Tractationum philosophicarum tomus vnus, in quo continentur I. Philippi Mocenici, Veneti, Vniuersalium institutionum ad hominum perfectionem, quatenus industria pararipotest, contemplationes 5. 2. Andreae Caesalpini, Aretini, Quaestionum peripatetica

발행: 1588년

분량: 497페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

441쪽

Ber nardini Telesij

eri qualibus singulae a rebus constri uantur, quales omnino lint , non laris plospectum diam ac ne inquisitum homini erat, de quarum sapores languidissimi sunt om nes , de exile quid inter se differunt, Se uel in iis partim

naturas, a quibus constituantur,quatum opera sunt, in

tuetur. Si in rebus, quibus sapores insunt, & in sapo i ibus ipsis ipsorumque dissetentiis agentes ipsorum causat inquirendae sunt, res, quarum natura manifestae no-

his sunt, de quibus summi vel summis proximi bene mnino manifesti sapores insunt. inspiciendae gustandaque sunt: nee velli integiae illae modo nihilque palsi, sed immutatae amplius, di a manifestis immutatae natu. tis. Et si quidem humidi ismi quae sunt res, eadem 5edulcissimae amatissimae vetb scctissimae quae sunt, de sngulae quo humidiores fiunt eo dulciores, eo itidem amariotes,snguli percipiantur,qu4 scolores funi, quocunque vitaeque calore sit ore ve donentur . vel si obscutus dum dulcedinis opifex sit quae nimitum, neque

aquae inst humiditati, neque a liccitate, quae amaritie xo

inserte visa est. illi indi queat) lieeat tamen Aristotelis

positicines tueri , saporumque opificium sccitati attribuere. Sin sapores singuli aquae dispositione in quavis,

de vel dulcissutius in rebus seci, , & in longe liquidis s. mis longe amati simus inesse, at ibi inodo singuli ubi

certus adsit calor, itaque sngulos immutati, prout ipso rum immutetur calor appareat, deferendi omnino A.

ristotelis postiones sunt saporumque eiscientia caloriasignanda erit.

Nee dubitare licet, quin salium id Aphrodisio scitet, si in quibus oportebat saporum differentia inspeetae illi solent. Quin vel in aquarum disserenitis s te tu, ἡ quibus illae constituant ut , natura pauid diligentius in spem Diet,quod dictum est intueri poterat. Non se ilicet seci, exustisque e tertis sceae impuraeque exhalationes, 5e ex humidis humidae nullisque eum fuliginibus , sed eontia tenuissimi, tumidininae ue& putiss. mae . x illis, classismae ex his impuri Timaeque ascendiit. Id ver4 3e in proprio de pluuiis declaratum est commetatio, ge veli pus intueri licet oculis. Manisoste enim in crassis arentibusque tertis tenuis purusque aer, crassus imputusque in huinidis palustribusque. Crassa nimirum

qui est densaque tetra,tenuissimis tantum vaporibus Ogressum praebet: at e n. olli laxaque & aquosa, vel clastissimi de stiligines etiam elabuntur. Vt amaritiem,quae

aestiuis autumnalibusque iis omnino inest aquis, quae Evaporibus iactae sunt .e fccis exustisque terris eductis,, nequaquam ab in existetite clauit te, sed a nimia vapo. tum concoitione facta esse existimandum si . Vapoteseeit E, e quibus salsae amarique aquae seti Aphrodisio videntur, nimirum concocti sunt omnes. ut, quod di mest,uel ex aquatum differentiis,e quibus imprimis sapo res a seeit a te seri Peripateticis manifestari videtur, ea loris eo 15e bene robusti salsum amatumque actiones

esse liquido pateat.

sue i

t que, eliquos horum medios Atistoteles po.: nens , de e dulci amatoque sbi ips, commi , stis eos educens, sui smilis videri potest , S idem omnino qui ex inspidis rebus sapores educit omnes. Eiusdem enim e sibi ipsis commixtis rebus naturam

educere, quae illarum insit nulli, re e ealidis dilatantibusqtietes componete, quae stigoris sensum praebent, constringunt cetae. Dulcis amato bene proximus est,itaque mel amplius concoctum amatum assumit sapore, Ee uterque quibus apponitur res emollit laxatque tacet.bus veto austerusque de acidus constringunt duramque omnes. Vt nonnis Alistoteli suisque qui ipsus senten. tia, qua uis Dei decretorum instat venerantur, e dulci

amaroque compositi saporis illi videri possest.

C et X v.

citia si is ador.er quomodo I irum eum percipis, o

. V o v I A ra quae Odotem spirant res bene in longum eos effundunt, & rebus quas semel attingunt indunt omnibus, itaque natura iis

a iust ouae sele ampli scandi effundendique, de aeri rebusque alus quibusvis indendi omnibus iacultatem obtineat, opoItet,se entium nulli prorsus natura alia vlla,cui praeter tim huiusmodi xis attribui queat, sed unus modo in existit ea lotisque quibusvis donatu, stvitibus,dum iobustiores natura,& a quibus ipsius actio reiiciatur exupereturque,obviae no fiunt,sese amplifica di effundendi i ,de rebus,quas attingit, in dedi omnibus, nullum sacit site .utique qui a rebus enatui odor propth ipsarum caloris actio is si oportet. Quod s ampliu intueri id placet, de in odorabilium retum vitibus dis postioneque de in odora praeterea differemias , qui vel iisdem in rebus at modica quid magis,minusve constit-cti, laxatiae maxime fiunt,intueti licet. Quoniam .n eaeptieipue res odorem spirant, quibus robustus inest ea tot & quae patentem ei egressum piabent saxi scilicet apertaeque quae sunt,quibuscotra languidior inest ealorde e ovibus nullus elabenti exitus patet,densae videlice quae sunt,nullum prorsus,nis conbustae sorte, beti E sei licet amplo inexistenti caloti exitu patefacto . de robustiore eo sorte facto odorem emittunt,& e quibus, vel modiecite a frigore constrictis nullus vel longe langui . dissimul spitat odor, E contrectatis iis calefactisve,e la. Lotibus nimitu factis bene magnus, eoque assidue maior, lub magis laxentur magisque illa appetiantur, qu bscilicet in existenti ealoti exitus magis patefiat: liquid ,

utique pateat ,odorem caloris extet is a rebus aeri inditi actionem de ipsum omnino esse ea lorem.

inexistentem , de tactilium rerum omnium calotin spiritum, quem attingit, quavis in corporis palleis contineat ut, agere visus est in amplius angustiusve eum agat oportet. Quamobre ubi aded blande leuiter que illotum alterum agit,ut commoueri modo se no dea pioptia dispositione dimoueri sentiat se litus, iucun dissimus ei est, molestissimus contra, ubi illorum alte rum adeo vehementer agit,ut propriam dispositonem immutati,itaque Ze coitumpi se sentiat spiritus.Nam calorem quem uis diuersas aliorum calorum vites hortere, itaque aduentantes eas te sormidantem sese propriis meontrahere molem, aras est,ut videtur superius conspectum. Et propterea omnino odores sentire adeooue iis

oblectatis pilitum, quod in amplius ab iis angustusve a gat ut, itaque commoueatur, an de etiam intelligere licet , sub d odor nullus diu oblectat, quin nec diu sentitur,& dum oblectat sentiturque non aeque perpetuo obtestat, nec Σ3ue perpctu. sentitur, sed de , oluptas &sensus quem Deit assidue imminuit ut obscuraturque.

Neque enim ambigere licet quin propterea id eueniat, ouod ab odorum singulis in amplius angustiusve actus spiritus, qui a singulis amplificari constringive potuit,

nihil amplius amplificetui conmitigaturve, itaque nec commoueatur. At non veluti ab iis, quae contingit russa que spiritus, se & ab inspirato aere propterea ta- tum voluptate molesti ave assicitur, quod moderat E ab eo ini noderat eve in amplius angustiusve agit ut, sed multo sorte amplius, quod quoniam non, ut illorum, se de ealotis a ei i inditi actio modo quaedam , 5e bene ab intermediis rebua reiecta, sed calor ipse,Nipse etiam cui insdet aer ad spiritum peruenit penitusque ei

immiscetur. Itaq; si no aeque omnibus,at omnibus cerae emollitia

quid laxatisque,de penitus mi ipss commissis omnibus,

mollius laxitisque uniuersum fit ens, de in quod lonee copiosiorem sese tadem immittat calor.Vt exactima elicet

442쪽

di senti

De rerum natura, Lib. VII.

liceat, putrescentes iam earnes non propterea spiritui etiam in vintriculo contento graues esse molestasque,

quod imminutus sit earum calor quod factum non essem nisesse earum sapor declarat qui nihil languidior nihilque interdum diu ei sus iactus sentitur sed quod lon-pe actus fit eopiosor. Nami ut superius doctum est ea lotes snguli, qui vitium robore, & multo vi videtur

amplius, qui copia a seipsis disset ut quod quale, snpuli

facti sunt, se ipsos eonseruandi amplifieandique, itaque Ee molem uniuersam occupandi appetitu studiίque Ea grant singuli aliis omnibus contrari; sunt, Omnesque sese mutuo oppugnant Ee e propriis eiiciunt sedibus. At age quid odor Aristoteli si intueamur. Quoniam enim, quae tingulis ab odolibus in spiritu immutatio fiat sen lite non licet de ut nobis quidem videtur)tes alia nulla adest, quae illotum vites disserentiasque manifestate queat utique quod sapotum dissetentias inquitentibus

factum est qui odor cuius ealotis actio si inquirendum

non videtur.

Ca et XVI. sieris sepidi nitima aqua aerisi; tam duata inalta ori

res exoriri Ar Meu vi am eseperperam prorsus,

ct ea ris ipsos etiam iaci ones esse. J V i u de odotum materia humiditas, at non . aquae tantii ni, sed aeris etiam,& esset ens se-i citas Aristoteli visa est, at non puta, sed quae, aquet humiditati immissa 5e sapida iam factast. Manifestum est, inquit, quod illud, quod in aqua sapor est,hoe in aqua de aere odor est,sceitas nimirum, at

non putased aquae humiditati iam immissa. Et odorum exortum explicans,Est, inquit, odot sapidae siceitatis natuta aquae aetisque humiditati indita. Huiusmodi pol. to se eitati odorum eonsectionem tribuendam esse inde colligit quod eorum, quae sapida non sunt,nullum protsus odorum est sibi ips itaque smili ι Aristoteles longe ignauissimae naturae,& qus nusquam se se effundere nee a te omnino videtur quid , quin quae illi proximias ipsius calorisque & frigo i is ingenium intuitosa lotis si i. gorisque opus visa est, vires assignat, quae nullo temporis momento quam longissime 5e quaqueuersus sese e fundunt & rebus induntur, quibus secitas nulla aisgi potest, tenuissimis scilicet vaporibus, de aeri ipsi se qus ab aere in e et ebli venti iculos illati spiritum vi u stat plosternunt & penitus etiam intetimuintae quas postremo ipsemet vi dictum est) ἱ ealore rebus indi affirmat, R a s igore propterea aboleri, quod calorem id, cuius illae opus sunt, interimit. Capui X v ILI ,sionis ruris mam a vigas.lucis ingenium actio 'emque Opasionem institienae esse.

'vo ut A M non ut reliquis in sensoriis, ita ς & in oculis unum modo percipit spiritus, sed praeter colorum genus quod antiquioribus 'proprium visus obiectum visum est lucem itidem multoque ut videtur prius muli ue prsstantius, de quod lubstantiam quae videt, pati immutatique, ita que 5e eontingi ab iis, quae videt, manifestum quidem est, Ze antiquiorum optimis visum positumque, It num rerum,qus spectatur pecies oculos subeant seseque vi. denti substantis in dant an ipsa ad res effundatur easque

veluti ei reum plexa earum imaginibus efformetur, non

sati, dum declaratum videri potest, antiquioresque sum m opere inter se decertat: utique modum quo viso fiat, de visionis omnino rationem inquitentibus, illota vitia que pri militi inquirendum est: num scilicet eo lotis ge nus, an lux proptium visus obiectum Ze primo vis te sit, de num rerum imastinibus ad vid em substatiam de .

latis, a pia ad illas egressa illatum species percipiat.

I Antiquiorum itaque rationes, quibus non lucem Hs nobis placet sed colores visu, obiectum,& quibus non rerum species ad videntem substantia deserti,sed ipsam ad res effundi alituunt, exponendae reiiciendaque videri pollent. At quoniam si non sol modo patrimetque lucem quaque uersus emittendi ,sed ipsa itidem, quae 2b iis effulgetlur,se ipsam qua queuersus effunde si,de a rebus ad quas desertur omnibus eo usque relucendi potens, de eous ii omnino ab aliis ad alias relucere conspecta siti quo u lab ea ium tumoribus atque opacitate interrupta obumbrataque penitus obseuretur, praeietea re a coloribus

quos attingit intingi illa Omnibus , & corneae portio quae pupillae superposita est humoresque oculo inexis etes luci petu ij appaleam: utique smul de visonis ratio, cuius scilicet rei perceptio ea st 8e quomodo sat innotescat, 3e dictae antiquiorum rationes nullo reiiciantur negotio,quin ne reiiciendi quidem sint. Quis enim colores nullos proilus unquam seorsum a luce, & a luce non illustratos, ineptos nimirum qui sese Propriamves elem effundant, lucem vel δ omnem a rebus ad quas desertur quibusvis quaqueuersus relucere, se ab earum omnium colore intingi inque oculos illabi intuitus, no proprium solumque visus obiectum , Se solam omninovissem esse lucem, eolorea veth non per se propitisque vitibus ad oeulos defetra qutid nimitti m s uat nulla etiam a luce illustrati illos subeant, videntique substantiae in illis inhabitanti spectentur) sed propterea oculos iubare,proptereaq; spiritui manifestari intelligat, qu bd quae iplos contingit lux ab ipsorum speeie intingatur,te secum eam ad spiritum deserat Illo tum itaque vitulaque, lucis scilicet ingenium acti ue de passio,vel satis alibi decla tuta, itae itidem declaranda est. Nam cornes portionem, quae pupillam occludit, humot Aque oculo in existentes luci petulos esse omnes, satis ipse declatat

sensus. C A p v x XVIII.

V o M i , M lux ut in sumitoribui emo sidest commentarii,) tecta quidem modo a solis nostiisque ὸ flammis effulgere apparet, nec usquam prorsus serti videtur qub tecta se ii non potest, quo scilieet ut serat ut inflecti ipsam opotateat,at quouis ab illorum puncto quaqueu et sus effundi, itaque quantulaeuis sani mulae snt, in anitiente aete spectant ut illae uniuerso, & quae in specula , in tes scilicet ineidit lux bene densas benίque aequabiles & bene et ianitidas, quod ulterius progredi non potest as,id uinue a super accedente augetur,proindeque copiosissima sit de uda nullis a tu motibus nullisque a maeulis interium. pitur obumbraturue, nihil ipss propterea imminuit ut robur, nihil minus te lucet splendida quam ipso issulget a sole, re dum ab huiusmodi ad huiusmodi sit tut tesntillum relucendi finem facere videtur: utique de ad te nuta iniquabiliaque enita delatam imminui quidem inii, obscuratique quid, re ab iis itidem ad alia huiusmoditandiu telueete, de tandiu ab aliis ad alia seiri, dum peninas non obscuretur penitusque deficiat, vel f quae ad huiusmodi res desert ut lux nusquam id agere appaleat, existimandum omnino esset. Siquidem quae agunt naturae, quantumuis imminuantur debilitόturque,dum non penitus pereunt, iuxta proprium ingenium agere nunquam cessant. Eo itaque amplius quod sole nondum

exotio, de penitus iam abdito, de sole exorto ibi itidems non splendida vigensque, at clara eerte benique visti, spectatur lux, qub tecta quo sola ferri videtur pto grediens) nisi ab aete ipso,de a rebus ad quas delata est,

quibusvis saepius illa te luceat. deuenire minime queat. In quoniam insupet in minutissimis pene re indiui

sibilibus speeillis, de , bivis iis postis Sol uniueisus, de

443쪽

x; sper nardini Telesii

uniuersum spectatur ellum: utique & qui ipso ei luet

a Sole,& quae itidem a caelo refulget, a quouis illa Solis, de a quo uis sui ipsius haec puncto quaqueuersus relucetiitaque veluti in innumetas pyramides lucem quamuis est undi. D in quovis aeris puncto in pyramidis cuspide illarum quampiam desinere, ad aeris omnino punctum

pioduis lucem uniueisam serti, de in quovis uniuersam pectari posse l. quido patet. Manifeste itidem dicta inpudia delata liri.haudquaquam veluti itet silit, sed sese in iis singulis explicat, A quaevisiosus portio captumitet tecta prosequitur, itaque e qua uis satiatum pyramidum cuspide in inversas pyramides essu nditur,re eotiique eae egunduntur, donee in Opaeum quippiam deserantur. Nam si obseurum in locumcin quo se ilicet quali suis eum subit lux .eonspicua sat) per solamen in pyramidis formam factum luceni admittas id transuem mstatim in inuetia pyramidis formam sese effundete .&retum, a quibus telucet, imagines in oppositis patietibus, at inuet sis , suseriores nimirum partes inferiores, di dei ias siti stras iactas videas. I triet ea, di quoniam transpicua colorata quae uis permeans lux ipsorum intingit ut coloribus,& per vita dia adueniens solia vitidis sit,ta te, illa supervecta paulo robustioribus coloratas coloribus,& te lucens etiam ab iis, no quidem statim in iis elapsa relucensve,nec aerem omnino permeans in quo scilicet, ud deo piosa nusquam fit, nusquam itidem quae robust issima tion est visitis fit) sed ad dentum quippiam delata singulorum coloribus intincta apparet, re nequaquam nulla in dens latitudine squod utique seri opor. teat, si a terum modo coloribus inti gat ut, quatum isti licet super se te in modo attingit sed bene amplo in illius spatio, ut ambiget e non liceat quin non a coloribus tantum,sed a luee in tantia sit ab illi, te lucente:patet v lique lucem a coloribus,quos attigit,intingi omnibus. C, i XIX.

ῖ irum pei Gur.3 V o u i M igitur lux non a sole modo .sed a se ipsa quibusvis in rebus facta,4 quouis sui i psius itaque & telum tapsatum puncto quouis

a quaque versus sese effundit, & a te tum qua, attingit colotibus colorat ut omnibus, de quae pupillae superposita est cor ne e portio, oculoque in existente, humores luei petuli sunt omnes : patet utique una luce in oculos illapsa telum omnium colores, proptet ea ueta ima ities,& quae spectam ut omnia spiritui oculis in .eiistenti conspici pol se , & propterea omnino quae lucimposta sunt, spectari omnia subd ab omnibus illa elu.eet color ibus, quibus tollorata sunt , intincta omnibus. Itaque di omnium imaginibus e formata , de corneam pupillae super postam, tum re pupillam transuecta lui, spiritum subit in oculis contentum, S: quibus ipsa intincta est cololibus, iis illum intingit omnibus, de iuxta sin gulorum vire, magis minusve illum dilatat constringit , e si tu idem di id agit colot ullus) diuerss certe eom mouet motibus. Longe enim illae tenuissimus sei,suque praeditu, longe exqui utilii mo vel sumit id exili sunt me languida a luce intingi,a propriaque dispositione dimotieri se eommoueri potest,& quas patitur immutatione,

motusque quibus commouetur, Percipit eos Ovities Quoniam entiti lux caloras species est,it aque cum calo

re oeulos subit, utique ab ipsa itidem spiritum oculis ineae stentem ita dilarari constring que de commouerie istimandum est, veluti si gulis externisin corpor), partibus, re in lineua praeeipue teliquis a lens libus illa si omnino pati visus estio: manifeste a coloribus illa palis iratus videtur, Age pnΠὀ, num oculo in uniuerso, an qu piam in ipsus varie, & in qua omitino viso sati& ieli ua quae ad vivonem speciant, anquit nus. At oculi prius co autumo inspiciatur, qua scilicet ignota, non latis illa innotelcete queant. C, oui xx. Oetis cm 17-Τ o.

gula donatus est, prest it utique eius con- it tuti ionis explicationem ab eius velutii centio auspicati. Oculi in medio re veluti in centro humor in existit, oui quoniam glaciei putissmique et stalli instat albus est quin candidus potius nitiduique , & summe aequabilis lubri cuique, glacialis clystallitiusque a nostis dictus est. At cetiit iis vicem spherico in oculo obtinens,pei seciz tamε spheticus non est, sed in lentis molem minus in anteriora polletioraque,quam in latera prominet protubet atque. Nee humor dictus humoris more ex oculo exemptus dinuit conciditque,sed se ipsum continet nec durus tamen est,sed comptime uti cedit,mollis omnino est. Ar teriori erus patre tunicula adnata est, instat tenuistinae o capalum pelliculae tenuis,egregieque pellucida,& e

nu instat bene polliti lucens spieu denique :& nihil ea posteriores crystallini partes attingens sed ad circulum delata, ut amplissimus in erystallini latitudine describit test, finit ibi. Pelliculam hanc & anteriorem collauini sedem humor ambit bene tenuis ita ut picuusque,&qui, quod aquae peti milis est , aqueus a nostris dicitur. ls antetiore modb clystallini patiem ambit, ibique desciit ubi & dicta pellicula semistobi formam nancistiatur. Huius veto humotis posterior pars quin plana con iis stet iupei ficie, sinus obstat,in quem antei tot crystallini humoris pars, anter icit nimirum clystallitii iubet in mergitur, anterior gibba est, dimidiatique globi modo tot unda, iuxta octili nimirum formam. Pouetiori costallini sedi uniuersa humor circumfusus est, qui longe, qui m clystallinus, minus albus minuique nitidus , de longe est in ollior,& qui,quoniam vulgat is vitri ab igne liquefacti speciem consistentiamque te seit,vitreus do

citur.

Is pocili aquei more ad amplissinu et istallini ei reula

delatus nihil vitet ius progreditur. Dimideum itaque &ipse exprimit globum,ms quddanterior eius pars sndde ipsa habet, in quem posterior crystallini lubet immittitur: polletior gibba omnino dimidiateque globi modo

tot unda est,iuxta oculi nimirum di ipsa formati Conti. nentiat potio humores hi, posterior quidem vitrei pars ab anteliole,& ab aqueo se otium pertenui tunicula, de quae alanea tum tilis nihilo classor videri possi, euii illis velli simul tunicis duabus, quarum altera vitea di citur,duta altera corne ue,tum 5e tunicula, quae ab v. uea in amplistititium etystallini circulum iniimila veluti illorum inteistilium fit ,& ne sibi ipss coni misceantur prohibet. Et vue a quidem neque persecte sphetica ess, neque integra omnino , sed ad anteriorem oculi actali artem,eoque omnino, ubi itidis ipsa propemodum eo o: ibus colorati videt ut, itaque uis dieitur, non nihil introisum comptamitur,ut eius superficies pro convexa atque Oibiculari plana fiat,atque a cornea cui hucusque veluti coligua suerat,multum abscedit, di solamine in super satis amplo totundoque per uia fit, quod pupilla appellatur altera veto integra quidem, de peis ei e sphetica omnis permanet,dum ad anteriorem oculi legione ad eumque omnino circulum, in quo cur dies uni est iii dis colores apparent, di ad eum delata pellucida si Aoinu instat bene pollua nitidique saeti, itaque cornea di.

E e velli dicti modo humores, sed spiritus Llidem multus oculis in eis. Itaque non modliinde mamsessum sit, quod ut saepe dictum

eu)non perpetuo eadem oculorum magnitudo , neque idem apparet splendor.sed minimi interdum langui

444쪽

De rerum natura, Lib. VII. sue g

languἱdique Se obscuri sunt, et an des interdum alacres que& splendidi, sed multo etiam ut Galeno itidem placet amplias, quod vivo in animali oculus vehementertentus summeque plenus, nulla omnino eius pars laxa corragataue apparet,at illo mortuo, nihilque dum aqueo

Elaudio, minoi laxusque Se rugosus oculus fit, si ibstantiae nimirum abscessu longe tenuissimi, & quae elabens visum lateat sugiatque. Quin oculorum altero occlulo alterius pupilla amplifieatur dilataturque, Ee veluti instat ut , copiosiore se ilicet spiritu in vueam illapso. Nam propterea pupillam dilatati, quod maior spiritus copiavueam subiit, si dissecto animali in inferiores v uer par. tes in Q es, ipsis intueare oculis: si quidem iuxta immit si status quantitate pupilla diduci amplificatique cernas.

pliote indiget loco, ita ea extendit, ut nulla eius pars in se ipsam concidere complicative possit,sed summe Ο-mnes intendantur, ita sue in angustiusupis agantur, ab iis veto contenta pupilla amplior fiat cribri foraminum instat, quae omnia filis , a quibus continentur, intentis multo fiunt ampliora. a decau n Et annos imis inquit Galenus eoinea tunica tuso-

η fissima iniet dum fit, adeoque, ut alij nihil protius, alij

'ν vero male Ze viet videant. Incidentibus enim altis super η alias rugis, tunicaque ob eam causam duplicata, spiritu' praeterea pauciore ad pupillam espuente pro propora deusti η tione, oculi iis impediuntur. id ipsum enim, quod spi- DL ς' η ritus parciot ά principio as luat, in causa potissimum est η ut pupilla corrugetur. Et affectus inquit quem αθή, ' appellant, solius est imminutae pupillae, nihil cornea prir uatim aliaeta. Accidit veto ptoptet spiritus inopiam M vel meatibus scilicet obstructis,aut proptet senilem imu bee illitatem, vi solio nimirum in oculo emollito lique-n factoque, Se eius substantia in tunicam, quae posterio-M rem vitiei partem ambit molli membranaa, Se cum alim qua itidem nerui substantia in viteam diffuso. Qui lon- ω ge plurimus assidue in illum influit spiritu s, cum dictas

V an tunicas, eamque, quae anterioli elystallini sedi adna rata est, tum in humotes illabitur omnes r& in vitteum m quidem neruo ex ipso, in erystallinum velli,eique in h. v rentem tuniculam, e tunicula in amplissimum eius cir-x culum ab uvea immissum, in aqueum pupillimque η vuea ipsa. Cab v x XXII. V sionem non uniuerso in oculo, seu una modo in elis,

parre, T Dr qua feri existi andum sit.

I i o porto uniuerso ne in oculo, an qua -

piam in eius parte, & in qua fiat, e modo o. I mnino quo fit,e retumque quae spectat ut spe-l t eie magnitudineuiae dijudieandum est. Lux nimirum, quae retum imagines spiritui intuendas alsetts uniuerso in oeulo aequὶ ampla de aeque clara, Be spiri tus ipse aeque viuerso inesse visus sit, vidi uella in rieulo visonem seti decernendum: sta vita in eius parte multoquImiti teliquis masis amplificari illustratique tui dispillius long ei plurimus in existere conspectus sit, una

in ea aut praecipuὰ visonem fieti statuendum omnino est. Quoniam enim retum species magnitudoque. ipsae nimirum res propterea spectantur, quod ad eas delata lux eatum coloribus asscitur. itaque affecta ad eorneam telueet, eamque se pupillam transuecta oculo te existeriti spiritui immiscetur, & terum, quae spectant ut, longῖ plurimatum cum color ex alis languidusque est, de a suo per exiguum quid lux immutetur, qui igitur aegerrime piritui innotescat tum verb ingens magnitudo, & quae pupillam immensum quid exuperet , quarum omnino imagines quantae spectantur pupillam iubile intelligete non liceat : lucem pupillam transuectam longἰ elatio tem, & in qua vel laguidissimus eius color spectiti pos-st summeque ampliticati necessatio existimandum est. Itaque quod dictu est) ea una, aut praecipua in oculi iratie, in qua longe illa ciatissima longeque sit amplis lsma , visionem fieri summe est rationi congruum. Id vero cetrὰ postsi si sit, uniuerso in oculo eam fieri existimate non ocet. Nam si singulae eius partes spiti tu plenae, & bene luei petulae, at longe diuersum ad pupillam spatiua, situmque,& longe diu etiam nactae illae disposta onem,nee aeque pupillam subeunti luci expostae sunt omnes,nec in omnibus eadem si lux, sed minor in aliis languidiorque,in aliis vero clarior copiosiorque Ecamplior. Talis potio fit in iis,qua longius 1 pupilla absunt,& cdm desiotes, tum veto & albiotes splendidioresque sunt. Nam ut in amplius diffundatut spatium te

copiosa , t fiat robustaque,de splendida.bene compacta, beneque nitida te opus habet lux. At neque eundem in omnes oculi partes spiritum illapsum esse,nec omnibus eundem in existere existimate licet, sed copioscitem in iis,in quasti promptius conquere & eommodius contineti queat. Nam multus beneque in se ipsum collectus spiritus si oportet, ut longὰ sanguidistinae lucis acti nes percipiat, de uniuersitati eas ut commu uicet in celebri ventriculis resdenti. Quoniam enim longe tenui csimus spiritus quatit usuis fiat, nihil tamen externas te tum vires reiicit, nihilque motibus,qui ei induntur, pigrius commouet ut, sed aeque ab iis ae summe exiguuali si summeque e lis , palatur commouet utque, cu iusuis eius portionis passiones motusque omnes teliquis omnibus, conriguis praeseritin, communicant ut omnes:

ubi multus iple fit,vel f non uniuersus smul quid pariatur uniuersusque simul commoueatur,ptoptias ibi pansones propriosque motus magis percipiat magisque iis commoueatur ,& multo robustior proprias viuuet stati passiones propriosque communicet molus oportet. Et manifeste ubi exiguus is adest, palum ibi sentit, nihil proprias passiones uniuersitati communicat,&ptaue

etiam intelligit.

Qsamobrem in ea oculi parte uisonem seri existi man dum est,quae pupillae e tegro ne pulcheltim E posita sit, in qua lux cdra clatissima, tum veto de amplissima fὸt,& cui insuper plutimus insit spiritus, beneque is spiritui, qui meatu on quem vis otius uterque coit,& cerebri amplia, inexivit ventriculis, continuus vitulque sit, qui scilicet breui Se quam seri potest tecta ab eo ema anarit iliaque eius affeetiones passionesque de motus quiuis, quod neque in longa neque perplexa in te imminuti immutative sunt, integri sincerique ad spiritus uniuersitatem deseruntur. Custallinus porro d lucem quiduexcipiendam,de bene eam amplificatam illustratamque, de ad amplius amplisseandam illuuranda inque pulcherrime quidem pos sus videtur. Siquidem e pupillae t gione di bene ab ea amo: us est, di eius pupillaeque in medio aqueus postus este itaque pupillam iransuecta lux tecta ad eum sertur, spatiumque sese amplificandi, 3e rem nacta, in qua multa simul colligi queat, bene ampla beneque ad eum aduenat clata Et connexus summeque aequabilis,N bene compactus albusque & nitidus is cum sit, quae aqueo in uniuerso, in eiulque concavo fit lux, omnis in illo suscipitur, summeque integia , nihil scilieet intercisa vii quam de copiosior, proindeq; & iobustior ampliatque iit, de nihil eius coloi scedatur, aut

splendor imminuitur,quan augetur magis.

At quod dictum eii ad lucem excipi edam,qualem que excipit seruandam, & ad amplificandam illustrati damque pulchellime positus consitu tuique crystalli

nus eum sit, nequaquam tamen in eo visonem fieri exi

stimate lieet. Neque enim in bene denso spiritus, in ut

tus praesettim, commodu inhabitare poterit, minus etiainhabitantis passiones motusque , qua Oportet facilita. te, spiritus uniuersitati communicare. moniam enim bene densa beneque continua aequabitisque suprema erystallini apparet superficies, di talem omnino ad lucem ,& integram eam continuamque excipiendam sactam esse oportuit: nequaquam,s quis crystallino in ex istit spiritus, e vitreo eum, sed ex altera tunicula, de ex ea quae in amplissimum eius citculum immissa est, illa psum esse existimate licet. ut non ad videntem spiritum continendum constructus crystallinus videri queat, sed

ut in ipso talas tantaque fiat tua qualem quacatamque vi

445쪽

Bernardini Telesi j

externarum terum imas nes in ea spectati possint gelioportet, indeque ad spiritum immittat ut te mittaturve, contiguis inhabitantem in rebus. Nec vero vel ad nata

in tunica. vel in ea quae in amplissim tim ipsus circulum immissa est, visonem fieri suspicari licet. Neque enim in longe utrisque gracillimis tantus in si si ii itus , quantus

ut lucis assectiones omnes earumque percipiat disse tentias nee ita uniuerstati in cerebri ventriculis inhabita ti unitus continuusque, quomodo,ut proprias passiones propriasque motus integros sine erosque ei communicet,st opo itet. Nec, s a crystallino ad circulum ipsum ambientem telucet lux, qualis in elystallino facta est ad

eam te lucet.

Itaq; superest ut vel in aqneo, vel in vitreo visci sat.

si quidem huiusmodi ut dictum est crystallini consilentia apparet, vi re dens de non dens speculi vicem piae

beat, ab eo nimirum resiliat eum ire permeet lux, & ad lucem admittendam amplificandamque, Se ad spiritum continendum bene utetque aptus.& modo eodem uterque etystallino appositus est. Et poti ut quidem in aqueo

fieri inde suspieati lieet, quod Solis sulgori lueique su

beunti cuiuis magis expositus est aqueustitaque,qua ad eum a elystallino restit, clariorem in eo quam in vitreo, quae crystallinum transuecta ad eum desertur, luce spe tiari ex istin te licet. At qui aqueo spiritui inest, de ipse non bene spiritus uniuersitati continuus unusque est, bene longo benίque angusto de summe perplexo itinete ad illam delatus, ut squide ipsius passiones motus que communicati illi possint, interrupti celle immutatique communi centur, de quae crystallinum pei meat

lux, nequaquam in eo imminui Obscurative, quili amaptior etiam clariorque fieri quam quae ab eo restit, vi detur. Manifeste enim quae crystallino supponunturres, ampliores omnes clariotesque apparent. Retu praeterea colores imagingsque, languentem nimi tum so datamque, qui conspecturus est spiritus lucem, nequa quam ita solis sulgoti exponen ins est, ut illam ab hoc seorsum admittete non possit mulid enim ab hoc quam ab illa magis exagitatus commotusque, minus illius percipiat actiones. Et manifeste, quae sulgente Solis in luce longe agettime, facillime optimeque in languente illa intuemur. Itaque ita locandus id veluti abdendus spiritus suit, vi reliquis exclusis quamlibet admittere queat lucem. Id veto eo commodius sat, quo longius a cornea ammutatur. Siquidem eum ciliorum palpebrarumque ob- obiectu, tum veris pupillae commutatione id fit. Et ne in oeuli ima quapiam serat ut lux, illorum obiectus quiuis, 3e quaevis huius immutatio praestate at ne pupillam pupillaeque proximas res, & veluti eius vestibu Ium subeat. non nis maenus ille, de tanta haec forte, ut luet uniue ita aditus Occ iudatur Hotum ne in vitreo satviso, nullum prorsus prohibet. Siquidem quae in ery. stallino fit lux, copiosissima amplissimaque ad vitreum defertur,x eo piosor etiam in eo si ampliorque, Ee spi. litus longe plurimus inest, logissimeque a pupilla amotus, de summὸ uniuei stati continuus unusque, re breui tectaque ab ea progressias . Summa praeterea crystallinseo pia exuperans vitreus, non illum modo nutriendi te

se tendique gratia illi circumsusus videri potest. Nec qui copios si musὰ visorio in eo fuso in vitreum spiri tus immissus apparet, plopterea inditum esse iudiean. dum est, ut spiritus in aqueo exissetis passiones affecit

nesque percipiat, de spiritus uniuet stati eas eo municet, nequaquam illi eontinuus unitusque, rei in existens quae illiu, domicilio nusquam haereat eontinuaque si, sed a bene corpulenta benem densa ab eo seclusa re. Vt mul. tis rationibus in vitreo quam in aqueo commodius pis-

stantiusque lucem a spiritu speciali, di in eo visionem set, intelligete liceat. C p. et XXIII.

sta sunt, pectat ri

. O potio in siu , in quo nobis oppostae sunt,

res speciant ut omnes , quae scilicet dextiis o

in culi partibus oppositae sunt, dextris oppositae, , di sinistris quae sinistris non quod quae ab ilis relucent luces directae oculos subeunt,de qu se patribus festiete, quae dextris oculi pati ib. opposis sunt ad dex. tia, seruntur,& ad snistras, quae . sit istis neque enim s ita oculos subeant tes, quae pupillam vel tantillum ex

e edunt, simul usquam spectentui omnes) sed quod quae

a te quae spectatur relucet lux, uniuersa quadem vn uni

in pupilla coit in punctum, tum veluti sese erplicat, dein inuetia pyramidis formam ess uti ad cista inti sei tur. Itaque quae a rerum patiabus testiere luees dextiis oculi partibus oppost ison sinistris oculi partibus fiunt,

re e contra. At crystallinum illae permeantes, quod seniati, in morem inflexus is est, inflectuntur de ipsi, ita uoin cotiati a seiuntur.de ipso sorte in crystallino vel nodicum quid ipsum transuectae , unum rursus coeunt in punctum , tum singulae tecta pergentes a se ipsi iterum diducuntur, pristinum I ad oculum naciscuntur situm, qui scilicet e rerum partibus testiere,quae dextris oculi pauibui oppostae erant, in dextris oculi partibus fiunt,

Nam id itidem xire lucis ingeniti, ut in punctu coactati et in eo haud suat,sed in eo veluti sese explicet, de te cta pergat uniuersa , itaque qua uis satiatum pyramydueuspide alia inuersa exoriatur pyramis, S ut ad transpicua, at paulo crassiora, de in quibus copiosa fiat, delata lux . subeat ea quidem, at non recia omnis, sed ea modb

ipsus pars quae directa aduenit, quae veto obliqua itet veluti infectat, eo nimii si seratur quo dens super e . quin quo extrema lucos ipsus sacies, quae in jlla facta est, recta spectat,manifeste omnia intueate, si Obreuium iri locum in quo scilicet quantulauis, quae eum subit lux, conspieua sat)pet solamen in inversae pyramidis

tinam factu, extetnam lucem ad mitias. Etenim illud eam transuectam statim in inuetia pyramidis formam sese effundere, itaq; externarum reru,a quibus relucet, imagines in ambientibus parietibus, at in uersas, stipe

riotes nimirum eatum partes inferiores,3e delira, siti stias saetas intueare, Se e cotta. Hoc veto di in superio ribus satis est,ut existimo .declaratum c in miniarns,dis transpicuum quid conuerum luci exponas,man sectis. si um fiet. Siquidem illud hanc transuectum unum o iamnem coiisse in punctum manifeste videas, de ii, id o mnino quo eonvexi superscies, quin quo exilem a lucis facies in eo facta tecta spectat.

Quomodo maiora qua sum, minora, ct propinquiora re motiorisus amphora , evigae fropemodum, quis sum si Pla magnu une, donara apparavi. T maioraqus sunt,minoribus,de omnia proximiora facta se ipsis remotrolibus amplioratio patent, st quae ab amplioribus propinquioli -busque rebus relucent luces ad maiorem iri pupilla coeunt angulum, & ad maiorem a se ipsis didit eunt ut, Ze in aqueum progrediuntur, itaque Ee in ipso, Ze in erystallino, tum de vitreo ampliores fiunt. Sci

lices prout qua a rebus ad pupilla te lucet lux amolior angustior ue st, ita de lux e puncto. in quod eoiit, tecta

proni iens uniuersa magis minusve expanditur, de in

uersa, in qua progreditur,pyramis ampliot fit angustior ver itaque prout a maioribus minoribtisque, D propin qui ibus te motioribusque rebus relucet lux, ita vi ii ei in existentisque spiritus maior Ees minoremve portionem attin uiat, propriiq; assciunt specie, Ee maiores spectant ut minorescite. Propterea enim quae sentit spintitus, maiora minotave diiudicat, quod maior minorve

ipsius portio ab iis immutatur. Forte de quae a rebus te lueet lux sneularum magnitudine in sui ipsu, masni tudine profunditateque manifestat. Quoniam enim

vi dictum est ab illatum puncto quouis illa telucet, de vel

446쪽

261 De rerum

vel ubi in unum eo it punctum vn liter a ibi fit, itaque &teium a quibus relucet imagines & ipse in eodem sunt punito S: ambigere non licet,quin & ibi Se ubielinque

fit lux & ψbicunque spiritum contingit se spiritui spectae ut qualis est quantaque alem eam i a latimque spiritus sentiat spectύtque: utique quod dictum est in luci, itidem copia letum magnitudinem spiritum intueri exictimate licet. Et vel vastis,imi montes quanti sunt nobis apparent, quod pupillam transuecta lux in amplius as,idue disian ditur,astiduique tu erasito tibiis beneque nitidis humo.tibus copiosol fit splendidiorque: itaque ad vitreum delata, bene ampla, de tanta propemodum quaniae ipsae sunt res, i litui apparete potest,assueto prasertim edoctoque e lucis quantitate, quam in vitreo percipit, rei, cuius illa imaginem affert, magnitudinem metiti senti-

teque. Nee tamen vastissimorum montium imaginemvmuelsam oculos simul subire contendam proximorum

praesertim a quibus nimirum v niuersis , ab extremisque apsorum partibus quae relucet lux , squidem omnis ad pupillam deserti queat, at subite eam certὰ haud queat, tecta modo progredi apta. Nee lineari id tantam ratio ne,sed ipso mani semim fit sensu Neque enim paulo am pliora quae sunt A proximo recte uniuersa nihilque commotis oculis intueti licet. At vel vastissimorum montiuimago uniuersa, At quanta est, oculos subire videtur,

quod tanta ij sacilitate aguntur, tantaque commouentur celei ita te adeoque intentie quid iis commotis, alia atque alia eos subit lux, vi multi qui sunt unus videat ut aspectus, temporis nimirum momento nulloque facti labore. Vt vastissima quae sunt , 3c non nisi multis intuemur aspectibus unico conspecta esse videantur Ool. sum se ilicet conspectas magnitudines unam omnes faciens spiritus , vel maxima tum retum intuetur quanti

tatem.

o Viu 3e spatium . quod nos inter re quas initae. Π murres, tum quod ipsas interestres, modo: eodem quo tes ipsas earumque magnitudi nem peicipit spiritus. Quoniam enim non

densis modo a rebus, sed ut dictum ea) ab ipso itidem

aere relucet lux, nequaquam , quae conspectis relucet a rebus,sola ipsa unquam, de ab ea seorsum, quae ab inter medio telucet aere,oculos sub it, sed utraque perpetuo simuli huic omnino veluti annexa, di veluti huius illati tergo. Nam si qua a sole emanat lux ad quas tem sei tui res, smul eodemq; temporis momento ad eas scitur . omnes, & ab Omnibus simul eodemq; temporis mome to adtes,quas tecta spectat,relucet omnes,itaque, quasi esueet ad res illatu imagines in iis omnibus simul eos picuas facie: at quod longe quidem rapidissimo. re qui istim etia ipsum praeueniat, sed motu omnino ad quas

accedit res, ad eas accedit illa omnes,necessario ordine

quodam fe quod Leete videtur prius omnino ad pro pinquiores effundat ut res natque oportet, Neque enim

ne id fiat quod fieri passim videmus quae spectantur res

quo locatae sunt locatae appareant ordine.

At propterea quae in speculis spectantur, veluti in uersa spectantur,eae scilicet ipsarum partes,quae speculo

quidem proximiores,at nobis remotiores sunt,q iae eontia proximiores nobis,at speculo remotiores,postremi

spectantur, quod quae , rei partibus, qua a speculo mi

nus distant, telucet lux, prius quam quae a remotioribus relucet ad speculum sertur, de prius ab eo ad nos retro sertur. Et propterea etiam, si quae speculum contingit, ab eo retrahas rem, non amplius eius imaginem in speculi super fiete,sed intra speculii de in puta duo intuea. re tanto a super se te spatio distante, quanto q tetra.cta est res ab ea distat,qubd lux, quae ab intermedio te lueet aere,eam quae a retracta relucet re,re ad speculum

accedens &ab eo ad nos recedens praecedit,itaque quia

natura, Lib. VII. 862

xillia speculi superficie relucet, nuncto haec, quod intra

peculum positum appareat,tamoque ab eius supersei eremotum spatio quanto ab ea retracta est res, spectetur

oportet.

Rerum itidem inaequalitatem modo eodem intuetur spiritus. Quae enim prominent de proximiora sunt,proximiota quae vero penitiora uagisque in imo sunt. modlongior ab iis aduenit lux , quae omnino magis absunt, qualia sunt, remotiora intuetur spiritus. Et quoniam quae spectantur tes,quo magis in longinquo spectantur eo obscuriores apparent minoresque: utique s supers ei es suae piam non uno eode inque omnis, sed aliis sui partibus clarioribus magisque agentibus, aliis vera ob leutiotibus languidioribusque eo lotata fit coloribus ivel si eo lore quidem nullo & lineis modo distineti si

aequE quidem distantibus,& duae ab iis continent ut spatia, nequaquam sbi ipsi aequalia, sed seeun dum primo de secundo tertium,itaque dei neeps quod assidue stil,sequitur praecedente angustius sit, huiusmodi stipei se te

quantun uis aequabiles sint, eodemque uniuersae sp acio a nobis distent, inaequabiles .n non aeque 1 inobis distantes apparent,sed illius quidem qnae clarioribus colinataeeoloribus sunt, partes proximiores, remotiores velli obscuriores quae sunt. quod nimirum propinquarum illa rerum titu visum magis exagitant, illae vero te moratum mole languidius. Alterius itidem spatia ampliora quae sunt, prori tota,remotiora velli quae sunt, minora apparent, rerum de ipsa exemplo,quae vel maxime sbi ipsa, qualia,at longo ordine locata s snt , nequaquam sibi iapsis aequalia , sed quae propius, maiora. minoia vctb. quae longius locacata sunt,apparent. Quod scilicet minora quae sunt, minora appareant, id non spatio tum angustiae . quae e longinquo intuentes latete potest, sed a plorum distantiae at tabuit spiritus. C i xxv I.

Quomodo motum musionemve,mpn monertim intueor

spiritus, ct nec juras, nec ma rwtines. nec nume rum , nec motum pro a esse visus obiecta, o quo modo e entiunt re artissens .pκ. M porro motum ita ansonemque proopterea percipit spiritiis, subd earum ad nos 5 ad sese ipsas latuetur distantJam, quae stiliaeet Vel nobis, vel sibi ipsis propinquiora te

moti lave seri moueri, quae verb aequ) a nobis se a sei psis perpetuo distare intuetur, in eodem perpetuo per . manete loco diiudicat. Itaque quae in angulto conclus ue loeo & immoto omnino cuipiam propinqua sunt dimota minimi latent, at tuon quae in vasto aperib que sunt in loco, sed eorum motus diu ocultus e st. Numeruvelli peteipit spiritus , quLd ies a seipiis d. stincta, sep

ratasque videt. Itaque α figuras,de magnitudinem , tutium e tum, Se motum, mansonemque intuet ut spiritus,

tib d veluti lucis subiecta iacta, Ze luet unita, Se veluti

lueis assectiones quaedam, a luce omnino ad spitii uni deseruntur. At non propria esse visus obiecta inde paut et,quod nihil, ut talia sunt,visum commouent Sentitit Et hie reliqui itidem serasus, at minus etiam quam visus propri&Neque enim eorum obiectis aeque ae luci unisi tur viri inque illis sunt.Et magnitudinem quidem contingens gustansque spiritus percipit, quod magna aut

parua ipsius portio commouetur, siguram quod talis, numerum quod non continua, motum quod non ea dem perpetuo, mansionem contra quod eadem perpe tub.Sie itidem Ee odoratus auditusque magnitudinem,

ruod multus ipse aut valde, numerum, quod non ass-ue motum, quod non auget ut vel imminuitur qui in ipso si motus, mansionem verb, quod idem stabilisque atque uniformis st. Capvx XXVII.

M lux Oti spiritum oblatiar quia die molestas assior,

447쪽

Ber nardini Telesii

ct currenebra stiritum essendunt, ct qua alia spectantio,

2Bx ex AT autem summo pete spitii si lux,' de ipsa illum commouens agit que, de cos gnata amplius similisque : at non integra pu- iissimaque. Manliasu enim ab utraque summopere visus offenditur, de penitus etiam eortum pitur,

quod ut existimandum est, amplius quidem ab illa, quae e ilicet robustioris caloris facies est, at de ab hac etiam humores nimis exagitati nimisque ius,5e liquidiores mdinitio si ii immissu spititu nimis e agitat, & magis se.

parant segregant at minus fouent minore move susci

piunt lucis copia de in quata, quibus affecta est, eolotes conspicui n5 sant. Quonia enim nullo pro lsus a stigo te visus imminui, at ab albedine qua uis debilitati tandem quid, Se a summa penitus eorrupi videtur,& propterea omnino, s nimis ab ea diffundit ut dilataturq; squid ei nigredo,cui omnium consensus visum constringendi si lcultatem attribuit, ut is apposta, ne corrumpatur,xe-

nophontis testimonio, praestat: cuius stili det milita per nives iter facientia visusnis nigrat si terti obiectu subeu-tis albedinis vires repressae solet, nisi scilicet colore immisso qui visum eost tingit, ne nimis ab albedine dissit n. deletur prouisum solet, penitus corruptus solet ae albedo caloris species & veluti iactes,pto indόque nusquama ealore distincta, sed ubique ipse ea st ealor 1 utique quas edere videt ut illa actiones , eas oti eae attribuenda sunt omnes, itaque re malum, quod albedo visui insiti, a calore id inserit, humores s non omnes, eorum ceti Eruempia,vel ipsum etiam spititii nimis diffundente Funere enim modo liquat eq, qui attingit, aliud nihil immutate videtur calor.

Nec quod calor rebus aliis albia x ipsi etiam in exi. sten, ni ui nullum sui sensum facit unquam, proptς: ea vetedum est ne humores iisque immistum spiritum sun-dete queat dilatateque, re fundat omnino dilatetque,agros ab eo ut alibi dictum est fermentati,molliti nimitum sundique, bullasque attolli intuentibus,ti a calore

bene stigidis indito cibis lingua spilitumq; fundi dilatatique lentientibus. Nec tamen de eorum qui diutu nis i a tenebris conclus,de repente summae exposti albedini, statim visus penitus corrumpitur, propterea eum

cottumpi existimandum videtur, qudd lubeuntos albedinis calor humores nimis liquarit nimisque spiritum diffundetit neque enim intelligere licet, cur id promptius,quos iam diu nulla attigit albedo,quam quos assidue ea subit, ab eius liquentur ealote sed potius sortὸ, qudd nouo albedinis conspectu nimis exhilaratus spi

ritus, tantus ad eam intuendam confluxit,ut mutuo sese

complestitit. Itaq; de humotes substantiae praesentia de stituti, quae perpetuo iis inhaerens penitusque eius natu.

rae immista,& perpetuo eas comouens,summopere eos& fouebat di oblectabat, immutentur omnino quid di quid patiatur, proindeq; de visus corrumpatur Oportet. Nam si sensorioiu teliquorum,eotia praesertim quae mul ti, diuerssque e rebus constructa sunt, de Organcit si etia, quae a nobis fiunt, quae praesertim, quhd eo tu ope ae mi ni stetio vatium da meiteque conficiendum est opus, multis diu eisque e rebus componenda suete, si quae earum non recte consecta positaue si nequaqua quod conficie

dum est,co fiet potest opus, ne,s quiuis oculi pars quiduis immutetur, visus coitum patur ambigere nulli licet at iis certe minus qui oculi constructione ni causamque.

eur ita eona tuendus suetit, paulo diligentius intuiti

sunt

At age, unde digressi sumus redeamus: de quando in tegram puris, imam i lueem spiritui molestam esse gra. uεmque satis est ut videtur declaratum, quae quatisque eum oblectat, de reliqua quae proposita sunt expona. mus. Quoniam spiritus, vel f a rebus, a quibus admotum agitur foueturque, voluptate asscitur. & lui manifeste id agit. at robustissima purissimἱque quae est, non modo nihil spiratum oblectat, sed molestia malo. que a Ucit, & propterea svi visum est) qu bd humo testisque tuumnum spuitum mira exagitat, de liquidiotes illos faciens, ne spiritum satis foueant, prohIbete

utique ab ea summa ametatur voluptate oportet, quae blande humores ipsumque iis immistum eommouet , iuritum, Ze qua de ipsa eum fouet, Ee modicum quid hu- moles fundens nihil, quin ia ipsi idem agant, prohibent. Tenebrae contra ge tenebris proxima lux tristutiam spiritui molestiamque itiserunt & in angustum illaeum agunt. Nam si non propitis id agunt vitibus , at

quod piopriae ipsius speciei aduersa sunt, de quod lucisterumque aspectum qui spuitu longe iucundissimus, longeque est necessattissimus, de quo dempto seruari desperat γ ei adimit, summopere eum turbant re veluti examinant , itaque ut sese eontrahat praestant , de quod dictum esto veluti ex aeei dente quodam costi ingunt. Caetera verb,quae non ut colotata oblectant, neque igitur quibuscunque, at certis tantam colorata eo-loribus, propterea oblectant, quod ad nostri consetua tionem commodumque, vel voluptatem spectant, quod omnino quoddam nobis pollicentur botium , vel etiam qu)d diu ipsa seruati posse apparent. Adeo enim grata, ad ebque nobis amica est eon seruatio, ut quibuscumque melle appareat entibus, iucunda ea nobis sit. Propterea igitur de animalia,& pulchra omnia oblectant, qudd da ut uinam illa omnia conseruationem pollicent ut tecte efformata singulis nimirum praedita pa tibus ad proprium obeundum munus aptissimis, de quatum nulla alterius locum occupet vel opus impeuiat, sed quatum singula pioptia sede contentae mira ratione sibi ipsis conveniant de veluti cocinnant, de sngulae teliquarum opus adiuuent, nec proprium inuideat

laborem, de proptiam singulae nactae naturam, venustis smis omnes iisque sagulae exora ala sint coloribus, qui partium conset uationem praesentant de robur. Desor mla eontra turpiaque summopere offendunt, quod bre-ur corruptum iti apparent. Qui enim, qua e partibus, quatum nulla ad proprium obeundum munus conssiue a st, de qua nulla tibi ipsis mensula rationeque comgruat, sed adeo alteram excedat exuperetque altera , t non unius eiu Emque, sed diuersorum animalium partes videt i queant, de quae omnes e pessimis cotectae sue

eis, deterrimo eoqi omnino donatae sint colore,qui proximam sinsulatum denuntiet eoi iuptionem, diu con seruari posse sperate liceat Age potio quae reliqua sunt, modus nimirum, quo spiritu ex oculis effuso viso Gaia Ieno fiat, tum de quae visionis lationem tractanti At isto

teli posta sunt, explicentui teli clinturque,vel si satis ille a Petipateticis ieiectus videli possit. C a ν ου et Σx VIII. Visiis stiri, ex oeulus egresso, o aere, qua inter res quas ei larum frinin Pe me .s est, ast ruti H her

donaro Ga exob co x v v s inquit Galenus quod videtur ut aemittens de se aliquid, propriam sui nobis di- .gnotionem Ostendit, aut si ipsum nihil mittit, is expectat aliquam ad se a nobis sensseam ve nite saeuitatem. Vitum hors sit verius, hoe iudicabitur is modo. Pet exigua pupillae solamen viso fit. Quod qui-

dem s expectat et portionem aliquam, aut facultatE,aut Eimamnem. aut qualitatem ex eolpotibus extrinsecus e obiectis ad se accedete, nunquam eius, quod videtur magnitudinem peteiperemus . verbi caula, vasti si euius montis tam magnum siquidem spectrum , quan- tus ipse est mons, in oculos nostros ingredi oportet . tiquod penitus est absurdum. Ut omittam interim, qudd is

vel in uno eodem. teporis momento, etiam s innumea arabile, snt qui videtent, ad singulos eaedem imagines . seirentur. C diu velli visorius etiam spiritus nequeat . fluore suo tantam extendi , ut omnes visui expostas ies .cite fusus complecteretur nam quid aliud esset qu in .eo metititia illa stoicorum gutta, qua cum toto maiori . commi -

448쪽

commiscetui3 Restat igitur adhue ut aer elicunfusus tale instrumentum nobis si, quo tempore videmus, quale est semper ne tuus in corpore. Si quidem eodem pacto aer nos ambiens a spiritus visui occursu, quo astilis sulgore asici videtur. Nam de ille ptemri aeris termino contacto statim vim suam sulgidam in totum dispergit, D nostra per vis otios neruos acies progressa spirituali substantia praedita, elim in aerem incidit , primo appulsu in eum alterationem inducit, quae longe la-tίque,in continuum scilicet nos ambiens corpus sparsa tepentP in totum diffunditur: id quod liquido etiam in vi soli1 inesse conspicimus. Retum se ilicet quae sentientem animam non contingunt,nec vires ei nee speciem percipi posse eesistimanti Galeno, nihilque ut videtur e rebus quae spectantur s-mulachra emanare intuito, & cerebri unius propriam es sentiendi vim in uis vero eatenus eam inesse quatenus a cerebro ea donentur, quatenus scilicet a cete bio immutentur in eiusque agantur naturam itaque i in mutatos non ipsos modo externarum rerum vires me-eiemque peteipere,sed celebro sentiendam eam pisbe te statuenti necessatili ut dictum est quo rerum imagines spectentur, vel anima ipsa , vel aliquod eius orga num ad tes spectandas emittendum Galeno suit. quod eas intuitum eatum speciein animae communi calet, spiritus nimiium, qui oculis inesse, Se qui si non animae lapsus substantia, at praeeipuum eius organum Galeno vita, est, di qui longe ad exiliendum aptissimus videtipotest. Non tantus porto ille cum videretur, qui Se ad valde temota, vastasque res ferri, easque ambite com

plectique pollit quod teliquum su t) emittendus quidem ex oculis, at non ad res usque sed modicum quid egresso, & non longὰ omnino ab oculi, facto, vis ei a Galeno intermedium aerem inalterandi, in propriam qiagen d i naturam indenda filii, quo sentiendi vi donatus contigua tu ipse reis imagines intueretur omnes,& spiritui quo sentiens factus sit, non continuus ei modbvnitu ue,sed unus omnino ei factus spectandas praeberet. Vino itaq; eo omnino sat modo, quo reliqui sensus omnes, eo tantum interiecto discrimine qu5d illa ut fiat non visori, noui 1 eetebro inaltetandi sunt qui sorte celebro persimiles nihil quo sentiant, amplius immutandi e lebro sent sed aer a ii iii tu ex oculis egresso in pio pria agendus naturam. Patet, inquit, similem quandam affectionem utrisque contingete , di neruore aeri, qui quidem ex sui ipsarum natura similitudinem quandam iam habent, ad ea in scilicet tem uterque a qua malle ta-dus est. Subdit, Itaque & ad rem immutantem exquisitussimilantur.

De rerum natura, Lib. VII.

C, et XXIX.

Vibonem quomodo Galeno placetferi non pust.

V o N M , ut te tum species spectentur, vesii specie, ipsae oeulos labeant A: videnti animae sese intuendas pribeant, ipsi se ilicet uniantur, animae, vel anima ipsa , aut res bene ei proxima,s: cuius passiones cognitione'; animae innotescant omnes,ex oculis egrediatur,ti ad tes quae spectadae sunt delata eas veluti circumplectatur,uniuersas Omnino eas contingat oportet: tecte utique Galeno modum,quo re-ium imagines, quantae res sunt, quant xq, spectantur, o.

eculorum pupillam subire queant, se quo rei eiusde ima go ad innumeros simul homines setatur,& quo insuper longe plurimae imagines unum in punctum sinu elais sese mutuo non confundant,intueri impotenti, & spiriatum,vel animae labstantiam , vel maxime propria ipsus organum existimanti, is ad res contingendus egredi vi D, est. Et tecte itidem spiritum ad remotisii mos vastis smos , montes effundi, eosque uniuersos circumplecti non posse iudicanti . necessatio quod reliquum sui t) in termedius aer a spiritus vi in alterandus Se spiritus natuc, donandus. & in spiritum omnino agendus Galenosuit. At ut nihil modo lationem, qua sensum is fieri sta tuit, danem, satis alibi damnatam teiectamque id eerte

lammopere Galenum incusem, quod dissicultates dum

vitat, qui nullo exuperent ut negotio,non plures multo. que subit peio ies di a quibus nusquam sese explieet, sed in barathra meheicule libens ille sese dimittit, e quibus euadedi nulla sit spes. Non scilicet e rebus, quibus quatisque vis a luce modb eonspectae eae sint alsi imagines ne em anet . 5e ne per aerem nihil a spiritu in alteraium quaque versiis sera ur, & oeulo: um tunicas pupillainq; labeant.& spiti tui insuper oculis in existenti quaia propemodum sunt appareant,verends Galeno nit,vassis si inara tersi quas, spiritumq; ex oculis elabent E inter medius qui fit aer aspiritu in alte ii Galeno videri non potest, vel penitus ei abditus , vel ab iis de sensus rebus, quas spiritus permeate eruperareque minime queat s-mulachra minutissimis in specillis, tum velis & picto tum industria minima quae sunt,& quae contigua nihil excedunt, vasta summόque prominentia appacere

intuito. Hse multoque amplius iam ma conditoris nostii eum 'alia tum in rerum, um vero in animalium consti iactio ne sapientia bene Galeno eonspecta,petu adete homini potetat modum ab eo inuentum esse,quo quatae sunt re-

tum imagines spiritui oculis inexistenti, vel f tantae eos illae non iubeant, videri possent: & diliget et Galeno in quis tus , conspectus dubio procul solet. At vel montibus ipsis oculi potius patetae tendi erant quam spiritus ad illorum species percipiendas emittendus multo siquidem grauioribus is emittatur inc5modis. quam illi in oculos recipiantur. Qui enim qui nec corpore quiraobtectus defensusque spiritus, vel languentes ambientis vires substinere potest. sed ad paululum iis exuperan tibus exitio datur, ex oculis egressus, nec a ventis vllis dis ipetur.nee ab ullis frigoribus aestibusq; extinguatur Nee vetv j lamma id spiritui datum esse tenuitate dixerint Axademici,quia scilicet penὰ incorporeus edin sit,

ab huiusmodi naturis pene impatibilis st. Manifeste enim quo ille tenuiore existat, e5 dissipetiit corrumpa turq; promptius. At non facultas mod4 spii itui robuiq; dandum, quo ab aeris ambientis se vitibus tueatur, sed quibus eum uniuersum in alteret, Ze quod ne quidem ips Soli datum videtur temporis eum mometo in pro priam agat naturam. vinculis certe quibusdam, ubi e . mittitur, alligandus eiit spiritus, quibus ne ad caelestes, cognatas bstantias, ad quas assiduὰ tanto tedit studio, euolet,le quibus imaginibus petceptis in oculos retrahature neque enim libens ipse eos iubeat. Nee velli ea tantum quae ex oculotum regione,sed iiihil minus, quae ex obliquo,& quae a tergo posita sunt perpetuo nullaque speculotu opera intueatur,si propterea intueatur, quod aetem circumsusum in propriam agat naturam , isque, rua contingit percipitque, spiratui communicet. Non quidem motu in alterate,sed substantia Galeno videre, ut non eum modo, in quem veluti tecta sit tui, sed unis uersum aeque in alteret. Multo mehereule haec absurda

atque impos,ibilia magis Geleno videri debuere, quam non montis cuiusuis litiaginem, sed montes ipsos pupilla foramen subite. C , ν v et x XX.

Colorem proprium tisas sensiti Aristores esse , .st non

cui rem eo orum mareriam, est colorem transticas teminati extremiam esse.

R o p n i v M vilas sensile color est, inquit

Aristoteles. Mouet autem visim . no tactalium

more,contingens ipsem ed transpieui euiuia piam intermedii opera, vel aeris scilieet, vel aquae quod a colore morsi,& ad oculos protἴsum, quo a

colore commotu est motu, eode oculos, transpicuos reipsos, vissimq; comouet. Itaq; colores Oculis apposta geesit ingetes oculos nihil spectatur. Quin& odore, sonim intimi, illi inditi narib. hiq; in auribus editi, propterea vel nihil piorsus,vel loge aegerrime letiri Arist. videtur, O. i.

449쪽

Bernardini Telesi;

quod N ipsi At percipiantur, in tet medii aeris opetaopus habent. At tianspicui motivus color,non cuiusuis motivus est,sed pessini tantum actuque exissentis,a luce scilicet collustrati. Pet se enim impet sectum, ae non actu,sed potentia modo transpicuum est perscitur auteactiiqile fit, ubi a luce collustratur: ut lux transpicui persectio & veluti color,& pi optetea quodammodo visitis etiam videri possit. Colores porto delatura suscepturaque transpicua, proprii coloris expertia oportere esse

visa Aristoteli sunt,materiatum reliquarum omni u ni Ie, quae omnis naturae, quam susceptae sunt, expertes sactae videntur, ne alienas aduenientes ea teiiciat propriamque maletiam subite prohibeat. Et transpicuitas colorum materia visa Aristoteli est 1 squidem materiam eandem 5e in detis, di in non dens s corpotibus coloris susceptiuam esse oportet. Quoniam igitur aqua S: aereolorem in seipsi, suseipete videntur, quia transpicua eum snt lucem suscipere videntur quae ipsorum veluti

color est, transpieuitas colorum materia ponenda est.

Et alibi, Minime inquit propterea quod aqua & aer

proprium colorem sortita non sunt, neque ab intrinseco proprii coloris causam habent,sed ab extrinseco eam recipiunt, at densa, quae terminata dicunt ut, proprium habent colorem & ab extrinseco colorantur, diu et sanatura eoloris suseeptiua in altero iudicanda est. Mani

sestum igitur inquit quod hic di ibi idem est colori, ea

pax, transpicuum videlicet. Quoniam igitur colorum materia transpicuitas illi visa est,& coi pota quaevis eo. lorata videntur,eorum praecipua superficies extremum. que,corpora omnia transpicuitatis participia Aristotest visa sunt, re propterea colorem transpicui terminati

superfici diu extremumque, di superficies per se vistes esse,quia inseipsis coloiem habent. Casui XXXI. Non olorem ,seu Iacem proprium esse

visus sensile.

η O M eo lotem , sed lueem proprium visus sen-

& Blem per se visitem eue lucem , usque

si adeo manifestum est, ut si a st mimina quapias ratione iis pulsus Aristoteles luce omissa colorem primo visitem ponat, damnandus tamen videri queat,qui nimirum sensu dimisso rationes sectetur. Si quidem sensus ipse primo illam A: pet se vis lem, colo. res squidem vilites,at secundo a luce loco,& lucis omnino opera visites declarat, solam illa seorsum a 1 coloribus, di vel minimam longissimeque amotam, coloresvetb per se, & a luce non illustratos nullos intuitus unia quam. Nulla igitur ratione id ponens,sed veluti suo iure dissumens Aristoteles, mihi quidem non damnandus ino.

do,sed ut alibi dictum est vel piastigiis captus,vel Dei

ipsus potentiam aemulati velle videt ut . aliud rebus iu- geniti aliasque indens vites,quam quibus ab illo dotiatae videntur.Colorem porto ne secundo quidem loco visi. Iem . sed prorsus sui natura inuisitem, lese scilicet propriamque speciem effundendi impotentem esse de pro metea videli, quod quae sola visi is est lux ab eo intin

gat ut itaque eiusspeciem secum ad spiritum deserat,di uersi,qui in nubibus marique spectantur, colores apertissime declarant. Quoniam enim vel omnium consensu, ves sensus ipsus testimonio, uno eodemque nubes omnes de albo omnino donatae sunt colore, itaque vi a

libi d)ctum es) in seipsas illae spissatae in aquam grandinemque & niuem, in bene scilicet albas coguntur res, di marina itidem aqua alba est omnis: ambigere non licet quin si ipsarum spectetur color, albus perpetub spe

ctetur.

Plopterea igitur nubes non albs omnes,sed omnibus ab albo ad nigrum usque obscurum uiae coloratae apparent coloribus, & mate, quod humillimum est, album, paulo profundius factum viride,tum ceruleum, posite ino & nisium spectatur obscurumque, quod non terum colores,sed lux spectatur ab iis quidem intincta colorataque,de non solis,sed a materiae insupe quam subit,m-

gredine. itaque qud profundior ea si,quo scilicet maiorem eius molem subeat lux, magisque eius nigredini immisceatur, eis amplius cador obscurat ut ad n igri inq: agitur. Quin & in eo damnandus videt ut Aristoteles,

quod colorum perceptionem non tactilium mole cor. tactu,sed motu aeti acolote indito,eo l. videnti animae communicato fieri decernit. Neque enim imaginari licet , qui motus a colore . a maxime nimirum immobili demortuaque te aeti indi possit, multo etiam minus,

qui oculos is subire iisque in existentem videntem substatiam commouere queat Quod si non id agere colorem,

sed qua lux nobis donata ea saeuitate,sese scilicet essendendi multiplicandique & aerem propria specie assici ἴ-di,itaque & oeulos subeundi, inexistentique spiritui sese indendi potentem intelligat, solo tem omnino non a luce ad videntem substatiam defetii, sed propitis ipsumoribus sese ad illam effundere statuat, itaque id modo lucem praestate, quod aetem ad colorum speciem suseipiendam aptum faciti interrogandus omnino sit Aristo teles,quam nam aeri lucis praesentia conditionem indit, qua non donatus eoiorum actionem speciemque vel te-iicit vel non admittit,at donatus nullo eam suscipit tempotis momento, alia enim ipta a luce Peripatieis si oportet. Nam si sola ipsa indita colores spectantur,ipsi. met, quod summe pernegant, ponant, lucem nimirum ptimo visiem.& colores non aeti sed tu ei propriam speciem indere,itaque in luce spectati, re squidem vistes,

secundo certe loco.

At vero quod superest si tenuiorem a luce aerem,&propterea ad colores suscipiendos aptum seri dixerint,deelarent oportet,qui a minima interdum luce eitcu fluus aer uniuersus nullo temporas momento tenuior, eaque amota nullo itidem temporis momento crassior

fiat Et non propterea omnino colores in luce spectari,qndd ab ea aer tinuior fiat, inde liquido patet, quod uauis in aeris tenuitate,at nulla a luce illustrata nullus spectatur color, de quavis in erassite statim qu adsunt omnes,smul ac tantula in ipso fit lux. Quin & inde liquido patet, non colores, sed lucem modo visitem esse, colores nimirum propriam speciem effundendi impotentes, S proptet ea eam spiritui spectati, qu bd tuae eam

deserat.quonram quae transpicuae non sunt res, quae sciliiscet lucem non admittunt, ita oculis admota, ut lux nulla ad illas accede te ab illisque ad oculos telucere queat, nihil proisus ipsa tum spectantur colores,at earum, quae luci peruia sunt,pulcherrime. Propterea enim illi nihil spectantur,sed,ut conspicui fiant, paululum ab oculis amouendi, itaque omn)no locandi sunt, ut quaepiam ad eos adueniat lux,& ad oeulos ab iis relucere queat, quod sese effundendi prorsus impotens est color.at hi mptimc cdnspiciu ut ut, quod lux qua res, quibus insunt,

permeat quod passim pati , id et ut) ab ipsa tum intingi

tur coloribus, di eas transuecta oeulos subit,itaque spiti tui intuendos illos praebet. C, ovi XXXII.

Aerem ct aquam nentia am coloris experres esse , necesse o uno oportere, quo colores Ius pii t a seramque. E x a itidem aquisque, transpicuis omnino, per quae colores spectantur, propterea proprium colorem au serens Aristoteles, qubd sis in existat, alienis veluti aditum obia Fiat, suseipique eos la deserti obstet,nimius proptiarum po sitionum,nimius propriae sapientis amatot videri potest, qui nimirum rebus ipss aduersas illas repugnantesque intuitus non illas deserandas demoliendasque, vel cor rigendas saltem, sed res ipsas immuta das aliaque specie donandas, Deum stilicet eatum conditorem , veluti

in earum constructione errantem, conigendum statuit.

Neque enim ader, omnibus manifestum aetis aquarum que alborem non illi conspectum fuisse crediderim vn quam, nec credi omnino potest. Possim enim & aquam.& aetem

450쪽

& aerem , albos esse enunciat, respumam niuemque propterea albas declarat , quod multus virique inditus si aer. Et sermonem de coloribus instituens siue ipse, sue is eius auditur Theophrastus commentatium conis Leerit, qui ipsemet Aristoteles videri queat prima eorpora Omnia, de aquam inprimis, atque aetem albo donat colore. Et conspecta omnino Alistoteli aqua quis enim id neget2 si non lucida, colorata visa fit, necesse est, ut non tam eolorem aeti, aquisve inditum negare videli possit, quam non indendum fuisse docete , quod igitur dictum est, illatum coenditorem Deum errantem corrigere. At non tantum homini audedum . nec id pro postum omnino et atted tes ipsas intueri, di quales vi.

Q sunt tales eas pone te tum modum rationemq, inqui tete, qua talibus iis existentibus, qua euenire videntur, eueniant Coloratus itatue conspectus aer,coloratus Omnino Aristoteli ponendus erat: tum ratio, qua colora. tus eu ra sit, eolores tamen omnea nullo suscipiat nego.

tio,nihilque illotu immutet illos, inquite da, nihil vetito, quin, quod fieri videi et fieri posset. Ae dubio procul paulo diligent tu, inspecta, conspecta ea solet. Albus enim e5speeitis aer, di albore adeo exili donatus, ut in non spissato illo agetiimὰ is eospici possit, utique coloribus

ille alii, om: ribus petulus, nullumque illorum reiicien di aut immutandi potens Aristoteli videi i potuit, naturas piaesertim alias omnes, de luem in ptimis colore', ipsos, qui summe languent nona contrariis modo ed a sim libus re paulo robustioribus nullo negotio nulloq, tepotis momento adeo exuperata obscurat i que intuenti prodieantique,ut visum lateant. Albus nimi tum ut an superioribus declaratum est commetariis) color, materia velli nigra esim si, utique entium, qua ex iis constat, quod uis, de albo,vel nigro, vel medio quopiam colore coloratum si .necesse in.

De rerum natura, Lib. VI 1.

C, x xx XIII. colorum materiam non tria spicaritatem te irarem mas a Materiam esse omA . qua tis ea disso-

Vo Ni M igitur in transpieuis tenuibusq; e exilis is quidem, at proprius eorum quibusvis color inelle visus est , veluti di in opaeis, &- qui pet illa ad oculos dς seruntur colores, mi. ni me in ipsi, ut in propria matella,nee alio omnino modo quam in dens s opacisq; sede suscipi vis sunt: nequa quatianspieuitas tenuitasq; magis qu m Opacitas classiatesque colorum materia pone. da est, sed aeque vitaque vel opaeitas et ii magis, vel si minus plompte alienos ea suseipiat.Propterea id enim euenit, qu bd tobustior ptimius rei eolor,non a quouis obscuratur, sed a praepoten. tibus latam. Quin & illud incusandi Peli patetici videi

possu ni. comunem colorum materia transpicuitatem editi statuat, uniuersam eam pene incoloratam ponunt. Esto enim communis agentium naturarum materiae more nullo proprio colore communis colorum materia

donanda sit, ne in existes is alienos reiiciat at illius itide more alienis eam semper coloratam esse oportebat nullamque eius portionum illis omnibus denudati unquam. At Peripateticis longe maxima longέque nobili si ima traspicuitatis potiio, quid portio transpieuitas ipsa uniuersa,vniuersa colorum materia perpetuo eo lo te eatet, nec colorari etiam potest unquam, caeleste, oibet, sublunati' , di hic terrae proximus aer, I aquae insuper elementum. Nam si a luce perfici illo tum tiatis pieuitatem dixerint, non colorsi amplius, sed lueis sub tectum se transpicuitas. Eo praeterea incommodo pre mi Peripatetici videntur, quod corporibus quibusvis quae colorata videntur, trispicuitatem in dant oportet L .i visum est indunt omnabus: quo neque absurditis qui equam, nec possibile minus poni potest. Siquidemi aspieuitas ut vel ipsum nomen declarat tenuitas sum ma est puraque, de quam lux uniuersam permeat, Se in qua umuelsa luceat. Quae igitur lucem penitus non

admittunt, quantumuis eorum superse ima lueeiltu. stretur, minime ea transpicua poni possunt. At neque in corporum superficiet an rom color inesse apparet,sed nihilo minus quam extremae , penitiores eorum paries, quibus nullam omnino inesse transpicuitatem existima re licet, coloratae videntur: ut ratione nulla trah*itui

terminati extremum. de supei sciet idem t Aristoteli placet eo lor poni possit. Capui XXXVI l.

Atisti viri' rarti ab extremo uere commoto seri, σύ os omnixo emees aeris meos esse ,ho, Pepercipiu- ne onorum esse perceptronem. V o i et v , 8d ipse spititu fieri videtur eon moto, at nequaquam ille ab externa ullate cotissileto, vel dis italo . nec alietato omnino, aut contacto, sed vere ad motum ab externo aere acto. Continuus videlicet de longe tenuissimus, longeque ad motum aptissimus elim st aer, qua uis sui parte impulsus comotusque, uniueisus is commouetur: veluti aqua quas puncto in tet dum agitata commotaq, uniuersa agitatur. Quin multb etiam aet promptius, multoque maius in spatium, mulid aqua tenuior multoque ad motum prompti t. vel longissime itaque amo tu, nobis aer, ubi impellitur dimoueturque, nos amisbi in aerem nostrisque in elusum aui ibu, impii sit di- nouetque. Is vero in aut is intimum ad pergracilem sane adactus pelliculam,quae externo aeri ad cerebium spiritumque ingi essum occludit, pelliculam neruumque ad ei m delatum seriens impellensque, neruo in ex stetem, de per hune in veniticulis contentum spiritum commo uel uniuersum continuum de ipsum existentem, mult6que qu m aer est tenuiorem . minusque moueri p)srescentem.' Commoueri porto se sentiens spiritus, sonos exaudite videtur. Et huiusmodi motuum perceptionestiuditum esse Si quo dictum est modo seri, sono tum omnium exoltus, de ipsa ampljus aurium manifestat con structio. Soni videlieet,qui fiunt omnes,va eoi potibus sese mutuo violenterque percutientibus fiunt, vel uno saltem celeriter per aetem delato , animalium vero voces aere consertim violenterque expuato, de veluti de- articulato , aere scilicet 'eommoto soni omnes. Neque enim aliud pati a eorporum concursu, vel ab eorum latione aer videli potest. mcqubd vel violentet explodia

tui vel impellitur,violeter mouetur omnino eoque m uetur motu qui citeum fluo etiam communicati possit.

Neque igitur, ubi lent ἡ sese corpora setiunt sonum dunt silum: quod nimirum non is aeri, qui exploditur, datur motus, qui s quidem circumfluo communicati possit, ad aetem que auribus inclusum deserti, spitii ut etiam quod, ut sonus sat,fieti omnino oportet) audit rio in existenti netuo.& per hunc in ventriculis contento detur. At neque mollia laxique euiusmodi lanae existunt spongietque qua uis in se ipsas serantur vi, sonaedunt ullum, quod nimirum non ei ieitui inclusus aer, sed illotum potos subit cauitatesque : neque rubi acusaeum serit quod perexiguus , qui elicitui aer . citcum. fluum nihil commouet. Sonus enim visat, is omnino aeri dandus est motus, qui ad spiritu in ventriculi, comtentum perueniat. Id vero quacunque fiat ratione, sinus itidem fit. Vel ubi igitur tenuis imi vapores, te modicum qui ab aeris natura dissidentes in densum nullum, neque in se ipsos impacti quicquam, at per aerem modλ pauislo celerius delati, ut eius cessionem de quas fugam praeueniant , aerem itaque impellent . sonum de ipsquaque ed ut versus. Na erassiores spissatique in nubes..bi in se ipsos violent ei set untui, di mutud se ipsos setiunt percutiuntque, tonii tum, ingentem nimiis facisit sonum .at qui tamen non vald p in lon um seratur, quddsese serientes nubes magna quidem vi aerem explodunt, at non vadῖ in longum eum proiicunt. Pilae verbialter quae ignis vi xaeis e tormentis excutiuntur, non

o. h.

SEARCH

MENU NAVIGATION