장음표시 사용
341쪽
atq; ex pressius paulo Methodorum alia est.
Ratione finis Ratione efficientis
Iuturorum I L strationum. Productioni orationi Eorum quae in per similia. Dida C non sunt LProhibitioni per contraria. Piacti ea in-ς Actioni . . sieruiens vel 9 CConseruationi per Vel l Essectioni 2, c Circa ea qive α similia, facta sunt LDemolitioni per contraria. Methodus intellectualis, ut in longitudinem potissimum,l & ad idem referens cuncta. I Methodus rationalis in altitudinem circa idem potissimum ducta. Methodus Physica & potentiae imaginatricis,fecundum idem D teferens cuncta in altitudinem serE.
i Desinitiua tione l Demonstrativa θ' secundum idem θ
Compa rationis I rursum Rationesormae
simplex Composita Recta - Analytica quo Synthetica quoad naturam. Absoluta&
'Diuersorum instrumentorum inter se. Magis communium ad munus communia instru- Totius instrumenti ad partes , Vel maiorum ad muis nores partes.
Vides quopacto immensam partitionis seriem varie & confuse a caeteris traditam in pauca contraxerim, cui nunc subiungimus alteram totius methodividelicet in suas partes integrales, prout nimiru in artium quarumcunque inuentionst,constitutione graditione,etiam in propositionum rerumque si inpliciter occurrentium inuestiganda natura omnes 3c circuli ia circulorum partes ordine consequantur. Haec autem anatome totius in partes eo quod circa quaestionum vicissitudinem, circa finem, atque materiem potissimum occupetur eorundem sane Vestigia passibus quoque proprioribus legit. Quemadmodum veth in explicanda humani corporis fabrica, vel in cuiusque compagis anatome rudis primum & cosus anea totius imago ante oculos subit,quam
342쪽
in maiora statim segmenta distractam, caput,thoracem, pedes, brachia, minorum paulatim partium numero, Vt musculosum, ossium,vasorum, viscerum, tunicarum, vel usque ad scrupula differamus: ita ii simplex petatur primum c.,- avniuersae methodi constitutio, dicam in hac totius ideam vel fari potissimum sub facultate aetiologistica , ea nimirum quae circa rei cuiusque caussas occupata,vel in animo vel in natura subsistentis inuentionis omnis, traditionis atque iudici; viam penitus elaborat. Eius formalis ratio ac velut forma quςdam indicam /i,h- intrinseca magis est ipsa ἔνδειξ c, vel Indicatio,quq nihil siit aliud ,quam proportionis mediae atque analogiae significatio, inter extrema affinia vel repugnantia,uti latius paulo post deducemus. Nuc si totius Methodi catholicae EndM cticae siue artiologisticae non refert ut vocesi rudior quaedam sit DCiunda di- via fuaei. iii pii. uisio,ponam syntagmatis analytici partem primam, quae circa quaestiones pra- cticas occupetur: secundam quae circa problematicas: tertiam atque postremam circa qua tiones de rebus abstractim consideratis. Syntagma syntheticum habebit se prorsus opposita via. Rursus sit totam consideres methodum, ascensus, descensus, SI conuersionis orbitae longe erunt absolutissimae: sin par--ρ tes eiusdem, erunt & particulatim singulis sui ascensus per analysim, descen- ozis G is susque per synthesim, minoresque circuli,Vt ante monstratum est. Proposita etenim quantione quae de rebus duntaxat abstractim eloquitur, ut de ostentia in tali uri hominis, quantitate, qualitate, vel, Ut verbo dicam, de natura illius uniuersa - V μ' per caussas atque principia, huius soluendae gratia ipsum resoluimus in for- t . u. lis mas dii plices Andromen scilicet materialem loco materiar,& formam intrina 'th secam in materiae sinu delitescentem, Materiem rursus duplicem circa quam, D se M βε-
ex qua, diuersas lineas in discurrentis longitudine posituram, resoluimus in n. scontinentes,praecedentes, atque extrinsecas, Vnde & a materiali caussa paula- sim .
tim ad effectrices deuenitur. Formalem resoluimus denuo ad materialis simi ''litudinem , quando S huius occultum numen quod non tam oculis quam animo concipi potis est,in eius vultu sensibili protinus elucescat. Pro discursus i Dis sis i. latitudine signorum seriem per interpuncta singula contemplamur, scala veta
Iut transversim altera ad paries prioris scalae singulas fabricata, in quarum decussatione velut pro totius discursionis altitudine tertiam rationi sphaericae I ' tr i propius accedentem propter late patentes instrumentorum circulos exara '' mus. In hoc simplicissimo quaestionis genere proportionis indicatio plane Pr=ρηπρηὶ simplex existit penes habitudinem scilicet prioris ad posterius alterum. Procedit analysis passim ab effectu ad caussas atque principia , seruatque eidem synthesiis semper oppositam viam. Sed compositior ratio est,si problematicam
quaestionem libeat expedire: vertitur haec enim omnis vel circa instrumento- μ' - .rum fabricam atque contextus varios,vel circa propositionum veritatem de- α
sudascit. Resoluitur propositio in terminos subiectum scilicet 3c praedicaxum, quorum analogia ab ipso medio derivatur ; extrema rursus soluuntur Vltςriua, uti res propositae simpliciter extra alterius termini syrmamiam.
343쪽
ARTIS CYCLOGNOMICAE Resoluuntur instrumenta vel ut tota in partes, vel eorum ordo siue contextus in ea quae mutuo comparantur. Nam si eiusdem generis iuxta analysim praecedent minus communes instrumentorum formulae, magis communes caeteras iuxta synthesim e conuerso. Si diuersorum generum collatio fiat, ibis analytice a demonstratione ad definitionem atque axiomaton constitutionem,S: hinc ad resolutionem diuisionemque,de quibus singulis particulatim pau- ὸ,ι lo post mentio fiet. Est & huic quaestioni problematicae sua discursus alteraret .liam in distributio in longitudinem, latitudinem , altitudinem, in simplicissimis sin- α Σ.- gulis propositionum partibus conspicua toties quot ipsae numero deprςhen-I ηm. duntur. Est M ubique analogia consimilis, sed compositior tanto quanto & propositionum termini plures, & terminorum compleXUs magis est intrica- Ιη altit divem tus. Nam tunc non tantum simpliciter quaerimus, Quid ipsa sit virtus, sed an verum quod aiunt, summam in virtute felicitatem collocari. Vnde mox vir μμ Utist in tutem resoluimus in suas caussas atque principia, deinde & felicitatem simili
'' modo , quibus demum mutuo collatis apparet ἀποε αν Virtutis effectum , ijT osse,caussam vero solidae felicitatis seu summi boni. Hoc igitur velut medio
cur is . analogiam extremorum continente probamus virtutis & summi boni copu-
, lam, dicentes quicquid hominem omni a Tectus tyrannide quam liberrimum, nil. facit, fons es & cumulus summi boni, Virtus id facit, ergo in virtute summum bonum spectatur. Itaque primum analogia simplex in singulis terminis caussae ad effectum scilicet, mox terminorum ad terminos, praedicati ad subiectum in propositione propter caussarum effectuumve consensionem, idque rursus vel sub nominibus effectus atque principij, vel generis, speciei, et differentiae atque entium rationis. De rebus agendis quaestio longe est com-TA A positissima: non enim res modo simpliciter sipectat, sed & propositionum siuetiis. ζ ... R i in ton ad artem necessariorum compositionem resolutionemque ,
1siliginis. Dam , postremo & sympathmn vel antipathcian mutuam inter agens Sc p tiens, inter subiectum actioni subditum, Jc subiectum alterum quod actionita ... p in Cre meditamur. Vnde sanitatem medici finem in agendarum rerum ra ih.diuisau. tiones ψ: seu formas quadruplices recte dissoluimus. Primum,a parte obiecti uis .a,. paxbetici in sanitatem, quae Vt praesens adest, tueri debet per agentis formam, consimilem, quaeque rursus ut absens vel amissa recuperari debeat expulsione φ με affectus contrarij, per agentis formam contrariam , unde & mox vel pugnae κου, .a,. vel similitudinis primae & simplicissimae indicationes oriuntur. Secundo, azi st ' parte obiecti principis vel activi fit altera resolutio in forma servatricem unam, similis per similia; & profligatricem alteram,contrarij per contraria,idque ubiq; penes analogiam non tantum substantiae,sed,ut dixi saepius, ipsorum acciden- . tium quoque,quantitatis scilicet, qualitatis,ordinis,loci,temporis. Hae formae an ..iu - . seu potius finium conceptus rudiusculi in duos ordines rursus secundum longitudinem dirimuntur,formarum materialium unum, essentialium alterum. Materies duplex uti in quaestione simplicissima resolutionis progressu ad effectri-
344쪽
LIBER III. yef ricium causarum rationem Vsque Conscendit,ut non sit necessarium ponere ordines plures,quando & fines habeant interdum effectus speciem , interdum materiae quoque Vel formae pollerioris. Vbi discursum perfeceris per formarum ordines singulos in longitudine ex solo respectu ad idem, ratione scilicet dependentiae Metaplaysicae, ratione continuitatis in loco, tempore,&similitudine confusanea; mox interpunctis singulis trashersim denuo scalam Physicam adaptabis ex signorum intuitu & relatione, quae secundum idem est maxime dependentem. Postremo προς τον χυασμον Vtriusque rationalis orbis assurgat instrumentorum agitatione indesinita utrinque extrema determinans. Vbique sit igitur discursus in triplicem dimensionem,ubique sua synthesis sua analysis,ubique demum analogia extremorum in medio, tanto sane perfectior in quaestione practica,quanto haec caeteras tum structurae totius ambitu,tum circulorum multitudine superemineat. Verum ut demus prolixioris negotij summam,sic ante dicta recolliges.
SYNTAGMATIS MΕΤΗ o DICI DIVISIO PRIOR
ea quae bonum vicissitu e tripartita.
ricin ordine ter lius a ratione melut in altitu
dinem serpelis. Conclusis. Summa distribu imis ante dicta
345쪽
les prima, lcirca quaestio. ne de rebus abstractim consideratis Ea resoluitur in rei examinadae formas
Remotio lExtriti tres ut in res ut insecas,ut corpore cOIpote
nostro, humano sunt cisi.&esse partes si milares. humores
cilices ut elementa. & stella Partes Partes Partes rum in- maiores mediae
ut caput Vt Oculus res Vt oculivenae aut tunicae.
M Ex quibus tota forma resultat, ita parti bilis ratione, uti materies secundum sensum.
reliqui in latitudine altitudin que, quoruungulis suus est circulus , sua synthesis&analysis. Ad hanc potissimum indicatio spectat ex collatione prioris duntaxat ad id quod se quitur in rei inaura penes caussalis dependentiae modum. Methodi v-
tio aetiologi Istica,iuxta 'quaestionum seriem diui. ditur ut totuin partes in tegrales 3. Secunda circa quaestionem problε- maticam,quς res in propositionecoponit
duplex resolutio Propositio- CSubiectum rinu,vel axio -ς ,Quorum ulterior resolutio, uti supra. Praedicatum onu,vel axiomaton ins Rςsolutionis Instrumentq) Diuisionisi rum dialecti' otum Definitionis III ostrationis Demostrationis in pr mic ' si conclusione. Definitionis in genus de
xes t Diuisionis resolui .in ge-
cInstrumentorum eiusdem l generis a minus comma Totius syno nibus ad comuniora. taxeos inuru Diuersi generis instrumementariae t torum,ut a demonstrai tione ad definitionem '&diuisionem. Huc Indicatio spectat ex ipso medio subiecti & praedi cati,priorem quoque alteram tacite includens. Tertia circa quaestionem practica, ubi & resolutio est maxi-mὰ intricata, lfinis propositi
in reru agenis darum rationes sue conisceptus primos Formam quae ser-
obiecti l Forma quet propel I ' singulet
passibi. li debet per eon i resoluu lis L traria I tur ut prius in si ordines I
duos seri. Formam quae se , cundu
Formas i uarepossit ut si longitia parte I milis dinem obiecti l Formaquet propel s activi l lere possit ut op j positionis note. I Mate- Ex qua I l l l iriem '
e Circa quam illi. Hue reser Indicationem analogiae inter agens & patiens,quae & priores caeteras comprehendit. M e T H o P
346쪽
METHODI CATHOLICAE EX sp ECIE BV santedictis omnibus velut partibus in unius essigiem comparatae Syntagma Analyticum. CConseruatiog Effectio vel praxis quaelibet. in per causiae somiti eonsimilia. o LIm pugnat ioper morbificae caussae contraria. Animotu conuersio ad naturae archylectricis exemplar. 1 Subiecti agentis inuentio similis aut contrari j per caussas.
via Physica. Via Metaphysica . in Inuentio proportionis siue analogiae mediae inter subiectum agens & patiens. Subst. CQuant.
Indagatio indicationum ex signiss I Quat. Acci d. 9 Loco.
Tempore. s subiecti passibilis cognitio per suas caussas Caussarum inuestigatio inlab .passib. via 'N Phys. LMet. Μ tortalium Continentium. α Praecedent. Essentialium LExtrinsec.
Obiectum passib. Medium paragogon. η Finis practici in conceptus.varios rerumque agendarum rationes resolutio prima. 1 Finis practici conceptus simplicior . Axiomaton cognitio per inuent. Medij.
Praedic. Scientia rei abstrctim constderatae & ut cognoscibalis tantum.
Dpraecedentiu . Formatium s externarum.
Cquid homos subsormae Essentialis A qualissit 3 determina ivt differen- cur sit. tione vel l tiar prolcaussie I generis Discumsus circa res abstractim con sideratas Accidentalis ut quid sit virtus in homine, i quae magnitudo I Absque form C mae deter- Nutri an sit minatione o L
Rationali, Definition. , Relatio in altit.Ope ui Diuisionis
physica in i 'Epilogismi Relatio
Relatioca in logit. Notio nu s
A Areus Distursionis Practicae caeteros comprehendens. B Arcus discursionis problematicae. C. Arcus disturtiqnis realis
347쪽
8 ARTIS.CΥCC LONOMICAEr 'φ Commune est itaque partibus singulis,usque ad minima scrupula dari quan-DLis alis dam ascensus speciem,descensus altera,peripheris; tertiam ' dari inqua analy-f' μ sim, synthesin,& ex utrisq; conflatu circulum. Comune est iteru inebris prin' sertim maioribus ut discurrentis animum trahant quodamodo in triplice dimensionem sphaericam,ab intellectu in longitudinem: a sensu &phantasia in longitudinem & latitudinem: a ratione in longum,latum,atque profundum. i. Commune postremo est omnibus,ut extremorum facta collatione ad inuicem proportionem mediam quaerant,& ex causarum cognitione scientia ex earundem analogia actionis quoque vel effectionis cuiuslibet modum inue-λλει - stigent. Doctrin a m hanc uniuersam digessi in Canones s. quos quisqi ut sem' ' ψ- ρ per ante oculos gerat,etiam sculpat in pectore,& pro thesauro circuserat ope- μ' '' rcepretiuna duco, posteaquam in illis ante dictorum ultimus scopus & discursionis Cyclognomicae praxis tota consistat.
ARTIS CYCLOGNOMICAE CANON PRIMUS, DE
'ium resolutione in praesica quae bone. PRIMvs illorum est,uti conceptum finem qui sese ut simplicem primi, ut unum atque indiuisum offeret intellectui nostro, ceu formam totius
Τ ρης t- ordinis gubernatricem in particulares alios quam possit fieri maxime d
Axionia adam rigamus,lUXta diuersas IdaeaS In idem ultimum conlpirantes. Nam quo magis
membratim fines singuli in alios discerpuntur,eo &indicationum ordo fui rus est explicatior. Ita in medici ' na sinis simplicissimus est sanitas, cuius vlterior resolutio
in respect8 animi plures seudiuersas reruagendarum rationes.
Exempli gratia. Tuenda duntaxat,ut in exactae salubri: Huic assistit indicatio similium per
Proponi-l Tuenda una cum praecautione maiori,ut in com tur aures poribus neutris. sanitas Huic assistit indicatio composita similiu,& con-Vel ut trarioru,magis tamen magisq; declinans ad alia speciem pro latitudine inteperiei vel sanitatis. Prae cautione ab ingruen Tuenda una cum ut is iis mali noxa. salubribus. a Propulsione intemperies vel viiij iam praesentis. Huic assistit indicatio composita, magis tamen ad contrariorum necessitatem aspirans.
348쪽
LIBER II I. sHic locus kαν αἱμαπα plurima Hipp. & Galeni recte componit,dum passim asserit sanos seruari per similia:nonnullibi tamen ut Gal. lib. de Arte, de temp. de sanit. tuenda, sanos foueri contrariis censet. Hippo. lib. de Locis e pressὰ etiam morbos similes curari remediis similibus demonstrauit.
CANON SECUNDUS DE FINIS CVIVS SE RESOLUTIONE in terminos tres, agens Jatiens mediam analogiam.
Raeceptum alterum diremptis finibus in particulares maxime docet obis inui- P ubique proponere obiecti triplicis mutuam necessitudinem.Cum enim tueri sanitatem & morbos propellere sint actionum species,sitque in sin- uρη gulis necessario quiddam quod agat,quiddam quod patiatur,& tertium uis utriusque medium proportionem extremorum in sese complexum; idcirco in quaestione practica faciunda ulterius est resolutio talis. Exempli gratia pro flvo particulari altero:
Corpus humanum biectum patheticum actioni subdiutum,in quo seruanda sanitas. a Pars aliqua Vt sanit
obiecta triplicia. Medium paragogon Proportio materiei active ad passibilem in custo- . Haec est indicationum dienda sanitate. t parens.
l obiectum ἀρχηγὸν princeps atque s Aer
activum cuius subsidio sanitas tue-l Motus quies t Et idri possit. Affectus animi taenus Eodem modo in reparanda sani- l Repletio,inanitio ' alia. tale & finis alterius cuiusqης Sibus, potus
resolutione procede. CANON ΤERTIVS, DE VLTERIORE AN A LYSI PRINCIPII pagisi in caussis, σ elementa iuxta ordinem disicusvi inungit.ab intellectu.
gisque contendens: primum sane discursu in longitudinem facto sol- ω βω misiuit subiectum patheticum; ut corpus humanum,si ars communis inquiritur,vel eius portionem aliquam,ubi de particulari affectione sit disputandum: Soluit, inquam, id omne in caussas atque principia.
349쪽
IO ARTIS CYCLO G N OM I CAEL - εν 4 η- Caussae rei cuiusque sunt A. Materies, forma intrinsece magis,extrinsece veth finis atque efficiens. Sunt igitur istius resolutionis ordines q. quos tamen in duos contrahimus sub formae atque materiae nominibus optime comprehen
' laesis ' sos: ratio ex ante demonstratis liquido constat; ipsa enim principia interna Σ M proxima habent & rationem finis progressu quoque resolutorio,
ab his paulatim ferimur ad efficientes atque extrinsecas, cum & omnis ef- Mai ri i inda- ficiens per formam quandam agat, perque materiem. Vnde formarum C, .: sint ordines duo , Materialium unus, qui cum sensui pateat,in essentialium Forma me=- abditarumque cognitionem nos perducit, quarum sane & ordo & sygygia mutua materiei nuper dissectae vestigijs semper insistit. Materies iterum sol
Mauri Lysis, uitur in eam ex qua componitur quippiam , & alteram circa quam velut lo-M-λὼita cum potissimum forma commoratur. Materies circa quam heterogeneae φ magis atque instrumentaria est, particulares differentias obtinens primo ma- Mai fies . - iorum partium , inde mediocrium , & tertio minimarum : in singulis rursus ηις ρ ρiηρψμν quaedam ipsius sunt organi velut continentes caussae & per se, quaedam ait rius loci, cuius tamen consensu affici possit velut per caussam extrinsecam Matili ει ex qua quaedam postremo proximioris loci extrema inuicem copulantis, tanquam per caussam proxime praecedentem. Materies ex qua magis est similaris minusque cum loci ratione coniuncta , sed ex diuisione temporis particulares Matoin simi- differentias saepius trahit. Primum etenim more caussarum omnium in con- is ct ibin, tinentem soluitur ceu materiem proximam , deinde in praecedentem atque Πρ 'ς ut remotiorem paululo , internam tamen, postremo in effectricem materiem 'i' ''' semotam maxime siue extrinsecam. In singulis denuo ratione temporis ea L. est is,. a. quandoque distinctio subit, Vt alia iam actu incumbant affecto loco, alia re ratis in discursu motiora rursus etsi nondum incumbant,immineant tamen . Sed valde cogia,
ut ta Bloci & temporis ratio,quandoquidem pari ut plurimum proportione fi
ρ cipse OUπ- rantur: ubique vero expendi utramque plurimi refert,quando illarum intuitu
intellectus humanus Metaphysice,& ad idem facta relatione, primam feren; pissis u. perficiat rudis suae discursionis lineam, iuxta partes continuitatis scilicet, &iaρNisi intr- dependentia rudem,cofusaneam ratione loci ac temporis. Itaque praebet ille disicursus nihil fere quam longitudinis in determinatam viam, velut communes locos 3c interpuncta, quibus quaecunque 'rutari altius voles, sisti ac definiri per sensus ac rationis subsidia postulent, simulatq: nimirum sensus phantasinata confusis obuia notionibus ab intellectu media ratio per orbem instrumentarium longe plenissimum in examen prouocarit. Huius Canonis tal paradMgma damuS.