장음표시 사용
471쪽
intellectus natura manifestat, apertissimίq; animae nostiae parte eum Deit. At neq; intelligentiatu num e tu inquirens colligenR; Arist. sngulis suos singulos assignat orbes, de intellectu humano, aut de humano usqua m minit Olbe, qui vel in primis inquit ἴdus erat. Nisi enim non una si continuaque intelligentia, at in partes diui. sa, de quae vel eum hominibus singulis otiantur Occidantque rvel quae emolientibus in nastentes paresque eos numero migrent quod nunquam, te ut ponant nequaquam hominum eorporibus,aut animis indi potest, sed alius omnino assignandus ei est orbis, mina meque is ab hominibus temotus, aer nimirum, in quo homines degunt, & cui multo quam terrae eommodius substatia huiusmodi indi queat. Perpetuus itaque ibi continuusqi existens intellectus hominum eorpora omnia subeat, nusquam vel ortus vel interemptus quod mundi animaenem te nonnullis videtur. At hoe praeterquam quὁd m ni me Aristoteli plaeet, qui scille et aeri Se reliquis primis corporibus praetet propita sit nam propi iamq; substat iam inesse quid pet. negat: per se id absurdu poetarumque figmentis peismile apparet.Non scilicet adeo nobilis substantia, qualis intelligentia videtur,orbi indenda est,qui pas, im inter ta- atur immuteturq; & coitumpatur. Tum s per spatium oc uniuei sum diffusa quaecunq, in eo sunt necessatio subit non hominu modo animas corpora , . sed reliquorum etiam animalium,plantasque ge saxa subeat, in quibus multo etiam corrumpat ut magis. Si declinate haec ueat,& declinet malum declinans, ne ii hominum iii. em animas subeat in quibus sui ipsius illam capit obli uio, pene re eorrumpitur. illud etiam absurdius, ὸ praestatioribus videlicet atque ignobilioribus partibus in corpoleam re maxime unam componi substantiam. Ait stoteles certe id non ausus duplicem potius intellectum humanae animae indendum censuit His quidem seorsum, aliisq; his similibus angustiis cogitatius humanaeque intelligentiae inuentores opptimi videlitur, niam me illis libri in quibus liriere cogictati ii Aristoteles visus est. Summo pete itaqi incusandi, qui dum Aristoteli erranti haerere pertinaciter volui, de euin deserunt, di incommdo, cuius sorte gratia id secete, minime vitato alia multa )psi subeunt nahil illo minora.
aliora tu . .en inret entia diseri uti eatisim Peripateram redda numme posse: nobis vero mamsessi mam eam esse.
ν T ut agens itidem proprius singulis inst ho. minibus, sugulo tum itaque hominii intelliget te proprium siti no certe di sitiminis, quod in r ter eorum intelligentias spectat ut longὸ maximum. eausam Peripatetici assignare queant unquam. Quoniam enim te nulla prorsus a seipsis possibile, differunt,sed eiusdem sunt omnes natur si& qui unus omnes videri possint,vetόque unus sint oinnes,& multo agens
amplius, de ne possibilis quidem ipse corpore ullo proorgano utitur, & si quid ad intellectionem sensus eon. nit, sensuque assecla imaginatio, nihil id diuersum in
diuos, est nominibus, sed idε prorsus in omnibus,qua. les enim sunt retum tormae, tales hominibus ortinabus, eaedemque prorsus hominibus sentiuntur omnibus, di uales sentisit ut tales in ima sciatione te pota ut ur, tu hil i ue prorsus in sentiendis iis a seipsis dii iunt homines d omnes modo eode eas percipiunt, de eqde quae sunt eadem videt ut omnibus e sotitiis itaq; tisis E ab omnibus sensu perceptis, iaciemq; in imaginatione repositis, in omnibus ab ag nte eo de materis coditionibus denuda. tis, eademque intelleelui pote utia affixis, qui in diueis, hominibus diuersae fiat intueri mina me licet. Nobis nu.-lus neque in hoc labor. Quonia enim passi onu motuumq;.quibus alias com . motus est spiritus, iecolitione intellectio fit, de lituitus Ionge a se piis calore tenuitateque reputarate differunt,
in longόq; diuersissimis tollocati sunt operiaturque ce .lebri , enitieulis, nee aequὸ ab externis rebus commoti sunt omnes, nec praeteritotu motuum eo gnitio motus ipsi aeque in omnibus remansere, nec aeque ad eos reco tendos promptime exque apium loca nacti sunt omnes
longe intelligant diuertissime necesse est. Nam etsi vidictum est)non spiritus ipse in hominibus, sed substitia
a Deo immissa intelligit equonia dum in corpore ea in habitat agentib. naturis de corruptioni omnino obnoxio spiritus ministerio atque opera intelligit, itaque ea modo intelligit quε e retum sensu peterptaru sm litudine in telligi pollunt,& quae spiritus ei intelligenda veluti offert aut mimi tat: utique prout spiritus ad motus teco. lendos sint litudinί'; dignoscendas aptior ineptiorve fuerat, praestantius ipsa deletiusve, ae quod passum euenire videtur iuxta spiritus omnino naturam intelligat portet. Age veto quae cuilibet spiritus naturae intelligetia, & 4 qu ibus corporis naturis dispostionibusq; snguli illi fiant, inquirete ne grauemur. Res enim s non uni. versa loco conueniens, at qui sorte non nis modo quo sentit quoue imaginatur,ti quo intelligit spiritus, exposto,reete explacati poterat, longe certe inquiri dignissima, quin hic inquitatur, nimi impedimento esse debet C A , V et XXIX. Spirartis ea me interse se uase M puritate differre
Agendum aptior ineptio esu. Ax lux diuerss maxim Ruedisii mili ibus e rebus,de maxime diuerso de languEte omnino calore educti hominu spiritus, non, ut caelestes orbes quibus peis miles conspecti sunt)eode omnes naturae robore ea d Eque tenuitate donatos esse , eoque tantam inter sedisse ite, quod in aliis magis in seipsos collecti conspis satique sint,in aliis minus,sed calore tenuitateque, di puritate insuper nitoreque summe inter se diuersos esse,a lios nimi tum aliis multo calidiores tenuioresque,& puriores nitidioresque, ininus scilicet ab immissis fui gina bus foedatos obscuratotq; esse existimare oporteti Quoniam enim a calore quouis tenuitas vel summa consei, ab eaque crassities, in qua ingenita est, consertim inde copiosaque undique di magna erumpente vi in minutissima quaedam si ullula disrumpi, in siligines nimita agi,
de cuin illa ea efferti conspecta sunt: quin in eibotu e4eoctionibus, quae in a nimalium corporibus fiunt, & te nullati quae ad cerebri effert ut ventriculos, immisit ipsi immiseeant ut spiritui laque spiritus ipsus eontestiuitatem interrumpant tenuitatemque imputent e nitorem sident obscutentque,ambigere non licet. His pol id c5 ditionibus inter se cdm differant spiritus utique di patiendi & operandi, intelli rendi omnino facultate litteria dissetant necesse est. Et s modu,quo intellectio ratio cinatioque sat,ante oculos ponamus, qui spiritus ad intelligenduptomptior aptiorque, de qui putida omnino intelligat manifestu fiat. Quonia scilicet intellρctio ia tiocinatioque terum sensu perceptatum smilitudine scidi ieiuna quae perceptae sunt, nequaquam imagines, sed motuu modo,quibus ab iis comotus est .cognitio memotiaque in spiritu remanet, itaque ubi quas is sensi rea imaginatur,nequaquam earia imagines intueti, sed in ius, a P bus ab iis comotus est spiritu recolere visum eiuviique qui spiritus ad motus recole dos promptior est, is ad inteli sedum promptior sit necesse est, calidior ni mirum qui est, tenuiotque, egnior contra si igidior clastititque. Liceat enim qua ido non spii Rusi natura dispo itioque , sed differentiae hic inquaturatur, quibus iuxta uarum utramque intra ia disiunt spiritus , di adeo ea. lore tenuitateque ab aliis alij exupetatur, vi illi, hi collati sigidi eras, ique videra possint sigidos eos cras- solque appellare.
Nee a ratione tes ipsa dissentire videtur. In calido si quidem corpore pioptior perspicaciori usquequaque spiritus,
472쪽
spiritus, 3d eat dis in moibis excitati exacuique intelligentia, re qui iis vexantur maxime inente celeres atque ad ed praecipites fieti videmiae: in sigido cotta eorpore hebes torpidusq; spiritus, de cerebro pei stigerato Galeni testi onio letalgo homines anciuntur, de memoriae intelliget itaq; i reluta fit. At si quo ealidior tenuiorq; sit spiritus, eo ad motus recole dos de ad intelligendu pio. ptiui, no de aptior itidξ fit. Quando enim praeteri totum praesen Humq, motuu collatione intellectio fit ubi a debat des tenuisq; admotus scilicet propius factus est, adeoque nouis in ueli assidue motibus festinat spiritus , ut praesentes csi praeteratis conserte nihil curet, praue certe intelligit, motuu similitudines, vel nihil vel no satis intuens pio indeq; similes enunciaris qui similes non sunt. Issiaq, ad intelligendu & promptus & aptus erit,is scilicet te id intelliget spiritus, qui calidus quidg tenuis', ire moderate virum 4; est. Et quonia insuper sibi ipsi continuus nitidusque qui est spitii iis , a nullis scilicet fulgi.
nibus maculisve interruptus obscuratusve de foedatus, continua, integris ianihil videlicet vel interluptas vel reiectas retum percipit actiones, de continuis ab iis ni hisq, in lettuptis immutatisve comouetur motibus, itaque quales sunt tales peie pit res,& qui rebus ab iisdem in eo nunt motus perpetuo apparent iidem,& diuersqui a diuers si putus qui est mi idusq; purius omnino is intelligit dii inctiusq,. qui contra ab tinni istis fuliginibus intellii plus,vel a tenebris quabusuis foedatus est
qui in ipso fiunt nee continui,nec vigentes fiunt motus
est Ar ubi qui ab Diae fiunt rebus, non iidem & similes, qui a diu et iis fiunt quin de eot inui clatiqi qui facti sunt,du recolutur, interrupi, Obscurarique, at aqi pro aliis vi
deii possint confuse is perplexEque intelligit.
Nec vero vel insensibilis tei comistione summopeie spiritus intelligentiam,& motus, qui in eo fiunt, vel recoluntur, interrumpi immutatiq; mirati licete vel ipsam sol s lucem aerem longe tenuissimis vaporibus obsitum permeantem, S a speculis paulo crassio iespiti tu afflatis te ilientem diuersam satiam, de aere per interluptas ies commotum adeo diu cisos edent ε sonos adeo scilicet diuersis motibus spiritu commouente sentietibus. Quae certe euemunt lationi. quae exposita est n)hil dissentitit usquam. Perplexa se ilicet turbulentaq; eoium omnium ratio est,qui viscerinus immodetate calidis donati sunt, squidem ab exupeia te calore praee pud siligines fieri visi sunt. puta contra eo tum tranquilisque, quotum spiritus purissimus, a quoi u scilicet moderaro calo te nullas aut perpaucas sui gines fieti existimare licet. Quod igitur dicium est, moderato calore moderataque tenuitate donatus qui est spiritus, promptus aptusque ad intellige dum qu i veto iis excedit, praeceps is est instabilisque:
de purus qui ea splendidusque , ex quis te is distine Eque
intelligit frigidus contra crassusque, segnis ineptusque ad intellige dum, imputus obscurusque an distincte m. telligit perplexeque.
est. Et illud igῖtur prius, e quibus videlicet, di a quo nutriatur resciaturque spiritus. Neque enim,ut teliqua se a re omnia e quibus est, refici etiam spiritus potest, adeo in neruoso genere exiccato arefactoque semine, ut tenuitas nulla amplius inde educi queat. Capvet XXX. Qui cu ara Oh non perperuo σ tenuem etiam purumque
prius qαιbua reptitur e restis, voti i A M vero nequaquam qui calore exu se petat spiritus , tenuitate itidem puritateque
I de splendo te perpetuo exuperat,sed vaporum: more e terra a sole ductoiu qui ea re inter dum pia stat tenuitate superatur puritateque,& , t ali. bi satis deelara is est . te iam iam amplius declarabit ut inulta ex dictis oppostionibus coniugia oriri possunt, ut non maioris modo minorisve ratione inter se diiseia spiti tuti sed iuxta coniugia itidem: utique quales eon. stilui. que nimirum ex dsciis qualitatibus eoite intei sequiat liet enim omnes de quae sibi ipsis oppositae sunt inquitendum,tum etiam, de a quibus tales constituatur. Nam si ut dictum est non loco omnino conueniens, at
dignis, uia inquiti tes, quam diligentissime inquitenda C A p . et XXX LE quibus er a quibus reficiosiritu V o M i M ut in superioribus expositum est
commentariis) spiritus assidue imminuitur, itaque,s seruandus, tesciendua as,idue est, de vel si proprius ipsus calor magnus omnino est, at qu5d tenuit simo inditus subiecto longe exilissi mus .proinde Se languidissimus cetus est .de qui non tesqua suis de ubi uis positas sed eas modo exupetet, de in seipsum agat.quae exiguum quid ab ipso dis, idem de quas
copia summopere excedat Ee veluti citcupletiatur: utique calidis tenuibusque e rebus quibusvia quibus ad cerebri ventriculos ipsumq; ad solli us uniuersitatem patefactus est aditus qua illo, scilicet subeunt ipsque immiscui ut spiritui, di ex aere omnino quem assidue inspiram iis,de e vaporibus qui ex assumptis cibis a ventriculi ventra oue calore as,idue educuntur, & ex evaporatio ne amplius quae e venis arteriisque sub bus uis, quae cere-bti ventriculos attingunt, ex eaque praecipue labitur, quae sub celebri base innumeris sexibus in ritis morem, unde nomen adepta est, complicata est, spiritum reficit maxime est rationi congruum. Nee propterea modo, Pt illorum singula magna habent ad spiritum cognatione, s de singulis ad eerebri veniticulos patefactus est aditus: sed de amplius sori ἡ,qubdiuxta singulorum diuet sita: et immutationemque diu et ii sunt assiduiq; immutanturi spi litus Bene videlicet sui natura calidus benήq; tenuis
est aer,de qui id spiritum ut agatur,sigore modo, quo apripotente terrae natuta affectus est, exuendus e mo-i dicum quid amplius attenuandus, di manifestus ei petnares ad celebri ventriculos patefactus est meatus.
i Et ad spiritum quampiam ipsus pollionem efferti,spiritui immisceti iti ipsumque agi spiritum, cam Odotum, aeris scilicet ab aliena quapia natura affecti petes pilo, de quas iuxta hane animal patitur passiones,tum de qui in hominum diuella sub aere degentium ingeniis cot-potibulque diu et sitas spectatur, de morbo tum,qui aetis vitio concipiuntur, malignitas mani sestὰ declarat. Non stilicet tanta ab odotibus qubusdam voluptate, & tanta contra a quibusdam molestia animal afficiatur, vi ab illi, veluti vivificetur, ab his cotta penitus exatio detur.& nullo vituque temporis momento, nis aedis, qui in spirat ut portio quaepiam celebri ventriculos subeat ipsi que iminisceatur spiritui, an malis nimiium parti, quae una ab aeris vitibus pati immutarique & exuperari potest,& euiui qui in animali fit sesus est omnis, de quae omnino ipsum est animal. Minus ecia, nisi spiritus ex aere qui inspiratur reficiatur, adeo qui diu ei so sub aetegeniti educatique sunt, intelligendi moi que edendi
facultate.&corporistobore eoloreque inter se disset et r& sub tenui puloque illo bene intelligentes , beneque ad motus o innes prompti, Se robusto benόque coloratosnt corpore, sub elasso contra imputoque, mente hebetes & torpidi segnesque, di infirmo omnano corpore, decolore colorato,qui ploximam de nunciet corruptione. Manifestὸ enim propterea cuiusmodi utrique sunt, fiunt, quod tenuis putusque aet copiosor ventriculos subti,deiti huiusmodi statim uniuersus agit ut spiritu , qui igitur motus quibus a sensilibus comotus est, puros nulloq uet Molat labore, de valetissime corpus moueat, & tecte nutriat gubernόique: c crasso contra imputoque quod minoi eius eopia ventriculos subit longeque in uertitur agrius de non uniuersus in spiritum agitur) modi.cus ei arasque & impurus conficitur sparitus , qui ig tutomnem ad ni tum ineptus nullum propitorum mune tum qui scille et omnia motu obeunda sunt petritendaque tecte obire queat.
473쪽
Et morbi aeris vitio concepti nulla medico tum ope rati posse videntur, quod non viscus ullum,nec venis inexistens humor sed ipse vitiatus est spiritus. itaque ut curentur,no quod medicis sit ullus euacuandus est humor sed pixi nexist A spiritus fouendus. de tenuiot om. nino facietidus in alius multusque is di tenuis pulusque in genetadus. mod e ptoptiis odoribus & cibis potionibusque sti . quibus statim eua ratio multa di tenuis puraque educatur. idque ubi inierdia satium est, bi sci licet multus picibusq; ingeneratus est spiritus, superati sunt morbi. vapotes uidem,quos assidue e cibis veniti, culi ventrisque educit ealor,bene si iiitui proximi sunt, bene scilicet calidi beneque tenues inlatum iis insophagus, meatusque qui ex ore ad nates indeque ad celebriastendit ventriculos ad spiritum praebet itet. Et spi liti;
omnino eos i misceri in ipsuq; agi spiritu inde liquid , patet Rubd ubi longa inedia magnisque consecti sulaboribus, ubi videt ieet valde imminutus est spiritust quantulouis cibo vinoque assumpto,nullo temporis momento tesci & veluti viviscari videmur. Neque enim
ratione alia vlla id enen te intelligete licet. nisi qu)d
tenuitas, quae cibo vinoque luetat , e contiito illo & eeonite tiato comotoque hoc , ex utrisque omnino concalusae is adapertisque qu d egi essum irae a ad cerebri elata ventriculos, & spiritui immissa bene ips proxima in ipsum statim aeta est spiritum. Pineterea, se quod post assumptos cibos quosvis somnus nos occupat, eoque longior piosui diorque,quo inagis ii flatu leti siit , quo scilicet cop osores ex iis crassio ruique exhalent vapoeest & sue ei nonnulli non porgmodo stupol qi,sed mortem etiam insit sit. Propterea enim illud.quod ut in proptio declaratum est comm g. tatio spiritus uniuet state vaporum,qui in cibo tum cra. costione fiunt,copia oppressa portiones quae reliquis ineor potis partibus resident,ilii opem ut ferant ad veniticulos confluunt omnes,tandii que ibi immorantur quo. ad vapores exuperentur & in se tit si agantur. Idque ubi actum est,proprias sngulae redeunt ad sedes N viribus N eopia auctae. Et succi qui, auod exitium inserunt,uenenosi di euntur,no propriis id vitibus, nee ut medicis videtur ptoptio inserunt frigore Hoe enim ut alibi declaratum est nostrotia entium nulli prorsus inest:& si illis, de ue in si robustum viventrictili calorem exuperet extinguatque,summam quod frae idae potiones faciunt inexistenti spiritui molestiam in tant, nihilque exuperati , proindeque in nullos alii vapores nullum piorsus
saetant somnum. Illorum etia sapor,non cuiusmodi ciplurium est,amarus sonspidi De. Propterea itaque so potem exitiumque inserunt, quod longe plurimi longe que classissimi ex ii exhalant vapores & qui quδd ptu. te, assidue salii a spiritu,qui assidue in ventriculos con .suit,exuperati non possunt alius assiduὸ,atque alius, Sevniuersus tandem ad illos eonfluit: itaque viai uersu, in unum actus, non magis sorte a vaporum copia crasiti que, atque a seipso compi imitur sul eittitque spiritus.
Id velli inde intelligere licet, qudd clamore aere in spirato cuiusmodi qui e fossis tam diu conelus, de sui phureis e cauernis exhalat esse existimate licet statim sensu morsique animal desitui, de demortus omnino apparet id nisi statim in se igida iniiciatur, penitus moriatur de in eam iniectum v Auti reuiuiscit. Plopterea id e nim qu4d spiritus uniuet state ab inspirato aere oppressa portiones rei quae omnex ad ea conquxere: is snsulae sui parte quae piopriis in sedibus reliqua facta erat, a frigida eo treptam, molestia nimirum affectam sentientes, illi opem ut serant ad suas singulae redeunt sedes. Itaque uniuersitas noli amplius ab iis copress in inspirata erassi te deuicta, tandem ploptiae restituitur naturae.Et ut existimate licet ingens ille dolor Se mors etiam,quae nullo propemodum temporis momento neruorum,quibus
multus inest spiritus . non incisionem,sed compunctio nἴ consequitur,non aded ne tuo tu prae in existenti'; spiritus vulnus,sed huius consequit ut compressionem. Si ruade neruis tecis, spiritui nimiis quo elabatur, pate- .cto .iditu si non penituseessat dolor,imminuiturcerte, di animal non comoritur. Et membris, quibus nerui in
fili sunt, abse istis, pto; nde'nermisi praei nexistente
spiritu &ipso etiam animali maius passo malu non adeli ac compunctis in nerui, dolei di non interimit animal. itaque quoniam quacunq; occasone & qua uis in corporis parte multum in sei sum spissat ut spii itus no summa modo molestia asse itur,sed penitus corrumpitur: vaporibus e vetriculo venticque ad caput sublatis multis pi sertim classis uesit alibi declaratum est yummo pete spiritus v niuei litatis offenditur,ad eamque spiritus
portiones undique confluunt omnes utique topore motiemque, quae quibusdam assumtis cibis animal corripit, non ab illorum natura vitibusque , sed a vaporibus laeti ex iis ad cerebri ventriculos elatis,spiritusq; uniueis tatis in iis inhabitante immissas, se ab ea exuperati tepugnantibus , pioindeque e vaporibus e cibis eductis spi- titum tesci omnino existimandum est. Neque enim nullum illos in usum sed in malum omnino incommodumque,ad 'ilitum essetii existimate licet.
Qui a si amplitis id intueri libet, in dolore intueri licet , quem vapores, qui ex acribus exhalant cibis,capiti
in seiunt. Quoniam enim cerebro ii molesti esse non possunt, cuius si ilicet substantiam nihil ij attineant, nee si attingant oblaedant quicquam , & qu bd nullum prorsis proptiarum passonu animali sensum plebei tutique spis ritui, ut in celebri ventrietili inhabitat, & cui vapores immiseentur: qui a tenuitate qua uis exuperari potest,& cuius sensus, qu i animali fit, est omnis, dot itine i sntii ecesse est. Postremo de ex eua potatione .quae e venis a terrisque quibusvis, quae celebri ventriculos attingunt,
di ex ea amplius,quae ut dictum est sub ediebit base inreti formem plexum complicata est, spitatum refici tum arteriae longitudo angustiaque D situs,tu evaporatiotiis natura, pulsuu immutatio quae Galeni testimonio spiritum imminuto malum aliud nullum animali passo fit,
manifestis sine declarat. Propterea enim tanta tali a L. ista re ibi locata est alietia vi e toga ea beneque agitata multa tenuis'. di pura educat ut exhalatio: A: propterea sub e et ebri, en trictilis collocata,vt ad eos illa efferatur.
Et propterea imminuto spiritu sequentiores sui pulsus, aut d imminutum se is sentiens δε iesci summopere appetcs,proeutans quem ex evaporatione imprimis ut existimate licet e plexu reti tini elapsa id fieri sentici, frequentius arteriam . quae in eum complicata cu, itaque telaquas ita pulsit omnes. Nam ut alibi dictum est quos
una in parte spiritus adit pullus, si praesertim magnum
quempiam in usum maenave qiiapiam neces state impullus tales ibi edat, in reliquis etiam huiusmodi edit Omnibus. Quoniam igitur ex aere, quem inspitamus, vaporibusque Erebus sublatis , quae vent eulo venit que in sunt δε ex eua potatione qui e sanguine in plexu leti emi contento exhalat, ab ipso mei spiritum, & a cerebri insuper substantia motuque amplius concoctis rescit ut nutriturque spiritus: utique diuerso ex aere diuersisque e vapotibus, de d uersa imprimis ex evaporationem di uersa a celebri natura motuque, pio indίque & diuerso E singuinein diuerso ab arte tiatum motu, diuersaq. ea- tum densia te diuersum constitui spiritum existimanda omnino est Age velli,quando ut diei una est non calore magis quam tenuitate puritatique inlci se disserunt spiritus qui calot quam tenuitatem qua intumve putam e quali edueat te,vel satis superius, di in commentatio itidem de pluuiis declaratum, ut quaecunque ad tantae rei explicat onem pertinent veluti ante oculos posta
voti M vi in superioribus declaratum est commetati is) quibus uis viribus donatu, si
calor, quam lubit molem eousque attenuat,
quoad ita tenuem leuamque facit, nullo vi eam euehat labore. & ubi talem eam secit,nihil ut te nuiolem saeiat immoratui, sed mansonis complesso
474쪽
nisque impatiens egressum molitur , eumque n alius
facta in tenuitate statim elabitui: patet utiqtie tenuitatis diuei statem non diuerso calotis robori, sed diuersae rerum in quibus sit dispostioni tribuendam esse, Ee calorem quemvis e classis densisque rebus, di quae sumitiae mo/4 tenuitati exitum praebeant,in tenuiore, ἡ mollibus contra laxisque, de E quibus tenuitati cuiuis exitus pateat, in crassiore omnino erilite subiecto nisi sorte iis praeditus sit vitibus calor, quibus saetam tenuitatem nullo temporis momento summa iaciat o di e rebus, quae vi luti medias dispositiones sortita sunt, robustioremeatorem qui scilicet magis eas laxet, & qui grauius etiaonus substineat in minus tenui, languidiote contra, qui scilicet minus eas aperiat, re qui leuis,imam modo sub staneat molem, in magis tenui elabi tenuitate. Et bene dis, imitatibus e rebus, quae se ilicet e bene tenuibus beneque et assis partibus, de ita sibi ipss immitiis compostae sunt, ut nusquam alterae seorsum ab altetis spectatique,t,quauis eae sint dispositione, puriore laguidior, in .
putiorem veto robust tot educit tenuitatE ealot Magnis enim is agens vitibus, tenuiores partes prius in summa agit tenuitate,quam crassiores ita laxet, ut elabent, illiectus pateat. Nullum itaque ex his illa egressum nacta,& sum inopere in harum angustiis coiti pressa,conser timex uniuersi, simul magnaque erumpit vi. Itaque in longe minutissima eas stullula, & quae sensum omne lateat, at longe etiam et assissima distu rapit, eumque ea effert omnia: proindeque quod dictum est iobustior calor no in cras iore modo,sed in impuriote etiam elabitur tenuitate. Itaque quales spiritus fiant inquirentibus non rerum modo,e quibus fisit, quibus similes fieri existimadum est, aetis inquam vaporumque,& evaporationis
natui a dispositoque & putitas, ted ters insuper, οῦ quibus eae exhalant,terrae scilicet ciborum que de sanguims natura dispositioq; de viai sol mitas di i mit sque, de ea. loi is,a quo illae ingenerantur, robur inspiciendum est
Qui sus in rems, ptis siue in corporistis moderare ea la tenueseumqtie c' ea ad oras enuine .e cti
vovi, M ut dictum est)ex aeris qui inspi-
, ratur portione quapiam , & e vaporibus, qui
3 as,idue e ventriculo venireque astendunt, dea ex eua potatione amplius.quae e plexu leti sola
mi exhalat, reficitur spiritus, se illis hune similem fieri ex stima iidi, est, neque enim a languidissimo huius ea lore penitus illa exuperati penitusque propriis exui conditionibus existimare licet: utiq; qui crassas meoisit ter
ras. de qui iecit ore, corde, cerebim; moderate ealidis
eias, isque.& des, donat i sunt attet ii de quibus hi,pto
indeq;& ipsum et iacerebrsi moderato comouetur mo. tu, cui dia iis tenuem a re purum spiriis inesse rationi cissentaneum est. Cras, is euim e totis tenuis omnino putusque educitur aer,& a moderato ieci notis velliculique calore icti ues,purio; ex inexissent ib.cibis no valde plenitim tu is dissimilar)busq; educunt ut vapores,3e calidus crassusque & pulus confici tui sanguis. Et ex hoc, desis praesertim contento in arteriis, nee vehemanti eae agitatis motu , calida, tenuis puraque exhalate uapotatio, de in qua a moderato p seitim cerebri calore motuq; fuligi nes nulls fiant. Et moderat οῦ calida crassioraq; qui sortili sunt viscera,qubd huiusmodi consciunt sanguinem utique & cerebrum etiam arteriasque quae sei ite et Esanguinis portio ne quadam assidue resciunt ut huiusmodi sortitos esse re moderato eas itaque Se cete bium commoueri oportet motu. Nihil enim 1 calore sanguini in existente commorsus spiritus,nihil itaque amoliti opus habens appetensque, eo sorte tantium arte
tias commouet motum, quo eorum modo onus reiiciat.
At qui easdem quas. ij incolunt terras, eas emque ia
modo eodem pulsantes arterias, ἔecur vero terebium que Ae cor, vel illorum altetu paulo calidius nacti sunt, spiritus in iis non calidiore, modo tenuioresque,sed imputio tes etiam fieri oportet. Quoniam enim res. quas illorum utrumuis concoquit, bene dissimilates dii sunt, s vehemens si alterius calor queat utique crassioribus earum partibus nihil dum laxatis adapertisq; tenuiores iis in existentes in summam agete tenuitatem, Si quae ab
illis coerceti comprimique no subsistens exit inque ex uniueis, illi, moliens in munitissimas illas disrumpat frustula. Qiii conita molles incolunt totas, & quibus viscera mollia quidem, at magna benέque calida,& corpulentus multique caloris capax veniticulus, de altetiae
insunt molles larique, 3e vehemetiore de hs Se celebria exagitatur motu: iis spiritum inesse existimandum est calidum quidem , at cras,torem impurioremque, rebus scilicet,e quibus te scitur smilem. Quonia enim e molialibus,itaque dis, imitatibus tertis quem inspirant, exhalat aer: utique Se crassus de impurus si oportet,& vapores insuper, qui e cibis ventriculo in existentibus evaporatioque, quae e sanguine in plexu leti formi contento exhalat. Nam de illi &hsed bene dis, imitat ire,& bene robusto educta est a calore & . bene laxis hae elas' a attei iis Et sorte, dum in spiritum in ventriculis aguntur,1 robustiore cerebri catote motuque aliae in singulis fuli gines fiunt. Nam bene dissimilate, eas dum esse omnes de vela laguido cerebri calore motuque tenuiores ealsi
paries in summam prius agit tenuitatem quam crassio res, in quibus illae continebantur, ita laxentur aperianturque,ut elabenti illi exitus pateat existimare licet. Et quibus omnino quopiam a medicamento unum modo cerebrum plus iusto eras, ius calidiusque fictum
est,turbulenti iis perplexique, stilisitios nimisum spiritus inesse videntur .Et quibus magna molliaque S bene calida viscera, itaque Ee copiolus liquid tisque ii. est sanguis: ventriculus iis corpuleius, dec et ebium plus iusto calidum de attetiae molles laxaeque insunt. languuii scilicet, e quo assidue singula risic untur, similia sint oportet. Et sequentiores in iis sunt pulsus,quod arteriis inasdeus spiritus a nimio sol te sane vim, ais in existentis calore molestia quapiam aiscitur. E liquido certe eo laxo que ne nimis euolet calor, frequentiole a stigidi aetis immissione retinendus omnino est. Spiritus porro qui expositi sunt, quin fieri queant omnes nihil vi videtin obstat. Neque enim caloti tenuitas puritasque re impuritas, nec crassities etiam impulitasque coire ineptae sunt. At ealidus crassisque de purus consci sorte non potest. Robustus enim e lor a quali vaporeb, e qui Icalidus eonficiatui sp:titus .faciendi omnino iunio disiimilaribus e rebus ut crassam educat tenuitatem, non certe uni tmem eam, nee puram educat unquam: d
quibus ex arteriis crassa elabitur evaporatio , quin Alia gines ex iis elabantur, fieri non potest. Quibus cetice tetris et assus enalcitur aer, robustiore sub sole fuliginusus etiam fieri videtur.
mulpurissi u ec tenties impar itie. v i vero molles incolunt terras, ge moli buxqui de .at no calidas visceribus. & cerebro huiusmodi,& laxis adapertisque donati sunt ar-
m tertii, irigidum in iis crassumque re impu tum spiritum seri existimandum est. Nam tes E quibuat esei ut crassa omnes sigidae ue sunt re imputae, emollis imis maximique disi imitatibus rebus non io bustosae ae catote. Na aer quiuis pii vaporibus,qui ἰ ,εtticulo plexuq; tet formi ad spiritum effetuntur, 3e pia ipso amplius spiritu sigidus omnino videri potest. Et ut dictu est in adeo tenuib. rebus quouis a calore suli.
ines fieti possunt: de quibus param calida molli4q, in ura viscera, itaque de parum calidus liquidusque inest . h.
475쪽
sanguis , cerebrum etiam parum calidum molleque, de atteijae laxae insiti,& languidos eredat pulsus opollet.
Nam & ipse , qui eas attollit, languidus est spiritus , devehemecius vi attollat, nullam habet occasonem, nihil ab in existente singuine commorsus,& nullo , ne calor euolet,imminete periculo. Qui veto tenui iub caelo de sunt, e visceta si igida et assaque, itaque re celeb tu hu .iusmodi, 3e densas sortiti sunt arterias, Ze quae modetatὰ pulsent, stigidum quidem iis Ze tefiuem putumque spiritum seri existimare lieet. Nam L sanguinem iis inesse iudicanda est, qualia viseeta sunt, igidum crassumque, di a nulla & iple ut vehementius pultet, stimulat ut necessitate. At quod superius dictum em si horum itidem ieci noti cerebrove paulo iobustior iniit calor. de qui in rebus, quas cocoquit, fuligines sacere queatinis tutis in iis adhue quidem tenuisque, at non putus fiat s piritus. Et quin huiusmodi itidem spiritus confici talesque esse queant, nila it itidem ut videtur obstat. Nam languenti caloti crassities atque impuritas simul, e tenuitas putitasque,tum& tenuitas itidem impuritasque simul coite potest minimὸ veth erasit simul rutiq; sant ut enim dictum est, mollibus dissimilaribusq; e rebus calor omnino nullus erasiam uniformemque de puram educat eua
potationem:& quae tenuitati non bene dum tenui factae patent arteriae,quin suliginibus etiam eae pateant ambigete non licet. Quod si viscerum naturas dispositione que sibi ips, dissidentes, de celebit itidem arteriatumque naturam dispositionemque, di motum minime illis congruentem quidam sortiti sint,le aerem inspirent v poribus evaporationique dissimilem: spiritus etiam in iis natu tam dispositionemque iuxta illatura immutatio.
enim ne adeli seisitus spissetur,d eturque, ut sensilium
acti ies reiiciat, veteri licet.
Copiosiores portli fiunt spititus a rerum quibus nutriuntur copia bonitateque,& amplius sorte a viscetum, a quibus illae fiunt, magnitudine roboreque. Quin de iliadem prorsus conditionibus viribusque , 5e copia etiam donati qui sunt spiritus, at in cerebri ventriculis, qui iam agnitudine de figura inter se differant, inhabitant longὰ aliis alia praestantius rata inantur deletiusve.Itaque quibus celebis ita percussum est, ut nihil prorsus ipsust tibi antia dispostiove, sed ventriculorum modo immutatus si situs, ῆ bene omnino intelligentibus veluti dementes facti sunt. Quia sellicet cut dictum est) intellectio praeteritorum motuum recolitione eum sat,utique nisi locus ad motus recolendos aptus spiritui adsit, in quo videlicet motibus,quibus olim commotus est me gria beneque a seipsa distinctis moueri queat, tecte ratiocinari nequeat prorius. Nec mirum adeo a minimis, quae spiritus constitutionem intellectionemque attingunt, eius & substantiam 5e intellectionem immutari. Nam & reliqua entia uiuis, mult4que quam spiritus est minus tenuia minusque patibilia, Se quibus opera
tiones multo quam ratiocinatio est faciliores smplicio-tesque edendae sunt, vel minima rerum quae ad ipsorum generationem operationόmve spectent, immutatione longὶ diuersa ipsa fieri longeque diuersas edete viden tui operationes. Multo itaque amplius rerum,quae qua-uistatione ad spiritum intellectionemque, ad longe scilicet tenuissimam maximeque patibilem substantiam operationemque pertinent longe omnium diruit imam, quavis immutata, summopere immutati vir sq. Oportet. C pux XXX v.
vi M re ob diu am copia in summopere a IQ: se ipsi, disserunt spiritus. Itaque singuli nihil
inust prorsus immutat i,at copiosiores tantum facti non modo robullius sirgulas corporis partes eommouent, de ad quaevis peragenda multo sunt alaetiores, motusque, quibus olim a senstibus commoti
sunt, multo tecolunt promptius: sed praesentes etia, εe a quibus modo commouentur, longe percipiunt ex uistius, illorumque ad licis similitudinem dissimilitudo ne que tectius intuemur . praestantius nimirum sentiunt ptisantiusque ratiocinantur. imminuti veto no modo Ianguidius ccirpus commouent. sed multo pistius det riusque praeter itos motus recolunt, soneόque obseutius praesentis actiones pereipiunt. Itaque dormientes,modi eo se ilicet externis in partibus facto spiritu, non nisvehementes illas ac ne has quidem interdum sentiunt. Et ubi diuturno a motbo diuturnave ab inedia vel diu. turniore a motu imminutus est spiritus, vel e celebri vεttieulis magna uniuersitatis portio ad quampiam cotipoti, partem spiritui ibi laboranti opem latura confluaxit, pallim sentit, multoque ratiocinatur deterius, quin
ratioeinandi penitus impotens fit. bd nimirum lanuens iam, di veluti sibi ipsi timens spiritus, nee moti us, ad quos a praesentibus senstibus agitur, moueri. deminus hos cum iis, quibus olim commotus est,conserte vacat, nec valet. Et forte etiam, subd in copiosor
magisque in seipsum eollecto spiritu magis quam in exi I & p tam sibi ipsi unito man resti fiunt motus. Neque
E e vero intelligentia modi, propterea inter se dicti ut spiritus, qubd calore tenuitateque& puritate inter se differuiu, sed moribus etia- o nitate prauitateque, iis nimirum operadi saeuitatibus, quae rediὰ ubi operant ut virtutes dicatur. ubi scilicet quae ad propriam conseruationem persectionemque si ectant operari sciunt, de quin ea ope rentur de quae propriam substantiam oblaedunt corium putatque aut sta dant non operentur, neque a molestiis laboribusque aut periculis retardari, neque a voluptatibus allici possunt vllis: vitia contra , ubi vel illa operandi ignarae sunt. vel operari pigrescunt te formidantve, ὲ molestiis laboribusque aut periculis, quae opera tes excipiunt, reiectae, vel a voluptate illectae, a quibus perdantur aut peiores fiant,operari nihil vetentur. Pr pterea enim vel moderatae, vel segnes effrene sue neutitates fiunt, qubd spiritus,cuius sunt,uel moderatὰ ealidus tenuisque de purus, vel iusto plus aut minus ealidior tenuiorque de impurus factus est. Et omnino quo. iiiiiii vel si a cuni ditatibus odiisque ad huiusmodi operationes operadas impellitur spiritus, nunquam tamen
aut oerraro ceIte eas operari aggreditur,quin prius operandae ne eae lint ratiocinetur Se operandas decernat:
utiqueitoba is qui rectοῦ, prauas verb qui perperam
ratiocinatur operetur oportet. Illas nimirum, qui moderate calidus tenuisque re purus, has contra, qui plus iusto aut minua calidus tenuisve, de qui impurus est.
476쪽
v a sentit& quae intelligit spiritias, prinN terea di modus quo sentit di quo intelli- git, satis est ut existimo) in superioribus
es explicatus commentariis. Cupiditates
modδ od)aque, te aliae huiusmodi explicande remanent passiones, quibus ab iis quae sentit disus in Elligit ane itur spiritus de ad operationes operadas eommouetur, quae ipsa bonae prauaeve, de virtutum vitioisimve, & qui eas operantur spiritus boni piauiue,
virtutibus vitii sue donati dicuntur.Praeterea de men sura qua honum, cuius gratia anciunt ut e5 mouentumire operantur spiritus,ut consequantur probriue sntas ficiendi eomouendique sunt inquitenda est Nam si na. tuta proindeque vi dictum est boni cuiuspiam conse.
quendi gratia assiciuntur commouenturque & operantur 1 quoniam operationum, quas iuxta assectus operantur spiritus, non iucunda omnes, 3e quae laboribus petieulisque edantur nullis, sed vel sum ne sorte necessariae summeque salutates. supremae certἡ quae sunt nobilisi inquesumme molesta summEq.sunt laboriosi,de mul ita magnisque obseptae peticulis: quas igitur vel nullai, vel minoies quam oportet operentur .le iucundae quae sunt.& a quibus operandis ablua hi nolint spiritus, non purae sunt sinceraeque, & quas ipsi per se operentur spiritus .sed quas ut edant, cum alienis repugnantibusque& oblidentibus conflictandum pugnandumque sit te-bus de vel alienae assumenda, vel propriae emittendae, &quibus proptium in usum opus habent aliis tribuendae, quas igitur si nulla operentur mensura, magno sui ipsi tum incommodo magn6que operentur malo, Ae quamuli a milis, quae immoderatos deficientelae affectus petationesque excipere, quatenus assici operat'; oponteat admoueri possunt,tamen,quonia non spiritus quiuis si tutos euentus in praeteritis intueri apti sunt,& vel qui id etiam possunt, quod masis a piaesentibus quam afuturis, re ab iis omnino quae lentiunt,qua in ab ars quae intelligunt commouentur rebus,itaque plei;que parum quae p:aesentes voluptates praesentesque molestias m
lestiae malaque vel quies bonaque exceptura int, imuἔ-tes apr sentibus nos voluptatiuus,& quas magni exce. piuti sat dolores, allici nos sinimus, operationesuve, , quibus illis asscimur. operandi nullum facimus tinem vel praesentes molestias praesentesque pertaesi labores, re 1 praesentibus deterriti peticulis, vel nihil vel minus
quam oportet operatione operamur, quae magnum i posterum nobis patiant bonum,di quod omnino,s,qua diximus , operationes nimiae imminutaeve ubi eduntur, malas esse cuiuis quidem notu est, at tet minus cet; ad quem contratiae extens e bonae sint, plerisque ignotus
esti utique quod dictum est) mensura, di veluti canon quidam .inquitendus est, quo illarum excessum dese ctumque proximius dignoseamus. Nee vel quod in dii, sortasse quibusdam Aeete ii eo ut in illius e nitione conquieseamus. Sed squi M
natura, qua oportet, mensura assicimur commovemur
que , ea ut semper alaciamur commoueamurque i sinuetb plus minusue,ut affectus, Ee quas i ta eos edim operationes, intendamus remittamulae, tantum Omnino assiciamur commoueamurque , quantum affecti comtnotique bonum, cuius statia assicimur commo uemurque, M putum id nullique admissum malo conis sequamur. Nam si id est spiritus ingenium . ut quadam sentiens intelligensve statim ea appetat auerseturue, de vel sectanda vel deelinanda teli ea dάque decernat. Ae amplexetur omnino vel reiiciat, di quidam ne adipetat auerseturve coutineti nequeat, quaedam verba. lia ut appetat impelli non possit: at inditas cetiE appe. titiones odiaque excitate reprimeteque potest, de m
gis minusve operari in eius omnino est'ot state. Nec vetis praesentes modo affectus singulos singulsique pip. sentes operationes, sed suturas etiam omnes , quinis piam, quae ameitur, facultatem coercendi extendendique, & veluti naturam ita vel ita appetendi operandLque sibi indendi facultate donatus est spiritus. Et m nisesu qui 1 mul a quae immoderate vel segnius operantes excepere, affectus operationesque in tedEdas remittendasve esse admoniti, eousque eas intendunt temitis tu nive . quousque Hopolitum consequantur bonum. nulloque ab iis malo assiciantur, qua Oportet tandem mensura natura assiciuntur commouenturque di ope. tantur. Quoniam velli qua spiritus anetendi, de qua iuxta affectus vetandum iis est, mensura haberi non
potest , nisi quae ij appetunt bona, sui ne ipsorum gi
tia singula, an ut ipsorun opera aliud consequantur bonum , appetenda sint omnia, itaque reliqua, qua bona apparent appetunicique, eatenus bona expetendaquesnt, quatenus quia vere bonum verEque est expeten dum procurant notum fiat utique illud inprunis, de bonum Omnino, cuius consequendi gratia tot spiritui appetitus Inditi sunt, inquirendum. Quod nimirum manifestum si fiat, mensura etiam, qua affectus de qui eos
insequuntur operationes extendendae sint coercenda. ve, conspicua etiam ste tantos nimirum affectus tantis que operationes oporteat esse . quantis propositum comparetur bonum. C A . . et II.
Spiritum , vr proprium sipremumque Raetum si ipsi is
477쪽
a P 1 n t et v x multa quidem diuersi , appe-l tete, & inulta diuersaque auersati, de multas diuelsasque operati operationes, & singulas, E L. .es boni cuiuspiam consequendi, vel cuiuspia mali tepellendi gratia, multi omnino spi litui inesse appetitus odiaque multa, & bona multa appetere multa', auersari videtur mala.At eius tamen allectus omnes, omne saue operationes unum eundemque piopositum habere scopu , & vnius omnino boni consequendi gratia, quibus assicitur passionibus,& quas operatur operatio, nes,omnib. assici operariq, omnes, & vnu omnino proprium, supremumq; esse spiritus bonu & cuius gratia reliqua appetantui coo uitanturq; omnia, ambisi non pol test. Siquidem manifeste bonorum,quae spiritus appetat, quod uis si nimium fiat satietatem tandem molestiam uea iserat. Absit velli per se bonum quod est iucundumque, satietate id unquam molestiave ut assciat ulla, vel vi incommodum malumque sit unquam: quin qud maius id sit diuturniusque, eo melius fit iucundiusque, & magis assidue expetitur. Multa praeterea diuellaque cum sint, quae spiritus appetit bona, si non umus omnia eiusdem. que boni eonsequendi,sed sui ipsorum gratia singula appetat secteturque, itaque diu etsi scit eius appetitus: nsi quam ij sibi iptis coneordes fiant,& nunquam omnino quod saeete interdum videtur manifestorum bonorum reliquis eontemptis omnibus uniuersus ad unum setatui spiritus, sed perpetuo in quae propost sunt omnia distrahatur,& si quidem vno ex iis potiti contentussi, eli perpetuo potiti velit, quod iucundus appa
reat utiliusve, quin quod dictum est nullum omnino
praeeligat unquam,ut qui canonem,quo quid prselagendum sit .habeat nullum. Nam si alterius α vmus omni.no eiusdemque boni gratia teliqua appetantur omnia, in promptu qua dem is est. Id nimirum perpetuo teli quis ante habendum statuat,quod ad supremum comparandum bonum magis conseit, vel si minus ipsum pet se expetendum appareat, & niolest iis etiam multis multis. que comparandum sit laboribus. unum porro, quae afficitur , si cultas bonum eum appetat quaeratque,& squidem sentienti intelligentique eadem ea non est, at sentientis certe intelligentisque in ministerium indita spiritui cum sit, & proptet ea omnano, ut quae bona hiepercipit, appetat ea ipsa sectetuique di quae mala huic uisa sunt, auersetiit repellatque: quin boni eiusdem co-
sequendi gratia cuius & sentien intelligetisque spitiivi
tributa fit, dubitare non Ireet. Quoniam isti ut vel omnium consensu propterea sentiens indita estantelligensque, ut bona, de quae spiritum fouent seruantque & mala & quae sphitu ob laedunt cor. rumpuntque. dignoscant, di quae incitur facultas perpetuo illa appetit sectat atque di hae auersatur reiicitque rvtique se ipsum conseruandi gratia spiritum ea donatu esse, & supremum omnino bonum, quod ea appetit sectaturque. spiritus conseruationem esse, liquido patet.
Non iners nimirum neque i potens,nec malus omnino artifex teium conditor, Et qui quae ipse eonstitui t en
tia seruati neglexetit vel modum iis saeuitatemque,qua. seruent se, largiri neutituerit noluetit veir sed longe sis. pientissimus potentissimusque de optimus, qua danda singulis suete vi quamdiu licet seruentiat, singulis ea
tradidit omnia. Itaque e contrariis,& quae lese mutuo perdant destruantque entibus edm mundum consitu
xisset: alienarum actionum. & sui ipsorum passaommisensum illis indidit omnibus. Et bene blandum bene.
. que iucundum ierum, quae fouem seruant ue, & bene tristem amarumque earum, quae Oblaedunt eorrumpunt
quer quo illas sectarentur amplexant que, has decli narent aufugeremque. At animalium spiritui praete. ritatum insupet passionum memoriam, ut quae bona malaue semel percepta solent, nihil ea sentiens, nihilque rutius ab iis passus, bona malaue esse se iret, tum &illotum appetitum di horum odium. Itaque bonum, euius consequendi gratia an ei tui commoueturque spi litus , ipsus conseivationem esse
ambigi non potest me vero ipiritus modo, sed ens prseterea quod uis noti'aliud eos: equi appetereue potest
bonum, nisi ut in propria seruetur natura, quale omni no est , tale perpetuo ut permaneat: nee malum aliud ullum pati, nisi vi coriumpatur. Et quae iii Solem agitur terra , summum omnino ca patitur malum . qua s*licet in non ens agitiit. Neque enim γά I emanet materiae moles, sed quae perit natura, T erta est. QuMsreliqua, quae bona nobis videntur de quae appetimus, dissentius inspicias , conseruationis gratia expeti omnia manifeste videas,& qui spiritus appetit a uertitutisneae operatur, propterea ea appetete auersatique de operati,quod sui ipsus conseruationem appetat procuret que, satis seques manifestabit sermo. Nec vero quod id inquit imus bonum quod natura duee se propitis vi tibus consequi spiritus potest, incusandi propterea s-mus. Siquidem te tum naturam inquitetibus id spirit uxbonum, quod a propria ipsius natura de a propriis vittibus habere potest, inquiiendum omnino est. Tum conspectum id, nihilo nos ad verum hominis
bonum, L quod immensa Dei bonitas vel propri, si ijsans uine nobis comparatum voluit, & quod summa ipsius benignitas iis nostris concessit operationibus, quas in ipsus obsequium honoremq; operemur, nobis comparandum segniores ineptioresve, quin multo alacriores saciat promptioresque. Quoniam enim quibus
petationibus iuxta naturam editis momentaneum sumnam ire incertum bonum consequiiut, no purum omnino di in quo penitus conquiescere liceat,iisdem propemodum ut videbitur iuxta Dei praecepta 5: in Dei obsequium gloriamque edi iis, & hane degentibus vitam summa certaque quies, di in aliam actis summa aetern que comparatur beatitudo : utique nisi no impia modo
serique,sed penitus stupidi penitusque stolidi salus, naturae vites bonaque . di naturam ipsam contemnamus,
pene & auersemur, summam vet. Dei petent am boni talemque de Deum ipsum sum nil veneremur summe
amemus Ze iuxta eius praecepta assidue operemiat, ut quod suis ipse pollicitus est bonum, nobis comparemus. Age igitur militutum OpuI prolequamur.
imaliumque reliquoium ritu se ipsum eon seruandi propriamque operationem operandi, motus nimirum edendi seseque iis oble
ctandi se ipsum omnino conseruandi summe est appeten ,. siquidem ut in superioribus declaratum est com mentarii, propria operatio ens quod uis summe conseruat summaque assicit voluptare, & voluptas non rei es teritis,sed unius contetuationis est sensus. Itaque quM alieno in loco re inter contraria genitus entia, Be coriapisii inditus est spiritus a quo nec adeo ab illorum viri bus protegi, nec adeo retineti potest, quin assidue ab illi, ob laedatur assidueque elabatur, pio indeque ad imminuatur assidum qui,d corpus etia ipsum;nis ab alimb tibus modo vir abus, sed a proprio etia ea lote assidue immutat ut consipiturque itaque breui utrumq; pereat,
nisie, sbi eomparet spiritus, a quibus ills reiiciantur, Ed quibus de eorpus & ipse. itidem refellantur, & nunquam adeo illa esset adem, ipse e pus te fiet potest, o uiri dissimae de ipia eorpus ab illi obl2datur inimi
imatur late, itaque penitus utrumq; pereat tandem nisi veluti douu ψtiti s sat .aliud s. corpus generetur aliusque ei spiritus indatut , de euod corpori inclusus benesi ui . bene que uniuerso denso, & in quo nullum adeo patentem librium quenae ussi loca , Vbi ipse per se pro vi ibus, At titilli sed potis ii rem Aesi vellans, nihilque Leontingit buceum rebus grauatus oppressu que motum quo voluptate a iselatur, edete quear sed et suo amplius loto expositum est motu ut oblinetur ab aliit cornino defidiictis rebus: Hique teruili omnium, iis sentire intelligε eue de quae modum ipsi iacultatemque praebent sese a frigoribus aestibusque protegen
478쪽
ad propriam agunt operationem, appetat ea spiritus omnia secteicique, re iis affluentibus summopere gaudeat de veluti exujt et,quique iis ipsum Eonant summo- pete eos amet colatque,deficient ibusque contra iis me. reat de veluti deiiciatur , vehementerque odio habeat, di punite etiam appetat qui eorum quopiam de libera. litate amplius vitaque iplum private piocutant.
Tum quod singuli per se,& ab aliis seorsum, Ze nihil
omnino sese inutuli adiuuantes,squidem uiuete,non esimodam certe nee securam degere queant vitam, neque
enim,quae ad eam conseruandam necessaria sunt,snguli sibi ipsis eo inparare omnia , nee pet seipsos singuli, nullaque aliorum ope malis necessitatibusque, quibus assidue opprim situr,nec se ipsos snguli ab aliorum animalium N a pia uotum hominum violentia superbiaque satis tueti confidant oveantve, Se quia quod temporis aeompat adis superest rebus temitti exhilararique de oblectati vult spititus, idque ut fiat aliorum omnino opus est ope ptrient laque : utique hominum societates de conuictum etiam familiaritatemque se beneuolentiam praeterea appetat procuretque oportet. Et quδd inconsanguineis quidem cognatisque de amicis amplius,at in hominibus omnino, si nullum iis timeat malum, Rhuati videtur omnibus, e illorum bonasbi itidem commoda, holum vero non incommoda sutura intelligit ouod a pia uis hominibus malum timet, e ciue amplius
mio potenti tes fiant, te quae bona malave altis euene iesibiipsi, si illi euenite posse intellisunt utique cognatorum quidem amicorumque amplius, at hominum o .mnino omnium satium appetat procultiquein eorum bonis litetur,malis vero tristet ut oportet δε lumino o dici prosequatur malaque iis euenire optet Se procu tet etiam, quibus nullum malum nulliuique qui meten tui iniuria in diuexant eos opprimuntve, affactos veto oppressosque Se miseros omnino omψcs subleuare adiuuateque appetat procuretque,idque si non liceat, at eorum certe misellis infortuniisque doleat tristet ui que. Et quia non ibi tantsim coriumpi videt ut spiritus,
ubi occidit petitque, sed nihild pene minus 3bi alio,
propita natura puriore iisque ampliotibus donatos boni, intuetur,quae ad spiritum conseruandum .pei scien dumque commoda sunt, ubi omnino rque atque alueonseivati perficIque aptus clim si, alios conseruari aptiores per se, itotesque,proindeque in iis sui ipsus cot- ruptionem intuetur utique , quae in aliis intuetut bona appetat proculcetque Ee non alios modo si aliorum culpa iis donatus non est sed se etiam ipsum odio habeat, de propriam prauitatem ignauiamque damnetaua scul
Post emb de quod adeo sui ipsus conset uatioue puritatemque appetit, adeoque sui ipsus corruptionem impuritatemque exhortet auersaturque spiritus, ut vessumme conseruati aptus purusque si sin iis, qui ad sui ipsius conseruationem pertinent, summὸ affluat omni.bus,at non talis appareat, vehementer indignetur summique asse iat ut molestia δε corruptioni obnoxius impurusque bonorum, quae ad sui ipsus conseruationε pus sunt, inops si sit omnium, purus tamen bonuique, de oninibus,quaed 1iniri,bonis affluens videri haberi
me appetit talia visus habitusque 'nune gaudet dii veluti exultat,qudd nimirum qualis aliis videtur habe.' tuique,talis quoquomodo fieri vide: it proindeque glo.aiosus sui natura celsusque L erectus apparet spiti ius,
meque enim aliae eius conditiones aut res omnino alia
' vis: hono ex gloriἱmque de obsequium si ivtur pati sit,
. nisi quae spiratum conseruati aptum purumque 5 opera. tionum, quae humani spiritus propria sunt, scientem p tentemque ostendum δε contemptu ij prorsus sunt, qui . corruptioni obnoxia impulique de operationibus gau. dete apparent qua spiritum corrumpunt imi utantque, ea omnino omnia in aliis honoramus quae noDispss in petimus, eaque in aliis contemnimus qua nobis oriolant ataque quoquo modo ab iis coitumpi videtur quibus contemni tui despiciturque, de quoquo modo ab iis seruati a quibus honore afferturavitque vehementet
illis insensus se summo teque hos amet, de honores
omnino, ut propriae puritatis proe stant Iique, di adicia pium omnino conseruandum facultatis aptitudinisque inditium, vehemeni et appetat , summoque studio pi
mensuriam stimus e se amnem oponere est. Et virturos mitisfacti rares esseclara eoti ne alioum tur operarumque Potisque τι e feruetu piritio 1 o
RV O ti I A M igitur quibus cupiditatibus suibusque odiis de alii, huiusmodi passionibus
asscit ut spititus,te quas iuxta affectus, quos diximus, operationes operatur, propterea illatum qua uis assciturn harum operatur quamuis, vi seipsum conseruet propriaq; oblectet operatione, seipsum inquam ut consetuet . viique mensura, qua assciendus commouendusque est sui ipsius conseruatio si oportet eo usque scilicet assiciendus commouendusque est spiti-tus,Ze eo usque iuxta affectus operandum spititui est, duquae editur operatio eius conseruationem procul et de spiritum omnino conseruet: malum velli ubi illa inser te incipit, vel operationea, quibus conseruat ut perficitur ve spititus, impedit, vel iucundissima si si nihil ea vitetius ope ianda. Contia vel molestissima quaest, lead spiritus conseruationem persectionemve necessaria, edenda , re tandiu omnino, quandia spiritus conserua tioni pet sectio: Ive bona est com incidaque: non a volu-
fetuatione utrumque.,tate omnino ad operandum im ote ab operationibus reiiciem rape tendus, neque 4 do .dus, sed a sui ipsus con At velli,qubd tanti res momenti, Ze cuius sorte gratia teliqua inquitenda sunt omnia, proximius inspicie. da est: singulos affectus,& singulus quae iuxta eos edun tui operationes distinctius intueti, de quam licet singulis mensuram attribuet e tentandum omnino est. Et quo niam moderate qui assicitur operaturque spiritus, iuxta, it tutem amet operarique di virtute donatus,qui verbimmoderatὰ asscit ut ooetaturque, iuxta vitium a se ei operarique,ec vitiosus dicitur, quin ipsi omnino actetus, prout moderati vel cmanes segnisve sunt, virtutes dicuntur vitiaque . utique Se nos communem , sum loqueri secut i a sertis sngulos. singulasque operationes, et spi litus facultates, quae alaciuntur operanturque neque enim asse tus ipsi ipsiue operationes , sed quae assiciuntur operanturque res vestutes dicuntur vitimo prout moderatε vel ammoderatu assiciuntur operant ut
que, virtutes ac vitia dicamus.
Liceat enim, vel f quae patitur quaeque operat ut spi-
tuus,vniustius ea pat tui operaturque de facultates, tu
quas pati operat; ue dicit ut ob ipson et spiritu aliae
non sunt,nec vero veluti ei appensae, aut que piam eius
mitra, quae a reliquis diuingui queant,sed spiritu funiuerso ita penitus in selit pi aitu', infixae sunt,ut nulla
spiritus portionem cui facultates non instat omnes,nee
si cultatem ullam, a spiritus substati a te postam inuenire liceat magis omnino facultates sp tibus substantiae, pirituique ipsi unitae sunt, quam ploprio subiecto natura a iens ulla , pioindeque non eius sicultates, sed ipsim et
piritus una uetiaque eius substantia asscii ut operatur. que: quoniam iuxta facultates Omnino ancit ut opera.
t sitque, proptetea scilicet assieitur operaturque, qubdassici operatique potest,nec resert quicquam, ipsum ne spiritum iuxta qu'npiam sui iacultatem, an sacultatem ipsam stat operatique dixeris, de quae inquaruntur, ex plicandaque res sunt, commodius masi que expliceniat ut distincte δε Dei jus intelligantur, si facultates ipsae, quam si spiritus allaci operatique ponatur Hicς ς in. Maasiectus Oserationesque omnes, proindeque Ee uti tutes vitiaque sacultatibui attribuete, sacultatesque nimiium ipsas virtutes vitia ius pone te.
Vitlutea quidem, qua vel natura vel disciplina vel vitaque eo que asiliuntur operanturque,' quo u que ad
479쪽
spiritus eoseruatione persectionseq. assci operarique
oportet,nec a voluptate vita ad operadu alliei posivi,seatu operatio ob isdit aut deteriorε spitiis facit, lut etia ne pet sciat ut impedimento est, nec a labori b. molestiisve, nee a peticulis etia vllis,quin operetur repelluntur , ubi earum operatione conseruatur perseiatur vespiritus, sed id omnino terpetuo operant ut, quod, ut spiritus conse tuetur perticiat utve,operandum est. vitia nita easdem esse, ut operandi suavitate illectae sum. mo etiam spiritus malo operati minimὰ cessant,vel ope. tari pigrescunt te imidantve, ubi earum operatio vel seruet vel perficiat spititum. Age porro illarum numerum inquiramus.
V sum numerum Ua harum . qua a Piciuntur, speraram die numero habendum esse: o qua
I tu et Ea omnes omniaque vitia virtute
unam unumque esse vitium manifestissimum t quidem est. Quoniam enim virtutis,qua qu
I timus,id est munus, ut assectus, te quae iuxta eos eduntur operationes,prout ad spiritus c5seruation Elntgdendae sunt te mitte daeve, intedat remittatue id i. ea modo operati pol sic ultas, quae e praeteritis malas, quib. ab immoderatis deficietibusve appetitioni b. operationibusque affectus est spi litus, quantas eas fieri oporteateolligere ae veluti metiri queat: utique non qua apy tunt operanturque, sed una modo ratiocinans saeuitas virtus vitrumque poni debet.virtus quidem, quae recte praeteritas passones pratetit Eque recolens opetationes,& quae ex iis bona malive spistui metiere, tanta, illas oportere esse decernit,quant 1 malo nullo sed bo no euius assequendi gratia operatur puro ametatur imtegioque: vitium veto,quae nihil aut non satis prereritas passiones operatio. Eique reeolens nullam presentibus inensitam imponit. Nam quae appetunt,de qui iuxta appetitus operant ut facultates, quam longisti me absunt, ut praeteritas te colant pasione futuramue ex iis piauidete sciant curent ue,sed praesentia tantum i bona malave appetunt aversanturque,quae sentiens intelligόnsque appetenda esse auet sandaque statuit. At una t alita in intelligens virtus ponenda cura sit, quoniam diuersis ea ligens virtus ponenda tura sit, quoniam appetendi operandique saeuitatibus mensulam modii. que piae scribit: utique veluti in multas secati potest, Se tot ne ii, quot facultates suntque assciunt ut operan tuique, quibus scilicet omnibus quousque appetendum operandumque est praescribit, 3e cuius omnino opera Praeceptisque appetentes operantEsque facultates bonae
Ee virtutes fiunt. Itaque vitratum numeras ex affectuum operationumque quae iuxta eas eduntati. numero ha M.
dus omnino est in tot nimi tum virtutes intelligens diu uidenda & tot appellanda vocibus,quot affectus mode. randi de operationes,quae iuxta eos edendε sunt Ze qui bus omnino spiritus eon seruatio persectiove proeuianda est,diligendae. Quoniam igitur ut diximus terum omnium naturas
lumine etia necessatisi, ut molestas noxialque declinet te iucundas salutaresque amplexetur, re variis insuper di uersi a. ea tu .itib vaesis diuerssipie Oeeuriat necessita. ibus de omniscius omnino, omnia nimirum sentire intueriq.aptus cum sit spiritus utique γε telum Omnium
naturas vitόtque senti Edas, uae semitrii si possunt in. telligendas praecipit proe ut atque de intelligit omnino
intelligens, virtus omnino, di teli uat uia sorte Omnium princeps magistraque, de quae sapientia dicenda sit. Si. quidem vel omnium eonsensu , is sapiens est qui terum
omnium naturam de vites iii spexit. Tum quoniam assi.
I E ab ambietitis vitibus oppugnatui ob isditurque, deam duὰ Habitur spiritus .auidue omnino imminuitur, i laque breui pereat,nis a frigoribus aestibusque se prote stat de teficiat assiduὸ ,& nunquam satis defensus te&u que pennas peteri tandem,nis veluti nouum se s
elat Ze qudd nullo per se motu quo oblectetur, moueti potest ed ut commoueatur, vel ei bi assumendi vel se men emittendum,proindέque de res eomparanda spiti tui sunt quibus stigora lituique repellat,de cibi insupervenusque,quibus se nutriat generetque de oblectet utique quae qua oportet diligentia mensulaque ad frigora
aestusque vitandos opus quae sunt , 5e ad ertera quae ad spiritus conseruationem commodum ue pertinent mocuranda saciendaque. Ze qua eos tantosque cibos assumendos,qui quantique spiritui boni sunt salutatίsque,
eamque, de eousque venerem exercendam decernit in
telligens,quam exercete liceat, te qua spiritus conset-uetur,virtus omnino, de quae, vel f unius si intelligdiis praestantia,at qudd diuersos moderatur assectus multiplex videri. multis certe appellari nominibus potest.
Solertia nimirum,quae rerum comparandarum, quae ve-ib undem stuendarum rationem mensuramque in
uenit praese libitque Libetalitas , quae ciborum assum. ptionem, Sobrietas: Casitas verb,quae veneris viam emetet dirigitque.
Et quoniam insuper terum,quae ad spitItus ecinse istionem comparanda sutit, magnis earum multae labori. bus magnisque comparanda sunt periculis, iisque qua-uis ratione affatim donatus, nimis interdum exhalaraiatur diffunditurque de veluti exultat, iisdemque qua uis ratione spoliatus nimis interdum iti statur contrahitii que de delieitur spiritus,de quod cum,quas dirimus te tum veth de spiritus ipsus salus libertasque a prauorum hominum violentia defend&a est neque enim desunt, qui laborum molestiatumque,quibus, quae dicta sunt,tes comparandae sunt, impatientes,quas alao sibi ipsis c
p ararunt, inuadere , de vel dominorum exitio sibi illas, Edicate nihil vereantur,quin aliis propriis ut ij laboribbus , nec quae ad vitam modo substentandam necessaria sunt ,sed quae ad voluptates qua suis de quemvis pertinti ad luxum de ministerium etiam quod uis sbi ut piastg vim inserant, de repugnantes vel ipsa puniant moetearia omnino quae comparandae res sunt magnis interisum laboribus comparantur. 3e prosperis adueissi totum Lecesibus turbatur exagitaturque spititu de pta uotum hominum violentia,ut teiiciat ut puniaturque t iam,vbi oportet .magna sibeunda sunt pericula, ut oi
deque horum quod uis plus iusto minusve factum ma gnum solitui inserte potest malum: utique qua quam portet mensura fieri omnia decernit intelligens,ipta laudem virtus,qui portitudo dicitur Et quia hominum s
cietate, praeterea de conuictu similiaritatόq; de beneuo
lentia summopere opus habet, summope teque gaudet spiritus ἰ viique quae operationes , quibus illae consti
tuunt ut construantuique, petandas recte statuit intelis
Itont,virtus de ipsa ben/que de ipsa multiplex is quidem ultis illa constituendae sunt conset an que opera i ionibus de quae omnino in Iustitiam, veritatem, Bene. ficentiam, Gratia udinem, AEqualitatem, Mansuetudiaε-que re Hilaritatem diuidi possit. Neque enim sibii ps, voeant homines . nisi anguli ab
aliorum iamnium secutisnt violentia, nee qus ad F blicam priuatamque spectant utilitatem tragali queat. res smua omnes, proindeεue singus haberi possit,nee cum iis libenter vitanis vel aees simus
eos amemus unquam,qui quibus possunt, de quibus ipsopus habem us,nos non asiciant bonis, nee iis ampliustitienter benefaciamus, qui acceptorum bene elotum imme: otes paria de ma)Ota etiam s liceat non resera, nee telatu i appareant, nec cum iis vivere iucundumst qui per petuo plus sbi quam aliis arrogant, vel qui
quavis de causa indignεntur,exeandescat, vel perpetuo tristes snt. Et quomam eognatorum quidem amieoiaque amplius, ac ciuium etiam, quin hominum omnium bona malaque ad singulos pertinent, Ae vrraque bona malum singulis fieri pulsui, Se quae aliis euenere libri psasngulis euenite posse intelliguntiniq. quae .uti oportet,
aliorum bonis malis ue gaudendum dolendi mue de- itiit intelligens, virtus de ipsa, de qua in Benignitatem Indignationemque Se Miletieordia diuidi possit Li. eeat enim qua alienis gaudeat bonis, quoniam proprio
480쪽
ut videtur earet,alieno quidem . M non valde remoto sorte nomine Benignitatem appellate,& Indignatione, quae prauorum dolet bonis .siquidem prauis indignisve bona euenire ubi intelligit spiritus, indignari videtur, di aliorum,quae dolet, miseriis manifeste misericordia est. Et quia ade4 sui ipsius conseruationem puritatemq; appetit spiritus,ut nunquam,qua ad seipsum eonte an . dum saeuitate aptitudineque & putitate donatus est. contentus sit,seg s quempiam eon seruati potentio temaptioia inve aut purior ε intueatur, quas in eo pro primrum bonorum ptopriaeque puritatis desecta di sui ipsius corruptionem intueatur, molestia assicitur,sse quibus iliali bonis usque donati sunt puritate se quoque donatum non esse tristat ut & donati appetite utique quae, in aliis bona puritatἴmque intuet ut intelligens,sbi etiam
comparandam , de lpiritum omnino aliorum nullo mi. nus conseruari potentem aptumve & minus putum saciendum esse decernit intelligetis,uirtus omnino,& Aξ-mulatio diei potest. Et quδd quoquomodo ab iis corrumpi impurasque videtur,1 quibus ut eorruptioni obnoxius impuriasque tractatur, a quibus nimii uni contemnitur despiciturque,e6que amplius si nihilo iis conseruati ineptior impuri6tve nihil se ilicet despiciendus sit contemnendusque
proindeque eos odio habet, eorumque iactu in elatio-nεmque deiicere appetit, quoquo modo ab iis conseruati putusque fieri a quibus ut conseruati aptus, se ut purus, a quibus se ilicet in honore habetur, itaque amo te eos beneuolentiaque prosequitur, de honores Omnino qui sellie et in summe conseruari apto summeque puro praestantur,vehementer appetit,utique quae sui c5- temptores,quo oportet, Odio prosequi depra me teque, re sui amatores cultoresque, uti oportet, amandos honorandosque, te quae quos quantosque oportet hono . res appetendos decetnit intelligens, vitius Se ipsa, nee una, lamplexque sed quae in indignationem, Humanitatemque, At Sublimitatem diuidi queat. Nam quod v- niuersa,& sngulae eius paries nomine ut vigetur ea rent , utique nouis alienisve sitieulae appellandae sunt
nominibus. Et aliorum quidem superbiam fastumque quae non sustinet indignatio diei potest: idem enim qui est a sectus, vel si citea diuersas sit res, eodem n mine appellati potest & qui homines, a quibus amatur coliturque , nequaquam contemnendos despiciendosque.sed amandos colendosque statuit Humanitas,de
quae honores ultim S scilicet sublimem summeque no hilem tem,Se quae Deo ipseonueniat, recte appetit, Sublimitas omnino dici potest. Quae vero intelligens,quos dirimus,assectus operationesque omnes, vel nimias deleeficientes decernit vitium de quod vel in totidem vel in dupla diuidi vitia queat. Quoniam enim virtus in o. deratas decernit actiones, vitium ἡ conita,& exceden te, eas ge deficientes: utique singulis virtutibus, vel ea tum plerisque duplex opponi videt ut vitium. Age verbvirtutum singulatum vitiorumque , quae virtutibus sn sulis opeonuntur, ingenium munusque proximius di ligentiu ue intueamur.
ae VI.Dὸ Saprentra. Vo Nix M cilm entium an maliuetque re λ liquotum omnium,tum vero te spiritus ia psus corporisque cui inditus est, Be sne quo seruati non potest, cognitio proptereata spiritui appetitur necessariaque est,ut diuers, illarum vitibus diueisque eonditionibus diuersis sui ipsus corrotis ue , nec praesentibus modo sed statu.ris etiam neeessitatibus oecurrat,ptaterea se qu5d ,eu iusmodi ea tum videtur, omniscius sui natura, res nimi rum omnes intueti, earumque ingenium viresque sentite aptus est spiritus,& quia insumi a substantia a Deo immissa perfectus, unumque ei factus assidue ab ea, nec
entium cognitionem exeitatur impelliturque, siquidem non teliquarum modb rerum,sed Dei ipsius diuinoi simque entium, proprij nimirum patentis propriique opi- heis eognatarum substantiarum sapiens illa facta quis enim id neget )at veluti in exilium demitti, de in
careetes tenebitaque conlecta, Ee propterea rerum intuitu orbata, de insipiens telum Omnium iacta, propriae naturae propriaeque persectioni tessitui summa cum anxietate contendat, eamque adepta dum non si, maxime
doleat maximeque erati et ut & sbi ips displiceat, necesse est : quod in quam non ea mod4 scire appetit procuratque spiritus, qui ad sui ipsius conseruatione quo. quomodo spectist, de quae quoquo modo sentite aptus est,sed eum alia multa,quae nihil ut videtur ad illa con serunt , tum quae ipsius aciem quam longissime exupe rent, e quae spiritus ipse perse,nihilq.a substantia a Deo
immissa excitus nec intueri queat, nec sorte appetat, Dei se ilicet ipsius reliquorum . diuinorumentiu in substantiam Operationemque & beatitudine e patet utiqua sapientiam intelligentem esse, quae rerum omnium naiaturas facultatesque penitus percipiendas decernit, seu penitus percepit iam penitusque inspexit, itaque de vetres quae ue earum vites praesentem in usum bonae snt commodaeque,& quarum vires, bonae ut hant , intendendae sitit temittendaeve . & qua'id ratione agendum intelligat, α quae entium reliquorum, vel earum quae eiusdem sunt generis, di ipsorum imprimi, spirituum digerentias dignoscat, de futuros etiam rerum multatum suecessus futurasque hominum piauideat o
Neque enim aliter tes eueniunt ullae qua ira earum na-
homines operantur operationes , quam quas eorum ingenium pollicetur, Se quas operati conspecti sunt. Ρα- terra de multo mehercule prius multoque amplius qui Dei ipsius substantiam contemplandam decernit, at nequaquam ratione. Quae scilicet Mundum uniuetia sum quaeque in eo eontinentur entia ὸ longe sapientinsimo longeque potentissimo L longe optimo condito te eonstituta esse declarare potest de declarat omninorat praeterquam quod vel has Dei eonditiones nequaquam integras Se quantae sunt. sed longe intuentut minores, quam longissime abest ut teli uas intueri queat, multoque amplius illius sulgorem intuens hebetatur, caecutitque, quam solis lucem ad Solem ipsum visus quiuis. mae igitur non , ut reliquarum telum,sic Deum ipsum eiusque substantiam N eonditiones ratione in telligendas, sed que ratione contempta in sacris illas& diuinis litteri, & in seipsis omnino Dei vobis in tuendas, de quae amplius illius mandatis praeceptisque patendum statuit intelligens sapientia st de vera sum.
maque. Quae nimirum non momentaneum ut illa multisque obnoxium periculis 3e assiduis scateiis misellis,a non magnum omnino honum , sed aeternam certam. que & putam summamque beatitud nem procuran
dam decernit, modumque insuper ea adipiscendi in-Nam nod di lium est spiritus ipsius, a substantia
praesertim a Deo immissa persecti, rerum omnium in tuitum cognitionemque propriam esse, sumanus res innes, vel quarum cognitio nullum nobis pinstat usum intuendi sentiendique, di quas intueti sentire que non licet, intelligendi appetitus, de voluptas, qua summa illas intuens intelligensque a meitur , & molestia quactutiatur illa fraudatus spiritus,tum Se obseruantia culiatusque re amor erga sapientes, insipientitumque come-ptus manifestissime declarat. Nam s diuitias etiam potentiamque appetimus, iisque donati gaudemus exulistamusque,& opulentos potentesque obseruamus: at s pientia certὰ appetentes eamq. adepti,nobiliore quodamodo nobis placemus, di opibus potentiaque exuperati vel si nostra id factu ip sit culpa nihil sbi ipsis
multi,at minus sapientes facti, omnes nobis vehementerque indignamur vehementίq; displicemus , 5e opu-
ad illaium mod5 terum, ted ad Dei ipsius diurnotumq; l mule , ubi bonum quantam ab illis speramus amamus.