Chronographia regum Francorum

281쪽

l358J IIRONOGRAPIIIA REGUM FRANCORUM. 26srum et eos morte crudeli mori fecerunt in Gravia propter eductionem regentis de civitate i cumque bour-rellus jam teneret gladium ad occidendum eos, morbo caduco subito arreptus est et jacens in terram permagnum Pacium, OStmodum Surrexit et eorum corpora in quatuor partes membratim divisit'. Et post paululum, rex Navarre abiit Rothomagum det corpora comitis apicurie, domini de Gravilla et aliorum plurimorum, qui uSSu regi Johannis suspensi

fuerant, de patibulo deponi fecit. Deinde jussit dictu

corpora assere in plateam ubi fuerant decollati, congregatisque religiosis civitati ad recommendandum anima eorum feeit eos Sepeliri in capella Innocentium que est in magna eccleSi Beale Marte PoSimodum convocato populo civitatis, predicavit quemadmodum fecerat ParisienSibus.

Tempore illo pepigi fedus cum militibus Normannie et plurimis urgensibus bonarum villarum, fecitque sibi sederatos portare casaucia uniti liberate, ut per

Illo tunc regens Franci qui erat MeldiS, Congrega-

282쪽

tis quibusdam militibus fidelibus, conquestus est eis de excessiva crudelitate qua Parisienses sevierant in eum et amicos suos, ut dictum est. A quibus consultus est mandare cunctis militibus Franci et Beluacesii quatinus provisiones in suis fortaliciis facerent adponendum homine armorum qui sollicite observarentne victualia seu mercimoni ducerentur Parisius. IIoc enim mandatum factum est ex parte regentis pluribus militibuS. Idcirco milites qui castella habebant, congregati sunt simul ad videndum quomodo adimplerent mandatum regentis, eo quod plures ex eis non habebant provisiones pro munitionibus Suis; cumque haberent inter Se consilium quod qui proviSiones non habebant providerent sibi super homines suos, plures ex illis nimis excessive acceperunt de bonis hominum suorum .iujus causa incole eivacesi simul commoti ceperunt irruere in milites et dominos suos; nam plures nobiles

et uxore eorum cum pueri occiderunt, munitione et domus eorum deStruenteS. PrepoSitus namque mercatorum, audii hujusmodi ru Sticorum commotione, fecit exire communiam Parisiensem ac abierunt et prostraverunt in terram turrem

de Gournayo et fortalicium de Platsello', de Traspa',

l. La Jacqueri commonea erit matri 358 Froissari, ed Luce, t. V, p. XXVIII, note si . 2. GOUrnay, eine, arrondissemen de Sceaux, commune de

283쪽

de aprosia', deierine, de Egeine et naulta alia Parisius convicina.

Eo iunc dicti rustici de Bel vacesio, quasi numero quinquaginta milium et eo amplius, abierunt ante villam Compendii et mandaverunt illis de villa ut traderent eis nobiles qui ad eos confugerant BurgenSe vero remandaverunt eis quod prius morerentu quod eis aliquomodo obedirent, Sed tantum regenti Francie parerent mandato'. Tunc temporis cuncti nobiles Franci fugielbant, quidam extra regnum, alii vero in castra infra regnum, formidantes eviciam PuSticorum qui sine pietate aut redemptione necabant uxore et pueros nobilium hominum. ii rustici abierunt et obsederunt castellum quod PlatSel dicitur , pertinens Matheo de Boia, quo ipse cum multi nobilibus confugerat. Interim Radulphus de Couchiaco, rogatus a dicto Matheo, cum multis militibus et hominibus armorum venerunt Sio contra eos in prelium ac multis illorum occisis devicerunt OS. Deinde rustici iterum congregaverunt multo Secum in Francia et in Beluacesio illi enim de Beluae erant contra homines nobiles. Ideo rustici multos nobiles illuc duxerunt et ibidem consensu communi civitatis

284쪽

2 2 BRONO GRAPIIIA REGUM FRANCORUM. Ol858

eos occiderunt. In Super Imajor Ambianis civitatis misit

iii auxilium rusticorum centum homine de commu

nia civitatis' sed quia hoc displicuit consilio civitatis

remundaverunt homines inde transmissos, ita quod reversi sunt antequam cuiquam nobili nocerent, excepto in villa et castello de Morolio'. Eo tempore, nobile Franci mandaverunt Succursum ad multas Christianitatis partes, nonnullos clamores miSerando atque gemibundos in litteris suis facientes ita ut multi ex diversis partibus adunarentur. Eo tempore rex Navarre cum multis avarris, Anglicis et Normannis, veniens ad castrum Clari montis mandavit ad se unum de capitanei PuSticorum, fingens se illum auxilium collaturum quem statim ut vidit, jussit decollari, et abiens super rustico qui ab eo Sperabant auxilium, aggressus est eos et occidit exl. Ou lit, dans uno lettre de omissio qui ut accorde aux

u envole, en licence do nous, de leur en avectae gen des communes de Beauvolsis qui derrainement on est assembleg et aussi quo plusleur de singulier de adici villo Destolent Cale tale me ut d leur,oulente, combion quo, si commerit dient, ceu lx qui par euic furent enuoleg, ne alerent que jusque ac quatre, in o si lieue tot de adite ille ou environ, ne laquelle tantost 'en retournerent... o Becuei de ieces Serrunt de reuuees uae venio tres fur es troilbies eaeeites en France parchortes II dit e Matinetis. . . par eooUSSel, p. 28 . 2. Ce qui concorno a placo de Morouit Sommo, arrondissemen de Mouldidior, cho liou de canton ne se trouve a datista Chronique normando p. 22j. O ne rencontre de mention eo respondante a colle-ci quo dans ian de manuscrit de Ineiennes chroniques de non re istore et oroniques de Flandres t. II, p. 86, note j. 3. Clei mont-en-Beau valsis Oise , chelitieu arrondissement.

285쪽

eis plus quam octingentos ullo tunc Parisienses obierunt ad ermoni villam et vi assultuum ceperunt castellum ubi erat Robertus de Loris miles, qui

Pavore Ompulsus, renuntiavit omni nobilitati, dicens Se Peamare urgeSiam PariSien Sem, de qua oriundus fuerat, quam miliciam Sic enim mortem evasit cum uxore et pueris'. Nichillominus castellum cepe

runt Parisiense ac depredati sunt et regressi sunt in

civitatem Suam.

Tempore illo, regens Franci abiit Compendium ad

congregandum miliciam suam ac dimisit uxorem suam

Meldis cum Balbo de Villaniis et Strabone de Chambesiaco, qui posuerunt in foro, quod erat optime firmatum, maximam garnisionem, scilicet divitias patrie

286쪽

et bona rusticorum quo pluribus in locis occiderant'.

Tunc Meldenses expavescento nianda erunt Succursum illis de Parisius Ideo repositu mercatorum misit eis mille et quadringentos homineS' Cumque venissent Meldis', abeuntes Super pontem aggreSSi sunt forum; Sed nobiles qui inius erant fortiter resis- terunt eis, et mortuus est ibi Strabo de Chambeliaco, de quo ducisSa, uxor regentis et omnes sui multum doluerunt. Porro nobiles taliter se depfenderunt quod Parisienses sine lucro reversi Sunt Parisius Postea nobiles exierunt de foro in civitatem et eam igne et

cede et predis vastaverunt .

l. Le sorties refugies, qui, utro a duchesse de Normandie, comptaient Isabelle de France a bello-smur, etait asse critique eu egardiu petit nombre de leur de senSeur et aux mauuaiges disposition des habitant de Meaux et dii matre dea Soulas: lorsque Gastor Phoebus et ea de Grailly, te celebre captat,

revenant 'une croiSado e Prusse, et passant res de la avecquarante laueeS, mirent leur armes au SerVico de princeSSES.

donne a tori commo copio ait Cabino de Titres de a Bibliotheque nationale est conserve dans la collectio Clairambauit, vol. 62, fol. 5 ll. - Cf. Luce, ist. duo Iucquerie, p. lli, note . 2. Pierre Gilles et dea Vaillant, enuoye a Meaux paritie uno Marcet, ravagerent les chateaux qui se trou valent Sur leur route. Il est tres outeu quo commemorat Froissari, es Parisiensatent atteint lo chigro dori, ob hommes; ce que dit notre chromnique a cet gar est infiniment plus juste. 3. Le Parision euirerent a Me aucte sui parda porte Salut- Rem S. Luce, istoli die a Iamuerie, p. 6l). h. La villo ut si clivoment ille par lesbainquevrS. vivant

287쪽

358J ΗRONO GRAPIIIA REGUM FRANCORUM. 2 5

PrepoSitu quoque mercatorum, audit quod regen Ssaceret congregationem nobilium, tantum persuasit Parisiensibus quod consenSerunt quod rex Navarre esset capitaneus et gubernator Parisius i. Mandaverunt ergo eum qui ad eo venit cum maxima comitiva Na-varrorum, Anglicorum' et aliorum hominum armorum.

Consilio namque ipsius regis avari' exierunt ferexilis Parisienses ut irent Compendium ad obsidendum regentem qui ibidem erat'. Misit ergo rex Navare nuntios ad urgenses Compendii, quatinus secum inirent sedus ipsi autem responderunt quod nullomodo sibi, sed duri laxat regenti Francie obedirent. Tune dux Aurelianensis cum quadringentis lanceis venit Compendium ad juvandum regentem, DEPO-tem suum . Interim abierunt Parisiense usque

Silvanetum cum rege Navare et suis hominibus: sed audito quod magna multitudo nobilium confluerent ad regentem, inde egressi Sunt Parisius'.

p. XXXI, DOteri.

288쪽

2 6 cIIRONOGRAPIIIA REGUM FRANCORUM. Ol358

Tempore illo facta est nobilium de diversis partibus

maxima congregatio, a quibus patria Beluacesi incendiis et occisionibus vastata est: nam incole ejus occisi seu expulsi sunt et eorum bona penitus depredata . Tunc regens, congregati nobilibus usque ad Summam XLM aut amplius . abiit unacum illis ante Parisius et obsedit eam'. Ibi ab amicis requisivit consilium qualiter guerram

suam manu teneret contra hoStes vos. Datum est

autem ei consilium quod si bellum feceret contra Parisienses et vinceret eos et tunc Si consentiret destructioni civitatis, multum mirabilite amitteret, in Super in futurum ipse doleret et pater eju Johanne rex, qui incarceratus erat in Anglia. Si autem ipse vinceretur, niSi moreretur, ipse SSet in periculum quin expelleretur de regno Francie, quoniam rex Navarre quem sui Parisius Statuerant gubernatorem, nitebatur eum exhereditare. Sic ergo adui Satum est per conSilium quod pax tractata est inter regentem et regem Navarpe, fixumque est tentorium in campo inter abbaciam Sancti Anthonii et nemus Vicenarum' et convenerunt illuc homines ex utraque parte ibique pacem confirmaverunt. Deinde abierunt ad villam Sancti Dionisii regens et rex Navarre, qui multos Anglicos dimi

Facta est autem discericio inter ipso et ParisienseS,

289쪽

858 CIIRONO GRAPIIIA REGUM FRANGORUM. 2i

ita quod Parisienses multos ex eis occiderunt et fere xxxij de nobilioribus ceperunti Prepositu autem mercatorum tantum secit cum Parisiensibus quod eos

sibi tradiderunt et eos authelos fecit includi in Lup- papa dicens quod multi nobiles de Francia qui erant in Anglia, redimerentur pro illisa ipse autem de nocte liberavit eos per castellanum de Lupara, qui sibi federatus erat et tradito domino suo Anglici vero liberati, confederati sunt aliis et abierunt ad Sanctum Clodoaldum villam ceperunt et depredati sunt. Illi quoque de villa Parisius conquesti Sunt Peposito mercatorum, dicentes quod vellent exire super Anglicos, a quo habuerunt reSponsum quod cum eis exiret fecit ergo armari multos homines et exierunt in campum pQ ad quos rex Navarre de Sancto Dionisio venit rogatus ab eis. Tunc se ordinaverunt, multi pedite preceSSerunt, Pedente cetero venire post Se et

abierunt usque ad nemus Sancti Clodoaldi ubi erant

290쪽

Anglici qui exierunt contra eos et occiderunt ex eis plus quam octingento.=; ceteri vero celeri fuga regreSSi sunt. Tunc reversi sunt rex Navarre ad Sanctum Dioni-Sium et repositus mercatorum Parisius cum sui S hominibus absque hoc quod haberet bellum cum Anglicis hujus causa Parisien Se adverSu eum VI murare Ceperunt, eumque traditorem reputaverunt cum omnibus de consilio suo. Tunc quidam urgense Parisius mandaverunt regenti ut veniret Parisius et tanquam dominus reciperetur; qui juravit quod nunquam intraret Parisius, vivente reposito mercatorum, Super quo Scripsit quasdam litteras communi Parisiensi bumque vero ipsarum portitor siex intraret Parisius, statim ductus est ad prepositum mercatorum, qui litteras aperuit et suo consilio secrete ostendit. Multi quoque urgenses ipsarum tenorem requisierunt; sed prepositu eis Stendere noluit, quare populus dubitavit de traditione. Tune prepositu mercatorum mandavit regi Navarre quod congregaret Suo homines et veniret Parisius de nocte et quod portas sibi patentes inveniret. Qui remandavit ei quod ita faceret'. Mandavit ergo suis