장음표시 사용
401쪽
Sie in inimilibus non quidem consuetu line, diratural snetiis partes suum obeunt munus ut nihil opus fit um-
cui alie animam interesse, sed ea certo in corrot: s principio consistente, alia quidem vivere, quia sunt annexa, pro . um autem opus emcere Per naturam.
Ini mram e senu ullam non diuo tu corde sed or neruoso genere uniuerso Drhasimi re. N εκά Aristotelis uno in corde anima loeantis rat)ocinatio inde pendete videtur,l quod quaecunque mouentur , immoto quopia L cui innitantiu opus habeant. Et si qui dei' ium id si . non inconei nn san M aciem,cui, quae nimae
medio dextra tum sim-tur omnes in aris motica tui,in
steatumaue , de supcriorum inferiorumque Iocandam
est e, ratiocinatu, sit . illae enim omnes , de conixari ut induiti quae sunt, ii mal interdum inoueri videntur. veram nulla huiusmodi animali ineste apparet. Nain cor illatum urgem omnium medium, at nequaquam
mo: uni meti potest, asii duo incenanteque agitatum motu. Minus etiam spiritus cordi in existeris, nee si si tantulo tantas corporis partes simul inniti Ar litoteli
olacere poteti, ut pote qui eorum quae mouen ut vires ab eius quod manet robore exuperari oportet e tum me eontendat. Vt vel hinc intelligere Arithotes es potve ir vel si quae mouentur Omnra ad motum edenduinimmoto opus habea: t, minime id unum a malibus in esse neque iuuarva o incorpora, loco aamiam pontindini Vc, 3c si non in uniuerso corpore, in singulis talte in sexibus. Id quod in de animalium incessu a re ipla ut videtur quam scilicet proximius ibi attingit ladent
admonitus iacete videtur, & quod iaciendum omnino
esse, animalia multa, exanguia Prxi rim Aristoteli ite declarant, quae in partes multas mcisi, singuli L diu viuere A: sin ulis moueri videtur, iisdemque prorsus mo
tibus qui bia integra movebantur. vel ipsi enim Aristo teli propterea id fieri videtur, 'liod principium hoc est motitia animae vi, sinsulis illis io sit. Nam quod positionis tenax subdit, propterea multis eorum in partibus motivum in isse principium, qu)d illorum quodque perinde conii nutum sit ae si quippiam exanimalibus multis compositum iit, de per absurdum
est de contra proprium etiam diagma. Neque enim animali viri multas inesse animas Duelligere licet. dc vel isse animalibus omnibus eald. in aut limites datas ei se partes omnes, pi incipes pi crimi, contendit, Se si qui buidam desint quadam, at quae ii, Proportione respondeant a de .se. Et tu viueiuibu, ut dictum est o et tectissi. miique animalibus partes per te singulet leotiamque ab alii, moueri vident ut ut dub late no liceat, motiua nimae vim, quin amnia ipsam singulis inexistere. Tantu ;abest ut e laitatis recte costitutae Principalq, exemplo a niuia una iacam in parte residente partes pet te singulas moueri posse edocti simus,ut eo praecipue partibus, qua mouentur, singulis animam messe, admoneamur. Ree Eenim Aristoteli ciuitatis mole animal gubernari , de. ut Se vero ciuitati pei simile animal est , penc Se idem. Etenim veluti ciuita, hominum caetus est, iisdem aut co ii uis inhabitans in doinibus , ta velut i domo in una cmultis coposita partibus .sc re animal no aluid videtur, nisi anima colpora uniuei io ei ut i, partibu, ungulis in elvistens. Et veluti in ciuitate princeps est locus de prin-eeps ibi sedes, quam qui vel pet vices obtinet, qur ad totius ciuitatis salutem ipectam considerat, & quae geri oportet mandat, nec veris domibus .a, aut vias, sed qui in iis degunt ciuibus, qui non alia re u .a a pirncipe dii-
saria sunt 3e prouidet D parag; statuit decernitque non corporis partibus At nihil percipientibus re penitus ima mobilibus, Se quae si natura operentur ad teriam delabantur, de pei petuo immobiles ibi iaceant, sed sbi ipsi illis inextil. iiii,eique sui ipsius portioni,qias parti an est, qua pio positus motus edi optime potest, se ea ubi satis
non est aliis opem ut fetant, mandat,& ipsa etiam, quae principem locum obtinet, eo eonvolat uniueisa. Vt i qmodo a ciuitate disset re animal videri possit , quod qui in ea degunt ciues,quique illam constituum , eodequidem omnes pi editi ingenio.& homi ncs omnino omnes
sunt,& qui unum omnes videri posint, a: separati a seipsis disiunctique, de singuli pei se existentes: in animalibus vero qui inest anima nihil vere , se ipsa separata
diuisaque, sed maxime sibi ipsi continua in aximeque v-nita,& una Omnino ai quae tamen, quod diuerss mcxi-ilit pari bus, in multas diuisa 5e i pia videri possit. Recte igitur quod dictum eiὶ ciuitati pe limite, ecillius mole gubernati animal Aristoteli videtur: at non recte v nata tiam in eoi potis parte animam uniuersam locandam e illa, tui quas exanimes inanesque faciendas. Neque enim ciuit is p. incipisque exemplum id nos admonet, sed in una quidem parte prinLipem animam, de quae decernit ac istacuit, residere , in reliquis vetia, in quibuscunque animae operationes edi videntur, ipsa in quadem eandem animam , at quae pii cisti illi ciuium mole pareat, eosque edat motu , quos edi decretum illi si statu tuinque. Non ciuibus inquam quibus nihil simile habeat conserendae erant colpora sp ar tes, sed domibus sit que,quae id ciuibus pratiant quod animae illae, ciuibus ver j, quae illis proportione respondent animχ portiones diueis, postae iii locis . vel e io lo igitur animalium motu in te. si te licet,non corporis uniuersi eot dilue fotitiam eii e animam, nee subitantiam omnino in corde , vim pii cipe sede te si lentem, sed aliam a coi pote de in cete bio quidem piaecipue inhabitate,sed neruoso geneti uniuerso inextilete. Huiui modi etiam ex stens, de extetna, di icitetnas corporis partes commouens, se quia in animali pelaguntur om 4, ima peragens consoletia est manifestaque. At corporis aut con is si ima ij st, vel . o si ita eo de resideat , ne externo tum quidem motuum, de lumine illorum simplicium opifex videri potest. Nam internos, quibus quae necessatia iunt attrah t , & superflua noxiaque ei icit, quibus scilicet vasa omnia vi libet d latat conliting t-que , tantum abe:ὶ edete ut pol ut .vt quae uis docet e nos proseisus Aristoteles illorum tamen lationem ex placare tentauit nusquam : utpote qui niti vasis singuli sentietis in ob liique in existat lubstantia, & organis insuper praedita quibus dilatate illa queat contrahereque inodo nullo edi pouint. parere& quae praecepta Lini exequi datum est, at neoue ciuibi ἰ omnibus, sed ii inodo, qui ubi limi est veraetendum, ibi sunt collocat di qui inis non sint, ia Ins ut eo accurrarit mandat, de si te, urget, ille etiani C A p v et XX vi II. Sparmora Dr cerebro ventricti H ct in neruo genere content a utra e femine e i id stib ia irrum e emors aeclarar ora truso aere verricritis stibrio re e M. mil.D ne Is se is laton conse utinperagendum, bilunt collocati,diabi, ut eo ac curtant mandat, si si is aduolat piinceps: sic & in animalibus pars est , in qualquae residet anima,quae ad amnitata conteruatione neces ' i v & mors, quae crassa, aei e inspirato aut in s gnibus ne i uis, vel rebus d nouis intertextis ogei uis, nihil corde ipso aut ulla alia corpo- iis parte oblaesa statim conscquitur, non cor. potis uniuersi', vel cordis ipsus solitiam,sed spii itum inventriculis neruos ue genere comentum animaec semine eductae substantiam esse apertissime declara' Cuius nimi tum e uia, ille s sit anima illa. iisque inhibi tet in rebus, vel nihil que ta inuenta sit, at quae t vel eo poei uniuerio,vel eoidi ips,ut propitae insit matelis, si corporis omnino, aut cordis sit forma, au: etiam substantia eordi in existens , qualiscunque ea ponatur, nulla inueniri quaeat ratione. Non scilicet si ex dicta anima coi potuque, ut c forma re materia compositum sit animal quod igitur uniuersum ut exitio detur, uniuersae ius coaporia iubitantia coitumpenda sit,tantulus qui. x. I.
402쪽
inspiratur aer, seu pulmonem is modo & cor, seu cere.
btum, seu virumque subeat, tam nullo temporis monacto illorum ullum vel animal uniuei sum perdat. Longuest enim illo tum singulorum natui a dispost i5que robustior quam ut ab aere quouis& quandiuuis agente per- di queat: & quae ab inspirato aere coitum puntur animalia nihil prorsus illotum ullo immutato coitum pividentur. Minus etiam si alia a cordis substantia anima illa st, at cordi in existat in eoque inhabitet, si praesolim qualis Aristoteli ponitur ) penitus incorporeast nullique inhaereat corpori. Nam quae talia sunt nullaca corporea a te corrumpi immutatique possiant. Tum
per pulmonem de ipsum per eor ad illam delatus aetDenὸ omnino tenuis ad illam deueniat. Nulla itidem ratio reddi queat,cut integris interduabscissis membris, modla sne graui insgnium neruorum ostensione id fiat, nihil Die ob laedi animal videt ut, at neruis quibusdam musculisque & ventriculo, te bus scilieet, quibus netui intellexti sunt, & quae magna
ex parte e neruis constant , sauciis vel contusis modo cotist ictisque subita inierit animal. Neque enim neruorum magis quam carnium reliquarumque rerum substantiae animalium vita inhaerere videli potest . in o iac proximum neruosum genus omne cum si, vitae per se sensusque & motus reliquis corporis partibus omnibus minus particeps esse maxime est rationi congluum.
Petobscura igitur & huius & illius mortis causa & quae ratione nulla Aristoteli innotescere possit. At nobi ,
vel nihil quaesta ut dictum est manifesta sit. Longe ni
mirum tenuissimus spiritus , , bi vel ipsus uniue istas in cerebri ventriculis inhabitans aetasiore inspitato aere, vel quaevis ipsus portio in qua uis neruos petie
Iis portione contenta ab externis ictibus impulsibu1que qua uis omnino occasone in angustius cogitur comprim:t utque, a propria nimirum tenuitate propriaque remouetur natura , corrumpitur, inque aliud abit ens,
veluti & flammae angustis inclusi in rebus, qua scilicet
propterea nullo extinguuntur tempotis momento,
quod quae ex iis assidue tenuitas elabitur, sum usque nullum inde elabendi aditum nactus iis immiscet ut, ita. que eas suffocat Et vapores in augustius eoacti quacunque id sectum si occasione,cottumpuntur omnes, & in
Nec ea modo corrumpitur perpetuo spiritus portio quae princeps comptim itur, sed spiritus omninli omnis. Summe enim sibi ips unitus continuusqus. & summa
donatus cum si tenuitate, quae ipsus portioni, cuius passiones indutii ut motusque, umuelso ut dictum est communicant uir itaque perpetuo ad laborantem sui portionem statim conuolat uniueisus, quae eam inses ant amoliturus. Plutimus igitur interdum & an .sum illapsus in locum , comprimatur ibi sus Oeeturque necesse est: Nec veto summa nobis cognitione praeditus spii itus non seipsum copiosiorem , quam opus est, in labota ut es amictasque ingerat partes, aut in iis, dum quae eum infestant amoliatur, vel summo pete ab his lactus totiusque, non temaneat, & non ad intel- necionem usque cum his depugnet. Non si quidem vel
prudentia, vel moderatione matote interna quam externa,aut alio omnino in illis quam in his agere eum ingenio existimate licet. Nos certe homines, ubi nostrorumquEpiam magno quopiam malo opptimi sentimus, non quot commode id amoliamur, sed omnes aduoluamus: nee quisquam quin accurrat, aut ratione ulla retineri, aut ullo coerceti potest malo,nec ut sese inde tetrahat,
priusqua reiectu illud sit, vel si tot aduolatini ,vt sbi iapsis impedimento snt, & sese mutuo opprimant, adigi potest. Et optima id ratione rerum Conditor spi. t tui indidit ingenium, ut e partibus, quibus in existit,
quantonuis in iis diuexetur , nusquam decedat tamen,
sed in iii eum rebus qus molestiam inierunt,ad interne .cionem usque depugnet, &, ubi ope is indiget , teliquus ad eum conuolet vii uersus , nihil a malo . quod i
bi passulus est, reiectui. Nam si qui an ictis inest par
tibiis, molestia qua in his afficitur peltaesus, deserat eas,
aliusve a malo, quod ibi sustinendum est,deterritus, in
eas illabi pigre seat, breui partes omnes eorrumpantur. Corde potio saucio statim interit animal, non Phavni ipsi anima infit, & unum omninb cor vitae si fons, ut antiquioribus visum est omnibus. Siquidem vesalem testimonio, vivis E v ict imis eo dempto arisque iam
imposito,longius eae tandiuque super uixere, quoad sanguinis profluuio commorerentur, de set pentes testudinesque coide extracto superuiuere tamen videntur. Et
nupet in illustris Romani viri corpore, qui a diutut nomotbo diuexatus defecerat tandem, nulla prolsus cordis portio , sed eius tunica tantum reperta fuit, quia nimirum ab immoderato illud ealore penitus iam absumptum suetat uniuersum. Quem igit ut corde grauissime obir , & magna ex parte quin & penitus a sumpto iam, superuexisse existimandum necessatili si Quod s cordis opus huiusque viam paulo diligent rus intueare, non grauiter modo illo obliso, sed quod di
ctum est) penitus consumpto, extractove et iamia liqua diu animal viuere posse manifeste videas. Quoniam enim ut suo amplius explicabitur loco propterea tant sim aut mali adi ectum suit eor, ut sanguinem in ieci note consectum amplius elaboret, calidiorem scilicet tenuiorumque saceret: nec verbut aliam hic in terra, itiquam ille agi non posset, ageretur,sed ut & ipse in carnosum neruosumque concresceret genus, di ipso illi commisto genus utrumque calidus fieret, praeterea & vi spiritus ex ipso educeret ut longe quam ex illo copiosor calidiorque se tenuior, eaedem omninb quae e sanguine uno in ieci note contecto, at eopiosores praestantiorenque fierent res: utique quod di tum est corde quouis modo oblaeso demtove, modo sine graui id spiritus onsens one factum si , animal aliquandiu vivere posse, liquido patet. Itaque quin animalis mors, quae vel leuissimum eoidis vulnus consequitur, non cordis ipsus, sed tunica, quae ipsum ambit, de spiritus omnino, qui longe plurimus ei inest, offensionem consequatur,nulli dubium esse potest. Cum praesertim aliis animalis partibus omnibus, quae di ipsae multum continent spiritum, vulneratis quod si uni cordi vitae pii ne ipium,& ipsa omni tili inst anima , minime eneniat aequa
praesens ac corde saucio statim animal commotiatur. C sui XXIX. Idem cr mors d clarat, quae alitia anima et themerare a fel ia ferti su mulla e po-por sparre obl D. H. O a itidem, qnae corpore nihil usquam o laeso , sed vel nimiis bonis iisque inexoectatis assuentibus, vel malis 3e imminentibus etiavit isque, nec nobis modb, sed nostris quid Em at a nobis diuiss distinctisque consequitur, non
corporis uniueis , nec cordis unius formam , nee separata ira a corpore, at incorpoream , sed & l e paratam,& corpoream, & talem omnino, qualis nobis posta est, e semine eductam animam esse manifestat. Qua enim imaginatione concipias, aut corpus uniuersum, aut ipsum cot ab imminentibus , & ab alienis etiam bonis inal sue corrumpi posse oportet autem. Neque enim quod οῦ forma materiaque compostum est, aut vianiuersum ipsum, aut sola eius forma corrupta videtipotest , subiecto , re nimirum ex utraque composta, incolumi remanente. Idem enim & corruptum e set & uon corruptum. Minus etiam intelligas, incorpoream substantiam , quod aliena bona, aut mala percipiat, corrumpi, aut eius perceptione corpus, cui inexistit, immutati. At scor potea ea quidem, at longe tenuissima, s spiritus omnino si neruoso in genere inhabitans , huiusmodi eum sensu perceptioneque eor-tumpi mani sine intelligas. Propriae scilicet conseruationis sui suo ampliumexplicabitur loco loneἡ w-
petentissimus spiritus, Si celsus sui natura gloriosusque, rebus succedentibus,quae qua uis ipsum corrumpant ratione , summopere tristatur deiicit sitque & nee ipse ea
intueri nec aliis manifesta fieti lustinet. Itaque veluti absens
403쪽
absens se se principem uniueisus ad sedem & ad propria
recipit uniuersitatem, tantusque in illa sit ut comprima tui , proindeque re corrumpatur tandem. Et vel respi. randi interea forte pulsandique, ge quavis alia quatumuis ad viis conseruationem necessaria munera obite negligit it qui esse operative amplius nihil curet. Magno chira quopia bono,inexpectato prisertim ad ueniente, summopere exhilaratur attolliturque, & prili litia gestiens lasciuiensque, de sese beatum ostenta di percupidus , externas ad partes , ad eas praesertim in quibus maximὰ conspicuus fit, exilit uniuersus. Itaque copiosior in ea ium angustiis factus quam ut in propria seruari queat tenuitate, comprimi tui corrumpiturque tandem. Et prompti iis ut videtur) bono quam malo rerum successu comptim itur eoui pituique spiritus,quod promptius bona quae eu niui quam mala intuetur, proindequere motibus qui illorum qu)m qui horum se
ctratur intuitum commouetur, Ze in angustiorem o
mnino adigitur locum. Eodem sei licet modo, di malis ingruentibus.& bonis actuetibus in internis, quo & in
externis operatur lpiritus. Nam se nos homines liben. tis, imὰ quae eueniunt occultamus mala, iisque oppressi teliquorum conspectum declina mussotum modo conia suetudine contenti quibus illa c5 munia sunt, Ze vel qus maxime ad noctii conseruationem bona sunt necessaria hue muneta obite negligimus. Bono contra tela successu exhilarati elati due, quae euenere bona de nos ipsos ostentandi nullum facimus finem, & ab eoisi spectaculo contemplationeque detenti ossiciorum munerumque Iob uiscimur omnium. Quin &ob ira petiere nonnulli, i 'ruod iniuria affectus spiritus eamque propulsandi dederio accensus, externas ad partes , quibus motus fit, effundit ut uniuersus. Itaque tantus in iis fit, ut se ipsum comptimat suffocerque. Spiritum omnino & tenuitatem omnem manifeste loci angustia oppressam perpe. tuo corrumpi intuitis, & aliud nihil prorsus intuenti. but, a quo in tristitia tinaciteque, de in laetitia atque ir
cundia eo resipi spiritus queat, & in illis ad cerebri ventriculos, in his externas ad partes uniuersum ipsum consuete intuitis rutique in utrisque propterea eorrumpi,
quod in vitisque eomprimatur suffocet utque, existimandum videtur. C p v x XXX. remporaria itidem interitus, Oolexia, anima aeti
vii A. somnus, idem declarant. EM Onia itidem interitus,a poplexia, animae deliquia . & somnus, animam e semine' educta iii inciri corporis viri uers nec cordis sor
mam. sed spiritum omnino esse in celebit vidi tum est) .entriculis, ut in principe sede res dentem, itim & reliquis neruos generis portionibus, proindeq; re singulis corporis partibus inex)flentem, manifestat. Etenim si corporis uniuersi, aut eordis ipsius sorma est huiusmodi anima, vel et lain substantia in corde res des, di in eoide omnino sensus ut Aristoteli placet fit, in rique motus omnis pendet, eur reliquo coipore nihil affecto, nec corde ipso ob laeso quicqua , sed spinalis me dullae meatu et assilie quapiam occluto euenit apople dii a temporaria nimirum mois Est Se ubi mors etia ipsa. Nam ob id fieti apoplex iam , quod meatus is a classiti eoecludatur, & medici consentiunt ad unum omnes, &eius in primis manifestat curatio quae scilicet attula uati. bus rebus ibi appostis praecipue fit. Cui item sugulis alii corporis partibus , vel longissime a corde remotis malo quopiam a se ictis,anim ς deliquia filii Propterea e nini enenire anima deliquia, animal se ilicet sensu omni omniq; destitui motu, quod laboratem unam in partem unima dicta coiluxit omnis D medicis placet omnibus, ies ipsa declarat. Praecipue enim insignem partium dololem deliquia consequi videntur. Cur denique nulla alia corporis parte aliud passa quicquam , sed capite modo multis vel cras toti b. vaporibus oppleto, in somnum delabitur animal 3 Nam a vaporibus ad cerebri ventriculos sublatis,a nequaquam in quores coactis, iisque
ad cot delatis sui Aristoteli plaeet) sed spiritum in illi
inhabitantem opprimentibus tui bantibusque somnum
Non quidem, s quili, Aristoteli videtur anima illa sit, dictis in corporis affectibus veluti demortuum sat
animal sensu omni omnἱque destitutum motu . At qualis
nobis posita est illa si st,hic itidem quomodo eueniant nullo innotescunt labore. ubi scilitei ut dicium est)parte in qua uis labo iat doletque spiritus, uniuersus ad illam confluit,vi qu2 ibi eum infestant amoliatur. Reliquae igitur sensus motusque & vitae auctore destitutae, sensu motuque se vita tantisper destitus tui dum ad eas
ille te deat. Eo autem ampliu1, ubi insgni oblisus est in parte, cui scilicet plurimus ipse inest . di quae spiritui summo est usui. Cuiusmodi vel in primis spinalis medulla eiusque est cauitas , in qua nimirum paulo minor atque in cerebri ventriculis inhabitat eius portio, de quae ad infernis corporis partes desertur omnes. unde ea insuper ratione, di a poplexia, & animae deliquia am- lius curantur: qui scilicet aliis in corporis partibus re-iquus Actus est spiritus, eluctatur in eis diuexaturque, ut in eis etiam asiligi se senilens ad eas tedςat. Id velo in eo amplius exuositum est enim mentario, in quo animat uniuersum ab unica antitis substantia gubernari e postum est. Et ubi si idem vel se ipsum imminutum te- sectulus, vel elatos infestantesque vapores in uersurus,
reliquis sedibus de telictis in celebit ventii culos sese colligit spiritus , de quod dormite dieitut) concidit amat,3e veluti demortuum lacet , qudit nimirum quae ipsum subleuabat substantia, di quae sentiebat, spiritus
nimirum non tantus extremis partibus inest, quantus ut eas subleuet, 3e ut quasvis letum actiones sentiat, se oportet. At e ventricus is quocunque euo ea tua modo,& pet corpus iterum diliasus, reuiuiscete animal vide tur, sensu tecti tutum moriaque. C p V et XXXI. Qua in ia is amn e ass/Etiamstis animae lus Geniunt. animam e semine ediatum alitia a corpore . G- co poream mobile De esse declaran ' Ο cinqviam
O, in x M o di qua animalibus in variis animae assectionibus eueniunt, animam e semine eductam nec corporis uniueis , nec eius pariatium Armam esse manifeste declarant. Quod tiimii um si talis si, illorum caussa nulla explicari queat ratione. Itaque ut dictum est) nusquam eam declarare tentauit Aristoteles, sed perpetuo in alium nos locum inque aliud reiicit tempus. At s alia a corpore,& corporea mobilisque anima illa qui nobis omni ad postus est, s ponatui spiritus, manifestissima sat. Propterea selli
eet imminens malum intuentes, vel praeterit uni etiam remotumue imaginantes timore corripimur, Ze oculi
minimi tristesque sunt di veluti trepidantes, quod petat et resecta spiritus uniuersias portiones reliqua, , ii, seipsam ut ni uniat conuocat omnis, vel eae turbatam eon
i actamque illam sentientes sponte sua ad illam conuo lant. ltaque modica singularum parte in pallibus facta, aegre eas sustinet,& oneri interdum cedit: proindeque. ivlid sursum eae modo a spiritu attolluntur. a propria modo grauitate deorsum detrahuntur, tremere videntur. At quoniam, vel nihil elatae comotque paries, quin .el bene firmis innixs rebus. hue modo ,modo veto itideserti,& tremete omnino videtur. huiusmodi pati tu ite mot no in existetis spitit imbecillitati, sed uniuersiati, trepidationi attribuedus est. Propterea scilicet ita partes eo nite miscere existimanda est, spiritus uniuertita, abiitimuicte malo perterrefacta,nec consistere, nee certo
404쪽
moueti potest motu, sed veluti amens facta, hue modb,modo illuc tetiui. Et quod ut suo amplius declaratum est loco) s non motuum omnium, quibus spiritus portiones mouentur, at plurimorum certe ab ipsa iis uniuerstate principium inditur, ipsae itidem, po indeque
guntur, tremere nimirum videntur.
Extet Re potio partes omnes, & eae praesertim quae pluribus magisque manifestis abundant venis, albae m. gidaeque, & oculi imminuti tristetque fiunt, & trepida. te& ipsi videntur, quod singulis e corporis partibus bona in existentis spiritus porrio ad uniuet statem confluxit, S quae reliqua in oculis facta est, veluti reliquae, uniuerstatis motu commouetur. Et quibus praesentia mala intuentes, iisdem de praeterita teis citaque imaginantes assicimur modis, quod res qua suis imaginans motus recolit, quibus eas sentiens commotus est rutnausea, qua nauigationis memores.& cibos intuentes, qui illa in interdum secete, asse imur, declarant. Et visuo expostum est loco quae imaginatui spiritus, non a lio modo aliaue imaginati potest ratione quam motus recolens, quibus a singulis commotus est. ln iracundia contra corpus omne incalescit, atque adeo accenditur,lde oculi turbulenti iubicundique,& flammei apparent,
se si Theophrasto ete simus , est e quibus flamms e Buxere, quod nimirum acceptam iniuriam serte impotens spiritus vindicisque ardens cupiditate, & moliens eam paransque , magno per uniuersum corpus effunditur impetu, & in exti emas, quibus motus fit,conuolat par. tes. Iure igitur quae eueniunt) 3e externae partes Iubent incalescuntque omnes, 5e uniuersum accendit ut corpus ,&oeuli magni tui bulentique sunt,& veluti malum minitanies, cui certe ivtuentem spisitum valde tutbent, squidem plurimus in eos eoiluxit spiritus, de longe rapidissimo pet humores delatus motu , vento rum ritu e mali emergentium, coniundit eos& veluti discerpit dilaniatque, qui igitur, veluti turbatum mare intuentem spiritum exagitent molesti Sque a Getant. Motu enim is summopeie quidem Obleliatur, at non rapido certe confusoque , Se a quo se ipso diuidat ut di
strahaturque,sed placido lenique, & a quo sibi ipsi eo l.
lectus moueatur. Et ubi veluti in flammas acti de fiam mei omnino igne que apparent oculi, propterea huius modi apparent, quod longe copiosis, imus & tantus o muinti in eos confluxit spiritus . quantum explicatum capere ii nequeant. liaque adeo se ipsum colligat con trahatque oportet ut visitis fiat lucidusque. In vetecundia itidem elubescimus. Eadem enim iracundiae verecudia, indignatio scilicet & ipsa est, at no in alios, sed in nos ipsos errantes peccantesque. Itaque veluti in illa, ita & in hac exauitata accentaque spiritus uniuer stas portiones exagitat, di quampiam sui ipsius ad ea, effundit partem. C sv et xx xl l . Cur corpo eueniunt, qua murrere aut L, a Uecta hum modi anima euenire apparent.' N sollicitudinibus autem atque is mstoribus a veluti & in timcite summopere laguel re vix sese sustiti et animal, di externae partes albent omnino frigentque ,& oculi parui tristesque sunt. Vna omnino partium trepidatione excepta quae, quod nullum in maeroribus spiritus expectat paucique malum, sed passum modo luget, nulla sit itaque non intimore trepidat spsis, & veluti illud vitandi modum in quirit sed illi succumbens iacet torpetque) reliqua quae
in timore, in maiore itidem, at minora certe eueniunt omma Nam quod imminet malum multo grauius quam praeteritum spiritum turbat exagitatque . Siquidem cusadeo is existimat adeoq, cata habet propriaque, ut tinetis esse posse desperet di nolit etiam atque exhorteat, iis
post demptis, 3e veluti sae iis vivete edoctus assuetusque, vivere haud sustinet neque appetit etiam. Eueni ut potio illa omnia , quod celsus sui natura erectusque, arpi optiae conseivationis p: optiique boni summopere appetens spiritus, miter abiectusque, & eorruptioni obnoxius videri non sustinet, itaque tetrahit sese de vituti abditi σLaetitia contra affectis,bono nimirum rerum successu exhilaratus elatusque, de nullum iam timens malum, nulli que indigens tei 5e se se ut obieet et ostentetque curans modo, uniuersum in corpus, & in partes pracla ζue effundit ut in quibus magis conspicuus si . itaquelande quidem leuiterque, at calent iubentque externs partes omnes,& os praeret tim, quin Ze amplius id si nitidiusque. Et oculi non multo modo gladiotes,sed multo etiam splendidiotes fiunt di qui, quod non vi in ita cundia tantus in eos illapsus est spiritus, nec adeo rapido de se ipsum Ze humores exagitat motu, viti velutissameus ipse sat & humo ies confundantur & veluti dis cerpantur, sed tantus modo, ut bene vistis sple ndidusq; fiat, adeoque placido commouetur motu, nihil ut ii mores confundat, qui omnino qudd quae ab iis relucet lux splendore blando blandoque intuentem spiritum comouet motu, summa ipsum assiciunt voluptate , qui praesertura nitore excellunt sulgoreque. Itaque ut unde digressi sumus te deamus) animam diamine eductam corporis formam non esse,sed a corpo- te separata in distinctamque, ita declaratum existimamus, ut si pluribus id de elatemus, lupei qui ambitiosque videri possimus At smus omnin b, cdm praesertim in dieto itidem manifestatum id si commentario. Rationes modo exponenda sunt te iseledi que quae corpori uniueiso uniuersim animam, & qua certas eius portiones certis corporis partibus, ut propriam forma indendam, tum Ze qui sormatum aliarum more incorpoream quide in eam Oinnem,at praeter sormarum aliatum morem nulli prorsus corpori in triere, sed pet se existere Atistoteli declarant. Nam diuerss a lationibus in ader, diuersas sententias distractos su i si e Peripateticos, in ipso tum manifestum set dictis. Illud tame piae monitos lectores volo quod & superius, me ab Aristotcle in anima e semine educta dissentite, qui voluit coi potis esse semiam: nam de rationali, mod5 ipse eam corporis sol mam esse asserat, patum discrepo .
num modo e.rn iem Itie an mam corporas uniuersi, ab tiersas modo anima panes artieryaruo corporispa ιι- rimas esse, modo vero uno corus animis mem-sere omnem Aristore1 t fiam esse. N et 1 v M inquἱt Aristoteles) unum genus fir Marii substantia est. Huius autem hae quidem ut matella, ius secundum se ipsam hoe aliquid .i. idet ut eli: alteia ut sorma de species, secunia a .dtim quam hoc aliquid illa sit, tertia vero ex iis compota visi a. Maxime autem substantiae corpora sunt ,& horum naturalia. Naturalium porro alia vita scitina sunt, alia timitii me: viuete autem ea dicimus, quae se nutriendi au tigetidique obtinent sacultatem. Itaque cor pus natu ale is viis palliceps substantia est, Se subitantia vi composta. Quoniam igitur non sinplicitet id corpus, sed tale, vita is enim sortitum est, e corpore nimirum vitaque, vel ea E is substati a compositum quae vivendi facultatem de ipsam . ageti vitam, de corpus sorma videli non potest, neque is
enim qus sol nas conueniunt, vel subiecto inlisiere vel . de subiecto diei potest eorpus, quin manifeste subiectit is
est 3d materia, necesse est animae substat iam, vi sotitiam is
esse corporis naturalis potentia vitam habentis,ingani- . .
ei nimirum. Et alibi, Quoniam, inquit, quod per se& tia eorpore distin ta s fit anima enenite minime quear) is lusuis animalis pars sese nutriendi , 5e qus patitur set liedi, iis videlicet facultatibus quae maxime ammae pro- .ptiae sunt, donata est: utique corpori uniuerso ut propria tisoama di formatum aliarum ritu incorporea anima st do portet.
405쪽
. oportet. Quin Ae corporis dissolutio eorruptioque, ge a.
ni malis operationum cessatio , quae animae exitium extinctionemque inlequi tui, animam corpori ut sormam inesse Peripateticis declarat Siquidem entia quae uis sorma ab ume cottumpi apparent omnia, de quas entia e. dant operationes, si quidem non solius sunt formae , quae
scilieet nusquam sola adest , sed eomposti sunt omnes,
at inexistentis certe so imae opera eduntur omnes: quas
igitur quod edere cessat ens,propria prae in existente sorma priuatum id esse existimandum est. itaque svi videtur singulas eorporis partes lese nu triendi pio priasque passiones sentiendi facultate prae ditas, quin plantatum partes a propria uniuerstate abstractas vivere tamen suique similes generare & insectorum diuisorum partem utramque sentire mouetique singulis omnino animalis patribus substantiam inesse, quae vitam sensumq, 3e motum iis praestati t. intuiti Petipatetici .nihil partium diu distatem vetiti quae ne unam eademque omnibus sotinam indetent,summe prohibebat una prorsunt eademq; animam, ita colpori uniuerso inesse enuntiarunt, veluti aquae natura integia uniuersae inest aquae. Totam itaque anima non corpori modo toti
sed cuilibet eius parti indidete. At alibi diuersis in cor poris partibus diuellatum terum natura sentiti,& diu etici in animae affectibus diuersas corpo iis partes immutari de diuersis omnino in partibus diuersas edi opeiatio nes,& quas ab una eademq; substantia edi non posse suspieari liceat , sorte Se diu elisissinis. tebus qualibus v nam eandemque substantiam vi propriam formam in dere ipse in primi3 prohibet Alistoteles eompositum animalis corpus intuitus, animam ut vadetur) in multas diuidit partes e multisque componit substantiis. de sin sulas ias indit corporis partibus. quae propriis asens sibus para, vel certi, in animae ais clibus praecipia com moueri immutasque, vel proprias quasdam edete apparent operationes.
itaque explicata animae v niuersae ratione, Oportet
inquit & in partibus . quod dictum est, speeulari. Si quidem oeulus animal solet , visus illius substantia quaeseeundum formani esset, oculus autem visus materia, fleeo deficiente non est amplius oculus , nisi aequi uoce, veluti lapideus , aut potius. Oportet autem quod in parte in toto viventis corpore sumere, a iras, ut pars ad partem , se sensus totus ad totum sentiens corpus, quatenus tale. Patet igitur, quod anima a corpore sepatam non possit, vel eius partes quaedam,s partibilis est. Quatumda enim corporis partium quida anime partes inanitati forma liint de persectio. Et alibie amanimae substantia.tum quam ad corpus communionem habeat,inquirens, vi inquit)animae substati a manifestalio fiat,vel in ptimis Dum eius pasiones operationei';vnius sint animae, an ad corpus alido pertineant & animae eot poli q, communes, itaque no vnius animae, sed copositis: animalis omnino sint omnes, cons de tandum omnino est. Qubd nimirum , s nulla anima solius opera, nullaeque piissiones,sed composti sunt cimnes, animam coria poli, formam esse , ab eo separati non posse . liquido pateat. Quid euim iners insit desesque 3 At animae in quit pactiones ad unam omnes eorpus itidem pertiniagete de eum corpore fieti manifestum est , excandes
centiam, metum . confidentiam, misericordiam, praeterea de gaudium, de amorem odiumque. Manifeste enim in iis omnibus colpus quid palatur. Et corporis Omnino assectus hos esse omnes, Se substatiae corpori ut propriae materiae inhaetentis, inde manifeste intelligere licet, quod vehementissimis interdum manifestissimis se itaseendi 8e metuendi incidentibus causs nihil itaseimur nihilque timemus iniet dum veto languidissimis obscutis misque ita inflammam ut de timore corripimur, ubi scilicet tumet corpus itaque se habet, veluti Se ubi irascimur. Et amplias quAd nullo prorsus tmidabili acet-
dente eadem quae timore correpti patimur, ob tale scilicet corporis dispostionem affectionemque Itaque manifestum est assectus omnes rationes esse materiales, solmas nimi tum materiae inditas. & in s neu lis eoru tatio
nibus materia assumendam esse,pati tu scilicet in quibus singuli manifestantur Immutat ones asserendas esse sania rigu)nis videlicet seruorem in exeadascentiae desinatione. αAt alibi anima omnE . ni indit cordi, patres reliquas exanimes facit, vivere autem, qui is cordi annexae sunt. id Veto vel f in iis qui animalium motionis causam ex plicanti Aristoteli dicta sunt satis conspectum est, at ne grauemur tamen rationes, quibus sngulas illius portiones, vitalem,nutritiua ira, generativam, senstiuam imaginatiuam, intellectivam, praeterea de affectibus obno xram motivamque cordi Peripatetici indunt, intueri.
Nam iis quae ibi ab Aristotele allatae sunt non contenti, aliis etiam & ab ipso depromtis Aristotele, de mortuam
Ze quae afficitur animam cordi inditam esse, ratiocinant ut . Quonia inquiunt correliquatum animalis partium primum constituitur,quin ab ipso sotniato iam pattes reliqus omnes ei imantur,& calor,cuius opera extern et res in sanguine, in nut timenti scilicet generatio j nisque materiam inuertuntur,summus eoidi inest, de in
corde omnino sanguis coiicit ut, deque venae quae san-ro guine cum ad reliquas corporis partes nutriendas,tti Mad seminaria vasa. ut amplius quid in iis agitatus in s
meia agatur .exportant, producunt ui: utique vitale nutritiuamque Se generativam animam colat inesse sum
mοῦ est lationi congruum. Et quoniam ne tui omnes quii manifeste sensum ungulis aqetunt partibus, a corde exora uni ut,t um velli is qui tactus gustusque organa sunt: Mubi ij fiunt sensus, ibi reliquos omni s fieti, de commungi principemque sensunt, praeterea de phantasam esse oportet,neque enim siquidem ratione, subiecto itidem alia λi, sensu videli potest phantasa, & ubi phantasia , intelles elus itide ibi si necesse est, etenim veluti quae imaginatur phantasia a sensu ea habet omnia, sic ipsa intellectui quae intelligit omnia subministrat: utique de senstia, Se
imaginativa ae intellectiva anima coidi indenda est. Et quonia vix constitutu cor moueti in ei pit, & dii animal vivit moueri nunqua cesset quin ex animali det tactu eo que penitus iam immobili facto. aliquanti et tamen a gitatur: utique & motiva anima cordi inesse existi infida est,sum m. scilicet mobili visceri,nnieq; motu gaudet LAnimam unam mod5,3d unius omnem eiusdemque saeiens Aristoteles substantiae, itaque n5 ioti modo corpori, sed cuilibet eius parti totam indens, in multas modo illam dissecans partes,& veluti e multis componens lubstantiis, de singulas propriis andens corpotis parti bus, partes modo reliquas exanimes faciens, & uni cor di animam indens omnem, quin animae is substantiam nihil intuitus sit,ne eius quidem amatoi ibus dubiu esse existimo,ut stationes,quibus eam corpori ut propriam formam indendam astruit, quocunque id faciat modo, nihil reiiciamus, nemo sol tu nos incuset. Cui enim ani inae is sedem subiecti inque intuitus videri potest, qui eis
ius substantiam nihil prorsus inspexerit, suique in illo assignando adeo sibi ips dissentiat aduersusque st Reexamanentur tamen singulae.
formam mas non posse. I quidem entia quetuis vel quae e diuersis dis formibusque rebus mutuo sbi ipsis unitis conglutinatisque , quocunque id factum stmodo . composita sunt, unum ponenda sunt, de te tum ἡ quibus constant formae una vicem obtinere, reliquae vero matelia di subiecti . itaque ex anima eo t-poreque a multis de ipso summeque inter se dissiden
.ibus rebus composio constitutum animal necessalia
.aum ponendum si recte sane Peripateticis postumst. animalium animam e sex me eductam sermam es se. Si quidem eum corpus uniuersum, tum qua uis eius
pars quam longissime abest sorma vi videri possit. At non modo illud necessarium, sed ne pollibile quidem est.Qui enim e diueis, difformibsitq; rebus quod costaeen, unum id sit de una a sudistantia constitutum in
406쪽
formatumque Quin Ammὸ similarere unius modo a
ctionis operationisq; unius potens ens sit opotiet,quod unum unaque a substantia constitutum ponendum est: quod varium diue in inque & difforme tipparet, Se di uersatum actionsi diuinarumquae potens operationum . a diueis, id naturis de a eontrariis insuper, si eius partium actiones operationesque contrariae siti, eonstitutast, summa est necessitas. Quonia enim quodcunq; sunt, de quodcunq; operantur entia a formis id sunt a sorinis que id operantur, quae specie dispostionemque de vires diuersas contrariasque sortita sunt,quin a diuersis ea solmis in sotinata, a diuersis nimirum naturis costituta fiat, dubitare non licet. Animal itaque non ἡ lon e tantum
plurimis longeque diuersissimis copositu ni rebus e summὰ nimirum mobilibus sim mἡque sentigii bus, & e summe itide immobilibus summόq; iuxta Peripatet leos stu. pidis, minime omniti una a substantia collitutum in sor-matuque videli potest. Diuet stilicet res ubi sbi ipsis
coeunt quide,de quouis etia tunsuntur uniunt utq; modo snguis tamen in propria seruentur natura, nequa quam una eae coeunt in ens,at ibi tantum ubi ab una Omnes exupetantur natura, & in summὰ vi dictum est smilate ens, de no eadem modo speeie, sed viribus etiatii dein praeditum agunt ut omnes.
Animal igitur quantu ad animam pertinet quae e semine educitur . eo modo eaque ratione ens v num ponete licet,quo&navis r qui se ilicet e multis composta est rebus, at quae, qu bd clauis senibusque s bi ipsi, assiis uni.
trque sunt, veluti unum in eoipus dems in unum adtae apparet. Et animali omnino nauis cui nauiae inlunt .peras milis est .de s nihil nautae conspiciantur, animal omnino videri queat, bene sentiens beneq; mobile, ius sellicet animalis titu de imminetis vitat niala, & ad te motu selliae bonum. A manifestis potio corporis partibus distincta cum sit anima e semine educta omnes tamen nutriuntur sentiuntq; qudd nulla prorsus adest corporis pars,cui quspia neruos genetis portio admixta non fit.
Cutis certe quae uniuet in contegit eorpus paulo e taetuis minas quam e carne costituta est: & venulas ubique adesse sanguis declarat, qui qua uis corporis parte incisa statim erumpit. Iis igitur omnibus anima elim insit, corpori uniuetis materiam qua nutriri rescique queat alnit,de in uniuerso ipsa cum sentiat uniuei sum sentite
apparet. Et animae ieeessu breui corpus uniuersum eorrumpitur, non quidem subd eius solitia substantiaque abierit, id etiim si fiat titillo temporis momento penitus cor tu patur, nusquam certe quod passim euenire videtur, bene piscipue eompaetis corporibus,3e sigido sub caelo)diu idem remaneat, aliud nihil passum nihild; immutatum,sed vita tantam motuque destitutum,qui scit icet no eorporis sed in existentis elat spiritust sed quddsubstantia recelsetit,quae nutrimentum illi te sectionem- qudiparabat suggerebatque. Molle enim calidumque, equo videlicet calor omnis omnisque starim elabit ut tenuitas reficiendum est, si seruandum, in elaps videt ieet caloris elapsaeque tenuitatis alius calor aliaque indenda est tenuitas. Quod corpus per se moliri non potest,tanguens atque immobile.
ras parribus ut earum formas indipti p. in Acis etiam ineusandus videtur Ari. i stoteles animam diuersas in partes disse
cans, de eatum singulas celetis indens eor
potis partibus Nam de sibi ipsi, de sensui
amplius disse: itire se iners insuper igna-τ uuique id ages videri potest. Cui inquit ma te is sensus inest, huic voluptas Se molestia de iucundum he, molestum in sint oportet: de cui haec appetitus,siquidem, appetitus iucundi in t eadem scilicet sentienti ani , ma quae appetit de quae asscitur. Et alibi, Nis inquii γ a eademque anima sensita sentiat omni nihil eorum differentias nugis diiudicare queat , quam tu Ie ego
eorum quae seorsum ab altero cognorit alter. Una stili lcet eademque anima sensilia percipit omnia. Et quae assicitur, velit nolit Aristoteles, non sibi ipsi tantum omnem, et intelligenti itidem unam eandemove ponat summe est necessarium: ibi modo indignati illam
intuens praedicansque, ubi contemptam se de iniuria a se tam iudicat, alias nunquam , 5e ibi timete ubi ma tum quippiam imminere intelligit. Nam ut ratiocinari ipsa fututaque praeuidere impotens sit, re ab alia substantia qua reiicienda re quae sol midanda sunt edoceatur, itaque ibi idque indignetur timeatque,ubi Se quod intelligens praeeipit,quam longissime Aristoteles abest, modum ut nos quo id fieri queat docere possiit. Et alibi ves diuersas edentem animam operationes intuens,
de quas una a substantia edi nen poste suspieati licet et
summe tamen in partes 1llam diuidentes damnat, re unam eandemque esse omnem sensus testimonio de
Quoniam sinquit sentire, intelligere, opinati animae est, praeterea 3e appetere de velle, quin de motus se cundum locum animae opera animalibus fit, praeterea degeneratio incrementumque de decrementum, diuersae omnino operationes ab anima edi videntur, & quas ab una eademque substantia edi intelligere non liceat:vt que dubitate contingit virum singulae uniuersae sint animae, Se anima omnino uniuersa intelligamus sentiamus que de alia operemur patiamurq;,an aliis eius portionibus alia. Et vitu viuete etia ipsum in horum aliquo est, an in pluribus, an etia in omnibus, vel aliud ipso us causa est. At si, ut nonnulli dicunt, partibilis est anima, Zealia eius portio intelligit appetit alia si diueis, omnino . pallibus composia est, quid ipsam continet Neque enim eorpus, nam secus videtur. Ab anima scilicet cot- pus contineri, non animam a corpote : illa enim egre inta di Hatur,de eorrumpitur corpus. Si igitur aliud ipsam unam facit, id profecto anima st. At turnis oportebit inquirere, virum id virum iit an inultatu de ipsum pariatium. Et si unum , cui non statim Ee animam unum esse ponendum ess3Si e partibus compostum iterum quid ipsum continet inquirend5 3e ita in infinitum. Dubii a. tit pisterea aliquis quam sngulae animae patres facultatem in corpore habeant. Nain s tota anima totum corpus c5tinet,utique singulis animae partibus singulas corporis partes contineri conueniat. At hoe impossi bili sinite est. Quem enim corporis partem intellectus contineat, vel fingere disicile est. Videntur autem deplantatum partes a propria abscissae uniuersia te,de insectorum etiam animalium patres a se ips, abscissas uiuere, qu bd Dimitum pars vitaque eandem specie habet animam, itaque pars vitaque sentit de iuxta locu quoddaad tempus mouetur. Et s non diu seruantur, nihil absurdum, squidem organis carent, quibus, ut natura seruetur,opus est. At nihilominus in utraque parte omnes in sunt animae partes, de s bi ipss Ze animae uniuersa eius
dem sunt speciei. Sibi quidem ipss, quae diuisis in partibus , uniuersae autem animae corpori uniuerso, priusquam diuideretur,in exissenti. At vel sentientem modo unam eande m que esse omnem, de uni eidemque sensita peicipi omnia pulcher. ime intuito, 5e non ipss in sensoriis, sed in profundio tibus eorporis partibus sensum seri intelli enti in te dum Aristoteli, nequaquam diuersas in partes sentiens secanda, de sngulis iis propriarum rerum vires sentiendi saeuitas assignanda. propriisque singulae subiecti, in denda suete. Quaevis enim una quς est substantia, at anima certe amplius, 3e eadem ab iisdem patiatur, 3e viii omnis eidἡmq; indatur subiecto Aristoteli in primis o portet. itaq; alias in corporis partibus ab aliis anima pa ti aliasque actiones sentite visa, nequaquam illae propriae sentientis animae portionum materiae, de s quid g in ipsstes sentiri .non cerae de earum differentias iudicari,ec-stimandum Aristote 1 suit. Sed vias sensoria esse atque aditu, statuendu,quibus ad vere sentiente substantia externarum rerum species vitesque de motus deserantur, helios per illa omnia deserti, qu)d sensilia diu cisa, de qu sdiuersa
407쪽
diuersi ad animam deserenda sunt viis. Et sensorio. tum omnino construitionem, retumque, quae sentiun-wr,naturam paulo diligentius intuitus quod nobis vi sum est sensoria non amplius sentientis animae mate. tiam subiectummie,sed vias esse quibus ad vete sentientem animam sensita deserantur, di animam unam eandemq; sensilia sentire omnia,intuitus solet Minus etiam pople ea quae asse itur anima d)ssecanda , eaeque ipsus portiones iis eor potis partibu&vt propriis materiis indendi Aristoteli faete, quae vel sole vel praecipue im. mutati apparent. Id enim agenti, dictatum partium naturis , di ipss omnino patribus ratiocinandi se hi commouendi languinem ad sese alliciendi & a seios, expetrendi sacultates omnino attribuendae sunt, quibus minime omnium Aristoteli praediis videri possunt. Quoniam enim Linui quidem interdum at talionem
e tὰ ut visum est)perpetuli a secius insequiiut quiuis,
s partibus, quae anima assecta immutantur, ut plopitia mater iis,quae ibi a mei vident ut . inexistunt animae portiones utique partium natura,&pattes ipsa ratiocinetur, oportet Et quoniam vatiis exagitant ut motibus , de calore modo tubo teque,mo id vero stigore assiciunt ut pallo teque, ge sanguinis illa accessu , haec sanguinis i
cessu fiunt: utique sese agitandi,& quod dicium est
sanguinem alliciendi expellendique facultatem obii. neant oportet. At & ratio modusque aperiendus omnino Aristoteli erat, quo partium naturis N partibus ipsis nulla ab externa te conta iis, at futuros tantum uentus interdum imaginantibus uti commouentur im mutanturque, commoueti eas immutarique oporteat. Cur scilieet Ze quomodo huiusmodi inexistentis naturaeiudicia ex partium immutationes iique consequuntur
motus, id explicare s quod suspicati licet) Atistoteses
desperarat, nequaqua e partium immutationibus animam , quae assicitur, iis vi ptopriis materiis inesse ea nuntiandum suit. Itaque animam multas in partes dis. secans. 3e singulas cetiis corporis partibus vi proprias
indens formas , nihilque quae id ponenti declaranda erant declarans Aristoteles quod dictum est & sibiipsi sensuique aduersus & ineis insuper ignauusque videtiy Alia pocili a eorpore eum sit anima e semine educta iuxta corporis tamen naturam di postionemque
getuo assicitur, quod & ipsa iisdem ex humotibus
inque educta est e sanguine, itaque iuxta propriam ipsius naturam elim operet ut iuxta corporis naturam operari videtur. E erasso nimirum nigroque sanguine te.
tur spiritus. Is potio minime propria natura nimias minimeque
sibi ipsi confidens, de ab assidue subeuntibus fuliginibus
. nigris tenebricos sque perterrefactus, vel nullo extet. no imminente malo mala usquequaque pavet OmniaMuto Optimux testatur Galenus. Quod atra inquit) bilis a. nimae areem Oecupans timotem moestitiamque di morti tis expectationem inducat, mirandum non est,eum vi vi deamus in rebus externis nihil nos magis quam teneti blas perhorrescere. Si igitur tenebris smile quippiam vi rationali parti circumfundatur Aominem semper time is re necesse est, ut qui timoris caussam sempet in eoipoteti serat: veluti in flatulento illo motbo, quem hypoconti driacum nominant, videte licet. Et in omnibus idem . inquit) animae alienationibus , s timor atque tristitia perseuerant, atram bilem in eausa esse iudicandum . est,e qua scilicet nigra siliginosaque ad sp Ititur' ascen-- dit exhalatio. Contra e calidissimo nee valde et asso san itine,non valde tenuis Se summe calidus longeque eo.
piosismus educitui spiritus quesic & summε sibi ipsi
confidat summeque ad motum promptus si alacόtque,& eelsus sui natura erectusque, & qui a nullo iniuria a fiet nullique cedete velit. Non igitur, propterea qubdium corporis naturam assici videtur anima, illi ut propria ipsus Arma indenda est. Nam vel alia a cotpote existens. at ut dictum est ex iisdem educta constitutaq; humoribus, vatie illo affecto, non modo diuei se de ipsa assicitur,sed fit etiam diuersa. . C sui XXX v I. Mmm et iam tui cordi,ut propriam eus formam desam ammam mas post. I xv s etiam uni cordi anima omnis indeniada partes reliquae exanimes ponendae Aristoteli suete. Et non sensum xllum, sed proprias L sectato rationes, di vanas eas salsasque, id positum suisse vel ipsis intueri licet oculis: quibus scilicet non cor sed neruosum primam eonstitur genus conspicimus. Cor etiam & viscera reliqua, & ferum omnino uniuersum ab uteri calore post efformati, suo apertissime declarabitur loco. Et summus qui coidi inest calor, is nihil magis animae subiectum quam eius organum cor esse declarat. Iecur certe pauid miniis ac eot calidum, sanguinem in eo consei, e quo nihil amplisis a corde e. laborato plurimae eorporis partes nutriuntur intuito Aristoteli, vel viiique vitalis anima indenda fuit, vel
neutri potius sed utrumque anima organum pone dum, quorum opera ei bi in sanguinem, & animalis uniuersi nutrimentu agatur anima autem ipsa vass inesse,quibus e ibi in ventriculum ventremque, tum in iecur, posti in corde seruntur. Neque enim a venatum natura die cinote in cor,&ex viroque in superiores corporis pat-tes sanguinem egerri exilii te Aristoteli licuit Et quae corpus gubernat,quaeque ex aliis eiu I partibus in alias , di ex inferioribus ad superiores,semperque,ut , ius pos
eit, succos agit substantia, ea anima quin si ambigi certὰ non potest. Manifest) itidem neruosum genus non a corde sed s a communi procedit principio, a cerebro detiuat uniuersum , eui scilicet perquam simile est,quin uniuersum ut dictum est cerebrum pauld quia durius factum videli potest. Coidieeiiὰ nihil simile habet puniceo maximeque sanguineo ge manifeste e sanguine tenuioribus sui partibus spoliato cosecto album ipsum penitusque exangue,
- -c: i edere videturvor, eum nona
Et quem assidue motum eiacIC V M MI MI M M MM
eoidis natura edi,sed a spiritus neruos genetis portionibus quibus & conte tum & adnatum penituscue imiam istum est cor, assiduus alteriarum satis mani sellat motus quae scilicet quavis in corporis patre veluti de cor,aisidue agitantur. Et ex animali detractum aliquantispertamen mouet ut cor,quod ut dictum est e carnosoribus erassiotibusque cordis tuti ieis alteriisque & fibris non statim ut e reliquis,elabitur in exissens spiritus sed veluti in insectoium animalium parte qua uis aliquanti et retinetur. Is porto, dum inest , moueri nunquam cessat. Quoniam igitur nulla prorsus Aristotelis satio e semine eductam anima corpotivniuetti, vel cuipiam eius patiis ut propriam ipsus lotinam inesse declarat, nulla omni no quin a corpore separatam distinctamque ponete ea liceat obstat:viique is ea sit spiritus qui neruoso generi in extitit uniueiso. Nisi sorte Peripatetici quid impediant: quorum rationes, quibus suis postionibus neglectis, animam omnem penitus incorpoream statuunt nullique inde te videntur subiecto, ea pendere negia
sarere subjecto Peripateticumisias esse. VOM i M inquiunt Peripatetici quae sen- ὰ a. des V iit di quae diiudicat sentiens anima ea susci piat ipsa oportet, de ipsa omnino ea fiat, de is
quae diiudicat ibi ea dividicat ubi ea suseipit issem ique, nam de absentibus iudicium ferre non sen- issus sed memoriae est, re contrariorum diiudicat dis- ὰ se tentias: utique contraria sinulsu seipiat oportet,& non uno modo eodemque temporis momento , sed is una prorsus eademque tui parte, Mindiuidua omnitio is
impatii bilique. Nam si altera sui parte contrarium is alterum . allecum verb altera sustipiat, nihilo magis is
408쪽
v eorum disset est as dii ualeare queat, quam ego & tun eorum quae seorsum separatimque ab altero cognoti in alter. Quamobtem in eo ore a prorsus,ptot susque im patibilis,& nulli prorsus inhaereat subiecto sentiens ani v ma oportet, Nam s vlli inhaereat,utique ad eius extens sicinem extensa,& ipsa quoquoinodo corporea .partibi, lis certe de ipsa satin veluti cui in hereat. eorpus diuel -
. si, sui partibuη diuersa percipiat, non una eademque sis mul omnia. Phantasia itidem inquiunt prorsus ineor is pote a sit nullique inhaereat subiecto oportet. Nam sti quae a sensu ad eam accedunt figurae, ut eorporea in re, in ea describantur, utique a nouis super accedentibus, prae in existentes tandem deleant ut id veto nunquam e- , uenite apparet,sed quot uis superadiectis antiquae nihil, delent ut tamen : qudd nimirum incorporeo impat tibi-- lique quae suscipiuntur ab ente quod nulla eius lasei
is piutur in parte, itaque nullum prorsus occupant locum), vel infinita suscipi possunt, nihil a superaecedentibus, praei nexistentibus passue unquam. Multo etiam quae in. is telligit minus, vel corporea ipsa poni, vel subiecto vili, indi potest: qui scilicet multo illis nobiliot d uiniίtq;,
, se quae quod aliarum nulli datum videtur 3 quod coris poreae,aut corpori, inexistenti substantii dari non po- , test)seipsam nouit, de ad seipsam conuertitur & quod, nee visus, nec aud tus nee princeps communisque facit
k sensus)qualis sui est natura , inquirit & inuenit cognO- , nitque, itaque eadem inquisitae inquirens , Ee inuen-- tae inueniens, de cognoseenti eognita fit: de qui insu, per nequaquam sentientis appetent sque & imaginanis iis ritu marcescente corpore marcescit de ipsa , sed maώ gri viget se corpus negligit contemn tque .se non mul. tis modo labotibus vittiatas gratia a Digit domat que,sed
quod nequaquam faciat,s ei ut proprio inhaereat sub-
, lecto numque ei st, itaque eo corrupto ipsa itidem, cottumpatur,ti in non ens a beato est ubi uniuei sum id proiicit moti que exponit. Animam prorsus incorpoream Zepet se existentem ponentes , nulli scilicet eam subiecto in dentes Peripatetici multd me hercule amplius incusandi videli ponsunt , quam unius eam modi elus de inque omnem sacre te, substant iae modo vel li i substantiis multis eam com- . ponentes , de corpori modo viii uerso omnem , sngulis . modo eius partibus sngulas animae porticines, de uni modo eam cordi in dentes omnem. Nam di magis sbi
ipsi contra ij subiecto eam separant omni, 3e rem ponunt, quae humana quidem ratione minimὰ omnium ' η comprobati queat. Operationum linquit Aristoteles . . ., η quas animal ope catur, nulla prorsus solius animae est, η qui scilicet nusquam sola adest , sed eoi poli itidem eo n munes sunt Omnes, cui nimirum unum idόmque saeia η est anima. Nulluin praeterea apud nos prorsus incorporeum ens, quod scilicet se incorporeum sit ipsum, de
nulli inhaereat corpori, neque operationes omnino vllas intuiti Peripatetici , quae a substantia editae non siit eoi poti euipiam inhaetente , vel si animal quaedamo. petari pative visum seret, quae quomodo corporea exi
nente anima operetur patiatiitu intueri non poterant, non tamen penitus incorporea anima e semine educta
ponenda ipsi, suit , sed diligentius ies inspicienda,
quiescenduin nunquam, donec modus inuentus foret, quo quae operati piatique animal videtur, eorporea exi stente anima operetur patiaturque. Et conspectus is ut
existimare licet tandem sciret. Quod s perpetuo latui si sit ingenue rei obscuritati cedendum,S: posterioribus, qui eum indagetent, ielinquendus:non res pro serenda erat multo quam ille obsevi tot. At age rationes singulas
Al A x r o sua dictum est quae Aristotelem ima
la lipulit,ut senti εtem animam nulli inde ei sub
C Aoux XXXVIII. Nihil obj rara Aristo elu rari equo anima sensura corporea poni ny , G delpenateticu ipsi iv sive Aesores corpoream
lecto, sed piorsus ineorpoream poneret, ea manifestὰ de corpoream 3e bene partibilem esse declarat. Quoniam enim qui sentit substantia quae sentit actiones & ea omnia ipsa suscipiat 3e ea ora nino ipsa fiat Atistoteli oportet, Se quae eontraria smasentit omnia utique Ae eonti alia simul omnia suseipiat eaque omnia smul ipsa fiat Aristoteli oportet. At verbquoniam vere incorpotea impartibilisque s st, ne dum
contrariorum omnium vires Ze ipsa omnino contrarias tui omnia. sed qui eorum virum n. do suscipiat,idque ipsa sat imaginari non licet tutique de coiporea di bene partibilis necessario ponenda est. Corporea quidem ut suscipere queat bene vero partibilis , ut diuersis sui
partibus diuersarum naturatum actiones simul pete ipste, Ze diuersarum formatum ea pax st . Quae porro qua
uis sui mite seti uniuersa ea sentite potest anima Rubd ut sati, declaratum existimo quae sui sensum animi indunt,ea quedam omnino animae motum indunt. Et mo tum vel summe languentem quantulae uis animae parti inditum uniuersae communicari posse animae, satis motus declatat aeris di aqua etiam parti cuiuis datus. Nam si nullo propemodum temporis momento aeti is uni uerso Se uniuersae communicatur aquae,dubitare non li-eet qn in de multd me hercule propcita qui animae pol tioni cuiuis inditur motus , γ niuersae is communicetur animae, quae nimirum vel aerei pso multo est tenuior multoque ad motum promptior.
At vero quod di etiam est ab incorporea impartibilique anima contrarias simul formas suseipi. neque ipse ut videtur imaginari potest Alistoteles. impostabile est ipse inquit quod unum atque idem ex stit, quatenus uindivis bile,& in tempote indiuisbili contrarias moue- ri motibu . Si mim dulee hoe pacto sensum mouet, de is amatum contrario.Si scilicet corpus si , utique diueis, sui partibus diuertas motibus moueri posit, de diuella sentire. Quin etiam impatii bilis si si, at non simul G-ttamj percipiendi sint motus, diuersis temporibus diuer sis illis, de contrariis eam moueti, de diuersa contratio que sentire queat. At impar tibilis sensus contrariolum diiudicat differentias r diiudicat autem ubi sentit . Neque enim c ut dictum est de remotis atque absentibus iudieium proferre potest sensus. Contraria igitur sinulsentit. Metito itaque inquiunt dubitat ut, quando in- ueorporea, atque impartibilis est anima senstiua , di si
ne tempore operatur, quomodo contraria simul susei- opit. Quae dubitatio ad singulos inquiunt ) sensus nihil iamini:s quam ad communem pertinet. At de eommuni tidubitat Aristoteles: nam de quae singuli percipiunt co- is munis itidem percipit, at non e contra. Nam inquit A- ei istoteles dicere possumus S magnitudine, te numero . de tempore in diuitum esse iudicans, sed ratione diuisum hQuatenus igitur unum indiuisumque diseientiam di- . iudicat, at quatenus multa diuitumque contraria simul is
percipiti An impostabile est ipse idem inquit squidem opotentia idem diuisibile & indivis bile, at non actu3 Idem scilicet potentia diuis bile, atque indivisibile, Ae is calidum,& frigidum, Ze album , di nigrum esse potest, . at actu unum quod est, de indiuisum contraria smul iselle id vero impossibile. Et sensus igitur de intellectus .
indiuis existentes nequaquam contrarias repugnant A-
que sol mas simul suscipiant, sed veluti pet vices.
Vel ipse igitur Aristoteles suis hie distinctioniblii 'nihil eonfidit, at postionis tenax,quod eam labefactat, alia demoliti aggreditur ratione. Sed veluti, inquit, is quem vocant punetum, de unus ea stat de multi,& unus is quidem di indivisibilis ut circuli centrum, at diuisbia tilis pluresque ut linearum multarum terminus est,qui iamnium communit existit Se in ipso est puncto, separatis uetiam seiunctisque lineis. Huiusmodi eommunis prin- .ciplaque apparet sensus. Licet enim unus si ipse indi- . viii bilisque, ut tamen re ipse sensoriolum omnium c
munis terminus est multa videri potest. Quatenus igi- tur unus indivisibilisque iudicium fert, quatenus velli 'multa, contraria suscipit. Siquidemseus otia, veluti li
409쪽
neae,nee latitud;nem nee profunditatem habeant ullam, poterat virque communis princepsque sensus illorum
omnium communis Aristoteli visus terminus, veluti
circuli centrum i ripartibilis videri. Sed quoniam sensoria ene lata omnia beneque profunda di bene omnino partibilia Aristoteli visa sunt , communis eorum terminus pallibilis de ipse videri debuit. Siquidem ter, minus rei cum sit Dais, cuius est terminus, eiu dein illitiaturis conditionasque visi summὰ est neeessarium. Vteentri lineari inque exemplum corporeum omnino
partibi ignique sensum Aristoteli declaret. Ei ipse idem Aristoteles alibi de eodem dubitans,idque,quo dictum est,modo soluens , in eo acquiescete minimὰ videtur,sed alia id explicare tentat latione. virum inquit)vt individuum quoddam actu unum est l. psum sensitiuum dulcis & albi, sed editi actu diuisum
uelit alterum est 3 Centrum Arte innuens quod unum quidem actu,at ut linearum terminus plura fieri videtur. Nequaquam veti, exemplo eontentus labdii 3 An quemadmodum in ipsis contingit rebus. ita &in anima. Unum enim atque idem album est,& alia multa. Sinciqi non separabiles a se inuicem sunt passiones, alterum tamen unieuique est esse. similitet igitur & in anima ponendum est, unum numero,atque idem este id quod len iit , secundum esse autem aliud ,hotum quidem genete, illorum vero specie. Quamobrem uno sentiet atque eo dem, ratione autem non eadein. Per quae quod dubitatui explicatum non esse, vel ipsi satent ut Peripatetici. Vt enim unum inquit Aphrodisaeus)atque idem exi. stens sensit tuum plura esse possit, secundum rationes,&potentias suas,non tamen conitaria simul recipere iure
censebitur. Non squidem pomum ipsum quoniam dulce di album smul esse potest, idcirco album simul fle nigrum aut dulce simul de amarum esse itidem potest Nee verum inquit videtur quod retro dictum est magis videlicet eiusdem generis quam diueis sensum fieti posse senstiuum enim minus contrariorum quam eorum
quae nihil commune habent susceptiuum videtur. Quae potio non s mul pereipit sensus, contraria etiam illa diiudieate minime potestSiquidem memoriae est non sensus ossicium, separatim stoi sumque percipere, de quae separatim percepta sunt diiudicare. Neque ips iei tui Aphrodisaeo unum , atque impartibile quod est, conitaria simul suscipere posse videtur. At qui se Aristoteli saetamento obstrinxerat, & ne errantem quidem illsi desii ere, sed vel in praecipitium actum sectati decreue.
iat, quo potest modo cadentem ruentemque subleuat
sustinetque,se qua potest dirigit ratione. Licet inquit sensus per passionem quandam seri vi deatur, ipse tamen iudicium quoddam est & iudicio eonstare videtur. Aliud porro in passione est conirat tu, in iudicio aliud. Nam in pactione album nigro est con tralium , quae smul in eodem subiecto esse minime possint, iudicio autem albi,quod est album,& nigri, quod
est nigrum,contraria non sunt. Simul enim huiusmo di iudicia vera existunt: contraria vero iudicia simul es
se veta non possulit. Iudicio enim albi,quod est album. id eontrarium iudicium est, quod album nigrum po nit,quae certe nunquam tu sensus iudicio smul esse pos sunt illa autem pletunque sunt smul. Recte sane si sensu, non sui ipsim passionis, sed alterius cuiuspiam rei iudieiuni sit. Quoniam veto non de aliis vllis iudicium profert sensus,at de iis modo a quibus ipse patitutipi que commouetur, & ibi modὼ insuper ubi patitur eo
moueturque,s contraria diiudicat quin a contr-iis smul patiatur eontrariisque simul commoueatur motib.
effugere nullo licet pacio. Qui penitus incorporeus penitusque impartibilis si fit,ne ab altero quidem pati,
nec ullo omnino commoueri potest motu. In proprio certe Aphrodisiaeus commentario nequa quam incorporeum atque impartibilem sensum, nulliq; inhaerentem de ad subiecti nullius extensionem exten
sum conit alia percipere ponit, sed ut sensorii formam& senlotio immersum,de corporeum S bene partibit Esitium diueiss sui partibus diuersa percip te sensorisi
inquit per aliam atque aliam partem simul affectiones
i qui a contrariis sensibilibus simul prosci euntvi , exci- ωl piet. Quaniloquide in nullo pacto heri potest ut e tra- ariae affectiones in eadem parte generentur : sed senso- urio per diuersas Oartes a senstibus patiente, eodemque a quo patitur modo in postremum sensum affectiones tras is mittente , postrem 6que itidem per partes affecto, una cieademque vis ex omni sensorio eiusque partibus con- atratia simul sentit diiudicatque. Recte sane,ut Peripate- α tico licet. Non igitur,qub contraria simul percipiat, incorporea atque impatii bilis ponenda est anima sensti-ua:qui seisieet sensorio immersa ad eiusque extentione extensa, multa simul de diuersa ea inter se contrariaque
sentire potest, diuertas sui partibus a diueiss illis passa
commotaque,&qus qua uis sui parte passa est commotaque, uniuersa patitur commoueturque. ut veluti praestigiis captus Aphroditatis videri possit,qui proptium etiam sensum, At vetitati illum satis congruentem in limminis gratiam dimittere non vereatur.
Sed quid ego Aphrodisiium affeto,sensum sensoriorum sormam ponentem,de sibi ips in re tanta dissentie tem3ipse id ante omnes sacere videtur Aristoteles. Potε-tia inquit)quae sentit,est quidem in subiecto ptimo sen- usorio,vt sotitia omnis suo in subiecto: at esse alterum or- α gani, alterum potentiae .6rgans enim magnitudo & cor- α pus,potentia vero talio ima ipsi iis. Et senstiuum u
inquit potetia est quale sens te actu, re ab ipso patitur, unon simile existens at ubi passi, in Leiit , smile tactum ue', 'quale illud. Hoc nunqua de incorporea impat- ἀtibilique dixerit anima: neque enim vel calida ipsa fiat a frigidaque,vel dulcis amataque, vel alba nigraque. Ta asi oculus inquit) animal esset, visus ipsus esset anima. αEtenim ipse est oculi substantia.quae secundum formam, civeluti oculus visus materia. Et illa abeunte non est am- aptius oculus,nis aequiuoee,ut lapideus aut pictus. Opor citet autem quod in parte est,fe in toto corpore esse, ea . αλιγν γ iam , ut pars ad partem,se uniuersus sensus ad va ani uersum eorpus senstitium,quatenus tale,de ut Oculus, αpupilla,& visus,se animal corpus,& anima: animam i- α taque a corpore inseparabilem esse, vel paties saltem i- tipsus qu asdam, siquidem partibilis est. Quarundam enim a corporis partium quaedam anima partes manistae sei- cima sunt de persectio,vt visus muli. ia
Neque est quod diutius immolet in tecensendis Atistotelis locis, in quibus sentientem animam singulis in
senseriis ut pio ptiam illorum tmam ponit, 3e uniuer sam ipsam, de singulas eius partes in corpore uniuerso, sinsuli sq: eius patetibus,ut in propriis collocat subiectis. Paut ii enim eo tpoti,ut propi ix maletidi anima indit, re unam corpori facit operationesque ut dictum est omnes de ipsam etiam intellectionem coinposta communes esse statuit,non animae videlicet solius. quae sola nulla est Aristoteli uspiam sed corporis itidem eui nimita
anima vi propriae materiae coiit de vinum sacta est,sormarum omnium more quae ubi materia coeunt unum illi fiunt omnes,& virum illi factae operantur ut unum.Animam igitur senstiuam incorpoream atque impar tibile Aristoteles faciens, multis incusandus Videtur modis. Primum qu bd tem ut diei uin est ponit,quae nulla concipi queat imaginatione,& quam admittere omninli aianima non potest.Tu qudd, si talis sit,minime nos doeete queat quo sentiat modo. Siquidem pei sensi is seimae te ceptionem,de per passionem perque assimilationem sensus seri Aristoteli videtur, quorum nultu prorsus in incorporea impar tibi lique re fieri potest Post temo qui dsbi ipsi proprii'; positionibus summe dissentiens sum
meque aduersus talem illam ponit. Capuae XXXIX. Pr eph tnt Zim incorpoream impatrui tranque
Hau et Asia M porto,animae scilicet porationem sacultatemve, in qua mi, setitu pei ceptaru memoria seruatur, re qua, ubi lis et .i naginati eo potest, propterea incorpoream 1 -
410쪽
patri bilemque Peli patetici ponentes, quod corporea
si si intueri non liceat qui tor, tantatumque rerum omnium imagines in ea pingi queant & nouis assidue superaccedentibus nihil antiquae deleantur, summo pete incusandi videtur. Nam qu bd saciendum omnino et aio nequaquam e sensitum viribus actionibusque , nec e passionibus, quas anima ab illis patitur, sede di et x portionis nomine , quomodo eorum, quae sentiens percepit, memoria in illa sei uetur, itaque Se illius substantiam colligere videntur. Non scilieet, qu bd phantas aeorum quae conspecta sunt, stationem permansonoraq;sgnificat, propterea eorum reliquot timque etiam sensilium imagines in anima pingi supponendum Peripateticis erat. Sed sensitum omnium actiones, 5e quas ab iis passiones quasque anima patitur immutationes
intuendae et ant, tum modus inquirendus, quo earum cognitio memoriaque seruati,& eas, ubi libet, anima
imaginati potest. Id si factum Petipatetieis solet squi.
dem lucis colorumque non celle, de reliquotum sensi. lium memoriam propterea in anima set uati, se quet ab
iis passa est, ubi libet, eam imaginati, & quodammodo sentire statuissent, qudd singulorum imagines in ipsa pictae solent. Cui enim ea lotis stigotisque actiones, vel sapores odoresque , aut aetis impulsus pingi posse videri potest Quin vel si ea mod, phantasa imaginetur,quae visu percipiunt ut,& qui pingi omnino apta sunt, Nnisi ea in phantasa pingantur,modus, quo imaginari ea
anima possit nullus inueniti queat, itaque necessatio pingenda essent,non tamen ptopterea ineorporea impartibilisque , sed corporea omnino ponenda ea esset. Ninus enim sensui repugnat, corporeo in ente innumeras pingi imagines quam in incorporeo unam modb.
ἰ ta infunditur,nihil est, quod eum homine di
, sputemus, nobiscum enim facit,in corpoream
penitusque impartibilem eam statuetis: at si illam intelligat, quae bellu is inesse de a qua di ei videntur, nos qui
eam suo loco commemoratiuam appellandam diximus, ab eo planὰ dissentimus. vetuin quia rationalis anima, dum in corpore ineristit, ab illo pendet quodammodo, idcirco corpoream qua dant enus eam nuncupare licet. siquidem adcli intelligent ia homines inter se, de manifestὸ iuxta diuersam corpo iis uniuersi. Ze eapitis prae sertim cerebrique & spiritus amplius in eius ventriculi contenti naturam magnitudinemque, Ad figulam devellieulorum etiam positionem cum differant, ratiocina.di saeuitas substantiae penitus incorporeae nullique inhaerenti corpori attribui non potest: qui se ilicet nihillis eum atti at nullamque prosus cum eo cognatione sortita sit,qui ab ipsius incommodis,ne iuxta proprium ingenium tectὸ operetur, impediti retardative queat, intelligere non licet. Itaque vel f anima, quae a Deo Optim. Maxim. creata Ee hominum coi potibus infula est, eui uere ratiocinandi iacultas attribuenda est , in. corporea est, quoniam dam corpori ea inest, non sola
ipsa, s per se, nullique spiritus ope, aut ministerio vsa, intelligit tali inaturque, itaque i. on statim atque infusa est, nee aequὸ in omnibus ratiocinatur, sed spiritus ope ac ministerio opus habet, qui motus.quibus a rebus tensu perceptis commotus est, proindeque di totum naturo patefaciat ei omnes r utique quod sacro. sancti Ecelesae visum est decretumque corpori ea uniuerio, Ad spiritui in primis in cerebri ventii culis conia tento , ut propria sarma proprio subiecto iudenda est. Nam iuxta ipsius caloris tenuitatisque & putitatis diue statem, lotis. diu et sui mast rationandi facultas. N a paulis ei assior imas acrioribusque vaporibus exagitato summopere ea deprauatur, di penittis etia corrumpitur. Spiritui pono praecipue reliquoque corpori vi
propria forma eum in liveat rationalis anima marcesce te corpore immutati eam ita posse, ut ad irascendum
sanguidior ad intelligendum promptior fiat, senilis declarat spiritus. Vinsis etiam propterea nulli corporispatii, ut proprio subiecto animam inhaerere, inde Peri patetieis colligendum fuit, qudd hon isti caussa liuens multi, id a Sigii laboribus multisque obiectat periculis , & molli etiam exponit proiicitque, nihil omnino id perdere veretur, quod utique,s vi proprio inhaereat subiecto, itaque de eo corrupto ipsa itidem corrumpatur, summopere avellitur summoque habeat odio. Nam corpori non ut proprio subiecto , sed vi proprio organo pi optioque in existens tegumento,quddeo eorrupto seruati ipsa non potest,summo id studio summaque euastodiat diligentia. Vt nequaquam, qu)d libens proiiciat id interdum, propterea non t proprio subiecto a nimam ei inhaerere decetnendum st. Cum praesertim nohumana tant sim id agat anima, quae corpore dissoluto nihil ipsa eorrumpi timeat, aliam N longe beatiorem vitam praesagiens expectansque, sed serina etiam, quae neque aliam praesagit vitam, nee rationis ullius particeps Peripateticis videtur,nihilo seta, quam humana minus dedecora , flagitiaque vel Atisso telis testimonio morte ipsa exhortet petas, de moti mauult quam quid se ipsa ind)gnum pati operarive Nullum Leo periculum, malum vitat nullum , quod turpi si vitandum fuga, sed
libens,alacerque mortem etiam appetit, mod5 ne timi dum te degeneremque ostendat. Nam equus, qui pastori, fraude illectus matrem iniit, ne vivete quidem amplius sustinuit sed eriorem , quem multi sorte nobis ignouissemus,sui ipsus mulctauit interitu. Vt nequaquapropterea animam eor poti,ut proprio subiecto,inhile.
te existimandum non sit, qudd libens ipsa id morti exponit , sed alia omnino eius rei tatio teddenda est, de suo illa quidem exposita est loco. At quin hie itidem exponatur,nihil obstat. Non sci licet ubi in et imitur, ibi modb cottumpitur spiritus, sed nihilominus ubi ea patitur, vel operatur, quae eius
naturae propria non sunt. Nam de habitus qualis non est, se mulid amplius alienas operatus operationes cotiύ-pi videtur,& multo mehercule peius quam s serto Modatur aut morbo. Non enim aliena vi scelereve, nec naturae lege , vitibus nimirum quibus obsuete non possit. sed propria corrumpit ut culpa. itaque,qui nobilis est
genero ii que, eo modo ne corrumpatur, alio quouis
eorrumpi sustinet appetitque. ut qui id operatur, non illum praei et naturam, sed maxime secundum naturam Aeete. Ae vel ubi perdere se, ibi seruate se maxime existimare liceat, qui se ilicet a propria dimoueti natura, repto humano serinus fieri, ibi repugnat renititurque ma xime. Nulla igitur Peripateticorum ratio obstare videtur, quin corpoream animam e semine eductam ponere
Corpus anime organiam, P. te esse eravi specus deriamur. ponendam esse,zeIjs ad operariones otia amedendi mutile anima sis, cr
V o M i , u igitur nulla Aristotelis talla vel
incorpoream, vel corporis forniam esse animam e semine eductam declarat , animae organum, quale ipso reparet aspectu, tot tamque variis partibus diuisum distinctumque, de quae sti-guli ad quidam Opetanda factae videntur, corpus stoportet. Nee id obstet, qudd nequaquam quod orga. na faciunt omnia) animam ad qua dam edendas opera tiones nihil adiuuat,quin quod ab organotum mune. e summe est alienum o operantem illam impedit inter dum retardatque. Neque enim proprio in loco, atque inter cognatas substantias existenti spiritui, neque ad j motum edendum rerumque intuitum cogniti ciemque, ad proprias scilicet operationes operandas, quδd ita.