장음표시 사용
381쪽
tri,alxque singular quorum igitur nullum non a propria etiam natura, & non sui ipsius agat, opereturque gratia, in alio tum etiam commodum bonumque age te Operatique conspectum. ast ille et in sin illis si is operibus Conditoris no sit indust ita elucet s apientiaque,ut quod necessano satium est crinsulto id & melioris gratia saltum, de parium singulatum operatio ad aliarum omnium , Sc lina atra etiam conseruationem spectate videri potui.
Pioindeque singula animalium visceta singulaeque partes proprium opus conficientes, de proprias edentes actiones . non seipsas modὶ, seruant oblectantque,sed te liquas adiuuant Se seruant etiam omnes, seruatae & ipsae ab omnibu nullis tamen non proptiam edentibus operatione . ut si quae in caeli tertique sunt medio ab il-
: ius motii omnia conritui seruatique videantur, minime tamen eo: uni gratia calum moueti existiniandumst, qui ii potius praecipuum Dei opt. Max. sapientiae in dicium id st, qui neeessari. Se sui ipsus gratia motum tum eo ipsum de se iti instituit modo , , t vel longe maximiama onseque ut dictum eu) robustillimum, ter-
tam tamen longe minorem longeque debiliorem non exurat, de plut ima ex ea educat longeque pulcher
rima , quorum gratia tamen nunquam moueat ut cae-
tum , nisi necessarius salutatisque de Ionge etiam iucundissimi, si ipsi motus, & quo ut propria oblectet ut seruet utque Opeiatione, ut alibi 3 veritate coactus edo.
ctusque ipse etiam assemat Aristotele
, Calum inquit,eitculati mouetur motu, est enim ipsi, bonum moueti quam manete magis, quoniam Opetatiis magis quam non operari. aeterno autem corpori con- , uenientiis mus circulatis motus, qui neque principium, habet neque finem. Recte sane. Non igitnt alia inquirenda est motus causa,quae piaesertim finis habeat latio.
nem. Nec aliud itaque appetens, nec altera simile fieri studens nec ullius consuetudine frui quaerens, sed ob id mouet ut caelum,quod operati praestat propriam operationem, quae , ut saepe dictum est, salutatis est lon se. que iucundissima, non alienam, quae laborem infert molestiamque ,& ad inretitum denique agit. Et alibi, et de ς moueti caelum, inquit, quoniam proprium est ipsus o-' 'η pii , neque hoc tantum sed esse etiam propter moturri.' singula. inqiuit, quotum opus est, esse operis gratia. Dei autem actio immortalitas. Quare necesse est, Diui.' no vitam existere sempitertiam Quoniam autem caelumiale diuinum enim corpus P propterea habet circulare corpus, quod natura citculo mouetur semper. Motus istit ut Aristoteli caeli est opus, de vi optet motum insuper est haelum: a propria igitur substantia , nee ob aliud omnino mouetur caelum, sed propriae operationis operandi ratia, quae nullius extera a Opeta aut ope editur, τ.α ι ἡ & quae finis est operandi elati omni. Tum alibi, Moue. dc os , ii, inqu)t, extum, quoniam bonum appetit, id autem motu consequi , se piopterea diuersos olbes diuersis' moueti motibus, non enim eisdem omnes bonum con
sequi posse : pluribus itaque quosdam , quosdam verὀ
pluetutibus,nullis omnino tetram,quia scilicet bonum' tonsequi non potest exemplo demortui.' si propterea mouetur calum, quia bonum appetit, pio ptium nimirum , neque enim alienum appetat,&s motu illud consequitur, motus propria est caeli ope. ratio, qua, ut dictum est, sngula proprium bonum consequiint ut , sit ramo pete ire oblectantur. Tertam' potio nihil moueri, tuad demortui hominis r u nul lum ipsi motu consequi queat bonum , stat ens Alistoteles , icium omnium Conditorem Deum quodammodo inertiae incusare , parum proprior uia decretorum memor , parum etiam diligens entium ope rationum passionumque spectatot videri potest. lneis enim rerum eo ditor fuerit, si prim tum corporum alteri propia um bonum non attribuerat , de id com parati di seseque conseruandi facultatem non indide .liti Et duplicem ipse naturam, se alteram motus, im iu4bilitatis Elteram principium , de tetram sui natu ra immobilem cum rota et it nullamque prorsus caelo ilitudinem cognationόmve sortitam : quin ipsius
conditiones omnes caeli conditionibus pen Ilus eon
tratias cum intueretur poterat utique intelligete, non propterea eam non inoueri , quod motu honum conse
qui non posset , sed quod a natura eonstituta si quae immobilitate gaudet, de ab immobilitate seruatur, rea qua quod appetit bonum habet esse, & a motu, ab oviperatione nimirum quae conitatia est naturae, corrum
patur. Et entia quae mouentur, calida fieri omnia in tu ito , proindetque calorem a motu seri ennucianti, nequaquam longe si igidissimum ens non ideo non moueti, quod demoliui hominis ritu nullum , motu adipiscat ut bonum, sed quod calorem is, contrat iam sei licet inderet natu am itaque de corrumpe in , di quod manso propria est ipsus operatio, quae & inansione summopere obtecta tui seruaturqtie asserendum erat. Incusandus plane est, qui cum calum natura circulatiateri 6que motu de propterea moueti intuitus esset, quod motus propria est naturalisque ipsus operatio, de quod motu proprium consequitur bonum , veluti is sui ipsius oblitus lingulis caeleltibus orbibus proprias indit substanti s , de penitus eas immobilex penitusque ab eorum natura diuersas, a quibus ad motum i3 agatur. C Ahv x XX v. Deum Mare et ni includens Ara Iosetis odi, misen aeque tantum m iti ei auri ens, ther ne diram ae 21 is Atti . T velo Deum etiam ipsum uni in eludens orabi .eiusque unius circumuoluendi modo mirunus,aliud nullum, nullamque aliam ips attulis buens operationem, non incusandus. sed detestandus etiam videtur, qui nimi tum id statuens telum
quae a caeli motu N ualoie ab eo sino generantur, siquidem essicientem, at veluti ex accidente quoda causis iam Deum ponit di quatenus orbis ab eo eommotus re. liquos omnes ta solis secum rapit orbem , at impotenteptot sus alio illas quam quo sunt modo e iaciendi, de veluti natura viribus imparem earum acia nem nec retatis dandi nec immutantii potentem, proindeque qui sunt, velit nolit Deus, seti oportere omnia decernat oportet decernitque. Ad haec rei uni humanarum omnium pro uidentiam Deo demit omnem. Res denique ponit, quas non perpetuus modo hominum omnium consensus, quem,ut dictum est,uanum e existimate no licet, sed
animalia reor omnia plantaeque de lapides etiam ipsi
reiiciant ex holet eantque, Se quas non laetae modo, sed ptophanae etiam di populorum omnium historiae,& hu manae et ia lationes talias esse manifeste deelatant. Nulla adeo set a barbaraque gens fuit unquam, quae Deum mundi gubernatorem non agnosceret ,&quae naturae sunt. eius nutu immutati posse 5e immutata esse interdi, m& hominum actiones a Deo dirigi pollia,eatum . que euentus in Dei esse potestate, Se naturae opera omnia omniaq hominum facta a Dei voluntate pendete non crederet intuereturque: quasque ob resti Deum
Sacrae certe historiae Solem Dei impetio immobilem iactum,& nihil ab interposta luna . nea; a nubibus obtectum,obscuratum,& mortuos vitae testitutos fuisse,de alia multa iis milia ut paulo minora quae natutae viti bus impossibilia prorsus stit. Dei nutu iam fuisse tradunt, de fiet i assidue ipsis passim intuem ut oculis Hominum multos Dei iugu longe maximas longeque disificillimas aggresso suisse res, de Dei ipsus consito a
que ope facturine eas concuti omnese Populo omnes,
at eo certὸ amplius que sibi ipsi elegerat Deus. dii ipsus
praeceptis paruit, upra relicuos omnes fotuisse, mox ad impietatem prolapsum in iummas inc i disti tria setius. Prophanis etiam in historiis longe plusima euenisse intueti licet .summopete retu naturae repugnantia, de quano nisi estis imperio euenite queat, quod longe natura praestantius si,quodq; naturae ordinem, iresque ut libet, immutare queat:& satura ea bona maliq; pis nuntiasse.
382쪽
vt quin Dei imperio evenerint ambigere non liceat .Et
pios homines perpetuo Deo catos, de magna tandem pietatis praemia a Deo itibuta esse omnibus. Impios co . ita Deo in uicis,ge quo seriores,eo grauiores impietatispinas dedisse omnes: quod nimirum humana Deo cu. tae sunt,& vel ab iis, quibus tela modumque, quo colendus esset, nondum mani sectarat,coli se venerarique pe petuo voluerit Deus.
vilescererinquit Aristoteles Deus , si in ora haec
intelligeret praestat enim quadam non intelligere. Quin& perfectionem extet tu, a rebus sumere videa,tur Deus. s quae extra ipsum sunt intelligat. Rectὸ ω ne is quo/tistoteli placet modo humana anima intelligat, modόque eodem Deo etiam ips intelligendum sit:s scilicet propterea telum sol mas naturasque intelligat humana anima, quod eas suscipit erque ipsa fit, Zepropter ea eas seipiens perficitur, quod non actu ex ipsa sed aptitudo modo est ad sol mas suseipiendas. Quoniam vetb vi suo amplius declarabitur loco quam longissime abest, vi quo Aristoteli placet modo intelleciso fiat, de multo etiam longius, in quo homines e dem de Deus intelligat modo i adeo enim diuersum ab homine ens adeoque homine praestantius, utique vel seasdem intelligat res longe diuerso longeque praestantiore modo intelligat oportet: de terum omnaum sormas risque omnino omnes in Dei immensitate esse existimate cum posset Atistoteles , eas ut intelligeret, nequaquam veluti hominibus, ipsi etiam Deo ἡ rebus hauriendae ea erant Tum si nullus plot sus hominum caetus nullus reliquorum animalium grex, nullum nosti rum entium,euius salus prestantioli cuipiam enti eominissa non si diu seruari potest ted de illa de hae omnia mutuo sese destruunt coitumpuntque, itaque de anima
lia reliqua & ips ei iam homines vel si singuli reliquis
superem mere omnibus summopere appetunt,& aliis subiici aeque ae sui ipsorum exhortent corruptionem: ruod nisi ab uno omnes gubetnentur, Ee unus omnium irigat actiones eommunique omnium prouideat saluti, seie mutuo perdant omnes , qui corpora , e quibus mundus compositus et , de teliqua entia, Ze ipsa in primis animalia, quae vel oti e mutua corruptione inina sunt secum ipss perpetuo decertent seseque mutuo assidue cum corrumpant, perpetiali tamen sement ut . nisi
omnia a praestantisiimo potentissimoque quopiam ente
Quin vel si neque in mundi animaliumque constructione, neque in cili motu perpetuaque 3e constanti te Ium generationis serie Deum esse, de mundi conditor εgubernatorem ἰ iniueii Aristoteli licuerit, iticulandus tamen qu bd csti circumuolutionε ,& ignobilem nimiarum operationem, & quae caeli natura tribui poterat, de
non caelo modo .sed sublunatium multis,ttibuta Arictoteli de tribuenda omnino erat, Deo opt.Max assignarit.
Praestabat,teor, ipsi ociosum eum quam caeli motorε sa- cete,& vel si id munus Deo attribuendum Ze caelo Deus mdendus visus solet, non uni certὸ modo orbi de teli, quorum singulis singulae indenda erant. Aristoteli substantia . 8e Deo eoaeuae omnes eiusdίmque Deo naturae, eadem propemodum qua Deus donatae potentia: sed v-nus ipse in uniuersoloeandus erat caelo eiusque uniuersum ips Aristoteli in primis demandanda erat admini, stratio, cui nimi tum Pi incipum multitudo mala videa is tur. Substantias alias in caelo ponete visum s solet, non . . certe qua Deo coaeua essent, & quae eandem operat entur Ope rationem, nihilque vi eam operarent ut Dei ope opus haberent, nec Dei omnino arbitrio sed sngulae iuxta proprium operarentur ingenium, ponendae erant. Tales etenim substantiae,quae reliquos otbes mouent,Α.ristoteli positae iisque donatae sunt vitibus. Quin si uni
morsus orbi Deus indendus visus solet aptius forte So lis orbi inditus solet,cuius motui cuiusque vitibus sub. Iunarium entium attributa Aristoteli est & necessatio tribuenda est generatio conseruatioque.
Nee veto non licuisse id & supremo orbi Deum in dendum esse dixerit quis,quod huius motum ut praestantioris entis reliqui se tentui omnes: neque enim satis
exploratum videtur, propterea duplJe; solem moueri
motu, ab Oriente alteto Oecidentem versus,alteto veto ab Aquilone modb Metidiem versus,modb hine illi eveluti tetroselli,qudd 1lle non proprius ipsus est,sed supremi orbis isque de Solem de reliquos orbes secum rapit de Sol interea in contrarium, de quo dictum est m do ab Aquilone modb Meridie versus, modo velli hinc illite veluti retro se itur ut enim superius dictum est, qi fieri id queat, qui scilicet orbis, ut ens aliud ullum, v. aquod se idemque.& non alio in ente, sed in seipso con
tineatur, in contraria smul serti queat, nulla intelligere licet ratione. At Sol ab Otiente Occidentem versus proprio cum moueatur motu, Se vigintiquatuor hora tum spatio & ipse eam circumuoluatur, si ipsius pia: Mao perpetud mundi polis aequid istent ,.non scilicet perpctu i , immobiles sint . quales fieti ipso tum natura maxime auersatur,sed assidue modo ad squinoctialem accedant,
modb inde polum versus recedant, modum quo uno camoueatur motu re ab oticte perpetuo occidentem vel
stis,altero itide ab Aquilone modi, meti diε versus, m do a meridie ad aquilonε seratur, ipss intueare oculis. At velli quoniam non propterea tantam alias a propria natura incorporeas substantias singulis orbibus inadendas Peripatetici decernunt, qubd ut moueant ut iis opus sit,sed ut fetuentur etiam aetetnsque sint, de aeterno
certόque de ordinato moueatur motu: neque enim corporeum finitumque cam si caelum propriis vitibus aeterno seruari tempore, aeternoque Ze adeo ordinato moueti queat motu. Age & id etiam examinetur. C A p v x XXVI. Perperam Amsoteles aeternum ursi e Ium, aere ortie
AE t v M , qu bd eorporeum finitumque sit, ternum esse & aeterno certoque & ordinato motu moveri non posse. Aristoteli visum suisse mitari sanὸ licet. Quoniam enim qui corrumpuntur entia a contrario corrumpi omnia, &caloens nullum prorsus contrarium esse, itaque penitus incorruptibile, penitusque inalterabile, de nunquam ae glotate, senescere nunquam Aristoteli videtur,& na tuta circulari moueti motu,& proprium ab eo consequi bonum. Ee entia qua uis nihil a propria operatione o laedi corrumpi ve aut defatigati, quin summopere cibis tari maximeque in propria natura seruati & vites etiam sume te, Aristoteles doeet, superfluo ens caelo in dit a quo seruetur de a quo aeternum tegularemque agat ut ad motum. Ens stilleo qudd ea donatum est dis postione in qua inexistens natura iuxta proprium ope rari queat ingenium , & cui nihil ne operetur obstat, gea nulla conitalia oppugnat ut natura , conditionibus
nimirum donatum est , quibus superius caelum quod
tetrae vites non attingunt, Se insitior terra ad quam Solis vires non perueniunt,quantulauis constet e mole, aeternum id sit, perpetusique iuxta propriam naturam eademque vetetur ratione necesse est,nullius ut fetu tur operet utque aut diligat ut ope opus habens vlla. Siti quidem quae corrumpuntur entia, vela contrariis cotiatum punt ut natutis, vel etiam a propria, quae scilicet, qudd in subiecto cui iness, propriam operationem Operari on potest, assidue id immutat , nee immutate
cessat . quam , quoad ea donet dispostione , in qua
iuxta proprium operet ut ingenium , vel etiam quod, ne operetur, ab aliis prohibetur entibus. Quoniam enim propria ope tatione maxime seruati summoperε que oblectari videntur entia, utique eam operari pro hibita molestia magna Be malo etiam a mei maxime est rationi congruum. Itaque , quod dictum est , perperam Aristoteles propterea caelestibus orbibus incorporeas
substatias indendas esse decernit, quhd corporei ij eam snt finitique,nec seruati a seipsis, nec quo ordine ae qua
mouentur mensura,moueti queant. Naine quod reliqua
est, num, ut Aristoteli placet, mundus ingenitus aetet-nuscu
383쪽
nusque sit, D recta id e motus aeternitate,e generationunimirum serie collectum ei sit, an quod saetae, diuina literae te stant ut a Deo Cptimo Maximo, proindeq, suo in 'empore constructus si, intueamur.
CL v et xx VII. Ramnes, quilias Arisor lex murissum ingenuum rere que suisse inritit.' R et v s, inquit, ne si interdum motus, edm: antea non esset , rurniae ita ne peribit,ut ni
moueatur. an nec intus, nee periturus fit . unquam, & hoe immortale ae requietem n5
.habens rebus in si quas his omnibus quae natura eon . stant, vita si quaedam Omnes sane, qui de natura ali, quid dicunt, motum esse inquiunt, tum quia mundum, Leiunt, tum quia omnis degeneratione & interitu eε , templatio eorum est, quae esse non possunt, nisi simo. , tus. Sed quotquot infinitos esse mundos aiunt , 8e ip-ώ solum alios petite, aliόs fieri, ij sempiternum motum, esse statuunt, quia generationes interitusque eorum, eum motu esse necessest. Quicunque autem unum aut, non sempiternum, de motu quoque id ponunt, quoqώ rationi est accommodatum. Haee igitur quonam modo se habent consideranda sunt: nam vetitatem pet*ieere conducibile est, non ad eam solum quae de natura est, eontemplationem . sed ad eam quoque doctrinam quae de principio est primo. E x iis autem ordiamur quae antea' sti physici, a nobis sunt definita. Motum itaque rei mo ' sili, quatenui est mobilis actum esse animamus. Qua .
' obtem res esse qua unoquoque motu possint moueti ne ' eesse esse. Atque etiam praeter motus definitionem ne-' mo nec inatium esse non satebitur id moueri,quod sn-' gulis motibus potest moueri, ceu alterati id quod est' allelabile, serti quod loco potest mutari. Qua te ne. eesse est , ut ante vilibile sit quam viatur, urendi vim
' habeat antequam viat. Igitur & hreneeesse est , aut ' si noti erant, facta esse , aut esse sempiterna. At unum' quodque quidem mobile. aut quod mouendi vim ha-
η bet, ii fictum est, neeesse est, D ante motum, qui sum ' plus est, diliam mutationem motumque suisse, quo illud' est ortum, quod aut moueti aut mouere potest. At, sη eam motus non esset, semper Derunt absurdum qui η dem etiam,s per se animaduertatur videtur. Magis etia,' si ulterius proneisiemur, euenite hoc neeesse est, nam η s quaedam sunt quet moueri alia qua mouere possunt, a.' liquando quidem est quid primum mouens, aliquid au.
M tem quod mouetur, aliquando autem nihil , sed quie. M scit, oportet hoc mutari prius, erat enim aliquid causa η quietis i quies enim priuatio motus est Quare ante pii η mam mutationem est mutatio ptim.
v x XXVIII. Perperam Arisores in entium quae a Sole generamur
generinionas modo, num Munatis sngemtiti an a
in inuis constructione inquirendum ιὰ esse.
- 1 quidem entium quae in mundo continen ' tur quippiam, euius exortus penitus nos la- teat , num ingenitum si aeternoque sue Iit t&, pore, inquitatur,quoniam etis nullum pror.
sus, quod alio ex me non generetur, & generationem omnino quae prima fit,& quam generatio alia non piscedat , nusquam fieri apparet, haud petpetam sorte, vel f e, alio illud exotiri visum non solet, ex alio tameemitum esse, eiusque generationem non primam suisti, sed ab alia Ae ipsani pendete, & generationem mo tumque omnem, proindeque Ze mundum sempiternum Lita Aristoteli collectum foret. At quoniam nummundus ipse uniuersus ingenitus sempiternusque, ane iopiam & ipse factus si in tempore inquiritur, perpe i. ivsane requpd quaeritur sumete videtur : mani e
enim id agit, qui aliorum entium tἱtu ex aso ente generati eum oportere, eiusque generationem ex alia podere generatione ponit. Num mundus uniuersus, nul lum ens eum praexisteret , eonstrumas, an qualis est,
sempiterno suerit tempore qui inquirit, nequaquam ei in aliorum entium generationis modo illius seneratio. nis modus inquirendus est.. sed in huius illorumque constructione , de in Solii omnino, qui nostrorum en tium omnium opina est, fle in Mundi opifieis viribus. agendique modo. Fortὰ enim adeo diuerso adeoque praestantiore diuinioreque modo quam Sol agit, agere hie adelique huius vites Solis vitibus robustiores appa reant , ut mundum nullo E praeerissente ente faciendi
saeuitatem ei tribui posse existimare liceat. Ergo Solis 3e mundi uniuersi Conditorii s eius eonstructio huiusmodi visa metit, vi necessario opifiei euipiam tribuemda visa suerit vires agendique modum intueamur. 1 Sol, quoniam non semper agit, sed agete interdum , dum non indem assidue aut vitibu , sed assiduὰ eas intendit temittitque pro vi quae tonstitueriinda sunt, recte eonstituantur, intendetidae sunt imitatendaeque, Ie quM quae ab eo constituuntur entia pus cherrime quidem summaque alte omnia, animalia prς sertim , plantaeque factae videntur, sponte sua suoque arbitrio. & eognitione summa summάque agere vide tur ratione.Et iam proprias vires intendendi temittere. daque impotens prorsus est Sol, se easdem assidue in v niuersam effundit terram , at in fingulis eius partibus diuellae assidua fiunt, quddin sagulis. magis minusve directa sunt. qubd scilicet iis mouetur moribus , qui bus ad snstulas terrae partes in alio assidue atque alio fiat situ, iisque vi existimare licet , non sponte tua , neu,roprio, sed praestantiolis cuiuspiam eniis mouetur a 4. Atque et iam non pruptias vires in tetiam effundit, ut alia eam in entia , sed ut in seipsum eam agat uniuersam, itaque reliqua quae ab eo sunt, veluti ex accidente quodam, & propterea omnino fiunt,qubd
dissidentem non st itim propriis spoliat conditionibus, suisque donat omnibus, sed paulatim utrunque agit, proindeque longe eam plurimis immutat modis, in i geque interea diuersuim agit entia. Quapropter, si cognitione agat, subque moueatur arbitrio, non aliisas duὰ atque aliis, sed iisdem tandiu directus immi neat terra partibus, quoad penitus eas exuperet in Sm
Praetereaae quod in repugnans agit ens , & nunqua natus id exuperat, quin quae ab ipso constituta sunt assidue id oppugnat di corrumpit tandem omnia , itaq; nunquam quod agere intendit peragit sol , utique nee cognitione, nee proprio agere mouetique arbitrio,nee exuperantibus praditus viribus videri potest. Mundi contra opifer,s,quod dictum est, ipsus constructio opis ei euipiam necessarid attribuenda esse visa si, quin sponte sua subque agens arbitrio, & immensa quadam sapientia immensaque potentia quod proposuerat con-
secerit opus, nulli ambigendum. Longe itaque ipse a Sole diuersus, longeqiae praestantior, quin Solis ipsus
tector,odisiae,& huiusmodi ei insunt vires, quibus mu- dum nullo alio ex ente eonstituere potuerit. Age itaque, vel alibi mundi constitutionem intuiti, hἰe itidem. 8t amplius quam alibi saetum est, inspieiamus. In ea e nim, num veluti casu quopiam, an quopiam ab opifice, 5e long/ eo sapientissimo longeque potentissimo , & ipso omnino a Deo mundus constructussi, liquiddim
C a j v et xx IX. Muridum a Deo opi mo Maximo, o non as aeremo, fusus in tempore errarum esse. V M D v M non veluti casu quodam, sed aD opisce, di longe eo sapientissimo longeque ootentissimo di longe optimo ,ipso nimiium
a Deo constructum fuisse, eumque non caelu
384쪽
modo terrΞmqtie, ἡ quibus mimili eotim te videtur hsed entia protius omnia. matia , umenquas, lapi-ldes, metalla talia ea . bituminosa plantasiam adima-litumque genera omnia , de humativitiis priniis, qualia lsunt, fieri conseritatique voluisset, nulli quidem qui epli telisque viri, magi rudisse uod inpis eo nai ctionem motiisque paelia dis gentius attent it, dubium obseurumve esse pinis. is Enim eadem et viola, edsu in me contrariis 1 naturis ae quarum vimque ahidue incessanterquei, alio ius tae. efiiiitilat sedem' e ea ut contrariam praemerist erra deturbet , eaque im o cupet de perpetuo alietam oppugnet ulteia, eael si te ratiaque constitutantiesse, de terram calli : in medio po tam , nullamque prae illo magnitudine et sotritam esse,& ab illius vitibus immutati, de in e4itia quae dicta unt,
agi eique asulue coitumpi, nilia tamen terrae molem imminui v nqram,aiec unquam entia eorumque gene rationem dessere intuens, auehinem non sateat ut Hoc
inde accidit omAdeaesum non vescit e factum est. nec ii uni stet sum qui a terram exuperet donarum est viii. bus , sed & quae tetiam . ambit longὸ maxima' ipsu portio tenuitare sitium proindeque de perexili donata est calore, & quem tetrae n a tuta nullo reiiciat negotio patres qua paulo collectio tes 1 actae sulit proindeque se copios Ore. Si eo omnino donatae sunt calore qui tetrae vites exupetet,stellae niuiuum, longissimὰ a tetia limo. Iae omnes: at quae minus absunt, ncin eam tortita sunt magnitudinem quae terrae molem valde excedat, idcit .co & amplioribus. quam tetra est, donatae snt vitibus di luna, quae estimi ea , longe terra minor, eaque do nata est dispositione, in qua Solis quidem tua copiosor, itaque & nobis conspicua fiat. at non certὸ &itii qua is colligi potvelit calor, qui proprias vires propriamque ad tetram usque emittat specieitiuel aquae immensu in quid a tetra amotae sunt, vi de harum de illaria calor stigiis quidem,quod assidue a tetra effunditur,re. Stimere imminueteque, minime velli quod ipsi itistit ex ipsa deturbate queat. Sol cui ea magnitudo eaque eatoras quantitas Isqueus,,ut e terra, cui praelettim directus
imminet , pr petiam naturam propriasque conditio nes deturbet omnes,penitusque eam coitumpat in Solemque agat, sumennam quidem eius superficiem assidia diuersa agit in entia , nee ea tamen imminuit quicquam, nee multo plosin dio tetri immutat portione quadquandoquidem continent et , longeqiti rapidissimo, Sevatio insuper delatus motu . terris nullas protias diu di lectus imminens, re veluti rei vices sese oce ultans o mnibus, omnibus sese te fic elidi, vapores sellicet in quos entia tandein soluum ut omnia, omnia in aquas cogendi spatium praebet, quilius ut alibi dictum est, inter tam illapsis, quae ei a Sole dempta est, testitu it ut mo-ies. Quis itidem, vel si in mediam terrae zonam ditectam , vel diteetae proximam, proindeque de maximὸ robustam qualis facta a uas fluoret aue alios quosvis, equibus reliqua fiunt entia, in tenuistinos soluat vapo res , in extremas veto maxime obliquam . proindeque de languidissimam, de quae nihil terra Ques exuperet, perpetuo Sol emittat lucem, aeque tamen in omnibusta animalia, de entia teliqua, quae praesettim ad illotum conseruationem necessaria sum, enasci seruarique in tuens , proptereaque utrumque fieri intelligens, quod ut lupe trus dictum est breui in illam dilectam praeteritim in hane contra diuturnam, Ee vel dum latet proximum in aere emittit lucem consilio euncta esse pioducta neget Quis insuper animalium plantatumque omnium semina , & supremam hane terra supersciem ita paratam concinnatamque anini aduertens , ut abuteri illa incubantisque sceminae , quina quovis . at blando, &hanc a Solis ealoie fusam liquatimque in tot adeoque a seipss differetiles solui fluores,de qui a seipsa seiuncti certa singuli confluant in loea, tum tenuiotibus sui par libu, spoliati certas cohethseant in re th summopere singula x a te liquis omnibus 5e dispositione de speeie 3b:
ima differentes, at ea flem Det peltib ratione ines,
itaque quae ex ipsis Ma dis pnntique vi, de ii, uiu
su tus eadem perpetuo constituantur ratione, re cum i
ana malia ipsa singulidue ipsitum panes, tuta in
tae ea iumque semina est si ab animalibus assumpta in eo tumque corporibu concolla, in sngulas colum agatur partes, quis sngulis animalium genetibus eas partes, ac ita locatas se eas tilitatas esse facultates intuens, qui ira & quoni o locatas commodis sine vivant seiusnturqne,quae tu petiluae sint. MauEsque nullas piorsus vis m,ut alabi amplius expiastum est inquitum faeti m. q*erale, ut quai si gylis iuxta ieiuni . c iis fiunt natiira in mala fieri ripoliebat incommodaque. lyma litigii lotum Dona uella sint eommodaque, eat ni-imitum Soli ter que datas. esse vites, eaque boum is h locatum esse distantia eaque illius action m mode r tam esse ratione, iamque u igulis an ' 'alium visceli
bus ealoiem inditum , vi terra ipsa re ex ii istunt ui 1βolis illa, hae ab animali ucal te a hiat que in fluores iundi posse iii sun de tetiturque, νt ubi quipiam,
e Wilii uenda euelles, materia ad eam constituςndam. t talio adesset: quis inquam,quae di ta sunt,de uaseriore. natae tetrae contiguam erit portionem & mare, si nullia a ne tetra contiguam exti potiionem se .mate, agitet ut motibus , nunquam scilicet si imita Di opino peret ut naturam , corruptum iti tandem intelligens, illam a praepotentibus testae vitibus veluti torpidam si Etam praeterea & ut in superioribus dictum ea commetati is a montibus intra quotum vertices continetur, ne superioris caeli ritu circumuoluatur , hoc vero ne qliarui moueatur motu a i aquaium ritu destuat, et alio commoueaturci, in quo postum est profunditate, re a nimia prohibi tW mctal sitie, N eummouendum omnino uti unque , si uiuandum a vaporibus ut tunq; suppostis i' aquis,suppost sque intellis ingenitis, de necerito ex vitiusque es a pluras,auidue exagitati seruatique imuens, nisi non impius modo sui usque sed amens pis sus sit, yon te me re casuque quodam,sed ab opifice, vidi etiam est,mii dum construct um fuisse non intelligat Cuius sapientiam potentiamque nunquam satis admirati venetatiq;, nec bonitatem colere liceat, qui quidem aucti, quaesum entia seri voluerit omnia. itate non ab aterno mundum suis: decere elidum.
Qui enim quod nullum sabuerit initium us ullo id saltuati sit oui ficet Nec vero, quia ration Os lateticu tb num ens mundus cum si, non ab aeterno Deus ipsui iconstruxerit,ptopterea ab aeterno m qnda fuisse, proindeq; eius opi u Deo tribuendum non ege ea istimana
dum est. Non squidem Dei consilla omnia penci ut ait nobis lieet. Et mundum ab opifice ohodam, Se iri a Deo constructum esse non sacrae modo literae, sed ha
manae etiam nos cum edoceant lationes, vel si Dei eon
silium voluntasque,quae illius eonstructionem in id ,Πque in quo illum feeit distulit tempus nos lateat, nos propterea quod Aristoteles facit)ingentium, vel quod Platoni placet a Deo quidem at ab aeterno construinim isse opinandum est illud enim impii patumque mundi constructionem ex lique motus cons derantis, hoe qui
fieri queat,nulla intelligete licet ratione. Sed sacrosanctae Ecclesiae vox audienda est, quae quod ibi Dei situm, cultas morte seruati sumus, in terras demissum fuisse e- nunciat, ci)m beata venit plenitudo temporis . reliqua- ζ ae a Deo sacta sunt omnia & ipsum in primis Munium tuo tempore constructum suisse declarat. Minus etiam,quod nec moles,e qua constituendus erat mundusnte naturae agentes qui moli indendae erant et texisterent propterea non a Deo illum effectum i sed aeternum fuisse putandum erat. Dei enim sapientiam potentiumque in illius constitietione intuitis veteri non conuenit quin & nat.tas, e quibus eisngendus essetate te possu
385쪽
in hum, pliu tamque cons monem ma aridara esse. R tua mundi corpora , 5e quae reliqua constituunt entia , Caelum esse,&Tetram δε asummo illud integioque lore , a summo hane intestoque frigore
constitutam , de quae in illotum medio sunt a natutis iisdem effecta esse, at passis imminutisque, satis ut existimamus in super toti sexpositum est commentariis. Superesse modb videtur,vientium sngulorum constitutionem seorsum indage mus. Neque enim uniuersali eius cognitione conten tos esse oportet. Nec tamen omnium, sed plantarum modb atque animalium , rerum sei licet longe nobiliss-matum & quae magis latent. Non squidem , ut entia
reliqua, E terra a Sole, sed e propriis seminibus &aseipsis genetratur. Et nee ut alia unum agere,nec unum sentite pative, nec operati videntur unum, ut eo tum
nee generatio nec ingenium Deile inmici posit. Tum maris aquarumque , 5 eorum quae in sublimi sunt, iii-
disque & colorum exortus, in propriis est explicatus commentariis metalloria apidumque,& reliquorum,s quae alia supersunt, quin in superioribus manifestatus st,parum omnino deesse videri potest,& alias,s coeptis
fauetit Deus,manifestabit ut magis. Plantarum porro atque animalium conssi tutio ut innotescat,tes E quibus constant innotescant prius oportet , non corpoIis,inquam,partes, quae & ipsa bene in spectae magnum ad inquisitionem astetant adiumentia, sed multo prius multoque amplius, qualis, quae omniuconsensu vitisque inest , anima sit. Num sellicet plantatum animaliumque corporis forma, itaque quas ani .
mal operatur operationes animalis totius sint omnes,a
ntinae solius nullae prorsus,quae nimitum per se nulla sivspiam,sed corpori ut propriae materiae immersa si uni uersa unumque illi facta sol marum aliarum ritu, qualunulla seorsum a subiecto aut operaii quid aut ella potest quaecunque operatur simul cum illo operat ut Omnia: an potius substantia per se existens , 5e corpoli vi proprio tegmento proprioque inexissens organo, quae
cunq; operatur animal ipsa ea operetur omnia,corpote
vniueiso snsulisque eius partibus vi organis via. Is nimirum sit spiritus,qui e semine educi rebusque e smnine constitutis, albis scalicet exanguibusque, unis e ceptis ossibus ossibusque smilibus rebus, teliquis inexistit O mnibus,& qui solus in animali se te,& cu corpus uni
uersum tu sngulas eius partes c5 mouere,& uniuersum omnino an iniat gubernate operationes videt ieet operari, quae vel omnium consensu maxime propriae ammae
sunt . videtur, & suo apertis, imὸ declarabitur loeo. Id
cerae recte inspectum non animalium mod5 constitu
tionem,sed animi sorte ipsius substantiam manifestet.
inesse ipso a Deo creatam, o sim Iis restior T illud praefati liceat , vlid si spiritus ese
ne,ut dictum est, eductus rebus e semine co-
sectis inexistens teliquis in animalibus animet subsatia visus st,nequaquam tamen propter ea di in hominibus, vel f iis illa inesse .eaque quae in animalibus operatur, eodemque operati visus sit modo, humanae etiam animae substantiam illum esse, & per se quae homo operatur operari omnia , existimandum est siquidem aliam homini inesse substantiam,& penitus eam diuina At ab ipso imm:ssam Creatore non saetae tantam diuinaeque litera nos docent,sed humanis etiam intelligere licet rationibus. Quaedam nimii si seorsum a teliquis animalibus operari patique de appetere homites videntur, quae sublimiori. omnino substantiae qui mi ualis spritus e semine eductus videri potest, assignanda sunt. Non scilicet animalium teliquarum ritu in earum rerum sensu cognitioneque ae fruitione, e quibus nutrit ut seruaturque & voluptate assicit ut aequie seere homo videtur, sed aliarum quatum uis, vel earum quae
titillo ipsi visi esse, quin qua nullo prorsus comprehcn. di possunt sensu ,& diui notum etiam entium , Dei que ipsius substantiam operationisque summa inquirit cum
anxietate, quin in horum eontemplatione menta beataque retum reliquarum cognitionem, vel qui seipsam seruandi oblectandique modum asserat sacultatemque,& ipsas etiam tes , quarum ope seruari oblectatique queat,& corpotis etiam , cui indita est, salutem ne gligit contemptuique habet , similium nimirum en tium , quorum summo tenetur desiderio, intuitu eon suetudineque, qua potest ratione cui appetens quae tensque,
Non quidem si anima moab in existat , qualis reli
quorum est animalium . & e semine omnino educta, qualiscunque ea solet, sed animalium teliquorum ino-te , rerum quae ad conseruationem sui ipsius commmdumque Ee voluptatem spectant, sensu & cognitione contenta , nihil reliquotum intellectionem appetat. nee vel in ea tum inquistione laboret, vel cognitione oblectetur, ut quae ad nullum ipsius pertineat bonum. Tum prat ei aliorum omnium morem,quae ubi a praesentibus bonis sati, seruari oblectarique possunt,iis exsatu- tantur . nihilque aliud prospiciunt appetuntve , nunquain prasentibus bonis, auata qualiaqua uis ea snt acquiescens anima humana, sed quae vel bonis omnibus atques beatissima videri potest,anxia semper semperque remotis suturisq; prospiciens appetensque nequaqua e semine educta, nee mortalis certe videri potest, quae nimirum his post eo potis dissolutionem , di a corpore seiun tia seruati, vel sperare, vel praesagire cam possit, haudquaquam libens sui ipsus corruptioni prospiciat appetatve. Piopterea scilicet nunquavi in praesentibus , neq;
386쪽
in iis plane bonis quibus praesentem degens vitam potiti sivique potest acquiescit homo, scd veluti te in ot si oppetens quaerensque bonum, de aliam longeque beatio tem praesagiens vitam , temotis suturisque assidue prospicit appetitque, quod substantia ei inest vere Dei ipsius opus, di quae sui ipsus opificem parentemque Deum, ut supremum propriumque ipsius bonum anxie appetit quaeritque, S: illius cibata intuitu rebus aliis ritillis adeo deliniri potest ut vel illius obliuione capiat ut , vel destiterio non teneatur. Plauos praeterea homines vel in summa rerum copia
summaque post os fortuna non odio modo habens , sed despiciens etiam , longeque eos insilietis mos iudiean,
humana anima, probos contra non amans mod5c
lensque re venerans, sed beatos etiam statuens, manife- se aliam a spiritu e semine educto substantiam homini indit , de vete eam diuinam , Deique ipsus opus , α Dei ipsius similem, quae ubi non amplius Dei ipsius o.
perat ut operationes, ut corruptam eam Inque aliam a-
tam naturam, S luget Se miseretur auet saturque. No sesquidem naturale uniuersaleque hominum iudicium salsum vanumque existimare licet. Fottὸ etiam iniquus nonnullis Deus videri queat, s una eum eorpote ipsa itidem dissoluatur in tete atque anima , de non alia post hanc vivat vitam, utpote qui prauissinos saepe homine, si nimis affluere bonis, Optimos contra malis misellinque obrui omnibus, 3e pessimis etiam deterrimisque subdi subiicique, de diuexandos praebeti sustineat. Haec& alia ut dicium est non penitus stupido penitusque serino homini seorsum a reliquis animalibus substantia homini inesse penitus diuinam de ab ipso demissam
Deo declai a te pollunt. Chi, vi III.
Ee veto,s propriat hominum operationes, J passonesque di appetitione, substantiam hoh minibus inesse declarant longe quam quq re L liquorum est animalium diuinio tem, de quae vere Dea ipsius opus st, si spititus e semine eductus ani mae substantia reliquis in animalibus visus si, quin Behomi libus iis sust, de multo quidem praestantior , at non disti milieerte ingenio, nee diis milibus praeditus saeuitatibus, ambigete licet. iisdein enim E te bux, Zehomines & animalia itidem teliqua constituta , & iis dem sese nutriendi suique similia generandi, cum iacui. talibus tum etiam organis donata , de iisdem aut bene similibus proximisque rebus nuttiri de periimile semen
conscere, eodemque modo & voluptate eadem 5es. milem emittere in locum , smiliterque eo emisti . lan. suete , 5e easdem ex illo in utrasque confici res, neruo sum nimirum membranosumque genus viri uersum, id ue soldm de modo eodem eademque in omnibus leniati rem uerique ratione intuemul. Et non prius omni
no humanum in corpus diisnam substantiam immitti, quam e in ima tum persectumque, de sentiendi seseque mouendi facultate donatum id si , 5e nequaquam ab illa substantiam quae sentit motusque edit corrumpi, vel ipsu facultates imminui , quin perfici magis pia- stantior Aque ficti omnes, sacrae nos litera eam doceat utique si reliqui, in animalibus spiritus sentire motus que edere, operatione, nimirum quae animae sunt ope. rati visus fit,in hominibus itidem a spuitu eas edi exissi.
Quoniam vero duas homini indete animas a seipssse iuncias separatasque, non saetae modi, litetae sed humana etiam ratio prohibet,& substantiam a Deo im- titillam de quae Dei est opus, nee reliquatum corporis patrium, nee ipsus etiam spiritus portionem quampiam fieri existimare licet, longe ab iis omnibus diuo
sam penitusque incorpoream , 8e quae ut visum est ) ad
operationes spiritum agit, quae ipsius natura minimὰ congruunt: utique corporis ipsam uniueis de spiritu, praeeipue se imam fieri necesse est. At.longὰ tamen diuerso longeque nobiliore modo, quam naturae age aes pati tum quae constituunt Dimae fiunt. Haec entii quia per se subsistendi se existendi per se prorsus impotentes sunt, de vi subsistant existinique materia opus lix bent, Ad contrariti ingenio contrariisque donata xa i-bus sibii piis eoire non sustinent, sed se ipsas mutuli undique deturbant proindeque Ze interimunt , ubi earum quaepiam quippiam subitens, si praei nexulentem natu tam robore exuperat, eam ex illo eiusque facultates deturbat , 3e in non ens agit omnes, de seips illi propriasque vites Ze proprias indit conditiones,quod lubit omnino corrumpit, Ze aliud ex eo constituit eas. liaue sormae reliquae retum quarum sunt sol mi casum sectan. tur omnes, ipsis scilicet fiunt cum rebus, 3e coriumpuntur eum ipsis.
At substantia a Deo immissa, qu5d ut subsistat nulla pro sus materia Opus habet,nihilque proisus a materia pendet 'e ira tutarum corpori praein existἴtium nulli prorsus contraria , sed longe ab omnibus diti eis suis elim si .proindeque nullo ab illis malo assci eum possit nihil illae alnoliendi ips sunt de cortusto corpore nihil
ipsa corrumpitur. Itaque quoniam efformato iam petia sectoque eorpori inditur, recte Theologorum optimis corporis formam quidem , at piae in existentibus formi, her additam vitim esse, existimare lico.Quamobrem ubi nos Aristotelem animam corpori ut propriam sol mam in dentem damnauimus damnabimusque, nequa quam illum propterea damnauimus damnabimusve un- qtiam , quod ani nam a Deo creatam , quam penitus illi
ignotam fuisse sol te si spicari licet, hominis formam se cerit, sed propterea damnandum rei ieiendumque esse existi inamus, quδd animam,quae e semine educta est, de quae sentit modb motusque edit de spiritui veluti cognata est corporis formam iacit. Nam nos anima a Deo ereatam corpori quidem uniuerso, at spiritui praecipue ut propriam formam inditam esse existimamus asseueramusque: Se propterea omnino ut formarum aliarum ti- tu , quae matellatum quibus induntur vitibus reiectiuexuperat Isque propriarum Has adiicinum operationu lipotentes Dei unt anima itidem a Deo creata spiritui in .dita , unumque ei facta, pravas eum Deoque invisas appetentem operationes tepti et et reiiceretque. Quoniam enim quae homo sentit & quae appetit, de operationes, quas iuxta sensum appetitumque oper tui, nulla alia corporis pars sed unus spiritus sentit appetitque Se operatur, operationesque interdum is ope ratur adeo Deo exosas, ut animae ab ipso creata morte eas puniat, nis proprio tum operum osorem iniquumve Deum esse existimare velimus, necessario anima in
ab ipso et ea tam corpori quidem uniuerso, at spiritui praecipue inditam esse, de saeuitatem illi prauis hune ab ope attonibus repellendi , de ad probas L e 5q; graistas impellendi ilibutam Atimpostam etiam esse aibitra dum est: proindeque ubi id non operatur, iure a Deo puniri, quae scilicet impositum munus obite ciliti posset obite neglexerit. Nec vero in iis modb, quae ditia sunt,
ubi animam eor potis formam facientem Aristotelem damnamus, nequaquam de anima a Deo creata, sed de ea quae e semine educitur, dicta nobis esse sed perpetuo ubi a re mana corporis forniam non esse contendemus, non de nima a Deo creata , quae corporis quidem viri
uers, at spiritus praeeipue Gima visa est postaque, sed de ea qus e semine educta est dicta esse declaramus profitemurque. At age, quod propositum est, num spiritus animalibus inst , & num in exiliens Operationes passi neque , quae Omnium consensu animae sunt, solus ipse
eas operetur patiat utque omnes,intueamur.
387쪽
NIMAL num ex antina ἡ semine educta , corpore que, ut e forma, materiaque , an ut e
distincti, separatisque rebus compostum, nus scilicet propria corporis uniuersi natura, an quaepiam eius pars, quae quidem eorpori uniuerso insit, at per se ea existat reliquo a corpore seiuncta, anima illa sit, ut innotescat, animal ipsum , eiusque.passiones sensusque & operationes inspiciendae sunt omnes: de si quidem die eadem, di iisdem uniuersum vii ibus,sa cultatibulque donatum appareat, vel quod caelo eueni- te videtur id modo , se ipso differat, quod quaedam eius partes reliquis paulo densiores laxioresve sunt , eadem
itaque in omnibus species eaedemque in omnibus vires, at paulo in aliis robustiores languidior elve, ex dicta anima corporeque,ut e forma & e materia,& unum Om nino ens esse animal eiusque formam animam esse si a tuendum est minimὰ velli,s diuersse rebus compostuid appareat, de quaecum specie tum velli & agendi &patiendi, di quae passae sunt sentiendi operandique viii bus saeuitatibusque a seipsis differant. Quoniam enim id sunt entia quod in existens solina naturaque , di cum
illorum omnium species , tum veto & actiones de pa1 fones de eatum perceptiones operationesque, vel si propriis eae materiis ita immersae sint v num ut iis factae videri possint, in existentium formarum sunt Omnes uti
re quod forma una unaque donatum est tiatura . vel si icto a seipso differat Modo, ea de prorsus uniuersii spe .cie, iisdemq; Ze agedi de pati edi,& qus patit ut sentiedi, tum re operandi facultatibus praeditum si, tum me est lneeessarium. Itaque quod dictum est) si animalis eor. pus e partibus compositum sit , quae di specie de dictis
sacultatibus omnibus bene a se ipsis digerant . nequaqua lunum id ens,de cuius uniuers una ct forma , natui aque
una, sed entia tot sibi ipsis colligata unitaque esse quot leius sint panes, quae specie a reliquis dictisque disseiat facultatibus, statuendum necessatili erit, ungulisque
propriae formae propriaeque danda erunt narurae, velutici entibus sui time a seipsis dissidentibus,tertae,aqur,eae-lloque ipsi,vinculas quibusdam sibi ipsis colligatis vel vas euipiam inditis , sibique ipss immixtis. Age itaque animalis partes,eaiumque actiones, & passiones, lenius. que re operatione5 intueamur.
compositi nec e manifestis ab , sed est in is ui
dem Memos an genere contento: iliarum mittit usa reliquis omnibus senus patiendique es vesandis icti rus sus, tum π d positione Oecurae iusseris.
Ni Mo non vi lapides metallaque simila i re eos appatet . sed e plurimis longeque a se 'ipsi diis dentibus eompos tum iebus , neeia velli G iis modo quae manifestὸ sunt, e ear nos o nimirum neruosoque 5e Oileo genere, quae quidebene a seips, singulae de multo a reliquis amplius di uersae at bene omnes crassae corpulentique sunt sed ei alia itidem substantia, quae quod per tenuis ne i uotaque inclusa est generi sensum omnem latet. Nam huiusmodi dicto generi, e erebio scilicet,spitiali medullae, neruis, alteriis,venis ventriculo, intectinis, vesseisque Ze visee tum tunieis,unis omnino exceptis os abus, iisque simili bus rebus relisis quae albae exanguesque sunt, substan tiam inesse, celebri venit euli, Se spinalis medullae,net uotumque qui qu1d viuendi sacultate oculis in tuni)viisti; dicuntur, conspicuae ciuitates manifeste decla tant. Non scilicet, nisi substantia quaepiam in iis eon. tinenda st, tot tantaque in cerebro cauitates,tantus in
spina Ii medulla meatus factus sit: nec nisi per visorios dictos neruos dictae substantiae ἡ eo bi i ventriculis in
oculos, se ex his in illos iter dandum sit, concaui a natura constructi sint quae neque temetὸ quicquam facie unquam , 5e vacuum atque inane suminopere exhoiret summopereque aduersatur. Nees non per tenuis substantia, spiritus nimirum, sed hi inor quispiam illis insit, nusquam is spectetur, sed de interempto animali ,re cerebro neruis ue incisis, statim inuisitis fiat j vel quod seri sentimus)in nostra si potestate maiores minotόsve oculos Aeete. & nihil etiam operantibus nobis bono rerum successit longe illi grandiores longeque splendidiores, minores eontra obscurioresque malo quopiam ingruente fiant, de altero oculorum oc luso intumes
Nam siquidem humores, quo animae collib tum est, confluant, non certe nullo illo temporis momento de ex oculorum altero in alterum conuolent. Nec quod non se teliquis in neruosi generis portionibus cauitates co-spiciantur, quin reliquis omnibus ei insint ge in teli uis omnibus spit tu, inhabitet, dubitandum est. Qua o enim mani se a cerebro spinatique medulla nerui emanant omnes, de iis te in omnes tunicis eademque
donati sunt substantia, id modo ab his alij differentes, quod ptogressu duriores secti sunt, quod spinali etiam
euenit medullae,quae scilicet quo longias a e erebro pio gredit ut , eo durescit ma is, molles veth qui dicuntur& visorii cerebrum videri possunt in longius pioducta: utique easdem omnibus cauitates inesse eandίmque in omnibus substantiam contincti existiniandum piorsus est. At non in reliquis,sed in cerebro tantam spina lique medulla Ze in visoriis conspicuas eas esse iudicandum, quia nequaquam, quod in cerebro spinatique medulla, se in vitai iis idem re teliquis in neruis operandum spiritui est opus r 3e ut in eo itidem declaratum est eom. mentario , in quo animal uniuersum ab unica animae subitantia gubernati expositum est) quod in illis operandum est multi, operetur commodius,s quod salium videt ut in illo tum singulis una modo bencque ea ampla de bene eo roulenta in te facta si ea uitas in his contra, s in lon Θ plurimis longeque minutissimis, at ita s-bi ipsi, vilitis agglutinatisque neruulis, unus ut omnes
videri queant, compositi lint, de in stigua ut dictitur est angustissimi re ui visum penitus lateant sacti sine
rori. Nam vel huiusmodi ne bene latum spiritui pir-beant iter nihil vetendum est. mouiam scilicet neruisieliquis propterea inditus est spiritws,vr quae partes quia
bus asiaxa sunt, δe nerui etiam ips ab extet natum tetsi viribus patiuntur, eadem ipsis in existens patiatur percipiatque spiritus, tum ipsos vinetum circumpositas i. iis partes, 't libet, commoueat flectatque,utiq; angustis.
smo subtilissimae iei indendus suit polo, in quo scilicet nullum is nactus locum, in quo blus ipse&seorsum a
neruo,cui inexistit, noueri queat, quocunque mouetur motu , eodem Ad rem cui inditus est commoueat, Ze secum eam perpetub nulloque trahat labore,de quae uis ea extet natu tera at io penitus subeat, itaq; ipsum immutet spiritum,quod satium videlicet est,minutissimi net. iii augustissimo indendus fuit poto. At quod tantulus spiritus tantam membro ora mole
sustinete vectarόque minime queat quod factum itide videtur neruuli longe plurimi inter se colligandi, de
unus beneque erassas E minutis multis eo inponendus Rit. Nain s vete unus sit,eiusque in medio unus modo, at benὸ amplus, & qui multum ea peret spiritum, factuust ira alias siquidem is paulo erassore denso leve factus si in te, te quam externarum rerum vires aegre subeant, prius quam spiritus ea innotescant circumpositas mollissimas carnes grauit et affligant, s in minuta, laxάψe, haudquaquam quod partes secum vi attrahant ptist tne tui oportet) illatum duritiei ponderaque renitatur, sed utrique cedant, itaque 3e inflectantur, minimeque quo pro postum est secum illas trahant In cerebro con ita spina lique medulla, de visoriis in ne tuis belle am. plae beneque ab externarum rerum viribus de senis obtect sue quales nimirum salis sunt, saetendae sucte cauitates , quae scilicet non propterea factae sunt ut iis in
388쪽
existens spiritus cJrcumpostas res commoueat flectatve , nec ut externatum retum a vitibus patiuntur ipse eadem patiatur sentiatque , sed quod sequens amplias manifestabit seimo cerebri quidem ventriculi, ut in iis residens princeps spiritus portio portionum teliquatum passiones nee euitatesque percipiat, tum de modum in quitat quo illis si oceutrendum, qui se ilicet singulis edendi sunt motus intelligat decernatque, munera nimi. rum obeat, quae tecte ut obire queat spiritus multus sit, di in bene ampla beneq; munita sede resideat oportet, in qua videlicet nihil extematum terum a vitibus exagitet ut turbeturve.
Spinalis veto medullae visotiorumque meatus tales facti sunt non ut ullum in iis opeteret opus, sed per illa quidem in ne tuo qui longe plurimi ex ipsa enaseun. t ut per hos in oculos iter ut faciat, quod utique multo commodias multoque iucundias per amplam patentemque Aciat viam. Itaque vel f nullae reliquis in ne tuis conspiciuntur ea uitates, non propterea nullum iis spiritum inesse suspicati licet: minus etiam veteri ne longὰ angustissmi poti, Ze qui vel vivo in animali vi sunt penitus lateam , non bene latum spiritui praebeastiter. At D seminis. ξ quo manifeste ut alibi amplius de clarabitur) consectum est neruosum genus,natura speciesque eius poritonibus quibusvis huiusmodi substan tiam inesse manifeste declarat. Quoniam enim multus sanguini inest spiritus, itaque E venis elapsus stimum emittit, 3e haud multo post in grumum , in nigricantem scilicet stabilEmque coit tem, tenuitate nimirum elapsa, qua in existente puniceus erat fluidiisque, cras- scit fit ni ei torque, Se vel omnium consensu, vel sensus ipsius testimonio , amplius is seminatiis in veni, tessibusque coneotius seminis naturam assumit speciemque pro dulei scilicet, iubioque & fluido, amatus,actis Nalbus fit viscosusque, propterea omnino quod uni. uersa eius moles copiosiore donatur calore, de dum te nuior eius portio in spilitum , vel in tem bene spiritui ploximam agitui, erassor interea viscosi fit stisceraq, , de e qua nullus elabenti illi pateat exitust utique quin semini multo quam sanguini copiosior insit spititus non
est dubitandum. Nam amarum acremve amplius de mot-
dicantem saporem qualis semini inesse videtur) robustioris ealotis, quam dulcis est actionem & albedine caloris molem exupetantis, se tenuitati praecipue insidentis spe e tem esse .s non satis dum declaratum est , suo apertissime declarabitur loco. Et Antiquiorum certe nullus spiritum semini inesse ambigere videtur, quin illum ei ad unum indunt omo nes, ipse que in ptin .is Aristoteles. inest inquit)in cim. vi mum semine, quod eator vocatur : id autem non ignis,ia non talis aliqua saculta sed spiritus, qui in semine sputi mosique corpore continetur. semini porto inesse con spectus spiritus, quin rebus ex illo consectis, quae molle, dum te mansere , insit omnibus ambigere itidem nolle ei. Etenim eam bene fluidum liquidumque, di bene viseolam existat semen, dum amplius in v telo concoquitur. 8e qui semini inesse visus est amplius absoluat ut coeleeat utque ,& multus praeterea alius in eo spiritus lingeneret ut in e6que retineatur, necesse est. Siquidem humidioribus eius partibus e viscosis exeptis de in spiritum actis , eoeunt hae s biipsis, re pio viscos, leutae sunt crassaeque, externae prael et timi itaque inexissenti tenuitati internae praesertim nullus amplius patet egrensus. Et antiquorum nullis materiale modo principium, sed quibus non utrunque,& materiale scilicet B: ages animaleque . hoc cole a masculino semine ad sorius constitutionem appotiati visum est , di spiritu, id esse: qui igitur in iebus P semine conse bis remaneat o mnibus necesse est,elabi ut diei uni est ex iis impotens
di qui eo inmodiori rei indi non polst. itaque quod dithum est animal non unum ens,sed est ut imis longeque a seipss dissidentibus rebus veluti vinculis quibusdam sbupss colligatis compostum est nec E manifestis modo, sed e spiritu itidem, qui quδd ne tuoso ut dictum est) ine istii geneti, de summa do-uatus cst tenuitate, nusquam conspicuus fit. I pus pot-
ro tes agendi patiendique se operandi viribus, tum de dispositione specieque a seips, differre si declaremus, superfluo sane id agamus. Quis enim proprias si stulas.
internas praesertim,opera conscete , & quibus alie areium naturis summopere immutantur patiunturque, evoluptate summa summave asseiunt ut molestia , nullam aliis passionem nulli inique fieri sensum , Ee per tuo alias moueri motuque oblectatis immobiles alias sui natura esse & ab aliis vectandas esse, quis itidem singulas propriam dispositionem pioptramque sortitas esse
formas esse. P a R et i a v s quae, Se spe ei e re agendi se patiendi propriasque passiones percipiendi,
tum ti operandi facultat bus adeo a seipsis differant, compostum animalis corpus comst: quam longissime omnibus quidem abesse existimat dum est, unum utens poni possit de sorma una unaque donatum natura. At muli. eertὸ Aristoteli longius: cui nimirum , qudd non quaevis anima corpori cuiuis, sed sit gulae bene apto beneque ada topitas Opeiationes edendas accommodato indendae, & sormatum omnium maxime una maximeq4 simplex anima videtur , corpori itidem summe simplici summeque similati indenda suit. Nee veth. quod Peripatet reorum nonnulli faciunt)non huiusmodi coi poti indendam dicat, quod diueiss prs-dita saetillatibus, de diuersatum potens operationum,& quas nequaquam per se Ze smilari indita rei edere queat, ad quas omnino edendas diuersorum organotu opus habeat ope,corpori ἡ diuelsis rebus composio, equa tu singuli ad cetias sanetiones organivicem anim spis beat in deda suetit.Neq; enim cur ot panico ut aisit)co poti indita sit, sed ns una ipsa simplexque cum si v- niuersa, diuerss rebus & singulis ut propriis materiis indi potuerit,modo inquiritur: de nis se ii id posse de
monstrent, quantumuis multis diuersisque organis o pus habete animam, & animal tu corpus organis multis distinctum ostendant, nequaquam tamen proptet ea iis ut propriae materia illam inhaerete declaratum videri potest. Cut enim alia ab organis anima eum si iis inhae
Minu, etiam quod alii faciunt unam quidem 5e eitindem uniuersam substantiae animam ponant,de quae, s v- ni eidemque in datur rei, unam eandemque speciem,ti vires ficult itesque uniuersa easdein secum inserat fatdiueisis rebus diuersisque indita subiectis diuelsa ipsa fiat, diu et laque speeie de diuersis donet ut vitibus,vitiua nimirum in oculis, irascibilis in corde , appetitoria iniecinore fiat. Non enim corporis formam amplius, sed veluti communem quandam materiam animam ponat.
quὰ a diuersseoi potis partibus Ze speetem, & agendi patiend que se sentiendi, tum & operandi diuersas ac
fumat vires. itaque rem ponant quae omnium maxime &Atist teli ips de rerum amplius natura repugnet. Na
tetia i inquit Aristoteles ) actu hoe aliquid non est, sed potentia, forma illam perseit, de ad entia omnia, quae potentia est, agit : de manifeste entia passim immutati, & alia specie aliisque donati vitibus videntur.
praei nexistente natura ex eis deturbata, S alia ea sub eunte occupanteque. At neque animam veluti in partes
dividant.& e substantiis mittis quod Aristotelisa iuvidetur in te id uin eam componant, diuersique corporis partibus diuellas animae partes vi proprias in dant
formati Quotundam ille inquit corporis partium quae da animae partes M a sunt & petia tio. Propter enim dictum id homini suspicati licet, quod vita ea dimque anima de una omni tib simplexque corporis '-
389쪽
nium si so ma s si , cur in diuerss corporis partibus di-
uelis edantur operationes diuersaeque petet piatur passones, Se in diu et sis animae affectibus diu ei se corporis partes assiciantur causam reddete desperauit. At sum- iste ita pioptris eius postionibus contrarium summeque aduertiam,& summe etiam ab eo ieieetiora esse, S: unam prorsus eiusdemque animam uniuersam substantiae esse, suo satis explicabit ut loco. Minus etiam quod alibi di euin sensus,tum verri animalium motionis rationem explicanti Aristoteli placete videtur uni corporis parti 5rcodili omnino vi propriam Atmari in dant ammam,& propterea corporis itidem vii uel si vel si di sibi me id si, linam poni posse
contendant,quod partis si serina, quae vitam partibus reliquis suggerat omnibps, di cui omnes,veluti centro Ino annexae sunt. Nam ipsum etiam cor nequaquam sitiit re quod vita smplicique a natura constitutum,& eui una modo simplexque natura inesse videt i queat, et Alistoteli ipsi videtur: non diuersis modo sui partibia, diuersa donatum specie,sed neruis .artet iis,venis,f-brisque, iebus nimirum quae eum a seipsis sngulae, tum velli a cordis substantia summopere differunt,inter textum , quin earum omnium plineipium Aristoteli visum postumque. Tum,nis qua sentit appetitque, Ae motum edit substantia ipsa nimiium anima si gula insit corpotis partibus, sed propterea singulas sentiendi appetendique re sese commouendi iacultatem obtinere ponat ut .quod ab anima uni cordi inhaerenti ea donetur: longe aegerrima modus pareat, quo huiusmodi saeuitates
pati ibus singulis assidue collubministret. Qui enim ab Aristotele inuentus est , non longe modo est obscutissimus, sed vi suo altiplius ostendi tui loco ) absurdus insupet ridiculsisque, & in quo ne i pium quidem Atistotelem acquievisse existiitiare liceat. Itaque quoniam quod dictum est nee una simplexque animae semine educta corporis uniueis,nee diuersae illius portiones diuersatum huius partium Gimae videli possunt: utique res per se existens necessatio dicta anima ponenda est.
I e rerum natura, Liber V. 7 6
quibu/ ι hi icremium si in rebus. . T tanti res momenii non adeli e longinquo
. est pio: picienda, uuiuei salique ratione , de 'quae dictam animam corporis quidem, etsi q, - partium tamiam non eue declaret, at quaenasit ni bis mani sestet: sed proximius omnino inspicienda
propriisque explicanda est lationibus, Se quibus,siquide pari is nullius forma est, de per se existit, quae animalis pars anima illa sit, manifestum fiat: ex nimirum animalium cognitiones operationesque intuendae sunt,in quibus ab inanimis ea differunt. de quibus corpus, ubi anima illa spoliatui, spoliati videtur, senius nimirum motu que. Nee vel b quod saltu in videt Iuniuersali quodam modo, sed uterque singulis in animalis partibus, in quibus fieti vigetur, penitus inspiciendus est. Praeterea de eae animalis palliones, in quibus, vel prorsus, vel
tantisper sensu motuque corpus destitui videtur, quaedam nimirum monis genera animaeq; deliquia ,& tamnus postiem b, de immutationes, quae certis in dictae animae perturbationibus certis in corpori parti s fiui. Numicilicet sensus motusque singuli partium an quibus fiunt.natutis attribui possint rea nimirum natura eLque partes dopatae lint dispositione, ut quos edete vide
tur motus, propriis eos viribus edere, de a rebus quae in
Quoniis enim quine rerum vires nihil in nos agunt
nihilque os in mutatii, quat suis eae sint, nullum sui sensum iri bissις unt Sedeae modi, nobis percipiuntur, a quibus patimur a quibus immutamur, itaque anti Aiuioribus omnibus Se ipsi in primis Aristoteli sensus quiuis per alterationcm de Passiopera quandam fieti videtur: utique vel ipsus testimonio, num rerum que sngulis in partibus sentiuntur sensus ipsi, assignandus sit
3ati ibus inquitentibus, nulli a rebus quas partes singuae sentire videntur partes ipse pati apta sint,inspicien. duin omnino est. Plaeterea,& num huiusmodi partium passiones immutationesque voluptate, qua eae assiciuntur, ancere eas queant,videndum. Adhue num singula tum immutatio eiusque scii sus uni omni, Ee nullo temporis momento communicati possit 3 Nam ut dictum
est id etiam fieti sentimus, nee ut Aristoteli placet si
non una eademque animae pati omnia sentiat, at certae modi, ipsius paties cella quaedam pereipiant, e Drum,
quae sentiuntur discrimina innotescere diiudicatique queant. Post temδ, num ubi in tetit animal quod si anima corporis Arma st, euenire necessatio oporteat corpus uniuersu ni,vel principes saltem eius patres, iaquibus dempti4 viuete animal nequeat, simul corrumpant ut . 8e num in animae deliquiis somnoque corpus v- niuersum sngulasque eius partes veluti sensu motuqite,
sc propria itidem sotiua proprieque des itu i natura existimare liceat, quam diligentissimὰ inspiciendum est. Et siquidem palles singulae abus quae sentiunt ut pati immutatique de voluptate, qua dum patiunt ut immutanturque assiciuntur, ipsas ea assici 5e partium singulatum passiones immutationcsque uni omnes communicari posse, & anima a corpore separata uniuei sum id , vel ri incipes salte eius paties eo tri,pi Se in animae deliquiis ue reliquis corporis partibus propriam substantiam re- Dcedere, de quod fieti oporteat, & seri existimandum raest in illatum unam conquere omnem visum sit aut vi- raderi queat: utique eot potis uniueis unam eandemque animam e semine educiam, vel diuersas huius portiones,diuersatum illius partium formas ponete liceat:minime vero, si eorum quae dicta su tit, vel unum non ita
Qui enim, si quibus in patribu, sensus fit motusq;. nopsis is partibus ipsarumq; naturi, attribui possit,s Lilicet a rebus quae in singulis se titiuntur pati eas immutarique, vel f quas patiuntur passiones iucundas ipsis eas esse, vel si quos si uulae edere videntur motus .ptopriis ipsae eos vitibus edendi potento esse motuque oblecta ii uel si quae in singulis fiunt immutatione , in interme diis omnibus & in principe illa cui partium singularum passiones sensu ue communieandi sunt, re communieari videntur omnes, nullo illo tempori, momento quo communieati videntu et fieri posse existimare non liceat vel qui,s non perpetuo ubi in tetit animal Orpus uniuersum, nee veto insgnes quiplain eius partes eorruptae ac ne immutatae quidem fiat, aut qui, si quae
incertis animae perturbationibus certis in corporis palistibus immutationes sunt, nihil ea tum serina naturaque
turbata passaque fiant, animam illam corporis uniuersvel eius partium formam ponere liceat 3 Age itaque partium in quibus sensus motusque fit, & rerum quae in singulis sentiuntiat naturam viresque di motuum geneia quae singulis eduntur in partibus, tum 5e voluptatem
molestiamque , qua singulis in sensibus sngulisque in
motibus, eam in partibus, in quibus sensus motusque fit,tum de in principe illa anima asse itur,intueamul. C ocu et v III.
io, u bus,c m extramis um G inre corporis parras u iam Isentia. N t M A i externa in eorporis superficie uni-ueti a ,re externis in partibus caloris frigorisque vites, nee summas modo robustasque, sed bene eas imminutas languidasque sentit: ri t unas modi, ente in quouis reliquis in partibus omni bus , in lingua vetb duplices Se conitatias inteidum si .mul diueis uve. Entibus namque,quae apud nos sunt de quibus propriae natura non summa insunt, non propriamo b insunt vites,std alia buncque interdum si opilis
390쪽
contraria diu ei saeve, ab ambiente singulis inditae & lo-gc plerunque quam propria sunt robustiores. Vel lan.
suentes enim, at assidue a nouis super accedentibus Ω-iae auctaeque ambientis vites,vel mulio robustiores proprias entium naturas tetundunt exuperantque,pene de
agendi vi exuunt, itaque ea tum actio i eliquas corpotis partes latet, sol;que manifesta si linguae. Nam sapotes quosvis non aliud essenis pioptiae cibo tu naturae, proptu se ilicet cibolum caloris actionem, suo apertissime declaratum est loco. At uniuersa ut dictum est exter na in corporis superficie , uniuersique externis in partibus,& lingua in uniuersa dictas percipiens vites,gtacilio te cetitamollioreve in illa,& in extrema hae multo eas percipit exquisitius: internis vero in partibus, petnates quidem aeris vaporumque vires actionesque id enim manifestὰ odores sunto In oculis autem lucem, nec vigentem modo putamque, sed imminutam foeda tamque, colores nimi tumenam lucem proprium esse visus obiectum , de colores lucem esse imminutam foedatamque, suo illud apertissime loco,& in ptoptio hoc
manifestatum est commentatio: per aures veto aeris impulsus motusque. de longe eos languidissimos, & qui
quanuis aliam corporis pallem lateant prorsus. Nain sonos,quos audimus,non aliud esse nis externi aeris motus animae tandem communicatos . dubitare non lieet i squidem quae motum edere videntur te noti aliud agete videri possunt nisi aerem violenter evplodere impellereve. itaque antiquiores ad unum om. nes sonum aere commoto fieri, & sonum mnino auris motum esse consentiunt. Et non a natibus odores, nee ab oculorum tunicis vel etiam humotibus lucem, nee ab auribus ipss sonos, a praeduris nimirum, de quae vel grauiter ab exuperantibus agentium naturatu vitibus oblaesae alat que nullum propriae pallionis sensum animae praebent,languidissimas tenuis sinatum te tum actiones impulsusque, sed ab alia inexistente substantia percipi, de suo apertissime demonstiatum ess loco , deinde manifeste intelligere licet, quod natibus aut ibuia lue abscissis minus quidem, at linis tamen Ze Odotesentiuntur de soni si quid praesertim illatum loco apponas , quod narium auriumque vicem 'taestet: de qubdquantumuis natibus auribusque occlusis, s os rebus sinum emittentibus apponas, veluti copioso as senti. tur. Itaque externis in partibus caloris frigorisque vires, in internis verbi et nares aetas vapotumque,pet inculos autem lucis assectiones de luce in ipsam, per aures aeris motus impulsusque animal sentit.
blandiaque, propterea voluptate animam e semine Lesam a 'c Quod in utraque aci motum agitur. E i OvM porto actiones non perpe-l tuli propterea iucundas molesta sue esse, qubdi partium, quibus anima e semine educta in , existit, se animae illius etiam naturam foueat oblidantve sed quὀd 3e partes Ee ipsam etiam iis in existentem animam dilatant constringunt Aue,& modera tὸ dum id agunt blandeque voluptate summa, summa contra molestia ubi immodetate vehementerque illam ab iis asset, quae singulis in partibus a rerum quae in ipsis sentiuntur viribus immutationes pastionesque sui,& voluptates molestiaeque,quae eas consequuntur, manifeste declarant. Quoniam enim calidarum frigidarumque retum contacius diuersis quidem in corporis partibus at simul in omnibus satius, luciindissimus est, natissimulque, S: vel nullis alienis a viribus linqua oe cupata. 3e qui dilatant funduntque, Se qui constra eunt
constipamque eibi,vel si stigidi illi . 3d hi seu caligi seu stagidi assumatur, itaque L hi de illi nullum propriatu, sed contrariatum d uersarumque virium utrique sensum
ge dispostionem linguae in dant, moderatis modli blan. disque agant viribus, quae illatum opus videri minime queat, mirifica animam linguae in existentem assiciunt voluptate ,& qui inspiratur aut nullum protias caloris frigorisve sensum eiura faciat,non voluptate modo iumma summaque illam asscit molestia, sed veluti eam vi uificat prosternitque Se exitio tandem dat, de elastis o mnino qui est perpetuo sete id agere videtur lux etiam ipsa nihil oculum, eique in exissentem animam cilin ea lesa erat, at dilatet modo diffundatque,dum moderate id agit summopere illim oblectat exhilaratque:at quae vehementer, molesta est grauisque, Ee tenebrae nullo illam cum emciant stigore, at contrahant mod5 si non dolo tifieae noxiaeque, at tristes certὰ sunt odiosaeque: postremo re soni moderati qui sunt lusibi ipsis congruentes, consonique longe iucundissimi, longe eontra modestissimi cum sint qui immoderati & sbi ipsis veluti discor deue sunt,&qualesuis facti qui bii suis animal cum coma moueant motibus: liquid , utique patet, non perpetuo in re tum sensu voluptate illius generis animam assici,qubd illarum vires partes,in quibus is fit vel quae iis in- existunt animae portiones foueant, propriίve testituant naturae,sed qubd partes ipsas proindόque Ze ipsis ineri stentes dictae animae potiiones dilatant consti in nive. Qui enim,nis ipsamet dilatetur eonsti ingaturve anima illa, partium dilatationem coniti ictionemve percipiat 3e ab eatum utraque,moderata dum est, voluptate, molestia eo nita ab immoderata facta assiciatuia At velli, quod earum neutra, nee vlla pro lsus immutatio en isti quod nihil ab alienis immutatum si vitibus, per se iucunda esse potest: utique quippiam aliud, quod dilatationem constrictionemque sectetur, vel ὶ quo utraq; sat, de motus omnino voluptatis, qua a telum , quassentit,naturis anima illa assicitur,opifex st, proindeque de motu ipsa oblecte tui, oportet. Neque enim aliud, quod illarum xttique commune sit,aut quod illatum alteri congruat,intueti licet,& manifest E ix utranque sictatur, quin utriusque veluti opifex est. Et a sonis, ab externis nimi tum aeris impulsibus motibusque, quae illo, peieipit substantia impelli tantum commouetique, aliud nihil prorsus pati cum posit, 'e substantia,quae se nos,eadem ut dictum est) sensitum reliquorum omnia
actiones percipiat oportet: viique subflantiam, quae in animali sentit,propterea a rebus, quas sentit,voluptate assici, qudd ad motum ab iis agatur & commoueatur O mnino , omnibus quidem, at Aristoteli cerae in primis deuetnendum est e qui nimirum voluptatem vel operationem ipsam, vel operationis ves uti asseclavi esse, de substantiae viii unam modb attribuendam esse operatio nem decernit. C A p v et x
sera gener u natura , sed 1 rartim omnino esse
nemossent νι meae stentem. V o M i is igitur qui in animali sentit sub stantia, propterea rerum vites sentit,qubd dilatatur ab iis constringit utq; & dsi ita leniter alter si si,ut comotionis mos b, quae dilatationem constriction Emque necessatili consequitur,n5 de harum itidem sensus animi fiat, voluptate summa ascitur Jutima contra molestia ubi vehem Aer dilatatur, ae multo certe maiore ubi csistringitur 3e propterea tota, quas diuersis in corporis partibus , diuersis se ilicet sui ipsus sentit portionib.,differetias dignoscit omnes, quod quae in Ogniis immutationes motusque sunt, ni
eidemque communicantur omnes, Se summopere motu
gaudet luce que: utique quae in animali sentit substantia corporea quidem at longὸ tenuissma sibique ipsi eon tinua,& ab una omnino sui ipsus por; sone reliquae derivent omni s,& sui natura mobilis lucida . si oportet. Qui enim, nis corporea si a caloris sigotii a vitibus patiatur immutetiitque de dilatetur omnino constin-