장음표시 사용
201쪽
33 ARTIS CYCLOC NOMICAErium duco : cum illud sit primum felicitatis caput pro consecutione propositi finis, ut ad finem annixi agentis sit iusta proportio ad ipsum patiens.
Motus vero cui incumbimus sit maxime simplex angulorum omnium vel anfractuum expers, idemque vel circularis omnium perfectissimus, vel ad circulum ratione compendiaria reducendus; ut tum principio mouenti, tum rei circa, quam mouetur exacte consentiat; nec extra illorum limites di-gtelliis animus per auios saltus, de inhospita saxa longe lateque a veritatis portu in erroris scopulos transferatur. Id autem quod in discursu mouetur dc mouet maxime, est humanus animus a sua partim ac Dei prouidelia peiam dens, orbem vero gubernans hunc Elementarem. Quod tantum mouetur est ipsa materies Methodi, circa quam ut rerum natura , vel earundem mutua potius & secundum artificis similitudinem compendiosa relatio. Quod
tantum mouet, est unus qui EST Vnus omnium Deus, circa quem natura voluitur uniuersa,velut centrum immobile, indiuisum, qui circa eandem reuolutus in infinitum, exporrectae circumferentiae speciem aliquatenus r praesentat.
Ad mavi a Primo itaque ad Deum omnia sunt referenda. Sed Deum, ut statuunt 'μ' omnes, non ex operibus confuse vel su b aenigmate contemplamur, quae cum in ternarium,ut demonstraui,optime digerantur,aptissima erit &: animi, animaeque & totius hominis distributio in partes analogas tres, quibus respondeat& finium numerus cum ratione uniuersa, animorum scilicet habi-gus tres, respondeat deinceps & motus Cyclognomici forma triplex , & Materia tripleX.
Nise 9 M. Quid igitur t nunquid de Anima deque ordinibus singulis dictum est siu-- . . : pii nunc eandem repetimus cantilenam i Minime. Nam illic de Animacta bis, iaὸ o dictum est.Vti pars Vniuersi ad membra eiusdem caetera comparetur; quippe
pM Mitu quae non tantum circa res exteras occupetur, vel extraneas a se: sed quae dote
Deum pulcherrima in se conuersia , seque a simulachris sensibilibus retrahens circa se ipsam celerrime moueatur: Hic autem de anima.disseretur, ut est estectrix Methodi caussa , & quatenus eius distributio ad partes Cy-Hognomicae facultatis caussasque caeteras adamussim correspondet. Simul iter de rebus naturae caeteris, deque earundem ordinibus illic abunde est disputatum , ut sunt futurae discursionis praeludia, & confusa quaedam μονογραμ τα , Utque ad uniuersi potius fabricam spectant: hic autem de o dine generatim , deque relatione rerum omnium triplici succincte & breuiter repetam, ut sunt istius Methodi principja proxuma: quibus nimitum inuicem, copulatis perficienda sit sphaera Animae rationalis, sit constituenda Methodus illa Catholica, de cuius circulis. ω rationu plenissima, dic
202쪽
Esse trice caussa nimascilicet Rationali.
Nier discursionis Methodicae caussas prima sese spectandam profert e
I si ς , id quo isecundum viam plane syntheticam.
Caussam essiciente duplicem recensuimus: Primariam scilicet,& suc--dus hae. centuriatam alteram,vel instrumentariam quoda modo, Logici, sime qua non, appellarunt. Horum ratio cum passim in triuijs coster,non est quod nos diutius ad altiora properantes remoretur: mihi etenim id maxime operae pretium puto,iae in farraginem prorsus immensam hoc opus excrescat,ea proferre potissimum ex definitionum, diuisionum,& axiomatiain genere,quae vel ad propositum finem imprimis sint necessaria;vel a veterum , dc recentiorum placitis nonihil paradoxa,& peregrina videantur. Alioqui in hoc naturae theatro amplissimo nihil pene ingenio meo aeque molestum fuit, quam multa vel opportuna spectare procul, tuq scripto non licet attingere,quod multis quoq; , de quibus tractare uberius velim, te pestiue cogar manum aut calamu submouere. Sed reprimendus est ardor insatiabilis,ne plus ingerere,quam aliquando posse conficere videamur. Nam fugit interea,fugit irreparabile tempus,
Singula dum capti circumvectamur amore.
Effectrix caussa primaria,vel secundu te tota vel secundu partes suas singu- Vesriistima las in cotem plationem cadit. Itaq; primu de Homine toto, mox de Humano M Animo;& tandem de partibus eiusde singulis tractandi seriem prosequamur. Hominem antiqui Philosophi, non lubeter admodum, definiunt animal exanima dccorpore costitutum;sed animam potius utetem corpore. Nam quod corpus induerit, profecto hanc mortem hominis quandam, vel in carcerationem potius,quam vitam aut perfectione arbitrantur: quandoquidem iste delapsus per alarum revulsionem animum a diuinis seiungat ut Porphyrio visum fuit a quibus intelligentia, potestate, & puritate implebatur. Connectit autem generationi, mortalique naturae ; unde caduca obliuione, errore, δίignorantia imbuatur. Nos, sacris initiati fontibus per Baptismum & gratiam palli Equiri spiritus sancti, aliud statuamus; quod nec Platoni fortassis absonum fuerit in q*a mnianu Timaeo, ubi mundum hunc laudat inferiorem,ac Dei opificis prouidentiam zita '' admiratur, ideoque vult animum corporibus alligatum,Vt mundus ornetur magis, atque hoc descensu authorem omnium res unaquaeque pro statu suo colat ac veneretur. Cum enim hominem sibi proposuerit ab initio mundi
Vt uniuersi finem, visius est sane Magnus ille hominum sator, ante illorum fabricam obscurae cuiusdam resolutionis speciem in animo habuisse si loqui paulisper more corporeo licet) a fine primario ad caussas proximas, praecedentes , & elementa. Nam quia hominem voluerit animal istiusmodi, teste
Mercurio in Asclepio, quod simul A Deum opificem colat,dc cum Deo mundi
203쪽
ARTIS CYCLOC NOMICAE Omundi maioris partem hanc infimam regat atque gubernet; iuxta guberna tionis sedulitatem praemium consequatur. idcirco eundem ex illa natura du plici, mortali atque aeterna conformauit, ut ita productum utrique suae origini satisfacere possit, aeterna incolere scilicet, Δί gubernare terrena. Debebat enim sensibilis mundi sphaeris singulis imperatrices animas suas. Sed cum in orbe hoc sublunari unius id animae beneficio nequaquam erici possit,sitque incorporei ad plane corporeum nulla proportio,idcirco data est huic sphaerar& gubernatrix stella, minicii anima rationalis, angusto quide ergastulo comprehensa sed quς sibi cogenitis alis per infinitos circuitus omne naturae ambitum superet, elementorum molem circumfusiam, caelos & astra transcendat. Vnde per vices tum vitam caelestem, tum terrenam transigat, intelligentiar, imaginationis suae, ac rationis orbes a Deo recipiens, propriaque inuentione definiens, sed certis duntaxat temporum curriculis duraturos. Sunt ergo
μὴ , i, istius coniiugh fines, Dei opificis gloria, mundi perfectio atque ornatus ina: orchiae potissimum constituendus; deinde ut conuersemur mutuo in ciuitate ' ' hac unica mundi inferioris, utque pugnantes affectibus hisce corporeis aetemnam magis seelicitatem squo spectant omnia) virtute spontanea promereamur . Nam etsi hanc ipsam tribuere ad bonitatem Dei maxime pertinebat; gratis offerre tamen sui libera potestate scilicet nihil ad diuinam gratiam gratuitam conferamus non foret omnino absque iniustitiae nota. Sed cum definibus sat liquido constet;dicamus porro de connexionis modo. is .iuriis hari Clim Deus in mundo hoc inferiore singula s fortassis & in caelesti similitet
ii per a 4μο nobis parum cospicua regione) ad ortum, interitumq;,seu generatione & cΟγπῖ. .ala ruptionem procliuia fecerit, minus tamen magisque in his vel illis, iuxta ma-
VM . ρ - ioris concretionis minorisque vestigium,quod a formarum lenone spiritu comρuμωiaa. poribus 1 noleuit: idcirco plantauit in lpeciebus singulis ad aeternitate mundi principia duo, activum Vnum,ut marem; &passitu ta in alterum foeminam. Ita enim amborum sexuum rudimenta primum in caelis apparent, dum inter Zodiaci signa,inter erraticas stellas inter quadrantes orbium singulorum,masculina quςdam, Demella reliqua censeantur. etsi ego usu id obseruarim,a luce potissimum vim esse innati calidi in rebus omnibus; verum a motu sexuum differentiam: sic ut plane directi & concitatiores circa conceptum, Vel ascendentes in orbibus illis eccentricis atque epicyclis,ad masculoru generationem maxime conferant; praesertim si ipsa materies utriusque semiis correspondeat : Demellae autem conformationes a caussis contrari)s adiuuentur. Vt sit plςrisque temporibus visum in regione quapiam nasci subinde continue m res, subinde foeminas. Habes & sexus imaginem in elementis q.& eorundem
qualitatibus primis, secundis & terti)s. Calor enim & frigus sunt qualitates masculinae,humor & siccitas foemininae Confer te ad plantas atque metalla: est vel in speciebus singulis mas &foemina, ut in Absinthio, Abrotano, Da lo, Murto, praesertim in illis generibus Orcheon siue Testiculorum si Satyria simul annumeres quorum ego industria magna voluptatis ergo me repe-
204쪽
iisse scio diuersas species floris figura & sol ijs oppido disserentes, tum marestum foeminas usq; ad species 36. aut plus eo,infinitas si disserentias colorum atque accidentarias caeteras quis eXquirat. Quod autem ad communem om- P. nibus in seneratione sermam attinet: nascuntur quaelibet ex duplici semine, peculiari quodam dc masculo, quod ab eiusdem generis pl)nta deciditur, &communiore altero terris indito, licet vel in hac sint plantis quibusque propria , quorum gratia insiquit natura radicibus sensum,ut genuinum ab alieno prompte dignoscerent: Vnde&plures inutiles herbae vel sponte sua ex hisce infusis seminibus pullulant. Suntque aths stirpibus,lapidibus,rebus metallicis regiones aliae domesticae magis, aliae Goticae ela peregrinae. Hinc poeta Georg. I. , Hic egetes,illic γ emunt elicim γuae, Arborei foetus alibi atque iniussia Ῥirescunt
Gramina.nonne Nides croceos M Tmolud odores,
India mittit ebur' c.& paulo post:
Continuo has leges,aeternaque foedera certis Imposuit natura locis,quo tempore primum Deucalion γacuum lapides ta Lyra it in orbem, Vnde homines nati durum genu6.
Ita demum & in hominibus semen duplex foemellum & masculum, quorum istud agentis steste Hipp. illud passivi principi j obtinet rationem, etsi
plaerique ulteriore sectione semen utrumque subdiuida ac tum in mare tum foemina δί masculinum &foemininum semen esse contendant, quod mihi aratione penitus visum est alienum. Nam disserentiae sexus in generatione illa potissimum caussa est , quod nunc ab Vno principio plus, nunc ab altero in siiuilis udo Fi. molem conceptam fluxerit, & si parentum similitudo accidentaria , ut in bμm si vultu & aliarum partium conformatione vel ab imaginatione concipientis, vel alia quavis occasione m Utetur. Sed praeter haec semina duo particulatim in Unam quamque speciem con- piisp.Ita Currentia, concipere nobis oportet seminarium tertium,quae nihil sit aliud di ρομφης
quam forma specifica intra communioris ideae ambitum comprehensa . Ete- . ζζ- , nim ex multis particularibus formis in mundo intelligibili forma quaedam conflata est unica, qualem vel omni corporem, vel pantomorpham visus est appellasse Mercurius, dum ex specificis pluribus paulatim in unam generi-Cam subalternam,& hinc in generalissimam referuntur. Itaque gignendarum rerum species vel idear,quandiu in illo communi senimario delitescut, reuera sunt unum quid distinctae sistum secundum potetiam siue respectum ad spiriarum, qualitatem,corpus atque materiem informandam. Eiusdem quoq; communis Armae in uniuerso comunis est spiritus comunis qualitas atqi subiectu, mundus sensibilis scilicet mundo huic minori undiqi circumfusus: quemadmodum passim totius ratio assistit partibus singulis,idea communis speciebus f inferio-
205쪽
Spiritus enerissia. Generationis formas
inferioribus, uti Sol suo calore & lucis vivifico radio plantarum seminibus
& terrae simul assistit,ea quae sunt potestate in actum prouocans, quaeque imperfecta perficiens & elaborans. Ita enim duobus seminibus eiusdem speciei ad generationem hominis vel alterius animalis se mutuo complectentibus accedit illa mox omniformis anima , seu sit ipsius mundi, siue in mente diurna ii radius simplex , verum multiplices species nondum actu , sed sola duntaxat potestate inuicem differentes , donec Sc particularium seminum spiritus cum uniuersi spiritu copuletur: quod non sit prius, quam illi subi ctam sibi materiem, seu seminis massam per qualitates congruas in eam aptitudinem redigant, ut influentis specificae formae dignum sit receptaculum. quod uti commodius assequaris,illud imprimis cogita, quod in utroque semine triplex natura contineatur, primo substantia plane corporea ex mundi
elementis oriunda , sed ex paterno , maternoque sanguine velut principijs proximioribus. Hanc supra consistit qualitas siue syndromi accidentaria ex accidentibus multis praesertim proprijs, & necessari)s in unius potentiae indiuiduam rationem temperata, quae nobis licet externa dicatur, alijs tamen vel abditis vel minime succurrentibus, pigrunque ad iudicandum speciem profertur essentialis differentiae loco. Supra qualitatem constituo Spiritum,qui meo iudicio,& secundum mentem Hipp. lib. De dieta de carnibus,a vere innato calido minime differt, uti nec ille communis spiritus mundi ab elemento stellarum, quod multi in ore sepius habent,intelligunt sane perpauci. Hic ille est Spiritus aduentantis formae, vel animae primarium instrumentum: connectit formam corporibus, uti alligatur ijsdem spiritus intercedente vehiculo qualitatis. Ille est idem spiritus quem censet Hippocrates cuncta perficere, nectere, videre & intelligere.alioqui enim necesse fuerat ex animabus animam nasci quadam multiplicationis inepta specie, ac statim in rudi conceptu habitaret forma perfecta, foretque vel animatum semen. absit, absit, sic enim animarum nimis & ganeones & scorta prodigerent. Verum in semine cum qualitate sui dixi deciditur ab utroque parente spiritus, qui quoniam in eo loco sunt elaborati,cui a corde arteriae, a cerebro nerui, & ab hepate venae plurimae inseruntur; idcirco diuersis humorum atque spirituum generibus tribus,velut in massam unicam confluentibus, formatur & corpus Unicum, &Vnus gubernator spiritus; in quo tamen ideae permanent illarum partium omnium, figurarum, qualitatum,unde originem traxit. Nec cessat penes illarum occultos impetus & cflicaces maxime, postquam subiecto idoneo proportione media copulatur, disponere singula, vel ab initio in qualitate atque materia ut sermae specific cuius rationem semper obseritat omnemq; necessitudinem ad facultates & actiones) hospitium commodum,vel substerniculum fiat: quin, mea quidem sententia, dum toti totus incumbit, toti totus permiscetur,necesse est omnium partium cordis, hepatis, cerebri, carnis,
neruorum, ossium,& c. conformationem simul incipiat; verum propter materiae inaequabilitatem , propterque maioris perfectionis necessitatein, non
206쪽
aeque celeriter cunctas absoluat, prius enim perficitur ii par quam cor; prius
cor quam cerebrum ; prius Carnota partes quam solidae. quae tamen opinio Galeni sententiae minime conuenit. Itaque cum sit penes tempus perfectionis ordo,& quo quidque nobilius, eo tardius absoluatur: non erit absurdum, infundi hominis Embrioni primo vitam plantae velut communiorem ideam quampiam, paulatim Vlterius cotendente spiritus energia; & vitam vegetatricem in animalis ideam stringi, donec postremo in humanam speciem coa ctetur. Nam ille infusus viriq; semini spiritus & exquisita mixtione in unum temperatus paulatim se iungit cum assistente foris sibique contiguo spiritu mundi,dum ex perfectione maiori & qualitates cognatae inuicem fiant; quae quidem cognatio cum sit communior primo, magisque confusa , confusiorem quoque sed sibi tamen amnem ex pantomorpho imaginem trahit ; ac tandem, ubi perfectio qualitatis ad certam speciem magis accesserit, mox
tota species influit ex mundo intelligibili iam actu distincta , cum illi spiritui
spiritus mundi maioris,& qualitas qualitati καθ ολων fuerint complicata. nec tamen ex temporis illa vicissitudine diuersas animas in idem influere compositum naturale dicemus . nam ille spiritus qui cuncta perficit, eadem & in unitate continet, ac non diuersias species inuicem copulat; sed tantum communioris vel minus communis nomine differentes , donec ad eam specialis
simam speciem perdukit singula, cuius ideam sibi proposuit ab initio , dum tota fabrica unius icorporis, qualitatis , spiritus, animaeque vel .speciei esse
Nil adeo mirum est virtute unius spiritus inclusi seminibus ita absolui omnem specificam rationem , ut 3c sensibile corpus prioris corporis figuram referat uniuersam. Diuisum est autem id uniuersim secundum longitudinem; s.f. rursus latitudinem atque profunditatem . In longit. quidem spectamus po-- 'tissimum Ventrem supremum seu caput, medium seu thoracem, & mei, J'α:.t'' phrenum; postremo Sc infimum quendam ceu lumbis atque abdomine comprehensam regionem . Si latitudinem spectes , subdiuidam rursus in partes
ut partes stolidas, atq; carnosas: si altitudinem, diducam singula denuo ad munutum usque in centrum, aream & circumferentiam. Vnde δί morbi affectionesque triplices ex motuum triplici specie, tres quoque oppositae morbis cura tionum species,quae tanquam artis capita fortasse non turpiter referantur.
Homo itaque totius methodi essiciqns causa est, non quidem totus,Verum potissimum secundum animam & corpori praesidem formam. Nec anima rursus secundum se tota, verum duntaxat sui principem partem in cerebro collocatam , licet eadem princeps δc in corde, dc partibus caeteris deesse non videatur: verum agamus primo de anima tota ,sicutde toto homine sermo est absolutus.
207쪽
minec secun ldufa culta l Communis & brutis realia i animantibus
Elaboratrix posterior - ' hae nutricem passu propioreo comitantur Hn visceribus e. In vasi s
In partibus κι CarnosisCAppositio Agglutinatio - C Attractio Retentio vn. Alteratio, in similem sub- . de stantiam 2 Expulliol csensus communis
l Interior I Ratio passibilis subobscura Memoria Scl Reminiscentia
l circa bo l Desperario, i num vel l ,
. salis tiuat Pati H Ab. ens Hra Appetitiua seu irratioUale desiderium& cupiditas quaedami Par- licuiNNHominu Memorantia siris propria , blimior scilicet,iquae nul- quae notionum filo nititur formulas stibi organo ab origine in corporeo sculptas ge
pori permi-iAppetitiua ra- csta eg sed tionalis ut vo- tantu velut l luntas gubernatrix assistit. L Amor diuinus1Desiderium diuinum Gaudium verum Spes diuina Iralcibilis i lcirca ho l Desperario num vel l , malit ar- I Timot
i Masuetudol tranquillitas ani- Circa in
oesiderium l l bonumi Concupisti
t bonum vel l malum sim- lpliciter, In l Circa haepate sita malum Odium
Q Fuga Tristitiat Motrix siue Impulsual vis e cerebro di ma- nans ad subiectos musculos per neruos Scmembranas.
. gnitricis im-i pulsum se- quens, vel 1 sensum ip- sum Appetitum iri us
208쪽
LIBER II. 6yOportet nos autem & animae & animi ipsius rationem ante omnia contemplarixo quod haec ipsa non tantum discursus varios & discursionum circulos praestent atque efficiant, Vertam & circulorum,ordinum,Viarum, ac ter- tandum 'bin
minorum omnium Idaeam Archetypam in sese complectamur, ijsdemque zὰ - -
rursus velut pro fin e ,pro materie siue subiecto ultimo substernantur,unde re spectu discursionis Cyclognomicae & caussae efficientis rationem obtinent S formae, quodammodo vero 3c finis atque materiae. Ab ipsa etenim humana mente velut cimmenso quodam Oceano tot fluminum recti atqui obliqui cursus oriuntur, in eundem conuersi denuo reflectuntur, ac postremo per animum velut exemplar omnis doctrinae ac disciplinae ordo formatur, in animo natus ibidem & rationem stabilem & sedem fovet sempiternam .Etenim Rationalis anima,teste Plotino,a summo bono procreatur per intellectu medium , unde ab utroque sibi desumens aliquid, ripsum bonu unitatis parti ceps facta est,per mentem vero prima & ordinis &pulchritudinis,quae in notionum atque idearum omnium optima dispositione consistit. Rursus cum xx '-- 'in mente opifice hanc potissimum trinitatem Platonici animaduertant, uni R ''tatem, pulchridinem,ac potestatem,quamuis in deo omnes omnium reruspecies sint maxime unitae, simplices ac secundu formalem rationem comneXae ; Deum tamen non tam ex rei conceptae quam concipientis natura
nunc sub entis primi, nunc sub unius, nunc sub boni siummi magis ratione Considerant, Naturas unionis essentiam magis annectunt; Boni pulchritudinem; Veri potestatem & robur. Itaque in rebus uniuersi ex hisce tribus principiis sacrae ternionis flumen quoddam continuum ducunt, uti mon stratum est supra. Accedit huic sententiae Prodius, etsi diuinis nominibus paulo inter se ali ter comparatis,Crim tres sint inquit) in diis intelligibilibus occultisque rationes,& prima quidem obsignata sit bono,ipsum videlicet bonum ex se intelligens,ubi ilaut sacra cloquia tradiat paterna primum est unitas, secunda aute per sapiens designetur,ubi prima viget intelligentia, tertia per pulchrudepfiniatur, ubi intelligibilium est pulcherrimum. Secundum tres has intelligibiles Caussas,tres quoque virtutes in unitate conueniunt,atqUe pCr Univer
sum defluut, Fides scilicet, Veritas, Amor. Fides qui de omnia firmat in bono,
Veritas autem omnem in entibus cognitionem e licat,Amor denique conuertit omnia congregatque in pulchri ipsius naturam . Subiungit statim: Nas vimis
Eiusmodi sane trinitas hinc per omnes deorum progreditur classes, inanibus que ad ipsum intelligibile irradiat unionem : sed diuersimode pro ordinis cuiusque suscipientis ratione diuersa. Nec est quod illam varietatem in collocandis diuinis nominibus admiremur, cum cucta per modu unius sint semper in Vno Deo,nostra tantum caduca cogitatione distincta. Sed rectuis haec Petrus Lombardus ex authoritate Ecclesiae, cui nos assentimur. EX eodem fonte diuinus 1lle Plotinus in uniuerso tria deducit formarum
209쪽
46 ARTIS CYCLOGNOMICAE genera; prima quidem infimarum & naturalium, quales in mixtis atque e.
lementis apparent;alia vero mediarum-rationalium , quales in hominum genere contemplamur is postremo diuinarum & supra naturam existentium, ut sunt diuinus intellectus, mundi opifex, rerumque idear, id est, diuinae intelligentiae actus primi de rerum exemplaria. Harum formarum illae, quas naturales diximus, materiae insunt simul S adsunt iugiter , superiores verb& diuinae ipsi nec inesse videntur, nec adesse iuxta naturae cognationem; mediae vero medio sese erga illam modo gerere stituantur; nam materiae noinsunt quidem,sed propensione quadam assistentes eandem fouent,formant,
atque vivificant, atque hinc pariunt humanum animal medium inter mentes angelicas & brutorum animas, totius vero uniuersi, teste Mercurio, no dum & vinculum. τ Moisi Di- In hoc eodem animali ab eadem ternione Pythagorica tres praecipue a-ηi nimorum virtutes colliguntur. I. Cogitatio,ratio,contilium;homini quodammodo propria. 2. Intelligentia, sapientia, mens activa;hominicum angelo comunis.3. Coniectura, phantasia,paenes quas vix a brutis,praeterquam accidentali modo, dirimitur. Vnde & tres homines alicubi in singulis recensebat, Idealem, Rationalem, dc Sensualem, in unius humani animalis speciem
ad unitos. Distribritonis Verum ut animorum omnem animarumque partitionem in pauca capita, inque unam tabellam contrahamus,in qua velut speculo naturam totius atq;
actiones singulas accuratius contemplemur: Animam sane imprimis simplicem homini datam atque impartibilem dico, iuxta si1 militudinis rationem, quam ab opifice, cuius germen existit, primum est assecuta. Propter itaque partiri nostrum nihil penitus huic dignitati derogatur, etsi enim insectilis est
tum anima,tum animus ipse secundum substantiam,diuiditur tamen a ratione nostra iuxta facultatum spirituum atque actionum numerum, quas in nobis oppido differentes secundum partium corporis atque organorum diuer sitatem. potis est exercere;quemadmodum in simplicibus medicamelis, quorum plurima licet duabus tribusue qualitatibus praedita, sic tamen easdem in unitate continent, ut nulla ipsarum alteri officiat, sic tamen suo tempore& loco singula suas exerceant vires, ac si in eodem subiecto naturae contra riae simul existant, ac prorsus separatae; cum tamen in formae Unius chara- simili. cterismum potius coalitae videantur. Idem ex Solis radio pulchre intelliges, qui ex ipso lucido corpore lumen in orbem subiectum deferens,natura quideuniformis & simplex apparet, per vitreas vero fenestras varie coloratas, hinc
inde transmissus,diuersi coloris speciem induit peregrinam, unde & anima', lis spiritus,teste clarissimo philosopho Actuario, in cerebro naturae simplicis atque uniformis generatur;qui postea adsensuum singulorum organa dimis sus instar solaris radij momento in plures sese transformat species,secundum partis subiectae indolen quarum adminiculo commodum fiat ac prorsus a nalogum diuersi tum sensus tum actionis animalis instrumentum. Anima
210쪽
LIBER II. 47 Anima itaque cum sit simplex secundum esse, ratione tamen est diuisibilis ac primum quidem Vita illius, teste Plotino, duplex existit: Prior sane de ignobilior, per quam fato quodammodo subiecti sumus, est forma corporis corporibus affixa in alio subsistens scilicet,& eius velut pars existens Hanc diuisimus insensitivam, appetit tuam,&motivam. Posterior & multo priore sublimior,quaeque S tempore,iuxta Mercurium, & fatis antiquior nos cum velimus a fato liberat,sorma est humani animalis a corpore libera, praeses alterius vitae in se ipsa semper permanens. Ea corpori velut gubernatrix assistit quidem,corporeis tamen particulis minime permiscetur. Interim per amore atque affectionem ad sensus quandoque aut simulachra delabitur, subinde in se conuertitur, pe S ad mentem superiorem alas explicans, ad ideam idearum usque conscendit. Haec igitur posterior vita pars nostri immortalis dignior, Ss veluti vitae prioris exemplar iuxta artificis normam exactae quoque trinitatis imaginem seruat, Intellectu scilicet, Ratione , ac Phantasia; quae quidem potestates tres duobus rursus extremis continentur, Deo nimirum supra omnem intellectum atque naturam: Sensu atque sensibili re, sub animae humanae potestate; Naturae autem affinitate si uxta Actuarium)sensibilium iuxta &intelligibilium unumquodque cognoscimus; quo quidem argumento vel solo animorum immortalitatem satis demonstrabat. gnoscit vel Natura & simili
tudine Eanimi-I rum s Excellentia soParticipatione o
hinc Phantasia. Quae supra ipsam sunt; hinc Intellectus Mens quidem superior anima nostra excursu ad similia gaudens, species ac notiones primum intelligibiles concipit, sensui e directo opposita, radium tamen dimittit in facultates ordine inferiores. Intellectus vero menti dignitate proximus a mente sit periore hanc idearum lucem accipiens, in facultates quae deinceps sunt spectacula traducit quantitatis atque coloris expertia. Haec deinde excipiens rationis facultas ambigua inter extremas quippe quae spectris instabilibus notiones stabiles iungat) imaginationi velut per
Ea demum passioni obnoxia magnitudinem iungit, & qualitatem, figuras, situs,colores, habitus, tempus,&locum,estque eadem ipsa animalibus brutis
velut oeconomiae totius apex Sc regula.
Conuersim rursus a sensibus sumpto initio, vis animi phantastica sensibilium