장음표시 사용
401쪽
62 ARTIS CYCLO GNOM ICIEQ - - species in se com plexus, pro cuius impulsu scilicet vel orbiculari penitus . vel 1 medio ad extrema, vel ab extremis ad medium t piritus ille ingenitus ra αὶ - ,hz piatur,Vnaque in naturalibus imago perii stat, molem primo uniuersam ex inomici disjικν- gitans semper,deinde & particulas singulas, dum quasi ex diuturna sectione insectiles videantur. Petita sunt isthaec longe principia,quaeque,qui non intelinii thia. ligunt, mox etiam pro absurdissimis sint habituri: quare quod reliquu est, dif-T seram in alterum tomum, hisce confirmandis singulis illustrandis'. maximis triplico motu . dedicatum: tantum de triplici motionis specie nunc illud compendio dicam, pta a quod cum ille formator spiritus gradatim incipiat ab indeterminata principiorum compositione ad compositionem alteram magis magisque absoluta, taetra noritque in omnibus ad quem potissimum finem mixturae ratio debeat con-- η iit m 4 - cinnari habet idcirco ad ζ militudinem anime nostrae tres motionum species
In communig. spiritu motusim disserentes.
Prioris raιio. Secundi. Tertii.
parando illorum motuum unusquisque vice sit instrumenti. Nam quia omne quod est, motu indigeat, quo se coseruet,motu quo symmetria foueat in suo toto,motu denique quo rebus externis Vt agens sese communicet. Priori quidem, motus ad medium a circumferentia magis est consentaneus: secundo is qui in orbem trahitur: tertio qui quasi a centro ad peripheria explicatur. Hinc sane: ut ad innatos siue infusos spiritus reuertamur materialis spiritus lineaecqparabilis per glute materiale distusus motu ad extremotu alter u asperitatis effciens caussa, motu ad medita materiem aequabile pra stati Conuersione Iamum ita i- simplicissima qualitatis materialis utriusq; ut symmetron facit ita formalis spi ritus supe ficiei cesparabilis diffusus per formae aream indefinita, qualem Pli indefinitia faciti nomenon appella ui,motu quidem a medio ad extrema lucem procreat, uti & opacum. Vbi in oppositu fertur, utriusque symmetrum cum circulariter estritim imp.iu, 3. agitatus. Postremo Sc tertij principi j gubernator siue analogiae spiritus corpo- . ,- : .' reς moli ut magis est com parabilis, ita & motu ad centrum proportione m a Prubii asstitoris inaequalitatis extrudit, minoris cum fertur ad circumferentiam, aequa-ν, .sis et . litatis exactae cum sphaerae totius plenum circuitum lustrat. Tandem ab ind .. i. i. - ά άxςymiR x prinCipiorum compositione, Vt ad definitam altera se recipiat, po- Izψ. zza steaquam ex antedictis motionibus mundi elementa prodierint,ex luce cali-Σ-mtmε dum,ex opaco frigidum ex aspero siccum, ex illo aequabili fluxum vel humi-
m=livio. dum: non cellat lpiritus opifex, quin tandem ex elementis 4. compositiora
2 2 72,4 Hessiciat , ubi rursus pro ratione antedictorum finium trium unius ele
ductisu. obpositi menti molem maiorem quam alterius mouet,nec iam de qualitate aut quan ἰώ-a .... xitate dunta at rerum mistilium satagit,Verum dc quis cuiq: conueniat situs, nec ital si m- ut iam non tantum certa sit actio vel actionis modus,sed agendarum rerum. Tria. i. i. loc 'S M tempus. Quare non temere in aliis ignem magis superficiarium fecit, de illa demsi H in aliis interculaneum magis atque intrinsecum, nonnullis conuersim frigent ij. a - vehementer extrinsecaepartes, internae magis inflammant,cui illud Maronis
402쪽
63 Haec motus communioris idea non solum in toto composito est, sed vel in singulis partibus, licet quam minutissime confringantur. Quanquam illa exaterior virtus aut superficiaria, non ita sincere influat prius, quin de interculanea qualitate paululum sese insinuet passim sic sui contrari) septa perrumpos,
ut illi non tam obstaculo,quam adiumento sῖpiuS esse credatur, non enim coa Arrenti mode vel Opij,vel Argenti viui superficiarium frigus agit in corpus .nostrum, quin ille internus calor alas huic frigori subministret, ante prolicitus & ex ν -- perrectus a calore nostro, cuius nimirum similitudine cum inuitatur ruptis carceribus,parat se iungere iners primum & insensibilis corpori nostro, unde&obiectam qualitatem frigidam altius promouens, eandem tamen paulo post incremento sui evincens etiam atque consumens. Similiter in sulphure su harumia externae partes merae sunt igneae, internae terrestres & frigidae, non defluit ta men a toto composito ignea portio,quae eadem & terrenis particulis ad firmamentum sui non misceatur. In violis, rosis,atque plantagine humiditas quae- 4sas
dam est superficiaria , interior siccitas, sed quae humiditati frenum iniicit,ni- el: θ: i
miumque ne diffluat interdicit. Couersim in Cinnamomo aut Garyophullis, Ἱμ ratiρ
aut Uitri cortice occurrunt saccae particulae prius, quibus succedit occultIUS ,100llo,si, C. pingue seu subhumidum quiddam ne nimis friabile fiat, vicem coaguli sup tk m Cityi m. plens,etsi hanc qualitatem denuo sequantur partes Internae magis m ultoque lis.
feruentiores caeteris,quas gustus vix percipit, nisi attactu longiusculo & disso lutione paulisper factapriores cum expirarint. Videtur&in ea radice Smi- smilam lacis asperae, quam hodie delatam ab Indis antidoto contra venena maxime& luem gallicam,vulgus Zarsam parillam vocant, Videtur sinquam &: huic hi m. superficiaria quaedam siccitas cum tenuitate partium coniuncta, quam mox consequitur lenis humiditas , emolliendi facultatem maxime seruans usque in venas posteriores,ubi denuo sese aperit tertio vis incisoria quaedam in extimis partibus tum ad mundificandum sanguinem , tum ad ciendas urinas atque sudores oportuna. hos partium diuersarum situs virtutesque loco & tempore differentes ostendit non tantum actionum ipsarum vicissitudo, sed& gustus prodit saporum series si lingua sensus sit exquisiti, radix selectior,& diutius immoretur. Haec habui quae de rerum su bstantia dicerem, prout IM - 1llius inter agens& patiens primo sit Vestiganda proportio , quam quia ex silaris debetulia Methodo posse per signa set manifesta colligi demonstratum est , conficiam paucis & difficultatem alteram , quae pro rerum analogia in quantitate 'vertitur, quam & Neoterici omnes & fere Galenus ipse prae caeteris quasi .ilia imperscrutabilem censet. Certe si uspiam in rebus medicis etiam tuter pe- de quamitateritos maxime sibi fortuna quid aiToget, quod vere sit suum , id omne fortassis in numero & magnitudine non iniuria statuetur , cuius illa potissi- m. mum ratio est, quod rerum quantitas licet formis quibustibet implicetur,earumque virtutes exaugeat, firmet ac saepe permutet, sic tamen materiae LMyqμο-M
sit coextensa 6 similisque propter inefficaciam, quam ex se possidet, ut cum Lahis .
403쪽
48 ARTIs CYCLOGNOMICAE materie in infinitum diuisibili unum perpetuo videatur. Quare cum imaginatio nostra circa non ens merum velut quaedam intelligentiae orbitas sit suiu ii iitiust nisi verbis Plotini utar possitq; materies nulli nisi adulterina percipi ratione, quae scilicet infinitudinem negatione simul & assirmatione cocludat; erit & quan-Q ημι ad litas in omni inuentione atque iudicio prae caeteris indefinita. Quod tamen
Σὸ-.2 eade ad forma magis quam ad materie ipectet, hinc manifestu est, quantitasn mytimi. ubi metitur aut numerat,magis determinantis Obtinet ratione; materies autevt pura maxime est, habeat rei determinabilis locum,unde si loqui proprie voles, materiae naturali quantitas quiddam posterius aestimetur; non tamen ut huius ratione formarum susceptio fiat, sed ratione materiae per quantitatempn Gu im actu iam differentis. simulatque enim materiae quantitas accessent, mox vel 2 i, μ' semotis formis c teris,corporalis ratio est absoluta, unde Corpus definiui sub carptu quid. stantiam tribus dimensionibus absoluta. Sed Corporeitas ratio quaedam Plo ς' rq tino existit estectrix dimensionum & qualitatum. Ratio est seminaria,in cuius virtute specifica familiares speciei suae dimensiones & qualitates sunt com-cιγρα plotino prehensae,quas in eadem cotineri voluit,cum sic ait: Corpus est quidda com i. is, si ὸ positum eX materie & ratione. Tangit idem & triplicem rationem summammtiua quid sit sane & exemplarem in intellectu, cuius nec esse, neque actio sit in materiae Poβε o sterior in animae ipsius naturast seminalis,cuius non tam esse, quam actio in i materie est; formalis est tertia, cuius & actio, & esse simul in materie viget, , unde concludi fas est formarum qualitatumque robur, distinctiones & gra- ος, 4 4nte dus minime ex materie proficisci, sed cuncta haec ipsa velut formalia ad for-
si inagi, ad ργ- mae Virtutem redISI non minus quam conditio materialis quaelibet ad mate-η- θημ' riem referatur. At cum formae potestas omnis externis sensibus vel abdita sit,
ει,.. Vel manifesta,quod autem in abdito est ratione per sensibilia colligatur; idcir-zias, . ista CO neque de quantitate sic penitus est desperandum , ut nulla vi Methodi
istasibilia α- hanc comprehesibilem arbitremur: quod sit enim omnino nos subterfugeret,
est.. ha,lino sellicite noster Hippocrates ad duos semper respicies scopos, vires qgroti
M.thodiei, tu scilicet,& morbi magnitudine,victus plenioris aut parcioris regula teperaret,
ita, . 7 necta prudeter alibi partim ex amicti corporis crasi, partim ex circuitu u su
HippocratuMει cessuis incremetis,ex ipso deniq; expulsionis impetu, excretortacococtione ce-- zώ,... leri subinde & copia,nu morbus sit futurus breuis, num diuturnus,ostederer. o. - sisiti . pVlςhr G lςnus comm , in aphor. Ia. lib. I. Vires quidem sub primo sta- . . p. h. tim ingressit comprehendere Medicus potest, ex pulsibus scilicet,alijsque inc it ii M dichs,quae lib. prognost. latius sunt explicata. Vnde nemo sinquit) recte virium magnitudinem incomprehcsibilem dicat. At si non possumus earum quanti-V tatem exquisite cognostere, posse nos tamen artificiosa quadam coniectura, V ad veritatem proxime peruenire nemo inficiabitur. Eandem sententiam paulo post ad vestigandas morbi particulares accessiones successusque reciprocos ad cognoscenda tempora principh,augmenti,status, declinationis visus est extendisse issic ut istorum nomine praesagire medicum sepe scienter asserat, tape Vero coniecturalite non tamen inartificiose,sed via ad veritatem proxima pςr sensum
404쪽
sensum scilicet ac rationem. Vides ubique ut exquisitum illud natum pondus supra captum humanae mentis admittant, cum tamen squoties ad prima ' 'U' 'venire non liceat nec sit necesse) conandum moneant,Vt proximis potiamur. Idem profecto ne quis negotio duntaxat Medici proprium putet, velim & in mi lim insiartibus scientijsque caeteris usuuenire, ut cuncti intelligant cum in plςrisque ne sensibilium rerum magnitudinem iustam sensus exhibeat,vel in definien- ira De eat πω dis syderum locis cum horum Epochae indefinitae maxime breui annorum meta 'curriculo errores secum sensibiles trahant, quantum & in praedictionis tem- μμ pore aberretur,nemo non videt,in gubernanda rep.in decernendis caussis iudicialibus domi foris. Quis ita prudens aut perspicax,ut cum equi speciem via derit,mensuram tamen exactam vel plenitudinem assequatur8Manauit hinc Gnκοι Φεγὲ
illud squo nihil verius) nihil nos scire firmius,quam quod nihil scimus. Quod ιι ,.-is:
Cum reputo gnauiter cum animo meo, det ferme laboris anteacti,ac poeni- rem incom-tet Vehementer, optoq; cepius quod olim in votis Euripidi fuit, ut missis procul sermonibus artificiosis,res ipta se quales sint explicent, & cum hominibus colloquantur. Ne tamen erga benevolos deos simus ingrati, mature a quaerimonijs abstinendum ut quod concessum est hactenus etiam ceu male demeritis non auferatur. Ergo si quantitatem explorare sit animus, eius considerationem sic prius diuidito. thodvi.
405쪽
partium inuicem coordinatarum ARTI 3 cY cI GNO MIe Ag
Cum partiu conti. - nuitate quadam 'Linea seu
Corporcitas cipiat seu altitud
Dispersio seu multiplicitast sub quantitate
discreta maxime delitescens Circa in ternam &sensibus abditamrpi facie sub quan
CRoburi sub magnitudinec Celeritas Frequentia
IImbecillitas Tarditas Raritas Robur Sub figura magni- α Celeritas tudinis Frequentia Roboris extensio Sub cotinuitatis modo per & energia..coactionς & extensionem Roboris duratio & resistentia. Locum
406쪽
LIBER III. 67Locum,tepus,& ordinem sub qualitate revinximus; non quod secundum σhςc proprie res quata dicatur, Verum quod numero aut magnitudine definita sis,
me suram alio transferant, sibiq: res subditas quatitate, quam possidet,ad sensum optime circumscribant. Cum enim essentiam tria potissimum comitentur, motus, status & copulasserum magis mobilium tempus existit, stabilium locus, prout nimirum sunt stabiles; ordo stabilium paritὰr atq; mobilium, diss priuin stabilia
creti atque continui, sub ratione qua iunctis singulis propter concentus har- Σχmonicos explet mensurae vicem. Est itaque quantitas omnis Vel in materie, ut bilium sit, ut forma indefinita, connectenue cuncta vel copulans. In formis est eadem tum substantialibus siue intrinsecis,tum externis vel accidentarijs caeteris, partim in te quid in ut roboret, partim ut cogat easdem atque protendat. Formarum exterarum ordo,discretio,& continuitas,externis sat sensibus sunt manifesta: Materialis connexio partim a sensu est propter coextenuonem senilbilis rormae, partim 1si 44auti s=ua quoque a ratione, quae res latentes sub mole conspicua ex apparente foris magnitudine deprehendit. Magis multo vis formae intrinsecae latet sub sensibili- rbus signis & velliganda methodo est, quod per hanc, ex hac, propter hanc '. . . unam rere sint omnia ; sed colle tam arduo sita est, ut, nisi sUperatIS gradibus quoium,flua multis, eo pertingere nobis sit impossibile. Nam, ut rerum quaelibet genera ad 'in' unum quiddam in suo genere indivisibile tendant, cuius simplicitate consi- rimam σα. stant, utpote motus tempusque ad momentum, figurae inaequales omnes ad 2. Authois aequalem undique circularem, circularis ad indiuissibile centrum totius aequa. iii σrabur
litatis initium, figurae rursus polymorphae ac multilaterae ad trigonum simpli- 'cissimum corpus ad superficiem, superficies ad lineam,linea ad punctum,nu i'Dii--πemeri omnes ad unitatem ultra insectilem referuntur. Ita & mens humana tia. quotidie a particularibus formis ad uniuersales absolutasque se confert; ita
formae accidentariae diuisibilesque ad substantialem ac diuisibilem formam, 2 2ὰρ,-forma rursus eiusmodi ad substantialem & indivisibilem reducatur. Ita de- 22MA'mum supra naturales formas certis astrictas materijs per mathematicas squibus incerta materies subdita est ad metaphysicas plane subvehimur, quae neque certae neque incertae materiae desponsantur. Quare, Ut robur intimae c-- ,- formae vigorem & impetum prompte perspicias, ab illa te rursus externa it M 4ρ' conuertito,quae pro ascensu eiusmodi, 2,-uia 'Dent manibus Mirgam, pedibus talaria nectant,
urea quae Au bbmem alis, siue aequor aspra,
Seu terram rapido pariter cum flamine portent. Formaru itaq; essentialiu gratia materiem conleplamur, propter materiem pia Vin syndromen sensibilem ac manifestam,ut huius mensura exterior internam tu uelam atq: abditam repr sentet;cui certe non aliter si lux perspicuo, quam Vmbrς suis corporibus adli rescit. Inuestigandi ratio partim in costitutione medij x posita est, quo propter adhibito, velut amussi aut regula, recessus defectu sue ordines expedantur; partim in ipsa signoruni specie,quis rerum substantiae vel x caussae a nobis antea sunt deprehensae. Quod ad medium spestat, uti in rebus
407쪽
68 ARTIS CYCLOGNOMIcAEΜt j ρ θJ - caducis, nihil absolute bonum malum, magnum parusi, paucum vel multum 'iz. dicitur, ita nec moderatum nisi sub relatione definies, quae fere sit triplex: vel enim ad res eiusdem generis specie differentes : vel res eiusdem speciei nimii Cm,tis mero diuersas: vel ad idem numero, quod a seipso ratione differat accidenta V ρ t li Statuantur excessus defectusue gradus vel octo, Vel quatuor, Vtcunque lu- δ'' bitum erit, mihi satisfactum existimo, si cum in ordines septem virtutis lati- 4 , ὸ s. ' tudinem distribueriS,Vno ad medium,tribus ad latus utrinq; constitutis,iuxta I M istorum imaginem rerum quoque magnitudines Vel Veras Vel veris proximas', ' aestimare possumus. Nunc cum definienda sit quantitas respectu medij ceu HMIM- cuiusdam symmetri, eius quoq; naturam ante Omnia non minus quam Poly-t cleti Canonem explorasse conueniet. In uno quidem particulari homine vel θη 'ti i' indiuiduo ut cum Logicis λογικως loquar sic apte fit comparatio,Vt tepus ob-M ii Giza serues, quo actiones necessarias pro modo, quem illi peculiaris natura tribuit, 'i u . -- dexterrime visus est absoluisse. Sit enim adolescens vel biliosus maxime respe aiis . I L ctu hominum aliorum,dicetur illi quide maior bilis copia in iuuentute, quam' ' adolescentia; fieri tamen poterit ut inuentus ipsa sibi sit maxime temperata,
Te miκm ma- quod actiones &animi,& corporis tuc multo dexterius praestet,aetate interim'. E dis diis adolescente, quae taeteris fere sit temperata ipse propter adhuc oppressam spui t m. semet ritus vim,quam ab initio traxit,eadem naturae munia no aequa facilitate com-r. 4ν, M., mos ret. Forma enim interior ala caelesti semine in seipsa profecto nunquam
neque augestere , fec decrescere potis est, sed magnitudinem habet respectu
Σ in.' aliorum inter res naturales, respectu eiusdem compositi nullam intensionem is ἡρ . . ... Vel remissionem suscipit, nisi quo ad virtutem vel a forma dimanantem radimi πῶρα st. dium, qui pro subiecti sui alteratione vel aduentilijs formis nunc magis com- si . . '' primitur, nunc latius propagatur. Idem pene censendum de spiritu inter fio cor in ani- m am & qualitatem medio,qui quatenus caeli est particeps, diuinus quoque est ab origine,& iuxta ideam formae communissimam, idem & aequalis sibi toto Vitae curriculo perseuerat ; quatenus vero ad corpus est inclinatior, animae velut aura simplicior nutritur, augescit, atque decrescit, iuxtaque imagines plures partium singularum formarumque accidentalium multitudinem infinitam fit ipse partibilis, numerique, magnitudinis, temporis, ordinis, loci, μὴ.,bι ia 'Vςl millς discriminibus implicatur. Ita me hercule cum victum febricitano inui p. io qua tibus humidum conuenire statuisset Hippocrates, praesertim pueris, ait, ij LM ς. hi' que qui tali victu uti consueuerunt. Nam si iuuenis maxime sit calidus siccus , febris similiter affectio maxime siccans & excalfaciens, nonne hic diceret quispiam, vel duplici nomine conueniet victus humidus frigidus t nequaquam, nam etsi tangentibus caeteris febris in iuuene si forte feruentiori u da mo- quim puero, non tamen eadem febris tam feruens est ipsi iuueni,
th. . .. z. 0lim pHζy0 tax, cum esset Vel toto genere praeter naturam. Quod si,uiniis Assisti. comparatio fiat inter ea quae numero disserunt , pro medio quaerendus
2 et ar est ille 'nxer tot singulares sub eadem specie comprehensos,qui actiones spe- staguis. ciei toti necessariaS quam dexterrime possit absoluere , etsi fere hoc ita n
408쪽
LIBER III. 6stura sit constitutum,ut qui in Vno genere sit pr clarus,in alio claudico quantumque accesserit animi Viribu interdu corpori detrahatur, vel e conuerso, ut habeant singula manes suos,suam que felicitatem , nec sub sole sit uspiam omni ex parte beatum. Idcirco inter res omnes eiusdem speciei vel cogitatione potius tale quid statui debet,vel definiri temperatum,non quod in una caua. facultate vel allexa caeteris praestet, verum quod iuxta facultatum sygygiam siue concentum sit optimum,quo scilicet totius ordinis atque misturae ratio aequalitatem maximam prae se ferat,ab hoc velut medio infra supraque siqua recesserint intem perata merito nuncupentur per plurimos gradus,prout syntagmatis uniuersi vel minor vel maior squabilitas apparuerit. Verum quod S: in respectibus caeteris usu ueniet,sive res consCrantur eiusde generis,seu idem ni hispu.uad seipsum accidentaliter differens, ubique licet excipere totius indiuidui, mi ι unis
scilicet speciei vel generis parte peculiarem aliqua cuius faciunda sit copara' ris ies isse tio,licet postremo partis qualitate & qualitatis specie,qua gradus inuice dissidere velimus: ita enim in eodem homine consertur stomachus harpati, cere- 'r
brum cordi,virum sit firmius scilicet vel infirmius. Confertur deinde utraq; qηο ς M M pars secundum certam qualitatem, utpote utra calidior frigidiorve , siccior .hi . 'aut humidior sit aestimada. Postremo secundum certam mensurae rationem, ae ut cum pulsus pulsui nunc in magnitudine,nuc numero,rhithmo,& tempo- 3 Mre comparantur;ubique enim est suum medium,suus a medio excessus atque de duis. Quare cum hominem uniuersum homini comparas,non nisi de to ex Furi. ta humana specie quaestio est,in quo nimirum vi symmetro eius idea maxime
efflorescat. Quod si pro accidentariis differentiis quantitatum sit ineunda ratio,vnam vel alteram semper excipimus, deinde non tam in toto quam partibus, non tam indefinitae quantitatis nomine, quam penes certae mensurae speciem, numeri, magnitudinis,ordinis, loci,temporis.Sic cu in Socrate quς-
stio est quantum habeat innati calidi, spectamus eiusdem speciei indiuidua
non tam uti sub homine sunt comprehensa, quam quatenus omnes humana specie natiuum calidum habent, cuius caloris mediocritas in illo appareat, qui aliorum respectu in functione calidi sit maxime temperatus. Nec valde 3 Comparatis
dissimilis ratio,si quisquam comparet diuersias species sub eodem genere , ut
canem homini,lupo,sub animalis idaea: cornicem psittaco sub auis ratione. Mutin. Vbique spectabitur medium, vel in toto systemate quod generis conuenit rationi,vel particulati m rursus cum exceptione secundum partem, formae speciem, atque mensurae. Verum euitandae confusionis gratia sic ante dicta re- εμ in i vix colliges.
409쪽
7O ARTIS CYCLOC NOMICAE sit ubiq; Easdem numero a seipsis acciden uniuersalis totius sy-
Tartis velxactionis JEasde specie nu Eademque γ omnis vel
Particulatis aut formae acci- dentariae fi
Et haec de medio satis, 1n quo constituendo labor primarius fuit, cui s cimus secundum alterum in illa signorum specie infinitaque diuersitate ponendum, sed vestigandi ratio ab ea non differt, quae nobis naturam per
causas ex indicationum methodo demonstrauit: sequitur enim formarum robur materiei quantitas, sicut ad utriusque magnitudinem vis spiritus Mqualitatis assurgit, potissimum tamen exterior multitudo ceu pondus Virtutum interiorum robur & copiam monstrat, inopiam paucitas molisque defectio. At diffusio molis non semper virtutis magnitudinem monstrat, sed diffusionem consimilem, uti & contractio eiusdem compressionem. Quare si cum pondere iuncta est contractio, maius ad vires momentumasteret , iuxta communem versiculum , Maiore in 'exiguo regnabit corpore virtvis: sin cum extensione lenitas sit, virtutis quidem protenso, sed minusessicax saepissime demonstratur,similiter temporis interualla raritatem actio num atque frequentiam metiuntur, ordo consensus atque dissensus περ- γιαν. Sed conferenda sunt varia varie, ne ad pauca respicientem contingat facile παραλογώεΘοα. nam quod ad signorum speciem pertinet,no aeque singula ab externis rebus ad intimas formas necessariam consequentiam trahunt: aliae enim qualitates aliis sunt magis intrinsecae , sed& ipsa qualitate interius quiddam est actio naturaeque proprietas formam principem Vel ut Questigio consecuta. Ergo uti exactionibus proxime naturas partium indagam us, ita & eX earum robore , intensione, remissione , formarum quoque Mipsorum spirituum quantitatem recte coniicimus, potissimum vero CX com munibus actionibus comunium robur & copiam ex propriis instrumetorum. Quod si actiones sese cum velis non exerant semper, figuram inspicimus cae terasque sensibiles qualitates .ita enim ex odoris acumine, saporum acrimo monia:
410쪽
LIBER III. 7 Inia, colore splendidiusculo; calore ad tactum protinus occurente, de vi innati calidi, de spiritus magnitudine, formaeque praestantia vaticinamur. Sed sunt inter haec ipsa denuo ad significandam quantitatem certi incer- Iuthm infitique ordines plures. Quin una forma accidentaria iuxta demensum suum ' Mi 'alterius comitis suae siue pedissequae quantitatem ostendit, eo commodius sane , quo sit externis sensibus obuia magis ac manifesta. Ita enim figura saepius naturalem potentiam indicat,ita &sapor,& odor,colo sonus,atque tangibilis qualitas qualitatem primam ; sic tamen ut propius hanc doceat sapor quam color, aut sonus, prout nimirum signorum unumquodque rem signatam penitius spectat,velut causam aut fomitem sui,nam quia sapo- '' ' 'rum differentiae ex analogia calidi in subiectum humidum paulo definitius fiunt absque intermediae cauis cooperatione : proinde S Galenus exactius multo naturam simplicium gustu quam alio sensu vult indagari. Color enim etsi fiat ratione lucis vel calidi in corpus opacum atque perspicuum, quia μ' 'tamen causarum altera multiplicitas intercedit per transmurationes pluri' e.1 . Tmas, idcirco & firmam inter extrema oppido dissidentia analogiam quae- . ai d in re non tantum inane & superuacuum duxit , sed &pro fidei lubricioris ar- gumento a vera demonstratione reiecit, qualis sit maxime per causas proximas ., nec adeo longe petita principia. Nam etsi calor in luce habitans ni- ὸAT: tatatur omnia verterem smilitudinem sui, propter tamen subiecti multipli--ρM ipκ cis vel similaris vel dissimilaris immensam varietatem, necesse est ut modo ex adustione nigrescant corpora, modo ad splendorem atque albedinem magis devergant. Vnde &idem ignis carbones adustione primo nigerrimos reddit, procedente magis actione eosdem conuertit in cinerem, donec albescant. Idem innatus corpori calor AEthiopum cutim facit nigrescere, dentes autem diuturniore incendio sic coquit, ut suo fulgore aciem pene perstringant. Itaque cum inter efficientem causam atque effectum Vltu Vini iηduumum sint actionis ordines plures, diiudicare difficile est .num abest aetetis ro- 'hyi
Dore magis, num potius exactionis diuturnitate eiusmodi proliciscatur. H.
Atque cum tam longo spatio rei agentis cum passibiliα medio concursus sit infinitus, quopacto ni singula circumspexeris vel prima ex ultimis vel ex primis vltima recte coniicies'est tame & huius methodus,sed valde in arduo sita, penes totius ordinis seriem inconcussam semper & stabilem,cuiusmodi& loco suo referetur a nobis, cum inter exercitamenta methodi de syrarii oconstituendis colorum causis de disserentiis mentio siet. Inter sensibiles qua- hae, litates ad quantitatem exprimendam quantitati affinis figura sedem non infimam tenet,na vel haec unica & magnitudine,& numerum,locu, & ordinem Vnius formae vultu comuniore in se complectitur,quare tum robur tum imporentia primo significat, mox & celeritatem, tarditate, freque tiam, raritatem, Contractione virtutis ad centru, diffusionem ad circularentiam , συνταξ νμ γα , quae non tam qualitates g earundem passiones merito nominentur.