장음표시 사용
121쪽
a Pelitrvietis litias instar membrorum eiusdem corporis. Emάκειαν, qua errata in vitam incidentia teguntur. Breuiter hic amor coniugalis castissimos mores in tota vita gignit qui sunt veluti nouum philtrum amoris coniugalis, idque essicacissimum, iuxta hos Menandri versus: τοῦτο κατακροατῶν ινδεος ἄωθεν γυνὴ . Hoc est, mores placidivi benigni verum sunt phibtrum, quo mulier virum in amore sui retinet, vir
Foris vero amor coiugalis gignit honestam apud omnes famam, testimonium mutuum sanctae conuersationis , misericordiam erga inferiores, comitatem erga pares, honorem erga superiores Breuiter, tu sticiam erga omnes. Sed de ossicij, coniugum, quae ccvno amoris fonte manant, alias copiosius.
Maritus & uxor sunt una caro. Igitur maritus ,-xor iuris diuini humani consortes esse debent. Vinc Iurisconsultus partem definitionis matrimonij X truit, cum ait Matrimonium est coniunctio maris& foeminae consortium omnis vitae, diuini lumani iuris communicati, Etsi autem communicatio di uini humani iuris, inter accidentarias coniugi circumstantias, quae a re ipsa distinguuntur, numeranda est tamen eam sapienter adiectam esse a Iurisconsulto iudico. Qualis enim, quaeso, erit Vita socie
tas, ubi vel dispar religio, vel diuersa vivendi regula fuerit ξ Prosei id firma stabilis animorum coniun-H ctio,
122쪽
ctio, qualem in coniugio requirimus, nunquam erit inter eos, qui diuersam fecitantur religionena Canonem proinde, quo cauetur, ne Christianus ducat alienam a sua religione, laudo. Quantum autem mali in coniugio timendum sit a diuersitate religionis, Vidit sanctissima matrona Rebecca cum diceret Si acceperit Iacob uxorem de stirpe terrae huius, nolo Viuere. Et Dominus Exod. q. ait Nec uxorem desiliabus eorum accipies filijs tuis Ratio est, ne diuersitas religionis peruertat animum mariti, me sobo-Ies inter diuersas religiones educata,omnem religionem tacite auersetur Quod quidem est initium&caput extremae miseriae. Etsi autem Paulus probat
coniugium fidelisin infidelis, videlicet contractum cum ambo adhuc infideles essent. Dicit enim huius modi coniugium sanctificari perfidele tamen dis ua det, ne fidelis cum infideli nuptias ineat. Nam cum praecipit Christianis,Vt fugiant conuersationem cum infidelibus, manifeste generali dictoeverat, ne fidelis se matrimonio iungat cum infideli. Nolite,inquit, iugum ducere cum infidelibus. Quod enim consortium iusticiae cum iniusticia P quae communio luci cum tenebris ΘΔ quae concordia Christo cum Belialὰ aut quae pars fideli cum infideli,4 quae cosensio templo Dei cum simulacris P Etsi ergo Paulus non vult fidelem uxorem ab Ethnico discedere, nisi ille recuset conuictum tamen non permittit mulieri liberae, iamq; Christum prolas ae nubere, nisi in Domino, hq cssi suae religionis viro Iohannes prohibet, ne
salutemus quidem eos, qui alienam a Christi religio-ue doctrinam afferunt,in scilicet probaret, si pius
123쪽
naatrimonio cum infideli iungeretur PBreuiter pij cst declinare a malo, prudentis praecauere pzricula, sancti a prophano abstinere, sapientis alieno malo sapere, insani in ignem se sponte conij cere Sami nfortis erat Solona n sapiens Achab potens, Sed a mulieribus diuersa religionis decepti sunt. De hac quaestione vide quae annotauimus ad finem secun- Epistolae Iohannis.
E. Quinta defin1tionis nostra pars meminit finis instituti a Deo coniugij. Est enim coniugium institutum mutui adiutori causa. Ita enim institutio habet: Non est bonum hominem esse solum, sed faciamus ei adiutorium coram ipso. Nam cum creator rerum Deusinito optimus sapientissimus,fieri non potest, quin omnia creaverit ad bonos fines,& cum rationalis creatura, resi quas creaturas dignitate&gradu superet, dubitandum non est, quin eam condiderit ad optimum finem , cui coniugium destinatur.Vt autem memoria discentium consulamus , in hunc modum placet fines coniugi ex obiectorum
diuersitate distinguere, ut alius finis sit coiugij in ipsos
coniuges,&eorum familiam seorsum, consideremus:
124쪽
F coniugis, si ipsos coniuges, eorum familiam respicimus, quadruplex est, Videlicet συνη - θεια, αγνοτης, οἰκουρίω γενεσις. Sed de singulis breuiter
Συνηθεια est familiaris&amica societas, ad quam hominem conditum esse etiam Aristoteles intelleXit. Nunc autem cum nulla societas iucundior esse pos sit,& magis amica, quam piorum coniugum inter se, nemo sanae mentis inficiabitur, coniugalem societatem reliquis omnibus anteponendam esse. Atque ideo Deus primos homines coniugali societate, idque vinculo insolubili coniunYit, ut ipso facto testaretur, hanc esse praecipuam societatem. Quam autem
dulcis sit haec societas, nemo vel cogitare potest, nisi ipse expertus fuerit Vertim quoniam haec sancta societas Deo est gratissima, hominibus coniugali foedere iunctis suauissima diabolus, hostis ordinationis diuinae, nihil non facit, ut hanc societatem tur bet,&insuauem reddat. Quare coniugum piorum officium fuerit, precib assiduisse insidijs diaboli opponere, rogare Deum, Ut ipse suam ordinationem castissimorum angelorum praesidio tueatur. αγνοτης, castitas es , quae in hac corrupta naturavi seruari potes , nisi in sancto coniugio. Ideo Pau- his dicit Propter fornicationem nusquisque habeat suam uxorem, 'naquaeq; suum Virum. Item, nolite fraudare vos inuicem, nisi forte ex consensu ad tempus, ne tentet vos Sathanas, propter incontinetiam vestram Significat Paulus his verbis thorum immaculatum, hoc est, coitatastam hinaestorum co-
125쪽
tuamn esse castita terim, qua incontinentia immunt ibit ditia cauetur. Paphnutius etiam concubitum cum propria VXΟ-re σω -- , id est , castitatem nominat. Verum quoniam diabolus, autor omnis turpitudinis im-
'dit mundiciet, sola immundicia delectaturi, omnia teni illic hi tat, ut castitatem honestorum coniugum, turpissimo x et ne alienae libidinis coeno, contaminet inlam ob caui alio it sam inde usq; ab initio coniugibus insidiatus est , ita quotidie obij cit multas occassiones, quib. Vt laqueis a ii constringere honestos coniuges conatur, Vt Victi tanis desue dem alieno amore castitatem c cpnta mibitent, illicitos sequantur amores. Quarevi hic im-riter i primis vigilandum est ijs coniugibus, ne diaboli in thro si dijs locum faciant. ruetorici a ἰκηρία, sedulitas est, in tuenda conseruanda domo, seu diligens cura custodia domus Daniliae. Sine hac sedulitate societas coniugalis incolumis esse nequit. Vbi enim negligitur domus, ibi ruinam sequi necesse est. Hunc finem coniugij requirit Pau- lus, clim iubeat matronas esse οἰκουρους ad Tit. 2. Tam- - etsi autem ιἰκιυρὶ haec ad utrumq; , hoc est , ad ma-l ritum uxorem , pertinet, ut Clemens Alexandri
nus testatur, dicens Uxorem viro datam es e , ut sit si ila βοηθὶ τῆς οἰκουρίας , hoc est, se a Madiutrix in tuenda conseruanda clamiliari tamen Paulus hoc pestissim uni vacui tribuest, viquae assidue se domi contineat. Nam cum maritus saepe foris agit, nisi uxor sit οἰκουρὶς οἰκονι κικη hoc est, sedula in curanda o i ii familia, quo omnia recte domi agantur , peregrina' per i marito, non diu manebit familia salua Laudan
126쪽
thirigitur mulieres industriae, οἰκουρογὰ Salomone: Mulier,i:aquit, timens Dominum , ipsa laudabitur. Date ei de fructu manuum suarum in laudent eam in portis Opera eiu S. Γενεσις eo pertinet quatenus familiam propriam coniuges considerant xvi haeredes habeant, quibus bona sua post mortem relinquant , quiq; eorum nominen in memoria sempiterna conseruent. Hunc finem cum sibi propontit pi coniuges , regulam Christi te neant, Videlicet: Quaerite primum regnum Dei, destu sticia eius, doctetera ad ij cientur vobis. Non ergo cu mutent coniuges opes quouis modo, per DS nefas, Ut ditent suos haeredes.sed iuste quaerant benedictione a Domino,in timore Dei ossiciugnauiter prae stantes. Sciant frustra se laborare, frustra Vigilare,fi stra domum custodire, nisi Dominus eam aedificauerit. Atq; hae sunt partes primi finis coniugii, cum videlicet ipsos coniuges per se consideramus, quarum prima animi coniugum sociantur Secunda corpora casta seruantur Tertia incolumitas domus custoditur Quei arta nonae memoria piorum coniugum ad posteritatem propagatur.
Si Ecclesiam Rempublica respicimus, finis coniugi est, ut sit seminarium Reipublica .Ecclesiae. Certum enim est , Deum conseruarevi tueri coniugia propter Ecclesiam Rempublicam, ut inde prodeant utiles Ecclesiae Reipublico e ciues. Huius finis Plato meminit in si de legib. cum ait: re et ιιει stola
Θεα υπηρετα αυτοῦ παραδιδονα hoc est, Oportet Operam dare naturae perpetu conseruandae, relinquendo
127쪽
quendo filios filiorum semperque pro se Deo culto
res tradere. Et paulo post: γενῶντι τε, εκπε- φοντας πω δας καθάπερ λαια παιδα τον βίον παραδίδον- ας αλλοι εξ ιλλα ν Θεραπευον ις αει Θεους καὶ νομους
Hoc est, Oportet genera rein educare liberos , Ut vi tam tanquam lampadem tradamus alijs, quo sint alij post alios, qui Deum legitime colant. Ad hunc finem Paestus respiciens, hortatur coniuges, Vt pueros suos instituant in disciplinavi admonitione Domini. Nam nisi recta fuerit educatio, nihil boni sperandum est de iis, qui educantur. Qui enim male educantur, saepe fiunt sordes in Ecclesia, perniciosi ciues in Republica. Finis coniugij, si Deum immediate respicimus, est, ut coniuges ciant se coniunctos esse, ut ei, qui se coniunxit Deo, grati sint, ut una Deum laudent, celebrent, praedicent, de eius operibus prouidentia misceant colloquia, simul Deum invocent,&se inuicem hortentur ad timorem Dei, se mutuo consolentur, siquid asperi inciderit in Vita, spe futurae resurrectionis Marternae gloriae , quae omnibus Deum tintentibus proposita est, cogitent suum coniugium imaginem esse quandam illius arcanae copulae Chri stivi Ecclesiae, quae copula hic incoatur fide, amore,&noua obedientiaci In aeterna autem Vita consummabitur.
Porro eorum sententiam, qui finem coniugi dicunt esse, ut sit sacramentum admirandae illius copulae Christivi Ecclesiae hac ratione recipio, modo patiantur omnia corporata esse Sacramenta quaedam rerum arcanarum. Si quidem nihil corporatum a
128쪽
Deo conditum est, quod non habeat aliquam comparationem ad res arcanas cinuisibiles. Coniugium enim proprie non est Sacramentum, hoc est, non est Sacramentum institutione peculiari, sed solummodo naturali imagine Est enim coniugium quaedam imago nuptiarum Christi, eius ponis Ecclesiae. Nam ut coniuges copulantur Spiritualiter fide&4- more coniugali,&Corporaliter mixtione scXuum:
ita Christus icclesia spiritualiter quidem fideis caritate, Corporaliter Vero natura conformitate copulantur. Ex quo factum est, quod Ecclesia dicatur caro de carne Christi, is de ossibus eius. Atque hactenus de coniugio dictum esto.
IA A diximus de coniugio, ordinatio-1ne Dei sancta, ut nobis diuinitus commendatur. Nunc restat, Vt de ijs, quae praeter ordinationem Dei ex hominum culpa, proh dolor, contingui, dicamus, quae sunt duo, videlicet, Repudium .diuortium. Illud leuius, hoc tristius est. Non quidem quod is peccet, qui vel iustis de causis repudiat eam, cui nuptias promisit, vel qui ob coniugis flagitium diuortium facit. Culpa enim non in persona innocente, sed in re haeret, tametsi fieri interdum potest, quemadmodum infra dicemus, ut repudium fiat interdum cum honesta persona, propter graues causas, in Sponsalibus non animaduersas. Inter repudium diuortium hoc est discrimen, Repudium dicitur, cum veliterq;, Vel alteruter promissas
129쪽
missas recusat suptias, cita a pactione disceditur. Diuortium autem fit, cum coniugium consumma tum, propter alterius coniugum culpam, dirimitur. Saepe tamen repudium etiam diuortium complectitur, sed nos hoc loco discernamus repudium&diuortium, ut dictum est . Prae terea ut plurimum interest inter onsalia nuptias ita inter causas repudii& diuorti maxim si esse discrimen, sciendum est . . Vetustas, ut ait Philippus, nominat Syonsalia tantum eas promissiones, in quibus fiunt pacta de futuro coniugio stenuia Sponsus&Sponsa a spondendo id est, pro mitten-dψ, nomen habent ita sponsalia olummodo promittunt coniugium quod austiae perficiunt. Atque hinc est, quod Christiani imperatorcs p a tion qua matrimoniinon antea habendam in dissolubilem cesse erui, quam cum ducta ponsa domum, nuptiarurn festiuitasta celebratae. Quod tamen ita accipienduest, si sola matrimoni promissio sit facta, non etiam carnalis congressus accesserit Namsip 'sponsilia sequat si copul ante nuptiarum solennitatem, volente sponsa vere, tunc efficitur perfectum ma trimoni iam Tametsi autem desponsae appellantur interdum uxores, ut in illo Si quis sponsam alterius in agro oppresserit, morte moriatur, quia Xorem alterius violauit tamen re ipsa non sunt uxores, sed ita dicuntur propter promissionem adtam, spem
futuri coniugij. Coniugium siquidem, quod pro
prie sic dicitur, cum mulier iungitur Viro, a desponsatione quidem incipit, sed traditione perficitur. Vnde hoc discrimen natum est, ut illud initiatrum, hoc H ratum
130쪽
ratum' consuminatum dicatur coniugiu. Ita enim alchi Augustin. ait: Non dubium est illam mulierem non pertinere ad matrimonium, cum qua commixtio se Gs Xus non docetur fuisse. Huc accedit, quod virgo si sponsa non Velet caput ante nuptias, quo facto significatur eammondu venisse in potestatem viri Cano-nistae liberum volunt esse desponsae vovere religionem, vel inuito sponso,sed hoc non permiti ut uxori reluctante marito. Quare ostendunt ipsi, magnum
esse discrimen inter sponsalia, nuptias. Porro hos duos gradus videlicet sponsalia Mnuptias, placuit sipientib.gubernatorib ad consumma tione coniugi ordinare, ut intermedio tempore, hoc est, inter sponsaliari nuptias omnia diligentius inquirerentur, ne locus fraudi esset ullus. Et ut maior circu- spectio adhibeatur, recte in hoc regno constitutum est, ut ante nuptias trinxdensi clauo in se nni Eccles coetui inserposita semper septimi a in
dat,cum hac admonitione, ut si quis habeat, quod costit tu a nuptias iuste impedire possit, hoc significet mature ante diem nupti; dictu, cum adhuc res integra sit. Haec denunciatio cum admonitione plane ridicula esset inutilis, si solus consensus, quo fit promissio, consummaret coniugiu. Cum igitur obijcitur ex iure anon. oen ensus faciunt uias, Respondendum est, hoc verum esse de consensu promittentis,&statim accipientis desponsam in sua.Nam hic consensus cohabitationis carnalis copulae est,Non autem verum est, de consensu promittentis solumodo futuras nuptias. Ide Iurisconsultus quidam ait: C6sensus cohabitandi. indiuiduam vitae consuetudinem retinendi