Tractationum philosophicarum tomus vnus, in quo continentur I. Philippi Mocenici, Veneti, Vniuersalium institutionum ad hominum perfectionem, quatenus industria pararipotest, contemplationes 5. 2. Andreae Caesalpini, Aretini, Quaestionum peripatetica

발행: 1588년

분량: 497페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

391쪽

saturque aut qui, nisi longe tenuisima sit, adeo nullo temporis momento a languidissimis rerum vitibus di latet ut eotis tingariitque, ge quae in ipsus puncto quouis mutatio motusque fit in universa fiat,& constricta tanta assciatur mole iliaaut qui nis sibi ipsi continuast de nis qui singulis eoi potis partib. ipsus insunt portici nes, a omni nunt quodam principio derivent omnes, quae in singulis immutationes motusque fiunt, nullo

illo temporis, quo sunt. momento intermediis omni bus de communi cuipiam communicentur principio

aut qui, nisi sui natura mobilis sit lucidaque adeo motu oblectet ut luce atque Substantiam, qua in animali sentit huiusmodi esse e si

porteate utique nee reliquarum corpotis partium,nec

aruin quae quod in ipse praeeipuὸ sensus neri videt uisensuria dicta sunt, nee reliquo tum viscet una,vel cordis ipsus,vel ipsius etiam neruos generis an quo uno sensilium omnium actiones percipi videntur naturam esse existimate licet. Nam ut cutis, quae corpus contegit,&linguae portionem ab appostatum telum vitibus dilata ti consit ing que, Ee commotionem, quae dilatationem ut dictum est)eonstrictionemque consequitur, iucundam inexistenti naturae esse eetissimare liceat, non certe nullo illo temporis momento , quo dilatati constring

que videtur , dilatetur, constringaturve. Minus etiam illius immutationem motumque cuti uniuetis, uniuersique linguae , se communi insuper principio , pio indeque Se intermediis patribus omnibus, nullo itidem

temporis momento communicati existimate licet. Mi nus etiam celebrum nam non in natibus auribusque,

sed ipso in cerebro odores sonosque percipi , Se manifeste semimul re satis est,ut videtur, superius declaratum bene nimitum crassum corpulentiamque ens ,&quod quouis contrectatu dilaniatumque modo, nullum proisus proptiatum passionum sensum animae piaebet unquam . penitusque sui natura immobile est , a longe languidissimi, inspirati aeris vitibus dilatati erasti ingi que iisque ab externis aetis impulabus, qui externarum corporis partium nulli percipiunt ut , impelli agita.

1 que , de dilatatum constractumque, & commotum noipsum modo sed parte is itidem omnes earumque naturas voluptate tanta tantave asset molestia aut octilos ipsos, et a Tusculum omnino minimeque lucidum cns,

non a solis modὼ eandore, sed S: ab albedine omnino

quavis dilatati diffundique , a tenebris contra contrahi At lucem adeo iplis iucundam gratamque, tenebras contra tristes odiola que eae,A: vitamque ipsotum assectionem reliquis corpo iis partibus earumque naturis

communicati existimate certe non licet.

Minus etiam quam sensoriis,eordi teli quisque viseeribus sentiens anima vi piopria ipsorum sotina indiyotest i nihil enim ipsa quam illa, crassa sunt corpulentaq,, di iis obtecta sunt rebus quas non languidissimae modo ciborum inspitatique aeris di lucis vites, ipsaque etiam lux sed nullae pio istis, a quibus animal penitus exitio

non detur, nullo permeent temporis momento. Tum

non cibo tum modo lucisque, sed ne inspirati quidem

aeris qui cor nihil minus quam cerebrum attingit subitque, eordi sensus fit vllus, se qui seli interdum vid tui, non ipsus is cordi sed ne tuos genetis portionibus

a quibus contegitur, e quibus adhaeret fit maturque, attribuendus est omnino. Cor enim ipsum, veluti de te

liqua viscera, nullum prorsus propriarum passonum sentient i animae sensum praebet veluti nec langui; E quo tenuioribus sui partibus spoliato consim sunt omnia. Neruosi vero generis i vel f manifeste sensus omnis in ipsost, de sibi ipsi continuum est uniuersum, re uniuet.

sum a cerebro , veluti a communi pendet principio,co . ditionibus omnini, quibus sentientem animam donat, esse oportet reliquis donatum est omnibus propriam i psius naturam animam pone te ncin licet. Nam Se ipsum

nihil minus quam senstitia viscetaque crassum est cor pulentumque, ta non modδ ipsus portio quaevis, inquam quispiam inquat liuitior, qui meatum, in quem conquet e vitiis est spiritus obstitiat, sentiendi vi spoliati

videtur,sed celebrum ipsum psa nimirum illius valuet.

De rerum natura, Liber V.

stas ,& in quo ut dictum est manifeste odores perci

piuntur, senique di sensilia teliqua omnia dignoscuntur diiudicant utque, quouis contrectatum dilaniatumque modo,nullum propriae passionis sentienti animae sensum praebet. Quoniam igitur,nec sensoriis nec visceribus,nee ipset iam neruoso geneti, ut propria ipsorum natura senatiens anima indi potest, eaeque modo animalis partes sentiendi saeuitate donata videmur, quibus quapiam

inest neruos genetis portio,& ut dictum est in ipsus

uniuet state, di odores percipiuntur son que di passines, quas reliquis in portionibus anima patitur, m.

tumque quibus commouetui iudicium fieri videt ut mmnium: utique vel f nulla neruoso geneti inesse visa so-ret substantia . cui sentiendi vis attribui pollet, inesse eam tamen, iisque donatam eonditionibus quibus quet ipsi eo nuenite visae sunt donatam esse oportere decla rant , longe scilicet tenuissima in lucidamque de mobi lem, existi inandum necessarib foret. Is nimirum spiritus, qui neruoso in genete uniuerso, Ad cuius piinceps portio in cerebri ventriculis inhabitare visus est, vel nihil usquam conspectu, indendii, illi iniuerso solet. Age velli se cur quale constitictum est constuendum suerat neruosum genus inquiramus: nam di te, ipsa per se digna est quae quam diligentisti me inspiciat ut ge tera e ea

inspecta sensum qui animali fit, spiritus illi inexistentis

esse omnem, liquido pateat. C o v x XI. vernosin seni, ira consti dictum esse dinmersimi ut quam si gtitis eιioportionabus iratus peropaenaia errat, ct in ipsi percipitiniuri ursine per opipesidit om a. L i r ω o in loco atque inter contraria genitus spiritus,ti ad cognata ne elabat ut nevoi i contrariis oblidat ut .corpore; quoe salia vi-: dentur undique quidem obtegendus, at non eo recondendus uniueisus suit, vel si minus inde elabat ut minusque etiam ibi offendatur. Si quidem ibi postus extet natum pati tu offensones nihil ad eum delatas nihil protius sentiat, itaque di nihil vitet. NG. cessatio igitur vel extremae eorporis superficiei immiceendus suit. sed validas inodo calor is frigorisque viret,

Se percutientium retum in ea percepturus imis, neruis Se cute contegi potuit durioribus, ibi modo extenuatis

viri ite magis , ubi exquistius sentienda illae erant, in extremis nimirum digitis 1 ininus itaque in iis obtectus minusque de sensus, magis omnino ab externis rebus in iis passus donge quam alia in 'uauis euerna corporis parte exquistius illarum vires actionesque percipit. Mi ni me vero& in parte itidem, qua cibi assumendi sentiendique erant, duris densisque indi potuit tebus. Nisi enim proprias ciborum naturas propitasque is sentiae vites, res interdum deglutiat, quae vel pacto nullo vel longe inuerti queant aegerrime , Se quae exitium anum ali inserant: languentes veto illae segnesque neque

tiim robustiores vigentesque languens animalium calor in uertat exuperetque nequaquam in spiritum agantdutioribus coiit ectum rebus. Laxistimae igitur earni mol

hi siti Isque indendus suit nei uis, uos vel languidissim sciborum vires permeent pervadantque, ut non vistent si modo agentemque ab ambiente illis calorem inditum

stigiisque linguae inexistens spiritus percipiat, sed pro .ptie insuper naturae vites,qualescunque ex snt,vi a qui

bus nimis constringit ut dilataturve, a propria videli cet dimouetur spiritus dispositione, respuat eos teli

ciatque.

Quoniam preterea e ibi assumi poterant corrumpi iam coepti, quorum se ilicet calor bene quidem immu i alti, de , spiti tus substantia diuersus saetus esset,at non: ita tamen vi eius actio spiritui linguae in existeti a piloiel diti ei si sieta videri posset e vi qui mollibus ouidem ut dictu est laxitque iuditus rebus, de quas vel languentes

Di ilig

392쪽

eiborum vites permeent, ab iis itaque pati immutarique videt ut) at contectus omnino ab illis defensusque,

nee , languidissimis pati nee qua suis agentium natura-.rum ea turaque actionum ditiaretarias percipere potest. Si itaque ei quiuis caloris immutatio percipienda est nudo ipsi , cute nulla nullisque contecto ne tuis, calor ipse . elabens nimirum tenuitas apponenda est immis.cendique. Et quoniam insuper ut suci amplius declarabit ut loco aer itidem admittendus spirituique immiseendus erat . isque nis putus tenuitque, Se spiratus omnino substantiae proximus si cognatusque , vel nullo

temporis momento prosternat eum perdatque: patens utrique Ze non procul ab ore ad cerebri rusque ventriculos, ad spiritus ipsus sedem, Ae ad spiritum ipsum praebendus aditus suit, ut spiritus ab eis contaeius propria ipsorum naturam petet piat, aliena itaque,a quibus aded prompte exitio datur, aufugiat declinesque cognata s-

miliaque , a quibus refici ac uiuifieati videt ut, sectetur amplexeturque. de quantus qualisque dati oportuit datus videtur. Nate, itaque oti appositae, per qua vit que ad e erebri ventriculos, ad spiritus uniuersitatein ascensus patet. Tum etiam quia non quae contingit m

do sentire opus habet spiritus,sed remota etiam, qu5 ad nutrimentum, quod non ut plantis, sie di animalibus ita dem appostum est, ire, de contraria quaeve oblaedunt vitate,de similia cognataque & quae iplum fouent sectari queat. Luci itidem adspilitum aditus dandus suit, quae a

Iebus quas attingit relucens omnibus, de ab omnium specie assecta,eam ipti affetat, detes omnii cistendat omnes. Itaque de huic itidem ipse omni tib contingendus suit spiritus nulla pioisus contectus te: a quavi, enim teiiciatur obscureturque. At nequaquam ad ventriculos usque pateticiendus ei aditus fuit. Nam si cuius nodi inspirando aeti factus videtur angustus flexu

susque esset factus, re qui ibi modo pateret viri admittenda esset lux, obseuret ut ea, atque inuistis fiat, de nequaquam perpetuo spectari ea posset, si amplus te. ctuique factus seret, de ab externatum tetuin viribus

ob laedatur, te ipse elabat ut spiritus. itaque ipse solas ad . lucem exeipiendam emittendus suit spiritus, at rebus line ludendus , quae spiritum quidem retineant coerceantque, de ab ambientis vitibus tueantur, at quae ta-uaen lucem admittant quamuis: patefaciendum nimi-lium luet ad spiritum iter, ipseque spiritus calidis it ann jpieuisque indendus humoribus, Ze transpieuis illi re- lt inendi fuere tunicis quo in oeulis satium videtur mo .ld O. Tum Se quae nulla ostenderet lux, seu non pissens, lseu ab oppositis intercepta pio hibitaque rebus sentire itidem opus habetis spiritus, ut amica similiaque adite,

noxia alienaque vitare atque effugere posset, nec alia id potens ratione, nisi motum modo percipiens, a c5- moti, illis aeti datum: non quidem in aperto ponendus suit, quod nimirum nonnisi maxime neeessatio fieri oportuit. Eoque etiam minus,quod in aperto libero. que positus loeo, non satis commode aeris notum percipiat . qui scilicet ut peicipiat ut, unus ideinque seruetur, nihilque imminuatur, quin robustior a sidue fiat oportet, aer scilicet, cui inditus est nihil dissolua.

tur nihilque a te ipso ses segetur. quin in seipsum assidue magis colligatur. Itaque quod factum itidem videtur

cutis pars, per quam aetis motus spiritui communicandus est, non bene tantum extenuanda , sed aures ei cit cum ponendae fuere, in quibus,qui eas subita et in angustius assidue erigeretur, itaque unus idemque perpe-

tuli seruaretur a sidueque magis in seipsum eolligere-C et XII. Principem sertim porrisum, eiu ne veturi tm-uer, em quod estim Odetur a cerebra

a I s i ut dictum est quos singuli spi,itus pori tiones percipiuntur res , ni eae omne, eidem - ue communicentui , haudqv quam earum serentia re quq magis amplexandae in 'inveteiiciende sint d gno catur: tecte enim Mistote es, quod diiudieat,unum oportere esse, decernit. Diaterea de quae spiritui pereeptae sunt vites, earum cognitio me moi laque retinenda est conte mandaque. Nam s nullaea rema neat,iisdem a rebus i spius offendamur,de ab iis, quae bonae sunt iucundaeque abstineamus, perpetub omnino quales sngula sunt inscii ancipitesque, magno as-s duc incommodo lingulatum vites expetiamur. Adhuc

remotarum etiam telum vires, eariamque amplius,quae non um uersae innotuere,quarum scilicet non omnes cOditiones, sed quaedam mod4 , aut una tantum manifesta

est reliquae latent,hae itidem intelligendae sunt,ut a quibus bono quopiam assci possemus, eo potiam ut,& quα malum quippiam inserant, videamus id reiiciamusque.

Platerea de ii tuis neeessitates prauidendi de res quibus iis de praesentibus et atra Ocurramus comparandε de qui bim comparentur artibus intelligendum, e longe Omnino plurima ad vitam conseruandam commodeque digendam conscienda sunt opera proindόq; Ze organa quibus ea fiant excogitanda: qui nisi eorum quae spiritus pcicipit memoria seruetur, eaque Omnia veluti ante o c ulos, ubi libet, ponere queat,conscete ignoret pror-Nam ut suo amplius explicabitur loco) qui rerum

conditiones,le quae omnino res sensu percepti usi sunt, eatum cognitionem non aliunde sed ex his mota , quae sensu perceptae sunt,sbi comparate potest spiritus. Tum internis externisque in corporis partibus loge plurima, maxime ire ad vitae conseruationem necessaria spiritus portionibus illis in existentibus operanda sunt conscie-daque quae nonis aliarum multatum,de omnii quaedam minisset io atque ope, summάque Omnium operantium concordia operari conscere que queant Et portiones omnino sinautae, ut mala molestaque quae sunt amoliantur,& quibus opus habent ut consequamur de seruἴtur

omnino , reliquarum omnium a sidua Ope atque opera

indigeant. Itaque non quod dictum esti una modo reliqua.

rum omnium necessitates laboresque percipiat Ze mo dum , quo iis occurrendum est , inueniat oportet, sed .t iuxta eius unius arbitrium reliquae operentur omnes, quos scilicet motus edendos illa decernit , Si quos illa omnino edit motus, hae illos edant omnes, ab illa nimi tum una teliquae commoueantur Omnesti e eesse est. Nis enim id fiat, propriis singulae muneribus propriisque operibus de proprio intentae bona, ni hil aliatum molestias laboresque curent , ac ne percipianti quidem. Quin nec quae singulis conficienda sunt conficere sciant: ouae scilicet non uno simplicique de vitiset ni motu, quali spiritus portio quaevis natura moueri videtur, sed longe plurimis maximeque dis

sarmibus, quales ea tantum spiritus portici edere sciat, quae petceptas res veluti ante oculos ponere . de in ii motus , quibus quae conficienda sunt tecte consei queaut intueri potest. Postremo e concalefactis praesertim adapertisque partibus assidue spiritus elabitur, itaque imminuitur assidue, de propterea si seruandus reficiendus assiduὰ nutriendusque est, alienae nimirum ies in seipsum in uertendae spiritui sunt. Quviam igitur munera spiritui obeunda sunt, quae

non otianes nee diuersae ipsus portiones obire queant, sed vita tantum Ze bene quidem magna, ac ita inse- ipsam eollecta : ut qui sentit uniuersa ea simul sentiat omnia r de quae nullis ab externatum telum viribus

exagitata nihilque ab eis passa , de ne in propria qui dem sede vectanda commouendSque impedita desa-tigataque unquam, qua omninb nullis a propriis pansionibus diuexata nullisque in propriis Operationibus occupata cum fit , reliquarum passionibus in

tibusque percipiendis vacare possit, nihilque ὸ propria sede elapsa unquam, itaque diu eadem durans illorum

393쪽

memoriam retinere conseruareque Ze ,vbi licet, recolere etiam queat: viique lysiis sedes in eiusmodi ne uos genetis portione taniaque & talis construenda . itaq; obtegenda locandique . Ee portiones reliquae ei anne et uae, & ex ea veluti producendae suere : euiusmodi cerebrum est, & quomodo constructiim obtectilinque de locatum videtur. In magnae se ilicet beneque coipulenta molis profunditate, etsi plures,at ita sbi ipsis continua vi una omnes videri queant, 3e bene omnes ampla construendae suete cauitates,& moles ipsa bene coniecta beneque munitae corporis patrii , capiti nimirum indenda,& ceruici hoc superponenduin sui ita qua sustineretur vectareturque 5e flecteretur, re polliones illi teliquae sngulatumque eauitates illius ea uitatibus

uniendae.

buet eficiendus est spiritus , aditus aperiendus. Si quidem in crassae corpulentaeque 5e bene contectae rei profunditate inestisa spiritus portio,itaque nihil unquam ab externatum rerum vitibus exagitata, nihilque in propria sede de corpolis parte cui ea indita est, vecta.da commouendaque detenta defatigataque , reliquatuportionum pasionibus moribusque& iis omnino percipiendis vaeare potest. Illae enim omnes dilatationes ut dictum est ) sunt .eonsti iesionesque, de harum nullasne motu fieri potest. Et quod nullus adeo corpulenta E te elabendi ei patet exitus, proindeque nihil imminuitur unquam, sed dili eadem durat Ee bene ampla te. sdet in sede, beneque mobilis est, motuum . quibus commouetur,memoriam eognitionemqne dia seruate,& ubi libet recolete eos potest. Et quod portionum reliquatum sedes ipsus sedi, de ips omnino portiones t liqui continuae sunt. Se spiritus multo quam aqua de aetetiam ipse tenuior milit6que ad motum promp: tot vil-que, veluti qui in aquae aerisque sortione qua uis sunt

motus, uniuersae ei aquae uniuersoque communicant ut

aeri . ita Se qui in portionibus uniuersitati, di illis qui in hae sunt motus communicari possunt. Postierib &quod inspitati aetis portio, exhalationesque, quae in

ventriculo venireque fiunt, se quae e sanguine in plexureti formi contento ab eiusque motu exagitato exhalat evaporatio ,bene s. tenues tes, Be quae s lpititui immis.ceantur, 3e copia ab eo excedantur . exupetentui ab eo in spiritumque agantur,celebri ventriculos assidue subeunt: utique quae magna ipsus in iis inhabitat portio, portiones teliquas, de se etiam ipsam,ubi opus est, refice te potest.

Itaque ut dictum est qudd spiritus portionum, cui

teliquatum pastiones rerumque omnium vires & teli. quae peicipiendς sunt conditiones,motuumque quibus, a singulis commotus est, memoria cognitioque teruanda retinendaque est, 3e ex iis remotarum Ee pia sentium tram, at quatum non omnes eoditiones mani teste sunt, quae latent, intelligendae sunt omnes, Ae modus insuper, quo quae spiritus poctiones patiuntur mala, reiiciantur, de quibus opus habent, comparentur, motus nimi tum inueniendi sunt,quibus illa omnia peragantur,& singulae spiritus polliones iis commouendae denique quia te-ficiendae sunt omnes: utique spiritus uniuersias eiusmodi sedi, itaque constru tr. cuiusmodi cerebrum est, &quomodo cerebrum constructum videtur, & celebro omnino indenda fuit. Itaque quoniam,si qui in animali fit sensus, eoi potis uniueis vel pallium, in quibus seri videtur, aut internatum cuiusuis, ex iis quae paulli erasi sole, manifestaeque sunt formae naturaeque attriuuat ut, s Uni omnino non assignetur spiritui, nec modus, quoque diuersis in eorporis partibus sentiuntur, sentiri pos sint, nee quo qui in sngulis peteipiuntur uni eidemq; omnia pereipiantur innotescantque, nec quo ita in te. rum singulat uni sensu animal anciatur, uti asset videtis, nee quo praeteritarum pastionum praeteritotumque motuum memoria seruetur, de snguli, ubi libitum est tecolantur, intelligere licet manifestissimus vero is si, si spiritui neruoso in genere contento assignetur, & ita corpus uniuersum eo nili iactum es, ut quae sentienda intelligendaque sunt,in exulens spitietus sentite intellige.

tίque optima posit omn7a: utique vel si num partiti, in

quibus motus tit naturis,an Ze ips spiritui attribuendusiit, nondum intuitis,motum itidem non corporis uniuersi,singulatumve eius partium sotinae , sed Ee ipsum spiritui neruoso in genere contento attribuendum esse statuere liceat,age tamen ipso etiam in motu id inquiramus. Conditiones nimiium,quibus substantia, ut animalium motus attribu gdus est, donatam esse oportet, tum di num ii corporis partium moles, an unus modb spiritus neruoso geneti inexissens donatus si, intuea-C sui X lii. Mem esse oportet que attinetatis corpus commouer hians .i , est in omnino eum esse nemos eneri in ostentem V o u i M ea tot vel f propria natura mo- bilis est,& summopere m tu gaudet, rno sub

i lecto in quali is,sed ei modo in existes, quod

1 tenuistimum , proindeque de leuissimum suerit , moueri videtur, itaque entia nulla prorsus, at eamo illi moueri apparent quae summa donata sunt tenui. tate , si motus,quos externae corporis partes, internarum etiam quaedam edunt, sentientis intelligentisq;. de huius omni illi albitrio imperi 6que eos edunt, quae nimirum ibi modὰ mouentur, ubi sentiens intelligens ve amplexandum quid reiiciendumve decernit , Sequos se nitens Tummopere edi appetit , si intelligens non edendos statuit , nihil eos edunt , de motus nequaquam simplices uniformesque , sed qui mille assiduc variandi stit modis, quorum omnino rationem modum

que nisi una eademque intelligenti si mouens, ignotet haec prorsus. Praeterea & quoniam patia cuiuis, cui la. botiosus dispellisue quispiam edendus sit motus , di ad quem edendum partium reliquarum opus habeat ope, prompti uim δ inseruite videntur omnes, 5e quapiam molestia a secta, s non reliquae omnes, at brachia eet- te mansisque statim ad eum conuolant, quod molestiam inseri ut amoliantur, quin, ut ne quaedam offendantur, seipsas aduetilantibu , obiiciunt ictibus: liquido utique patet,substantiam, cui motuum edendorum facultas attribuenda est, loge i enuissima in sbi ue ipsi continuam

omnem, de non sibi ips modi, , sed sentiendi intelligε-tique unam eandemque esse oportere. Neque enim nissumma donata si tenuitate, vel f nulla ipsi eor potis moles vectanda foret, seipsam commovete queat: nec

nisi tibiipsi continua, & non sibi mod5, sed sentienti

intelligentique una eademque sit, uos ededos illae decernunt motus,liene interdum laboriosos molestosque, 5e nequaquam ut dictum est) sinplices uniformesque, qualibus unis mobilia entia natura moueri saudent, Ecmoueri videntur, sed qui assidue immutandi lint edere velim sciant ve. Substantiam ergo , cui animalium corpora comm O. uendi facultas tribuenda est, huiusmodi esse editi opot-teat,liquido patet,nec corporis partium, quae motus edere videntur, neque iis inexistentium neruos genetis ortionum, naturam esse. Nam vitaque longe corpu-entio tessunt longeque grauiores quam ut a propriis naturis moueri queam: & ratiocinandi facultatem ii, indere cum non liceat, nullos piorsus ii et motus, at eoscet te minus qui ratione quadam edi videntur attribue te iis licet. Neruosum praeterea genus cui omnium eor sensus motus edendi facultatem alitibuit, & necessam battribuenda est, squidem eae modb partes moueti videtur , quibus quaepiam ipsus potito indita est,&ea ab se isti offensave, nullo amplius commouent ut motu manifeste sui natura immobile est demortuumque. Nam

cerebrum , a quo manifeste principes ipsus portiones derivant, re a quo mouendi facultas iis indi videt ut sui natura penitus immobile est:& nerui quiuis, si quispiaeos subeat humor,spiritui nimiiu , qua in eos illabatur, via obuiuatur, sese move si facultate spoliat ut omni, re ea rursus donMuris humor discutiatur,si s qua in eos ii labat ut spiti tus, v.. aperiatur Id si pulcherrimὰ Galen. I. ii .

394쪽

nos dolet, dum digito illam restituit non digito, sed spinalis medullae portioni e qua, aut eii set tur in digiis , exoritur neruus proindeque Ee neruo Us rebus appos tis,a quibus neruo in existens humor, qui ne spiritus eum subiret obstabat, in flatii ageretur omnis. ut quod dictum est substantiam in uitentibus, cui qui animali fit motus , attribuendus eget, vel si neruoso generi spi litus nullux inesse visus solet, a quo ipsus portiones,

quae commoueri vident ut, commoueant ut, ne cellatibiis omnibus indendus solet. At age,num quod dictum est s non omnes, at insgnescerie partium motus intelligentis imperio fiant,num scilicet, quos principes laet- uos generis portiones edunt motus, iuxta uniuerstatis in cerebit veniticulis tres lentis decreta eos edant, vel satis vi videt ut conspectum,amplius inspiciamustium& modum, quo ad quos quantosque collibitum ei est illas agat motus, te quo singulae spiritus portiones corporis partes,quibus inexistunt,commoueant , siquidem di is declarandus est. Et is amplius,quo e quibusvis in euasuis,& ex inserioribus insuperiores valotum partes succos quosvis iis inexistens agit spiritus, satis quidem cui existimo in eo expositum commentatio, in quo animal uniuet sum ab unica animae substantia gubernati declaratum est, quantum praesentem ad inquisitionem per

tinet, intueamur.

Bernardini Telesii

omnino motior vesicies rare. - P I Tvs portiones, quae nemiis muscu-

lisque insunt, quos edunt motus , uniuersiae tit arbiti io eos edete , de inde ut dictum est Ug intelligere lieet, quod motus edunt,quos noquiuis spiritus portio sed ea modo cui latiocinandi sa cultas tributa est edere stiat, re quod quos illa edendos motus decernit, vel si summis ij laboribus suminisque edendi sint molestiis,statim eos portiones quibus eden-ὰi sunt,edunt omnes ,& a quibus abstinendum statuit,

vel f summa ab iis voluptate asticiantur summave exoluant ut molestia , abstineant ab iis tamen. Praeterea, de ruod uniuersitate vehementer affecta, vehementet vi elicet quid appetente exhorrenteve, motus portiones edunt, quos nihil illa eommota de propriis omnino vi ribus edere ne ueam prorsus. Praeterea , de qu5d nauigationis ciborumque,qui stomachum olim secere, me. moria de conspectus amplius nauseam stomachumque facit. Quoniam enim motuum qui in portionibus fiunt, non ipsi in portionibus, sed omnium una in uniuersiate memoria seruatur: utique quos haec illorum excitat in uniuerstate excitet, Ae ab ea portioni communicen. tur qua illis olim ab ipsa eommota suit oportet. Quinta quae venarum arteriarumque de reliquorum vasorum

fibri, insunt spiritus portiones, vel si quὼd ais sue sue

eos, uibus oblectantur,acit aliunt, de qui molesti sunt expellunt, assidueque illas expandunt contrahuntque, nullo unquam voluptatis molestiaeque,qua imo ulla itala omnia ope tantur, v niuet stati iacto sensu, nullamque haee illatum motus taendi immutandive facultatem obtinete videtur, itaque suspicati licet, proprio illas moueri arbittio, uniuet statis tame arbitrio de ipsas ut ueri existimandum est. Siquidem lititia timorόque re affectionibus aliis agitata uniuerstate , summo pete pullus immutati vide tur , de perpetuo tales sunt quales ad praesentia mala a molienda aptissima sunt, vel si pulsantem portionem nihil eam attingant, & quales ea modo edere seiat spi litus pollio , cui de partium sngulatum mala, de modus intupet,quo propulsanda ea sunt notus st. Id vero de alii multi, de praecipue qui spiritu imminuto, aliud malum nullum animali pa suo sunt, inanis este declarat. Quoniam enim ut dictum est ) propterea frequentiores fiunt , ut maior evaporationis copia , qua

piaeeipue spiritus teseitur, e sanguine in arteria in plexum tetis iniem complicata contento educatur utiques spiritus ei exissens proptio arbittio si equentius eas a gitet, de uniuet statis imminutionem, de sequentioret atteriae agitatrone copioso tem eua potationem Educi ex eaque illam nutriri , res omnino intelligat oportet,

quae qui uniuerstati manifestissima snt, vel ipsis iniuel mur oculis, at qui portioni plexui tetisset mi in exissen. l ti nota snt,longe digerrime imaginati licet. Praeterea, i de quod, bi necessitas quaepiam portionem quampiam certa quapiam ratione pullate cogit, eadem ac teliquae vel f uussa 5e ipsas ira pulsare necessitas impellat,pestat omnes: ut dicto in pulsu, de in eo itidem qui pulmone in ammato fit, de in aliis intueti licet. Propici ea enim ille frequentior ubique fit, quod sese ut cito resciat v niueisitas sanguinem in plexu tetasormi contentum se . quentius excipitat, re hie veluti serrans, quod iumen eius induratusque pulino nihil sese expandentibus at ter iis e edit, itaque si aeque expandantur uniuersae, neces at ib iis in existens spiti tus comprimatur. Id igitur

ne fiat, aut ut manus fiat, non aeque arteriae uniuet e,

sed alia parte magis, alia minus, quomodo Ze pulmo nem tumefactum esse, existimate licet , amplificati eas

itaque quoniam te reliquae eadem expanduntur ratione , bene rationi congruum est portiones itidem arateriatum fibris inexissentes iuxta uniuersitatis imp tium eas expandere. Neque enim s proprio eas ex pandant arbitrio, cui qua viti modo celeritate rationAque expandendae sunt , ea de reliquae expandant om nes, a nulla , ut ita expandant, im pulsae nec essitate . se

iniucunditas sorte ipsa expandentes , intueri non licet. Et quae fibris inexistunt portiones . summa de ipsae opetantur ratione , quae nimirum ut in dicto amplius expostum commentario diueiss vasis eius dem in istentes fibi , , non omnes smul eas intendunt remittunt ue, sed quas oportet tantam. Itaque teli. ruis quiescentibus unas modo , modo alteras, interum re omnes simul intendunt remittuntve. Quoniam igitur quae vasotum fibris insunt spiritus portiones quos edunt motus, iuxta uniuersitatis arbitrium eos edunt, de , ei s eo, sistendi nullam ipsa obtinete videtur sicut talem , ipsi tamen eos attribuere licet. Siquidem sutin dicto ampli Vt declaratum est commentatio) eo 1eipsam , proindeque Ee portiones consetuandi, propter eaque Sequae adsunt bona amplexandi malaque a m liendi appetitu tenetur, ut quin illa assiduὰ attrahat, de haec amoliatur, cohibere sese minime queat. Et mo tus omnino , quos in laetitia aliis ue affectionibus , a bonis scilicet malisque impulsa edit , quae nihil dum ipsam fouent oblaeduntiae , at in posterum alterum fieri sperat timet ve, quos, quia degenerem eam vilόmque aut furiosam ostendunt, eo hibete summopere appetit , cohibete eum nequeat, cur quibus, quae moub oblectant seuenique , attrahit, se molestia maloque quae afficiunt, amolitur, qudd eos sistendi impotens vi

Postrem 4 , de quia s portiones omnes unius uniuersia iis albillio operentur, rectius omnin botelen εοatur , 5e modus, quo huic illarum Omnium pauiones, i Ze illis omnibus singulis huius motus nullo temporis momento communicentiat, satis est, ut existimo, declaratus : utique quos sngula edunt motus, iuxta uni

uet statis decreta eos edete,& non rationem modo in

dumqua quo edendi sunt,ab ea sngulis piaberi sed mi ueri omnitib ab ea sngulas, existimate licet. Etenim riniuerstatis arbitrio portiones ut moueantur, aut illius hi intellectionis patriet pes assidue sant, Ze quos edendos illa praecipit motus, libenter hae edant , qu bd ipsam

vi communem omnium parentem reginamque obseruant venerant utque, re quae praecipit omnia in commune omnium bonum praecipere intelligunt, aut inuitas

illas ad quos eoi libitum est , haec agat motus , Oportet. At qui illud fiat, qui scilicet uniuersias in celebri veniticu is res dens portionibus , manibus , latinsique , de reliquis inexissentibus corporis pallatibus

395쪽

tibus modum rationemque , qua motus immutandi as,idue sunt, indat, longὰ obscurissimum G, quomodo vero quos ipsa edit motus his communicet , clarissime in motibus aquae aerisque portioni cuiuis inditis intue-ii lia Nam si a quantus ouis aere 31 quantulauis impulso vi , non subsequentem modo sed circum quum ae tem uniuersum impelli, iisdemque commoueri moti-' hus, in sonis sentimus omnibus, quos nimirum vehementiores quidem e proximo, eaque e parte , in quam aer impellit , at eosdem prorsus de e longinquo & vn. dequaque sentimus,utique de a commota a spiritus uni. uersitate contiguas portiones, & multo etiam robustius impelli, iisdἡmque agitari motibus, arbitrandum est, quanimi tum, qu5d densis te nitentibusque continemur in rebus, proindόque quod aeti licem veluti in latera diffundi, 3e impellentis motum, vel si languidis

simus is sit, praeuenite non possunt, quou is ab uniuersi talis impulsu propellantur,eaulque commoueantur mo. tibus, oportet. C v et xv. Quomodo pulsus corpus commonet. vo ti v M porro, quo portiones singulta pati tes quibus insunt,quibus collibit utra est, agi

ill ient motibus,quo videlicet secum eas gesteti

si exponamus , nihilominus iupet fiui limus, quam s & modum, quo partes iplae circumposta tegu

menta, quibus ipsa commouentur, commoueat motibus, exponamus r Idem enim ut eique est. At is forte

in spieiendus est , quo tantulus spiritus tantam mem biorum molem sustineat vectetque. Rerum nimirum omnium conditoris Dei sapientia suspicienda est,admi randaque, qui ita animalium corpora construxit, ut eo. tum partes, vel si graues sint omnes debriamque omnes vergant, veluti mutuo se ipsas suleiant sustineantque, itaque singulae teliquarum pondus spiratui imminuant, di ad alias commouendas adiumento snt, de alterum modo crus cara vectet, corpus uniuei sum quo collibitum est, agat. Nec tamen vel adeo concinne consstu.ctum nactus spititus tegumentum, diu id vectate susti ne leue potest, quod magno omnino labore de sustinet B: vectat, de e concalefactis praesertim partibus assidue elabens, ita tandem imminuitur ut ea tum oueti sustinendo impat fiat. Itaque quiete de resectio ite opus haben reliquis e 'dibus in eam te se uniuetius tecipit, in qua nullum ei sus ined inest onus, de in qua res adiunt . quibuς tefici queat, in celebri scilicet ventriculo, pi oindeque quales sui natuta illa sunt immobiles fiunt

demortuaque.

C hvi xv I. Quomodos nos Duos ιδεο ι nexi sientes e quam, ipsorum parie in quia nuss allatu voti i A M sanguinem succosque alios & res c omnino omnes quae vasis inlunt, vel bene gratues eratpulent atque ex inserioribus ad supe u t Iotes corporis partes agi videmus ,& nona ii, id i tione fieti existimare licet, nisi inferioribus va solum partibus ita assidue constrictis, vi nulli, prae in existentibus rebus reliquo facto loco, necessar id in se petiorem adigantur, he cam venis tum vasis reliquis o itinibu , fibrae, se ut Galeno Se nobis etiam in dicto eae.

postium est commentatio) bene me variae eaque inter teriae sunt ratione, ut intensae in unum colligantur,pto. indeque di vasa, quibus intellextae sunt, intendantur constringanturque: utique ubi languis superiore, ad partes agendus est, inferiores fibrarum venarumq qui

bus affixae sun partes constringi, itaque 3e sanguinem in superiorem asi illarum patiem, assidueque id, dii insanguis quas ad partes agendus est agatur, fieti necessa '

tio existimandum est. Et quoniam de sanguis Ee sucei reliqui eas ad eorporis paries agi vident ut quae ipsi, opus habent, de noxii qui sunt grauesque ex omnibus exapelli, de fibtatu naturae nec sese in ledendi constringenia dique saeuitas, neque is indi potest lenius, quo circumpositarum partium necessitates ut sentiant donatas esse oporteat: necessatio utique substantia iis 4ndenda est, duae lui natura bene mobilis de exquistis, imo donata si sensu, ge quae de vasorum fibris 3e ne tuoso geneti inexi sat uniuerso. Neque enim nisi partibus insit omnibus, Omnium necessitates peltipiat, de nisi mobilis si, nequaquam circumpositas fibras, ut libet, intendat te

mittatue.

intendit porto remittitque, non pondete eas grauans leuansque, sed pet eas means. Copiosor enim in ipsas illapsus, quam ut qui ipsis inest potus liberunt patenatemque spiritui praebeat transtum, itaque ne ulterius progrediai ut fibratum caro obstat impellit eam spiritus secuinque agit. Nam cis vass densores durioresque sunt fibrae, cedunt tamen, ge se expandi extendique sinunt. Itaque quod dum extenduntur , dum scilicet in longius protrahuntur spatium, in se ipsas contrahuntur, quae pia sertim vasis intertextae sunt, quae angustiori quam ipsa sunt appensa sunt tei, re in angustius etiam desinunte viique & vasa const lingantui, in existente' sucei in quam spiritus tendit patiem protrudantur,oportet. Vbi scilicet e vena e ieeinore emergente cor versus sanguis mittendus est, fibras venae pari intertextas, quae iecur versus, sanguinis omnino, qui ducendus est, veluti a tergo est,modo, qui dictus est, intendens eollitigensque ita de venae partem intendit constringitque, ut nullus in existenti sauguini, vel multo quam opus est an gustior relinquatur locus. Itaque inde is depulsus, anteliotem in partem 5e cotversus, in patentem nimirum adigitur locum, quem postea re ipsum eodem modo occludens spiritus ulterius etiam agit, nec loco cedentem fugientemque sectari cessat unquam, donec quo decretum est eum egerit. Itaque modus, quo de externi internique animalium trio

oi ius sunt, si ab in existente & motu spiritu fiant, ipss ni sal tot oculis intueri lieet. Rationes mod4 id sinant,

mi bus persuasus Aristoteles nequaqua a corporea motaque anima animalium corpora moueri colendit. Age itaque hae primum examinentur. Neque enim, de quae animam ex se mobilem, ge totam ipsam inotam,te ipsam totam, de corpus secum mouere negant, es dem illis, quae caelum ab immotis motoribus, bd omne quod in uelut ab aliquo tandem immobili moueri oportere astruunt quod nihil ex se mobile esse possit, quod totum

motuin se ipsum moueat totum, satis teor) in superiotibus reiectae commentariis, sed te liquae, si quidem de ipsa in iisdem explicatae non sunt, tum de modus, quo ab immota anima Aristoteti mouentur animalia,expo

nat ut examineturque.

mnino more proprium ipsa motum Ee pro prium item habeat locum ad quem natura se ratur, sc in quo natura quiestat: quin de Ut m ueri queat, de in non naturali este loco. At violen κtos attinue motus, vel violentas quietes, ne finge te qui dem licet. Vno praeterea inotu animalia mouerentur si ab avinia emporea de mota ipsa moueantur. Neque e. unim quod Mementis omnibus omnibusque negatum Mest eorporibu , pluribus illa contrariisque motibus mo Nueri queat. Tum s corpus mouet, quod mouetur ipsa, u& locali commouet motu,motu Ze ipsa locali moueatur a necesse est. E corpore igitur egressa ,s libet tui sus illud a subeat de demortuum iam rursus vita donor moitui α

396쪽

Bernardi m Telesii

, igitur reuiu stant. Pixterea si se ipsa inquit mouet an nimia,& ut anima itidem moueat ut necesse est. Nequeo enim secundum aliud mouet,& secundum aliud inoue is tur. Mouet autem ut anima ,3t ut anima igit ut mouetur. 2 At omne quod mouetur Nab eo te cedit a quo mouet ut,

es anima istitui quatenus anima mota a se ipsa di ab antimae recedit uatura. His ut videtur rationibus adductus Aristoteles motivam animam & ineorpoream statuit di immotam Quae omnes quidem ex iis quae dicta sunt de claratae reiectaeque videli possunt: at amplaus eas tamen explicare soluereque ne grauemur. Recte quidem Alistoteles.s eoi porea ponatur anima proprium ipsius efflagitar locum: non squidem corpo- tea exisse, nulli e pii mi, sutilis si cognataque. At egressa vel extincta anima, ad tetram decidere, re vel omnies.so sanguine,proprio nimirum onere imminuto, grauiora fieri animalium corpora intuitus, substantiam viiii, iis inesse intelligere potetat c sto sim item cognatamque quae ad ipsum ut ad proprium locum, propriamque tendens uniuersitatem, dum inest, stinet illa ad erium. que asit. Caelo potio sinitis eosnatique conspecta,&summe mobilis de omnibus moueri apta motibus,videri poterat. Quae enim na uia mobilia sunt omnibus in o. bilia lunt motibiis divi in superioribus declaratum est commentat iis, Se ignis ipse manifestat, aeque omnibus seruatis vivificatusque. Nec δ eorpore egresa tutius subire id velit, quin recta ad exlum,ad propriam nimirum tendat uniuei statem , veluti tenuia entia quiuis. Absurdissma eerte ratio, quin sensui rerumque natura maxime dissentietis aduersaque , quae, si se ipsam moueat

anima, de ut anima moueatur, ab animae eam natura te

cedere statuit: quae nimirum inde Aristoteli pendet, quod alterationi motus secundum locum idem postus est. Non scilicet communi tantum motus nomine de alteratio & latio Aristoteli appellatur, sed sub eadem v.

itaque continetur ratione. Itaque quae alteratis eueniunt motis itidem quibusvis,vel iis quae natura inouε ture uenire supponit & perpetam prorsus.Siquidem at teratiotvi amplius in superioribus daclaratum est commentariis quam longi sit me a motu digeri, di contraria omnino alteratis iisque quae natura mouentur de qui . tius sermo est eueniunt. Alteratio enim ab aliena fit vi,& quae alteratur, nihil quide a proprio loco, at a propria Omnia dimouet ut natura. At motus a propria motorum editur substantia , nihilque ea dum mouent ut a propria recedunt natura,sed in ea magis seruantur, quin neque a proprio sorte dimouentur loco. Neque enim quae in seipiis,& in proprio & uno eo,

denique circumuolmini ut in loco,iocum mutare videntur. Caelum certὰ corpusque ei suppositum sterno nihil que cessante unquam deserti motu, Ze nihil propterea corrumpi, intuenti Aristoteli, nequaquam ne s se mo ueat anima, a propria dimoueatur natura, & in cotinuo

lapsu fluoreque si,verendii erat, sed potius mobilis sui

natura eospecta,ne tot lupatur,s a motu cessat unquam.

Nam mobile ips in primis Aristoteli visam suisse. & aliavmnino a corpore, non suspicati,sed ipsum manifeste id enuntiantem audite licet Ab anima quidem animalium corpus moueri,nihil inquit dubitare contingit: mani. sesse enim ab anima mouetur. At id modo inquirendum, , quonam pacto anima mouet. Videt ui enim ita mouere, M veluti nauta navim, distincta nimirum a corpore sepati ratique. Si quidem animal uni praecipue exemplo cae lecte, etiam orbes,& quaecunque mouentur, a separato distinetoque moueti contendit Separata porro a corpore,& corpus mouetis, corporea se necesse est. At mota i psa corpus moueat. Neque enim incolpotea s si immo laque, modus quo corpus moueat tepetiti potest hilus. Vllu, e et tessit uti ue ab Aristotele inuentus solet, Oto ab eo studio tantoque inquisius labore. Nam qui ab eo ponitur, non abluiditatum modo pleni stimus est, sed iidiculus interdum, interdum qui mente concipi nequeat, di quem ne ips quidem Aristoteli placuisse existimate liceat. verum ne sycophantarum more agere vi deam ut, ipsum Aristotelem illum explicantem audiamus : nec rem paulo altiva petere grauemur. Non in dus se ilieet latitam.quo animalia Aristoteli mouere pia cet, explicetur examinetiitque , sed quae illum expo .iens tradidit omnia, si non ad propolitum negotium valde necessitia, ad uniueis celte ut ipse inqui con templationem, & motus etiam ii sus declaracionem spectantia.

exter .animia a tero interua etiam

Arra Meti opus hiabentv d D inquit aliarum motionum initium id

si, quod seipsum mouet, huius autem , quod 'mobale est, propterea quod primum mouens ' omni motu vacat, deterini natum est prius, editi de sempiterno motu,utrum si nee ne,&s si,quid namst,constitutum est. Hoc autem non solam univer i. sali ratione accipere oportet , sed in singulis etiam & senstibus, quotum gratia uniuersales quatimus rati ines, de quibus illa accommodari oportere existimamus. QEtenim N in his mam sessum est, non posse quicquam qmoueri , ms aliud quiescat. Ac primam quidem in ani malibus: Oportet namque s pars aliqua mouetur.quies Wcere quippiam. Et hanc ob causam articulorum flexus qanimalibus insunt. flexibus enim vi centro quodam v- l tuntur: quod tamen non ut in mathematicis vere unum μ& impartibile est oportet. QuandoquidE in illi, nullus μst motus , in animalibus vero, in quibus motus fit, ubi mouetur ac flectitur, in duas diuidi videtur. Alia enim eius pars mouetur,alia quiescit. Initium certe eiusmodi est, ut inscitote parte mota ipsum semper quiescat, ut μbrachio quide moto cubatus: t Otia vero mea tiro hume ius: de tibia quidem mota genus: toto vero crute, quae nis chia dieitur. Quod igat ut v numquodque in seipso uqurescens quippiam habere oportet , unde motionis est initium , in quo innixum totum simul & pet partes mo. iaueat ut manifestum est. Verumtamen id quieicens, quod i . . in motis est,ad motum perasendum satis non est, sedi αl lio omnino extrinseco quiescente mot5que omni cale te opus est. Et opere prium esse videtur accuratὰ de eo uquod ditium est perscrutati: contemplationem enim aquandam habet, non solum ad animalium sed ad ipsu, uetiam uniueis motum ad lationem peti nentem. Qi αadmodum enim,ut animal moueatur, non interno tan αium immobili,sed externo itidem opus habet, quando- α.quidem s id super quo mouet ut semper cesserit , velut a atena muribus nihil sane progredietur, nullusque proria asus progressus fiat,nis stet, neque volatus, aut natatus, unis aer & mare tesstant Et hoe quidem quod sic immo- abile est , aliud ab eo quod mouetur nec citi est esse, de αtotum a toto nullamque rea motae portionem esse. Sin iasteti, Dei it, animal non mouebitur. αId quod inde mani sest um est, qud a s quis nauigium is

extrinsecus propellat conto ad malum, vel ad aliam i upsus partem innixus, paruo negotio illud mouet con- uita ,s qui id agere contendit, in ipso sit nauigio .miti imὸ is illud moueat unquam,neque s Titius ipse pio pellat, aut ullo eas ex ipso sussiet nauigio: si quidem eo modo quε tiquam etflare contingat, quod pictores faciut, cum ex se. vi ipso quenquam spiritum emittentem fingunt. Sive enim leniter spiritum, sue ita vehementer emittat, ut maxi- timum eisciat ventum, nihil tamen commouebit: quod tinim iis, i quis aliud propellat coin moveatque,ad suarsi is quampiam partium primo inniti oportet, tum re hane is ipsam partem ad externia quippiam quiescere. Qui aute in avigium propellit, sim ipse in nauigio st,nullique e. .

terno innitatur, ratronabiliter nauigium non mouet. ti Qui vero extrinsecus piopellit aut trahit , sinu mouet: tintilla enim nauigi; pals ea. ut suspicati quis possit,cae tum etiam ipsum quo moueri possit, ut motum quippia hoportere esse quod omni penitus motu careat , se quod is nulla caeli sit pars,neque in caelo omnino fit. Sive enim

motu ipsum calum mouet, aliquod lanc mota motum M. istingens mouete ipsum necesse est, de id nulla mouentis . partem

397쪽

76 IDe rerum natura, Lib. V.

di partem esse siue eoni; nue immotum est id quod mouet, is nulla itidem motae rei et it pars. Qucid igitur ad uniuerti sani naturam se se habet, vi terea ad animalia, de ad eam quae mouentur, ex huiusmodi quispiam suspicarin poterit. Et nequaquam immobile id, aut Atlas ut poea, tae fabulantur aut tetra omnino ut ille innititur, vide- . , ri potest. Nulla enim pars universi ponenda esset tetra. ti Tum praeterea mouentis robur, se quiescentqs aequabi, litet se habete oportet: est enim robur de vis, qua quod di immotum est manet, sicut qua motor mouet,& quae ae-ὰ quales sunt oires a se inuicem non patiunt ut . sed quod, mouet, vel 1 motu prohibet, quod agit omnino, vitium is robore exuperet, necesse est. Quamobrem sue Atlas,

is sue aliud quippiam si,quod mouet, ex iis quae intra co-

tinent ut , terrae Ommin 1 vis, qua manet, caeli vim, quati mouetur ,excedat oportet: sin minus de medio deque, sui ipsus loco dimouebitur teria. Tantam igitur terrais in quiescendo robur esse oportebit, uatum caelum uni., uerium,& ipsus habet motor. Quod si h cie fieri non po, test: neq; ut catlsi quopia,quod intus st, moueatur, fieti, potem ita ut extra caelum immotum quippiam esse , 5e, quiescens, quod nulla illius pars sit , existimare liceat. , Forte enim inconueniens si si motionis principium in. , tus st. Quamobrem ita existimantibus rectEab Home., to fuisse dictum videri poterit.

n Dis de rue omnes pariter trahere inde vilis A.

Quod enim immobile est, a nullo moueti eontingit. Age vero priusquam modus, quo animalia Aiistoteli

moueti videntur, exponantur, hac examinentur. Ita e

nim veritas magis mino teque innotescet labore. C p v et XIX. Missisia entia ad motum edendam immo o. Eo optia hasere. O E e et x quidem Aristoteles uniuersales ta l tione, singularibus rebus conuenire consen i ineq; oportere statuit,& nisi in iis eongruat,

i telieledas prorsus esse: quae scilicet ex iis quae a singulatibu, pete spta sunt constituendi sunt omnes,

vi s eius genetis rebus omnibus non conueniant vetas

esse existimate non liceat. At illud mirati licet,qudd es

sciens motus principium sid enim motus aternitatem explieanti Aristoteli inquisitum est)ab immoto moto te iis quae natura mouentus tribui id oportere inde etiam comprobate velit, qudd animalia ut moueant ut immo. to quopiam externo opus habent. Cur enim quod eue

rite vete videtur) non ab anima vel ab alia quavis te se se mouendi acultatem illa concipiant,at quae satis nost, sed immota etiam te opus habeant, super qua moue ant ut, & a qua veluti sulciantur,non adeo ex se mobilia leuiaque, ut sese in sublimi sustinere queant uniue in At dei ut hoc Aristoteli,5e num mobilia quae sunt entia,& erium etiam ipsum immoto externo, de quod nulla eius pars si citi innitatur opus habete existimandumst, propterea quod animalia . 3e ubi mouentur, 3e , biquid plopellunt, illo opus habete videntur, confide

remus.

Id pored vi innotescat, se caeli, ee animalium, si non

constructio natutinue omnis, at ad motum saltem vis inspicienda omnino est. Et siquidem eadem virorum que visa suetit, calum itidem non externo tantum, sed intellio etiam immoto, veluti se animalia, indigete te ete Aristoteli postum sit. Sin secus,incusandus omni olii, sit, qui entia diuersissimis operandi vhibus donata, eadem ad operandum ope opus habere velit. At anima lia non loco sorte magis a caelo, qua sese moliendi saces tate re robore distate videntur. Nee propterea quδd illorum motus prae huius motu Ummobilitas videti pii est, sed Obd caelum univorsum simul di perpetuo incessantίrque mouetur, ut motu summopere oblectati seria uarique existimandum sit: animalia ver. magna eorum quiescente parte mouentur,& non diu moueri possunt, ted modicum quid commota defatigantur, maximeque motum auersantur, de nis moueri cessent, tortum pantur etiam a motu . Non scilicet quale eitum existit) animal itidem uniuersum mobile est, sed eius modo ut dictum est) anima, spiritus nimirum neruoso generi inexessetis,corpus vel δ penitus per se est immobile. & ad

terram vergens declinansque , de quod statim ad terram delabatur , decidatque de immotum ibi iaceat,nis a spiritu subleuetur iuueteturque Se commoueat ut . Perexiguus potio exissens spiritui, vel summe ipse mobilis, de ad caelum, ut ad proptiam tendens uniuerstatem, lovge tamen abest ut corpus uniuersum vel eius

etiam partes in sublime agere & diu in sublimi sustine re poss)ν, sed earum oneri eedit , Ee deorsum ipse non a

corpore modo uniuerso, sed a partibus etiam detrahitur. Rebus igitur vi dictum est opus habet, quae ad eas sustentandas adiumento sint, quae scilicet ea tum ad in serna delapsum prohibeant: terra nimirum indiget,quae uniuersum ipsum sustineat.eiusoue pondus quoquo modo spiritui imminuat,tum re ossibus ae ligamentis,qui bus partes innitantur,re a quibus delabetes veluti tetineantur. Vbi igitur vastum quid re quod impulsum n

strum exuperet, amouendum est, firma iminotaque re, magis omnino quam quod propellendum est , retinente opus habemus, quae ne aliam in partem retro agam ut retineat nos ge veluti coerceat. Quoniam enim corpore prius contracto,tum eo extenso impulsus fit omnis, geutramque in partem corpus extedi potest: s quod amoliendum est tentiat ut de impelli se repugnet, nis magis

renitens qnippiam obstet, in tonitariam omnino partem extendatur. separatum igitur id ab illo quod propellendum est, si oportet. Siquidem qui propellit, id agere omnind videtur , quod propellit videlicet a sepso,& a te eui innititur atrio uete se palareque.

Quare qui naui ineristit nausq; inhaeret, vel f Titiussi, minime navim propellat. Qui enim cuius veluti pars est, pars permanens,& idem omnin3, nihilque a se ipso diuisum,a se ipso separetui 3 At no s Boreas insit satum que emittat. Cui enim ab ibi in existente emissus flatus non aeque navim propellat atque ab Hyperboreis usque spiransὸ Quin s hirundo ea praedita sit vi ut navim propellere vel alligatam trahere queat, quantumuis naui

inclusa sit, vel minimum volandi nacta spatium, dubio pioeul impellat illa trahatque. Quid enim obstat quin

sibi alligatam,& trahere potens, non secum agat Corpori certe inclusus eiusque mole grauatus ac deorsum detractus spiritus, nulla usus immoti retinentisque ope, non partes modb quasvis diu sustiner commovetque, sed corpus uniuersum, neque in tectum modli,sed in sublime eleuat&tantisper sustinet. inlid si corpore e

uat ut , nequaquam immoto vel externo vel interno o.

pus habeat ullo, sed se ipsum nullo subleuet negotio,&perpetuo,&quibusvis commoueat motibus, re multo etiam promptius per tenuius quam ipse est eorpus, de eui nihil omni ob inniti queat, quam per crassius teni tensque : eaque sotic per illud fetat ut velocitate, qua caelum ipsum circumuolui videtur , smilis ei cognatusque. Nee veto, si quae mouentur immoto omnia, cui inni tantur firmenturque, opus habent, & cuius immobilitas e tum quae mouentur vites exuperet, nihil se ilicet

contrariam in partem ab iis se se impelli sinat, quin deascendenti igiti 8e descendenti te irae dandum id stadubitate eotingit. Aer itaque di igni Se tetrae id praestet S ignis Ze terra, ascendendi ille, hac xero descendendi vites ab aere roburque sumat, dum veluti conitaliam inpatiem tendens uterque ab eo rescitur. Hoc enim pacto animalium motiis impulsusque omnes terra Aristo teli adiuuat. Haec si absurda Peripateticri ridiculaque visa sint, quae vere mobilia sunt ad motum edenduli nullo immoto opus habere videantur oportet. At COnditoris nosti bonitas sapientraque summe amanda venerandaque, quae nundum entibus quibusvis propriam

398쪽

Bernardini Telesij

ex se operandi operationem , se se nimirum conseruan

di oblectati dique saeuitatem indidit modumque de ni hil eam aliunde pendentem, sed a propria singulis manantem natura. At age animae vites a quibus animalium corpora Aristoteli niouentur, inquimem exponentem que audiamus Aristotelem. Quomodo animatium corpora ias anima Aristes ti Motie Iuri NIM Dur κτi Mus inquit eogitatio- nem, imaginationem, electionem,uoluntatε, 5e cupiditatem animal mouere: haec autem mi innia ad metem reseruntur,& appetitionem.' Imaginationem enim, sensusque eundem habent cum' mente locum, eum iudicandi habeant facultate. volun ' tas vero,&ira,& eupiditas appetitiones sunt: electio autem comunis est cogitationis,& appetitionis. Quapro.' pier etiam ipsum quod eligi potest. No enim omnium,' quae intelliguntur electio est, sed eortim modo, quae ge' appetunt ut . Mouetur itaq; animal appetitione, vel ele- ctione, alteratione tamen aliqua pei sensum aut imagi ' natione,aut cogitatione saetae sensus scilicet, di imagi.' natio, & cogitatio animal alterant. Sensus enim statim' alteratio quida est,imaginatio aute,& imgitatio terunt, ' quarum sunt, habent potestatε. Cogitata enim species

'' ealidi, siue si igidi, sue suauis, sue sormidabilis, id quo' dammodo existit, quod unaquaeq; res iccirco sola cogi.' latione perhorrescunt, Se expauescunt. Omnia aut e uia 'perturbationes sunt alterationesque. Et organicas qui' de partes assectiones praeparant,appetitio aute affectio' nes,& appetitionem imaginatio. Hsc autem,vel cogita

tione, vel sensu esse itur. Prine ipium igitur in agedi ge- ne te ipsum sanὰ est quod constetandum aut declinandu

est. Calor autem,& frigus eorum cogitationε, aut ima.

ginationem necessarib sequuntur. Tristiseum namque ' declinandum, iueun is veto consectandunt veru is huc in exiguis valde obscurum. Sunt autem tristifica, de tu. cunda fere omnia cum sigore,& ealo te: quod pto secib in affectionibus est manifestum Csis dentiae enim.de pa-

η uoles de venerei motus, re reliqua in corpore tristis ea, Se iucunda, alia quidem in partibus cum frigore,de calo te sunt, alia velli in uniuerso corpore : memoria autem' de spes iis ipsi tanquam simulacr)s vietes alias quidem ' minus,alias veto magis eorum eatissae sunt, de iplae scili. cet calorem enciut,de irigus,corpusque alterant. Qua- propter tecta inquit ratioue constructa sunt, quae inti in η secus iacem, Se ad initia inlisumentalium partium, ut commutentur, re ex compactis mollia satiri de ex molli η bus compacta,nerui nil nisu, qui a corde Atilio teli exoη tiuntur . indeque ad organicas partes,ad manus, pedes', η seruntur,quotum natura se molleiaere de extedi,& dii r rescete , de contrahi apta existit. Animalia praeterea η spiritum inquit con natu habere, Se ab eo robur ad mo- η tum sumere videntur. Isque ad aninialis principium, ad η motricem nimirum animae vim simili modo se habere vi ν detur,ut in flexionibus punctum,quod mouet,Ae moue-

π tu. ad ipsum immobile, de eot di in si iis quibus adest

v eor aliis veto in parte, quae cordi proportione respiadet,n ibi nimi tum singulis,ubi motiuae animae vis. η Hie veto 3e ipse inquit pei comodu se habet,ut mo.

M ueti possit, de rodui praestate. Motionum namque operam sunt impulsus,de attractio. iccirco motus instrum ei uniae tum augeri, tum contrahi posse oportet, quod se ilicet M auctum impellat, contractum veto tetrahat: talis autemu es spiritus natura: excrescere enim, de contrahi potes . n. ausculti hoc contingant modo, se cum activum, Ze pa-χ tibi se talem habeat naturam quale saepe diximus, quiaon certe contigerit, ut aliud quidem patibile st, aliud ve Μ to activum, neutrique dest aliquid, quod ad eorum de κ finitione requiratur,confestim aliud quide agitur, aliud P veto patitur. Quamobrem smuli ut ita dicatur intelli

M git, quod incendendilest, Se lacedit, nisi quid obstiteiit: κ quemadmodum sputaneae appellata machinae parua mu

latione facta mouentur, laxatis, sese que mutuo impellentibus vertebris, ita de animalia mouentur. siquidem eiusmodi habet instrumenta, eam n et uorum, tum ossiunaturam , de haec quidem tanquam ibi ligna re se num, neruos autem,ut vertebras, quibus solutis, telaxatisque mouentur. Verumtamen in spontaneis qui de illi, nulla si motus diuersias, quod nihil in alterantur, quin smaiores fieri ε, aut minotes, iidem tamen se tent motus, in animalibus autem immutatur. Ide enim in iis maius, Ze minus fieti potest, figurasque permutare, auctis parti. bus ob eas otem , tutiamque contractis propter frigus, alteratis omnino.Quὀd autem parua mutatio in principio facta, magnas in extremis facit disserentias non est obscurum.Siquidem temone paululum translato,magna

prors fit tiaspositio.Cum igit ir;vel ob calore vel ob frigus, vel aliam eiusmodi assectionem alietatio in cui de facta suetit, magna sane in corpore disierentia set, cum tubotibus, palloi ibus,tum hortoribus, fle tremotibus, aliisque huiusmodi. Vniuersa igitur Aristotelis de ani. malium motione ratiocinatio huiusmodi videtur sierit enim bi euias tuam ab eo Actum est, prolixius omnino, minusque distincte,quam vi facile intelligi possit expostam illam colligete, Ze veluti ante oculos ponere, ut ipsus sententia magis man festa fiat, Se commodius examinati possit. Anima quae sentit, Ze quae intelligit, animal mouet, qu5d quae semit,vel intelligit, ubi vel bona, sectandaque, vel mala,& declinanda ea decernit, imaginationem statim commouet, quae commota appetitum

excitat,ab appetitu velli affectiones sunt .ea tot nimitu re frigus,a quibus spiritus,nei utq; eotes, ubi scilicet affectiones fiunt, inexistentes in alterant ut, Ze spi litus quiadem veluti expanditur,amplificatuique, aut constringitur de in angustius agitur, ii erui veto, vel extenduntur, Ze longiores fiunt,vel contrahuntur,de breuiores fiunt. Iis porto immutatis,animal moueatur necesse est. Siquidem amplificati, extensque impellunt, imminuti cotta p

conti actique retrahunt. motus autem omnis, aut impulia

sus est, aut attractio, aut ex iis compostus.

CA et XX 1. Si i rasse Antiat lo ratiocinario missum morum nonia tima sed calori .frigor que telsi rus potivis re

esse: iat vanam omnino, falsame i e idum esse,ut re tia neruos a corde exorari s ponat. I quidem vera st Aristotelis ratiocinat io,an Lmalium motus non anima, sed calori, frigorique, vel spiritus potius, neruorumque incre

mento, decrementoque tribuendus si, a qui bus nimiium proxime, nulloque medio animal mouetur. Na s ab anima illi augentur, imminuunturque,non quidem a propria anima substantia, naturaq;, sed a quapiam eius operatione, quae nullam quidem ipsa calor Afragusque taetendi facultatem habeat , at quam perobscuro quodam modo calor Aristoteli consequitur, stigiisque. Vt si quidem calcit ab anima fiat, ex accidente quo da fiat: de s propterea animalium motus principia animae dandum est, non summe modo temotum id si,&magis mehercule, quam Medeae maloisi abietum Pelio

in nemo te inciso,sed ex accidete etiam, de quod pacto nullo in localis motus genere poni possit .Quam longissime istut ab eo,quod hic inquiritur,te motu, hoe est a

proximo,& a proprio, Se esica ente. At vana omnino, alsa a es, quae nimirum neruorum principium cor esse, Se ab eo ut a proprio sonte eos emanare si ponit. Siquid Eneruos non a corde,sed a cerebio exotii i, de ex iis unum modo, dc Derexiguum eum ad eor, veluti reliqua ad viscera defetii, cuiuis intueti licet, Se vel nihil conspe cium manifestum est tamen siquidem nerui nihil prorsus eoidi simile habet rubro sanguineoq; albi ips penit usq; exagues at cerebro ita smiles, ut qui nol5sitis ab eo prosecti, ad externasq; delati partes paulo alidiores

399쪽

De rerum natura, Liber V. 766

At Aristoteli non nermi modo omnes a eorde emanent necesse ist, sed artet ,venaeque insuper, manifeste de ipsae moueri conspecta,re attrahere elicereque Qus cor

quid in subeuntes,at summopere de ipsae cordis substanti e dissimiles eum sint, non ab eo exoriri, sed ad eum sanguinis importandi ,exportandique gratia sid quod te siquis visceribus , reliquisque corporis partibus paulli

minus praestant deserti manifeste appatent. Tum de intestina nihil minus, vesierque omnes, quorum nullum cum corde commercium aliquod habere videtur Sequibus omnibus, nee certis eatum partibus, sed uniueissmoliua indenda est substantia. Siquidem non certis pattibus,sed uniuersa,quae commoda sunt,necessariaque at

trahete,superflua vero, noxiaque elicere, attrahere ni

mitum, impelleteque videntur. Quod igitur dictum est, vana omnin*,saliaque rati inatio Atistotelis omnis iv. dicanda est , qua animalia omnia ab anima eoidi inexi. stente moueri astruit utpote quae id supponat, quod sensus ipse sal sum esse ostendis. ut ne ex animandae quidem positiones. quibus ea i finititur,videli possint. Ad singuiarum tamen sallacia, infirmitasque manifesta ut sat,examinentur sngulae. CA et XXII. ab incorporea immotaqtie anima, cr ιad cante ramum

appetemeque calorem, ct fragm exorari non posse.

siexcitetti nec statam, nec ab ei, itidacro unoque

appetuis ita simae exoram posse. bens Aristotelet statim enim intelligit vel sentit anima& corpus mouet) tam nullo temporis momento fierillam absolute proferre est ausus. Sed simul inquit ut ita dicatur intelligit Se mouet. At esto, delut hoc Aristoteli,& anima quid eligente de appetente vel auersante, ea tot in corde de frigus statim fiat,non eerae ab uno illius iudicio unoque appetitu de calor sat 3e frigus. Contratiae enim affectiones a contrariis fiant rebus summa est necessitas. At non in singulis modo animae iudiciis atque appetitionibus ealorem seri de stigus, dandum Aristoteli est. sed veluti per vices ea lorem mod5,modb frigus& vitumque vehemens mod4,mod1 languidum.Si inidem motus omnis extentis modo Aristoteli sit neruis, mod4 vero egi tactis,& modo incitari,modo tardati, de

nerui non ab iti existente substantia, neque alia a te, sed a calore extendi & a frigore contrahi videntur. N i M A ubi quae sentit te quae intellistit bona

amplexandaque, vel mala declinandique tu

4 dicat, ubi appetit omnino ea auertiturve, cor-

α pus ealefieti de stigeseri ge mille assici modis, ipsis passim intueri licet oculis: & s corporea mobilisq; quali, nobis vosta est ea sit, & per uniuersum corpus deserti agitateque id queat,& quod nobis Aeete videt ut) venis in existenim sanguinem peti et ud secum se. tat oculis etiam ipsis videre liceat,qus in singulis animi iudieiis sngulisque eiusde appetitionibus animali eue

niant, cuius nimi tu aduentustatim partes incalescunt,

recessu calore destituuntur.At si ut Aristoteli placet)ineorporea ea si Be immota, unoq; in eoide residesaliud nihil agat .sed decernat modo uuae secta da amplectandique, At quae declinada sint amolli edaqis de appetat etiam

illa,lixe veto auersetur,quomodo eius iudicium appetitsiq; ealos cosequatur & frigus est per obscvisi Se quod nulla concipi queat imaginatione, quodque non enun et indu modi, Mistoteli erat,sed apertissimὴ explieadsi, neque anxie id expediates perpetuo in alium reiiciendiciamus locum. vel hic enim aptistimus,ubi adeo obstu ta adeoque expetenda res aperiretur, vel in quo anima affectibus obnoxia corpotispatiisi forma esse contendit. At is utrobique in alium nos locum inque aliud te licit tempus, nec locum nec tempus his aptius nancisci cum

posset ullum, a rei scilicet reiectus dissicultate. Quem

enim eangat modum, quo incorporea atque immota anima, neque igitur calida ipsa, nec motu eorpus exagitans calorem illi indat . te nullo temporis ino a

mento.

Verum en Im quidem quod Aristoteles subdit,ubi a Attium & passuum simul sunt, statim quidem illud age. te,hoc vero pati, statim nimirum agere illud de hoe paliquid,& a propria quid dimoueri incipit natura. dii non sititit auionem illum perficit, Se hoe in alienam agit ut naturam, quod praesertim a genti substantiae non piori

mum si cognatumque sed sinon penitus repugnans, in eius certe ac contraria medio collocatum, de veluti a natura media constitutum , aeque nimirum calefieri de

Ligefieri aptum cniusmodi non nerui do,sed spiti tu, etiam ipse Aristoteli videtur tale quod est, ut inalte

te tui tempore opus est: eoque amplius si agens natura

vehemens non sit robus aque, cuiusmodi calor stissis que, quod anima quid appetente fit, videri non potes Neque igitur subita hac immutatione summe opus ha Carvet XXIII. Vi ea re Itis ab ino animae appetitu an coris fiant,

ct nerati as iis extenuantur contrahantur e , nautumen propterea animal ra m rei posse, De tera

Τ neque si illa etiam omnia dentur Aristoteli, appetente nimirum aut auersante quid ani ma ea lor in corde fiat re stigus, id veluti pervice, spiritum illud ampliseet nemosque e

tendat,virosque hoc imminuat contra listque propterea animalium motus ratio satis explicata videri potest. si uidem quae continent, ubi quae continent utina lota fititit amplificati quidem ab iis ac tum esset ἔ, Ze propterea ampliore etiam loco donari apparent, non tamen viana modo ex parte,sed undique,de nequaquam a loco, iri quo posta erant, dimoueri & in anteriorem propelli. Contra,s minora quae continentur fiant,quae continent contrahi quidem de proprii loci parte cedere , at mini me eum totum deserete videntur. Id quod thorax de clatat, qui pulmone ab inspirato aere dilatato man Ise ste intumescete de ampliorem locum occupare , aere veto expirato de pulmo'e contracto contrahi & loco cedere videtur,at nihil anteriorem agi in locum. Id

tantam eontinentia , contentis maioribus aut minori

bus factis, pati possunt quod Ze pati videntur, aliud ni hil prorsus. Amplificari itaque te ipsa possunt de maiora fieri undique, vel undique contrahi imminuique,

minime vero locum mutare, re in anteriorem progiedi aut posteriorem.

Et quae itidem extendentur contrahunturque, ubi extendunt ut, in proximum itidem extendi locum, de ubi eontrahuntur, propri) loci parte decedete, minime velli ex eo demigrare de eum deserere, inque anteti rem vel posteriorem sciri videntur unquam. Eo itaquε minus quod Aristoteli spiritus neruique sacete vident ut quibus indita sunt,uel propellant, vel tetrahant. vepacto nullo spiritu quantumuis de quouis aucto modo,& neruis quantumuis extensis contractisque, vel soluti, laxatisque, animal impelli aut retrahi, loco omnino dimoueti possit. Eius itaque motus latio sit oportet, qualis astendentis est ignis 5e caeli etiam ipsus, quo

tum motus neque ipsis uniuersis, neque ulla eorum palle , vel aucta, vel imminuta , nec extenta anteonia tracta, nee pet impulsum omnino fit aulati tactionem.

Minus etiam animal moueti intelligere lieri, qubd ne ut, quibus illius partes veluti vinculis quibusdam ala ligatae sunt, laxentur soluanturque , eaeque illis soluistis per se desponte moueantur sua, machinarum m te quae spontaneae dicuntur , quae laxatis solutisque re sese mutuo impellentibus vertebris moueri videntur. Tantum enim abest ut neruorum solutione laxatione rue ad motum edendum partes opus habeant, ut ni bene ii eontenti beneque robusti sint , nihil pror sus moueti, nee sese sustinere posi int partes, graues sui natura immobilesque cum sint, & manifeste a neruis sustentatae motaque. Minimc praeterea mutub impulsu,

400쪽

Bernardini Telesij

vel ut i maeli; naisi vel te bir sic & animalium partes, sed sngulae se te pet se reliquis quiescentibus Omnibus, exti emat praesertim moueri videntur.

E e vel 5 s id itidem detur Aristoteli.& spiri-

tus neruorumque incrementum animal in an teriorem, eorum veto decrementum in poste. tiorem agat locum, propterea motus omnis,

sed eius modo latio explicata est,quo partes extenduntur, esto ge quo contrahuntur, & smplici quodam at que uniformi modo, de veluti natura, & qua nullo voluntatis imperio sui variative possit. Aliorum modus.

qui longe plurimi long ue fiunt diuersissimi,& qui asfidue de nulle variari modis, de veluti e motibus multis compositi videntur , re qui vere in nostra sunt potestate, & externum nullum prorsus appetente vel auersan. e anima,& qui non ab anima quavis fiant,sed ab assue. ta tantum de edocta illis moueri, nequaquam ab Aristo. tele ostensus videtur. Quin quam longissime abest , ut Ostendi ab eo possit, qui calori & frigori spiritum illi amplifieanti neruosque extendenti, utrosque huic petvices contrahenti messi & tribuat omnem,temere scili cet agentibus naturis, & quae nec aet ionem sstere, nec eam vatiare,aut sciant, aut velint, di tandia agantia n. tumque , quandiu vivunt & quantum possunt. Si quid enim aliud, motus certe substantiae summo sensu summaque praediti cognitione committendus est, quae videt ieet & quae adiuuant quaeque ob laedunt sentiat , di quibus ea modis, quibus nimirum motibus &quantis comparanda stat reiiciendaque intelligat. Non liquidem alia operatione ulla esse et e quid animal po test. At neque substantia alia quae sectanda sunt vel de clinanda, se quibus vitaque motibus intelligat, alia veto eos edat. Et manifeste huiusmodi commissus vi detur. Is enim perpetuo tantusque edi apparet, qualiqua itoque opus est, de ubi noua quaedam L insueta conficienda sunt, manifeste meditati videtur mouens substantia, quibus conscienda snt motibus: ut in a tibus quae manu fiunt omn)bus, &in cantibus videre est saltibusque,& motus quosdam non nisi longo usu longaque recte edit disciplina. Nec quomodo partes mouendae sint, sciat tantam oportet mouens substantia, sed quocunq; visum est modo mouere illas possit. Mille

istit ut flectet e modis s iat opotiet , totidemque recte ciete, Ae simul complicate at lue in gyrum agere,& cadi. pium, ubi Oportet, stete , alii inque, de longe a priore diuersum auspicati. His enim inodis omnibus animaliu artes moueti videntur. C pvx XX v. Moἀcum meapti seminationem ait mortium di

tirestatem faris esse nonposse. E e veto modicam 'principis immutatio.

nem ad taniam motuum diuerstatem va

Q iietatemque satis esse dixerint Peripateti

ei di reinonis id proraeque exemplo com PQ. Lri probent, in qua scilicet permagnus fieri videtur, qui perexiguus in temone, in motionis nimi

tum principio fit motus. Verum enim quidem est, e tu. quae commolientur, parte, qua primam mota teliquae mouentur, exiguum quid immutata, summopere extremani alteram immutati: at nunquam, ut visum est, vel

spiritus Aristoteli qui dubio procul ptimum eorporeumouens primumque corporeum motum ips ponitur

locali motu moveri, vel nerui ab eo agitati commouerique videtur,sed utrolque cadefieri de figefieri, ilial te

tati omnino. iis porro quae in alteramur, secus ae iis quae mouentur, euenire apparet: extrema se ilieet sui pallem ulto minus in alterati quam ea quae principii locum obtinet, utpote quae ab agente alteranteque abs magis ut modica inalterat io in illorum principio saeia nulla aut perexigua in extremis fiat, & aqua nulla extensio impullulque , nec contractio attrahitoque fieti pos si ulla. Tum ut detur Peripateticis, omnibus spiritum moueti motibus quibus extremae animalium partes mouen- tui. & nerui ab eo emanent, eique appetis commoueatur ab eo, minime tamen, qui tanta motuum diue istas in eriremis fiat, eausam explicent unquam. Etenim

quae altera sui parte mota mouent ut, s quidem tigida sunt content que, nihil unquam inflecti videntur: mollia autem quae sunt flectique apta, alter i eorum parte quouis commota agitataque modo, vel quiescit altera, vel multo languidius, neque iisdem mouetur motibus, sed aliis atque aliis consiss omnino, ae temere, non I tione mensuraque ulla, qua summa extremae partes nati ueri u dentur. Vt pacto nullo, vel si quibusvis si illius comoueat ut motibus,3e nerui ab eo, ut a proprio principio agantur, de quale suis ips existant, iis ab eo pecti modis possint. Extremae piaeterea animalium partes nihil vel principio,vel mediis commotis,ipsae per se eo m- moueri apparent,ut necessario neruorum portionibus, a quibu1 sngulae illa mouentur. mouens principium in dendum st. At age tamen At istotelem audiamus uno in corde id collocantem. Forte enim aliquid afferat, quod ibi modo locandum id esse statuat, de ibi modb tes. dens motus, qui in reliqui, fiunt partibus edete possit. Carvi XXVI AIstisam amnis tim ino in corve Aristorta colneari. R I M v M , inquit animal mouens hoe est mo a De aM-tiuam animae vim in aliquo quidem pilaeipio uesse, neeesse est, minimeque iis in flexibus qui a 'alterius quidem initium, sed alterius finis via αdentur reuiusmodi brachiolum crurumque flexus vis aesunt, qui membris quidem an feta otibus motus princi- apium praebete, at idem ips a superioribus habere videntur, de quorum nullus p tot sus totus immotus, totusque ae principium videri potest. Brachio enim de membro quouis eo immoto, ilexus cui inniti Se a quo motus prin- aeipium habete videtur, pars quidem quiescit de pars mo riuetur, quae scilicet in commoto est. vi quod dictum ess) natura eo,ut uno de ut duobus uti videatur. Verum is in eo principio primum mouens omnino locandum is est, quod nullius si finis, sed principium omnium. o. oniam iuit ut de dextra de s nistrae animalis partes, ta su- retiores Ee in seriotes ,& anteriotes Ze posteriores, de is aram quae contraria inter se sunt, simul & nequaquam is qu bd dextrae aut superiores quiescant sinistrae aut inse- mores moueti videntur, sed semper in superiori vira-ὰque immotum principium cui illae innitantur inest e ne- is cesse est aliud praetet has es. quod non motum mo. ueat illa enim motae mouent &cui illae innitantur, id is que in medio illatum omnium esse, tu eoque animam oloeati, aliud quidem a dis a magnitudine existens, ve tum in ea collocatum, hoc est in coide,cui illa orania . euenire videntur. Et rem hoc, inquit, prosecto accidit Etatione: si quidem hoc itidem senstiuum esse asserimus. is Idcirco loeo,qui circa principium est, alterato immuta toque , sin ut de continus partes , nerui scilicet qui a is eoide enasei Aristoteli videntur cum extenduntur tum is contrahuntur. Et una hae in parte eum res leat ani 'ma, miniitieque iis quae aliis in partibus gerunt ut inter fit, recte tamen fieri omnia. Veluti enim in eluitate

ieciὰ instituta, ubi certus ordo semel est constitutus. nihil sngulis quae gerunt ut adesse principem oportet, 'unoquoque, quod mandatum est quodque ad se petii-

net agente, de aliud post aliud consuetudine esse itui: 'Sic in

SEARCH

MENU NAVIGATION