Chronographia regum Francorum

121쪽

Eo quidem anno, Scilicet, CCC XL', mense alii, Philippus rex Franci congregavit Parisius multos Principes, barone et prelatos inter quos affuit episcopus CameracensiS, qui diversimode conqueStus est regi de comitetanoni et qualite soldarii castrorum ejus, videlicet Egestudoeuuere et de Bouehuin multa mala faciebant civitati de Cameraco et patri per girum. Tunc igitur ordinatum est quod Johannes, dux Normannie, filius ejus primogenitus, pergeret in IIanoniam et eam incendio devastaret. Et epiScopus Cameracen Sis, ex Sue patri hominum consensu, fecit eum

patricium, quod gallice dicitur uvae, totius patrie

Cameracesi et locumtenentem suum, atque Super hoc testimonii litteras eidem porrexit. Dux autem, Cum avunculo suo, comite Allectionensi,

Milone de oleriis, comitibus Fuxi, Monbliardi, Sacrocesariensi Sabatidie et Dompni martini, multaque baronum ac militum comitiva, profectus est ad Sanctum Quintinum in Viromandia H. Ad quem illuc convenes. Los services militatres du comi deIoiguy, par exemple, commeticerent loris matri 3 ori Ioui natistu resor de Philippo derectiois, publicatio preparee par M. Viard, - date duri decembre 3 s . 2. I parait u uno parti de troupos Se reuuit a Compiegne

122쪽

riant de Cameraco, magister balistariorum et comites

Armaniaci et Autissiodorensis de uaco, Philippus

Ebroicensis, rex Navarre cum duobus marescallis: de ornaco etiam conestabularius cum multis aliis; ac de Sancto Audomaro, odo, dux Burgundie, avunculu riu ex parte matris Sue. InSuper ex alia parte

ad eum ibidem accesserunt deserascha, dux Athe

Grandisprati, dominus Couchiaci et multi alii. Porro dominus de Falcomonte scripsit litteras :

Conestabulario et marescalis Panci qui apud Tore acum Stis, aut vobis locumtenentibus ex parte

regis, nos Theodoricus, dominus de Montoria, de Falcomonte de Voirne et vicecomes de elant, et Johannes, dominus de Bridambat et de Berghen', fratres. Notum facimus pro militibus et hominibus e nostris qui recepimus bona a rege Francie quod prope te injuriam quam fecit et facit carissimo dominoe nostro regi Anglie, cujus cognati SumuS, licet pau

123쪽

3 o CBRONOGRAPIII, REGUM FRANCORIS a pere et modici volumus eumdem juvare ad manu tenendam guerram Suam contra dictum regem Fran

e cie et sibi faventes. Et mediantibus iis litteris,

e Volumu observare honorem nostrum. In testimonio e Sigillorum nostrorum, datum apud Villam ou e nam in octavis Pasche'. Conestabularius itaque receptis litteris, iransmisit eas regi ' Dux autem Normannie cum exercitu Suo, in quo erant quasi XXV ' milia hominum armorum, atque Semper augebat, abiit ad villam castelli in Cameracesi, , ubi caStrametatus Si bastra enim Se extendebant usque ad quamdam villam nomine Monta b.

In qua villa erant locati duo milites de Normannia, scilicet Petrus de Bailleuae et Guillelmus de te Breaut 'et quasi centum, tam milites quam alii. Duorum

124쪽

hospes, ut traderet EOS, Cucurrit ad Valencianus ad Girardum de hercino seneScallum Isaraonie o promisit ei predictos offerre dormientes, si vellet venire ad Montub oui acquiescens, cum multis hominibus armorum statim venit cum dicto hospite domumque ejus intrantes Summo diluculo invenerunt dictos duos milites, qui Sero multum vinum potaverant cum hominibus suis fortiter dormienteS, quo omnES, preter dictos milites, interemerunt 'vigilitatis quoque duobus militibus, ligaverunt eos et duxerunt

Secum; cumque exercitu Franssorum commoveretur et eos insequeretur, IIanonienSe eo percipienteS, utrumque militem gladio quindecie percusserunt in Corpore ac eo mortuo dimiserunt'. Quo afferentes, Gallie sepelierunt eos in Castello Cameracesii. Dux autem Normannie, de hoc multum tristatus et qui cum eo erant, intrante Ilanoniam magno animo, ceperunt IIunonienSes occidere, patriam spoliis nudare atque incendio devastare. Eo namque die dux metatu eSt castra sua apud Fontenelam ad Denain et in pratis prope Valencia naS. Eo tunc comes IIunoni in Gandavo erat, procuranSa Flamingis et ab aliis sucursum et juvamen contra Francos et in Valericianis commiserat ex parte suidenricum, dominum de Anthoing, qui non permisit communitatem ille exire contra Francos una ne exirent, tenuit portas clausa et firmatas firmis Pepagulis', unde Valencianense contristati Sunt valde, eo

125쪽

quod jam armati vellent exire ad debellandum ducem.

Die Sequenti dux, cum suo exercitu instancia Pre-Cum amite Sue recedens, totam patriam devastando venit versus Cameracesium dum autem esset inter IIappram et Cameracum, magna fames orta est in exercitu suo, quoniam illi de Thurio Episcopi, 'Esequ-

doeiluere et de Bouehuin exierant et rapuerant victualia que ferebantur in exercitu; captusque est Gerardus de Stratis miles et qui cum eo erant occisi, qui conducebant vina exercitus, a Gerardo de Sapegni eS, Capitaneo 'Egestudoeuuere et soldariis qui cum eo erant, qui tunc fecerunt provisionem Sufficientem pro duobus annis vel amplius. Itaque cum equitaret dux, ostensa sunt ei castra illa, de quibus querimonias episcopia CamerassenSiS, eo presente fecerat regi, Patri suo et veniens prope

castrum de Thuno Episcopi, vidit quinque vexilla erectam primum erat regis Anglie, secundum Richordide Lemovicino capitanei tercium Guillelmi de Monteacuto, quartum Theodorici de Magniaco, quintum busturdi Rufi domini de Falcomonte.

Dux quoque intuens illud castrum et ESeqvilodi/υre, juravit quod nunquam recederet de ammeraceSio, donec illa subicerentur sibii ingrediensque Cameracum, honorifice susceptus est a clero et urgensibus

dota porte de Cambrai a Valenciennos et u 'il inpecha oute

II 8

126쪽

civitatis, qui omne conquerebantur de caStri SupradictiS. Deinde exiens, abiit obsessum Scuudoevυre erexitque ingenia contra, et lapides jecit die ac nocte, eamdem obsidionem continuans diebus quamplurimis.

Cujus obsidionis diebus quindecim elapsis, rex Philippus venit illic cum maximo exercitu ut esset Soldarius ejus, sicut quidam ferunt, eo quod illud castrum situatum esset in feodis Imperii. Multos lapides

per dies plurimos jecerunt contra muro caStri, Sed minime eo leSerunt. Gubernato vero ornacensis et baillivus Insule,

silicet Godemardus de Fageto, miles, ut agnovit quod

127쪽

Gerardus de Sapegnies esset castellanus castelli, qui Socius ejus pluries in armis fuerat, tantum fecit quod locutus est ei; et post plura verba persuasit ei reddere castellum duci et darentur sibi decem milia florinensium sie et quod pro sui honore requireret octo dies

induciarum, cauSa petendi SuccurSum a comitetanoni et quod veniret ad solvendum obsidionem quod si non faceret, ipse et ceteri soldarii, sinitis induciis, exirent et redderent castellum duci. Tamdem sie

vero mutuo promiSerunt Sibi respondere, habito consilio super hoc. Cumque uterque Suam partem sibi attraxisset et rurSus convenirent, sigillatis litteris induciarum octo dierum, modo quo supra castellanus, dimisso domino

de cuillone in hostiagio, abiit ad comitem IIunonie, qui tunc erat in castro suo de Montibus, et dixit ei quod plus non valerent tollerare multitudinem Francorum, qui cotidie augebantur et quod hujus causa duci Promiserant reddere castellum, nisi ipse infra dies octo tolleret obsidionem. Quo audito comes, repletus furore magno, dixit ei quod considerata fortitudine castelli et provisionibus

ad superhabundariciam, atque paucis SSultibus, Si castellum redderet, quandocumque teneret, iam faCeret in patibulo suspendi. Et Gerardii regreSSuS StValencianas et inde ad Sectu letitard.

Deinde finitis octo diebus, tradidit castellum ducia recepit decem milia florenorum cum preci provisionum ibidem existencium, et cum aliis soldariis,

128쪽

Γ6 CITRONOGRAPIIIA REGUM FRANCORUM. I 3 o

cum omnibus que habebat liber exiit, tribus septimam: hujus obsidionis transactis Gallici autem intraverunt castellum, atque jussu ducis, ipsum totaliter

destruxerunt et usque ad fundamenia Solo terre coequaVerunt ouidam autem soldariorum castelli recesserunt per Osire vantum elongando araoniam Gerardus vero

predictus abiit ad Condetum super caldum, ubi captus est a baillivo ville qui jam sciebat quod castellum reddiderat ad videndum quoque si hoc fecerat de CODSen Si comitis, miserunt eum sibi apud villam de Montibus, qui sine mora fecit eum in patibulo suspendi. Dux itaque, post castelli destruxionem, ordinatione rogis abiit et obsedit castellum de Thurio Episcopi', quod non multum distat et quamquam castellum d'Eε- cstudoetiuere suisset multo fortius illo, tamen diutius

resisterunt qui erant infra, a fideliter se habuerunt erga regem Anglie, dominum suum, et occiderunt jactibus ingeniorum suorum Conrardum, magi Strum Jannencium Dux vero jussit ingenia contra castellum

129쪽

erigi et proici sie lapides nocte die siue, quibus menta

fracta sunt, domorumque tecta prorsus in terra dejecta. Dum autem illi de castello ob sui castelli fractionem multum expaveScerent, quamvis fortite resisterent contra illos de exercitu, come Ilanonie, Congregatis in sua patria multis de Flandria, Brabaricia, Almania, Gheldria, Julioco et de Falcomonte, accessit versus Thurium Episcopi ad succurrendum illis de castello, castraque metatu QS ita Prope Francos, quod nichil erat inter illos nisi prata et fluvius et veniebant quandoque de una parte Super alio et commitebant sie inter se multa certamina et in quorum uno Philippus, ducis Burgundi filius, miles effec

tus St.

Deinde comes Itononie, habito consilio cum duce Brabaricie, comite Gueldrie et aliis majoribus sui exercitus, misit unum militem ad ducem Normannie, qui diceret ei quod, si auderet, bellum Sibi annueret, alioquin dimitteret castellum et rediret in Franciam Dux autem, Con Silio regis, patris Sui, mandavit comiti per dictum militem quod non annueret ibi bellum, nec recederet a castelli obsidione, donec ipsum funditus evulsum cerneret et qui erant infra captivos haberet. oti audito, comes non modicum contristatus est; post paululum receperat litteras a rege Anglie quod abiret obviam ei in Flandriam, quo in brevi venturus erat et idcirco cum exercitu suo recessit et abiit in

anoniam et exercitus ejus sequens eum. Dum enim recederent, vicecomes de Thoarco, Scien eorum receS- sum, cum Suis hominibu armorum SequenS EOS, CAU-dam anoniensium aggreSSus est multosque ex eiSoccidit, cumque exercitu commoveretur, VicecomeS

130쪽

ls8 IIIIoNOGRAPIIIA REGUM FRANCORUM. Didio Sine suorum amiSSione remeavit ad exercitum Francorum. Come autem anonie, videns quod eum attingere non POSSet, non modicum Super hoc dolens, itinere reSumpio, in Patriam Suam PgΓESSIS QSt.

Richardus quoque de Limosino, capitaneus castelli et qui cum eo erant, considerante recessum comitis jugemque impugnationem Francorum atque murorum castelli confractionem, insuper maxime hesitantes ne caperentur a Gallicis illa die, habito consilio qualiter poSSent Salvari, magnam reSiStencie apparenciam ostenderunt Gallicis, ut eorum intericio meliu cela

retur.

Deinde in noctis medio, pinguedine et oleo trabes castelli unxerunt, igneque inposito, Sine mora Secrete intraverunt fluvium in halellis quos providerant, ac egredientes fugerunt ad comitem qui autem vigilabant in exercitu Francorum, percipiente flammam

infra castellum, multum pavefacti, clamaverunt ad urna : moxque exercitu ad hunc clamorem expergefacto, omne convenerunt ad castellum et bene viderunt qualiter Anglici fugerant ac ignem accenderanti. Ex hoc autem rex valde contristatus, jussit eo inSequi illi vero se tantum elongaverant de nocte quod in crastinum venerunt ad comitem, qui abiens ad suum castrum de Montibus, ibidem facto magno prandio, remisit suos barones, dicens eis quod in brevi eos remandaret et quod semper parati essent venire ad mandatum Suum qui ita promiserunt. Et comes abiit in Flandriam, ibique expectavit regem Anglie. Rex autem Francie tristis de evasione Anglicorum

l. f. Froissari, ecl. LVCP, t. II, p. XIV.