장음표시 사용
381쪽
42 ARTIS CYCLOC NOMI CAEmotus omnes δc circulos uno exprimere praecedenti schemate conabamur,ve& superius tradita nequaquam temere quis existimet, sed cuncta in scopuini, ikrilis dis unicum & spha rae unius fabricam optime consentire. Accedit alter u dignum ut observetur,quemadmodum scilicet in relationibus caeteris tres erant tan- ne uri ordi- quam comunes sedes totius ordinis architectrices, ita & hic cum instrumen- ., ἶ- torum diuersiae species inuicem comparantur, quiddam est magis rationale.. iiii id in Ad Physicum magis devergit,cum eiusdem speciei sunt instrumenta, quippe .. ' accidentaliter tantum subiectique communioris aut minus comunis nomine, Suh4im 4ri, differentia: sed & illa quid Metaphysicum redolent,quae instrumetum quod sis iuu is; libet soluunt,ut totum in partes integritatem constituentes. Itaque vi& Ω-ηMq ης φη cultatum animae trium misturas siue occursus mutuos passim, dc sedes parti- , s ἰ ' h culatim singulas in singulis scalis siue dimensionibus animaduertas; idcirco da, ὸ-- ita hanc figuram nolui praeterire . ita enim paulatim sphaerae uniuersae& operis Difurtio sinu nostri structura membratim Vsque ad minutissima scrupula dirimi debet.
sui dimenisiones 3. in minora figmenta diuis., his C A NON SEXTUS , DE IN DICATIONUM SIVE m 2 i ς μ δε ςstylii Mevdis,'mediae proportionis characterimo.
Endrixes propor --..-- MNI itaque in Dimensionem triplicem pro vestigandis obi
u itum ad ρ. oti i atlietici Caussis animi discursione perfecta , succedent leges axiomatis sexti,cuius potissimum virtus circa mediu Paragogon, ducta s iis , Sc in eodem circa siue Indicationis ordinem occupatur. I. lisis phia Ax quo in m in medium hoc Paragogon, in quo duorum sit e min. tremorum scrutanda proportio ξ Mysterium sane plusquam magicu in natura abdito
382쪽
LIBER I II 3 abdito sinu delitescens, infandum stupido vulgo fucisque ignauissimis proventre atque libidine priusquam Veritate rerum aut pulchritudine contendentibus prorsus imperscrutabile. est enim totius Occultae proprietatis virtu- Modi sed tistiue specificae fomes & index longe certissimus, qui tame sub primos intuita 'h r
tus non extra essentiam terminorum Videtur subsiliere,sed in Vtriusque con- nuctis makim.
gressit positus nobis vix aliter quam cogitatione deprehendi potest. Signandae 'tima, istant igitur pro resolutione quaedam occultae viae , ductusque discursuum tria inis. plices,eodem penitus numero partiumque concentu, atque in obiecto pathetico fieri decreuisti. Quare & interordiniis lingulis communem adiicies nominum rationem,ut sint futuri conciliabuli velut umbratiles sedes, quarum theatro amplissimo Natura passibilis rei iuxta & agetis ingenium ad lancem pendeat, ad amussim solidam exploretur. Sed quia verbis opus estimetemur rursus hoc modo proportionis ex parte formarum duplicium ordines duos,& horum singuli in particulares alios continue dirimentur.
384쪽
LIBER III. 1 4sQuod ad naturam ἐνδε Θος eiusque ditionem longe vastissimam spectat,ne eril 9 , b. t. plura consecter quae pene sunt innumerabilia,isthaec pro tanto aceruo coprae- di Ilai, z. hendimus breui: Primum Indicationis Vocabulo paulo aliter usos veteres, S: οῦπα eorundem asseclas Neotericos , quam Vii nos hodie simus. Est enim ia=io. proprie dicta squo potissimum nomine acceptam Galeno atque Hippocrati Diareor similitudinis quaedam vel dissimilitudinis notio inter subiectum activu,
subiectumque patheticum, vim nobis futurae actionis insinuans ex analogia siue proportione unius ad alterum. Vt cum naturam partis affecta cum vires ςgroti ac morbi indolem uniuersam in caussas suas siue principia resblutam,ad cibi vel medicaminis in sua similiter membra dissecti seriem comparamus, isthic secundum substantiam formasque accidentarias spectata proportio rationis en deicticae nomen optime promeretur. Hanc eius acceptionem uti legitimam Sc quaestionibus practicis familiare laudamus oppido sed nolim perpetuo his solis limitibus coerceri, quando εχτ δειος Ciceroni dicta,omnisque yyi ci ii Cice adeo vel de duoru in proposi tione copula, Vel de rei abstractim c6sideratς na- iad talio uobi, tura per extremorum analogiam in ipso medio suscepta demonstratio ab hu θ'
vis ambitu remoueri non citra iniuriam facile possit. Cedendum eli itaque hi μορoninis
subinde paulisper ab illa nominum sne dicam dc rerum, cum Vsiis postulat) 2 ei M.
peruulgata consuetudine, etsi hodie scriptorum plurimi in veterum verba iurantes,de se sic plane desperent,ut omni iam velut natura prorsus effoeta nihil inuentis adiiciant nouum, sed cuncta concedi velint absque ulla in poste. His vii exientum priuati iudicij ac studiorum spe. Sed tardi ingeni j est sui ait Cicero) siecta- Μ μ, , .ueri riuulos,fontes reru non videre,&iam statis est ususque nostri a capite quod ρ 'Velimus arcessere,& unde omnia manent videre. Equidem in hoc negotio '' 'meo auctoritatem cuiusuis nec suscipiendam leuiter. nec cauilladam temere duxi,quin prius naturae viuum ubique exemplar intuitus rationum mearum QSd optima vim uniuersam,opes,& copias quantum in me fuit) ex legum consensu,tpsisque ordinibus partium & totius harmonico filo infractam aduersariis struere me admum strin- ditabar,non tamen ubique tam ea quae velle perficiundi spe,quam experiun zT T di voluntate:sed prima conantem honestum est in secudis tertiisque consiste-- re. Nos itaque priores indicationum differentias penes materiem fecim us cir- exca quam occupentur. succedent istis posteriores aliae penes naturae diuersitate, ty mut- cuius esse dicuntur: postremo subiungi dc tertia potest ab ipsa signorum varie- . agri a L late sumpta distinctio,quanquam eiusdem sint rationis ferme quae indican 'ς' β' situr, & illa a quibus sumi indicatio solet. Quare & indicatarum & indicatium ἰδὲ az rerum fieri communes locos iuxta ordinem scilicet classium 3. sed priecipuo L .. , T
Categoriarum decem. per qua sit Ind.-
385쪽
Totius ad 'Quaestionis simpli-cissimae de rebus l. abstractim propo.: sitae inter effectu& principium Quaestionis problematicae inter sub tectum & p edicatum,quq priore include.
rursus Quaestionis de rebus agendis institutae inter ages & pas sum scilicet. Vnde & haec saepe priores includit duas , primam semper. simili substantiarum.
i, parati' ι Partis ad . partem Caussae ad es-fectum I caussae ad
Essectus ad. effectum ' Materiae
petitur eorunde indicatiol a prioris
discursu Ab intel- CA quati- lectu peritatis assi-
lium substan-stiarum lAecidentium , subdiuiditur ut supra' Nume Magni tudinis A loci continuitate A temporis continuitate A similitudine Analoga confuse &ad ide relatione facta A ratione per instrumenta Logica
detia A phantasia per sigαna sensi illa
coTemp. situ. Mabit. De his vide signorum distributionem superius traditam.
Vniuersum vero Indicationis systema, ut sermam solidam spectati molius prae se ferat,ita depinXimus. . Cum
386쪽
n Natura effectus inter res abstractim considerataS. a Proportio simplicissima prino eipij ad effectum naturalem. F Natura principij vel caussi; in ter res abstractim cosideratas. o Subiectum Propositionum. H Medium extremoru in pro positione. x Praediratum vel extremum masculum propositionis x Natura termini vel subiecti passibilis. L Proportio agentis obiecti ad passum. M Natura termini agentis vel masculi.
Cum ergo omnis Indicationum ratio in Analogia vel proportione cossistat, Indi si si ru- est enim iuxta appellationem communissimam Indicatio proportionum de' di monstratio inter extrema duo;quotcunque fuerint sane proportionum diffe- misimurentiae, totide & ἐνιφέξεος statuantur,sta 3roportionu differentiae tot sunt quot comparationes inter extrema, tres scilicet iuxta quaestiones nuper diuisae seriem primam. Erunt ergo & Indicationu species tres,quarum & ordo & comta Indicatimἡ positio cum ante dictis seruat ubique progressum parem. Primo etenim iuxta reia'; si Analysiim in quaestione practica proportio quaeritur inter agens & patiens, sita pyqdi IR ω-que in horum examine continua quaedam collatio materiae ad materiam, ror institu la.
mar ad formam,efficientis ad effectricem caussam; rursusque in singularu or- δdinibus proximioribus caussis proximae, mediis mediae,& remotiores quaeque 3 remotioribus in arenam committuntur,postremo & pro minutissimis scrupu- lis spectabis tum loci in singulis, tum temporis adaequatas analogias , ubique consensus dissensusue necessitudinem quaerens, identitatis vel diuersitatis nomine inter substantias,aequalitatis inaequalitatis in quantitatis genere, similitudinis vel dissimilitudinis in qualitate, cosormis difformisue naturς in generibus caeteris. Et quaquam non omnibus sint omnis generis caussae vel in caus- sarum resolutione progressus pares,eo quod liliis rebus alia principia desint, ut reum. materies,sinis,atque in plerisque ad illa externa usque principia productae analyses sint superuacuar,ut saepe in ipsa materia rei medicς,Vbi vel effectriceSpro- .
Zimra Velle inquirere minus emolumeti quam negoth parit: Conandum
387쪽
48 ARTIs CYCLOGNOMICAE attamen,ut re Alutionis passim & compositionis optimae,qualis potissimum in Medicinae subieinis usu venire solet,prae oculis habeamus, non secus quam Iouis pictor aut Mineruae contemplatus alterum , c cuius vultu similitudinem duceret. Insidet enim in animis nostris interdum species optimi,in quam defixi licet inimitabilem fere,ad eius tame similitudinem artem & manum dea s η- xtere dirigamus. Quin ipsa formae essentialis resolutio sit amputari negotium magis & circumcidi voles) non tam ubique ad discursitonis circularis necessi-ης 49 , vii tatem,quam pulchritudinem confert, cum passim licuerit formae rationem Ita in ipso constrictam ma eriar sinu tacitis praeterire, eiusq; tum synthesim tum ρ - - analysiim uniuersam una discursus linea simplicissima s a materiae scilicet ad effectrices vlti mas caussas penes syndromis accidentalis seriem inclusam imati pi r formam ginari,vel ex hac ipsa colligendam caeteris dare. Nam licet propter essentiales L . E. formas syndrome accidentaria resoluatur , ex huius tamen conspicuo vultu interna illa & abdita cognoscetur , ad cuius unius& indiuisic nutum auscubri,ina, i iis si tant Velut pedissequς caeterae. Has enim ipsas concipiens sensus partibili mo Σ .. . diuisas &' muItiformes transmittit ad intellectum , qui proinde formam sta bia uti etsi simplicissimam necessario ut diuisibilem cernit, cum omnia sint in ipso Π recipiente per recipientis modum,ut habet axioma Metaphysicum. At ut via' ''''i de digressa est reuertatur oratio, Inter Endeixes omnes illa compositissima est
x py &verae Indicationis nomen maxime promeretur, quae pro agendarum rerum quaestione suscipitur caussas activas rerum pastibilium caussis ordine & velutieti in aciem instructas pulcherrime comparans. Illi succedit altera multo simpli--:ia 'l' cior,ad rationem propius spectans,quam animi caeteras facultates in propositionum terminis, in si1biecti& praedicati comparatione conspicua , quae tamen Endeixeos species non necessario semper priorem hanc compositissima& simplicissimam alteram intercedit,utpote cum nulla problematum resolutio vel compositio mediam se repraesentat: Vnde saepissime a quaestione pra- ι ά. ἶ- rica stRtim ad rerum simpliciter vel abstractim cosideratarum synthesim vel F iniri: analysim ,aetiologis in um & indicationem properamus. Sed in hac simplicissi- -- - mast rursus vel duorum diuersorum ordinum collatio mutua, ut formarum
1aratio maxime materialiUm ad accidentarias,ut singulis respondeant singulae catenatim, vel 'ρs μ' unius ordinis partium inter se, ut cum materiales proximas seu continentes remotioribus aliis, effectrices interiores extrinsecis caeteris ordine compar, mus ; sic ut omnes licet caussarum nomine ad uniam effectum referantur,
eaedem tamen effectus particulatim atque principii rationem obtineant inter se.
388쪽
OBER III. t Indieatio simplicia.inter effectus & prineipia rerum
Sint itaque coordinati trianguli plures A. B. C. in quibus collatio ab A.ad triuinis F, B. analogiam agentis ad passum repraesentet, A. vero ad C. vel B. ad C. subie με η-cti ad praedicatum in axiomatibus artium quarumcunque : postremo A. δ' ad A. vel B. ad B. effectus cuiusque ad causam rei abstractim in animum subeuntis. Isthic quadratum A. δ A. B. B. - continebit omnes triangulos A. D. dc B. D. proportiones quoque A. - ad A. item B. - ad B. Quadrato simplicior trigonus A. C. vel B. C. continebit tamen proportiones A. ad A. ilcm B. ad B. Similiter concurrant inuicem pyramides a. una ex :α et ' parte agentis, itera passibilis re erit proportio compossitissima totius pyramia Τ' dis A. G. ad pyramidem B. G. cuius indicatio per omnem
prehensa : continet enim haec ipsa proportionem C. G. ad D. G. item E. G. ad F. G. lineam: C. D. basis ad basim E. F: segmentorum D. H. ad H. I. & I. G: rursum I. G. ad G. Κ.&H. I. ad K. L. postremo D. H. ad L. F. Secundo sit illa simplicior proportio C. G. ad D. G linea vel E. G. ad F. G. terminoru in propositione analogiam repraesentans,continet haec tamen proportiones prioreS alias atq; Om'
nium simplicissimas D. H. ad H.I: rursus H. I. ad I. G. indicationibus illis opti-G g me comin
389쪽
me comparabiles,quae rebus in naturae efficientia nudis inter effectu & caussam scilicet, vel inter prius principium atque posterius adhibentur. Huius indagationis ulterior via est per illum discursum triplicem ,cuius iam freques
a nobis facta est mentio. Discursionum vero carceres primi sunt sensus cxperientia notiones ab intellectu quo non inepte autorum receptae sententiae Martium quarum axiomata communissima referuntur & in ratione positi co--ni in re positionis diuisionisque rudes characterismi. Atqui ut doctrinae totius summam expedias breui,eiusdem negoth dicam collatis duobus corporibus adso me corpo mutuae proportionis examen soluere in partes suas proportionales,inq; prin. m. cipia,dum ad puncta perueneris,atque sit resolutio in agentis cuiusuis& passeqMmsimillima. si comparatione usque ad rerum ipsarum causius extremas & elementa. Nam in corporibus comparatis soluitur altitudo in partes corporeas primum, mox& in principia proxima, ut superficies: comparantur deinde partes corporeae partibus, superficies superficiebus: soluitur iterum superficies in partes minores latitudinis totius;in principia quoque eiusdem dimensionis, ut lineas: conferuntur tertio superficiei partes partibus consimilibus,&lineae quoque lineis: resoluitur postremo linca in partes longitudinis & in puncta velut principia ulterius indiuisa: com parantur partes partibus lineae,fiuntque excuta
iuris sus vari) vel a primo puncto ad postremum,vel hinc ad primum,vel a medio,,-.- ώ- quouiS ad extremorum alterum. Eadem prorsus ratione si rerum duntaxatrii . Uat. analysim spectes,confertur agens passo,Vtrumque dirimitur in formarum ordinem duplicem, comparantur deinde ordines maiores agentis maioribus passi, forma agentis formae passi, materres materiei. Soluitur rursus materies in similarem instrumentariam forma consimili modo spectatur ilicet M instrumentorum habitudo mutua &similarium inter se. Posterior sectio est maiorum partium instrumentariarum in minores similarium, proximarum in extrinsecas & remotas conferuntur postremo proximiores agentis caussie proximioribus passi, praecedentes praecedetibus,extremae extrinsecis, & tandem quoque inter eiusdem longitudinis partes caussae proximae agentis rei eiusdem pr cedentibus caussis, praecedentes extrinsecis. Similiter & iii excursu passibilis rei, cuius suprema inquisitio in illa consistit mentis agita tione triplici, a sensu,ratione, &intellectu . Quod si magis ad artium con- si inusi ad o- stitutionem aptanda sit huius similitudinis ratio, videbis non alio ductu susse.- ut is Lepti negoth summam in duas primum partes distribui,ut tertiam assequa-
quastior stram tur,quarum prior circa materiem passibilem, circa activam posterior nos e erceat, soluitur itaque in suas demonstrationes & comparantur singulae sin
gulis; soluitur denuo demonstratio in sua principia,& hqc in propositiones, i, ,h- his qVM ruisse in terminos, dum hi postremo in suas dissiliant caustas & ele..iti Oisuali menta; est & Vbique collationum aequalis norma. Nec magni artificis duco,ia . . . Qid ςm similitudini sustema alterum applicare, mistum videlicet ex rerum Moi. instrumentorum dissolutione, cuius proinde ideam ne nimis prolixi simus
390쪽
ex antedictis videre qui volet potest. Vis itaque Indicationum univcrsa in hoc consistit ex parte rerum, Ut rei activae ratio ex passibili colligatur formalis or- ὰπ ά. 'φ' dinis ex materiali, & postremo in singulis lineis Maiorum partium ex mino- x-ribus, proximarum eX praecedentibus, praecedentium causarum ex caustis t 'extrinsecis. Vbique sit vestiganda proportio sympathiae vel antipathiae secundum substantiam vel accidens, indagationis loci ab iisdem fere sumantur, quibus ipsa rerum natura dis escitur, δί resoluta in cogitationem cadit. Huius demum veliat antes extremi in animorum seminio triplici in trina discursione figuntur, Ex parte instrumentorum similiter compositionis cuiusque notio quo ad nos ab alterius simplicioris notitia pendet , magis communis .ex minu S communi, interim ut communissimorum finium com munes sunt indicationes passim, ita & membratim dista δη- βώcerptorum discerptae magis ac definitae; utque actionum nostrarum naturalis actio velut amussis & regula , ita δc in resoluendis affectibus praeter naturam naturae congruus status ubique proderit exemplaris loco. Trans irem ad canones cstcros, nisi me ingens hic serupulus occuparet de dis. ferentiis rationum scilicet,quae tum res indicatas, tum indicantia loca disterminant. quorum omnium , Uti diximus, prima sunt genera duo, sub- stantia nimirum vel accidens. In accidentium genere ordo potissimum& 4ri minanduquantitas difficultatem hactenus pepererunt & pariunt nobis. Quod ad substantiam, illa me fatigauit plurimum Medici ac philosophi aetate nostra I clarissimi sententia, qu e in tractatu de abditis caussis, rei cuique genitae alias a materie , alias a qualitatum temperamento , alias a forma vires WiqM- 'iinesse definit. Nolim hic ego Ferneth placita argumentis multis incessota
sere, quae ille forsitan etsi prolixe tradita vel non explicuit satis, vel alio quouis acceperit sensu,quam ut a nobis percipi queat, mihi tamen magis fit verisimile, vim prorsus eandem Sc viticam ab accidentariis formis connexis hiatim ορ-- inuicem atque ab ipsa substantia proscisci nisi per rationem dirimi voles ) Deinde & illud violentius iusto est, ut qualitatum temperamentumquω ad actionis πιργειαν a nuda materic separemus, vel ut ipse constituit) qualitates activas calorem frigus , ad nomen qualitatis solius, passibiles caeteras alijsa passibilibus ortas ad unam materiem relegemus. Nam uti ex classe Metaphysica fatis ostensum est, diuisa est quidem a forma materies, re ab utrisque qualitas : is tamen est omnium in natura conneXus mutuus , Ut quamuis supra materiem magnitudini iunctam syndrome sit accidentaria, supra qualitatem spiritus , superior spiritu forma vel anima, possitque forma quid agere interdum absque commercio corporum vel qualitatum, quoties inuicem actu sunt separatae, sic tamen quoties natura inuicem complicantur, actiones suas con iunctim produnt, ut omnium unica vis , scopus unus, atque consen'
sio videatur . Ac ne in verbo sit difficultas, diuersis partibus Unius G g α compo