장음표시 사용
231쪽
set, quam si umbras ita stipatas atque conse ias adumbraret ut humeri humeris haererent: quod ipsum haec verba Densum huminis egregio exprimunt. Deinde. Ad Carm. Lib. III. XXI. v. s.
Duocumque lectum nomina Massicum
Hoc es, inquis, ut nunc quidem explicatur, Cum justumque Confinis nomen & annum stras. uid audio 8 nonne jam dixerat, O nata m cum Consule Manlio 8 quomodo ergo nunc Quocumque Consule nata Z aeuanto his meliora protulit Scholisses Acron , s bene monenti obtempera ent. Quocumque nomine ex omnibus supradictis, sive ad jocos , sive ad querelas , tacetera. Nihil verisse aut enim haec verborum sententia ess, aut nulla es. Dixerat, ses querelas , sue jocos, seu amores , s. 1omnum feris, o Testa ue deinde infert , quocumque ex is nomine Maviscum servas. Deinde addis, Quocumque nomine, hoc es , quocumque titulo, quacumque conditione. Sic eo nomine passim occurrit: quod locis ex Tacito & Su tonio allatis ostendis. Atqui ex Acrone Landinus ante te haec protulit, quam interpretationem secuti sunt Mincilius, Iuvandius ac Tari ron. Juvancii vcrba sunt haec , ed. Paris. MDCXCVI. Non hic defignatur nomen O pulis r illud enim disertis verbis jam attulit Horatius: haec igitur es sententia 3 quaecumque fuerit causa , ratio cur vinum in te condereturi. Castalio quoque Observationum Decade V CaP. '
232쪽
HORAT. BENT L. CAP. XIII. 22 t
Cap. II. haec verba quocumque nomine recte exposuit: Nos explosa, inquit, Lambini, aliorumque explicatione inepta , quocumque nomine interpretamur, quacumque gratia, sis hilaritatis comparandae, sive somni conciliandi. Idem docet Brissonius in Libro de Verbor. significat. in vocabulo Nomen. NoΜEN , ait, in terdum causam signiscat, ut Accessonis nomine, Cessationis nomine , Culpae nomine &c. Et Seneca Epist. CXIX. Nomine nullo melius illam meruisse de nobis. Illud hic, quod te fugit , addendum: His verbis quocumque nomine Poeta videtur allusisse ad formulam, qua de Certo nomine Deorum dubitantes dicere solebant QVIsQuis Es. Servius ad Aeneid. Lib. IV. V. F76.
sequimur te, sancto Deorum, suisquis es,
secundum Pontiscum , inquit, morem qui Aprecantur, Pupiter omnipotens vel quo alio nomine appellari volueris. Deinde sic scribis; uods quid in verbis mutatum velis 3 es in promptuces ad manum , quod commode substitui possit. Compellat euim T iam hic Noster, tanquam sDea quaepiam fuerit, ut vere observavit Dacerius, Seu geris querelas, sive jocos, vel aliud quid: unde ego sc potius, quod sequitur . intu
lissem , verbis quidem aliis, sed sensu eodem ;
Quocumque FOETu M NUM IN E Massicum Servas, moveri digna bono die.
quocumque numine socium, hoc es, quacunque sorsare praedi um, sue quae querela exci-
233쪽
ut, sis quae amores Uc. Erissa, Hi frigor,
'mo phora est, ct ad audacem Flacci indolem a commodata. Paucis tamen, opinor, probabisur, quia consectu θ nomine nunc venit : quod s e
Manascripto aliquo aliunde prodiret; quibus plau-sbus exciperetur lQuid Z tu Horatii judicium tui modulo metiri audes 8 O indignum facinust Ille profecto ita prudenter & circumspecte transsata adhibuit , ut nusquam in extenuato dicendi genere
audaci Metaphora usus sit. Tu vero in hoc Carmino, quod circa amphoram, materiam humilam versatur, decori ignarus excelsiorem translationem loco convenire putra, nempe foetum numine. Dices sorte idcirco audaci translatione hoc recte exprimi, quod Hor
tius Amphoram compellat tanquam Dea quaeriam fuerit: & hoc quidem recte secit; verum non idcirco materia hujus carminis desinit ese stimmissa & humilis, quod intelligenti vel ex eo apparebit, quod in toto ejus ConteXetu non inveniatur audacior translatio quam in venitur in Sermonibus & Epistolis. Nam quid hoc in genere hic habet quod altius sonet quam 'Addis cornua pauperi & iratos apices ' nonne
Serm. Lib. II. I. U. 24. saltat Milonius, ut semel icto crassis femor capiti
Nonne inquam capiti icto vapore scilicet viniaeque audacter dictum est, atque est illud ad dis cornua pauperi ; & Ser . II: VIII. dixit iratum ventrem: sed in hujusmodi exemplis tempus
234쪽
Pus consumi non convenit: illud tua magis resert discere quod de tota hac re Cicero in Oratore c. 24. scribit , Ergo erit ille tenuis orator, modo sit elegans, nec in faciendis etem his audax N in transferendis verecundus. Et paulo post , Itaque illud indecorum quod qua- Λ sit ex decoro debet intelligi hic quoque apparet , cum verbum aliquod auius transfertur, i que in oratione humili ponitur, quod idem in alia deceret , &c. 29. B enim es eloquens , qui Nisumilia subtiliter, magna graviter, N --diocria temperate potes dicere , & c. 36. hoc idem sere repetit. Is erit ergo eloquens, qui ad id, quodcunque decebit, poterit accommodare orationem, quod cum saluerit, tum, ut quidque erit dicendum, ita dicet: nec satura jejune, nec grandia minute, μ' isma contra , Ita erit rebus ipsis par N aequalis oratio. Et convenienter his fetus divinus Poeta, a quo tu hanc transi tionem accepisti, scite usus est, Aen. Lib. I.
V. FI. Nimborum in patriam, loca laeta furentibus austris di Aen. II. V. 237.
scandit fatalis machina muros, Foeta armis.
Et similiter Silius Lib. XI. v. ΣΟ3.
Multa foeta gerens ira praecordia , Poenus
Non ipsa olim, nee foeta furore Megaera
υi foeta viri bello praecordia:
235쪽
& arrogantissime scripsisti , mutes, & illud
Horatianum lectum nomine, tuae lectioni foetum numine praeferas, dc quod plausbus exci-idicasti sibilis explodendum este a- ad Carmi Lib. III. XXIV, v. 39.
moram, inquis, mihi placuit solo, quamvis omnes ubique codices lectioni huic suifragantur. Primo , otiose videtur additum , neque quis quam sententiae confert. Ubi enim nis in selo, jacebunt nives s an periculum erat, ne μὴ ter ris, vel in caelo aut mari duratas esse credere mus ' Utique satis esset duratae nives , omisso selo: ut Livius XXI. 36. Ut pleraque, Velut pedica capta, haererent in durata di alte concreta glacie. Deinde, ex Linguae Latinae indole, duratae lo, non super λlo ut hic vulgo accipiunt sed a ilo tanquam causa N infrumento duritiei, interpretari oportet e quo nihil magis absurdum. Certe quotiescumque duratus ablativum post se trahit, ibi caussam Aniscari jam monitus δε- ehendes. Ita Curtius ΙΙΙ. 6. Hastis igne duratis. Deinde, post locos aliquot ex Virgilio , aliisque quibusdam Auctoribus adductos in quibus gelu nonnullas res durari legitur, tandem sic scribis; Verum omnem rem constit in senis Pulii Firmici locus Astrolog. I. 4. de Zonis : Harum Lonarum quae media est, coruseci solis incensa luminibus. & sempiterni ardoris adultione torrida, ignito colore perpetui
236쪽
diiboris inficitur , duae vero quae CXtremas mundi continet partes, dextris laevisque lat ribus inhaerentes , caeruleo colore signatae ,
aclis semper nubibus lege imbribus ) inundantur , & concreta slege concretaea glacie& sempiternis pruinis , & duratis gelu nivibus obsidentur. Muippe ut priora illa minis e de Virgilio siumta irent, Georg, I. V. 233.2uinque tenent caelum Zonae I quarum una horusco Semper sole rubens, m torrida I, re ab igni: , Duam circum extremad dextra laevaque trahμntur Caerulea glaeie cooreetae atque imbribν3 atris.
ita postrema ista duratis gelu nivibus ex hoc Horatii loco clare petita sunt. μα, 'O'. nega nobis ἐ-τοχία, adfui e r quamvis eum illa scriberemus, - haec Fimici verba de memoria excideram. Nami certe. hinc tam compertum ess de nostra emenda: tione , quam ex mille annorum codice nune . erueretur. Loca Auchorum tin quibus nives ,
.sequor. & similia sis, vel frigore durata dicuntur, a te diligenter congesta; non adposui: quoniam hoc elocutionis genere nihil est usta latius nihil tritius. Neque vero ex iis locis Concludas duratae nives , duritiei caussa , scilicet gelu , non addita, Poetae Lyrico dicere non licuisse. Nam Horatius Carm. Lib. I. IV.
Aut fore , rerrae quem ferunt solutae.
solutae absolute posuit, ubi Porphyrion temseris N aestu Vrris solutae; & Carm. II. XV
237쪽
Tum spissa ramis laurea fervidos -- Excludat ictus.
. Ubi tu sic scribis, Noser Auratius , servidos
ictus . nulla solis mentione facts ; quae Ditis rambica pene audacia est. Tibullus quoque unda durata dixit. causia non adjecta, Lib. IV.
Et nulla inrepto perlabitur unda liquore, . Sed durata riget densam in glaciemque nivemque.
quod Cicero plene extulit, Nat. Deor. L. I. c. I . pars regionum i obriguerit nive. Et Horatius Sem. Lib. II. I. V v. 24. Zy.
ubi subintelligitur vapore vini. Nunc ad ea venio, quae te inprimis move-Tunt ut gelu reponeres. Duratae, inquis, solo omnino inserpretari oportet a solo tanquam caussa insirumento duritiei. Immo sic Virgilius dixit: it clamor coelo , bello animos accendit, tremefacta solo tellus. Et haec lectio , quam omnes Codices & veteres Interpretes habent, intolerabile plagae Septentrionalis frigus accurate describit , ubi gelu tam acre tamque immoderatum est ut aggeres niveos ad ipsum
solum adstringat: di bene Jo. Bond ad hunc locum glacie adprime solo , id est ad solum. Deinde illud te maxime videtur Commovissem pro solo legeres gelu , quod Firmicus dixerit , duratis gelu nivibus , idque manifeste ex Horatio sum erit, ut priora de Virgilio. Uerum qui comparaverit verba Firmici cum verbis
238쪽
his Virgilii facile deprehendet Firmicum Poetae verba non usurpasse nisi in illo loco ubi habet atris semper nubibus spro quo tu ex Vi gilio legis imbribus ) & concretae glacie 3 laevis autem dextrisque addidit lateribus, & sic
post daratis subdidit gelu, quia in oratione numeris soluta duratis absolute poni non oportere judicavit. Forte tamen quis mallet dicere nive esse Correctoris, idque ex Horatio in solo mutandum, quemadmodum tu nubibus ex Virgilio in imbribus mutatii. Verum, ut tuam, Utrangeniosissime, admiremur ..οσοχιαν, ponamus
gelu subitituendum esse in locum verbi solo: ecquisnam ire Sehola Westmonasteriensi puer paullo doctior, si sorte admoneretur hunc lo- Cum mendo videri laborare , non Continuo pro filo leundum esse gelu conjiceret, etiamsi ne unquam quidem Firmici nomen audivisset , illi enim & loci sententia , dc metri ratio ultro gelu offerrent, neque aliam ullam causam, qua nives durari possent, inveniri posse adfirmaret. Quod si is de eo invento gloriaretur, profecto eruditissimus illius ludi Moderator , ob emendationem inventu facillimam ei nullam praedicandi suam ιυ--χiae, adfui e Causiam ostenderet. Nunc videamus , quid hac in re praecipiat Ars Critica ,
Quam pexus arbitrium es, rejus, cir norma medendi
ea autem gelu reponi pro solo vetat ; certissima
enim emendandi regula omnem omnino emendationem damnat , quae mendi causam non
ostendit , at hic neque Librariis neque Inter-P α polatoribus
239쪽
polatoribus causa gelu in solo mutandi adsuit inon illis, quia inter literas g e in gelu & fo in
solo nulla est assinitas, neque usquam in Horatianis codicibus omnes Librarii simili incuria peccaverunt 3 hi vero nusquam elocutio nem notissimam in insolentem & inauditam, qualis est durataeque solo nives mutaverunt.
I nunc, felix inventum, solus amato.
Deinde ad Carm. Lib. IV. II. Uv. 29. 3 o.
Per laborem . . . . Plurimum , circa nemus.
Sis olim N hodie distinguit quicquid es Interpre
tum ut plurimum referatur ad laborem: mihi contra videtur comenientius , ut ad nemus pertineat. Carpentis per laborem, hoc est laboriose carpentis. Salustius in Catil. C. 7. Juventus in castris per laborem usu militiam discebat. Tum autem illud, plurimum circa nemus, multo opinor nitidius erit quam Circa nemus nudeariaeque prolatum. Ovid. Metam. XIV. 36 I.
Plurima qua silva es , et equo loca pervia non sunt.
Iamque astendebant collem qui plurimus urbi
Plurimum vero esse nemus circa Tibur, vel ex carmine sequenti Iatis constat,
Md quaa Tibur aquae fertile proluunt,
240쪽
Floriferis ut apes in saltibus omnia libant.
Ωualis apes aestate nova p. florea rura Exercet sub sole labor.
Primo illud falsum quod adfirmas , quidquid est Interpretum distinguit post plurimum : nam
Rappoltus in Commentario pag. I Oo. distinguit post laborem e sed male. Hic enim ante- Cedentium sententia ex consequentibus Colligitur , utputa ex his verbis operosa parvus carmina fingo , in quibus Poeta Comparat tenue ac parvum suum ingenium Cum parvulo apis corpore, se Calabrum cum ape Matina, operosa carmina , id est Carmina per laborem plurimum persecta cum Verbis , quae Praecesiserunt per laborem plurimum. Et sane Cum intulerit operosa carmina comparatio foret impersecta , si ad laborem alunctum plurimum non reserretur. Quod autem scribis, carpentis per laborem, hoc est, laboriost, 1ω,inquis, loqui amant Scriptores Latini. Sed vide Thesaurum Rob. Stephani in verbo labor , ibi reperies durus labor , immensus labor, in itus labor , magnus labor, multus labor , & apud Horatium S. II. II. v. I 2. habes austerum laborem , & Virgilius, qui Aen. I. v. 43o. de apibus dixit, Exercet sub sole labor, de iisdem v. 4 o. subjecit fervet opus: & de nullo sane animali labor plurimus magis apte quam de apibus dici potest. Verum addis , hoc pacto ne-.mus nude arideque proferretur. Atqui graviter hic erras: nam Horatius adjecit u vidique Ti-