장음표시 사용
231쪽
Tabula secunda ostendens analogiam sensibilium interse.
Conueniunt inter se ill γαωι in uniuerso In partibus νά- uersit Elementa sublunariat Luna velut terrisi proximal Planetae solem undique i Sol velut in centro stipantes l uniuersi. Venter inferior sub l Venter medius
abdomine t thorax Harpar cum testibus t Coti Venter supremus intral caluam Inter partes coti Deseruientes & ministratri Vasa K Arteriae poris praesertim , externe ut Neruimusculi &ossa Ceu deferentes spi- . rituum riui In capite Basis cerebri cum suo i Cerebrum cum suo spi spiritu & facult. t titu&facult. Viscera & partes deleta Cerebellum cum suo spiritu&facultates Vena caual Vena arterialis
Vasa ex dextro . TArteria aortad Arteria venalis ex sinistro septum intermedium CVena caua Venae portae
Vena xteriai. Venae art. Aspera arteria sinastomo )Arterique Arteria venalislsis triti va- nalissorum in ArteriqaLParenchyma vasis circu- fusum Parenchyma pulmonis In genitalibus virorum Corpus cir ude cum
Emissatia ex te- stibus Deserentia adgla li dulosum corpus t Corpus adea0ιMe Vasad Penis corpus con
Testium corpus fung sum, Vesculae annexae corpori adenoudi. In genita
232쪽
In genitalibus stemiis nari minterius. Derivantia vasa LEmissaria Corpus cirλειde eum epi- ldidimede Testes Exterius Cornua uteri&cervix.
Sinastomosis uteri cum va- lsis umbilici. l Dexter Sinusς sinister Ins'iritu & animae Facultate Naturalis Vitalis l Sensus Animalisα Motus Concupiscibilis Irascibilis Rationalis In Rationali Imaginatrix Ratio Intellectus In singulis communis Attractrix& expultrix IConcoctrix & secretris s Retentrix & assimilatrix In singulis peculi riter Immutans ad certam spe- l
Media & transmittens siue l connectens Vniuersalis virtus & mamdatrix
3. Tabula referens demum omnia o. in homine extra homi nem distributa ad analogiam stensium externorum.
lmisu,cuius vis in luce potissimum & elemento canesti.
Pupilla l Prior sphaerae portiol Posterior sphaerae portio .
tum cristallini recipiens S pariens.l Humor cristallinus compol sitionis & diuisionis in-l strumentum. t Humor vitreus,ut funda i mentum cristallini pro-l mens & condens. 2Lux prima lLux media l Lux tertia In Olba tu, cuius analo- lgia per igneum ele
duplici scaphal Os ethmoειde cum septol ' intermedio & alvearibus i geminis varie subdiuisiis.l ossis in fronte cauitas iti partita Tunica
Membrana regionem aut riorem succingenSi Membrana 2. circa alueo
Elementum Ignis cum humore suo anteriorem amplitudinem imbuentel Ignis cum humore medijs
t Ignis postremus cum sto humore in frontis cauit tale.
In Auditin organo, cuius vis in aere. Tympani cauitas C tunica prima in quaαι Aer primus ad conceptum & partum.
Laberinthina cauitas C tunica secunda in quam , LAer secundus ad compos & diuisionem Spiralis vel cochlearis ca- qitas C tunicae 3. in qua CAer 3. Cpromouendas sp ad K cies internasCRetinedas externas In tympano
Staphal Incusi Malleus In Laberintho Canalis minimus acuti soni& lenisi Canalis medius symmetrii soni triplicisi Canalis maior grauis&
la cochlea I. Spirat Media spirat Tettia spira
233쪽
la Galla,cuius elemetum aqueum Palati inferior regio cum lingua quae tamen in tota stilatione vicem magis ipsius medij reprqsentat. septum vomeris instar ab ossis sphaenoiιdis palo vsoue ad palati mediani 2 dem. Antium ossis sphaenonis dis eum antro in sto. tis osse concurrens. Tunica
LLinguae li Membrana septu succinges l
l tui piscium eomparabili. lMembrana in osse sphae
l Aqua plantatilia in osse siphaenotide
ra rictu membrana existimae Interiores
Epidermis Processus pericranii admusculos & ossa reliquai cutist Processus durae meningis adi externam proxime caui.ι talem l Membrana carnosal Plocessus mollioris meisl ningis ad intimasi omnium sedes. Elementum terreum Ros prioris membranael Ros membranae vel tunicae li intermediae t Ros membranae post i rioris
Haec ego Minerva crassiore de singulorum sensuum cognatione abortivi verius quam peperi, ut saltem ordinis analogici potestatem in rerum deprehendenda similitudine Se dissimilitudine per exempla philosophica simul domedica demonstrarem. Cum tamen has sensuum vires M sympathias mutuas utcunque depictas rediter complexus in animo fueris, eaque perdidiceris quae ad necessitud,
- - nem Videantur cum methodo pertinere, aliam continuo invenies utilitatem, in suulis Ieu Vt OmneS errorum occasiones inde profectas, medendique in singulis ratio- . I 'μ φ nem quam accuratissime deprehendas. Etenim in humano corpore CX accu M.fh,dia i a rata anatome non tantum cuiusque partis natura similaris, vel p dominium
--- , , ζlςmenti Ged dc figurarum,ordinis,quantitatis,totiusque structum artificium tuosiau Levi. innoxescet; quibus demum emergit non tantum unius δί indiuita sanitatist . . . . .' regula , sed & idea totius latitudinis utrinque ad species statuum praeter natu--lii. ram defluentis, Sc rursus costitutionum omnium quae vel morbum efficiunt, vel ordine consequuntur, vel denique actionem vitiantes proxime, vel auserentes , Morborum nominibus appellantur. Postremo praeter haec omnia per Vlteriorem ratiocinationem ex sensibus profluentem aperit se quoque αγρο ti Indicat onum lex dc Therapeutice methodus uniuersa,docens quam CXpedibtissime pro differentia triplicis status salubris, insalubris,neutri, cui silmilia, cui contraria, cui partim similia, partim contraria, dc in quo genere qualitatis, quo numero, gradu , loco, δί tempore debeantur. Idem omnino de sensibus animi, sensuumque tum externorum, tum intemorum asseetionibus, cogni A. i. rione , prasagio , curatione est iudicandum. Vt hoc nomine potissimum Gal. lib. s. de placitis Hipp. dc Plat. diutissime censeat Medicis commoram o M. dum circa materiem. Et Hipp. lib. de Locis, Naturam corporis principium
sermonis dicat in arte Medica . Corporis quidem curandi tuendique caussa dudum
234쪽
LIBER II. prdudum ouaesita est ars Cicerone teste lib. Tuscul.quaest. a. in eademque Deo ri μυη irum immortalium inuentioni consecrata: Animi autem medicina nec tam
desiderata est antequam inuenta,nec tam culta posteaquam cognita,nec tam Vmultis grata dc probata, quam suspecta etiam pluribus Sc inuis a. inquit)quod corporis grauitatem & dolorem animo iudicamus, animi m orbum cor- pore non sentimus tunde animus , Cum de se ipse iudicat, fit ut id ipsum quod 'iudicet aegrotet, minusque rectam de se sententiam ferat. Praeclara meher 'cule sententia ad circularem sensus interni motum , Occultaeque in anima conuersionis mysterium referenda. Plura leges in eodem Ciceronis tracta- tu,quae quamuis eximia specie huic loco maxime oportuna, propter compendium nolui annotare. Caeterum quemadmodum rursus inter humano' u. . rum Corporum mala quaedam per se eueniunt, quaedam ex consensu: illud rursus quod ex consensu fiat vel facultatis spiritusque vel substantiae mutua communione, Vel priuatione earundem . . Possumus S nos partitionis eandem imaginem sequi inter errorum qui contingunt animae sensitrici sp cies infinitas, ut tanto promptius singulorum remedia consequamur. Ita cra Myso enim, iuXta opinionem Mercurij, ut certis gradibus ab intellectuali. immor '' taliquo natura delapsi sumus ad caduca degeneres, sic sane per certos opposito que gradus in priorem purgatae mentis felicitatem reuocamur. Errores
235쪽
L potential Negligentia Noxionum sFalsitate. Princi- Obseruatorum i l Defectu dei piorumK I ignoratia.
- Vt Instru CAnalogismi Praua inter-
editerio fi mi WmςΠΠ Imbecillitatem re LPeroccasionis Alienam qualitatem defectum Errores eo tingsit animae cogni- l 'Ex descensu nimio superiorum facultatum adres sensibiles cum Cum res intelligibiles aestimat more seno Tempus sibilium rerum,assingens ubique vel 2 Qualitatem mo-I Quantitatem. lan ' Ex ascensunimio imaginatricisa ad intellestus ditionem.
Cum suaobiecta aestimat supra quam x x x m,.
par est,iliis assingensi Notiones ab intellectu vel authoritate
Εxratione j obseruata a sensu αdecepta per vel non abunde satis.' Imaginationis ludibria Retum difficultates. CBasi CCerebri Corpore cerebri Ex corporis Paracephalide vel cerebello
vitio ventriculis κ Plexu venarum & arteriarum Partium cerebro consentientium.
Ratione rerum sensibilium, per Q Artifici j magni. tudinem Quantitatem & distantiam ra0-a Ratione medii,propteri Per affectus sensuum
l internorum,ut sen-Per affectus a
odium. Faltum. Apparentem similitudinem.
nsuum , duod per sic est ab eo,ut sen-I l quod ex accidenti. sentiam Aphantasia vel ratio o Quod absolute dicitur abite non discernente i eo quod potentia. I Quod actu ab eo quod . potestate.
Communionem o C Exhalationis. Corporis
236쪽
Quantum interno sensui affectus Vel congeniti noceant,vel ab externis se- I
dibus oriundi, paucis S sapienter Mercurius Pimandri cap. 7. Ignorantiae pe- unomia mala. stis sinquit omneneterram subuertit, animamq; corrumpit inclusam corpΟ- is reis vinculis,neq; sinit eam salutis iter asciscere. Addit Medicinam instar an- istidoti πολυχρωου. Imprimis oportet vestem quam circumfers, exuere indu- mentum inscitiae,prauitatis fundamentum, Corruptionis vinculum,Velamen is opacum,Vivam mortem,cadauer sensitiuum,sepulchrum circumvectile, do- is
mesticum denique furem,qui dum blanditur odit,dum odit inuidet,& ad se- Dipsum te deorsum raptat,ne sorte conspiciens veritatis decorem,& proximum is bonum huius odoreris,atque oderis prauitatem,neue huius insidias quas in te is assidue machinatur,aliquando praesentiaS. HQuod aute externi sensus aliquando mentis interioris vitio velut non sentientes alieno potius iudicio quam sua virtute nitantur, nihil vel nouum eXi- rectὲνuminastimo vel admirandum. Tales enim vel centum errores inuenies eorum qui contra Gal. scripsere in Anatomicis,ut semel vel philautia,vel odio contra veteres inflammati, cuncta sic sint conati rapere in sententiam suam,ut ipsim et stea contrarium obseruatione reperientes sensibus non crediderint suis.Vt
mihi videantur prorsus pati quod impiorum Manes,quibus semel in ignorantiae,fastus,atque inuidiae barathrum deuolutis,
Multa solent concreta modis inolescere miris; Hinc metuunt, cupiuntque,dolent gaudent ue, nec avras
Ressiciunt,clausi tenebris in camere caeco, Donec longa dies. c.
Accedit istis inepta ratiocinatio per apparente similitudinem & - φασιν, - ὀH-vt si quis omnia quae sunt canum corpori putet & in humano sic se habere. Quod in laringe, renibus, oculis, aliisque particulis pluribus usu uenit, ubi ἰ ckMia 'dum vel insignes anatomici Galenum ex simiarum sectione disserentem reprehendunt, ipsi in eundem impingant palam . Verum quod sensus ex- Sm n exteteri partim ex se laborent occasionis defecto , partim ex medij vel rei sensi ''
hilis ratione , notius est quam ut a nobis debeat demonstrari. Tantum exempla suffecerint, quorum ea sunt maxime liquida , quae circa utranque zz- . materiem medicinae, vel pro institurione anatomica, vel cognitione morborum , pulsuum, Vrinarum, Vel medicamentorum simplicium officina, verti in controuersiam solent. Nam per occasionis defectum ij laborant, qui rebus per sensum inquirendis altius operam impendere non potuerunt; vel si potuerint,noluerunt, ijs duntaxat contenti quae vel alijs audiunt, vel in paucis obseruant , vel sola animi sui ratiocinatione consequuntur, quemadmodum de Antipodibus Lactantius disputauit. Ex instrumenti vitio vel imbecillitate sit error , si luscus de linearum rectitudinc , caecus aut lippus iudicare de coloribus volet, si callis obdurata rustici manus pulsum magnum gy6 ς' a vehementi volet distinguere , systoles & diastoles rithmum proportio-k nemque
237쪽
ARTIS CYCLOGNOMICAE nemque mutuam explorare, quod certe quam paucissimis datum est proptermor ob distan- stuporem sensusque terret qualitatem . Ratione medij rursus & propter diis Ilis. .. stantiam,Vel pcregrinam qualitatem multiplex est erroris occasio. Hinc enim M . astrologica disciplina propter distantiam syderum nullis hactenus humanis
oculis' comprehensam animos quoque mortalium maiori ex parte subterfugit . Oculus in terra constitutus Solem maiorem in ortu constituet quam in
meridie, ut plurimum vero bipedalem . Febricitantium gustus propter per grinam linguae qualitatem,id quod dulce est aut insipidum, amatum iudica-
Hrofis Oetasio bit. Verum mittamus S sensus ipsos & eorundem media, quam multi sint,ia In ignorantis modi ex rebus' obiectis in omni scientiarum genere est manife
- '' l . in multis enim numerus facessit negotium,ut stellarum in Astronomicis herbarum & mineralium in arte medica. In aliis obstat artificium rei,vel paruitas; ut sunt errores innumeri & calumniae contra Galenum in anatomi
plim mirabitu cis nimium arroganter effusae ; praesertim de plexu mirabili sub cerebri pelvi, i ii de poro nerui caprici, quem Omnes iacile Videbunt vel oculis suis , si non ab ut . exortu transuorsim secent; sed paulo ante quam inseratur in oculi sphaeram, ubi neruus idem &crassior, porusque magis instar puncti conspicuus. Simitis liter multa cribro renum , de musculis proprijs epiglottidi carne alba dcit. I peculiati praeditis, & intra membranam cartilagineam occultatis. Itemque ' linguae & pharingis musculis, ceruicis & digitorum, de cauitatibus ossis
auditus; de synastomosi venarum in hepate, in utero, in pulmone, circa hae-Du istoris, morrhoides & intestinum rectum , imo secundum Hipp. neruorum, vena-h. --A I rum , arteriarumque omnium inter se per animalis corpus uniuersum, velutis. v.' falsa propter sensus inopiam a crassioribus ingenijs aestimantur , cum tamen vena solum dissecta omnem quoque sanguinem effluere ex ipsis arterijs do-ccat experiuntia; abscessus intra caluam , in faucibus, in thoracis cauitate geniti per vias insensiles intestina versus ferantur eXpurgenturve per Uret ras: chylus mira arte elaboratus quotidie ex mezeraicis venis per hepar resudet in venam cauam, & ex utrisque bilis flava per processus alios sua cum antedictis oscula committentes deponatur in folliculum fellis. sanguis denique sua vel quantitate exuberans, Vel molestus acrimonia ex vena arteriali sic in arteriam asperam impetu saepe feratur, ut vel repente su cet, vel
sanguinem corporis totius eXhauriat. s. a ues dis Eodem fonte propemodum natus cst error improbissimus contra sutura
I i ii σν rum differentias, capitum figuras, & cotyledonum rationeS a divo Hippo-i istis,alii ' crate celebratas , cum illi qui sibi tantopere in sua inscitia plaudent, non tam curare debuerint quid scripserint veteres S grauissimi viri, quam quo Coibledonti. modo intelleXerint. Cotyledonum species non nisi in grauidis recenter dis. sectis uteris ostenduntur, Vt mihi ipsi iam sexto foetum vitalem execanti co-M-ὸ si uni ram contigit his meis Oculis intueri. Qua vero in alijs solent accidere subao i inruis Ἀ- stantiae figurarumque varietates interdum disserunt pro singularis hominis
238쪽
ratione, quemadmodum saepe Videre datum est nobis duplicem triplicem
venam aiugae sociam a sit nistris, tres quatuor arterias seminales, os cordis in ' 'V f.
duobus virorum cadaueribus deprehendi ad radices arteriae magnae & Ve- mirisinua.
nae arterialis, semel Vidi quadruplices rcnes, semel hepar duplex .se mel de- nique hepar in sinistris, lienem in dextris collocari, ut taceam interim fguras, magnitudines oppido differentes. Quod si enim in magnis illis visce- ' ribus ita ludat natura particularis; quid de minutis illis angustijs, de venarum , arteriarum, neruorum insignioribus propaginibus, plexuque muli i-plici est iudicandum'
Et tamen hodie plures ita sunt stupidi,vi quod in Uno viderunt, semel pro In nouos obsinuaregula statuentes quiduis continuo contra sententias veterum moliantur: si '
quid pusillum videant ante non deprehensum , tanquam pueri sibi gratula- Π Η p.
bundi clamitent nescio quid sese reperisse in faba; non cogitantes interim .multa in animalibus velut per lusum variari : quemadmodum in orbe circumfuso pro suo cuique genio, pro temporis, locique natura, quod vel in venis crurum & brachiorum,in manuum lineametis, in frontis ac vultus totius, in vocis illa diuersitate ineffabili nemo non animaduertit. Quin tanta fuit industria veterum Anatomicorum , ut non superficiaria Vetou marata duntaxat illa corporum fuerint sectione contenti, sed& recessus interiores' ' ' '& minutissimas humanae fabricae latebras sic sint ingressi, ut quae in pluribus hominum cadaueribus perspicere propter tenuitatem non potuerint; 1 emper analogiam atque μεταζα ν factas epius inquisitione in animalibus ei uidem generis aut diuersi adiunctaque ratiocinatione mirabili, mentis tandem oculis sint consecuti. Vide recessus illos Democriti & colloquium cum Hipp. on . - vide illa quae de auditus organo, de processibus scopulosiis, de cauitate tym-
Iani & succingente membrana scripssit His ocrates lib. de carnibus, quae Ga-
lenus de laberinthina cauitate, lib. de usu partium, de cochlearea parte Em- ωφὸvς msi pedocles inter Pliatarchi problemata. De omnibus accurate Cor. Celsus in '' ' tractatu de ossibus explanavit, quae tamen omnia velut arcana & noua noui obseruatores hodie pro suis inuentis iactitarunt. Quod igitur pro sensuum fano iudicio leges oporteat certas & examinan- Med 'di mis di regulas obseruari,ex antedictis liquido constat. Si enim ex affectu rei sensibilis prodit, oportet hunc pro virili nostra ce- ' η ς μ' leriter exuamus, nec honoris aut lucri studio, nec odio aut addictione ni eaz: naiasinamus nos a veritatis via vel recta ratione diuelli, sed diligentes &1e- vi M AEduli simul, erga mortales benevoli, inuidiae omnis & ambitionis expertes, ' 'Virtutem ac philosiophiam amplexi propter seipsam, quando sitne infelices miseri perpetuo fluctuent illi, qui omnem suam folicitatem extra se in uagi iudicio & fortunae arbitrio in caducis SI mortalibus collocarunt , soli contra quieto & stabili loco qui spes opesque suas intra semetipsos in rebus aternis figant. Sin
239쪽
s ARTIS CYCLOGNOMICAE simoire rana Sin vero ex medij vel rei sensibilis ratione dubitandi surgat occasio , est quod aurae diuinae particulam in contilium advocemus,imbecillitatem unius sensus alterius ope supplentes. Conuertamur same sursum deorsum, quod unum est diuidentes, quae diuisa recolligentes, ab extremorum Vno ad alterum per cohaerentes ordines, ,. dirui, & intermedios gradus; cui imprimis fauet illa Hipp. & Platonis scala, quamis μυ- pro rerum connexu quem habent in pςgmate Vniuersi artes quoque Jc scientiae mutuo concatenantur, Ut pulchre lib. de aere, aquis, & locis Hipp. ubi paulatim rapit lectionem a medicina ad naturalem Philosophiam , ab hac ad facultatem astrologicam , ortus, occasusque syderum, & eorundem περγειας contemplandas, a quibus denique ad numerorum & magnitudinum institu- tricem Geometriam, donec vel ad Metaphystica diuinorumque contemplationem transferatur. Quae sane sententia sub consuetudinis vocabulo alibi a nobis uberius tradita est ex Platonicis monumentis. Omnem illius rationem& artificium circularis haec una Methodus exhibebit. '' Accedit praeceptum alterum , ut ubique habeatur loci, & temporis rat uia Lis tio ; quod cum in anat amicis, tum m ime in plantarum cognitione est ob . seruandum cuius sunt isti praecipue canones. I. ut semper ad Veterum amuLi sim notas, & traditiones, figurarumque species quam proxime referamus. - 2. ut si non possimus reducere plantas ad certam speciem a veteribus delineatam , saltem Virtute S figura utcunque consentientibus f nam i c sunt quae proxime a formis interioribus dimanarunt) referantur ad aliquod genus. Cogitemus insuper quod accidentales differentiae colorum, odorum, saporum,magnitudinum, locis temporibusque Varijs Varie commutantur, quemadmodum praeclare Sylvius contra Vestalium in praefatione Isagogica libri sis, sed&omnia ratione suscipitur. Vt cum ex oculo Phocae musculum attollentem palpebras Fallopius inueniret, quanquam dc Galenus eundem Visiis sit agnouisse: ita ex ratione qua lapides in visceribus terrae fiunt, etiam quomodo nascantur in animalibus deprehendes. Ex forma generationis lapidum in renis cauitate , vel missis' ' vesica , eosdem gigni posse &. in partibus caeteris ratiocinamur , uti nos vidimus & habemus domi lapides excisos folliculo fellis, stomacho, intestino
caeco, Vtero, pulmone, etiam meZenterio, cerebro, hepate, Corde , m
terie viscosa simul & terrea per inflammationis magnitudinem , digesto h lituoso ac leui, more quo tophi in articulis fiunt, in saxi speciem indurata. Ex forma similiter exhalationum , Vaporum, & meteor n, fluxiones con- . similes , humorumque perturbationes in animalis corpore cognoscuntur.
x- Vt pene me putem ex illa primum inquisitione meteorographica primum
pora per a ,- cognoscendae methodi verae momentum in rebus medicis reperisse. Fit au-
gena partium corporis animaliumque varietate demonstrat. Mὸubasia Magno hic adiumento est illa mτοαιπις, si cum accurat:
240쪽
LIBER 0 77tem iuro 'ta vel a specie ad speciem, Vel a genere ad genus, etiam ab indiuiduo singulari ad singulare, a parte ad totum, ab eodem ad idem nume- ' '
ro aliter aliterque actutum. Aureum prae
Postremo illud non omittendum duxi vel summi arcani loco, qubd omnis sensuum error triplici propemodum distinctione sit castigandus. Distin- μ' otiustione primum per si ab eo quod ex accidenti: Distinctione rursus eius quod ab lute,ab eo quod ex relatione duntaxat dicitur tale: Distinctione demum Reius quod actu est tale, ab eo quod potestate. Hae quidem considerationum 3 differentiae, etsi re ipsa interdum coincidentes, varie complicentur; sic tamen cogitatione dirimi solent, ut usu illarum veteres hactenus res summe contortas atque difficiles jumme anfractuosos sophistarum scopulos su pera- Summa iactam rint. Pro distinctione per se,& per accidens lege Hipp. lib. de arte, Gal. lib. de temper. de simpl.med. facult. de sympl. diff. Pro distinctione relationum le- leoqu2, ..ge Hipp.lib.De alim. lib. De diaeta 3.circa vestibulum. lib. Devet. med. Gal. lib. De simpl. med. facult. de tempera. ubi quoque de his quae actu Vel potestate. Sic ut omnis facultatum temperaturarumque cognitio his tanquam notis censoriis debeat explorari.