Alexandri Cuningamii animadversiones, in Richardi Bentleii notas et emendationes ad Q. Horatium Flaccum ..

발행: 1721년

분량: 410페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

271쪽

diso ANIMADUERS. IN

Lib. IV. ΙΙΙ. v. s. legendum Achais, &Epod. II. V. M. Pontus Art. ΡΟCt. V. I 36. clius, quod tu in duobus MSStis invenisti, sic nusquam non Horatius loquitur. Vicit Olympia , 'mettiae, Graia , 'thius , Deliis , Aeoliis, Aeolium, Aeoliae, Aeolio, & Cicero Olympiorum, Olympium, & Livius Olyns, & ita Varro apud Charisium , & Festus in Perihodos : ita quoque Seneca , Plinius, Mela, Vitruvius; Petronius, Ausonius, Lactantius, & Justinus Lib. 7. C. 2. certamine ο-6mpis, ubi quidam Libri legunt Olympico Idem Lib. I 2. c. I 6. Certaminis Olympici, sed sine dubio ex interpolatione, & Apuleius, Flor. certamine Olympio , & Suetonius in Caligula c. 22. Obmpici Povis. ubi Cl. Graevius codex Salmas. Olympi lege Olympii adsipulantibus duobus Palatinis & aliis. Quare tarditatem tuam, U. Cl. magnopere admiror, quod ne suspicatus quidem es legendum esse Obmpium , eoque magis admiror, quod N. Hein-sius, cujus Notas in Ovidium, Val. Flaccum, Claudianum , & Prudentium studiose evolvisti, ex optimis codicibus protulit Maeotia , Parthia, Tantaliis , Pharsalia , Dacis , --menia , Thessaliae , Bacchia , Canopia, Sc.

Nunc venio ad Carm. Lib. I. ΙU. v. I 6.

Iam re premet nox fabulaeque Manes;

ubi tu sic scribis, dubitare poteris pluraline numero hic accipiatur Fabulae, an genitivo singulari. Hoc ille maluit, quicumque fuit, qui margini codicis Graeviani hoc Scholion allevit, Fabula

272쪽

bulae genit. singui. pro Fabularum. Et Prudentius perpetuus nostri imitator contra SImma

chum L. v. I9O. Et tot templa Deum Romae, quot in orbe sepulchra Heroum numerare licet: quos fabula manes bilitat,

Plane hunc locum in animo habuit. Illud tamen secutus videtur Persius, cum dixit,

cinis, in manes, & fabula fies.

Utrumlibet elegeris , eodem res redit. Quid peodemne res redit λ nequaquam : nam manes qui sunt fabulae, id est fabulosi , te prement non inepte dicitur. Manes fabulae vel fabula-Tum parum apte. Verum hoc misso, ipso die quo in manus meas venit tua Horatii Poema tum Recensio, cum Notam tuam ad hunClocum egerem , statim vidi omnino legendum manesque , que autem abscisitim ab Interpolatore , quod ignoravit illud abscindi ab Et prima voce versus insequentis: & ex hujus rei ignoratione , & ex eo quod indubie Noltrum imitatus est Persius,sic legendum esse apparet. Verum PO stea animadverti Ascensium in edit. A. Iso . ita hunc locum emendasse, & deinde . in edit. A. Is I9. suam improbasse emendationem, &Matth. Bonfinis pro manes , inanes legentis probasse ue do qua correctione sic Muretus in No ta ad hunc versum: Aqui pro manes hoc loco logunt inanes, ipsi profecto siunt plane inanes. Quod si bonus Ascensius Persium ab Horatio hoc sumpsisse vidisset, eum a sententia discessurum fuisse vix crediderim. Et ut verum fa-

273쪽

. ANIMADUERS. IN

tear, Nota tua ad hunc locum tam inepta mihi visa est, ut ea, quam de tua, V. Cl. Recensione Conceperam , opinioni plurimum

detrinerit. Nunc ad lectionum receptarum trium de- sensionem transeo. Carm. Lib. IV. IV. U. II. Videra Rhaeti bella sub Olpibus

ubi tu sic scribis: Nos jam olim certam hujus

loci scripturam ex conjectura invenimus. Videre Raetis bella sub Alpibus; Postea Nic. missum nobiscum facere didicimus..... Tandem in impreso codice ex Bibliotheca celeberrimi Viri Petri Francii , cui variae aliquot lectiones ex libris scriptis adnotabantur, re Ferimus manuscriptum exemplar Rottendorpbii Retis exhibere neque parum laetati jumus divinationem nostram membranarum auctoritaIeirmari: quod ces in aliis multis olim eventurum auguramur, si quis post operam nosram meliores codices hic illic latitantes diligenter excusserit. Haec ego non adduxi, ut hanc emendationem, cujus laudem Sarbievio deberi supra pag. so. Ostendi, improbarem, verum ut te vere tribus in locis auguratum esse demonstrarem, teque non mediocri laetitia assicerem: emendationes enim a te factas tres in vetustis libris reperi. Earum prima est, Carm. Lib. I. XII. V V. 63. - .

Saeva paupertas m avitus apto Cum lare fundas

Ubi tu sic scribis, mallem arto s per libros inceret. Claudian. in Ron. I. 2O . Ei rasa pugnatas Curios angusta tegebat.

274쪽

HORAT. BENT L. CAP. XU. 263 Noster Carm. I. H. sensu eodem;

Neque u ministrum Dedecet mymus , neque me sub arta Vite bibentem.

Arcto habet edit. Philippi Lavagniae A. I 77.

verum haec lectio profecta est ab inepto Correctore elegantissimam elocutionem non intelligente. Nullo enim in loco clarius quam in hoc elucet curiose Horatii felicitas. Apto cum lare significat parvam villam , fundo autem paucorum jugerum , quales erant Antiquorum , quae Villa praeter parvam Convenire potuit 8 Cicero de Legibus L. ΙΙ. C. I. Sed hoc ipso loco cum avus viveret, θ' antiquo more parva esset villa , ut illa Curiana in Sabinis, me scito esse natum. Quod si Interpolator, quae Torrentius ad haec verba adnotavit, legisset, is profecto temerarias manus huic sententiae non admovisset. Apto cum lare fundus Optime, inquit Torrentius , expressis Catonis de Re Rustica praeceptume ita aedifices, ne villa fundum quaerat, neve fundus villam. Praeterea haec emendatio convellitur adnotatione tua ad Carm. III. XVII. V. I 3.

Annosa cornix, dum potes, aridum

Ubi, tres , ais , veterrimi codices , Leidensis, Graevianus , a prima manu Reginensis potis non potes. Sine dubio ab Horatii incude: unde enim bonis illis Librariis nummum tam rarae notae8 & unde quaeso bonis illis Interpolatoribus tam pulchram locutionem apto cum lare fundus Interpolator autem facillime potuit invenire

275쪽

arcto. Nam apud Horatium habentur arcta convivia, arcta toga, arctum animum, artum cavum &c. Quare inscite seripsisti mallem artos per libros liceret ; nam si mille haberent arto Contra unicus apto, qui non sentiat hoc rarum lcclinans este, illud vile & vulgare, hebetis sit i genii. Deinde Carm. Lib. II. V. U U. II. Id.

Distinguet e tactumnus racemos Puetureo Varius colore.

ubi, ita, ais, nostri omnes Lambini tamen aliquot,

Purpureus Vario colore.

Et utramvis quidem lectionem ille probat ego vero neutram. aeuis enim vel Poeta dixerit, vel Pictor f erit Auctumnum, aut varium colore purpureo, aut vario colore purpureum ' Sine dubio subes mendum.suidsi ex conjectura reposueris,

Distinguet Outumnus racemos, Purpureo Varios colore.

Certe posteriora Serba ad racemos, non ad AUC-tumnum pertinent: Ovidius Metam. m. 48 .

Non aliter quam poma solent, quae candida parte, Parte rubent: aut ut variti solet uva racemis Ducere purpureum, nondum matura, colorem.

ut locus ex Horatiano hoc Ilane expressus vide- rure utrobique enim habes varios raccmos, Npurpureum colorem. Propertius IV. 2.

Prima mihi variat liventibus uva racemis.

Plin. His. XVLL. 22. Ubi uva varia feri coeperit , vites subligato. Ovidius in Nuce, 3I.

276쪽

udiat hoe cerasus: stipes inanis erit.

Equidem varios in uno MSto. & in edd. A I 8s. A. I 86. reperi, d ita citat Manuel yFaria in Commentario Hispanice scripto ad Lusiada Poetae Camoens: hic quoque importunus Interpolator tibi gloriam inventi praeripuit. Sed varius omnino retinendum , eleganter dixit Horatius varius Auctumnus 3 quia varios fructus producit, vel fructus variat;

sic Lucret. L. I. V. 7. tibi suaneis daedala tellus Summittis fores,

Daedalam a varietate rerum dictam esse apud Lucretium Terram facile es intelligere, cum Graece signiscet variare. Festus in Daedalam. Deinde graviter in eo peccasti quod colore purpureo referri ad varius putaveris: ordo enim est, Auctumnus varius distinguet purpureo colore lividos racemos, ut recte adnotam vit Cl. Dacerius. Cicero in Arat. V. I 6 I. Et vario pinxit distinguens lumine formas, dc Ovidius Metam. Lib. V. V. 266. Antraque, . innumeris distinistas floribus herbas Varius autem mutavit Interpolator in varios ut propinquiori substantivo racemos conveniret : & ad te omnino spectat quod de Librariis scribis ad Carm. Lib. III. XV. V. I 6.

Nee poti Vctulam faece tenus cadi

Suidam libri, ais , habent vetula. Rectius tamen vetulam: Decet te Cetulam absinere a conviviis adolescentium i & causiam peccandi ad-

277쪽

,66 ANIMADUERS. IN

jicis; Mutarunt Librarii, ut priori verbo saece conrueniret 2 quae sollemnis es eorum hominum Ballucinatio. Sequitur tertia Emendatio.Carm. ΙΙΙ.ΙΙ. . I

Mors m fugacem persequitur virum

Ubi tu sic. Tolerabilis sane lectio est persequitur: sic enim alibi Serm. II. 7. U. II s.

Frustra: nam comes atra ,sequiturque fugacem

& Seneca Controvers. 8. q. Quis miretur eum mori voluisse, quem fugientem quoque fortuna Persequitur s Variatum tamen in libris e nam tres Lambini, unus Cruquii cum Graeviano NPetrens prosequitur. Nimirum facilis o frequens Librariorum lapsus erat in praepostionibus compositis 3 ut qui manibus membranas veteres

versarunt, probe sciunt. uale , hic accidisse crediderim. uippe quod alii jam observarunt, aperte hic NHer imitatus es Simonidem, Nverbum de verbo reddidit,

Atqui ΕΚΙXE majus quiddam es , quam persequitur. Nam persequi nihil aliud es quam sequi: vero es auequi , Consequi, nam Cisci, prehendere. aeuare nullus dubito, quin Horatius sic scripserit,

Mors Cr fugacem consequitur virum.

uid hoc intersite ex Seneca disces de Benesciis, V. s. Non est turpe non consequi, dummodo sequaris. Curtius adeo apposte, ut ad hunc ipsum Flacci locum respexisse videatur, IV. ss. Effugit mortem , quisquis contemserit , timidissimum quemque CON4EQUITUR. Ego quidem inveni in

278쪽

HORAT. BENT L. CAP. XU. 26

exemplari notae non optimae consequitur, quod sine ulla controversia in conteXtum induxit Ιnterpolato putans Morti magis convenire Fugacem consequi quam persequr. Et Cum, quemcumque mors perfectuitur, mortis laqueos non es- fugiat, loquendi modo minus trito usus cst Horatius , atque hoc eodem modo expressit

Restat, ut quae in hac Nota peccaveris, ostendam. Et primo facilem esse Librariorum lapsum H pro, per , prae, tibi concedent om- S 3 Uerum con eos usquam pro aliqua ex illis praepositionibus scripsiste ConCedet nemo. Quod si usquam sic scriptum invenietur , dicendum erit id errati non Librariis sed Inte JIolatoribus adtribuendum esse s veluti in hoc Oco , nimirum putavit Interpolator ad vim mortis eXprimendam aptius esse consequitur quam persequitur. Secundo in eo peccas, quod scribis persequi nihil aliud esse quam sequi: rectius enim ejus verbi vim exposuit Donatus ad Terent. Andr. Adh. U. Sc. IV. v. 32. meque in Mam persequens proscisicitur. Et persequens, ait Donatus, dicit, perseverationem sequentis ostendem. Perinsequitur enim, qui non desinit sequi. Virgilius,

Quae re sola, puer, multis e matribus ausa Per equitur:

Tertio , Simonidem , ais , hic imitatus es Horatius: & hoc quidem verum est: at, quod

addis Nostrum verbum verbo reddidisse. Illυd ex

279쪽

168 ANIMADUERS. IN

eo quod Poctam Graecum imitatus est, non recte concludi Nota tua ad Carm. ΙΙΙ. XI. v. s. demonstrat , ubi haec habes : Pam ut concedamus Nostrum Anacreontea illa ante oculos habui e , quamquam hoc quidem incertum es snovimus tamen eum non multum amare fidos i Ios interpretes, ta serviles imitatores, qui Verrebum verbo exprimendum curant. Cum has tres emendationes in Notis tuis legerem, divinavi eas in veteribus libris repertum iri. Propterea quod eae Interpolatorem saperent, neque me mea opinio , ut jam

ostendi, fefellit. Nunc duas adjiciam quarum neutram in ullo libro inventum iri praedico . prior est Carm. Lib. III. XXIV. v. M.

Magnum pauperies opprobrium , jubustui is er facere . pati Virtuti ua viam deserit arduae.

Ubi tu , friuod rolerabile quidem es, Lectori non nimis docili ct fasidio . Sed vide, quanto melius sic concipi sint,

Uirtutisque viam deserere arduae.

Non enim paupertas deserit, sed jubet homines avaros quidvis facere patique & deserere viam virtutis. Utique ips homines deserunt ue ut Almur Epis. L. I 6.

Perdidit arma, locum virtutis deseruit, qui Semper in augenda festinat cir obruitur re.

Illud me induxit, ut numquam in ullo codice deserere inventum iri crederem, quod hoc interpolandi genus ab ingenio Correctorum abhorre-πt ι nam si ii in libris suis invenissent deserere.

illud

280쪽

illud in deserit non mutassent; Cum pra esserit jubet quidvis facere N pati, & idcirco retinendum deserit: quod paupertati hoc tribuere magis Poeticum est , quam illud jubet δε- serere. Sic Tibull. L. II. 7. V. 3.

Spes alit agricolas, spes sulcis eradit aratis

Semina,

& Horatius paupertatem vocat audacem: deinnique notissimum est illud Quinctiliani Inst. Orati. L. VIII. c. 6. Illud quoque θ' Poetis ct Oratoribus frequens, quo, eum qui escit, ex eo quod efficitur, ostenditur , & Lambere. Bos, Vir doctus, in Animadvers. ad Horatium hoc

genus loquendi inusitatum non esse ostendit. Quod autem idem Lamb. Bos ad hunC versum ibidem scribit, imperitiam ejus in numeris dignoscendis arguit; verba ejus sunt haec: Vitare haud dubie voluit Flaccus Noster ingratam illam duritiem in vocibus deserere arduae, atque adeo dicere maluit, deserit arduae, quod mollius longe est dictum, V sensu eodem. Atqui exprobrationi, objurgationi, indignationi ex- Primendae non molles numeri sed asperi ac duri Conveniunt: quae observatio melius do-Cet deserere arduae non idcirco improbandum quod auribus ob duritiem sit ingratum, quam cXempla, quae tu adfers , quamquam ea a proposito tuo aliena non sunt : quae tamen casu non consilio & ex artis scientia a te allata esse nullus dubito. Sed lubet verba tua adscribere. Neque vero tenellas aures ostiendat liter a R saepius repetita deserere arduae: sic enim infra III. 28. Par-

SEARCH

MENU NAVIGATION