto genere salubris, pxο-ns error contingat: nam sistatim ei debite .n-βccurrae ' rur, in putridam tranfit. quarto vel quinto die elyserim post teretium. Quod flatim eidem obuiam itur Opi eodem die vel secundo vel tertio terminatur, potissimum sanguinis missione copiosa: qua fi negligatur subito aegrum aliquando interficit, nis vi natura sanguinis narium aut hamorrhoidam aut mensium saxa, aut sitire copioso liberentur. Quandoque reminatur ad gutturis tres aram inflammationem anginam aut iubscessum, ut sequeti exemplo ostendemus. vel ad pulmonem rapitur oeper neu-- . niam infert, ut antea diximus: vel in thoracem ct pleuritidem adfert, ut spe vidimus: etiam si ad caput feratur

phrenitidem ct delirium, oesesione praetermissa δε itaneam mortem indarit: vel medici errore. pbi calor natura lis per annuam mistonem anguinis, aut per gelidae potum aut excellentem instigidationem extinguatur: ita ut membra nutrimenta regere non po*nt,sed inclammentur, a . in eis caliditas praeter nataram accenditur, hecticam indu-E a cendo.

67쪽

cendo. Subinde etiam ad morbilos ct variolis eius fit trissmutatio critice. Quod fi in hac febre facilis fit restitatibrem anhelitus liber, mima iuvasiunt, quibus f urina in lenis accedit febrem abbreviabit e sn remissa, producet. c ima erit illa urina, qua album ct mul continuam ha beat hyposta sim: qua vero diuulsam ct rubeam licet se

Iutarem, tamen Iongiorem indicabit: quemadmodum se

illa qua cruda et o citra hyposta sim, praeter id quod

Iongitudinem morbi decernit, etiam ita peruens periculum adferre poterit. Ubi vero cith gna coctionis appareat, citius terminabitur tertio vel quarto die, alioqui produc tur, atq. tunc periculam erit ne ad putridam trans eat. hinc etiam emissio lachrymarum inuoluntaria, pusus debilis ataque desciens, uri pauca liuida aut nigra cum in diaria plurium dierum vel f nocho non putri periculumβη cent ita in Onocho putri mortem notabunt. Profundatiose lac disscultassermonis in diaria plurium dierum vel continente non putri etiam malam portendit. Solet autem se hac ipsa quandoque, A non phisbotomia aut refrigerantibus remediis extinguatur, in causen vel causenem transire. quamobrem nequaquam est negligenda huius curatio.

OBSERVATIO XII. DE FEBRE

vel synocho non putri, quae tandem in synochum putrem non selum conuersia est, sed etiam in a ginam periculosam transinutata.

se Maio anno I 366. continuo febricitabat, i lium rubrum tenue emittebat, pulsi1s freques & plenus erat. AEgrotabat autem hic in Hagh Comitis, cum post tertium diem medicum Haghanum H ghonem

68쪽

LIBER PRIMUS. 69ghonem Nieuenium familiarem nostrum vocasset, atque tunc in gutture male haberet ob neglectam sanguinis missionem ab initio,ex diaria plurium die rum vel ex synocho simplici, no statim in synochum putrem incidit, verumetiam in anginam periculosis

simam. Cum autem in otio etiam antea. molliter vixisset, neque unquam licet iuuenis boni habitus se guinis detractionem admisisset , medico. suo etiam inunc urgenti venae sectionem non obediens, verum eiusdem consilium optimum ac saluberrisu, nescio quibus rationibus muliercularum quantumuis nobilium male peruiasus, spreuit acpostposuit., Quam obrem cum phlebotomiam . non admitteget, adne- dico electuarium lenitivum exhibitum est, a quo b ne excreuit: sed inflammatio gutturis tum febris ad extremum aucta suntiac latium PQd prius tenue ac rubrum reddebat, nudocrassum spectabatur, in quo nebula seissa ac rubricans sedimentum emebatur Cum vero malum semper augeretur febris conti nuo incrementum capere tandem sanguinismissio nem admisit, & da medicus ex vena ceps abca ob

anginam suffocant m in brachio e regione loci tu mentis, satis copiose svi fieri debuit) sanguinem de trahere iussit, deinde tequenti diecum parum proficeret, a venis sub lingua Vt idem fieret, mandauit. Circa septimum diem ab initio mψxta omnia peiora visa fiunt, ut aeger siuffocari videretur nequegargari mala apta iuuabant, etiam emplastris loco dolenti appositis, cum angina in abscessum mutaretur. Ita ut ego una cum Cornelio Eritio feyδGab meo colle ga vocatus fuerim: sed utrisque nobis aduentantiabus, bonis auibus seu auspiciis ut dici solet) ruptum est apostema su abscessus qui intus. latebat, &

69쪽

7o OBSERVAT. DE FEBRIB.

pure excreto septimo die cum nos veneramus. s

nus euasit. SCHOLIA.

ok sine ratione vulgo proditum est,felicem illum Medieus se- a 'l e se medicis m, set in declinatione morbi ad aegrum elinition4 Accedat,Vt nobis vir que euenit. quamuis ager stultitia sista morbi venit. poena fere dederat, quod tam tarde sanguinis missionem adviserat. nam ubi hac neglecta sunt, non per medicum, sed agrum: non filum hac febris mutata est in f nochum putrem continentem, qua semper incresinat, cum tres in suochi ebribus tam citra putredinem quam cum putre- , sebris dine 'disserentia snt teste GaI. 9. meth. cap. y.) nempe si synh hi Tel pari permanente ea magnitudine, quam in principio differentiae. accessionissummam habuit: vel stemper aliquid exigui adiicient vel diminuentri atque hac vel aequaliter, vel inaequaliter faciente. Si enim quad accenditur ei quod transpirat parfuerit, nec augeri nec minui calor febrisis vid

tarsed perinde sibi milis permanebit, ac si nihil illi a

liceretur, aut demeretur: quippe cum ad aequalitatis custo diuisi nihil inter sit, seritetur i. eadem assidue substantia,an ei qua vacuatur par fit ei qua adiicitur. Verum altera e rum ricerit, ut ea, qua vacuatur, minui febrem m- Iese est, sin a diicitur, omnino increscere. Appellantulitem Graeci primas illas ἀ α ιας, res φατο o ς', aequali ter in vigore permanentes, alias M.' ις' s, iis, decrescentes, reliqlias vero ἔ-- Ωκας, id est,incresnenites. Ceterum uon fili lac cotinens privib non putris, in θnochum continentem putrem accrescentem translata est, imo in anginam pericula si tam conuersa e ', ob se iliti eos , T cfiὸm V na ab aegro in principio neglectam nec admissam. in his febri m praeter id quod initio ph ebotomia peragenia fit,

eadem quoque in his febrabus copi se seri debet, cum ct

70쪽

Galenus '. method. cap. 4. vsique ad animi deliquium auferre uadet, maximum, inquiens, ubi vires valentes fiunt hi

continentis febris remedium: quod ratione per i 2m pro- delὲquid a batur: primum nanque in contrarium satim agitur corpin, celerrime ex animi defecturefigeratum: hoc Vero nemo hebat. inuenirepotest, neque quod natura, quae animantes gubernat, iuc dius, vultu se fit.: postmodum in eis Micorporibus necessurib superuenit, alui detectio, nonnunquam etiam bilis vomitus, quM resflatim a toto corpore, madores, siudore sue excipiunt: qua omnia protinuου agrum liberant, ita ut tali remedio febrim iugulasse aliquando dictus fuerit Galenus. Multis tame eiusmodi misi anguinis non conuenit, etiam i obustis, corpulantis, quadratis: ct valde sanguineis, ut unin plui altero sangviri, detractioremfemre posit. Su in Iohanne II emero Nobili Delphi' -kst, ct cognato meo, viro admodtin robusto, cum huic aliquandoplethora laboranti Bononiae in Italia ex febre continente decumbenti, Bali deae medicae insignis praeceptor meus ad i lixiqua a- duas libras sanguinis ex brachio detraxit,ut commode af nto, M. bre liberat uerit. 9 n quoq. hic Delphis commoranti, m*diςRRD Uuti Mose Maio,cuWstur .lichene sinoxia ha- φ'.' 'bere Iibram unam cum dimilia, aliquando plus mineue extraximus cum optima, tolerantia cor 'tilitate. quod tamen in fratre sim viro procero in oris umente atquesam guine replato, qui non minus robustin qu frater videbatur,ne ad P in quatuor detrahere aude ,etiam ombo gcuris p ct continuo assceretur: nam ct febricitanti flad. νηcias dua sanguinein ei omerem, ijico in AEnimi d liquium iucurris ,st nisi aqua infaciem 'sterga ad se

rediret. idem quoque non Alam exigua sangmnis detractio' essendebatur,etim quotiis lenis o ph armacos vetvncia a casta τα mama praeberetur, ob ventriculam

debilem. In eis modi aut fimilibus praestat multiplicare vi- , Ei 4 ces quam

SEARCH

MENU NAVIGATION