장음표시 사용
411쪽
tW hvmi Ex digitorum concinna disipositione & horum agilitas patet,ex magnitudinet virtus comprehedi,ex teli acumine motus celeritatem colligo,ex arteriarum densitate pulsus frequentiasaepe ex amplitudine earundem robur soliditas adest diffusionem & imbecillitatem si una substantia flaccida est nec tangenti admodum reluctetur. Quantum vero figurae concinnitas ac pulchritudo ad formatoris spiritus monstrandam efficaciam praestet,ium ex Hippocrate, tum usu quotidiano satis est manifestum cita enim in Epidemicis virtutem cerebri ex ipsa palati concinna dispositione aptisque ordinibus dentium visus est aestimasse; propensionem quoque ad tabem ex scapularum structura πυριγος δη. Ita partus aerumnas miserrimas,eiusdenique facilitatem ex ossis sacri depres.sione,c5vexitate,ex ossium sedis structura vel amplitudine recte praedicimus, si causis signaque caetera rite consenuerint. Ex amplitudine pectoris cor quoq; calidius,ex quantitate capitis prudentiam quoque Galenus cocludi,sed pro- , ibis. νια babiliter Voluit, eandemque certius, si magnitudini iuncta concinnitas erit. Domi a daei ει Scatet eXeptis eiusmodi liber de Arte parua , scatet & tota fere doctrina Phy- p ir' siognomicae,cuius id veluti axioma precipuum est, Natural tu propensionum species & quantitates per figuram insinuari vel communissimam rebus quae
r img- specie aut genere dirimuntur. Ita cum suem videris immundam, fidelem canem,rapacem miluum, crudelem taurum & furibundum, concludes verisimiliter ex figurarum affinitate mores quoque consimiles,Vt quibus sint naressimae una cum porci imagine secum & immunditiem trahant,nisi repugnento.T signa in diuersum vel plura vel firmiora,nisi tu educatio,& parta de vitiis per
Miψπι- consuetudinem victoria hariolantibus nobis imponat,quod olim de Socrate proditum fuit. Consimiliter iudicabis quibus ungues incurvi,quantu ad fumta & latrocinia promptius ruant,cui fros quadrata,taurini oculi,quam istis Miruculentus animus infit: Fidelis cui mentum instar oblogum. Quin & pamtis unius robur & quantitas ex forma alterius etsi longiore circuitu saepe colligitur,ut in illis vulgatis versiculis liquet: Ex forma nasii. cetera. Sed sit ioco venia inter res serias. Interdum vero & ex particula totum, velut leonem ex unguibus nosse prouerbio est. Ita & substantiarum rudimenta & excretiones morbi quantitatem nobis insinuant, ut in hem νου ἡ. .i px0ni ς puro Vol sanguine , quanta pulmonis sit noxa, aut venae ana uiuo 42jovia. stomosis. Vbique igitur non tam signorum multitudine niti conueniet,
quam specie & nobilitate, quae in hoc consistit maxime , uti signa signa tis rebus, effectusque singuli suis principiis figurae aptitudinem necessariam GT.. it. semppi Omnibus stabilem seruent, deinde curandum maxime, vidistinct-ὸ ae- ea quae actu dicuntur , ab his quae potestate sunt talia, deinde & argumen-- ,ri ἡ-z ta probabilia passim a demonstrativis & necessariis, remotiora quaeque a proximis in omni causarum , effectuum ,signorum, signatorumque genero discernamus, quae si praestiteris, iam non modo rei naturam uniuersam Vrformam atque materiem cum quantitate te deprehendisse dicito per indicationis,
412쪽
L I B E R I Di 73cationis Methodum, sed & principia paulatim praecedentia usiluo ad est ctrices extrinsecas causas, Vel ipso a limine salutasse, donec progressumetho, di ad pleniorem notitiam totius ordinis ordine transferaris. Ne quid vero ad lucem desideres,quae dicta sunt hactenus ita depinximus.
ADRANS DIMENfIONVM ARUMC v N M E in discursu animae rationalis.
Ita in dioptra A. B. ea spectamus primo, quorum qualitas sit exploran- Qua se da,hanc sistatueris ad latus quadrantis A. C. mox in antedictis singulis substantiarum & accidentium conspicuam quantitatem elicies, quae tibi ad in- tim , uentione abditae futura sit signi vel argumenti loco .Quare dc ex A. C. linea, impressi gradus excessus omnis atque defectus in lineam A. B. facta reuolutione videbis tum in sermarum ordiue arque spirituum, tum in earum qua-Kk litatum
413쪽
ARTIS CYCLOGNOMICAElitatum, quae tanquam ignotae quo ad numerum aut magnitudinem pro ponuntur, indicari primo mensiirae speciem in inseriori quadrantis latere A. D. secundo excessiis defectusque disterentiam a medio, in circulis areae Alinivi tabula totius A. C. D. Potest ad tabulae uniuersalis exemplar in sensibilium qua--. όhi i litatum genere sic altera fabricari, quae particularis praestet exempli vicem, parti uuiis σε ubi tamen non tam res ipsas ad amussim propositas scito, quam propositionis modum siue imaginem rudiusculam, cui si vacat, maiorem elaborandae operam dabis. Parit hanc dissicultatem mixturae varietas, quae in unoquin
414쪽
415쪽
76 ARTI S LYCLOG NOMI CAE'in Pergamus porro ad Canones caeteros, octauum,&septimum scilicet: nam M '' reliquum est, quod ad doctrinae Endeicticae integritatem pro quaestio-Cui δε Iadiea- ne practica desideretur. Hactenus vero in simpliciore endeixi diutius immorahis. t mur,tum clyiod posterior illa dc compositissima hanc praerequiraesemper, tu pinio. quod totius aetiologismi ratio,quod omnis doctrina atque scientia rei per suas z. .. . . causas hinc Velut perenni fonte scaturiat,&ad eandem ductu reciproco non ρυstumia. ' minus quam ad oceanum quendam infinita flumina referantur.
CANON SEPTIMUS DISCURSVs TRIPLICEM SPECIEM IN
7 Ῥestiganda natura agentis principi' similem docens cum ea quae pro
Iubiecto pa*bili ante est praefinita.
n. Ast; ha, --I CVRS IONIS Methodicae is erit septimus Canon ,ut indica . dist. . iii=liei tionum constitutis classibus factoque dis ursu triplici a primis car
zi: Izi I ceribusnaedi; quod in actione paragogon fecimus)ad subiectum
princeps, quod alterum conueriam Ur,cuius potissimum adminiculo ex quςstioneris .his practica prefXam ndbis metam attingere cupiamus. Huius ana-
lyta facillima ratio est, si quae tradidimus supra Ventus non discerpserit, non δε νά πώ es enim differt ab ante dictis alio pacto, quam quod passibilis subiecti resolutio
rerum sit magis abstractim. in quaestione positarum;illa autem a parto medij linia .m. ' sit cum relatione quadam naturae iam perspectae, membratimque diductae, ad naturae alterius nondum perspectam satis, perspiciendam tam e Sc ad examen prouocandam, ut praestituto a nobis actioni concentu prorsus harmonico quadret ,iuxtaque diuinam numeri ratione a Platone & Py thagoricis intellectamo, Q;.mu; Cidem Uaefici possit. Huius autem obiecti agentis apprehensio tota sub con, ditione vertitur, eodem posito velut eiusmodi quod formae passibili per om- ij I '' nem causarum seriem resolutam secundum substantiam,quanxitatem, quis i. . . se si talem S c. Vel simile si vel dissonans atque contrarium. Fluit haec omnis impiiutipia ania terdum a ratione momentanea,interdum ab insufficiente experientia, ex aut thoritate Mnique vel improba, vel male intellecta. proinde instabilis est passe principis. sim, totiesque reliditu dum prodeat agentis alterius forma, tuae toto hoc Ih ρ' φ analyseos filo curri re passibili analogiam optimam constanter obseruet. Duntaxat itaq; obiecti agentis estigies sub hypothes in animum cadat,& tanquam x. futuru idoneum operis caput quaestioni subiice,diduc rursus in formas duplis 3. cCS,materiales nimiru,& principes; easde postremo resoluito, instrumentarias quide ut supra a copositioribus ad minus compositas, communium classem a proximis paulatim ad remotiora principia,quanqua perpauca admodu repe i. .1, ... Hi riri possint, qu scopis pluribus cosequendis sola sussiciat. Proinde cu inteperie aetatisi hisirali simul & copositione Vitiu est: plura interdum agentia sunt vestigada,quorum iis ε scilicet alia peruersam teperiem curent, alia instrumentorum vitiis medean-
tur,Vbique per antipathiς ratione. Mirum igitur non est,si in prima illa analysi.M., ij bisui. Obiectum Vnicuim saepiuS resoluendum statuatur, hic vero vel unum natura multis L
416쪽
multiplicis usus vel plura numero dc potestate disserentia vel denique conflatum ex pluribus unicum pro diuersiarum intentionum specie in obiecto passibili per medium reprςsentata . Consistit in hoc potissimum ratio quod pro-I Mulpter actionum diuersissimarum necessitudinem structura corporis nostri ita 1it multiplex, ut non discurrentibus animis tantum facessat negotium, sed& cimit, sibi ipsi multis modis iniurium videatur, dum in misturis oppido differetibus OFrivistis. in illa partium multitudine atque consensibus varijs una vix assici possit,quin tiηmi'iqiρ compatiatur & altera, proinde nec alibi consulas recte, quin alibi rursus impingas;vt,Cum refrigerare hepar quis inflammatum velit, quam facile offen- et Exempla.dit neruosas stomachi partes Cum vel in Cerebri meningen aliquam , vel membranam pleuriticam caepta est fluxio, quae phlegmonem minitetur, In teries partim influxit, partim in motu est parata,vt aliunde influat: nonne hic partim refrigerantibus opus quae fluxum inhibeant, partim excalefacientibus
seu discustari)s moderatis, quae quod collectum est fundane, agitent, atque si fieri possit,per poros exterminenti Quis nobis hic uni. scopo tam probe consulet,Vt consecutionem alterius interdum non remoretur ξ aut quis ita repelleta capite bilis feruentis copiam ex venarum ambitu undique profluentem , ut
omnis quidem deorsum per exteriores propagines refluat, nec interim aliqua eiusdem bilis portio per venas intimas caluae eadem vi propulsorij medicaminis ad cerebri sedem eiusque membranas incumbat' Rursus cum inflamma- , tio cerebrum actu iam obsidet, cui consilium illud Barbaricum libeat experiri . ut Gallum recenter discerptum semianimem & palpitantem adhuc capiti
imponamus, sitque corpus quam maxime purgatum antea, sanguis ante sub ductus, ut vix allu Arestet, quam inflammationis materiem foras elicere vel
expurgare : quis mihi promittet id sese facturum,ut trahat quod sedi assectae
proximum est,foras, ad sedem assectam eadem vi attractrice fluxionem alteram non alliciat per venas arteriasque confines, quarum scilicet ductus ab hepate,corde, nunquam sinet, quin quicquid humoris prope vel longe dissitum cst, quicquid fere partium est totius corporis in sympathiam capitis quam celerrime concitetur . Quare cum pro subiecti multiplicitate in unum consentiente sint tam multiplices sicopi , ut uno praesidio consulere singulis subinde et . et siti impossibile, quaerenda sunt stirpius & numero plura, vel unum aliquod ex μ' Miss
pluribus optime concinnatum. Est& huius negoth necessitas altera, propter 1 Ralia altera
caussarum scilicet immensam seriem & concatenatos ordines plures, quae τ' 're' per discursus totius longitudinem expanduntur. Etenim in curatione huma- ni corporis, vel etiam in conseruanda aequitate Rei p. caussarum ingens est o do, si vel corpus nostrum resbi uerisj vel ciuitatem, in cata stas, principia, & elementa. Est &in singulis quidam perpetuus ductus & nusquam interrupta co- Mabzziugnatio, utriusque integritas summa velut in indivisibili posita est, a quo cum recesserit,labefactata continuo censeatur: Morbi autem & quicquid constitu--ημ tionis aduersae est, simulatque vitiata sit actio sinore malorum omnium J vel Π parte duntaxat unica nomen obseruat. Quare illud non modo usu ueniet --φρ'
417쪽
, inhibitivi rum ratio habeatur, Ut dum praesenti incumbimus morbo, impedentes arcere 'r' . ἡώ atquz auertere debeamus: Verum & alter urgebit plusquam herculen; mo, bis uῖ lauta labor, ut possit a Vel sublata causia continente & proxima, praecedentes ordine istisTώρὸ n oueamus. Quod nisi fecerimus,scito non aliter nobiscum agi, quam si reli o .d quas e cta radice truncum & ramos excindere meditemur: si cum naufragium im ...',s .. e minet, inundantem fluctibus nauem continue quis exhauriat, rimis aut fora-r se cas. minibus tabularum antea non obstructis. Quod si enim catharro amictam uispii asim cerebri regionem eXiccare quis volet, hepar autem neglexerit siue ventricua penitis extir- lum,a quibus potissimum fit exhalatio , nccesse est morbi fomes ut relinqua- .,tiri limbis xur,& quales caussarum circuli fiunt,illi similiter redeat labor actus in orbem. Sit in Rep. vel ciuitate ingens seditio ac tumultus popularis, sint & ibidema, M., bis,bis' magistratus Vel principum corruptelae, regnet libido, fastus, & auaritia inter ais magnates saccescat mutuus amor, manca sit Deum fides, sit S conuulsa re in Rhipab. ligio, ruptisque legum repagulis opprimantur pauperes, M quo quisque se 'ij b., limior,tanto securius insolescat et quae Cum vulgus Vide paulatim obmurmu-u uda. rat, iremit amens Jrma, fit ira laesa saepius potentia, Iamque faces saxa Nolant furor arma ministrat. Paridia C io Facile est malo tam subito lenimen subitum dare.
Nam pietate trauem mmeritis si forte Ῥirum quem
OV exere silent, ut ille cecinit. Facile est & seditionis capita violenter opprimere : sed si praecedens illa m
Raditis uicta lorum occasio non auferatur, quid aliud ,quam ignem carbonibus occulunt,
quos cum perruperit,& si imma & infima pariter in exitium trahat
Magno 'veluti cum famma sonore Visgea suggeritis costis Ῥndantis aheni, Exultantque aestu latices furit intus aquaIFumidus asque alte spumis exuberat amnis,
Nec iamse capit γnda, volat γapor ater ad auras.c.hA. i. sis Cum itaque partim ex scopi multiplicitate circa subiectum unicum, pam, dia .is tim eZ infinita caussarum serie indicationum quoque infinitus ordo consur-Ma--δε gat, cui & multa insunt persaepe pugnantia, & plura quae propter occultas .hii ..i . in X e Caussas falsa pro veris obtrudant, propterque effectus & caussae recia procos orbes methodum vel non expectent, vel prorsus invertant;idcirco fierixam dissiculter existimo,ut morbo instrumentario cuipiam unius medicaminis forma sussiciat. nam etsi natura saepius unica diuersarum rationum partes includat,earum resolutio tamen vix eo se prorogat,ut per caussarum ordines
omnes indicationis arbitrio anuabili ductu parique facilitate respondeat. cimui, Mimi Aptanda sunt igitur plura , & tanto saepius,quanto subiecti passibilis ratio est vi. compositior, eademque hac lege contemperes aequum est,ut suum singula in actione obseruchi tempus & locum,iuxta analogiam subiecti in medio definitam; deinde curandum,Vt uni cum prosis, non obsis alteri scopo; neque quod
418쪽
una ex pat te aedifices,ex alia diruas atque conuellas: sed vel se mutuo iuuent, vel defectus alterutris expleant, vel viam obstaculis intercludant. Resolutio----nis norma omnino est eadem quae in subiecto passibili fuit, prim6 etenim examine rudiusculo quale per orbem excentricum insignivi, spectamus in omnibus, quanti sit illa quae vel intuentibus statim se prodit in agente com- niti t. u. positio . nam si reipsa est multiplex, structurae scilicet vel diuersissimarum partium ratione, multos quoque hoc nomine & resolutionis ordines obtinebit: sin tantum in animo quaedam est multiplicitas, ut cum uniuersale proponitur, tum per praescriptam Methodum Canone quarto, ascendendum ac des- LMmρω-cendendum saepius, sed oculorum acies maxime in singularia defigatur. Vt in Phrenitide si de exhibendo iure papaueris quaestio, ipsum resoluitur ita formam suam atque materiem , forma per syndromen materialem inquiritur ex colore, odore, gustu, Ss caeteris sensibilibus signis,per quae medicaminis totius essentia distribuatur in partes, virtute, qualitate, loco , & tempore differentes. Si de venae sectione simpliciter dubitabis, praestat commune ge- ει-γ- Minus ad particularia restringamus, idque petatur potius, num venae cephalicae 'sectio quae loco affecto fit καθ' εον in inflam matione cerebri praesidium sit allatura. hanc sane absque idea communi vix primum assequimur, quae tamen conuersim ut diximus nuper) a singularibus multis per obseruationem sedulam ante iit constituta. Postquam de rei activae multiplicitate obiter est r=; j a j,kis constitutum, nil superest aliud,quam ipsam diducere rursus in formam atque iatiua . te M materiem, ac si resolui ulterius possit aut debeat in caussas praecedentes ex
ternasque, deinceps & elementa, quaerens in singulis sedulo naturam simi ant larem omnem atque instrumentariam, unde mox actiones tum commune 'ρ' 'tum propriae & singularum modi,vires, ac magnitudines elucescant,per viam triplicem ante constitutam in Epicyclo, partim a sensu scilicet& phantasmatibus, partim a ratione 3c intellectu. Verum de resolutione illa in formam atque materiem cum de substantijs quaeritur,nulla est difficultas , deformis tamen accidentalibus, actione, & passione qualibet dubitatur. Nam venae Cephalicae sectio quomodo in illa principia resolvemus, quibus non constituitur , sed occupatur tantum ceu circa subiecta. Certe omnis illarum ratio , etsi per se sit immaterialis, prout respectum tamen ad ipsam materiem n γ ρdo semper obseruet , illi quoque ut coextensa diuiditur ut concreta vel per nati iram vel animi discurrentis arbitrium. Ita cum venae illius apertio loco pG- V v.
sidii loco materiei agentis est resoluenda , sipectamus formam negoti j inalb: o
quo definitae materiae sinu, iuxta illius venae exortum,progressus,& terminos, Mygi 'ς φη
deinde vasbrum substantiam, contentos humores inquirimus, aliarum partium copulam atque consensum ; postremo in singulis substantiam quantitatem , qualitatem, figuras omnes & numeros, propoletionesque geometrigas , ut recti obliqui ratio , aequalis inaequalis, utilis inutilis, oportuni & im
419쪽
negoth una quaedam tabilis & uniuersalis forma consistit. Idem a parte sub
tecti passibilis usu uenit, quoties de forma sola aut qualitate metio est, praeseptim in morbis quibustinet, ut cum febrem resoluimus vel inflammationem aliquam,affectionis etenim ratio uniuersa absq; subiecti cui inest imagine,no. bis nec exprimi nec intelligi potest. Verum hoc differt formae aduenti- 2 ius uita , - tiae resolutio sui morbi aut viiij l ab illa ingenitae formae & naturalis ut sanita-ὸ , . '' i' tis) quod huius caussae cum subiecti caussis eaedem sint fere, similique tenore perpetuo fluant: illius contra analysis partim se proroget iuxta amplitudinem
loci, quem sena et inuasit, partim ex circunstantijs varijs internarum caussarum & exteriorum particulares ordines trahat. Sic enim in cerebri sana contastitutione unus est ordo totius fabricae, unus & sanitatis mam quae compingui feminales rationes, sanitatem semper prae oculis habent, idcirco dc sanitatis forma in partium instruiuentariarum compositione & comunium apta tem perie posita est,& per eandem optime declaratur. In inflammatione cerebri pingenda est phlegmones ratio primum ratione loci, humorisque proximi prae cedentis & posterioris. Deinde est: & caussarum proprius ordo, cum inflammationem ex caloris incendio praeter naturam, idemque rursus ex putredine natum asserimus, putredinis caussam deinceps in obstructione collocamus, ubique tamen sese materies implicat,cum neque obstructio, nec fluxio, neque incendium quomodo fiat commode percipiatur, nisi & locum M tempus sub. stratamque materiem omnibus una cernamus. Postremo id etiam atq; etiam is hiui ...is his monitos Volo circa subiecti principis resolutionem , siue sit forma nuda, siue iam mat mi π- substantia,quae in quaestionem cadit, non tam curandum protinus ut resolu
b22 mus ipsa praesidia, quam actionis formam uniuersam, quae itast Unica ex plu- . . e. ribu xζmperata, Vti penes indicationis regulas passim cum illa subiecti passi
aἡὸi bi bis is bilis Unitate simul tu multiplicitate respondeat. Non enim inquiram ilico,an ra. T rex, phreniticus decocto papaueris restituatur, sed uniuersam prius phreniti Nisis duo. dis formam animo comprehedam, qua resoluta per indicationes rerum qu T , in que agendarum necessitas una & vicissitudo se prodet. Indicationis ordo mox ὴὲ iudi hilo sui. 6c actionis totius ideam prae oculis ponit sibi simillimam, sed in hoc maximes. Aia... differentem , quod indicatio ex materie quidem passibili ad activae materiei Issiri re hae inuentionem iudiciumque devergat,sed actionis ordo etsi propter endeixeos et necessitudinem sit constans & stabilis per sui curriculum uniuersum ; propter Aipuiuu mio. tamen materiei commercium propius, scutactu iam scilicet sparsimq; & in h. j. . - dςβRixς pQx p rte. sui singulas complicatur)etiam instabilitatis est particeps, vi i .Ei ua is, ubique incudem postulans,Vt quae principio lubrico sint per hypothesim data 1 Iij---Μςxb0di plζRR CORVersione definiantur. Habet ergo rei activae analysisti, adii,hi, =γο supra eam quae pro indicationis ordine facta est, materiale quiddam confusum adilue diuulsum,sic tamen, ut ex totius actionis forma & unaquaque m .iathisi fjubeati . teriae parte ad numerum proportionemque debitam temperata, fiat quid uni-
I. cum, una subiecti passibilis formae tuendae, comparandae, profligandae ut lu-
M., i 1hiis,m. bet maXimp n cessarium. Propone rursus resolutam ante phrenitidem penes
420쪽
subiectam materiem locique totius assecti rationem,aperiet se mox rerum ais gendarum species dc ordo per Indicationem in extremorum medio constitutam: quare ut rem in pauca conseram)Occurret primum faciunda diuersio eius quod influxurum est, mox & concoctio illius quod influxit , eiusdemque rursus euacuatio,cuius ante pars crassior per vias crassiores dc proximas sit educenda:tenuiores caeterae vel altius immeris pervias insensiles magis latentemque perspiratum. postremo quaeruntur & amissi roboris restauratio,somnique conciliatio, & id genus alia. Necesse est igitur ut diuertentia primum aut repellentia medicamina seligantur,mox quae euacuent,roboret, firment, sismnum concilient. Totus negoth cardo in sola Phlegmones cerebit curatione versatur,sed partes sunt plurimae, quarum singulis cum certa praesidia constitueris, nascitur & compositius quiddam, quod loco activae materiae resoluatur. Istipiam itaque a diuertentibus,etsi per hypothesim rudiusculam, statuta est venae sectio e regione sedis affectri, hanc ita resoluam,uti monstratum est supra, similiter in his quae purgant, quae roborant tandem,somnumque conciliant faciam, considerabo particulatim somni vigiliaeque caussas &Iationem omnem per methodum ante monstratam, inde Sc papaueris vires expendam,facta totius analysi,ac videbo tandem qu sit utriusque proportio, ratione substantia quantitatis,qualitatis,temporis,loci &c.
CANON OCTAVUS, EX ANTEA CONSTITUTIS
docens inuenire analogiam siue proportionem principis,
quod adlioni praeficiendum est, ad illudi Am neque in Octaua Regula ad dissicultatem operis quicquam expe
ctes noui. haec enim peracta in . triplicibus terminis consideratione triplici iubent duntaxat extremorum ordines in medio coparari. Quare totius doctrinae Endeicticς non tam pars altera quam scopus primarius ac finis existit, quam forma perfectior ex terminorum trium respectu mutuo & actuali collatione composita. Hanc ita per partes singulas exaratam ita exhibui,ut velle eandem repeti vel refingi denuo inane prorsus & superuacuum putem. Pauca tantum e multis quae ad totius integritatem solidam spectent,haec mente memori condes. Spectanda imprimis est extremorum illa proportio, Communium quidem rationum communis,particulariu particularis magis & definita. Commune iam unumquodque & singulare statuimus vel propter naturam Vniuersalem particularem in animo compreprehensam,vel propter partium structuram magis minusue compositam.