장음표시 사용
101쪽
facere non valeret, eis verba suavia et dulcia juxta posse ei offerebati pro Suo quoque receSSu meliori, secrete Scripsit uxori Sue, que tunc erat apud Maceria Super OSam', statum suum et qualiter sibi acciderat, rogans quod ipSa scriberet ei quod in lecto mortali jaceret et quod amore Dei, veniret ad visitandum eam ouo completo, venerunt nuncii comitisse ad comitem in Ganda vo existentem, Flamingorum catherva constipatum, obtuleruntque sibi litteras comitisse que lecte fuerunt coram omnibus poStulavitque comes Flamingis quod posset ire ad uxorem suam et Statim reverti ouo conceSSo, recto tramite profectus est Parisius ad regem Franci et narravit ei que sibi
Flamingi quoque, audito quod comes esset Parisius, dixerunt intra se quod falsus et nequam erat qui eos sic reliquerat et quod amodo non gauderet de comitatu Ideo unanimite mandaverunt regi Anglie apud Anverpiam, ut Sine mora veniret in Flandriam oui, et uxor ejus que regnans erat et duo filii ejus, dux BPabancte, marchio Julioci comes Gueldri et Johannes deianonia veneruntiandavum', jam garnisioni
102쪽
bus dicti regis Anglie jussu ejus factis in Sancto Bavone
Gandavensi, pro Sili mansionei.
Veniens itaque rex Gandavum, receptus est ab illis de villa multum honorifice; cumque rex locatu eSSet in Sancto Bavone, Jacobus de Arthevella venit ad eum et salutavit eum. Cui rex Anglie multum regratiatus est eo quod Flamingos ad se converti Sset, promittens sibi multa bona facere. Et Jacobus de Arthevella expressit ei statum cognationis Sue et qualiter esset magister Flamingorum, qui et cujus condicionis Flamingi essent et quomodo vellent regi et qualiter etiam irati essent conira comitem dominum suum propter Supradicta, qui fugerat Parisius ad regem Francie a Nichilomi nus 3 inquit, e omnes de tribus villis et de comiciatu Flandri volunt vobis subici sie), dum tamen eis promittatis quod contra omnes ipsos dessende
iis Cum enim facietis guerram, contra quemcunqUe vobis subsidium restabunt, dum tamen, pacem faciens cum aliquo, vobiscum eos includetis.
Rex itaque his auditis gavisus est valde, tanquam nil aliud desiderans benigniter concordalu eS SECUm. Venerunt etiam ad eum illi de bonis villis et castellantis Flandri ad salutandum eum, deferentes ei munera preciosa renovatisque invicem juramentis et pactis Sui S Ordinaverunt, Sub pena mortis, quod nullus vocaret regem Franci nisi Philippum de Valesio. ouidam vero dicunt quod facta conventione jurejurando cum Gandavensibus, abiit Brugis cum Artevella
lo compte de a mai Son a cette epoque.
103쪽
et postea ad Yppram' cum quibus fecit juramentum Sicut cum Gandavensibus consequenter ordinaverunt quod mitterentur littere ad villam Sancti Audomari, formam que equitur continentes : Edowardus Dei gracia, rex Anglie, Francie, domi nus IIyberni et dux Aquitante, baillivis et majori bus, Scabinis, consulibus ac toti communitati ville Sancti Audomari, notitiam subsequencium veritati S. Cum notorium sit quodAarolus bone memorie nupere rex Franci obierit hereditarie salsitus de regno Francie, et simus filius Sororis germane ejusdem Laroli a post ejus decessum regni hereditas nobis ratione evidenti evenerit; necnon Philippus de Valee io, filius avunculi dicti domini X aros qui ab eodeme Rapolo nobis distat gradu remotiori fraudulentere dictum Francie regnum manu violenta rapuerit, dum adhuc teneros insancte annos ageremus et hucisSque injuste seu tortionarie tenuerit, matura deliberatione, Dei fiducia et bonorum hominum fixa, nomen et e regiminis onus dicti regni assumpsimus et ad hoc tenemur prout nos decet, firmum et Stabile propo-e situm habentes, eo qui Suum debitum erga nos direxerint graciose tractare. Nec enim est noStre intentionis vestras juriditiones et jura adnullare eue in aliquo derogare, Sed pocius erga omne juste
104쪽
c operari, legeSque et ConSuetudine hactenus obsere vatas a tempore Sancti Ludovici predecesSori noS- tri, reparare et illeSa con Servare . Non etiam pere hoc proprium lucrum ad vestri dampni illationem perquiremu Cambii sive monetarum mutationibus aut taxationibus vel malis rapinis seu ablationibus, quoniam Dei gratia, sussicienciam habemus ad nos trum statum et honorem manutenendum, mo ut nobis subjectos libertates et privilegia Sancte Eccle si speciali cura essendere et juxta nostri posse extremitatem manutenere atque negocia regni abSe que aliqua furibunda Seu voluntaria actione pertrac- iure Summa etenim assectione aspiramus ut Deus habeat partem in laboribus nostri et hominum nos trorum fidelium, necnon pacis et amoris fomentum inter Christianos aponere, ut cohors nexu fidei cathoc sice, Christo unita, facilius inter se adtinetur ad Terebam Sanctum bellicis armis recuperandam contra
nostre fidei christiane inimicos, quod ita fieri nutu
Presentibus insuper vobis notificare decrevimus quod pluribus viis racionabilibus conati sumus cum dicto Philippo pacem componere ipse aulem iis dis-e enciens et guerri exceSSivi terram noStram opprie mere nitens ad nostri juri procurationem neceSSaebio essendere nos compellit Verumptamen Populi e mortalitatem nullo modo querimus, favente potiuSe ipsorum et bonorum Saluti. Ea propter nostri benie nitate et gratia placet nostre regi majestati quod, Si firmite nobis habeatis ut nostri fideles amici, quem-e admodum probi homines de Flandria fecerunt, noSe que recognoScati veStrum regem de jure et erga
105쪽
c nos vestrum debitum faciatis, circa festum Pasce e proxime venturum, in noStra Pace, Protection SPQCciali et dessentione vos Suscipere, insuper quod ple-e narie gaudeatis quibuscumque PoSSessionibus veSe iris mobilibus et immobilibus nichil horum perdere hesitantes, nec aliquot gravamen inferendum Supere elapsi temporis aliquibus ostensis quovismodo formie dantes, quoniam VOS Protegere et manutenere volu- mu toto PoSse nostro, prout rationabiliter obligatie sumus et tenemur. Datum apud Gandavum octavae die mensi februarii, anno regni nostri in Franciae primo et in Anglia quarto decimo v iis litteris pendebat sigillum valde magnum de cera
crocea in cuju una parte erat figuratus ex sedens in trono Suo, tenen una manu Sceptrum et altera silium in alia vero parte figuratus erat miles habens cooperturas armis Panci et Anglie quartillatas et habens leopardum coronatum Super caSSidem Suam
Sedendem Sio). Illi vero de Sancto Atidomaro, recepit litteriS, eaS miserunt regi Franci cum quibusdam aliis clausis transmissis a tribus villis Flandrie. Mansit igitur rex Anglie Gandavo per totam hiemen
USque ad mensem marcii Porro cum regine, UXOriSSue templa parturiendi advenit, ipsa peperit filium' quem Jacobus de Artevella de sacro fonte levanS, com- pater factus est regi Anglie . Interim autem cum rex Anglie manebat in Gandavo,
a C petit paragraphora et completement laisse de cote partes Inoierines chroniques, non re istore et cronique de FlandreS, t. I, p. 3 s).2. Joan de Gaud ducta Laucastre.
106쪽
dominus IIugotieret, admiraldus marinus regis Fran-cie congregavit homine armorum cum Barbavaria in iiij ' navibus et applicuit in portulantoniel ac invenerunt illos de villa fortiter resistentes. Sed Jannenses taliter aggressi sunt eos, quod vi pugnandi lucrati Sunt portum, subitoque homines admiraldi subven Punt eis et ceperunt villam'. Repertis autem magnis thesauris, attulerunt ad naves suas. Et videntes quod Anglici moverentur contra ipsos, villam Succenderunt igni et intraverunt naves suas et abierunt ad quamdam insulam que est regi Anglie, nomine Grenesi, ubi siquid primum remanserat, more locuStarum eraSerunt et sic reversi sunt cum magnis PolitS.
Rex autem Anglie qui tunc erat in Gandavo audiens quod ejus patria devastaretur, dixit Jacob de Arthe-vella quod pro eo custodiret Flandriam et quod dimitebat reginam uxorem suam sub custodia Flamingorum et sederatorum. Deinde veniens clugam cum XXX lex
navibus transfretavit in Angliam, ubi jocundantem suis hominibus receptus est. Deinde facto magno colloquio Londoniis cum baronibus suis, fecit navigium disponi ad intrandum mare quotienscumque vellet.Preterea litis diebus, cum soldariis de Tepascha qui de terra Johannis deruationi sepe predas ducebant, soldarii de Cameraco venerunt ad revinum inter quOS erant comites Armoniaci, Blesensis, AulisiodorenSiS, Grandisprati, dominus Couchiaci, Galesius de Bamma magister balistariorum, dominus de Urevino cum multis aliis militibus et magna quantitate soldariorum. Qui abeuntes versus Chimacum ad devaStandum
107쪽
residuum patrie dicti Johannis de anonia, eidem
mandaverunt bellum ouo concesSo, Statim Congregavit comitem Ilanonie, ducem Brabancte, usum de Falcomonte, marchionem Julioci eciam Jacobus de Artevella cum multis Flamingis descendebat ad eum. Porro dictum est soldarii regis Franci a quodam insidiante quod prefatus Johannes de IIanonia veniebat circiter cum sexaginta milibus hominum armorum; quo audito, Statim reverSi Sunt per nemora apudVrevinum et miserunt ad regem Franci nuncios qui narrarent ei qualiter comes IIanonie congregaverat gentem suam ad gravandum eum. Rex ergo hec audienS, mandavit soldariis de Cameraco quod incenderent IIunoniam et Galesius de Bamma, hoc mandato gavi-Sus, intempeSte noctis Silericio, ne perciperetur a Soldariis castrorum vicinorum, exiit cum Janniensibus et abiit in IIunoniam, ubi combussis,appra et phiribus aliis villis, cum magnis spoliis rediit Cameracum'. ec audiens, comes IIanoni tunc moram trahens ValericianaS, voluit persequi Francos cum communia ville sed consilio quorumdam sapiencium urgen-cium, non exiit de villa Sequenti vero die, abiit in Brabariciam ad ducem, patrem uxori sue et enarravit illi qualiter Franci patriam suam combusSerant. Qui ob hoc letus animo factus est ut eum celerius ad Sui pactionem revocaret et cum rege Anglie, pro regi SFranci nocumento, firmo tenacique Paci Con eniret.
Denique Super hiis consilio habito inter se, Simul Perrexerunt Gandaviam atque Jacob de Arthevella
108쪽
suaserunt ut imperium terre patrie scilicet raban-cia, Flandria et Ilunonia Stabili federe uni Penhur, ut si quis saceret guerram contra, faceret et contra reliquas. In hoc igitur convenienteS, dicte patri fortissimis uramentis se astringentes, pacti Sunt conventionem, de qua dederunt litteras testificantes i. Comes autem Ilanonie, presente regina Anglie, Sorore Sua,
tribus filiis ejus et pluribus aliis, juravit quod dissi
deret regem Franci et guerram contra eum OVeret; cui presentes singuli promiserunt subsidium et
Interim ' rex Franci audiens querelas comitis Flandri de rebellione Flamingorum, miSit conestabularium Franci cum tribus milibus viri armorum, Ut incenderent Flandriam oui abeunte Tornaciam, Onducti sunt inde per Godemarum de aget, et plures de civitate usque ad Pontem de Boue et intrantes Flandriam, Biernes et plures alias villus incendio vastaverunt et magnum lucrum acquisierunt.
Porro illi de Audenarda, audientes quod Gallici igni
bus patriam ipsis convicinam reSolverent, mox fere decem milia armatorum exierunt ad debellandum con-
109쪽
tra Gallicos . Conestabularius quoque habito consilio, regreSSus est ornasium Flamingi ira succenSi eciam reversi Audenardam, miserunt Gandaviam qui diceret
Jacob de Arthevella que fecerant Gallici qui hoc
audito venit ad abbaciam Sancti avonis ubi erat regina Anglie, tres infantes ejus comite Saresberiensis et Suffoci, dux Brabancte, marchio ulloci, Johannes de IIanonia et nepos ejuS, Come IIanonie, cui talia verba protulit me Nunc apparet quod proditionis e caUS huc adveneritis, quoniam dum hic fuistis, Gallici combusserunt patriam Flandrie. 3 Comes vero multum Se excusavit de traditione. Conclusum est autem per Jacobum de Arthevella,
in quodam consilio super hoc habito, quod quilibet
eorum cum tota sua poteState in vindictam predictorum veniret ad obsidendam civitatem ornaci. Ea Propter unusquisque eorum abiit ad partes suas ad congregandos homines armorum ratione predicta .
Et Jacobus de Artevella in modico temporis spatio congregavit Flamingo uSque ad numerum quinquaginta milium armatorum'; cum quibus Flamingis facto colloquio, misit Tornaciam duos Patre Minores Per quos mandavit illis de civitate dissidericiam. Quo facto,
TornacenSe mandaverunt Flamingis per dictos Minores quod bene servarent villam Suam contra potestatem ipsorum et quod quandocumque rex Francie vellet gravare inimicos uos, portas sua aperirent et cum Franci pergerent quocumque rex Franci injungeret, et servirent ei tanquam domino suo naturali: nunciiSque regreSSiS, responSum alamingi. defe-
110쪽
rentibus, unde vehementer indignati sunt Flamingi, Tornacenses suburbia civitati adjacencia destruxerunt, VI OSSIUE SUOS reparaverunt et aptaverunt ad
pugnandum et resistendum Flamingis. Et Jacobus de Artevella, coadunatis ab omni parte Flamingis, cum omnibus necessariis, venit ad Spieram majorem , ubi Flamingi undequaque confluebant ad eum, et inde veniens ad Chinum castrametatus est ibi p. Comite namque Saresberiensis et ussoci cum multis Anglicis erant in castris illorum de Yppra apud Armentarias' Vpprenses enim requisierant eis quod eos adjuvarent ad extirpandum quodam sie nidum Jannien-cium qui erant in Armenteriis : quihu annuentibuS, transierunt numen Lisi et venerunt apud Armentarias ac lucrati fuerunt villam contra Janniense et combuSSerunt eam igni. Assectavit igitur comes Saresberiensis videre caStrum de Insulis ad sciendum qua parte posset faciliuSimpugnari Sumpti igitur Secum comite Sussoci, Seu Guillelmo de Monteacuto , Sicut quidam dicunt, cum
l. ILL deug localites portant te nomi'Asper elles sonivi'ine-gale importance et outes de ux dans la Flandre orientale, a 2o kilometres de Gaud. 2. vivant les comptes de la villo de Gaud cites par te baronΚervynio Lettonlioveri ist de Flundre, t. III, p. 2.2 et notera , los milico gamandos camperent exuue de Tournay elles 'eta-blirent a Chin et a Ramegulos. Ces deu localites soni situ eos en Belgique dans Ia provinco do IIaiuaut at Lilometres uviro de Tournay. 3. Armentiores, Nord, arrondissemen de ille chelitie docantov. - Tota ceci est reproduit ous uno formo excessivementabrege par te anciennes chroniques de Flandre Istore et eroniques de Flandres t. I, p. 88θj. . Guillaum de Montaginet lo comto de Salisbur sont e meme