Cornelii Gemmae Lovaniensis medicinae professoris, De arte cyclognomica, tomi III. Doctrinam ordinum uniuersam, unaque philosophiam Hippocratis, Platonis, Galeni & Aristotelis in unius communissmae, ac circularis methodi speciem referentes, quae per

발행: 1569년

분량: 483페이지

출처: archive.org

분류: 철학

311쪽

FiNEs posteri res Aetiologismo. A Cognitio rei simplexa a Cognito scientifica sub nomini

bus entium rationis & compositione subiecti&pΠοῦ- dicati.

e Cognitio practi

FINEs priores Aetiologismo. t Proportionii inia dicatio practica inter ages scilicet& paties in actio ne proposita. a Indicatio proportionis inter subiectu & praedicatum in ipso medio. s Indicatio propO

tionis inter causesam & effectum suxipliciter.

Aemi - Consistit itaque totius doctrinae scitiologisticae ratio in ijsdem omnibus, ibis λω quibus ars Cyclognomica,quandoquidem istius. siit velut continens caussa, S au' i η- instrumentum proximum ceu spiritus anim individuus comes: sed quia propter distinctionem commodam effectus a suo principio S nominis habitus sit immutatus, mutanda est quoque & partium appellati t qualis fuerit Cyclognomicae methodi prima diuisio in tres discursitum classes ordine cohaerentes,sc& aetiologismum similiter distinguamus, in inuentionem, iudi-dicium,traditionemque,quae non tam species ipsius, quam partes integritatis 3 liqhe apparent, imo non tam partes quam facultates quaepiam totae totis confusis, d. i. i. sti Vt unam ab altera iudicium praesertim ab extremorum utroque non facile separemus, eiusdem enim & rei &industriae pariter censeas unam quamque, nisi pro facultatis robore,pro temporis quadam vicissitudine quo ad nos, prO-que diuersa conuersionis forma in animis nostris , quam S terminorusequitur diuersa relatio naturae non unicum vultum per discursus singulos exhibe--mst vet. ret. Idem sane sit spacium ab A. ad B. cum eo quod est a B. ad A punctum. Sit & idem animus qui se co- uertat ab inferna regione sursum,&quia superna deorsum in modus pirae. Erit &ide ductus CB. A. D. cum illo D. A. B. C. erit & virtus C. per E. B.& A.Vsque ad D. protensia, Et virtus D. per A. E. B. usque ad C. Wrtio & virtus E. hinc quidem per B. Vsique in C. illinc per A. usque in D. differunt tamen & puncta C.E D.& ductus triplices secundum ordinis vicissitudinem,Inuentionis quidem C. E. B. A. D: . Traditionis D. A. B. E. C: Iudicij partim E. A. D. partim E. B. C. Impingunt

. .. huc sane plurimi vel in dialecticarum traditionum limine, dum hi quide te': i - naei e praeter Aristotelis sententia dialecticam uniuersam diuidui in partes

..hitin.ri distii duas, una quae argum etationis edisserat forma, modis ac figuris coprehensam

Mi Iudich solius legibus submittenda: deinde M altera quae locos siue materum

tradat

312쪽

tradat Imientioni dedicatam: Illi Vero in contrariam opinionem exundantesvsque adeo iudicium cum Inuentione miscuerunt,ut vix vel terminorum volordinum respectu differre sint arbitrati, pugnatur ancipiti Marte, SI adhuc

sub iudice lis est Eam si iuste dirimere quisquam volet,definiat primo seorsim

singula, mox ad partitiones eorundem sese conuertat, tum quotquot hinc membra particulatim germinascent in minus communem rursiis desinitionem vocet, victisimque definita subdiuidat, donec ad inferiorem multitudinis classem usque pertigerit. Nam ex his omnibus probe in unitatem conspirantibus emergent media demonstrandis conclusionibus aptiora , quibus Screi veritas obtinebitur, Maduersariae rationes velut nebulae exorto sole proti

nus evanescent.

Primum ut similitudine rudiuscula notionem quoque rei confusam acci- sicilli. pias, lologismum uniuersum cum foetus gestatione comparabis, & in hac ipsa cum inuentione conceptus primos, cum iudicio formationem quae deinceps est, cum enixu denique traditionem faciundam opposita via quam conceptus fuit. Inuentionem igitur partem aetiologisticae discursionis asserimus, qua non- Inanino. dum inuenta concipimus primo , & quae latuerant prius, se produnt animis

nostris.

Traditio pars est similiter istiusmodi,qua quae inuenta si int pridem in ordi- Dadiiis. nem doctrinae distribuimus, ut horum notitia & caeteris comunior fiat,quamobrem sane dispositio & dispositorum editio siue cum stilo per literas scriptas,sive cum elocutione fiat per vivam vocem, siue cum effectione certa per organi alterius adminiculum, verissime cuncta unius traditionis nomine continentur, in hoc duntaxat disserentes, quod dispositio magis adhuc in animosita videatur cum editionis 1tudio vel apparatu, editio vero magis magisque actus respiciat exteriores,deinceps instrumentorum varietate distinctos. Iudicium vero ceu facultatem mediam definimus utrinque in eXtrema radi risivi. diffusam, quae nimirum velut inuentionis Sc traditionis arbitra veritat m CX- plorat altius, dc quicquid antea sub notione minus determinata visum fuit, sola ad incudem reuocat, sola ex conceptu rudiore foetum perficiundum suspicit, partumque coercet intempestiuum donec maturuerit. Apparet omnis sic tripartita discursio cum ante dictis tantum non cohaerere,sed & uniuersim cum natura rei. Statim vero & illud occurrit facultatem diffundi quamlibet in quamuis animi discursionem, in alias tamen hanc robur magis exerere,in alias illam. Inuentio primum, licet catis arum sit atque effectuum explorandorum ra- Inuesiona ub tio, momentum tamen impetus sui dexterius multo ab intellectu mutuatur, 'Unde &confusiora confestim arripit quo ad nos , certiora quo ad naturam ipsam. Ut cum conclusionis demonstrandae gratia propositio quaeritur anteceden , & huius ergo medium vel argumentum . quod si dicas te magis Ordine

x 3 diuerso

313쪽

1N ARTIS CYCLOGNOMICAE

diuerso reperire ex praemissis scilicet cύclusionem, id ego nequaquam inuenistionem proprie dixero, sed inuentionis potius conuersionem, qua sibi ipsi ex

inuentis argumentis veritatem animus tradit: etsi enim sit primum proposita demonstranda conclusio, interce2at eius inuentionem quaestio de praemissis& de medio , quibus iam absolutis,ex una inuentione procedente ab effectu ad caussas,inuetionem alteram instituimus a caussis ad offectum, qua dcircbnon tam proprie dicta inuentio est atque illa prior, eo quod ex qua sitis antea tradi de confirmari videatur, etsi reuera perfectae inuetionis meta in omnium trium plena conuersione consistat, unde nec prius inuenta res solide recens tur , nisi& tradita sibi atque disposita fuerit ordine diuerso quam reperitur, nisi demum & iudicandi facultas extensione promiscua, connexis extremis hisce limitibus intercesserit. Traditioni, i, Traditio interea conuersim a facultate magis imaginatrice dependens, ex hisce diducitur melius, quae sensui primo sunt manifesta , vel doctrinam statuunt naturae respectu confusaneam, determinatam attamen penes progreς sum ex prioribus quo ad nos. Mi i Iudicium postremo virisque se medium inserens desectus amborum supplet, & succenturiata in rerum ancipiti fluctu cuncta determinat tum quo ad

nos,tum quoad naturam, per instrumentorum plenos circuitus circa conclusonis unius veritatem velut centrum.1 Recte igitur ad inuentionem propius discursio Metaphysica referetur,sive 3 Milo paulum sitan alytica siue synthetica: ad traditionem magis ph3fica , ad iudicium denique omnis Logica consideratio pertinebit. Quamuis & in discursu physico sit 83 M ibρ ital sua inuentio suumque iudicium secundum partes vel potius extensionis seriem. Similiter & in discursu Logico sua est inuentionis species,sua dispositio. in Metaphysico suum particulare iudicium, particularis & disponedi ratio. a Nam si seorsim contempleris sphaeras discursuum lingulas,quatenus in se-εη μη it tom- micirculos plures & horum fragmenta discedunt, Analysis quidem magis ad timui. Inuentionem reseretur,ad Traditionem Synthesis, ad Iudicium denique vi rum omnium inter se mutuo plena conuersio: quamuis hic rursum inuentio, iudicium,dispositio,totae in seriem totam in partos singulas sint exporrectae.

3 Quod si pergas ulterius & semicirculum unumquemque in partes minores n. ..is p μζx diximere, quandoquidem om iis copositio Sc resolutio vel ex una caus-

m. sevi hia farum ad suos effectus habitudine constat , vel harum pluribus concatenatis Φ ad se inuicem , ubicunque iam videris connexionum ordines plures, illic ad Inuentionem,ut dixi,magis analysis,ad Traditionem synthesis attinebit. Ru

sum si una tantum habitudo ad examen prouocatur hanc vel a posteriori quoad nos,vel a priori contemplamur: a priori quidem si effectum ex causiss perscrutandum proposuerimus,a posteriori si ex effectu caussam. Nihil enim vel inueniendum, vel iudicandum,vel tradendum alteri cogitabis, quod non sub

uuae t eat vel estectus ratione, In discursu quidem intellectuali simpliciter

314쪽

secundum abditiores internae dependeriae gradus, In physicis secundum sen

sibilis dependentiae modu sub signorum scilicet&signator a nomine, In m-bus rationis sub coceptu Vniuersali,penes quem optime consecutione prodit in animis nostris, sub rei demonstrandae scilicet de medij siue argumenti demonstrativi nomine:antecedentis enim effectus conclusio est,m edium caussa est utriusque, materies quidem propositionis, illationis essiciens ratio penes habitudinem quam ad extrema subiectum scilicet & praedicatum obtinuerit. Nunc si deminutissimis discursionum partibus sermo fiat, dicam per singularum habitudinum spectacula virtutes singulas prorogari, inuentionis scili- mitis M. cesitraditionis, atque iudicij, sed unam prius,alteram serius, languidius hic, vividius alibi; rursumque processus animi ab effectu in caussas exporrecti inuentioni maiorem operam dare,uti a caussis ad effectum defluens ipsam magis traditionem respicit; iudicium vero cum pleniore circuitu in longitudianem , latitudinem, & altitudinem per utrinque indefinita extrema vibratur. Ita profecto si totam respexeris discursionis seriem,haec antedicta tria sub aetiologismi specie secundum substantiam confunduntur aequaliter Universim, sed inaequaliter secundum potentiae robur, velut animae cuiusdam facultates plurimae sub unius rationalis habitu sparsae per omnem sunt corporis r gionem,iuxta tamen figurarum differentias habiles & rationi sequaces,in subiectis organis hic quidem magis,illic minus in apertum proseruntur.

Dum si iudicii atque tradιtionis extelis prior

atque uniuersutior ea-teris , in tres nimirum

plenos discursuum Or- Eorundem extensio seennia in orbes cuiusque particulares alios,qui eum prioribus parem fere Obseruat ascen-,descensinoe cir

micireulis, usque ad illorum minimaι λον

Nequaquam igitur inuentionis ratio traditionis atque iudicij in singulis cinis differt secundum essentiam, sed quantitatem potitis actionis, secundum eiusdem seriem atque praestantiam quae discurrentis animi motum, partisq; su laetae figuram litum ac magnitudinem comitantur. Hinc

315쪽

II 2 ARTIS CYCLOGNOMICAEusi in a. iπ- Hinc facile M illa soluetur quaestio, num verum sit quod vulgo perhibent, ad inuetioncm praestare alios magis,alios in dexteritate iudicit. Quod si enim

ad sua duntaxat se quisque referat,eiusdem facultatis fuerit doctrinae ordi num scilicet) ignota reperire, reperta tradere & iudicare Ut iter est unicum ceu te Bruxellas Louanio conferas, seu Bruxellis Louantum versus. Sed rei mobilis respectus duntaxat mutuo opponuntur. Sin quenquam cum alijs conseras, hic propter animorum indolem oppido differetem, istunc profect4 felicius dicam marte proprio quid inuenire,quam iudicare de inuentis alie nis , sed per accidens tantum, Vel quia non lubeat forsitan,vel quod ad nouos

conceptus a partis nuper, continuo transferatur.opus est autem in iudicio, ut pnaeter ingenium adsiit industria summa,in traditione,edendi dexteritas, memoria, sepe & cloquentia. Dicam eodem respectu plerosque felicius iudicare, aut ab alijs inuenta tradere, quam non reperta inuenire. His enim non adeo ingeni) requiritur virtus, cum plus memoriae labor & lectionis assiduitas con ferat. quanquam sint alij ,in quibus haec omnia summa cum aequabilitate sunt temperata,ied rara dos nigroque simillima cygno. cum paucos ego cognorim qui simul praestantes ingenio, simul aerumnas M laborem improbum tolerarent. Vidi exemplum in patre praeclarum, ut partim illius obitus longe miserrimus ex vesicae calculis per noctes insomnes plurimas vitamque sedentariam natis, partim in mathematicis monumenta insignia& Curationes Medicae,

quas etiam hactenus sui relicta apud posteros memoria , summa cum laude perfecit.Eiusdem animi& ille Magnus Erasmus fuit,& pigrique alij, quorum ingenium ingenij foetus, laborem laboris effectus, & vitae ferme consimilis

exitus docuerunt.

Brum '- Sed ne digressi latius in infinitudinem excurramus, illud nunc vide quam probe fecerint, qui locos atque materiem dialectices inuentioni tantum, for- . ,2 mam iudicio submiserui: cum partes aetiologisticae tres circa idem versentur, , --. scientiam scilicet rei. Inuentio quidem quatenus adhuc est abdita, traditio quatenus reperta, iudicium quatenus eadem progressu regressuque continuo magis & instrumentorum conuersione firmantur. at cum scientia totum sit quoddam Dianoiticum, ex suis non minus principiis constans , quam qmnis res naturalis ex forma atque materie, haec autem seorsim singula&inheniridi tradi & iudicari postulent, erit & locorum inuentio & iudicium,erit similiter pro demonstrationis forma. Vt si construendi calcei Cerdo praecepta puero tradat, simul & semel docet cognoscere ac iudicare, num calceus sit probo constructus: Si doceat Medicus inueni se vulneribus idoneum medicamentum, eadem praecepta& iudicare docebunt, num glutinandis ijsdem, vel expurgandis sint accommodata. Ita ubique nullum absq; inuentione iudicium

est,&absque iudicio nulla inuentio. Quin etsi Arist. utriusque seorsim fecerit mentionem , non tamen in duas has partes organum suum ita distribuit, ut plurimi opisantur. Verum, ut arbitror, ex Cicer ne in Topicis ea primum fluxit opinio, qui partitiones oratorias ita ad dialecticam visus est accommo-

316쪽

LIBER II. indasse , ut qui secus statuit, artis Vtriusque cardinem & fundamenta vulsisse

dicatur.

His eoo lubens ignosco non tam odio quam commiseratione dignis. Verum ille fastigium vel capitalem potius ammaduersionem promeretur, qui

cum se animaduersiones scribere in Aristotelem sit professus, ut peripateticorum Aristarchus, ipse sub operis sui vestibulum, neq; iudich, neque inuentionis naturam probe perspexerit, quare cum Vno absurdo posito plurima consequantur, hinc turpiter quoque in caeteris lapsus, contra praeceptores optumos

nihil non temere ne dicam insulse& pueriliter effuti uit. Nam & Galenum reprehendit propter traditionem Methodi, cum quicquid bene de istac senserit,ex illo omne id compilarit: simul atq; vero ab eiusdem opinione discedit propter vel odij vel ambitionis incendium ibi nec Galenum nec semetipsum intellexisse videatur. Quapropter ipsius dialectica

cum maxime sibi traditionis ordinem arrogant,nihil obseruat minus .Etenim cum a locis incipiat hic,sive artis analysim, siue totius synthesim spectes, semper est aliquid prius: utpote si a fine inceperis via resolutaria, prius de argu mentatione & propositionibus,quam de inuentione medij siue iudicio,est disserendum. sin compositio magis arridet, inquam de locis quicquam constitues probe,nec de diffinitione,diuisione,nisi istorum fontes expedias prius, qui decem illis generibus sunt comprehensi,nec rursus de cathegorijs decem nisi praedicabilia quinq; ut vocant) ante didiceris. Verum voluit a caussis docendi exordium facere. quaero,num de caussis ut sunt rerum vel essentiae tantum vel ut sunt in intellectulsi vi existentiae nudae, praestasset igitur physicen praemisisse: si ut in intellectu, cur non ante caussas argumentationum & argumenta argumentorum principia tradidit Z ut definitionis partes, genus Mdifferentias, ut classes decem ex quibus haec erui solet. Sed argumentis alijs atque efficacioribus passim hunc vir doctiss. Carpentarius refutauit, ut nihil sit nobis ad hunc laborem reliqui. Sed nos relictis illis Centauris atque Gygantibus , qui nullo nisi contradi ctionis spiritu sese ad scribendum vel disputandum conferunt,in praeceptoreS

maxime dc praeter naturae ius omne, paucis id concludamus,facultatem omnem AEtiologisticen inuentione, iudi cio & traditione velut pr eipuis partibus contineri, quae quamuis paululum differant respectu mobilis rei, totae tamen toti negotio complicantur. Caussa istorum efficiens est eadem quae totius Methodi, Mens humana scilicet, rina per synthesim similiter atque analysim explicatur Materies est ipsa quaestio , at finis ratio triplex trium partium

nominibus circumscripta

Veritam totius artiologismi idea respectu Methodi ut primo istius libri ca- tpixst demonstraui in nunc formae communis, nunc & materiae & caussae finalis '' ''' imaginem repraesentat. Atqui cum caussae effectusque habitudo mutua, agentis & passi rationem semper includant cum proportione inter utrumqUCV media

317쪽

ARTIS CYCLOGNOMIe AE media. patet Endeixim vel indicationem rursus artiologismo esse velut intrin. secam formam,cum istud sit instrumentum uniuersale,quo extremorum pro portiones indicantur in medio: Agentis quidem artificialis ad passum in qu stione practica: Naturalis in quaestione simplici, rationalis extremi ad extre

mum, ut subiecti & praedicati in problematica quaestione. Sed de his fusius

suo loco. DE CAvss Is METHODI CYCLOGNO M. INTERNIS MAXIME vel omnium proximis, quarum coniugio scilicet oceUM omnis atque descensim animi σ circularis discursito perficiatur.

Ongressus animae rationalis cum quaestione qualibet, ut reru scien-

Cxiam in se concipiat, squam Arist. teste omnes natura desyderant)

unius fere est rationis, atque illa quae maris cum foemina ad generationem prolis: quae rursus duorum quorum uis seminum ad productione tertij siue unius compositi, quod ex duobus principi)s utriusque imagine S formam unicam repraesentet. ita enim hoc appetitu exaestuant omnia, ut nihil se foelix vel fortunatu putet,nisi cum suae speciei passivo principio ad primi opificis instar patrietet ac sobolem creet,per quam uniri se velle Videntur quae mundi violenxia fatorumquc saeua tyrannide sint separata. Atqui sicut in rebus Naturae ostendimus semina duo, & his commune al-Lerum seminarium, quod rationem utriusque in se contineat; cuius intuitu analogon agens & patiens ad actionem instigentur; foetumq; perficiat in quo iam species sit actu distincta a speciebus caeteris, etsi unitis antea in ratione exemplari. Sic&in Arte Cyclognomicae , propter dem onstrationis certitudinem Velut pulcherrimam sobolem , cum quaestione occulta luctatur animus rationalis,dum rerum veritate&persemove sui sine scientia potiatur propter quam assistit proxime discursus jstius Cyclognomicae ratio, quae partim natu-xam discurrentis animi circularem obseruat, partim & quaestionum ordines, XCrumque omnium quae penes ulteriorem similitudinem raptumque opificis primi in orbem perpetuum agitantur. εὐ lies retina InfeliX igitur anima, teste Mercuriinquar absque liberis hanc vitam morta-a... 'r' 'l' lem deserit. Cum ea vel iuxta sententiam conditoris nostri ac saluatoris Christi cremanda sit ignibus,sarmentorum inutilium ritu, quae nihil ad vitem praeter onus infestum & fundi ariditatem maiorem contulerunt. Doctinia insu- Inepte quoq; apud Gellium Phavorinus illud censebat optumum esse do-

ό. .. ..., ctrinae genus,per quod librati semper in utramuis parte ambigue pendeamus. Talis enim demostratio omnis in iuspensam Epochen desinit nullo cum fru- penitus, sed perpetua quadam incertitudine, cuius respectu dialecticeni multi

318쪽

multi definiunt, ut de re qualibet probabiliter disputantem: cum tamen non ille sit disputanti primarius scopus,ted omnes ad certam scientiam amore no- his in oenito contendamus. Quarc cum per Logicen hanc minimὰ consequamur, sed instrumenta duntaxat in quorum usu dexterrimo & applicandi artificio, rei potissimum abstrusia veritas delitescit; hanc artem idcirco quae me. M. M in fisa

thodum tractat uniuersalem ante sicientias, artes & facultateS caeteras veneremur,relictisque in frugiferis paedagogis inter problemata, inter opinionum per- ρum π.petuos fluctus ad demonstrationis arcem firmissimam ascendamus. Caeterum de Methodorum omnium ratione communi abunde dictum est

primo libro, sed S: sequente deinceps libro de principijs proximioribus dixi,

quorum sit essectivum unicu animus rationalis , passivum sit ipsa finalis ratio, seu quaestionum genus sub habituum nomine comprehesum : sic ut de princi-phs internis Methodo vel omnium proximis Materia nimirum & forma viterius disputase pene sit superuacuum. quandoquidem omnis istorum notio in analogia mentis humanae ad sitos fines est comprehensa. Sed nos ut constet totius operis forma, sitq; per distinctionem magis accuratam omnium intellectus planior, etsi de singulis pene ad Methodum necessarijs per tractatus promiscue singulos obiter dicta & saepius quodammodo sint repetita quod in elusimodi opere tam infinito , nullisque limitibus circumscripto vitari vix potest) hic tamen velut ex professi ante constitutionem Methodi, de forma eius atque materia seorsim & quam breuissime disseremus. Sunt itaque ut exemplaris Methodi classes praecipuς tres, similiter Sc in m in animo discurrente in numero finium propter quos fit discursio; postremo & , t T.

in discursionis specie siue ordinibus ipsis, omnique materie circa quam ver- ηuMim satur: quae si probe perspexerimus, trahemus in orbem Vnicum totius negoth circuitus infinitos, quippe qui potiamur omnibus ad animi motum necessarijs pari inuicem proportione distributis , iam cognoscentes & speciem motus, & spatium uniuersum, terminum a quo , terminum ad quem, Naturam rei mobilis & eius quod movet primo. Verum de forma atq; materie Methodi nusquam ex professo quod sciam veteres tradiderunt, etsi dispersim ex illorum monumentis tractationis istius semina colligantur. Vnde in Timaeo Naturae ipsius miraculum Plato co- pi M.; gnitiones animae proportione quadam ad Cognoscenda distinxit, iubet nos

entia quidem per rationem iudicare& intellectum , per opinionem vero vel Izaud

sensum ea quae entia quidem non sunt, sed sunt iugiter pereuntque , atque ρ

eorum quae vere sunt, rationes ratas & inconiunctas existere : rerum Vero in generatione fluentium imaginarias & contingentes. Sed idem distinguens paulo accuratius lib. de Repub. vult nos notitia simplici &uniformi intellectualia cuncta cognoscere, Notitia vero scientifica, specierum reuolutione & compositione sedula rationes rerum msdias contemplari r tertia vero potentia sensuali,instabili,per instrumenta contingentia crasso modo,res

v. L crassas

319쪽

I16 ARTIS CYCLOC NOMI cII crassas atque sensibiles apprehendere. His sane verbis cum serma discursioni, circularis pene & ipsam materiem explanavit. Vnde sic colligit Proclus tressimi conuerssionis species: vcl enim descedit aliquid ad se deterius, dum a perfectione propria labitur:vel consurgit ad melius propter Vitae Vigorem: vel re. flectitur ad seipsum, propter cognitionem sibi consortem, mediamque speciem motionis. Descensus quidem est animae alas abi j cientis: Conversio autem ad melius vel ad seipsum diuinς indoli melius quadrat. Sed haec confuse veteribus intellecta neq; in certam relata ordinis symmetriam ad veri methodum manifestam utilitatem non usqueadeo demonstrarunt. Loquamur itaque paulo expressius, De Materie artis Cyclognomicae. Artis cuiusque materiem duplicem fecimus, quarum una ad efiicientis rationem nonihil accedat s Logicis materies ex qua)sic enim & artiologismus,& indicatio per κα-χρεσιν quandam sub huius nominibus continetur: Altera Materies, circa quam quaelibet occupatur, pro formae potissimi restrictio-M -ΤΑΠ m ne variat., quae sese artificum animis una cum si ibiecto reprςsentat. Alioquitum atq; a ouia enim subiecti ratio indefinita per qualitatem istiusmodi ceu passionem pro-zia.. priam limitatur, Vnde & materies multarum artium eadem est, quae tamen

istum refi-- ratione magis minusue communis,ratione generis per formam particularem, i j v v magiS restri lae inuicem sunt- Latini Subalternatas non incompo me iuvitain. site dicunt ut corpus obiectum Physicae,sed corpus humanum,ut est morbo vel fanitati obnoxium,ad medicinam propius spectat: ut denique morbis externis impeti potest,ad medicinae speciem seu partem chyrurgicam est reserenda . Similiter instrumenta vestigandae veritatis definitio, diuisio, dem omi tm M- stratio sunt subiecta Logicae: particulatim tamen horum relatio & conteXtus mutuus intra doctrinae methodicae limites coercetur. Nec prohibet demum res easdem caussae diuersae rationem obtinere, si modis diuersis inuicem comparentur,ut semel atque iterum dixi. Nam &: Indicatio interdum ut finis methodic* discursionis apparet: interdum ut materies circa quam: saepissime vero ut caussa efficiens vel strumentum. Materiei

320쪽

LIBER II.

micae ratio ala uniuersim recte dispescitur inanc spectemus vel

Vniuersalis IQuaestio

aliaicularis h particularis. simplicicol sideratione, 'soluti o siue re- Resollatio vis ut cuiq; , siposioquaestioni germanae correlativa, hui' l Diuisio differetiae. t gratia sui instru IEstque du- l menta & eorundi Definitio plex l de relationes tri- it plices temonstratio simplex, cuius indicatio est per analo iagia caussistad effectu An sit .

Quid sit i Hine methodus Quotuplex l communis instru-Quantum Oncntaria vel eruis uale Clematica.

Ad orationem pertinens , cuius indicatio est in medio subiecti & praedicati. Ad artem spectans, cuius indica-j tio est pet medium agentis Ru passi.

Relationis ' Logicae.c Metaphysicae.s Finis simplicioris conceptus. Finis distributio in rationes rerum agendarum Finis distributio interminos tres, subiectum scilicet agens ,passibile,& medium. Considera

tione seu respe penes ton

sequetiam mutua, sic enim ordi ne se consequuntur Terminorum resolutio in formas duplices,ma teriales & formantes Intellectum. subiecti passibilis exame penesς Sensum. Rationem. Indicatio & proportionum consideratio. Termini agentis inuentio per caussas. i CSimilia. Effectio per κ Contraria. simplicι rer perscrutatione,quq per analogia ad effectu cog O scuntur

Penes rela' i In propositiotionem ad i nibusque per caussas caeα analogia ex. l ἡ

lecti & praedicati in medio cognoscutur In agibilibus rebus,quq per proportione indicatur subiecti activi ad passuu in me

ctionis L ςras, idque vel

Curetatione instruimentorum cause , SΥNTBet

Cu relatione logica circa idem. Cu relatione physi . secundum ide. Relatione ad ide. Circa idem Secundum idem ad idem relatione instrumentorum facta. Citra idem. 4ecundum idem.

SEARCH

MENU NAVIGATION