장음표시 사용
241쪽
buris ripas ; quod nemus floribus abundabat, idque non obscure verba uvidique Tiburis ripas indicant ue contra saltibus apud Lucretium, epitheto soriferis non addito, nude & incompte positum esset a idem de verbo rura apud Virgilium, epitheto florea non adjecto, dicendum , cum plerique saltus non lint floriseri, neque pleraque rura florea 3 at Tiburis nemus, ut modo dixi, vestitum erat floribus. Deinde ad Epod. X. V. 8.
Plotio Grammatico veteri, ais,sic locus hic citatur, p. I 6 7.
Insurgat quilo, quantus aliis montibus , FREGIT trementes ilices.
Et sane dulcius quid apud Poetas prae se ferunι
Praeterita , quam Praesentia r ut Carm. IV
4 Dualem ministrum, fulminis alitem Egit amor dapis axque pugnast.
Ouales mugitus, fugit eum saucius aram Taurus, Er incertam excussit cervice securim.
Deinde. Neutrum, ais, hic admiror, quia jam versu proximo hubrit, c
Equidem v ERTIT vel STERNIT, vel smiet
is quid dixissem potius , quam bis continentem idem verbum inculcassem. O ineptissimum Horatii castig torem l Nam si Horatius. frangit hic non adhibuisset , bis peccasset; quoniam, cum verba rebus ipsis paria atque
242쪽
aequalia esse debeant , neque aliud verbum praeter frangit violentum Aquilonis impetum exprimat nam verba semit, otii, id non essicere constat) verbum frangit omnino poni oportuit: deinde, Cum in re aspera hic oratio versetur, verbo eX asperis literis composito uti Poeta voluit, F, R autem in frangit literae sunt asperrimae, at in sternit S , T tales non sunt, neque in vertis V, E. Praeterea in verbo frangit duas illas asperas excipit vocalis maximisoni A, eaque ad ingentem Aquilonis sonitum primendum longe validior est , quam est vocalis E cujus debilis est sonus in sernit. vertit, de qua re scitissime scripsit ingeniosissimus Poeta Vida, Art. Poet Lib. III.
Haud satis es illis meumque claudere versum , Et res verborum propria vi reddere claras. Omnia sed numeris vosum concordibns aptant , Atque sono quaecunque canunt imitantur, π apra Verborum facie . . quaesito carminis ore.
Et Alex. Pope in egregio Poemate de Iudic Criticos
Nunc Horatii versus, in quibus Austri & Aquilonis vehementiam asperrimis & sonantibus verborum literis mirifice expressit, subjiciam a
243쪽
in horridis utrumqua verberes latus, Auser, mememo fluctibus. Niger ruden/es Eurus, inverso mari. Fracto qua remos disserat. Insurgat Aquila, quantus altis montibus Frangit trementis ilices.
Sed ad verbi frango repetitionem , quae te ομfendit , revertamur. Disces ex Hermogene, epetitionem verbi Irangit hic non culpandam sed laudandam esse , sic enim is Method. de Eloquentia Cap. IV. Suando utemur eodem vocabulo , quando diverso J Eodem nimirum, quum illud rem signiscantissime designat: tunc 'enim non es aliud substituendum, quo rei evidens , expresa explicatio potius deperditur. Si quis autem aliud vosabulum assumat , intempestivam copiam Uentat, scriptique utilitatem perdit , idque ab Homero Hermogenes & a Thucydide factum Laurentius in Notis pag. I96. osten
Quod autem scribss, dulcius quiddam prae se
praeserre praeterita quam praesentia , in gravissimas incurrit reprehensiones: Nam in hac re illud primo intuendum , utrum metri ratio praeteritum an vero praesens emagitet ;deinde utrum verbum molle an durum rei de qua agitur magis conveniat; tertio, utrum praeteriti temporis an Vero praesentis Verbum
sonantius sit. Et quisquamne tam obtusas habet aures, ut verbum frangit magis sonorum esse quam verbum fregit, non sentiat 8 Praeterea praesens tempus ad loci sententiam ac
244쪽
MORAT BENT L. CAP. XIII. . commodatius est : sic in re simili Virgilius
Aen. I. v. 63O. xualis apes aesare nova per florea rura. Exercet sub sole labor. Et Horatius Carm. IV. XIV. V v. ZO. 2I Indomitas μοι qualis undas Exerced Auser,
Hic autem frangit, ut apud Virgilium& Ho- Tatium exercet, significat frangere solet.. Deinde ad Sers. Lib. I. IX. V. 33.
Garrulus hunc quando consumet cumque:
Ecquid erit pretis, s spinam hinc eximam, quae interpretes nosros diu male habuit p
Hunc neque dira venena, nec hosicus auferet ensis a Nec laterum dolor, aut tussis, nec tarda podagra: Garrulus hiane quando consumat cumque.
suorum verborum haeo sententia si necesse es odieque venenum , nec gladiuS , nec morbus hunc occidet , sed garrulus aliquando hunci enecabit. De sententia, inquam , constat : de verbis no itidem liquet. Negant enim Lamb nus Torrenti que at qui viri Z quando-ςumque inquam alibi inleniri in signiscatione aliquando: neque sane qui uam hactenus exemplum aliud protulit. Sed bono animo sole dabimus auctorem optimum , quo spondente quandocumque idem erit atque aliquando. Ovid. Metam. VI. s-
Si tamen haec superi cernunt; si numina Divum Sunt aliquid; si non perierunt omnia mecum: Quandocumque mihi poenas dabis.
245쪽
aliquando, aliquo tempore. Idem Trist. III. I. v. s7
Quandocumque, precor, nostro placata parenti, Isdam sub dominis aspiciare domus.
Ergo ad haec exempla, quae tamen rarissima esse fateor , se locum hunc interpretor e Quando- Cumque hunc garrulus Consumet s hunc olim Consumet garrulus 3 erit tempus , cum hanc consiumet garrulus. O futilem iactantiami nam hebes necesse sit, qui non odoretur inspiciendos esse indices Getarum qui temporibus Augusti floruerunt: in indice autem Ovidii editi in usum Serenissimi Delphini quandocunque non selum reperitur , verum etiam hi ipsi loci, quos tu protulisti, indicantur, & ad eorum priorem suandocumque misi poenas dabis Crispinus in interpretatione haec habet altriquando exsolves mihi poenas: idem vero Cris. Prius ad alterum Ovidii locum
Duandocumque precor, noro placata parenti
notat quandocumque Pro quando poni, non enim, inquit, de is tempus. Et sane qui hunc& iubsequentem versum accurate perponderit, facile perspiciet Crispinum in Interpretati oeos recte enarravisse: sic enim ille , oro, NAdomus quandocumsue desinita nostro patri , v
dearis sub isdem dominis, & distinctio post
quandocumque a Crispino omissa addi debet. Sed ad laudatissimum tuum ecquid erit prenis redire juvat. Mene tam stulte ineptire, ut, si quatuor vocabula, quae tu inaudita nominas, ex Auctoribus eruam, illud exquid eridi
246쪽
pretii exclamem quamquam ne ullum quidem Corum non habeat multo dissiciliorem inestigationem, quam babet quandocumque pro aliquando, olim positum : haec quatuor verba sunt Emirari , Cumque , indecorare , Rixa
.uid vero, inquis, tam dignum in se continet, Μ I RARI , ut vox nova plane procudi desuerit Emirari, Ham interpretes , es magnopere Nvalde mirari. Atqui tu vox notissima DEMIRARI eandem omnino vim habet. Atqui in tanta veterum librorum clade verbum emirabitur,
quod & sententiae in primis convenit, & Οmnes codices , excepto Reginensi , agnoscunt,dc, quod caput est, Analogia Latini sermonis amplectitur , omnino servari debere perspicuum est: & in fimili caussa bane Gronavi ad Statii Lib. III. Silv. III. notat in P En Panegyr. c. yi. Primem ct Candidatus arquales, tu simul flantes . pro N smul ex vetere libro legendum aequitus, ut primitus, planitus apud Tertullianum: & ibidem subjungit, vox elegantissima cy eo amabilior, quia adhuc ignoravra. Cui adde ct smul ex interpretatione Voca hesi aequitus in contextum Irrepsisse. Ceterum hujusmodi verba composita neque Pauca, quamquam raro lecta , inveniuntur , ut e laudare apud Ρι Festum ue ut moderandus, emo dulanda apud Ovidium , ut erigidus apud Pe-
247쪽
tronium 3 ut everberare apud Virgilium, U. Flaccum, & Quinctilianum. Virgil. Aen. XII. v. 866.
Ubi male Mediceus codex habet reverberat. Et Ovid. Met. L. XIV. V. III.
cineres plausis everberat adis.
pactusque suis everberat armis ,
& Quinctilianus Inst. Orati. L. ΙΙ. c. IV. qui os ocularique hosti Galli rostro atque alis everbe iraret. Emirari autem hic significat crebro m rari , quemadmodum in illis locis everberare
Deinde solus, inquis, codex Reginenss, quantivis sane pretii, suspicionem mendi bis praebuit, qui clare habet ET Mi RABITUR, punctulo flub aeposto a manu siecunda, quo delendam esse literam notare solent Librarii. At cur non potius legamus , levissima quidem mmatione, sententia autem commodissima; UT mirabitur insolens s Atqui codex ille quantivis pretii plurimis vitiis iisque foedissimis, ut in Notis ad Horatium ostendi, obsidetur: idemque codex simili vitio laborat Carm. Lib. IV. XV. U. IO. Pro evaganti enim, quod plerique scripti & impressi habent, habet V vaganti. Quoniam autem V. Cl. te ignorare animadverti quando in variis lectionibus,duabus pluribusve ad emendandum decurri oporteat, quando non opor teat ; cum bona tua venia liceat mihi hoc todocere: di illud plane pro comperto habendum
248쪽
dum est , cum altera vel aliqua lectionum talis est, ut alterius vel aliarum originem , id est mendi causam ostendit , eam omnino esse veram, veluti Carm. Lib. II. XX. V. I 3.
Ubi tu; codex. ais, Leidensis habet notior, atque haec varietas te ad sanam scripturam Corrumpendam impulit, nimirum, inquis,olim turbabant codices in hoc vocabulo. φιid si rescripseris:
Inscite. Nam illud notior natum est ex eo quod Interpolator putavit o in Daedaleo per Synaloepham abscindit verum Virgilius & Horatius saepe Synaloepham neglexerunt. Et in Carm. ΙΙΙ. XXIV. v. q.
Ubi alius Interpolator Apulicum in Ponticum mutavit, alius in publicum, alius in Punicum, errandi causam praebuit mare Apulicum Correctoribus incognitum. Verum hanc observationem accuratius in Notis persequimur. Hic praetereundum non est quod ad vcrba emirabitur insolens adnotas ; atqui s toties, inquis, emirabitur, quomodo quaeso insolens erit 'certe non nis prima vice insolens erit, pos illam expertus 9 magis metirique assuetus futurus. Verbum insolens non hic accipitur quomodo apud Terentium Andr. A. F. Sc. q. V. q. suid tu Athenas in lens, ubi insolens , ut rect pexponit Donatus, insolitus, & Nonius p. 322. insolens non solens ; sed hic absolute Horatius posuit insolens, ut subintelligatur per Me meretriciae
249쪽
retriciae vel simile quid i sic Sallustius, Belli
Catilin. c. 3. insolens malarum artium. Itaque hiC puer harum artium ignarus , quoties ejus animo Pyrrhae perjuria obversabantur, s&indubie frequenter occursabant ) toties admiratione adficiebatur: quam admirationem Horatius , qui rudis & imperitae aetatis mores probe perspectos habebat, ut persectius ex primeret , figura , quam Pleonasmon vocant, usus est. Heu quoties emirabitur, id est, quoties admirationem iterabit , emirari enim repetitam admirationem & saepe iteratam denotat. Atque hic sensus & menti Poetae & rei ipsi in primis congruit. Neque ab hac figura Noster alienus est. Quod tribus exemplis Oilendam. Carm. I. 3I. v. . quae LiriΓ quieta . . . mordet aqua taciturnus amnis. Et adhuc apertius Carm. L. III. 24. v. II. illic matre carentibus privignis, ubi privignis manifeste abundat. Sed ad hunc locum vide Notas nostras. Tertium denique exemplum offert I.
V. 2I. non, ut adst , auXili . . . . latura plus Iraesentibus. Sic enim legendum , non, ut
tu edidisti ex certissima interpolatione, uti sit, quod ex Nota Porphyrionis huc inductum esse
in Notis demonstravi. Restat, ut Auctorem adferamus, apud quem emirari reperitur. Lκ- tantius Placidus Narrati. Fabularum Lib. VIII. Fab. X. emiranti casus mortalium. abi Muncke rus, ita ψ.-Veneta uenon miranti, ut Raene rius in alii ediderunt. NunG
250쪽
Nunc venio ad Carm. Lib. I. XXXII.
Scio quid interpretes de CuΜuun illo se nudeposto dixerint . quorum ego mentem N inisse Iriam laudo. Neque tamen quiaquam , quod sciam, vel ex omni, qua patet , Latinitate s-mile, exem um proferre potuit e neque quicquam de tam sngulari loco habent Grammatici veteres. uamobrem tempus erat , cum impetum cepi corrigendi ad hanc modum,
Didis uniman, mihi, cuique salve
Φoc es, sise mihi vel cuicumque alii rue -- eanii. Iudi ι Lector ingeniosus 3 ego enim cou-jeeturam hanc in medium protulisse contentus, tueri ct praesare eam non tenebor. Si te V.Cl. insenus emendandi impetus cepit, prosecto nihil caussae fuit, ut tingeniosum Lectorem ad monstrum correctionis , quam tute ipse tueri nolles, non modo. Contuendum , sed &pertractandum invitares. Verum, quid ver- Dum ipsum cumque denotet, Videamus , Cum voX quandoque sere semper idem valeat, quod valet quandocumque, pari ratione dicendum Vocem cumque idem valere, quod valet cumcumque ; hoc autem verbum cumcumque extat apud Lucretium Lib. ΙΙ. V. II 3.